ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТТІҢ ӨТЕУ ТӘРТІБІН БҰЗАТЫН ҚЫЛМЫСТАР

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Каспий қоғамдық университеті
Әділет Жоғарғы Құқық Мектебі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Әскери техниканы жүргізу және қарудың айналысына қарсы бағытталған
қылмыстық құқық бұзушылықтар

Қылмыстық құқық
Жария құқық

Орындаған:Қадырбеков Рифхат
Галымбекович
Ғылыми жетекші:Батырбай
Нұрбол

___________________________________ _____________________________

АЛМАТЫ-2023
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1-БӨЛІМ.ӘСКЕРИ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2-БӨЛІМ.ӘСКЕРИ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
3-БӨЛІМ.ӘСКЕРИ ҚЫЛМЫСТАР ҚҰРАМЫНЫҢ ОБЪЕКТИВТІ ЖӘНЕ СУБЪЕКТИВТІ БЕЛГІЛЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4-БӨЛІМ.ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТТІҢ ӨТЕУ ТӘРТІБІН БҰЗАТЫН ҚЫЛМЫСТАР ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
4.1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзету жөніндегі қағидаларды бұзу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
4.2.Бақылаушы қызметін атқару қағидаларын бұзу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
4.3.Биліктің әрекетсіздігі ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
4.4.Әскери сипаттағы құпия мәліметтерді жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәліметтері бар құжаттарды жоғалту ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
5-БӨЛІМ.БИЛІКТІ ТЕРС ПАЙДАЛАНУ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..24
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 29

КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасын қарулы агрессиядан қорғау мемлекеттің маңызды функцияларының бірі болып табылады және бүкіл халықтың басты мақсаттарының бірі болып табылады.Конституцияның 36-бабының 1-бөлігіне сәйкес,Қазақстан Республикасының қорғау ұлты мен әлеуметтік тегіне,тұрғылықты жеріне,мүлкі мен лауазымдық жағдайына,нәсіліне,білімі,дінге қатынасы,кәсібінің түрі мен сипаты,саяси және басқа наным-сенімдері,қоғамдық ұйымдар мен бірлестіктердің мүшелігі тіліне қарамастан,әрбір азаматының қасиетті міндеті болып табылады.Қазақстан Республикасының азаматтары әскери қызметті заңды белгіленген тәртіппен түрлерде орындайды.
Қарулы Күштердің әскери регламенттерінде әскери бөлімдердің,дирекциялардың,мекемеле р мен ұйымдардың әскери қызметшілері қызметтің орындауының қатаң тәртібі нақты белгіленген.Әскери тәртіпті бұзғаны үшін, құқық бұзушылық жасағаны үшін әскери қызметшілер тәртіптік,материалдық,әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тартылады.Әскери қызметшілердің қылмыс жасағаны үшін жауапкершілік Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 18-тарауында (Әскери қылмыстар)айқындалған.Қылмыстық Кодекске сәйкес осы тарауда көзделген әскери қызмет өткерудің белгіленген тәртібіне қарсы қылмыстар Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде шақыру немесе келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер жасаған әскери қылмыстар деп танылады,басқа Қазақстан Республикасының әскерлері мен әскери құрылымдары,сондай-ақ запастағы азаматтар өздеріне оқу-жаттығу жиындары кезінде.Заңның мазмұнынан әскери қызмет (Әскери қылмыстардың жалпы объектісі) тәртібін реттейтін қатынастарға нұқсан келтіретін қоғамдық қауіпті іс-әрекеттер әскери қылмыстар деп танылады.Әскери қызметшінің әскери қызметті өткерудің белгіленген тәртібін бұзбайтын заңсыз әрекеті,мысалы:тонау,зорлау,бұзақыл ық және т.б. әскери қылмыстарға қолданылмайды,және Қылмыстық Кодекстің басқа да тиісті тарауларының баптары бойынша жауаптылыққа әкеп соғады: -бағыныштылық тәртібі мен әскери қызметшілер арасындағы жарғылық қатынастарға нұқсан келтіретін қылмыстар:бағынбау немесе бұйрықты басқа жолмен орындамау,бастыққа қарсылық көрсету немесе оны қызметтік міндеттерін бұзуға мәжбүр ету,бастыққа қарсы күш қолдану,жарғылық ережелерді бұзу әскери қызметшілер арасындағы қатынастар,егер олардың арасында бағыныштылық қатынастар болмаса,әскери қызметшіні қорлайтын болса...
-әскери қызмет өткеру тәртібін бұзатын қылмыстар:бөлімшені немесе қызмет орнын өз бетінше тастап кету,өзіне-өзі зиян келтіру немесе басқа жолмен әскери қызметтен жалтару.
-арнайы қызметтерді өткізу тәртібіне қарсы қылмыстар:жауынгерлік кезекшілікті орындау ережелерін бұзу,шекара қызметін өткеру ережелерін бұзу,карауыл(вахта)қызметін өткізудің жарғылық ережелерін бұзу,жарғылық ережерді бұзу ішкі қызметті өткергені немесе гарнизонда патрульдеуі,қоғамдық қауіпсіздік тәртібі мен қоғамдық қауіпсіздікті сақтау ережелерін бұзғаны үшін.
-қару-жарақпен,оқ-дәрімен,басқа да әскери мүлікпен жұмыс істеу тәртібімен әскери техниканы жұмыс істеу ерекшеліктерін бұзатын қылмыстар:өліп бара жатқан әскери кемеден бас тарту,әскери мүлікті қасқана жою немесе бүлдіру,әскери мүлікті абайсызда жою немесе бүлдіру,жоғалту әскери мүлік,басқаларға қауіп төндіретін қару-жарақпен,сондай-ақ заттармен жұмыс істеу ережелерін бұзу,машиналарды басқару немесе пайдалану ережелерін бұзу,ұшу немесе оларға дайындық ережелерін бұзу,жүзу ережелерін бұзу.
-Әскери басқарудың қалыпты қызметіне және Қарулы Күштердің беделіне нұқсан келтіретін қылмыстар:билікті теріс пайдалану,биліктің шамадан тыс немесе әрекетсіздігі,қызметке немқұрайлы қарау,соғыс құралдарын жалға беру немесе тастап кету,әскери құпияларды ашу немесе әскери құпияларды қамтитын құжаттарды жоғалту.
-Қарулы Күштердің беделіне және әскери тәртіпке қарсы қылмыстар:өз еркімен тапсыру,тонау.
Мәселенің өзін қарастыруға кіріспес бұрын,қолданылатын терминологиясын түсіну қажет.Дедовщина деп аталатын қарым-қатынас ережелерін бұзу туралы алаңдаушылық әскери қызметшілер арасындағы тұлғааралық қатынастар саласындағы құқық бұзушылық болып табылады,олар қылмыстық сипаттағы тұрақты әлеуметтік жағымсыз әрекеттер жиынтығы ретінде көрінеді,әскер шындығының жағымсыз дәстүрлері және тарихи өткенге...Олар кейбір әскери қызметшілердің басқаларға қатысты мазақтауымен,мазақ етуімен жіне зорлық-зомбылығымен байланысты,оларды өз ықпалына бағындыру және оларға қатысты өзімшілдікке бағытталған жазалаусыз әрекеттер жасау.Дедовщина термині заңдық мағынасыздығына байланысты қабылданбайды,ал неуставные отношение тым кең және түсініксіз атау,өйткені жарғы талаптарынан кез-келген ауытқу,шын мәнінде,жүктелген міндеттерге қатысты азғантай көзқарас болып табылады.Сонымен қатар,бұл әрекеттер кейде ережелерді мұқият сақтау түрінде де жүзеге асырылады.Осыған байланысты қарастырылған көрісінстерді әскердегі (шекара әскерлеріндегі) тұлғааралық қатынастар саласындағы бұзушылық,ал нақтырақ әскери қызметшілерді мазақ ету және зорлық-зомбылық деп атау дұрысырақ болар еді.
Қоғамның экономикалық сферасының жалпы кемшіліктері.Әскери қызмет барлық мемлекеттік құрылымдар сияқты мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылады,ол қазіргі кезде өте аз және әскерлер қазіргі уақытта белгілі бер деңгейде өзін-өзі қамтамасыз етуге мәжбүр.
Әскери қызметке мақтауда,кеңейтілген сында пайдалы емес.Зерттелген құқық бұзушылықтар өзгершгіштік және икемділік қасиеттеріне ие.Біз қарастырып отырған құқық бұзушылықтарға қатысты оң және теріс компаниялар:құқық бұзушылық нысандарын өзгерту;әскери қызметкерлер арасындағы қылмыстың кешігуі деңгейінің жоғарылауы:осы құқық бұзушылықтардың кеңейтілген өндірісі.
Мәдени.Біздің қоғамның мәдени өмірін кедейлілігі белгілі.Егер орталық қалалар мен облыс орталықтары өз тұрғындарына кез-келген мәдени құнлықтарды ұсына алса,онда шекара әскерінің орналастырылатын жерлерде әскери қызметшілер көбіне бос уақытында ешнәрсе жасамайды.Сонымен қатар,әдетте, қарастырылып отырған қылмыстарды жасау кезінде ерекше қатігез адамдар өздерінің мәдени және рухани дамуындағы арттақалушылықтан зардап шегеді.
Әлеуметтік және тұрмыстық.Қоғамның елеулі әлеуметтік стратификациясының нәтижесінде әскер қатарына институтқа немсе колледжге түсе алмаған жас жігіттер ғана шақырылады.Бұл:әскери қызметшілердің интеллектуалды әлеуетінің төмендеуіне және армияның әлеуметтік аутсайдерлер институтына айналуына әкеледі.Курстық жұмысымның құрылымы-әскери қылмыстар болғандықтан,әскери қылмыстардың түсінігі мен оның қылмыс құрамын,яғни объектісі мен объективті жағы,субъектісі мен субъективті жақтарын ашып көрсететін боламын.

