Сыныптан тыс жұмыстардың классификациясы

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 70 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қорқыт Aта атындағы Қызылорда университеті

Жаратылыстану институты

«Физика және математика» кафедрасы

СЕРІКҚЫЗЫ ЖАНСАЯ

Ғылыми жетекшісі:

п. ғ. к., қауымдастырылған

профессор м. а. Жарылгапова Д. М.

Қазақстан Республикасы

Қызылордa, 2023ж.

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қорқыт ата атындағы қызылорда университеті

Жаратылыстану институты

«физика және математика» кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

Л. С. Каинбаева

«» 2023 ж.

Магистрлік диссертация

ФИЗИКАДАН СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАРДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗ БЕТІМЕН БІЛІМ АЛУ ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Білім беру бағдарламасы: 7М01512 -ФИЗИКА

(ғылыми-педагогикалық бағыт)

Магистрант

(қолы) (инициалдары, тегі)

Ғылыми жетекшісі

PhD, (қолы) (инициалдары, тегі)

Институт директоры

(қолы) (инициалдары, тегі)

Қызылорда, 2023 ж

МАЗМҰНЫ

Беті

: КІРІСПЕ

Беті: 4

: І ТАРАУ. ӨЗ БЕТІМЕН БІЛІМ АЛУ - ЗАМАН ТАЛАБЫ

Беті:

: 1. 1 Өз бетімен білім алу ерекшеліктеріне тарихи шолу . . .

Беті:

: 1. 2 Физикалық сыныптан тыс жұмыстардың түрлері мен классификациясы . . .

Беті:

: 1. 3 Оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастырудағы ерекшеліктер . . .

Беті:

: ІІ ТАРАУ. ФИЗИКА ПӘНІН ОҚЫТУДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗ БЕТІМЕН БІЛІМ АЛУ НЕГІЗДЕРІ

Беті:

: 2. 1 Оқушылардың өз бетімен білім алу бағдарламасын жасау . . .

Беті:

: 2. 2 Физикадан сыныптан тыс жұмыс кезінде оқушылардың өз бетімен білім алуына қойылатын талаптар . . .

Беті:

: 2. 3 Физикадан сыныптан тыс жұмыстарды орындауда оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын эксперименттік тұрғыда пайымдау . . .

Беті:

: ҚОРЫТЫНДЫ

Беті:

: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Беті:

: ҚОСЫМША

Беті:

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі : Физикадан сыныптан тыс жұмыстарда оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастыру физиканы оқытудағы маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Себебі сыныптан тыс жұмыстар жүргізу арқылы оқушылар өздерін қызықтыратын тақырыптарды өз бетінше зерттеуге, өз бетімен білім алуға, білімін толықтыруға, ізденімпаз болуға үйренеді. Оқушылармен жұмысты жекешелендіру әрбір оқушыға өзінің қызығушылығына, талабына және мүмкіндігіне сәйкес жұмыстарды таңдауға мүмкіндік береді.

Заманауи мұғалім оқушыға білім беріп қана қоймай, оны жетілдіру қажеттілігіне тәрбиелеуі, өз бетінше білім алумен айналысу қабілетін қалыптастыруы керек, өйткені өз бетіше білім алу процесінде жеке тұлғаның қабілеттері, кәсіпті анықтау және мүмкіндіктерді сезіну ерекше толықтықпен көрінеді. Қазіргі педагогикада оқушының оқуы мен өз бетімен білім алу арасындағы тығыз байланыстың қажеттілігі, мектептегі білім беру шеңберінде оқушыны өзін-өзі тәрбиелеуге дайындау, өз бетінше білім алу мен білім алудың өзара байланысы мәселесі туралы түсінік кең тараған.

Қазіргі заманғы зерттеушілер болашақ ұрпақ үшін өз бетінше білім алудың маңыздылығын атап көрсетіп, оған қызығушылықтың маңыздылығын айтады. Бұл өз бетінше білім алуға деген қызығушылықты қалыптастыру, ол бағалау параметрі және қазіргі жастардың табысты тұлғалық дамуға және кәсіби өсуге бағытталған өмірлік атрибутына айналады. Өз бетінше білім алу механизмдерін табысты жүзеге асыру үшін бақыланатын білім беру ортасы қажет. Сондықтан білім беру ұйымдарының негізгі міндеттерінің бірі - оқушылардың өз бетінше білім алу іс-әрекетін тиімді жүзеге асыруды қамтамасыз ететін сыныпта және сыныптан тыс сабақтардың жұмыс жүйесін құру.

