Ағылшын тіліне оқытуда айтылым дағдысын дамыту
АМАНГЕЛДІ ҚҰСАЙЫНОВ атындағы ЕУРАЗИЯ ГУМАНИТАЛЫҚ ИНСТИТУТЫ
Шетел тілі кафедрасы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ағылшын тіліне оқытуда топтық жұмыс әдісін қолдану арқылы айтылым дағдысын дамыту
6В01704‒ Шетел тілі: екі шетел тілі мамандығы
Орындаған: Абдрахманова Г.Ж.
Жетекші оқытушы: Ильясова А.К.
2023
Мазмұны
Ⅰ Кіріспе
Ⅱ Негізгі бөлім
Ⅲ Қорытынды
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі;
1. Ағылшын тіліне оқытуда айтылым дағдысын дамыту
Ағылшын тіліне оқытуда жалпы түсініктеме
Шет тілді оқытудағы негізгі мақсат шет тілді коммуникативті - қалыптастыру және дамыту, оны еркін игеру. Шет тілі казіргі заманның талабына сай, қоғамның әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық және мәдениет дамуының қайнар көзі. Қазір шет тілін оқыту әдістемесінің деңгейі жоғары. Тілді оқытуда интерактивтік тәсіл, ойындар, екеуаралық пікірталастар, сонымен бірге ақпараттық технология, интернет, компьютер колданылуда.
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен атауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді халыктың болашағы бұлыңғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән-мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы. Қазакстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудін жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір манызды сипаты қазіргі уақыттағы окыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжірибеге еніп, өз деңгейінде нәтижелер беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Ағылшын тілі ана тілімен қоса окушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды,оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым-қатынас мәдениетіне де үйретеді. Оқушының шетел тілінде сөйлеу қабілетін жетілдіру мектепте берілетін білім мазмұнының негізгі мақсаты болып табылады. Оқулықпен және басқа оқушылармен қарым-қатынас барысында оқушы барлық пәндерді меңгереді. Шетел тілін оқушыларға үйреткенде біз оларға басқа халықтың мәдениетіне әрі дүниежүзі мәдениетіне халықтармен қарым-қатынас жасауға жол ашамыз.
Қазақстан Республикасы әлемдік бірлестікке кірген заманда білімнің рөлі мен маңызы артты. Мәдениетті жоғары XXI ғасыр адамын қалыптастыру міндеті білім беру ісін ірілендіру қажетті мектеп пен қоғам алдында жаңа маңызды мәселелер қойып отыр. Жалпы орта білім беретін мектептерде шетел тілдерінің мазмұны анықталып, оған қойылатын талаптар нақтылануда. Шетел тілін ана жане орыс тілімен қатар оқыту арқылы мұғалім оқушылардың тыңдап, түсіну, сөйлеу, оқу және жазу іскерліктері мен дарынын жетілдіріп қана қоймайды, оларды өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым-қатынас мәдениетіне де үйретеді. Оқушылардың шетел тілінде сөйлеу қабілеттерін жетілдіру мектепте берілетін бүкіл білім мазмұнынын негізгі мақсаты болып табылады. Шетел тілі аркылы окушылар әлемді таниды, тілін оқып жатқан елдің мәдениетімен, өмірімен танысады. Шетел тілінде окушылар дұрыс карым катынас жасай алу үшін, олар ауызша айтылган сөзді тыңдап түсінулері тиіс. Шетел тілінің қызметі оқушыларды өздері үйреніп жатқан тілде сөйлейтін халықпен түсіністік, ортақ көзқарас орнатуға дайындап, тәрбие, білім беріп әрі жеке басын, өмірге көзқарасын жан-жақты дамыту. Шетел тілі пәні бойынша білім мазмұнына тақырыптар, қарым-қатынас ситуациялары, мәтіндер, тілдік материалдар: лексикалық, грамматикалық, фонетикалық, практикалық біліктер, сөз әдептері мен оқу әрекетінін тиімділігін іске асыратын жалпы оқу білік дағдылары жатады. Мұғалім-өзінін білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім оқуды, ізденуді токтатысымен оның мұғалімділігі жойылады деген К.Ушинскийдің даналығында. Бүгінгі қоғам мұғалімнің біліктілік деңгейіне де, ішкі жан дүниесіне де жаңаша талап қойып отыр, өйткені қазіргі күні XXI ғасыр ұрпағынан үлкен үміт кутілуде. Мектептегі басты тұлға мұғалім, осы мұғалімнің алдында тұрған басты мақсат рухани жан дүниесі бай, жан-жақты дамыған жеке тулғаны қалыптастыру. Оқушылардың шет тілінде дұрыс сауатты сөйлеуінде тілдік материалды меңгерудің рөлі өте зор. Сөздік жұмыс мәтінде кездесетін жаңа сөздерді іздеумен қоса түрлі тұрақты сөз тіркестерді, қосымша мағыналы сөздермен жаттығулар орындау арқылы жүзеге асады. Фонетикалық материал бір қарағанда, жоғары сыныптарға керегі жоқ сияқты болғанымен, кейбір дыбыс емлесінің ерекшеліктері, дауыс ырғағы, екпін түсіру сияқты нәрселерді сабақта еске түсірудің манызы зор. Оның бәрі оқушының тілге деген қызығушылығын арттырып, сабақтың әсерлі өтуіне септігін тигізеді. Ағылшын тілін саналы меңгерту, оны өз деңгейінде қажеттілікке айналдыру, бір жылғы мәселе емес, сондықтан ағылшын тілін оқыту ісімен шұғылданатын мамандар арасында туындайтын бір сұрақ: ағылшын тілінде өз ойын ауызша және жазбаша еркін жеткізе алуға калай уйрету керек? Оқушыны ыңталандыру үшін қандай әдіс-тәсілдерді, технологияларды қолдану керек? Білім беру саласында түрлі технологиялар енгізілуде, бірақ олардың ішінен қажеттісін таңдап, сабақтың әр кезеңінде тиімді қолдану басты талап. Мәселе технологияларды кеңінен пайдалану емес, мәселе тұлганы нәтижеге бағыттай - білім беруде. Инновациялық технологиялардың көптігіне, олардың түрі мен әдістерінің сан-салалығына қарамастан, әр технологияның элементтері өзара бір-бірімен байланысып кірігеді. Ағылшын тілі сабақтарында компьютермен жұмыс істеу де ерекше орын алады. Қазіргі таңдағы техникалық оқыту құралдары телефон, телевизор, магнитофон, мультимедиялық кабинет арқылы оқыту тілдерді меңгерту қызметіне жаңаша қарауды, бұл бағытта қол жеткізген табыстарымызды сын көзбен қарап, саралап ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін енгізуді кажет етеді.
