Сұхбат жанрының техникасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ТОРАЙҒЫРОВ УНИВЕРСИТЕТІ

Жоба1

Тақырыбы:Сұхбаттың мәні

Орындаған:Жаскайратова.С Жур-201
Жетекшісі:Қауымд.проф.(доцент)
Мукушева.Қ.С

Павлодар 2023

Мазмұны

I.Кіріспе
1.Сұхбат туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
II. Негізгі бөлім
2.1.Сұхбаттың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2.Сұхбат жанрының техникасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2
III. Қорытынды
3.Сұхбаттың түрлеріне қарай сұхбатқа дайындалу әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...3
IV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Тақырыптың өзектілігі: Қазіргі таңда аз уақыт ішінде адамға көп ақпарат беруді мақсат ететін
журналистикада, заман талабына сай
ақпараттык жанрлар алға шығуда. Бүгінгі сұхбат оқырманға да, тыңдарманға да, тіпті
көрерменге де журналист - интервью
алушының көріп-білген әңгімесін тікелей және тез жеткізетін жанр болып табылады.
Бір жағынан, сұхбат - жанрлар жүйесінде көпқырлы позицияға ие, күрделі және жан-жақтылығымен ерекшеленеді. Сондықтан қазіргі сұхбаттың алатын орны мен оның
түрлілігін анықтау тақырыптың езектілігін көрсетеді.Сұхбаттың түрлері,типологиясы,түрлері,түрлері не қарай ерекшеліктері мен сұхбатқа дайындалу технологиялары,функцисы мен классификациясы жан-жақты зерттеліп тұжырымджалады.
Тақырыптың мақсаты мен міндеттері:Сұхбаттың түрлерін айқындау,Сұхбаттың типологисын,функциясын және классификациясын анықтау.
-Сұхбатты терең саралау;
-Сұхбаттың түрлерін анықтау;
- Көрнекі түрде саралау;
Тақырыптың зерттелу деңгейі:осыған дейін кім қандай дүние жазды,ғалымдар,адамдар
Жұмыстың жаңалығы:
-
-
-
Жұмыстың құрылымы:жұмыстың теориялық әдіс тәсілдері
Қолданылған зерттеу әдістері:саралау,зерттеу,салыстыру

Сұхбат туралы түсінік

Қазіргі уақытта журналистика айтарлықтай жоғары даму деңгейінде. Қазіргі баспа БАҚ 20 ғасырдың бірінші жартысында болған газеттер мен журналдардан айтарлықтай ерекшеленеді. Олар формасы жағынан да, мазмұнымен де, штаттық құрамымен, процесті басқару жүйесімен, қолданылатын технологиямен ерекшеленеді.

Кез келген қызмет түрі сияқты журналистиканың да өзіндік негізгі қасиеті бар. Оның өзіндік жанр түрлерінің болуымен ерекшеленеді. Осыған сәйкес әр жанрдың өзіне тән ерекшелігі, басқа жанр түрлерінен ерекшеленетін ерекше қасиеті болады.

Публицистикалық әдебиеттің бір түрі - сұхбат.
Сұхбат - бір қатысушы сұрақ қойып, екіншісі жауап беретін құрылымдық әңгіме.Жалпы тілде сұхбат сөзі интервьюер мен сұхбат алушының жеке әңгімесін білдіреді. Сұхбат алушы сұрақтар қояды, оған сұхбат беруші жауап береді, әдетте ақпарат береді. Бұл ақпарат бірден немесе кейінірек пайдаланылуы немесе басқа аудиториялармен бөлісілуі мүмкін. Бұл мүмкіндік сұхбаттың көптеген түрлеріне тән - жұмыс сұхбаты немесе оқиға куәгері сұхбаты сол уақытта басқа аудиториямен бірге жүрмеуі мүмкін, бірақ жауаптар жұмысқа қабылдау немесе тергеу процесінде кейінірек басқаларға беріледі. Сұхбат екі бағытта да ақпаратты жеткізе алады.

