Абай Құнанбайұлының қара сөздерінің педагогикалық сарыны

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Абай атындағы Шығыс Қазақстан гуманитарлық колледжі

«Қорғауға жіберілді»

«___»2023 ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Абайдың нақыл сөздерін оқу және оқудан тыс жұмыстарға қолданудың тәрбиелік маңызы»

Мамандығы: 0111000 «Негізгі орта білім беру»

Біліктілігі: 0111073 «Физика мұғалімі»

Орындаған 20-ФМ -1

тобының білім алушысы Жолбарысова. Н

Ғылыми жетекшісі Даутова М. Т

«___» 2023 ж.

Өскемен, 2023 ж.

Кіріспе. .

: 1

Кіріспе. .: Қазақтың бас ақыны-Абай Құнанбайұлының өмір жолы. .

3: 5

: 1. 1

Кіріспе. .: Абай Құнанбайұлының шығармаларының әлеуметтік маңызы. .

3: 5

: 1. 2

Кіріспе. .: Абай Құнанбайұлының тәлім-тәрбиелік мәселесіндегі шығармалары…….

3: 9

: 1. 3

Кіріспе. .: Абай Құнанбайұлының өлеңдеріндегі педагогикалық көзқарасы

3: 12

: 1. 4

Кіріспе. .: Абай Құнанбайұлының қара сөздерінің педагогикалық сарыны.

3: 15

: 2

Кіріспе. .: Абайдың нақыл сөздерін оқу және оқудан тыс жұмыстарға қолдану…….

3: 25

: 2. 1

Кіріспе. .: Абайдың нақыл сөздерінің негізгі мағынасы.

3: 25

: 2. 2

Кіріспе. .: Нақыл сөздерді оқуда қолданудың маңызы. .

3: 28

: 2. 3

Кіріспе. .: Абайдың философиялық ойлары . .

3: 32

Кіріспе. .: Қорытынды. .

3: 34

Кіріспе. .: Пайдаланылған әдебиеттер

3: 36

Мазмұны

Кіріспе

Курстық жұмыстың өзктілігі: Еліміздің әл-ауқатының деңгейі, санасы, мәдениеті, адамдардың өзара қарым-қатынасы, бір-біріне мейірбандығы мен парасаттылығы, ұлттың ерекшелігі, салт-дәстүрінің дамуы - сол халықтың еңбек сүйгіштігіне, еңбек ету дәрежесіне тікелей байланысты екенін анық. Ал осы даналықты ұрпақтың бойына сіңіре білген қазақтың ұлы ақыны Абайдың әдебиетте орнының биік болуы тегін емес.

Абайды тану арқылы біз әлемге қазақ елін танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс.

Курстық жұмыстың мақсаты: Ұлы ақын Абайдың ағартушылық көзқарастары мен нақыл сөздерінің тәрбиелік идеаларын теориялық тұрғыдан талдау және зерттеу.
Курстық жұмыстың міндеті:
-Абай шығармаларындағы тәрбие және ағартылушылыққа қатысты идеяларға талдау жасау.
-Абай туындыларын жинақтап, танысу.
-Абай шығармаларындағы нақыл сөздері мен тәрбиелік тағлымдарын практикада зерттеу.

Зерттеу құрлымы: кіріспеден, екі бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Зерттеудің болжамы:Абайдың нақыл сөздерін оқуда және оқудан тыс жұмыстарға қолданса балалардың ой санасын дамытуға әрі әдеби мұраларымыздың қадір-қасиетін түсінуге және адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға үлкен мүмкіндік беретін еді.
Зерттеу көздері: Зерттеуге байланысты поэзиялық туындылар, Абай шығармалары, мерзімді басылымдағы материалдар мен басқа ғалымдардың Абай шығармашылығын зерттеу туралы еңбектері.
Зертеу әдістері: Зерттеу мәселесіне байланысты теориялық ғылыми әдебиет негізінде талдау, тұжырымдау және тәжірбиелік тұрғыдан салыстырмалы түрде зерттеу.

1. Қазақтың бас ақыны Абай құнанбайұлының өмір жолы.

1. 1 Абай Құнанбайұлының шығармаларының әлеуметтік маңызы.

Қазақ әдебиетінде өзіндік өшпес із қалдырған қазақтың бас ақыны Абай Құнанбайұлының әдебиетте алар орны ерекше.