1.2 Ағылшын тілі сабағында оқушылардың айтылым дағдыларын қалыптастыру
Айтылым дағдыларын қалыптастыруға және сақтауға арналған жаттығуларды екі үлкен топқа бөлуге болады: арнайы және арнайы емес.
Арнайы жаттығулар дыбыстарды дамытуға, дұрыс логикалық стрессті орнатуға, әуендер мен интонацияны дамытуға тікелей бағытталған. Олардың ішінде жаттығулардың екі түрін ажыратуға болады: фонетикалық-артикуляциялық және фонетикалық - интонациялық.
Фонетикалық артикуляция жаттығулары оқшауланған дыбыспен, сөзде дыбыспен және сөйлемдегі дыбыспен жаттығуларға бөлінеді, олардың әрқайсысы қабылдау және көбейту жаттығуларын қамтиды. Бұл жаттығулардың мақсаты - фонемалық есту қабілетін дамыту және оқушылардың жаңа артикуляциялық базасын құру. Мұндай жаттығулардың мысалдары:
а) сөйлеуді дамытатын жалпы типтегі жаттығулар:
- естілетін сөздерді буындар мен дыбыстарға бөліңіз;
- естілген сөзде оқшауланған дыбыстардан тұтас сөз құрастырыңыз...
б) дискриминациядағы жаттығулар:
- жұп сөздерді тыңдап, егер жұп сөздер бірдей болса, " + "белгісін, ал егер сөздер әртүрлі болса," - " белгісін қойыңыз;
- жұп сөздерді тыңдап, қай жұп сөз рифмаларын, қайсысы жоқ екенін айтыңыз.
Фонетикалық - интонациялық жаттығулар шартты сөйлеуде айтылу дағдыларын қалыптастыруға, фонетикалық бағытталған жаттығуларға бағытталған. Тыңдау және ойнату жаттығулары бірлікті құрайды, бірақ тыңдау ойнатудан бұрын болуы керек.
Арнайы жаттығулар орындалмайды;
1) лексикалық дағдыларды қалыптастыруда, атап айтқанда, функционалдық-семантикалық кестелермен жұмыс істеу кезінде;
2) грамматикалық дағдыларды қалыптастыру кезінде, тілдің грамматикалық модельдерін өңдеу кезінде;
3) бір презентациямен есту процесінде оқушы шамамен айтылымды естіп қана қоймай, кейінірек микротексті оқиды;
4) Оқу процесі айтылыммен тығыз байланысты оқу техникасын үйрену кезінде немесе дұрыс оқуды үйрену кезінде, сіз сол сөзді әр түрлі интонациямен оқи аласыз;
5) өлеңді есте сақтау және оларды қайталау кезінде;
Сөйлеу дағдыларының қалыптасу деңгейін бақылау оқушылардың тыңдау жаттығуларын орындау кезінде және алдын - ала дайындалмаған сөйлеу кезінде, сондай-ақ дауыстап оқу кезінде жүзеге асырылады. Оқушылар сөйлеуінің фонетикалық жағының дұрыстығын бағалау кезінде фонетикалық қателіктерді (олар дыбыс сапасын бұрмалайды, бірақ қарым-қатынастың мағынасын бұзбайды, жақындау принципін сақтай отырып, студенттердің сөйлеуінде рұқсат етіледі) және фонологиялық қателерді (сөздің мазмұнын бұрмалайды және сол арқылы сөйлеуді түсініксіз етеді) ажырату керек. Әңгімелесуші, бұл оқушылардың сөйлеуін бағалау кезінде ескерілуі керек қателер). Осы дыбыстарға немесе интонация модельдеріне бірқатар қосымша тапсырмаларды ұсыну үшін ең көп кездесетін қателерді түзету керек.
Ағылшын тілін оқытуда көрнекілік маңызды рөл атқарады. Таныстыру, балаларды оқыту үшін де, оның игерілуін бақылау үшін де әртүрлі үлестірме материалдарды пайдалану қажет: әріптер жазылған карточкалар; транскрипция белгілері; сөздер; әріптері жоқ сөздер, бақылау тапсырмалары, сондай-ақ олардағы суреттері бар карточкалар.
Оқу процесінің негізі - бұл пәнге деген қызығушылықты арттырып қана қоймай, зерттелетін материалды неғұрлым берік игеруге ықпал ететін, сонымен қатар қажетті психологиялық жеңілдету болып табылатын ойындар. Әр тапсырмадан кейін оқушылардың назары оны орындау кезінде жіберілген қателіктерге аударылады және тапсырманы дұрыс орындағандар көтермеленеді. Балаларды жеке сөздерді дұрыс оқуға үйрету - бұл тек бастамасы. Кіріспе фонетикалық курс негізгі курсқа көшуді қамтамасыз етеді, оның міндеті қарым-қатынас құралы ретінде ағылшын тілін оқыту болып табылады. Ең тиімді әдістердің бірі-ағылшын тілі сабақтарында өлеңдер мен рифмдерді қолдану. Сондықтан, оқулық материалынан басқа, әр сабақты фонетикалық зарядтаудан бастаған дұрыс. Сондай-ақ, оқушыларға таныс емес жаңа сөз немесе лексикалық бірліктер бар өлеңдер мен рифмдерді таңдауға болады, оларды қайталау және балалардың жадында жақсы бекіту қажет. Кейбір өлеңдер балаларға адамгершілік қасиеттерді, мінез-құлық мәдениетін, бір-біріне және айналасындағы адамдарға құрмет көрсетуді, қиындықтарды жеңуде табандылық пен шыдамдылықты дамытуға көмектеседі, мектеп оқушыларына мінез-құлық ережелерін еске салады. 