Графикалық интерфейстер

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Компьютерлік жүйелер интерфейсі түсініктемесінің бірнеше анықтамасы бар, солардың бірнешеуін айтайық. Қатынас интерфейсі қандайда бір есептерді шығару үшін, адам мен ЭЕМ арасында сенімді қатынасты қамтамасыз ететін, аппаратты-программалық, ақпаратты көрсету құрылғылардың және ақпарат алмасу протоколдарының жиынтығы арқылы да анықталады. Компьютердің аппараттық интерфейсі ретінде ДК-ң кез келген периферийлік құрылғысының әр түрлі мінездемелер жинағын түсінеміз. Ол олардың арасында және орталық процессор арасындағы ақпарат алмасуды ұйымдасгырады. Олар электрлік және уақыттық параметрлер, басқару сигналдар жинағы, деректер алмасу протоколы және қосылудың конструктивті артықшылықтары.

Соңғы жылдарда компьютерлік жүйелерді көптеп қолдануда. Басты себептерінің бірі пайдаланушы мен программалық қосымшаның өзара қарым-қатынас интерфейстерінің рөлі зор. Жалпы алғанда, интерфейс түсінігі кең мағыналы және компьютерлік технологиялардың әр турлі салаларында қолданылады.

Соңғы жылдары адам-компьютер жүйесінде интерфейсті ұйымдастыру айтарлықтай дамып, логикалық аякталуына келді. Интерфейсті жалпылама құрылым түріндегі функциясы бар бірнеше бөлікке бөлуге болады. Мұндай интерпретация әр құрылымның құрылысын түсіндіреді және оларды қолдану принциптерін негіздеуге мүмкіндік береді. Мысалға, интерактивті Web-қосымшаларды жобалауда, жасаушыларға бірнеше интерфейстерді таңдауға тура келеді:

- пайдаланушының клиенттік программамен өзара қарым-қатынас денгейдегі интерфейсі;

- клиенттік машинамен сервер машина арасындагы өзара қарым-қатынас деңгейдегі интерфейспен;

- сервердің шеттік программамен немесе басқа сервермен өзара қарым-қатынас деңгейдегі интерфейсі.

- пайдаланушының клиенттік программамен өзара қарым-қатынас денгейдегі интерфейсі;

- клиенттік машинамен сервер машина арасындагы өзара қарым-қатынас деңгейдегі интерфейспен;

- сервердің шеттік программамен немесе басқа сервермен өзара қарым-қатынас деңгейдегі интерфейсі;

Мысалға, Web-қосымшаны құрган кезде, бірінші интерфейс WUI (Wеb user interface) компонентін таңдау және негіздеумен іске асырылады. Ал екіншісі серверге сұраныс жіберу әдісін тандаумен, үшіншісі СGI-ді (Соmmоп Gatewау іntегfасе) пайдаланумен немесе SQL-сұраныстарды колданумен іске асырылады (1-сурет) .

адам мен есептеу жүйесі (ЕЖ) арасында интерфейсті жасау ерекше орын алады. Ол өз кезегінде дайындғыы жоқ пайдаланушы мен компьютер арасындағы қатынасты қамтамасыз етуі тиіс.

Функцияның орындалуы үшін, граф ағашының көршілес бұтақтарына сәйкес, қолданбалы жүйемен жұмыс кезінде "жузіп шығу" механизмі қолданылады. Оны екі тәсілмен орындауға болады:

Тізбектелген қозғалыспен графтың доғасымен жоғары қарай түйінге дейін, яғни берілген функцияның құрамындағы немесе оның түйіндеріндегі, "тиеу" механизмін қолдана отырып одан өтуге;
Диалог граф агашының түбіріне келесі тиеумен өтумен;

Графикалық екінші әдіс граф доғасының ағаш биіктігіне бағытталған әрбір түйіндегі нақтылыққа сәйкес келеді. Доғалардың бірі 3-ші суретте қарайтылған сызықпен көрсетілген.

Ия/жоқ жауабын талап ететін сұрақтар формасындағы диалог типі диалогтың "меню" жиі жағдайы болып табылады, диалог қадамында қашан; пайдаланушы альтернативі ретінде екі жауап болады: Ия және Жоқ.

Қарастырылып отырылған диалог типінің графикалык интерпретациясы 6-шы суретте бейнеленген.

Бұл бинарлық ағаш графы, әрбір түйінінен екі бұтақтан төмен шығады (қолданбалы жүйеге) . "Тиеу" және "Жүзіп шығу" диалогтың бұл түрінде менюге ұқсас болып келеді. Берілген диалог түрінде қолданбалы жүйемен жұмыс үшін әдетте "меню" түріндегіден көп қадам жасау керек. Берілген диалог түрінің негізгі артықшылығы - диалогтың әрбір жеке қадамының орындалуының қарапайымдылығы болып табылады.

Шаблон - бұл диалог жүйесімен инициалданған, оның әрбір қадамында жүйе пайдаланушының сәйкес берілген форматтағы тек синтактикалық шектелген кіріс хабарламаны ғана қабылдайды. Менюдегі секілді диалогты жүйе бастайды. Диалогтың берілген түрін параметрлік жүйе деп аталады. Пайдаланушының жауап беруі дисплейдегі оған ұсынылган форматтарымен шектелген болуы мүмкін. Сондыктан жүйенің мұндай түрдегі диалогпен қолдану салыстырмалы түрде сондай жоғары емес, алайда оның операциялык күрделілігі жеткілікті төмен.

Көрсетілетін қызмет туралы ақпарат деңгейлер арқылы, арнайы ақпараттық блоктар арқылы беріледі. Бұл тақырып деп аталынады. Тақырып әдетте берілген қолданбалы ақпараттың алдында болады.

Мысалы, А жүйесі В жүйесіне бір мәтінді жібергісі келеді дейік. Мәтін "деректер" немесе "ақпарат" деп аталынады. Бұл мәтін А жүйесінің қолданбалы программасынан, осы жүйенің жоғары деңгейіне беріледі. А жүйесінің қолданбалы деңгейі, В деңгейінің қолданбалы деңгейіне белгілі бір ақпаратты жіберуі керек, сондықтан ол өз деңгейінің басқарушы ақпаратты тақырып түрінде, берілетін тиісті нақты мәтіннің алдына орналастырады. Осындай жолмен құрылған ақпараттық блок, өз өзіне меншікті басқарушы ақпаратпен оны ескерте алатын А жүйесінің 3-ші деңгейіне беріледі.

Хабарлама мөлшері, төмен деңгейлер аркылы торапқа жеткенге дейін өседі. Мұнда мәтіннің түпнұсқасы және онымен түгелдей байланысқан басқарушы акпарат, В жүйесіне көшеді және В жүйесінің 1 деңгейімен жұтылады. В жүйесінің 1 деңгейі түскен ақпараттан тақырыбын бөліп алады және өңдейді, содан кейін ол келіп түскен ақпараттық блокты қалай өңдейтінін анықтайды. Мөлшерлері азайтылған ақпараттық блок 2-ші деңгейге беріледі. Ол берілетін деңгейдің тақырыбын бөледі және оның орындайтын әрекетін білу үшін сараптайды. Қашан ақпараттық блок В жүйесінің қолданбалы бағдарламаларына жеткенде, ол тек түпнұсқалы мәтінге ие болу керек.

Графикалық интерфейстер

Қазіргі уақытта қолданылатын жалпы классификацияны қарастырайық. Жалпы жағдайда пайдаланушылық интерфейстерді екі үлкен топқа бөлуге болады:

- МIМР-интерфейсі, оның компоненттер: window-терезе, ісоn-пиктограмма, menu-меню, роіnter-көрсеткіш болып табылады.

SILK-интерфейсі, speech-сөз, ісоn-піктограмма, language-тіл, knowledge-білім.

Қазіргі уақытта WIMP-интерфейс тобы кеңінен таралған. Арнайы облыстарда қолданылатын SILK-интерфейстер тобы сирек қолданылады. Төменде программалык өнімдерді жобалаушыларда кеңінен таралған WIMP -интерфейс туралы толығырақ қарастырамыз.

Қазіргі кезде қолданылатын пайдаланушылық интерфейстердің классификациясын қарастырайық, олар төрт топқа бөлінеді:

- графикалық пайдаланушы интерфейсі (Graрһісаl User Interface - GUI) ;

- пайдаланушы Web-интерфейсі (WEB-User Interface WUI) ;

- қалта құрылғыларын пайдаланушы интерфейсі (Наnd User Interface -HUI) ;

- графикалық емес командалық жолдық пайдаланушы интерфейсі (Command Line Interface СLI) .

Графикалық пайдаланушы интерфейсі (GUI) .

Графикалық пайдаланушы интерфейс (Gгарһісаl User Interface - GUI) "пайдаланушы-компьютер" қарым-қатынасының стилі ретінде анықталады. Онда мынадай негізгі элементтер қолданылады: терезелер, пиктограммалар, меню және көрсеткіштер. Кейде GUI-интерфейсін WМР-интерфейсі деп атайды.

GUI -интерфейсінің негізгі қасиеттері - ол манипуляция жасау мүмкіндігі, тышқан немесе көрсеткіштің қолданылуы, графиканың пайдалануы, функция мен мәліметтер қосымшасы ауданының болуы. GUI - компоненттерін тереңірек қарастырайық. Терезе - ол бейнелеу құрылғысының облысы, объектілермен, объектілер туралы ақпаратпен өзара катынасы үшін қолданылады немесе объектілерге қолданылатын әрекеттерді орындауға арналған. Терезеде тақырыптар жолы болады, ауыспалы операциялар теруіне ие болады, мөлшерінің өзгеруі, меню теріуімен және объектілер туралы ақпарат корсететін арнайы облысы болады. Әдетте терезе тікбұрышты болып келеді. Онда терезені қолданатын қосымша, GUI -бағытталған қосымша болып келеді. Терезе ақпаратты кұрылғы бейнесінің тек қана бір аймағына немесе облысқа бейнелейді. Бейнелеу құрылғысын жарым-жартылай қолдану, бірмезетте бірнеше объектілермен немесе диалогты басқарушылармен өзара қатынаста болу үшін бірнеше терезені қарап шығуға мүмкіндік береді.

Пиктограммалар. Пиктограмма көп жағдайда терезеге ұқсас болып келеді, бірак формальды анықтамаға сәйкес - GUI бейнелеу құрылғысының облысы, обьектіні көрнекті қылу үшін қолданылады. Пиктограмманың типтік қасиеттері обьектіні, такырыбын немесе атын көрсету үшін графикалық символдарды қосады сонымен қатар операцияларды манипуляциялайды. Пиктограммада орындалатын, объектіні сипаттайтын - бұл Ореn (ашу) операциясы, ол объект туралы ақпараты бар терезені сипаттайды.

GUI - интерфейсінде қолданылатын, формальді түрде пиктограмма болып саналмайтын графикалық символдардың жиыны бар. Объектілердің атрибуттерін, жағдайларын және әрекеттерін сипаттайтын графикалық символдар ақырғы пайдаланушылармен пиктограмма сияқты қабылдануы мүмкін. Бірақ GUI -интерфейсі және стандарттарды кұрастырушылардың көзқарасы бойынша, оларды графикалық батырмалар ретінде қарастырған жөн. Мұндай жағдайларда графикалық символдардың қолдануына мына терминдер "пиктограмма" және "графика" арқылы өзара алмастырылады.

Менюі Меню баламалардың қатарын көрсетеді. Оның көмегімен пайдаланушы, өзінің таңдауын жүзеге асырады. Әдетте GUI бағытталған менюдің баламасы-объектілермен амалдар орындау үшін, пайдаланушы-лармен таңдалатын командалардын аттары болып келеді. Ғіlе (Файл) менюі- менюдің мысалы, ал Ғile менюінде орналасқан - Ргіnt командасы баламалы нұсқасының мысалы болып табылады. Менюде барлық пайдаланушы командалар орналасқан. Жүйенің графикалықтан өзгешесі, керісінше менюде дисплей толығымен қолдану қажет. Бірақ меню иерархия тәсілімен орналасу қажет.

Көрсеткіштер. Графикалық жүйелер әдетте тышқанның немесе жұмыр манипулятор түріндегі координаттық - сілтеуіш құрылғылардан тұрады.

Координаттық - сілтеуіш кұрылғы деп пайдаланушы енгізуді осы құрылғы көмегімен жүзеге асыра алатын экрандағы орынды түсінеміз. Көрсеткіш - ол графикалық символ. Координаттық - сілтеуіш құрылғыға жүйеге кірудің орының визуальды көрсетеді. GUI интерфейсте қолданылатындар көрсеткіштер, бағыт түріндегі жүйелік көрсеткіштен, графикалық қайта түйісу және I-бейнелі немесе бөренелік көрсеткіштен тұрады.

Тікелей манипуляциялау . GUI интерфейсінің ең маңызды қасиеті - тікелей манипуляциялауда болып табылады. Ол пайдаланушыға көрсеткіштің көмегімен объектілермен өзара қатынаста болуға мүмкіндік береді. . Мысалы, тышқанның көмегімен терезенің экрандағы орнын ауыстыруға болады. Терезе тақырыбы жолына көрсеткішті орналастырып, тышқанның батырмасын басып ұстап, тышқанды да жылжытып отырамыз. Меню немесе баламаларды таңдаудың көмегімен орындалатын әрекеттерді, тікелей манипуляциялауды қолдана отырып орындауға болады. Мысалы, көптеген жүйелерде құжат пиктограммаларын жұмыс үстеліндегі принтер пиктограммасына тасу нәтижесі баспаға шығару болып табылады. Тікелей манипуляция арқылы орындалатын әрекеттерге Моve (орын ауыстыру), Сору(көшіру), Delete(өшіру), Lіnk(байланыстыру) операциялары
жатады.

Басқа да қасиеттер . GUI - интерфейске тән басқа да жұмыс әдісіне - айырбастау буфері, пернелердің қиыстырулары, менюде және диалогта үдейтін пернелер, сонымен қатар тышқан - пернелердің өзара қатынасының қосымша мүмкіншіліктері жатады. Бұл механизмдер пайдалы болғанына карамастан, GUI интерфейстің маңызды қасиеттері ретінде қарастырылмайды.

GUI -интерфейсі қолданбалықтың жоғары дәрежесіне кепілдік бермейді. Бірақ дұрыс деңгейде жобаланған GUI -бағытталған программалық қосымша, пайдаланушы жұмысының тиімділігі жағынан, оның графикалық емес аналогынан асып түсуі мүмкін.

Пайдаланушылық - интерфейс (WUI) .

Негіздік WUI - стиль (Wеb User Interface) иерархиялық құрылым менюіне ұксас. Оны пайдаланушылар гиперсілтемелерді қолданудан басқаларын, графикалық емес интерфейс ортасында жұмыс істеу тәжірибесінен біледі. Қажетті навигация мәтіндік немесе визуалды гиперсілтемелерді пайдалану арқылы, бір немесе бірнеше қосымшалардың шеңберінде орындалады, қолданумен выполняется рамкаларда тердің немесе көзбен шолулардың гиперссылок. Гиперсілтемелердің кұрылымына байланысты WUI интерфейсі шеңберінде, навигация қосымшасы, Web-парақтарды қосымша иерархиясында бір терезенің ішінде бір рет көрсетеді. тәуелділіктер құрылымдар гиперссылок қосымша навигация шектерде - ертіп әкеледі елестетуге иерархиялар қосымшалар біреудің үшін бір ішінде бірдің терезелер. WUI - стилі колданатын қосымшаның негізгі ерекшеліктері төменде келтірілген:

- хабар, әдетте, бір терезеде беріледі. Ол броузер деп аталынады, бірақ мәліметтерді қосымшада көрсету үшін бірнеше броузер терезесін қолдануға болады;

- броузер Web - қосымшаны менюмен қамтамасыз етеді;

- әрекеттердің таңдауы шектелген, себебі функцияға қатынасты қамтамасыз ететін менюдің, қосымшамен өзара қатынасы күрделі;

- Web-парақ арнайы, кездейсоқ шығып қалатын менюді ашу үшін, клиенттік облысқа ішкі бақылау жүргізе алады.

- арнайы менюді жасау, қосымша программалау жұмыстарын талап етеді; клиенттік облыстың дәстүрлі пиктограммалары жоқ;

- көптегендер қосымшалар графикті және анимацияны эстетикалық немесе навигациялық максаттарда қолданады.

- броузер және оның қосымшалары Web-парақтардағы графиктердің өшу мүмкіндіктерін канағаттандырады, сондықтан бізге тек мәтіні көрінеді.

- керсеткіштің сүйеуі негізінен тышқан батырмасын шерту арқылы немесе навигациялық сілтеулерді таңдау арқылы іске асырылады. "Drag and Drop" технологиясы, белгілі ортадағы арнайы программалаудан басқа жерлерде, қолданылмайды. 2 батырмасының және тышқанның істейтін функциялары шектеулі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.