1-БӨЛІМ.
ӘСКЕРИ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ

Соғыстың заңдары мен дәстүрлерін бұзу арқылы, қазаға душар ету, азаптау немесе құлдыққа алып кету немесе жаулап алынған аумақтағы азаматтық тұрғындарды басқа мақсаттар үшін пайдалану; әскери тұтқындар немесе теңізде жүзіп жүргендерді өлімге душар ету, азаптау; кепілге алынғандарды өлтіру, жеке немесе қоғамдық меншіктерді тонау; ақтауға болмайтын әскери қажеттілік деп және т.б. қылмыстар жасау арқылы, қалалар мен ауылдарды жөн-жосықсыз талқандау, жаппай тонау түрінде көрінетін әскери қылмыстар.[1]
Қазақстан Республикасы қарулы агрессиядан қорғау мемлекеттің ең маңызды функциялары болып келеді.Дәлірек айтқанда ,Конституцияға сүйене отырып айтатын болсақ,Конституцияның 34-бабының 1-бөлігінде және 37-баптың 2-бөлігінде былай жазылған,Конституцияны алған себебім бұл ата заңның ішінде былай жазылған:Әркiм Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадiр-қасиетiн құрметтеуге мiндеттi.Әркiм Республиканың мемлекеттiк рәміздерін құрметтеуге мiндеттi
Енді Конституциядан бөлек заңнамаларға тоқтала кететін болсақ,Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 18-тарауында Әскери қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы жазылған.Әскери қызметшілердің жасаған қылмыстық құқық бұзушылығы туралы осы тарауда анық айтылған.Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне сәйкес: Әскерге шақыру бойынша не келісім шарт бойынша Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, Қазақстан Республикасы басқа да әскерлері мен әскери құрамаларында әскери қызмет атқарушы әскери қызметшілердің, сондай-ақ запастағы азаматтардың жиындардан ету кезінде әскери қызмет атқарудың белгіленген тәртібіне қарсы осы тарауда көзделген қылмыстарды жасауы әскери қылмыстар деп танылады.Заңның мазмұнынан әскери қылмыстар болып, әскери қызметті атқару тәртібін реттейтін қатынастарға (әскери қылмыстардың тектік объектісі) қиянат ететін қоғамдық қауіпті іс-әрекеттер болып табылады.Әскери қызметшілерінің әскери қызметті атқарудың белгілі тәртібіне озбырлық жасамайтын құқыққа мысалы: қарақшылық, зорлау, бұзақылық және әскери қылмыстарға жатпайды және жауапкершілікті Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінен басқа тиісті тарауларының баптары бойынша тудырады.Бөлек әскери қылмыстарының нақты объектісі болып әскери қызметті өтудің бір немесе езге жактарын орнататын қатынастар келеді. Нақты объектісі бойынша әскери қылмыстарды алты топқа бөлуге болады:

1. Әскери қызметкерлерінің арасындағы бағынушылық тәртібіне және жарғылық қарым-қатынастарға қиянат жасайтын қылмыстар: бұйрыққа бағынбау немесе оны өзгедей орындамау (КК 437-бап); бастыққа қарсылық көрсету немесе оны қызметтік міндеттерін бұзуға мәжбүр ету (ҚК 438-бап); бастыққа қарсы күш қолдану әрекеттері (ҚК 439-бап); бір-бірінің бағыныштық қаты настары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым-қатынастардын жарғылық ережелерін бұзу (ҚК 440-бап), әскери қызметшіге тіл тигізу (ҚК 440-бап);

2. Әскери қызметті өту тәртібіне қиянат жасайтын қылмыстар: бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап кету (ҚК 441-бап); қашқындық (ҚК 442-бап); дене мүшесіне зақым келтіру жолымен немесе езге тәсілмен әскери қызметтен жалтару (ҚК 443-бап);

3. Арнайы кызметті атқару тәртібіне қарсы бағытталған қылмыстар: жауынгершілік кезекшілікті атқарудың ережесін бұзу (ҚК 444-бап); шекаралық қызмет атқарудың ережесін бұзу (КК 445- бап), қарауыл (вахта) қызметін атқарудың ережелерін бұзу (КК 446-бап); ішкі қызмет атқарудың және гарнизонда патруль болудың жарғылық ережелерін бұзу (КК 447-бап); қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша қызмет атқарудың ережелерін бұзу.(ҚК 449-бaп);

4. Каруды,оқ-дәрілерін, өзге әскери мүлікті күтіп ұстаудың тәртібіне және әскери техниканы пайдалану ерекшеліктеріне қиянат жасайтын қылмыстар: құрып бара жатқан әскери кемені тастап кету (ҚК 454-бап); әскери мүлікті қасақана құрту немесе бүлдіру (ҚК 459-бап); әскери мүлікті абайсыздықта құрту немесе бүлдіру (ҚК 460-бап); әскери мүлікті жоғалту (ҚК 461-бап); айналадағыларға, сондай-ақ заттар мен нерселерді ұстау ережелерін бұзу (КК 462-бап); машиналарды жүргізу немесе пайдалану ережелерін бұзу (ҚК 463-бап); ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу кеме жүргізу ережелерін бұзу (ҚК 465-бап);

5. Әскери басқарудың қалыпты қызмет етуіне және Қарулы Күштердің мәртебесіне қиянат жасайтын қылмыстар: билікті теріс пайдалану, биліктің асыра қолданылуы немесе әрекетсіздігі (ҚК 452-бап); қызметке селқос қарау (КК 453-бап); жауға соғыс жүргізу кұралдарын беру немесе тастап кету (ҚК 455-бап); әскери сипаттағы құпия мәліметтерді жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәліметтері бар құжаттарды жоғалту (ҚК 458-бап);