5-6 сыныптарда сабақ фонетикалық жаттығудан басталады. Белгілі бір дыбысы бар жеке сөздер мен сөз тіркестерінің орнына сыныпқа арнайы таңдалған өлеңдер мен рифмалар ұсынылады. Содан кейін екі - үш сабақта өлең немесе рифма қайталанады, дыбыстың айтылуы түзетіледі. Жұмыстың бұл түрін сабаққа әр түрлі кезеңдерде енгізуге болады, ол балалар үшін ерекше демалыс ретінде қызмет етеді. Оқушыларға бұл жұмыс түрі ұнайды. Кішкентай өлеңдер мен рифмдерді жаттау олардан көп күш жұмсауды қажет етпейді және тілдік материалды игерудің тиімді құралы ретінде қызмет етеді. Жоғары сыныптарда жұмыс басқа сипатқа ие болды. Бұл фонетика бойынша емес, мазмұн бойынша жұмыс. Тілдің көркем бейнелеу құралдарына және поэтикалық шығарманың стиліне көп көңіл бөлінеді. Өлеңмен жұмыс келесі негізгі кезеңдерді қамтиды: 1) тілдік қиындықтарды жою мақсатында оқушыларды өлеңді бастапқы тыңдауға дайындау (жаңа сөздер тақтаға жазылады); 2) өлеңді бастапқы тыңдау; 3) оқушылардың өз бетінше оқуы; 4) тілдің мазмұнын түсінуді тексеру, тыңдалған тілді талқылау және көрнекі құралдарын талдау; 5) оқушылардың өлеңді мәнерлеп оқуы; 6) өлеңнің қол жетімді аудармаларымен танысу; 7) өлеңнің негізгі тақырыбын білдіретін мақал-мәтелдерді таңдау; 8) үйдегі шығармашылық тапсырма: мүмкіндігінше поэтикалық аударманы дайындау қажет. Өлеңмен жұмыс жасау кезінде маңызды міндет - дұрыс сөйлеу және еркін сөйлеу дағдыларын жетілдіру. Көбінесе оқушылардың сөздік қорын жинақтауы ағылшын дыбыстарының артикуляциясындағы немқұрайлылықпен бірге жүреді. Көбінесе бұл орта мектепте байқалады. Оқушылар жеке дыбыстар мен сөздерді қайталағанды ұнатпайды. Бірақ тіл үйренудің барлық кезеңдерінде оқушылар кішкентай тілдің бұрылыстары немесе рифмдер ұсынылса, дыбыстарды ынтамен қайталайды. Мақал - мәтелдер - бұл оқуда қолданылатын құнарлы материал. Олардың көмегінсіз ағылшын тілін табу қиын. Оныншы ғасырда Англияда мақал-мәтелдер латын тілін оқыту құралдарының бірі ретінде қолданылғаны белгілі. Алғашқы сабақтардан бастап айтылу дағдыларын қалыптастыру нақты қарым-қатынас жағдайында немесе осы жағдайларды мүмкіндігінше дәл еліктеуі керек. Мақал-мәтелдер сабақта нақты атмосфераны құруға көмектеседі, шет тіліндегі сөйлеудің дыбыстық жағын игеру процесіне ойын элементін әкеледі. Сонымен қатар, мақал-мәтелдер жадқа мықтап енеді. Оларды есте сақтау әр түрлі үндестіктерге, рифмдерге, ырғақтарға ықпал етеді. Мақал-мәтелдерді жаңа фонетикалық құбылыспен танысу кезінде, жаңа фонетикалық материалды бекіту жаттығуларын орындау кезінде және оны қайталау кезінде, фонетикалық жаттығулар кезінде қолдануға болады. Мақал-мәтелдерді ағылшын тілін үйренудің бастапқы кезеңінде ғана емес, балаларда айтылым дағдылары дамыған кезде де қолдануға болады, сонымен қатар оларды қолдану оқушылардың айтылу дағдыларын сақтауға және жетілдіруге ықпал етіп қана қоймай, сөйлеу белсенділігін ынталандырады. Жоғарыда айтылғандардың барлығы есту дағдыларын тиімді дамытуға және орта мектеп оқушыларының шет тіліндегі танымдық белсенділігін дамытуға ықпал етеді.
1.3 Ағылшын тілін оқытуда айтылым дағдысын дамытудың негізгі қағидалары және топтық жұмыстың маңызы
Тіл дамыту жолдарын дұрыс ұйымдастыру оқушылардың ойлау қабілетін, сауаттылығын арттырудың негізгі жолы. Бұл мәселе ағылшын тілі пәніне де тікелей байланысты. Осы саладағы пәннің негізгі мақсаты мектеп оқушыларын шетел тілінде сөйлеп, жаза білетін дәрежеге жеткізу. Осы жолда мұғалімнің шығармашылық белсенділігі, іскерлігі үлкен көрініс табады.
Мұғалім сабақтың әр минутын тиімді және дұрыс пайдаланғанда ғана көздеген нәтижеге жетеді. Бұл нәтижеге жету үшін мұғалім тіл дамыту жұмыстарын өз деңгейінде ұйымдастыра білуі керек. Оны қандай тиімді жолдармен жургізуге болады? Сабақты баланың ойын осы сабаққа аударатындай тиімді әдісті колдана отырып бастау керек. Ол әдістің бірі-залог. Бұл әдіс бір жағынан оқушының тілін шетел тілінде сөйлеуге жаттықтыру болса, екінші жағынан диалог арқылы оқушымен тікелей сөйлесу болып табылады. Диалогты үлгерімі орташа оқушыларға пайдалану тиімді. Диалог арқылы әр сабақта оқушымен сөйлескенде сұрақтар қоя отырып, бүкіл сыныпты жұмылдырып алып, балалардың зейінін өзіне аудару арқылы түрлі тіл дамыту жұмыстарын жүргізуге болады.
Күнделікті сабак барысында тіл дамыту үшін төмендегідей тәсілдерді
пайдалануға болады:
- сөздік аркылы тіл дамыту;
- мәтінге байланысты тіл дамыту;
- көрнекі кұралдар аркылы тіл дамыту;
- үйірмеге және баска жұмыстарға катысу аркылы тіл дамыту.
Ағылшын тілінің негізгі мақсаты оқушыларға тіл үйрету болгандықтан, негізгі жұмыс сөз үйрету болып табылады. Ағылшын тілі сабағының негізгі арқауы тіл дамыту жұмыстары болуы тиіс. Оқушылардың фонетикалық лексикалық, грамматикалық материалдар туралы мағлұматтар мен анықтамаларды, түсініктемелерді ағылшын тілінде дұрыс пайдалануды игеруі, өз ойын нақты жүйелі түрде еркін жеткізе білу қабілеті тіл дамыту жұмыстарының дұрыс ұйымдастырылып, талапқа сай жүргізілуіне байланысты.
Тіл дамыту жұмыстарының тәсілдері төмендегідей:
1. Грамматикалық тапсырмаларды түрлендіріп беру:
2. Мазмұнды суреттермен жұмыс ұйымдастыру
3. Оқушыларды топка бөліп, өзара сөйлестіру:
4. Белгілі бір тақырыпта берілген әңгімені жалғастыру:
5. Шағын көріністер даярлату;
6. Мәтінмен жұмыс жүргізу.