Абай Құнанбайұлы тамыз айының 10-шы жұлдызында 1845жылы Семей облысының Қарқаралы аймағында өмір есігін ашқан.

Абай Құнанбайұлы -ұлы ұстаз, ақын, ағартушы, философ, сазгер, аудармашы, саяси қайраткер.

Абайдың кез-келген шығармалары арқылы әрбір адам бойына рухани азық жинақтай алады.

Әдебиеттегі Абай шығармалары келешек ұрпақтың бойына тәлім -тәрбиемен қатар үлгі-өнеге беруде маңызы өте жоғары. Сол себепті де Абайдың шығармаларын, өлең жолдарын оқудың негізінде жамандықтан жиреніп, жақсылыққа үйренуге негіз бола алады.

Абай Құнанбайұлының шығармашылығы тек қазақ халқына ғана емес сонымен қатар орыс және еуропа елдеріне де кеңінен таралған. Өзге елдердің мәдениетімен байланыс жасаудың негізінде қазақ мәдениетін жаңғыртуда әрі дамытудағы негізін салушы болып табылады.

Абай шығармаларының негізінде қазақ халқының бастан өткерген шынайы әлеуметтік мәселелерімен қатар қоғамдық моральдық тұстарын көп көтерген .

Шығармаларды оқу арқыла бұрынғы ата-бабаларымыздың тыныс-тіршілігімен қатар тарихымыздың шежіресін білуде сіңірген еңбегі өте көп.

Қазақ халқында: тарбие- тал бесіктен басталады деген мақал тектен-текке айтылған сөз емес дана болсаң да, дара болсаң да соның барлығы шыр етіп дүние есігін ашқан сәттен бастап бала бойына сіңірген тектіліктің негізінде қалыптасды.

Абайдың да осындай шығармашыл, озық ойлы, дара адам болуының басты себебі де текті ортадан алған тәрбиесінің негізінде.

Ұлы ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.

Болашақ ақынның тәрбиесі адамгершілік қасиетімен, кеңпейіл мінезімен, «халық анасы» атанған әжесі Зеренің таусылмайтын қызықты әңгімелерімен қатар, мол қазынадай ертегілерін естіп, бойына сіңірсе, екінші жағынан сабырлылығымен көнтерлі мінезімен, әзіл -қалжыңға шебер, кез-келген жұмысқа епті, жөн-жобаға жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті.

Абайдың өмірдің ыстығы мен суығына төзіп, алдынан шыққан кедергілерден мұқалмай өте білуінің басты себебі- әкесі Құнанбайдың берген тәлім тәрбиесі.

Баланы жастайынан өмірдің ащысына үйретіп, ел ісіне араластырады, соның нәтижесінде Абай әкесінің қасында болған уақыттарда би-болыстардың қулық сұмдықтарын, қазақ даласында болып жатқан кереғар қайшылықтардың, кертартпа салт-сана мен әдет ғұрыптардың, қажетсіз заңдарының залалдарын түсініп, қазақ халқының тыныс-тіршілігін өз көзімен көріп, өзіндік сабақ алады.

Осындай тектілікпен тәрбие қалыптасқан отбасында дүниеге келген Абайдың болашақ ұрпақтың бойында саналылықпен -адамгершілік адами қасиеттерін қалыптастыру мақсатында туындап жатқан шығармалары келешек ұрпаққа әдебиетімізді құрметтеу, ой санамызды дамытып, пайдалы іспен айналысуға, жан-жақты әрі талғампаз, өзіндік ойлауы бар, болашағы жарқын ұрпақтардың көбеюіне берер үлесі өте көп.

Қазақ әдебиетін дамыту мен көркейтуде Абай шығармаларының әдебиеттегі алар орны ерекше .

Абай өлеңдерінің басым көпшілігі лирикалық жанрдан құралады.

Қысқа туындыларында табиғаттың ерекшелігін, әрі адамдардың бейнесін, ішкі қасиеттерін, мінез-құлықтарын, бітімдерін, суреттеп көрсетуде айырықша орын алады.

Кез-келген өлең жолдарын алып қарасақ та қазақилықтың, қазақ халқының ұлттық сипатының иісін сезуге болады.