Әңгімелесу әдетте бетпе-бет,жүргізіледі, бірақ тараптарды бейнеконференция немесе телефон сұхбаты сияқты географиялық тұрғыдан бөлуге болады. Сұхбат әрқашан дерлік екі немесе одан да көп тараптардың ауызша әңгімесін қамтиды. Кейбір жағдайларда сұрақтар мен жауаптарды теретін екі адам арасында әңгімелесу болуы мүмкін.
Сұхбат алдын ала белгіленген жоспарсыз немесе алдын ала дайындалған сұрақтарсыз құрылымдалмаған, еркін және ашық әңгіме болуы мүмкін. Құрылымдалмаған сұхбаттың бір түрі - интервьюер сұхбат алушының жауаптары зерттеудің негізгі тақырыбынан немесе идеясынан ауытқымайтындай етіп әңгімені саналы және дәйекті түрде басқаратын бағытталған сұхбат.Сұхбат сонымен қатар нақты сұрақтар белгілі бір тәртіппен қойылатын жақсы құрылымдалған әңгімелер болуы мүмкін. Олар әртүрлі форматтарды ұстануы мүмкін; мысалы, баспалдақпен сұхбатта респонденттің жауаптары әдетте келесі сұхбаттарды анықтайды, оның мақсаты респонденттің санадан тыс мотивтерін зерттеу болып табылады. Әдетте интервьюер сұхбат алушыдан алған ақпаратты жазып алудың қандай да бір тәсілі бар, көбінесе қарындашпен және қағазбен жазып алу немесе бейне немесе аудио жазбаны пайдалану арқылы. Әңгімелесулер әдетте басталуы және аяқталуы бар шектеулі ұзақтықта болады.
Дәстүрлі екі адамдық сұхбат форматы, кейде жеке сұхбат деп те аталады, сұхбат алушыға жауаптардың дәлдігі мен өзектілігін жақсырақ бағалауға мүмкіндік беретін тікелей сұрақтарға және сұрақтарды нақтылауға мүмкіндік береді. Бұл кейінгі сұрақтар алдыңғы жауаптарды нақтылау үшін бейімделуі мүмкін деген мағынада икемді механизм. Сонымен қатар, ол басқа тараптардың болуына байланысты ықтимал бұрмалауды жояды.
Бетпе-бет сұхбат екі жақтың өзара әрекеттесуі мен байланысуына, сондай-ақ бірін-бірі түсінуге көмектеседі.

Сұхбаттың өзіне тән артықшылары бар,олар:

1.Респонденттен қызығушылық тудыратын мәселе бойынша толық ақпарат алу. Логикалық тұрғыдан құрылған сұрақтар тізбегінің көмегімен сіз адамның пікірін ғана емес, сонымен бірге оның бейбітшілік пен құндылық бейнесін де біле аласыз.
2.Сенімділік. Респондент өз көзқарасын өзі айтады, осылайша ұсынылған деректер үшін жауапкершілікті өз мойнына алады.
3.Процесте әңгімені түзету, бағыттау және "тереңдету" мүмкіндігі. Тәжірибелі сұхбат беруші әңгіме тақырыбы бойынша толық ақпаратты ғана емес, кейде жаңа материалға себеп болуы мүмкін жаңа күтпеген деректерді де ала алады.
4.Аудиторияның назарын аудару. Сұхбат жанр ретінде арнайы дизайнның арқасында газет жолағында бірден көрінеді. Веб-бетте сұхбат форматы мәтінді логикалық блоктарға бөлуге байланысты тиімді көрінеді.
Әдетте сұхбат 1,5-тен 2 сағатқа дейін созылады. Ұзақтығы ұлғайған кезде сұхбат алушы қайталана бастайды. Бір сұхбатқа сәйкес келмеген немесе оны талдау барысында пайда болған барлық нақтылау сұрақтарын қайта кездескен кезде немесе телефон арқылы сұраған дұрыс, мұндай кездесу немесе сөйлесу мүмкіндігі туралы келісіп, бірақ әңгімені аяқтаған дұрыс.