Диссертациялық жұмыстың мақсаты: Физикадан сыныптан тыс жұмыстарда оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастыру жолдарын зерттеу.

Зерттеу мақсатына жету үшін келесі міндеттер қойылды:

Зерттеу тақырыбы бойынша педагогикалық, әдістемелік, ғылыми әдебиеттерді талдау, тарихи шолу

Физикалық сыныптан тыс жұмыстардың түрлері мен классификациясына талдау жүргізу.

Оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастырудағы ерекшеліктерін анықтау.

физика пәні бойынша оқушылардың сабақта және сабақтан тыс іс-әрекеттерін интеграциялау;

Оқушылардың өз бетімен білім алу бағдарламасын жасап, эксперименттік тұрғыда баяндау.

Зерттеу нысаны: Жалпы білім беретін мектепте оқушыларға физикадан сыныптан тыс сабақ көмегімен өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастыру арқылы оқыту үдерісі.

Зерттеу пәні: орта мектептерде физиканы оқыту әдістемесі.

Зерттеу барысында пайдаланылған әдістер:

-теориялық әдістер (философиялық, педагогикалық, психологиялық, ғылыми-әдістемелік, оқу-әдістемелік әдебиеттер, диссертациялар, мерзімдік ғылыми басылымдар, зерттеу мәселесі бойынша нормативті-құқықтық құжаттарды оқу және талдау; талдау, сараптау, салыстыру, модельдеу) ;

- эмпирикалық әдістер (мақсатты бағдарланған бақылау, сауалнама, сұрақ-жауап, тестілеу, таңдаулы сынамалы диагностикалық зерттеулер, эксперименттің анықтаушы, қалыптастырушы, бақылаушы түрлері, психологиялық-педагогикалық диагностиканың әдістері,

-алынған мәліметтерді математикалық-статистикалық әдістер арқылы өңдеу.

Зерттеу базасы: Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті.

Зерттеу болжамы: Егер физикадан сыныптан тыс жұмыстар арқылы оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастырсақ, онда оқушылардың, пәнге қызығушылығы артып, өз бетімен білім алуға, ізденуге, тапқырлыққа үйренеді.

Ғылыми жаңалығы:

Зерттеу тақырыбы бойынша педагогикалық, әдістемелік, ғылыми әдебиеттерді талдау, тарихи шолу жасалды.

Физикалық сыныптан тыс жұмыстардың түрлері мен классификациясына талдау жүргізілді.

Оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастырудағы ерекшеліктерін анықталды.

Оқушылардың өз бетімен білім алу бағдарламасын жасап, эксперименттік тұрғыда баяндалды.

Зерттеу көздері: Орта және Жоғары білім беру тұжырымдамасы, физикадан сыныптан тыс жұмыстар, педагогика, психология саласындағы ғылыми еңбектер мен белгілі әдіскер-ұстаздардың тәжірибелері.

Диссертацияның құрылымы мен мазмұны:

Зерттеу жұмысының құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде зерттеу тақырыбының өзектілігі, нысаны, пәні, зерттеу мақсаты мен міндеттері, зерттеудің болжамы құрылып, ғылыми жаңалығы, зерттеу базасы мен кезеңдері сипатталды.

«Өз бетімен білім алу - заман талабы» деп аталатын бірінші тарауда өз бетімен білім алу ерекшеліктеріне тарихи шолу жасалып, физикалық сыныптан тыс жұмыстардың түрлері мен классфикациясы сипатталды және оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын қалыптастырудағы ерекшеліктер анықталды.

«Физика пәнін оқытуда оқушылардың өз бетімен білім алу негіздері» екінші тарауында физикадан сыныптан тыс жұмыс кезінде оқушылардың өз бетімен білім алуына қойылатын талаптар сипатталды және оқушылардың өз бетімен білім алу бағдарламасын жасалды, физикадан сыныптан тыс жұмыстарды орындауда оқушылардың өз бетімен білім алу дағдысын эксперименттік тұрғыда пайымдалды.

Қорытындыда физикадан сыныптан тыс уақытта оқушылардың өз бетімен білім алу дағдыларын қалыптастырудың мәселелері қарастырылып, тұжырымдар жасалды.

І ТАРАУ. ӨЗ БЕТІМЕН БІЛІМ АЛУ - ЗАМАН ТАЛАБЫ

§1. 1 ӨЗ БЕТІМЕН БІЛІМ АЛУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНЕ ТАРИХИ ШОЛУ

«Оқушы білімді өз бетімен жұмыс жасай білгенде ғана тиянақты игереді. Ал білім алу барысында ешқандай өз бетімен жұмыс жасау қабілетін танытпаса, алған білімі тез ұмытылып, қажет жерінде оны қолдана алмайды». [1]

Ғалымдар ұзақ уақыт бойы өзі бетімен білім алу идеясының пайда болу уақыты туралы ойлады. Кейбіреулер бұл адамзаттың өзі өмір сүрген сәттен бастап бар деп санайды. Басқалары бұл идея біздің дәуірімізден туындағанын айтады. Бірқатар ғалымдар алғаш рет өзін-өзі тәрбиелеу және білім беру идеялары Киелі кітапта және Құранда қамтылған деп мәлімдейді. Сол ойды Вольтер, Гете, Каменский, Руссо және т. б. атап өткен болатын [2] .

«Өз бетінше білім алу» ұғымының эволюциясын қадағалай отырып, Т. А. Бабкина, Н. С. Михайлова [2] оның дамуының екі кезеңін ажыратады:

1) білім мен тәрбиенің жалпы мәселелері контекстінде өз бетімен білім алу мәселесін зерттеу (көне дәуірден 19 ғасырға дейін) ;

2) өз бетімен білім алу іс-әрекетін адам қызметінің дербес түріне және арнайы зерттеу объектісіне бөлу (19 ғасырдан бастап) .

[2] авторлары тарихи тұрғыдан өз бетімен білім алу іс-әрекетінің алғашқы түсінігін Сократ ұсынғанын атап өтеді: өзін-өзі тану адамның адамгершілік сипатын өзін-өзі құру үшін. Орта ғасыр зерттеушілерінің назары танымның негізгі құралы ретінде ойлауды дамытуға аударылды. Бұл кезеңде кітап көздерінің пайда болуы өздігінен білім алу әрекеттерінің пайда болуына ықпал етті.

Қайта өрлеу дәуірінде өздігінше білім алу адамның өзіндік шығармашылық әрекеті ретінде қарастырыла бастады (Н. Кузанский, П. Д. Мирандола, М. Монтень және т. б. ) .

XVI-XVII ғасырлар кезеңі. гносеологияның, педагогикалық теорияның интенсивті дамуымен ерекшеленеді, ол өздігінен білім алу әрекетінің одан әрі таралуына негіз болды. Келесі маңызды қадам ретінде оқу процесін өздігінен білім алумен, оқушылардың қызығушылықтары мен тәжірибесімен байланыстыра ұйымдастыру идеяларын қарастыруға болады (Дж. Ф. Гербард, А. Дистерверг, Дж. Дьюи, А. Нил, И. Г. Песталоцци, Дж. -Дж. Руссо, Ф. Фробель және т. б. ) [2] .

19 ғасырдың екінші жартысында ғылымның дамуына және революциялық демократиялық қозғалысқа байланысты өз бетімен білім алу іс-әрекетіне одан да көп көңіл бөлінді. Өз бетімен білім алуға арналған оқу құралдары мен әдістемелік құралдар қажет болды. Өз бетімен білім алу туралы А. И. Герцен, Х. А. Добролюбов, Д. Н. Писарев, Н. Г. Чернышевский, К. Д. Ушинский және т. б. зерттеді, бірақ олар бұл мәселе бойынша жүйелі еңбектер жасаған жоқ. Өз бетімен білім алудың алғашқы теориясын Х. А. Рубакин XIX ғасырдың 80-жылдарында жасады, ол нақты білімдерді ассимиляциялаудан жалпы және абстрактіліге біртіндеп көшуді болжады [3] . 1960 жылдан бастап өз бетімен білім алу кеңестік педагогиканың жіті назар аударатын объектісі болды. Қарқынды дамып келе жатқан ғылыми-техникалық прогрес жағдайында мемлекетке теориялық тұрғыдан жан-жақты дайындалған мамандар қажет болды және дайындықтың бір жолы ретінде өзін-өзі тәрбиелеуге ерекше көңіл бөлінді. Зерттеушілердің ғылыми қызығушылығының объектісі танымдық қызығушылықтар мен қажеттіліктер, өз бетімен білім алу мотивациясы, оның мазмұнды құрамдас бөліктері болды. Өз бетімен білім алудың әлеуметтік маңыздылығын ескере отырып, осы процеске педагогикалық жетекшілік ету мәселесі көтерілді. Өз бетімен білім алу мәселелерін зерттейтін ғылыми орталықтар құрылды [3] .

20-шы ғасырдың аяғы мен 21-ші ғасырдың басында қоғамда компьютерлік технологиялар үстемдік етеді, белсенді адамдардың көпшілігінің негізгі қызметі ақпаратпен «бір-бірден», ең алдымен өз бетінше білім алу арқылы жұмыс істейді. Жаңа технологиялар үш «тұғырға» негізделген: ақпарат, білім, білім алу. Игерілуі белсенді өз бетінше білім алу қызметін қажет ететін білімнің маңызы артып келеді. Ақпараттық қоғамда білімнің маңыздылығы даусыз, оның технологиялары түбегейлі өзгерістерге ұшырауда. Олардың мәні «білім беру - өзін-өзі тәрбиелеу» арақатынасының бірте-бірте ауысуында және соңғысының үстемдігінде жатыр [4] . Осы кезеңде ғылыми әдебиеттерде өзін-өзі тәрбиелеуді зерттеудің бірнеше тәсілдері анықталды және қазіргі уақытта орын алуда [3] :

- үздіксіз өз бетімен білім алу теориясының шеңберінде білім берудің ажырамас байланыстырушы бөлігі ретінде оның үздіксіздігін адамның бүкіл өмірінде қамтамасыз ету;

- маманның біліктілік деңгейін арттырудың динамикалық формаларының бірі ретінде кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың педагогикалық негіздерінде;

- социологиялық зерттеулерде индивидтің бос уақытымен делдалданатын категория, оның құрылымының элементі ретінде;

- педагогикалық және әлеуметтік психология контекстінде тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеуінің, өзін-өзі жетілдіруінің құрамдас бөлігі ретінде.

Өз бетімен білім алу категориясын бірінші болып анықтаған Сократ, ол оны өзін-өзі тану, адамның адамгершілік қасиетін қалыптастыру процесімен байланыстырды. Платон мен Аристотель де өзін-өзі тәрбиелеу тақырыбын қозғады. Атап айтқанда, Аристотель өзін-өзі тәрбиелеуді жаңа білім табуға бағытталған тұлғаны қалыптастырудың негізі ретінде қарастыру керек деп жазды [1, б. 24] .

Орта ғасырларда ғалымдар білімнің негізгі құралы дәл ойлауды дамыту деп есептеді. Өздігінен білім алу әрекетінің пайда болуы кітаптардың пайда болуымен және таралуымен байланысты. Француз дінтанушы-педагогы Пьер Абеляр тәрбиенің негізгі әдісі ретінде тәуелсіздікке ерекше мән берді. П. Абеляр өз еңбектерінде білім, ең алдымен, өз бетінше жұмыс істеудің нәтижесі екенін дәлелдеген.

XV-XVI ғасырларда өзін-өзі тәрбиелеу процесін зерттеуге ынталандыру кітап тарату болды: «Бұл кезде білім мәдениеттің міндетті негізіне айналады, ал мәдениет өзін-өзі тәрбиелеудің нәтижесі болып табылады» [1, б. 25] . Өзін-өзі тәрбиелеу мәселесі Коменский, Вольтер, Гете, Руссо еңбектерінде көтерілді [4] .

Өз бетімен білім алу туралы айтқанда, әрине, 18 ғасырдағы көрнекті неміс ғалымы және философы Иммануил Кантты атап өтпеуге болмайды. И. Кант өз еңбектерінде тәрбие мен білім беру мәселелеріне көп көңіл бөлді, олар оның барлық іліміне сіңген.

Неміс философы Георг Вильгельм Фридрих Гегель өзін-өзі тәрбиелеуге көп көңіл бөлді. Оның көзқарасы бойынша, адамды жануардан ажыратып, оны жай тіршілік иесі етіп шығаратын - өзін-өзі тәрбиелеу, өз бетімен білім алу [4] . Адамға тәрбиенің мәні - адам өзін барлық жағынан рухани болмыс етеді.

20 ғасырдағы шетелдік педагогтар мен ғалымдар да өз бетімен білім алу мәселелерімен айналысты. Өмірлік күштің қайнар көзі ретінде өзін-өзі тәрбиелеу идеясын американдық ғалым К. Хей дамытты, ол өзін-өзі тәрбиелеуді өмірлік басымдық ретінде қабылдау қажет деп есептеді. Тағы бір американдық ғалым және педагог М. Ноулз адамның білім алу қажеттіліктерін қанағаттандырудың негізгі жолы ретінде өзін-өзі тәрбиелеу идеясына сүйенді. Ал бұл жерде А. Маслоудың қажеттіліктер пирамидасы туралы теориясын немесе білім беруді (ең алдымен өзін-өзі тәрбиелеуді) білім берудің қалыптасу процесінің бір бөлігі деп есептеген З. Фрейдтің теориясын еске түсірмеу мүмкін емес. Сонымен, ХХ ғасырдың екінші жартысында өзін-өзі тәрбиелеу саласындағы ғылыми зерттеулер психологиямен, атап айтқанда психоанализ теориясымен және мотивация психологиясымен тығыз байланысты.

Ресейде өзін-өзі тәрбиелеудің дамуына үлкен үлес қосқан ғалым-педагог және өзін-өзі тәрбиелеу әдіскері Н. А. Рубакин (1862-1942), Санкт-Петербургтегі әскери оқу орындарының педагогикалық мұражайында «Өз бетімен білім алу бөлімін» құруға бастамашы болды.

Сонымен қатар, оқушының өз бетінше ізденіп оқуын жетілдіріп отыру бағытында Л. С. Выготский, А. Н. Леонтьев, В. В. Давыдов, Л. В. Занков, Н. А. Менчинская, А. А. Люблинская т. б. ғалымдардың еңбектері бар. Осы еңбектерге талдау жасай отырып, қысқаша түсінік берсек:

Л. В. Занков. Оқытудағы өз бетінше жұмыстың жетекші ролін көрсетеді. Ақыл - ой қызметінің көрсеткіші өз бетінше жұмысты істеуді іске асырады: байқампаздық, өз ойын еркін жеткізе білуі, практикалық іс - әрекеттер атқара білу қабілетінің артатынын көрсетеді.

Г. Я. Мор. Өз тәжірибесін жүргізу арқылы жеткен нәтижесі: бала ӨБЖ арқылы білімді игереді, басқаға үйретеді, өзін тексереді, нәтижесін өз бетінше тексеріп қанағаттанады.

А. Байтұрсынов. Бала білімді тәжірибе арқылы өздігінен алуы керек деген пікірге сүйенеді.

Р. Г. Лемберг. Өз бетінше жұмысты ұйымдастыру шарттарына тоқталған. Олар:

- нақты тапсырма беру;

- тапсырманы орындау, аяқтау уақытын белгілеу;

- мұғалім басқаруы мен оқушының дербестігінің байланысы;

- жұмысты өз еркімен, қалауымен істеуі.

Я. А. Каменский. Оқушының өз бетінше әрекеттенуінің кезеңдерін белгілеген:

- автопсия (өзіндік бақылау)

- автопрасия (практикалық жүзеге асыру)

- автохресия (алған білім, білік, дағдыны жаңа жағдайда қолдану)

- автолексия (өз іс - әрекеті нәтижелерін өз бетінше баяндауы)

М. Бельферд. Оқыту үрдісінде пайда болатын тура жауаптарды бермеу, соңғы нәтижеге оқушының өз бетінше жетуі керек деп тұжырымдайды.

К. Д. Ушинский. Өз бетінше жұмысты ұйымдастыру туралы еңбегінің дидактикалық маңызы ерекше. Оқушының жас және жеке ерекшелігін ескеруді ұсынады. Ұйымдастырылған оқу-тәрбие үрдісіндегі өз бетінше жұмыста ғана бала белсенді дамиды: саналы мақсатқа ұмтылады, білім игеруге талпынады, білімді пайдалана біледі.

Е. Я. Голант. Өз бетінше жасалатын жұмыстың негізгі 3 элементін ажыратты:

- ұйымдастыру техникалық дербестік (оқушының жоспарлауы, уақыт бөлуі, жұмыс орынын ұйымдастыруы т. б. )

- ойдың дербестігі (материалды іріктеуі, жүйелеу, салыстыру, қорытынды тексеру, оны жаңа мәліметпен бекіту, тұжырым жасау)

- іс - әрекеттің, қимылдың дербестігі.

Б. П. Есипов теориялық - қолданбалы сипаттағы дидактикалық міндеттерді ажырата білді:

- оқушының меңгерген білімінің беріктілігі мен саналылығын арттыру;

- бағдарлама талабына сай іскерлік пен дағдыны қалыптастыру;

- меңгерген білім, білік, дағдыны пайдалана білуге оқушыны үйрету;

- ақыл - ой және дене еңбегі мәдениетіне баулу;

- өз бетінше мәселені шешуге, еңбек етуге үйрету;

- болашақта өз бетінше өз білімін көтеру үшін тиімді еңбек етуге оқушыны даярлау.

Соңғы уақыттары өз бетімен жұмыс туралы Ж. Махимова, М. Мұсабеков, А. Мүбараков, Ж. Сардарова, С. Қаңтарбаев, А. Арымова т. б. педагогтардың мақалалары жарық көруде. Бұл мақалаларға, педагогикалық әдебиеттерге талдау жасап, өз бетімен жұмыс жасау шарттарын теориялық тұрғыдан меңгере келе оқушыларға өз бетімен жұмыс орындатуда бастауыш сынып пәндерінің мүмкіндігі бар екендігі анықталған.

Қазіргі таңда егемен елімізде білімді берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне ену көзделуде. Осыған орай, соңғы уақыттарда оқытудың әр түрлі педагогикалық технологиялары жасалып мектеп практикасына енгізіліп жатыр. Әрбір мұғалімнің алдында оқушылардың үлгерімін жақсарту мақсаты қойылады. Бірақ мұғалімнің сабақта таңдаған жұмысының орташа ырғағы оқушылардың біреуіне ыңғайлы, екіншісіне жылдам, қалғандарына тіпті баяу болуы да мүмкін. Сондықтан мұғалім білім беруде жаңа технологияларды қолданып, оқыту сапасын арттыруы қажет.

Жаңа технологияларды қолданып оқытудың мақсаты оқушылардың өздігінен үйренуін талап етеді:

- Үнемі өткен тақырыпты қайталап, бақылау жасап отыру;

- Оқушыға үнемі өзара өзіне - өзі бақылау жасату, біліміне талдау жасай білуге үйрету, дағдыландыру;

- Оқушы білімін бағалауда қаталдыққа, немқұрайлыққа жол бермеу;

- Сабақ барысында, есеп шығару кезінде өздіктерінен көбірек жұмыс істеуге бейімдеу.

Бүгінгі қоғам алдында тұрған міндетті оқи білуге, білімді өз беттерімен меңгере білуге үйреткенде шешуге болады. Менің ойымша, оқушыларды өз бетімен жұмыс істеуге баулу бастауыш сыныптан басталуы керек. Мұғалім күнделікті сабақ жоспарын жасағанда осы сабақты оқушы өз бетімен жұмыстың қай дағдыларын игеретінін ойлау қажет. Егер оқушы жаңа материалды оқулықтың немесе қосымша әдебиеттің көмегімен өз бетінше игеретін болса, онда оқушының білімді сапалы түрде меңгергені. Оқушының білімді өз бетімен білгені, мұғалімнің түсіндіргеніне қарағанда берік болады. Сонымен қатар, өз бетімен жұмыс істеу дағдысы теориялық білімін практикада қолдана білуге мүмкіндік береді.

Сабақ барысында белсенділігі төмен оқушылар белгілі тапсырмаларды орындау, шығармашылыққа бағыттау арқылы өз ойларын еркін жеткізуге, бірлесіп топпен, жұппен ынтымақтастықта жұмыс жасауға, әңгімелерге араласуға, сонымен қатар өз бетінше іздену жұмыстарын жүргізуіне жағдай жасау қажет. Өздігінен өз бетімен алған білім мен ғибрат қана адам ойында қалып, дағдыға ұласады. Яғни қазіргі кезде жалпы білім беретін орта мектептердегі оқу - тәрбие үрдісін дұрыс ұйымдастырудың бірден-бір жолы ғылым негіздерінен білім берумен қатар, сол білімді алуға ынталылықты, яғни оқушылардың танымдық қызығушылығын ояту, шығармашылық белсенділікті өз бетінше ізденуді арттыру.

§1. 2. Физикалық сыныптан тыс жұмыстардың түрлері мен классификациясы

Қазіргі кездегі қоғамның барлық даму кезеңінде және бүгінгі білімді жаңалау, білім берудің ұлттық үлгісін жүзеге асыру жағдайында мектеп мұғалімдері өз үлестерін қосып отыр.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.