Абай шығармаларында қатты сынға алған адам бойындағы жағымсыз қасиеттер еріншектік, жалқаулық, өтірікшілік, күншілдік, ашкөздік, мақтаншақтық, жағымпаздық сынды қасиеттерден кез -келген адам егер өзі қаласа арылуға болатындығын көрсетеді . Мұндай жағымсыз әрекеттер адам бойындағы туа біткен қасиет болмайтындығын, бұл жүре келе ортадағы болып жатқан дүниелерді адам өзіне сіңіруінің негізінде пайда болады . Сол себепті де Абай өлеңдері жақсы қасиеттерді бойға жинақтап, бұрынғы бабаларымыздың бойынан байқаған кемшіліктерді ұрпаққа дәріптеу емес саяси -әлеуметтік қатынастардың себебі ретінде көрсетуге жол ашқан.

Абай шығармалары қанша ғасырлар бойы өзіндік маңызын жоймайтын құнды қазына.

Қазіргі күннің өзінде маңызын жою былай тұрсын керісінше өзіндік ерекшеліктері қалыптасып, жаңа қырлары ашылып, өшпес із қалдырып келеді.

Сол себепті де мән-мағынаға толы, берері көп, өнер-білім жолындағы ізденісті қалыптастырушы, шабыттандырушы, адамдық пен азаматтықтың негізін қалаушы Абай шығармаларын келешек ұрпақтың бойына сіңіре отырып, дәріптеу арқылы біз болашақты жалғаушы өз-өзіне сенімді ерік жігері басым күш қуаты айқын жалынды да патриот ұрпақтың негізін құрай аламыз.

Абай Құнанбайұлының жеке әлемі өлеңдері қара сөздері шығармашылығы тек қана қазақ халқының жан жүрегінің сәулесіне айналған жоқ ол бүкіл әлемдік дүниенің жарық нұры болып үлкен сұранысқа ие болған шығармалар жиынтығы.

Абайдың шығармаларының басқалардан ерекше болуының басты себеі оның асқан білімділігі мен үлкен ізденісінің нәтижесінде. Себебі бір ғана емес көптеген философтардың еңбектері мен шығармаларын толық оқып қызығушылық танытуының негізінде Абай өзіндік дара жолын қалыптастыра алды.

Абай шығармаларының әлеуметтік маңызы өте жоғары себебі адами қасиеттерді дәріптеу мен жағымсыз әрекеттерді сынға ала отырып, адамзатты өнер -білімге құштарлыққа ізденімпаздыққа шақырады. Халықты өнер-білім жолына күш жұмылдыруға біріктіреді.

Әрбір шығармасының өзіндік ерекшелікке ие болуының басты себебі онда бір ғана ұлттың емес парсы, араб, орыс мәдениетімен ұштасып жатуымен байланыты .

Сондай-ақ Абайдың өлеңге деген ерекше құрметін, өлеңнің қадірін кетіретін кейбір ақындарды сынға алған өлең жолының бірі:

Өлең- сөздің патшасы сөз сарасы

Қиыннан қиыстырар ер данасы .

Тілге жеңіл жүрекке жылы тиіп,

Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.

Бөтен сөзбен былғанса сөз арасы,

Ол ақынның білімсіз бишарасы.

Айтушы мен тыңдаушы көбі надан,

Бұл жұрттың сөз танымас бір парасы.

Бұл жерде ақын сөз қадірін кетіретін бөтен сөздер арқылы өлеңнің маңызын жоятын ақындарды білімсіз адамдардың қатарына теңейді.

Абайдың бұл шығармашылығының негізі тыңдаушыларға сөзі дұрыс мән мағынасы бар үлгі-өнеге беретін маңызын жоймаған өлең жолдарын оқуға әрі содан тәрбие алуға шақырады.

Яғни өлең жолын оқу арқылы бізде өлеңдердің дұрысы мен бұрысын ажырата алатын салиқалы мағынасы бар шығармалардың қатарын көп оқуға назар аударамыз.

Ең әуелі адамзаттың поэзияға деген қызығушылығын арттыру үшін өлеңге көркемдік шартын қойып эстетикалық талғамды қалыптасыра білу қажеттігін ескерген. Егер өлеңді жоғары деңгейде әсемдеп жеткізе алатын ақын болса тыңдаушының да сол деңгейде өлеңнің қадір-қасиетін бағалай алатындығын көрсеткен.

Өскелең ұрпақтың адами қасиеттерді бойына сіңіріп өсуінің ең негізгі себептерінің бірі дәл осы әдебиеттегі рухани дүниені дамытатын шығармалардың әсерінен жүзеге асады.

Сондықтан да әрбір адамның ой санасында пайдалы, маңызды дүниелерді сіңдіру үшін ең бастысы адамды рухани байыта алу қажет.