Осының ішінен ең басты орын алатыны мәтінмен жұмыс. Мәтінмен жұмыс жүргізу барысында қойылатын басты талаптардың бірі берілген материалды түсініп оқу. Себебі оқушы оқып тұрған әрбір сөздің, әрбір сөз тіркесінің беретін мағынасын, грамматикалық тұлғасын түсінбейінше сөйлемдегі айтылар ойды кабылдай алмайды. Сондықтан алғашқы сабақтардан бастап ағылшын тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтқыза отырып, әрбір оқылган сөзді, сөз тіркесін, сөйлемдерді, мәтінді түсініп оқуға баулу қажет. Егер мұғалім мәтін бойынша тек: оқу, аудару, сұраққа жауап беру, мазмұнын әңгімелету сияқты түрлерін пайдаланса, бұл бір сарынды болып келіп, оқушыларды жалықтырады және пәнге деген кызығуын темендетеді. Ал шығармашылықпен жұмысты мынадай тәсілдерді пайдалана отырып түсіндіруге болады.
-Мәтінді езгертіп баяндату. Мысалы: "Менің ойымша". "Мен өз тәжірбиеме сүйеніп айтып отырмын" сияқты сөз тіркестерін колдану.
-Мәтіннен іріктеліп алынған сөздерге морфологиялық талдаулар жасата отырып, түбірлес сөздерді анықтату. Бұл жұмыс түрлері етілген грамматикалық ережелерді есте сақтау, іс жүзінде пайдалана білуге жаттықтырады.
-Тілді жақсы білетін оқушылар үшін белгілі бір сөйлемнің кұрамындағы сөздерді синонимдермен алмастыруды тапсыруға болады. Мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің ретін алмастыра отырып, ауыстырылған сөйлемдерді орнына қою арқылы әңгіме құрастыру. Берілген сөйлемдерді оқиға желісіне сүйене отырып, әңгіме құрастыру. Жұмыстың бұл түрі мәтін құрамындағы әрбір сөздің мән-мағынасын нақты түсінуге, яғни сөздікпен жұмыс істеуге ықпал етеді.
Мәтін бойынша жүргізілген жұмыстың басқа түрлері де өте көп.
Оқылған әңгіменің мазмұнын қысқаша тқжырымды түрде әңгімелету
Мәтін ішінен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді табу
Белгілі бір жоспар бойынша мазмұнын айту
Мәтін бойынша сурет салғызу
Мысалы, 8-сыныпта Great Britain тақырыбын өткенде оқушылар мәтінді төмендегі сатылай кешенді талдау арқылы әңгімелей алады.
Country Great Britain
Population 57 million
Capital London
The area of UK 244.100 square kilometres
Parts England, Scotland, Wales, Northern, Ireland
Islands 5500 islands
Climate Mild climate
Rivers the Thames the Seven
Weather often rains in English
Pupill: What do you like to read?
Pupils 2: I like to read the detective stories.
Pupil 1: What is your favorite author?
Pupil 2: My favorite author is Agatha Christie. But what about you?
Pupil 1:...
a) Listen the stories and find the difference. b) Listen the text and remember for life how to be the safe in the road. c) Read and compare these school uniforms with your school uniform.
a) Complete the text.
b) Interview your classmate about hisher hobby (favourite subjects). c) Write a plan of a holiday. Advertise the programme. Whose programme and advertisement are the best?
Ex. Make up exclamatory sentences according to the model.
Model: competent advice What competent advice! good question- What a good question!
1.original advice great idea
2.beautiful nature difficult character
3.fashionable furniture big refrigerator
4.modern equipment ancient fortress
5.unexpected money great fortune
6.wonderful music sentimental tune
Аталмыш әдіс-тәсілдерді пайдалана отырып, Мерсердің зерттеуіне сәйкес диалогтік оқытудың зерттеушілік әңгіме түрінің окушылардың сөйлеу дағдыларын қалыптастыруда өте тиімді тәсіл екендігіне көз жеткіздім. Олай болса осы коғамға сай білімді оқушы тәрбиелеуде зерттеушілік әңгімені пайдалана отырып оқыту тәжірибесін жетілдіруге ықпал етпекпін. Мерсердің зерттеуіне сәйкес, әңгімелесу оқушылардың оқуының ажырамас бөлшегі болып табылады және әңгімелесудің үш түрін сипаттаган болатын. Оқуда
қолданылатын әңгімелесу түрлері:
- әнгіме-дебат,
-кумулятивті әңгіме,
-зерттеушілік әңгіме.
Мерсердің айтуынша, ұжымдық түсінумен білім беруге қол жеткізу аясындағы табысты талқылауларда әңгімелесудің зерттеушілік түрі басымдыққа ие болады.
Зерттеушілік әңгіме жүргізілу үстінде:
1) әркім ақылға қонымды мәлімет ұсынады:
2)әркімнің идеясы пайдалы ретінде бағаланғанымен, мұқият бағалау жүргізіледі:
3) қатысушылар бір-біріне сұрақ қояды:
4) қатысушылар сұрақ қояды және айткандарын дәлелдейді, осылайша әңгімеде дәлелдеме көрінеді
5)топтағы қатысушылар келісімге жетуге тырысады, олар келісімге келуі де келмеуі де мүмкін, ең бастысы келісімге ұмтылу.
Барнс (1976) пен Мерсердің айтуынша, зерттеушілік әнгіме мұғалімдердің оқушыларды әңнімеге тарту кезінде дамыту қажет болып табылатын әңгіменің түрі. Зерттеушілік әңгіме барысында оқушылар өз сыныптастарымен шағын топтарда жұмыс істейді. Оларда ортақ проблема болады, бұл мә селе бойынша бірлескен түсінік қалыптастырады. Басқаша айтқанда, оқушылар бірге ойланады. Оқушылар зерттеушілік әңгімеге тартылғанда, өз ойларын дауыстап айтады, болжамдар ұсынып талқылайды. Осындай сценарий бойынша оқушылар бірін бірі тындап өз жауаптарын талдайды. Бұлай жұмыс істеген оқушылардың дәлелдері пікір алмасудың нәтижесі болып табылады. Мұғалім жай, бір сарынды үнмен сөйлесее немесе тек өзі сөйлейтін болса оқушыларда селқостық пайда болады. Оқушылардың өз бетінше ізденісі ... жалғасы
Шетел тілі кафедрасы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ағылшын тіліне оқытуда топтық жұмыс әдісін қолдану арқылы айтылым дағдысын дамыту
6В01704‒ Шетел тілі: екі шетел тілі мамандығы
Орындаған: Абдрахманова Г.Ж.