Сұхбат аяқталғаннан кейін бірден қысқаша бейресми түсініктеме жасау керек:
1.Сұхбат өтетін жердің және ол өткізілген жағдайдың толық сипаттамасы;
2.Мүмкін респонденттің мінез-құлқының (мінез-құлқының, жест-ишарасының) және сыртқы түрінің ерекшеліктері;
3.Респонденттің сұхбатқа реакциясы (ләззат, ашықтық, дұшпандық, оқшаулану, немқұрайлылық);
4.Сөйлеудің айрықша сипаттамалары, сондай-ақ алғашқы Болжамдар немесе гипотезалар;
5.Әңгімедегі жетіспейтін ақпаратты немесе қайшылықтарды белгілеу.

Сұхбат сауалнамалармен бірге ақпарат жинау әдісі ретінде эмпирикалық социологиялық зерттеулердің дамуымен танымал болды. Бірақ сауалнамадан айырмашылығы, сұхбат диалогқа дайындалған интервьюердің қатысуымен жүргізіледі. Кез келген сұхбаттың негізі сұхбаттасушылардың рөлдері қалыпқа келтірілетін әңгіме болып табылады, ал социологиялық зерттеулер арқылы қойылған белгілі бір сұрақтарға жауап алу мақсаты болып табылады. Осылайша, зерттеушілік қарым-қатынас тұлғааралық мотивацияның пайда болуына бағытталған. Зерттеудің табыстылығы әңгімені құру тәсіліне, әңгімелесушілердің өзара түсіністігіне және алынған ақпараттың сапасына байланысты. Көптеген зерттеушілер сұхбат әдісін әлеуметтік құбылыстарды танудағы патша жолы деп санайды [2, б. 162]. Сонымен, сұхбат әдісі адамның әлеуметтік танымындағы бірегей зерттеу әдісі болып табылады [8, б. 241]. Әңгімелесу әдісі сауалнамадан айырмашылығы зерттеушіге жүргізуде, нәтижелерді өңдеуде және талдауда белгілі бір талаптар қояды. Бұл әңгімелесу барысында алынған ақпараттың сұхбат барысында қалыптасып, нақтылануы мүмкін екендігімен түсіндіріледі. Бұл әдістің артықшылығы сұрақ қою мен бақылау әдістерін біріктіреді.

Әңгімелесудің әдіс ретіндегі тағы бір анықтамасын зерттеуші мен респонденттің әлеуметтік-психологиялық өзара әрекетін мақсатты түрде пайдалануға негізделген сауалнама түрін қарастыруға болады. Сонымен, ақпарат көзі ретінде ауызша әрекеттестік қолданылатын сауалнаманың негізгі әдістерінің бірі - сұхбат. Сұхбатты ақпарат жинау әдісі ретінде журналистік шығармашылық жанр ретінде ажырата білу керек. Ақпарат жинау әдісі ретінде сұхбат - зерттеу бағдарламасында қарастырылған сұрақтарға жауап алуға бағытталған мақсатты әңгіме. Сұхбат - журналистика жанры ретінде журналист пен басылым кейіпкерінің диалогына негізделген ақпараттық жанрлардың ерекше түрі.

Ағылшын тілінен интервью әңгімелесу деп аударылады. Бұл әлеуметтік маңызды ақпаратты берудің диалогтық нысаны. Журналист қызықты, әлеуметтік белсенді адамдармен сұхбат жүргізіп, оны медиа арналар арқылы таратады. Бұл диалогта ең бастысы - журналист кіммен сөйлесіп тұрғаны. Барлық фактілер, түсініктемелер сұхбаттасушыдан беріледі. Оқырман үшін беделді адамның сөзі басты орынға айналады, бұл сұхбат аудитория үшін де құнды. Бірақ журналистің рөлін әңгімелесушінің сөзін жеткізумен ғана шектелуге болмайды. Әдетте, сұхбаттың сәтті болуы байланыс орнату, адаммен сөйлесу, жемісті ынтымақтастық үшін жағдай жасау қабілетіне байланысты. Сұрақ құрастыру өте қиын, өйткені журналист өзін оқырмандарының орнына қойып, олардың нені оқуға қызығатынын, аудитория үшін қандай тақырыптар өзекті болатынын түсінуі керек. Сонымен қатар, журналист сұхбаттасының қызығушылығы мен қалауын да алдын ала білуі керек. Сұхбаттың айрықша белгілері қазіргі заманғы әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық салаларға қатыстылығы; мақсаттылық пен тиімділік.