Болашақ ұрпақтың саналы да, білімді, әрі асыл қасиеттерді бойына жинаған өз-өзін алға қарай дамыта білетін сенімді, қайсар ұрпақты тәрбиелеу мақсатында өз өлең жолдары мен шығармалары арқылы насихаттаған Абай Құнанбайұлының еңбегі өте зор.

Абай өз шығармаларында адам бойындағы тәлім-тәрбиеге ерекше назар аударған. Сол себепті біз секілді оқырмандарға Абай атамыздың шығармаларын оқу арқылы жағымсыз әрекеттерден арылып, дұрыс бағыт-бағдар алуда оқушыларға берер тәлім-тәрбиесі мол.

1. 2 Абай Құнанбайұлының тәлім-тәрбиелік мәселесіндегі шығармалары.

Хакім Абайдың өлеңдерін бүгінгі таңда білмейтін адам жоқ соның ішіндегі туындыларының бірі де бірегейі:

«Ғылым таппай мақтанба» өлеңінің негізгі мақсаты жастарды бос жүрмеуге пайдалы іс -әрекетпен айналысуға оқуға білімге деген құштарлыққа ізденімпаздыққа шақырады.

Білім алмай өзін-өзі дамытпай жатып құр мақтанға салынбау қажеттілігін көзі ашық көкірегі ояу азаматттар мен азаматшалардың қатарын толықтыру идеясын көрсетеді.

Бес асыл іске:талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым, - дәл осы қасиеттер адамның өмір сүруіне қажет, әрі кез-келген адамның бойынан табыла бермейтін асыл қасиеттер.

Бес дұшпан:өсек өтірік мақтаншақ еріншек мал шашпақ-ал бұл қасиеттер адамды тура жолынан тайдыратын надандыққа шақыратын әрекеттер екенің нақты көрсетеді.

Бізге Абай шығармаларымен танысу арқылы өте үлкен өмірлік сабақ алуға болады, себебі жастар үшін айтылатын мәнді сөздерімен қатар, берері мен тәрбиесі өте көп. Яғни алған білімінді дұрыс жаққа жұмсау керектігін пайдалы іспен айналысуға жұмсайтын орын екенің көркемдеп ерекше жеткізе біледі.

Мен Абай Құнанбайұлының әрбір өлеңдерін оқудан өзіме өте көп рухани азық аламын әрі үлкен қызығушылықпен қараймын.

Әрбір оқырманның жүрегінен ерекше орын ала білген ұлы дара тұлға Абайдың өлеңдері жаныма қатты жақын соның бірі: «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңі көзге көрнекілік беретін ерекше көркемдегіш сөздер мен қатар естір құлаққа да өте жағымды .

Өлеңнің негізгі мағынасы да жастарға кез-келген дүниеге қызығып, әр істің басын шалмай нақты мақсат қойып, сол өзі сүйетін, жүрегі қалайтын, іспен айналысып, сол істі соңына дейін апаруға тәрбиелейді.

Өмірді құр бос жалқаулықпен өткізбей өз орнынды тауып сенде бір жердің кетігіне қалан -деген ойын білдіреді . Әрбір өлеңнің негізгі мағынасы жастарды білімділікпен қатар ізденіске жетелеп алдыңғы ұрпақты ізденімпаздық пен білімділікке шабыттандырып үлкен қолдау береді.

Ең әуелі біз болашақты жақсартуымыз үшін өскелең ұрпақтың қалай өмір сүріп жатқанына аса қатты назар аудара білуіміз қажет. Егер жастар дәл осы Абай атамыздың өлеңдерімен шығармашылығымен танысып зер салып қызығушылықпен оқитын болса онда әрбірінің бойында адами қасиеттер мен қатар еліне жеріне деген патриоттық сезімдері де қалыптасатын еді.

Сол себепті Абай атамыздың әрбір шығармашылығын дәріптей білуіміз керек.

Абай атамыз тек өз дәуірінде ғана емес қазіргі уақыттың өзінде шығармашылық мұрасы ерекше орын алады . Көптеген шығармаларын алып қарайтын болсақ жастар мәселесіне айырықша көңіл бөлген. Оның ұстанатын басты қағидасы -адам тәрбиесі.

Ең әуелі жастардың тәрбиесіне кімнен үлгі алады қызығушылықтары қандай осы дүниелерге мән бермей жатып біз жастарымыздың болашағын жарқын қыла алмайтындығымызды көрсете білді.

Абай- тек жастарды ғана емес, халықтың кішісі мен үлкені, әке мен балаға, қыз-келіншектер, барлығына дерлік бірдей өнеге көрсетіп тәлім-тәрбие бере алады.

Өнер білім адамгершілік сезім достық-жолдастық қарым қатынас адамдық борыш секілді асыл қасиеттердің үлгілерін тек өлеңдерімен ғана емес қара сөздерімен де жеткізе білді.

Ақын жастар жағының бір мәселесіне ғана емес, сан қырына шолу жасап, өзекті мәселелеріне назар аударып, жастарға үлкен үміт артқаның байқауға болады.

Абай білімді байлықтан да ақшадан да өте жоғары қойып ең әуелі ғылым ізденіс жолында еңбек етіп білімді жоғары бағалайды.

Ұлы Абай-адамның ең қымбат кезі қайтып оралмайтын жастық шақ ол сәтті бағалап мүмкіншілігін көп кезінде ойын сауықты бос әурешілікті қоя тұрып ең әуелі оқуға ғылымға жұмсау керек дей келе - «Дүние де, малда өзі, Ғылымға көңіл бөлсеңіз», - деген тұжырымды ұсынады.

Абай шығармашылығы әдебиеттегі өшпес мұрамыз асыл қазынамыз. Сол қазынамызды бағалай отырып, әрбір уақытымзды, қайтарылмас жастық шағымызды, оқу мен ғылымға көңіл бөле білетін болсақ, болашақ ұрпақтың келешегі үшін, Абай атамыздың әрбір шығармашылығын ұмыттырмай, әр баланың бойына сіңдіру, мақсатында жұмыс жасай білуіміз қажет.

Абайды тану шығармашылығын меңгерту- әр адамның өмірде іздегенін табуға, бағыт-бағдарын айқындауда, өмірлік күш қуат бола алатын да Абай шығармашылығы .

Абай әрбір оқып жүрген қазақ балаларына үлкен үмітпен қарап, бүгінгі қараңғылықты жоятын, елдің болашағы осы жастар деп сеніммен қарады. Сол сенімге селкеу түсірмеу біздің қолымызда.

Қазіргі таңда өздерінің алтын уақыттарын мүлдем тиімсіз пайдасыз нәрсеге жұмсап жүретін жастар өте көп. Оның себебі өз болашағы қараңғы болуға әкеліп соқтырады сол үшін де ең әуелі жастарды оқу білімге шақырып қолдау көрсетіп отыру қажет. Сол кезде ғана жастар өздерін барынша қолға алып болашақтарының жарқын болуы үшін әрекет жасайтын болады.

Менің ойымша жастар үшін үлкен қолдау көрсететін алға қарай жетелеуші бұл-Абай өлеңдері мен қара сөздері шығармашылығы.

Абай атамыздың өлеңдері өз алдында бір бөлек ерекше болса қара сөздерінің де мағынасы адамға тереңінен ой салып ақыл ойынды дамытуға бойындағы кемшіліктерден арылтуға үлкен мүмкіндік береді.

Мен өзім Абай Құнанбайұлының шығармашылығына ерекше қызығушылықпен әрі үлкен құрметпен қараймын . Әрбір туындысы арқылы өзінің дара әрі ұлы тұлға деген атқа лайық адам екендігін дәлелдей алады .

Әсіресе қара сөздері -ұлы ақынның сөз құдіретін, дүниетанымдық көзқарасын, даналығын, зерделілік пен көркемдік сана сезімін, сөз өнеріндегі күш қуатын, көрсететін шығармасы.

Абайдың қара сөздері тек қана бір ғана тақырыпта емес өте кеңінен шолу жасайды. Оның тіпті қысқаша берілген қара сөздерінің астында үлкен мағына жатыр . Абай қара сөздерінде тек тақырыптың ауқымдылығына немесе оның көлеміне назар аудармаған ойдың тереңдігіне мән-мағынасына аса назар аударған.

Қара сөздерінде осы уақытқа дейін пайдаға асатын қандай іспен айналысқандығы адам өміріндегі адамгершілік тәрбиесін дамыту руханиятты нығайту мәселелері негізгі ойы болып табылады. Өйткені адамзат өзіне рухани азық жинамай өзін-өзі толықтыра алмайды.

Кез -келген ұлы тұлғаларды алып қарасақ та барлығын ең әуелі тәлім-тәрбиеге адамгершілікке ізгілікке өнер білімге тәрбиелейді. Болашақ ұрпақтың бойына рухани азықтарды жинақтауға үндейді. Себебі ең әуелі адамгершілік пен тәрбиенінің адамзат үшін алатын орны өте жоғары.

Әлемге әйгілі атақты ғұлама ғалым Аристотельден кейінгі екінші ұстаз атанған Әл-Фарабидің де «Тәрбиесіз берілген білім-адамзаттың қас жауы»деген ұлағатты сөзінен -ақ тәрбиенің адам өміріндегі маңызын байқауға болады.

Қазақ халқы үшін әдебиетімізде ауызекі сөйлеу мәдениетінде мақал-мәтелдердің алатын орны өте ерекше . Алайда өзінің сөздік қорында осы мақал- мәтелдерді тиімсіз пайдаланатын мән мағынасы жоқ мақал-мәтелдерді Абай атамыз өзінің жиырма тоғызыншы қара сөзінде сынға алады . Сондай мақалдардың бірі -Әуелі жарлы болсаң арлы болма -дейді. Адам баласы қандай нәрсе болмасын ең әуелі өзінің ар-ұятын намысын жоғары қоя білу керек.

Мейлі жарлы болсаң да адал жолмен наныңды тауып ерең еңбекпен келген дүние ғана берекелі әрі тәттті болады. Сол үшін де кедей болдым екен деп ардан аттап кетуге шақырып тұрған бұл мақалдың ешбір маңызы әрі берер тағылымы жоқ екенің айтады.

Бір-ғана қара сөзді оқу арқылы үлкен ой түюге болады. Болашақ ұрпақты адалдыққа еңбектенуге ар-намыстарын жоғары қоюға тәрбиелейді.

«Ата-анадан мал тәтті, алтынды үйден жан тәтті»-деген мақалдың да мүлдем іске татымайтын нағыз антұрған сөз деп сынайды . Ата-ананың адам өміріндегі алатын орны өте жоғары. Баланың ыстығына күйіп, суығына тоңып, бар жиған тергенің баласына беріп, қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай, өсірген ата-анадан малды тәтті деу- нағыз құдайға қайшылық көрсететін іс дейді.

Расымен де ең әуелі әрбір бала өз ата-анасын сыйламаса, ата-ананың қадірін білмесе, құрмет көрсетіп, ата-анасына ризашылық көрсетпесе, ол айналасындағы адамдарға да жақсылық жасай алмайды. Өйткені адам жақсылық жасауды ең әуелі өзінен бастайды, егер айналасындағы ата-анасына, жақындарына, қамқорлық жасап, мейірімділік көрсете алмаса, адам бөгде адамдарға да мүлдем жақсылық жасай алмайды.

Абайдың жиырма тоғызыншы қара сөзінен аларымыз өте көп. Бірнеше мақалдардың сөз арасында қолдануға татымсыз екенің көріп, мақалдарды біреуді тәрбиеге салу үшін айтылып жүргені керісінше адамзатты азғырып, тәрбиесіздік пен қатар тура жолдан тайдыруға әкеле жатқандығын байқауға болады.

Яғни, Абайдың болашақ ұрпақты тура жолға салып, осындай кері жаққа итермелеуші мақалдарды өмірлік ұстаным етіп алмай, дұрысы мен бұрысын ажырата білуге шақырады.

Абай қара сөздері әр түрлі тақырыпта қозғалып қоғамда болып жатқан керітартпа әрекеттердің алдын алу мақсатында өзінің негізгі ойын қағаз бетіне түсіру арқылыжас ұрпақты түзу жолдан адаспауға шақырады . Сондай қара сөздерінің бірі үшінші қара сөзі бұл жерде Абай қазақтардың бір-бірімен күндесуін қайырымсыз болуының себебі не ?-деген сұраққа жауап іздейді. Оның басты себебі байлыққа таласқыш болуы ақшаны билікті абыройларынан намыстарынан артық көруі. Көп жағдайда жалқаулық танытуы мұның басты себебі тек қана төрт аяқты малды көбейтіп өзгелерден үстем болудың қамын күйттеуі .

Қара сөздегі басты мақсат келешек ұрпақты мал дүниеден байлықтан басқа өнер білімге егінге нағыз еңбекке қарай болашақ жастар әрекет жасайтын болса жастарымыз білімді әрі жалынды қайсар болып өсетін еді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.