Жетекші оқытушы: Ильясова А.К.
2023
Мазмұны
Ⅰ Кіріспе
Ⅱ Негізгі бөлім
Ⅲ Қорытынды
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі;
1. Ағылшын тіліне оқытуда айтылым дағдысын дамыту
Ағылшын тіліне оқытуда жалпы түсініктеме
Шет тілді оқытудағы негізгі мақсат шет тілді коммуникативті - қалыптастыру және дамыту, оны еркін игеру. Шет тілі казіргі заманның талабына сай, қоғамның әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық және мәдениет дамуының қайнар көзі. Қазір шет тілін оқыту әдістемесінің деңгейі жоғары. Тілді оқытуда интерактивтік тәсіл, ойындар, екеуаралық пікірталастар, сонымен бірге ақпараттық технология, интернет, компьютер колданылуда.
ХХІ ғасыр табалдырығын білім мен ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен атауымыз үлкен үміттің басты нышаны болып табылады. Ұрпағы білімді халыктың болашағы бұлыңғыр болмайды дегендей, жас ұрпаққа саналы, мән-мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру бүгінгі күннің талабы. Қазакстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудін жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір манызды сипаты қазіргі уақыттағы окыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжірибеге еніп, өз деңгейінде нәтижелер беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Ағылшын тілі ана тілімен қоса окушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды,оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым-қатынас мәдениетіне де үйретеді. Оқушының шетел тілінде сөйлеу қабілетін жетілдіру мектепте берілетін білім мазмұнының негізгі мақсаты болып табылады. Оқулықпен және басқа оқушылармен қарым-қатынас барысында оқушы барлық пәндерді меңгереді. Шетел тілін оқушыларға үйреткенде біз оларға басқа халықтың мәдениетіне әрі дүниежүзі мәдениетіне халықтармен қарым-қатынас жасауға жол ашамыз.
Қазақстан Республикасы әлемдік бірлестікке кірген заманда білімнің рөлі мен маңызы артты. Мәдениетті жоғары XXI ғасыр адамын қалыптастыру міндеті білім беру ісін ірілендіру қажетті мектеп пен қоғам алдында жаңа маңызды мәселелер қойып отыр. Жалпы орта білім беретін мектептерде шетел тілдерінің мазмұны анықталып, оған қойылатын талаптар нақтылануда. Шетел тілін ана жане орыс тілімен қатар оқыту арқылы мұғалім оқушылардың тыңдап, түсіну, сөйлеу, оқу және жазу іскерліктері мен дарынын жетілдіріп қана қоймайды, оларды өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым-қатынас мәдениетіне де үйретеді. Оқушылардың шетел тілінде сөйлеу қабілеттерін жетілдіру мектепте берілетін бүкіл білім мазмұнынын негізгі мақсаты болып табылады. Шетел тілі аркылы окушылар әлемді таниды, тілін оқып жатқан елдің мәдениетімен, өмірімен танысады. Шетел тілінде окушылар дұрыс карым катынас жасай алу үшін, олар ауызша айтылган сөзді тыңдап түсінулері тиіс. Шетел тілінің қызметі оқушыларды өздері үйреніп жатқан тілде сөйлейтін халықпен түсіністік, ортақ көзқарас орнатуға дайындап, тәрбие, білім беріп әрі жеке басын, өмірге көзқарасын жан-жақты дамыту. Шетел тілі пәні бойынша білім мазмұнына тақырыптар, қарым-қатынас ситуациялары, мәтіндер, тілдік материалдар: лексикалық, грамматикалық, фонетикалық, практикалық біліктер, сөз әдептері мен оқу әрекетінін тиімділігін іске асыратын жалпы оқу білік дағдылары жатады. Мұғалім-өзінін білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім оқуды, ізденуді токтатысымен оның мұғалімділігі жойылады деген К.Ушинскийдің даналығында. Бүгінгі қоғам мұғалімнің біліктілік деңгейіне де, ішкі жан дүниесіне де жаңаша талап қойып отыр, өйткені қазіргі күні XXI ғасыр ұрпағынан үлкен үміт кутілуде. Мектептегі басты тұлға мұғалім, осы мұғалімнің алдында тұрған басты мақсат рухани жан дүниесі бай, жан-жақты дамыған жеке тулғаны қалыптастыру. Оқушылардың шет тілінде дұрыс сауатты сөйлеуінде тілдік материалды меңгерудің рөлі өте зор. Сөздік жұмыс мәтінде кездесетін жаңа сөздерді іздеумен қоса түрлі тұрақты сөз тіркестерді, қосымша мағыналы сөздермен жаттығулар орындау арқылы жүзеге асады. Фонетикалық материал бір қарағанда, жоғары сыныптарға керегі жоқ сияқты болғанымен, кейбір дыбыс емлесінің ерекшеліктері, дауыс ырғағы, екпін түсіру сияқты нәрселерді сабақта еске түсірудің манызы зор. Оның бәрі оқушының тілге деген қызығушылығын арттырып, сабақтың әсерлі өтуіне септігін тигізеді. Ағылшын тілін саналы меңгерту, оны өз деңгейінде қажеттілікке айналдыру, бір жылғы мәселе емес, сондықтан ағылшын тілін оқыту ісімен шұғылданатын мамандар арасында туындайтын бір сұрақ: ағылшын тілінде өз ойын ауызша және жазбаша еркін жеткізе алуға калай уйрету керек? Оқушыны ыңталандыру үшін қандай әдіс-тәсілдерді, технологияларды қолдану керек? Білім беру саласында түрлі технологиялар енгізілуде, бірақ олардың ішінен қажеттісін таңдап, сабақтың әр кезеңінде тиімді қолдану басты талап. Мәселе технологияларды кеңінен пайдалану емес, мәселе тұлганы нәтижеге бағыттай - білім беруде. Инновациялық технологиялардың көптігіне, олардың түрі мен әдістерінің сан-салалығына қарамастан, әр технологияның элементтері өзара бір-бірімен байланысып кірігеді. Ағылшын тілі сабақтарында компьютермен жұмыс істеу де ерекше орын алады. Қазіргі таңдағы техникалық оқыту құралдары телефон, телевизор, магнитофон, мультимедиялық кабинет арқылы оқыту тілдерді меңгерту қызметіне жаңаша қарауды, бұл бағытта қол жеткізген табыстарымызды сын көзбен қарап, саралап ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерін енгізуді кажет етеді.