6. Қарулы Күштердің беделіне және әскери тәртіпке қарсы бағытталған қылмыстар: тұтқынга ез еркімен берілу (КК 456-бап); тонаушылық (ҚК 457-бап);Әскери қылмыстардың объективтік жағы әрекеттерден, мысалы бастыққа қарсы күш қолдану іс-әрекетінде (ҚК 439-бап), әскери қызметшіге тіл тигізуде (ҚК 440-бап) немесе әрекетсіздіктен,мысалы: қызметке селқос қарағанда (ҚК 453-бап) тұруы мүмкін.Өзінің құрылысы бойынша әскери қылмыстардың құрамдары формальды (ҚК 442-бап), - материалды (ҚК 462-бап) немесе формальді-материалды болуы мүмкін (ҚК 445-бап).Көптеген әскери қылмыстардың субъективтік жағы қасақана мысалы: бөлімді немесе қызмет орнын ез бетімен тастап кету (КК 441-бап), қашқындық (КК 442-бап), әскери мүлікті қасақана курту немесе бүлдіру (КК 459-бап) және басқалары. Кейбір әскери қылмыстар абайсыздыктан да жасалынуы мүмкін, мысалы: әскери мүлікті абайсызда құрту немесе бүлдіру (ҚК 460-бап). Бөлек қылмыстар қасақана да, абайсыз да жасалынуы мүмкін, мысалы: бұйрыққа бағынбау немесе оны езгедей орындамау (КК 437-бап), жауынгершілік кезекшілікті атқарудың ережелерін бұзу (ҚК 444-бап).Бөлек жағдайларда субъективтік жақтың қосымша сипаттары болып қылмысты жасау мақсаты мен себебі келеді, мысалы: дене мүшесіне зақым келтіру жолымен немесе өзге тәсілмен әскери қызметтен жалтару (ҚК 443-бап), жауға соғыс жүргізу құралдарын беру немесе тастап кету (ҚK 455- бап және т.с.с.[2]
Әскери қылмыстардың яғни әскерге шақыру бойынша не келісім шарт бойынша Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, Қазақстан Республикасының басқа әскерлері мен әскери құрамаларын да әскери қызмет атқарушы адам, осымен қатар жиындарды өтіп жаткан азаматтар.
1992 жылғы 22 желтоқсаннан Қазақстан Республикасының "Қорғаныс және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері туралы" Заңының 4-бабына сай Қарулы Күштер өзіне: әскери басқару органдарын, Қарулы Күштердің түрлерін құрлық әскери, ауаға қарсы қорғаныс әскерлерін, әскері ауа күштерді, әскери құрылыс бөлімдерін, әскери-оқу орындарды кіргізеді.Өзге әскери құрылымдары ретінде шекаралық және әскерлік құқықтар, Республикалық Ұлан, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскерлері, азаматтық қорғаныстың басқару органдары мен бөлімдері Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің Ерекше бөлімі қарастырған құқыққа қайшы әрекеттерден әскери қылмыстар екі ерекшеліктермен қол сұғушылықпен және оның ерекше объектісімен және қылмыстың арнайы субьектісімен айыра аламыз.Әскери қылмыстарды соғыс уақытында немесе жауынгершілік жағдайда жасау бағалау жағдайы болып келеді және өлім жазасына дейін көтеріңкі жауапкершілікті тудырады.
Қазақстан Республикасының "Қорғаныс және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері туралы" Заңының 5-бабына сай Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері құрылуының ең манызды қағидасы болып орталықтандырылған басқару және бірбастылық келеді. Соңғысыы командирді (бастықты) бағыныштыларына қарағанда өкімді биліктің толықтығына бөлеуден және олардың әскери қызметті атқаруының барлық жақтары үшін оған жеке жауапкершілікті жүктеуден құралады. Қарулы Күштердің жарғысына сай бір бастылық қағидасы командирге (бастыққа) бағынышындағыларға бұйрықтарды беру және соңғыларды осы бұйрықтарды сөзсіз орындауға міндеттеу құқығын береді.Командир (бастық) бұл бір немесе армия, флот, әскери құрылым, әскери белімше, әскери кеменің немесе олардың бөлімшелерінің оған тұрақты болмаса уақытша басқа әскери қызметшілері бағынатын әскери қызметші.