Сұхбаттың білім саласына сәйкес түрлері

Жұмыс сұхбаты
Бұл персоналды іріктеу процедураларында, компанияның қажеттіліктеріне сәйкес сұралған лауазымға ең білікті кандидатты табу үшін жүргізілетін сұхбаттар.
Кездесулердің бұл түрінде, әдетте, кандидаттың өмірі мен жұмыс тәжірибесі туралы көбірек білуге жауапты кадрлар бөлімінің маманы болып табылады. Өз кезегінде, лауазымға ұмтылған адам өзі қолданатын рөлді қабылдауға техникалық және адами қабілеттерінің бар екендігін көрсетуі керек.
Бұл жағдайда қолдануға болатын бірнеше әдіснамалар бар, бірақ олардың көпшілігі - бетпе-бет сұхбат, демалушылар үшін босаңсу атмосферасы қажет.
Үміткерді таңдаған кезде оны жоғары тұрған адамдармен басқа сұхбаттасуға шақыруға болады; әйтпесе, сізде тек бір сұхбат болады, ал рекрутер сіздің процестің сәтті өткендігі туралы хабарлайды.
Психологиялық сұхбат
Психологиялық сұхбат пациенттің өмірі және олардың кеңес алу себептері туралы мәліметтер жинау үшін қолданылады. Пациент қаншалықты ашық және шыншыл болса, психолог бұл жағдайға толығырақ қарайды және табысты стратегия құра алады.
Психологиялық сұхбат психолог пен пациенттің қарым-қатынас кезеңіне байланысты өзгеруі мүмкін, бірақ жалпы алғанда кеңес алу себебін анықтау және науқастың жағдайын жақсы түсінуге мүмкіндік беретін өмірлік аспектілерді зерттеу үшін алғашқы сұхбат қажет.Процесс аяқталғаннан кейін және пациентті үйден шығаруға болады деп саналған кезде, олардың қазіргі жағдайы анықталатын соңғы сұхбат өткізіледі.
Клиникалық сұхбат
Клиникалық сұхбат дегеніміз - дәрігер мен пациенттің әңгімесі, онда біріншісі пациенттің анамнезін бірқатар сұрақтар арқылы шешеді. Бұл ақпарат маманға емделудің қажеттілігін, белгілі бір емтихан тапсыруды немесе оны басқа мамандыққа немесе денсаулық сақтау орталығына жіберу қажеттілігін анықтау үшін өте маңызды болады.
Журналистік сұхбат
Бұл журналистің журналистік тергеу үшін қызығушылық тудыратын мәліметтерді алу үшін адаммен немесе адамдар тобымен жүргізетін сұхбаты. Осы мағынада сұхбаттасушылар қоғамды қызықтыратын мәселелер бойынша немесе өзінің жүру траекториясы туралы кеңес алатын адамдар деп танылуы мүмкін, бірақ олар сонымен қатар қоғамдық өмірде маңыздылығы жоқ, жақын арада болған оқиға туралы құнды ақпаратқа, білімге немесе куәлікке ие адамдар болуы мүмкін.

Сұхбаттың құрылымына сәйкес түрлері
Қолданылатын әдіснамаға байланысты сұхбат үш түрге бөлінеді:
Ашық сұхбат
Сондай-ақ, ақысыз сұхбат ретінде белгілі, бұл сауалнаманың жоқтығымен сипатталады. Бұл сұхбаттасушыға өзін сенімді сезінуге және олардың жауаптары стихиялы және сұйық болуға мүмкіндік беретін жайбарақат диалог.
Құрылымдық немесе жабық сұхбат
Бұл жағдайда сұхбат алушының сауалнамасы немесе сұхбаттасушының әртүрлі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.