1.2 Ағылшын тілі сабағында оқушылардың айтылым дағдыларын қалыптастыру
Айтылым дағдыларын қалыптастыруға және сақтауға арналған жаттығуларды екі үлкен топқа бөлуге болады: арнайы және арнайы емес.
Арнайы жаттығулар дыбыстарды дамытуға, дұрыс логикалық стрессті орнатуға, әуендер мен интонацияны дамытуға тікелей бағытталған. Олардың ішінде жаттығулардың екі түрін ажыратуға болады: фонетикалық-артикуляциялық және фонетикалық - интонациялық.
Фонетикалық артикуляция жаттығулары оқшауланған дыбыспен, сөзде дыбыспен және сөйлемдегі дыбыспен жаттығуларға бөлінеді, олардың әрқайсысы қабылдау және көбейту жаттығуларын қамтиды. Бұл жаттығулардың мақсаты - фонемалық есту қабілетін дамыту және оқушылардың жаңа артикуляциялық базасын құру. Мұндай жаттығулардың мысалдары:
а) сөйлеуді дамытатын жалпы типтегі жаттығулар:
- естілетін сөздерді буындар мен дыбыстарға бөліңіз;
- естілген сөзде оқшауланған дыбыстардан тұтас сөз құрастырыңыз...
б) дискриминациядағы жаттығулар:
- жұп сөздерді тыңдап, егер жұп сөздер бірдей болса, " + "белгісін, ал егер сөздер әртүрлі болса," - " белгісін қойыңыз;
- жұп сөздерді тыңдап, қай жұп сөз рифмаларын, қайсысы жоқ екенін айтыңыз.
Фонетикалық - интонациялық жаттығулар шартты сөйлеуде айтылу дағдыларын қалыптастыруға, фонетикалық бағытталған жаттығуларға бағытталған. Тыңдау және ойнату жаттығулары бірлікті құрайды, бірақ тыңдау ойнатудан бұрын болуы керек.
Арнайы жаттығулар орындалмайды;
1) лексикалық дағдыларды қалыптастыруда, атап айтқанда, функционалдық-семантикалық кестелермен жұмыс істеу кезінде;
2) грамматикалық дағдыларды қалыптастыру кезінде, тілдің грамматикалық модельдерін өңдеу кезінде;
3) бір презентациямен есту процесінде оқушы шамамен айтылымды естіп қана қоймай, кейінірек микротексті оқиды;
4) Оқу процесі айтылыммен тығыз байланысты оқу техникасын үйрену кезінде немесе дұрыс оқуды үйрену кезінде, сіз сол сөзді әр түрлі интонациямен оқи аласыз;
5) өлеңді есте сақтау және оларды қайталау кезінде;
Сөйлеу дағдыларының қалыптасу деңгейін бақылау оқушылардың тыңдау жаттығуларын орындау кезінде және алдын - ала дайындалмаған сөйлеу кезінде, сондай-ақ дауыстап оқу кезінде жүзеге асырылады. Оқушылар сөйлеуінің фонетикалық жағының дұрыстығын бағалау кезінде фонетикалық қателіктерді (олар дыбыс сапасын бұрмалайды, бірақ қарым-қатынастың мағынасын бұзбайды, жақындау принципін сақтай отырып, студенттердің сөйлеуінде рұқсат етіледі) және фонологиялық қателерді (сөздің мазмұнын бұрмалайды және сол арқылы сөйлеуді түсініксіз етеді) ажырату керек. Әңгімелесуші, бұл оқушылардың сөйлеуін бағалау кезінде ескерілуі керек қателер). Осы дыбыстарға немесе интонация модельдеріне бірқатар қосымша тапсырмаларды ұсыну үшін ең көп кездесетін қателерді түзету керек.
Ағылшын тілін оқытуда көрнекілік маңызды рөл атқарады. Таныстыру, балаларды оқыту үшін де, оның игерілуін бақылау үшін де әртүрлі үлестірме материалдарды пайдалану қажет: әріптер жазылған карточкалар; транскрипция белгілері; сөздер; әріптері жоқ сөздер, бақылау тапсырмалары, сондай-ақ олардағы суреттері бар карточкалар.
Оқу процесінің негізі - бұл пәнге деген қызығушылықты арттырып қана қоймай, зерттелетін материалды неғұрлым берік игеруге ықпал ететін, сонымен қатар қажетті психологиялық жеңілдету болып табылатын ойындар. Әр тапсырмадан кейін оқушылардың назары оны орындау кезінде жіберілген қателіктерге аударылады және тапсырманы дұрыс орындағандар көтермеленеді. Балаларды жеке сөздерді дұрыс оқуға үйрету - бұл тек бастамасы. Кіріспе фонетикалық курс негізгі курсқа көшуді қамтамасыз етеді, оның міндеті қарым-қатынас құралы ретінде ағылшын тілін оқыту болып табылады. Ең тиімді әдістердің бірі-ағылшын тілі сабақтарында өлеңдер мен рифмдерді қолдану. Сондықтан, оқулық материалынан басқа, әр сабақты фонетикалық зарядтаудан бастаған дұрыс. Сондай-ақ, оқушыларға таныс емес жаңа сөз немесе лексикалық бірліктер бар өлеңдер мен рифмдерді таңдауға болады, оларды қайталау және балалардың жадында жақсы бекіту қажет. Кейбір өлеңдер балаларға адамгершілік қасиеттерді, мінез-құлық мәдениетін, бір-біріне және айналасындағы адамдарға құрмет көрсетуді, қиындықтарды жеңуде табандылық пен шыдамдылықты дамытуға көмектеседі, мектеп оқушыларына мінез-құлық ережелерін еске салады. 