Командирлер (бастықтар) бір-бірімен қызмет жағдайына немесе әскери атақтарына қарай айырылады. Мысалы: әскери бөлімнің немесе оның құрамындағы бөлімшенің командирі өзінің қызмет жағдайына сай сол белім немесе бөлімшенің жеке құрамы үшін бастык болып келеді, ал әскери атақтарына сай генералдар мен офицерлер сержанттар,аға сержанттар үшін бастық болып танылады. Соңғылары өз кезегінде қатардағы сарбаздар үшін бастық (командир) ретінде танылады.Бұйрық қызмет мүдделерінде заңдар мен әскери жарғылардың талаптарына сай беріледі. Ол жазбаша немесе ауызша нысанда, телефон, радио немесе телеграф немесе біреуді жіберу аркылы және басқаша да берілуі мүмкін.Командирдің яғни әскери бастықтың бұйрығын орындамау қауіпті әскери қылмыстардығң бірі болып келеді және бұл үшін арнайы қылмыстық жауаптылыққа тартылады.
ҚК 437-бабы бұл қылмысты: "Бағынбау, яғни бастықтың бұйрығын орындаудан ашық бас тарту, сол сияқты бастықтың белгіленген тәртіпте берілген бұйрығын бағыныштының, кызмет мүддесіне елеулі зиян келтіріп әдейі орындамау" деп анықтайды.Осы қылмыстың нақты объектісі болып армия мен флотта бағыну тәртібін қатаң сақталуын қамтамасыз ететін әскери қарым-қатынастар келеді.Объективтік жак командир (бастықпен) бекітілген тәртіпте берілген бұйрықты орындамау, елеулі зиян болуында және іс-әрекет және салдары араларындағы себепті байланыста болып келеді. Бөлім, бөлімше жарғыға, жоғары тұратын бұйыруына сай өткізілген маңызды әскери шаралар сәтсіздікке ұшыраған жағдайларда зиян елеулі болып танылады. Бұйрықты орындамау нысаны бағыныштының командирдың бұйрығын үзілді-кесілді орындамауында, әлде оның бұйрығын өзгеше орындаумауын, яғни, бұйрықты алған бағынышты адам оны орындаудан бас тартатыны туралы тікелей айтпаса да, іс жүзінде оны орындаудан бас тартқаны көрініс табуы мүмкін.
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей немесе жанама арам ниет түріндегі қасақана кінәмен сипатталады. Кінәлі ол бастық (командир) бұйрығын орындамағанын сезінеді, қызмет мүдделеріне елеулі зиян келтірілуі мүмкіндігін немесе оның болмай қалмайтынын алдын ала болжайды, осындай зиян болуын қалайды немесе саналы түрде жол береді, елде оның туындауынанемқұрайды карайды.Қылмыс субъектісі арнайы - Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бұйрықты берген адамғабағынышты болып келетін әскери қызметші немесе әскери міндетті адам.ҚК 437-бабының 2-бөлігі адамдардың тобымен алдын ала келісу бойынша немесе ұйымдасқан топпен (31-бапты қараңыз), осымен қатар ауыр салдары туғызған дәл осындай іс-әрекеттер үшін жауапкершілікті қарастырады.
-Қылмыс субьектісі арнайы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бұйрықты берген адамға бағынышты болып келетін әскери қызметші немесе әскери міндетті адам.
-ҚК 437-бабының 2-бөлігі адамдардың тобымен алдын ала келісу бойынша немесе ұйымдасқан топпен (31-бапты қараңыз), осымен қатар ауыр салдары туғызған дәл осындай іс-әрекеттер үшін жауапкершілікті қарастырады.
-Ауырсалдар ретінде белім, бөлімше, кеменің ұдайы жауынгершілік дайындығын қамтамасыз ету бойынша шаралардың олқылығы жауынгершілік техниканы бұзу, әскери бөлімге елеулі материалдық залал келтіру.
-ҚК 437-бабының 3-бөлігі баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көрсетілген іс-әрекеттерді соғыс жағдайында немесе жауынгершілік жағдайларда жасау үшін қарастырады.
-ҚК 437-бабының 4-бөлігі ауыр салдары туғызған бұйрықты қызметке салақ немесе арам ниетті қарау себебінен орындамау үшін жауапкершілікті анықтайды.
-ҚК 437-бабының 4-бөлігінің диспозициясынан бағынышты адамның бастық бұйрығын орындамауы абайсыздықтан, яғни қылмысты немқұрайлық немесе қылмысты менмендіктен болатыны шығады.
-Кінәлі адам оның қызметке неқұрайлы қарағаны салдарынан бастық бұйрығы орындалмайтынын, яғни бұйрықпен бұйырылған әрекеттер жасалмайтынын болжамайды, осының себебінен ауыр салдар туындайды, алайда, қажетті ұқыптылық және сақтық болған ретте осыны болжау тиіс тугын жане осыны алдын ала болжай алатын немесе кінәлі адам қызметке жеткілікті дәрежеде адал болмауы себебінен ауыр салдар туындай алатынын болжаған, бірақ та осыған жеткілікті негіз болмай тура ол олардын алдын алам деп ойлаған еді.
-Құрылымы бойынша 437-баптың құрамы материалды Қылмыс елеулі зиян кептірілген немесе ауыр салдар туындаған сәтінде аяқталған болып есептеледі.
-ҚР 437-бабының 5-бөлігі жауапкершілігі осы баптың төртінші бөлігімен қарастырылған іс-әрекеттерді соғыс уақытында және жауынгершілік жағдайда жасағаны үшін аныықтайды.
438-бапқа тоқталатын болсақ,бұл бапта арнайы екі бөлік қарастырылады,яғни қылмыстық жауаптылыққа байланысты:
1)Бастыққа, сол сияқты өзiне жүктелген әскери қызмет мiндетін орындайтын өзге адамға қарсылық көрсету.
2)Осы бапта көрсетілген міндеттерді бұздыруға және күш қолданамын деп қорқыту арқылы мәжбүр ету.
3. Осы баптың бiрiншi немесе екiншi бөлiктерiнде көзделген, қылмыстық топ жасаған, ұрыс жағдайында немесе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.