5-6 сыныптарда сабақ фонетикалық жаттығудан басталады. Белгілі бір дыбысы бар жеке сөздер мен сөз тіркестерінің орнына сыныпқа арнайы таңдалған өлеңдер мен рифмалар ұсынылады. Содан кейін екі - үш сабақта өлең немесе рифма қайталанады, дыбыстың айтылуы түзетіледі. Жұмыстың бұл түрін сабаққа әр түрлі кезеңдерде енгізуге болады, ол балалар үшін ерекше демалыс ретінде қызмет етеді. Оқушыларға бұл жұмыс түрі ұнайды. Кішкентай өлеңдер мен рифмдерді жаттау олардан көп күш жұмсауды қажет етпейді және тілдік материалды игерудің тиімді құралы ретінде қызмет етеді. Жоғары сыныптарда жұмыс басқа сипатқа ие болды. Бұл фонетика бойынша емес, мазмұн бойынша жұмыс. Тілдің көркем бейнелеу құралдарына және поэтикалық шығарманың стиліне көп көңіл бөлінеді. Өлеңмен жұмыс келесі негізгі кезеңдерді қамтиды: 1) тілдік қиындықтарды жою мақсатында оқушыларды өлеңді бастапқы тыңдауға дайындау (жаңа сөздер тақтаға жазылады); 2) өлеңді бастапқы тыңдау; 3) оқушылардың өз бетінше оқуы; 4) тілдің мазмұнын түсінуді тексеру, тыңдалған тілді талқылау және көрнекі құралдарын талдау; 5) оқушылардың өлеңді мәнерлеп оқуы; 6) өлеңнің қол жетімді аудармаларымен танысу; 7) өлеңнің негізгі тақырыбын білдіретін мақал-мәтелдерді таңдау; 8) үйдегі шығармашылық тапсырма: мүмкіндігінше поэтикалық аударманы дайындау қажет. Өлеңмен жұмыс жасау кезінде маңызды міндет - дұрыс сөйлеу және еркін сөйлеу дағдыларын жетілдіру. Көбінесе оқушылардың сөздік қорын жинақтауы ағылшын дыбыстарының артикуляциясындағы немқұрайлылықпен бірге жүреді. Көбінесе бұл орта мектепте байқалады. Оқушылар жеке дыбыстар мен сөздерді қайталағанды ұнатпайды. Бірақ тіл үйренудің барлық кезеңдерінде оқушылар кішкентай тілдің бұрылыстары немесе рифмдер ұсынылса, дыбыстарды ынтамен қайталайды. Мақал - мәтелдер - бұл оқуда қолданылатын құнарлы материал. Олардың көмегінсіз ағылшын тілін табу қиын. Оныншы ғасырда Англияда мақал-мәтелдер латын тілін оқыту құралдарының бірі ретінде қолданылғаны белгілі. Алғашқы сабақтардан бастап айтылу дағдыларын қалыптастыру нақты қарым-қатынас жағдайында немесе осы жағдайларды мүмкіндігінше дәл еліктеуі керек. Мақал-мәтелдер сабақта нақты атмосфераны құруға көмектеседі, шет тіліндегі сөйлеудің дыбыстық жағын игеру процесіне ойын элементін әкеледі. Сонымен қатар, мақал-мәтелдер жадқа мықтап енеді. Оларды есте сақтау әр түрлі үндестіктерге, рифмдерге, ырғақтарға ықпал етеді. Мақал-мәтелдерді жаңа фонетикалық құбылыспен танысу кезінде, жаңа фонетикалық материалды бекіту жаттығуларын орындау кезінде және оны қайталау кезінде, фонетикалық жаттығулар кезінде қолдануға болады. Мақал-мәтелдерді ағылшын тілін үйренудің бастапқы кезеңінде ғана емес, балаларда айтылым дағдылары дамыған кезде де қолдануға болады, сонымен қатар оларды қолдану оқушылардың айтылу дағдыларын сақтауға және жетілдіруге ықпал етіп қана қоймай, сөйлеу белсенділігін ынталандырады. Жоғарыда айтылғандардың барлығы есту дағдыларын тиімді дамытуға және орта мектеп оқушыларының шет тіліндегі танымдық белсенділігін дамытуға ықпал етеді.
1.3 Ағылшын тілін оқытуда айтылым дағдысын дамытудың негізгі қағидалары және топтық жұмыстың маңызы
Тіл дамыту жолдарын дұрыс ұйымдастыру оқушылардың ойлау қабілетін, сауаттылығын арттырудың негізгі жолы. Бұл мәселе ағылшын тілі пәніне де тікелей байланысты. Осы саладағы пәннің негізгі мақсаты мектеп оқушыларын шетел тілінде сөйлеп, жаза білетін дәрежеге жеткізу. Осы жолда мұғалімнің шығармашылық белсенділігі, іскерлігі үлкен көрініс табады.
Мұғалім сабақтың әр минутын тиімді және дұрыс пайдаланғанда ғана көздеген нәтижеге жетеді. Бұл нәтижеге жету үшін мұғалім тіл дамыту жұмыстарын өз деңгейінде ұйымдастыра білуі керек. Оны қандай тиімді жолдармен жургізуге болады? Сабақты баланың ойын осы сабаққа аударатындай тиімді әдісті колдана отырып бастау керек. Ол әдістің бірі-залог. Бұл әдіс бір жағынан оқушының тілін шетел тілінде сөйлеуге жаттықтыру болса, екінші жағынан диалог арқылы оқушымен тікелей сөйлесу болып табылады. Диалогты үлгерімі орташа оқушыларға пайдалану тиімді. Диалог арқылы әр сабақта оқушымен сөйлескенде сұрақтар қоя отырып, бүкіл сыныпты жұмылдырып алып, балалардың зейінін өзіне аудару арқылы түрлі тіл дамыту жұмыстарын жүргізуге болады.
Күнделікті сабак барысында тіл дамыту үшін төмендегідей тәсілдерді
пайдалануға болады:
- сөздік аркылы тіл дамыту;
- мәтінге байланысты тіл дамыту;
- көрнекі кұралдар аркылы тіл дамыту;
- үйірмеге және баска жұмыстарға катысу аркылы тіл дамыту.
Ағылшын тілінің негізгі мақсаты оқушыларға тіл үйрету болгандықтан, негізгі жұмыс сөз үйрету болып табылады. Ағылшын тілі сабағының негізгі арқауы тіл дамыту жұмыстары болуы тиіс. Оқушылардың фонетикалық лексикалық, грамматикалық материалдар туралы мағлұматтар мен анықтамаларды, түсініктемелерді ағылшын тілінде дұрыс пайдалануды игеруі, өз ойын нақты жүйелі түрде еркін жеткізе білу қабілеті тіл дамыту жұмыстарының дұрыс ұйымдастырылып, талапқа сай жүргізілуіне байланысты.
Тіл дамыту жұмыстарының тәсілдері төмендегідей:
1. Грамматикалық тапсырмаларды түрлендіріп беру:
2. Мазмұнды суреттермен жұмыс ұйымдастыру
3. Оқушыларды топка бөліп, өзара сөйлестіру:
4. Белгілі бір тақырыпта берілген әңгімені жалғастыру:
5. Шағын көріністер даярлату;
6. Мәтінмен жұмыс жүргізу.
Осының ішінен ең басты орын алатыны мәтінмен жұмыс. Мәтінмен жұмыс жүргізу барысында қойылатын басты талаптардың бірі берілген материалды түсініп оқу. Себебі оқушы оқып тұрған әрбір сөздің, әрбір сөз тіркесінің беретін мағынасын, грамматикалық тұлғасын түсінбейінше сөйлемдегі айтылар ойды кабылдай алмайды. Сондықтан алғашқы сабақтардан бастап ағылшын тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтқыза отырып, әрбір оқылган сөзді, сөз тіркесін, сөйлемдерді, мәтінді түсініп оқуға баулу қажет. Егер мұғалім мәтін бойынша тек: оқу, аудару, сұраққа жауап беру, мазмұнын әңгімелету сияқты түрлерін пайдаланса, бұл бір сарынды болып келіп, оқушыларды жалықтырады және пәнге деген кызығуын темендетеді. Ал шығармашылықпен жұмысты мынадай тәсілдерді пайдалана отырып түсіндіруге болады.
-Мәтінді езгертіп баяндату. Мысалы: "Менің ойымша". "Мен өз тәжірбиеме сүйеніп айтып отырмын" сияқты сөз тіркестерін колдану.
-Мәтіннен іріктеліп алынған сөздерге морфологиялық талдаулар жасата отырып, түбірлес сөздерді анықтату. Бұл жұмыс түрлері етілген грамматикалық ережелерді есте сақтау, іс жүзінде пайдалана білуге жаттықтырады.
-Тілді жақсы білетін оқушылар үшін белгілі бір сөйлемнің кұрамындағы сөздерді синонимдермен алмастыруды тапсыруға болады. Мәтіннің құрамындағы сөйлемдердің ретін алмастыра отырып, ауыстырылған сөйлемдерді орнына қою арқылы әңгіме құрастыру. Берілген сөйлемдерді оқиға желісіне сүйене отырып, әңгіме құрастыру. Жұмыстың бұл түрі мәтін құрамындағы әрбір сөздің мән-мағынасын нақты түсінуге, яғни сөздікпен жұмыс істеуге ықпал етеді.
Мәтін бойынша жүргізілген жұмыстың басқа түрлері де өте көп.
Оқылған әңгіменің мазмұнын қысқаша тқжырымды түрде әңгімелету
Мәтін ішінен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді табу
Белгілі бір жоспар бойынша мазмұнын айту
Мәтін бойынша сурет салғызу
Мысалы, 8-сыныпта Great Britain тақырыбын өткенде оқушылар мәтінді төмендегі сатылай кешенді талдау арқылы әңгімелей алады.
Country Great Britain
Population 57 million
Capital London
The area of UK 244.100 square kilometres
Parts England, Scotland, Wales, Northern, Ireland
Islands 5500 islands
Climate Mild climate
Rivers the Thames the Seven
Weather often rains in English
Pupill: What do you like to read?
Pupils 2: I like to read the detective stories.
Pupil 1: What is your favorite author?
Pupil 2: My favorite author is Agatha Christie. But what about you?
Pupil 1:...
a) Listen the stories and find the difference. b) Listen the text and remember for life how to be the safe in the road. c) Read and compare these school uniforms with your school uniform.
a) Complete the text.
b) Interview your classmate about hisher hobby (favourite subjects). c) Write a plan of a holiday. Advertise the programme. Whose programme and advertisement are the best?
Ex. Make up exclamatory sentences according to the model.
Model: competent advice What competent advice! good question- What a good question!
1.original advice great idea
2.beautiful nature difficult character
3.fashionable furniture big refrigerator
4.modern equipment ancient fortress
5.unexpected money great fortune
6.wonderful music sentimental tune
Аталмыш әдіс-тәсілдерді пайдалана отырып, Мерсердің зерттеуіне сәйкес диалогтік оқытудың зерттеушілік әңгіме түрінің окушылардың сөйлеу дағдыларын қалыптастыруда өте тиімді тәсіл екендігіне көз жеткіздім. Олай болса осы коғамға сай білімді оқушы тәрбиелеуде зерттеушілік әңгімені пайдалана отырып оқыту тәжірибесін жетілдіруге ықпал етпекпін. Мерсердің зерттеуіне сәйкес, әңгімелесу оқушылардың оқуының ажырамас бөлшегі болып табылады және әңгімелесудің үш түрін сипаттаган болатын. Оқуда
қолданылатын әңгімелесу түрлері:
- әнгіме-дебат,
-кумулятивті әңгіме,
-зерттеушілік әңгіме.
Мерсердің айтуынша, ұжымдық түсінумен білім беруге қол жеткізу аясындағы табысты талқылауларда әңгімелесудің зерттеушілік түрі басымдыққа ие болады.
Зерттеушілік әңгіме жүргізілу үстінде:
1) әркім ақылға қонымды мәлімет ұсынады:
2)әркімнің идеясы пайдалы ретінде бағаланғанымен, мұқият бағалау жүргізіледі:
3) қатысушылар бір-біріне сұрақ қояды:
4) қатысушылар сұрақ қояды және айткандарын дәлелдейді, осылайша әңгімеде дәлелдеме көрінеді
5)топтағы қатысушылар келісімге жетуге тырысады, олар келісімге келуі де келмеуі де мүмкін, ең бастысы келісімге ұмтылу.
Барнс (1976) пен Мерсердің айтуынша, зерттеушілік әнгіме мұғалімдердің оқушыларды әңнімеге тарту кезінде дамыту қажет болып табылатын әңгіменің түрі. Зерттеушілік әңгіме барысында оқушылар өз сыныптастарымен шағын топтарда жұмыс істейді. Оларда ортақ проблема болады, бұл мә селе бойынша бірлескен түсінік қалыптастырады. Басқаша айтқанда, оқушылар бірге ойланады. Оқушылар зерттеушілік әңгімеге тартылғанда, өз ойларын дауыстап айтады, болжамдар ұсынып талқылайды. Осындай сценарий бойынша оқушылар бірін бірі тындап өз жауаптарын талдайды. Бұлай жұмыс істеген оқушылардың дәлелдері пікір алмасудың нәтижесі болып табылады. Мұғалім жай, бір сарынды үнмен сөйлесее немесе тек өзі сөйлейтін болса оқушыларда селқостық пайда болады. Оқушылардың өз бетінше ізденісі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz