Көрсеткіш - тер

КІРІСПЕ

Зерттеу тәжірибесі жоғарғы оқу орны тарапынан болатын оқу үдерісінің маңызды бөлігі болып табылады және тәжірибе студентке университетте меңгерген теориялық білімін тәжірибеде қолдана алуына мүмкіндік береді. Зерттеу тәжірибесі магистрлік диссертацияны дайындау процесінде магистранттар арасында зерттеу жұмысының құзыреттілігі мен дағдыларын дамытуға септігін тигізеді.

Зерттеу тәжірибесінің негізгі мақсаты - теория жүзінде алынған білім және дағдыларды жүзеге асыру, оқу үдерісі уақытында алынған және де таңдалынған ғылыми мәселе бойынша зерттеулерді практика жүзінде тексеруден өткізу, магистрлік диссертация қорытындысын шығару.

Нархоз Университеті «Қаржы және мәліметтер аналитикасы» ҒББД бекітілген жоспар негізінде 2023 жылдың 30 қаңтар мен 29 сәуір аралығында Алматы қаласы, «Торгсервис KZ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде зерттеу тәжірибесін өту жоспарланып, іске асты. Зерттеу тәжірибесінен өту барысында ұйымның жарғысымен және қызметімен егжей-тегжейлі танысып қызметі зерттеліп магистрлік диссертация мақсатына сай көрсеткіштеріне талдау жасалынды.

Өндірістік тәжірибенің алғашқы күні “Торгсервис KZ” ЖШСның жарғысымен және атқаратын қызметімен таныстым. Жалпы тәжірибе барысында келесідей жұмыстарды атқарып, теориялық білімімді тәжірибе жүзінде шыңдадым. Бухгалтерлік шот, айналым-сальдо ведомості, шоттар жоспары, екі жақты жазу және баланс ұғымдарымен таныстым. Шоттарда операцияларды көрсету тәртібін үйрендім. Кәсіпорынның бухгалтерлік және салық есебімен таныстым. Кәсіпорында құжаттама жүргізу тәртібімен, соның ішінде, есептілік жазу және келісімшарт рәсімдеу ережелерімен таныстым. Ұсынылған жылдық есептер негізінде кәсіпорынның шығыстары мен кірістерінің серпінін зерделедім. Кәсіпорынның табыстылығын талдадым. Кәсіпорынның кіріс көздерін және оларды пайдаланудың ұтымдылығын зерттедім. 1С бағдарламасында жұмыс істеу тәртібімен таныстым. "Торгсервис KZ" ЖШС-де "1С: Бухгалтерия 8 для Казахстана" бағдарламалық өнімі қолданылады. Бухгалтерлік есеп мәліметтерін ақпараттық базаға енгізу барысында типтік операциялар тәсілін үйрендім. Жабдықтаушылар және сатып алушылармен есеп айырысу операцияларын жүргізу тәртібін үйрендім. Сондай-ақ, қолма-қол және қолма-қолсыз ақша қаражаттары мен валюталық операциялар есебімен таныстым. Негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді есепке алу тәртібін меңгердім. Түсімдер, есепке алу, амортизацияны есептеу, жаңғырту, беру және есептен шығару сияқты есепке алу бойынша барлық негізгі операциялармен таныстым. Бір айға есептелген амортизация сомасын бірнеше шоттар немесе талдамалық есепке алу объектілері арасында бөлу жолдарын үйрендім. 1С бағдарламасында қолма-қол және қолма-қол ақшасыз ақша қаражатының қозғалысын және валюталық операцияларды есепке алуды үйрендім. Жеткізушілермен, сатып алушылармен және есеп беретін тұлғалармен есеп айырысу, есеп айырысу шотына қолма-қол ақша салу және ақша чегі бойынша қолма-қол ақша алу, шетел валютасын сатып алу және сату бойынша операциялар жүргізу тәртібімен таныстым. Өндірістік тәжірибе жетекшісінің атқаратын негізгі қызметімен танысып, жетекшіміздің орнына жұмыс істедім. Әр айдың соңында ағымдағы ай бойынша атқарылған жұмыстар туралы жасалатын қызметкердің есебін қалай жасау керектігін үйрендім. Жетекшімнің қадағалауымен айлық есептілікті жасадым.

Өндірістік тәжірибенің мақсаты кәсіпорынның қаржылық, экономикалық, коммерциялық қызметімен кәсіпорынның сатып алу қызметін басқару үдерісімен танысу, сонымен қатар менеджмент, қаржы және экономикалық қызметті талдау туралы білімдерін тәжірибеде бекіту болды. Тағылымдаманың міндеттерінің қатарында ұйыммен танысу, кәсіпорынның ұйымдық құрылымымен танысу, кәсіпорынның коммерциялық қызметін және оның қаржылық жағдайын талдау, кәсіпорынның сатып алу қызметін талдау болды. Студенттік практикадан өтудің міндеті сонымен қатар соңғы біліктілік жұмысын жазу үшін қажетті ақпаратты, соның ішінде бастапқы ақпаратты жинау болды.

Өндірістік тәжірибе барысында жинақтаған тәжірибеме сүйене отырып, тәжірибе жөніндегі есепте келесі мәліметерді келтірдім: “Торгсервис KZ” ЖШС жөніндегі толық мәліметттер; кәсіпорынның соңғы 3 жылдағы жылдық есебі; тәжірибе барысында атқарылған жұмыстар тізімі және есепті жазуға пайдаланылған материалдар тізімі. Өндірістік тәжірибеден өту барысында мен “Торгсервис KZ” ЖШС қызметі туралы, ол ұсынатын тауарлар мен қызметтер туралы мәліметтер жинадым, нәтижесінде кәсіпорынның басқару құрылымын мен сату көлемін, қаржылық тұрақтылығын талдадым. Студенттік тәжірибе аяқталғаннан кейін дипломдық жұмысыма алғашқы теориялық материал жинадым.

Тәжірибе мақсаты: Мамандыққа байланысты кәсіби біліктілікті арттыру; теория жүзінде алған білімді тәжірибе жүзінде пысықтау; өндірістік тәжірибе бойынша есепті орындау барысында әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдануға үйрену.

Тәжірибе міндеті:

- болашақ кәсібіміздің қыр-сырымен жете танысу;

- кәсіби біліктілікті арттыру;

- осы уақытқа дейін алған теориялық білімді практика жүзінде қолдану;

- игерілген материалдарды түрлі тапсырмаларды орындау барысында қолдану;

- болашақ кәсібіміз туралы мағлұматтарды ізденуге талпыну;

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Өндірістік тәжірибенің нысаны - “Торгсервис KZ” ЖШС. “Торгсервис KZ” ЖШС 2000 жылы құрылды. Осы уақыт аралығында компания өзін жаңа тамақ өнімдерінің жеткізушісі ретінде таныта білді. Қазіргі уақытта компания көтерме және ұсақ сауда көтерме саудасына маманданған. Компания Қазақстанның көптеген аймақтарымен тығыз байланыс орнатты, сондай-ақ Ресей Федерациясының өндірушілерімен және жеткізушілерімен тығыз ынтымақтастықта.

“Торгсервис KZ” ЖШС қызметінің негізгі қағидалары:

• Тек жоғары сапалы шикізат пен тамақ өнімдерін пайдалану.
• Әрқашан өнімдердің кең ассортиментін сақтау.
• Барлық өнімнің жеткізілуіне және сақталуына қатаң бақылау.
• Клиенттің талаптарына жедел жауап беру.
• Температура шарттары мен сақтау мерзімдеріне сәйкестігі.
• Икемді баға.

“Торгсервис KZ” ЖШС - бұл тәуелсіз заңды тұлға, заңды тұлғалардың бірыңғай мемлекеттік тізілімінде 2000 жылғы 21 мамырда тіркелген. “Торгсервис KZ” ЖШС жеке балансы және ағымдағы шоты бар. “Торгсервис KZ” ЖШС - бұл өзіндік құнын толық есепке алу, өзін-өзі қаржыландыру және өзін-өзі қамтамасыз ету негізінде жұмыс істейтін тәуелсіз шаруашылық субъектісі“Торгсервис KZ” ЖШС, кез келген басқа қаржы-шаруашылық қызметін жүзеге асыратын компания сияқты, кірістер алады, олардан бюджетке түрлі салықтар мен төлемдер төлейді. Осы салықтар мен төлемдер төленгеннен кейін кәсіпорында қалған қаражат оның толық билігіне өтеді.

“Торгсервис KZ” ЖШС көтерме қоймасының ассортименті әр түрлі тамақ өнімдерімен ұсынылған. Бұл өнімдер тұтынушылардың кең ауқымына арналған. Бұл қойманың негізгі тұтынушылары Алматы қаласының бөлшек сауда кәсіпорындары мен қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары болып табылады. Кәсіпорынның коммерциялық саясаты Қазақстандық өндірушілердің өнімдеріне басымдық береді, кәсіпорынның коммерциялық саясатындағы негізгі екпін сатылатын тамақ өнімдерінің түрлерін кеңейтуге және тереңдетуге бағытталған.

Компанияның миссиясы - тұтынушылардың жоғары сапалы тамақ өнімдеріне деген қажеттіліктерін қанағаттандыру арқылы адал тұтынушылар базасын құру және көтерме және бөлшек саудада көшбасшылық орынды иелену, компанияны жылдық максимуммен қамтамасыз ету. Кәсіпорынның стратегиялық мақсаты ретінде келесілер атап көрсетілген - бөлшек дүкендер желісін дамыту және тамақ өнімдерімен көтерме сауда жасау арқылы алматыдағы көтерме сауда нарығының 15% үлесін иемдену.

“Торгсервис KZ” ЖШС-ның 2020 - 2022 жылдар

бойынша негізгі көрсеткіштері

Кестеден тауарларды, өнімдерді, жұмыстарды, қызметтерді сатудан түсетін түсімдер 2021 жылы 2022 жылмен салыстырғанда 2 502 мың теңгеге ұлғайды. немесе 6, 17%. 2022 жылы сатудан түскен түсімнің өсуі 2021 жылмен салыстырғанда 72 мың теңгеді құрады. немесе 0, 17%. “Торгсервис KZ” ЖШС сатқан тауарлардың, өнімдердің, жұмыстардың және қызметтердің құны 2020 жылы 37 655 мың теңгеді, 2021 жылы - 39 656 мың теңгеді, 2022 жылы - 39 730 мың теңгеді құрады, яғни өзіндік құны 2 001 мың теңгеге өсті . немесе 2020 жылы салыстырғанда 2021 жылы 5, 31% және 286 мың теңгеге азайған. немесе 2022 жылмен салыстырғанда 0, 72% құрады.

“Торгсервис KZ” ЖШС жалпы пайдасы оқу кезеңінде айқын өсу тенденциясына ие. Мәселен, 2020 жылы ол 2 889 мың теңгеді, 2021 жылы - 3 390 мың теңгеді, 2022 жылы - 3 748 мың теңгеді құрады. Алынған мәліметтер “Торгсервис KZ” ЖШС жалпы пайдасының өсу қарқынының төмендеуін көрсетеді. 2021 жылы ол 17, 34%, ал 2022 жылы - 10, 56% құрады. Болған өзгерістер сату рентабельділігінің өсуінен көрінді. Өткізуден түскен пайда өнімді, жұмысты және қызметті сатудан түскен пайданы немесе таза пайданы алынған қаражат сомасына бөлу арқылы есептеледі.

Rp2018 = (2889 мың теңге / 40544 мың теңге) * 100% = 7, 13%

Rp2019 = (3390 мың теңге / 43, 046 мың теңге) * 100% = 7, 88%

Rp2020 = (3748 мың теңге / 43118 мың теңге) * 100% = 8, 69%

Жоғарыда келтірілген есептеулер көрсеткендей, “Торгсервис KZ” ЖШС сатылымының кірістілігі талданып отырған кезеңде 7, 13% -дан 8, 69% -ға дейін өсті, бұл кәсіпорынның коммерциялық қызметін оң сипаттайды.

“Торгсервис KZ” ЖШС-ның 2020 - 2022 жылдар

бойынша негізгі көрсеткіштерінің динамикасы

Негізгі қорларды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері

Кәсіпорынның негізгі қорларын пайдалану тиімділігі капитал сыйымдылығы көрсеткішімен де сипатталуы мүмкін. Капиталдың қарқындылығы - активтердің кірістілігінің кері көрсеткіші. 2020 жылы тауарларды сатудан түскен бір теңге 0, 34 теңгеді құрады. негізгі құралдардың құны, 2021 жылы - 0, 33 теңге, 2022 жылы - 0, 34 теңге. Капитал сыйымдылығының төмендеуі (капитал өнімділігінің артуы) негізгі қорларды пайдалану тиімділігінің жоғарылауын білдіреді.

Негізгі құралдардың кірістілігі сатудан түскен пайданы негізгі құралдардың орташа жылдық құнына бөлу арқылы есептеледі. Бұл көрсеткіш 2020 жылмен салыстырғанда 2020 жылы 20, 91% -дан 24, 02% -ға дейін және 2022 жылы 25, 50% -ға дейін артады. Осылайша, “Торгсервис KZ” ЖШС талданып отырған кезеңде негізгі құралдарды пайдалану тиімді болды деп қорытынды жасауға болады.

Кәсіпорын жұмысына арналған негізгі құралдармен қатар айналым қаражатының оңтайлы мөлшерінің болуы үлкен мәнге ие. Айналым капиталы - бұл ақша қаражаттарының үздіксіз айналымын қамтамасыз ететін айналым қаражаттары мен айналым қорларын құру үшін авансталған қаражат жиынтығы. Кәсіпорынның айналым капиталын пайдалану тиімділігін сипаттау үшін кесте құрамыз.

Айналым капиталын пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері

Айналым коэффициенті өнімді сату көлемін кәсіпорындағы айналым қаражатының орташа сальдосына бөлу арқылы анықталады. Бір айналымның күндердегі ұзақтығы кезеңдегі күндер санын айналым коэффициентіне бөлу арқылы анықталады. 2020-2022 жылдар аралығында айналым қаражаттарының айналымы айтарлықтай төмен. 2020 жылы бір айналым 220 күнде жасалды (айналым коэффициенті - 1, 64), 2021 жылы айналым қаражатының айналымы жылына 1, 60 айналымға дейін төмендеді (айналым ұзақтығы - 225 күн), 2022 жылы бір айналым 248 күнде аяқталды ( айналым коэффициенті - 1, 45) .

2020-2022 жылдарға арналған өсу тенденциясы айналым қаражаттарының кірістілігін анықтайды. 2020 жылы айналым қаражаттарының әр рублі үшін 11, 68 копейка алынды. таза пайда, 2021 жылы 2020 жылмен салыстырғанда рентабельділік 0, 90 тармаққа өсіп, 12, 58% құрады, 2022 жылы айналым қаражаттарының кірістілігі 12, 62% дейін өсті.

Осылайша, “Торгсервис KZ” ЖШС 2020 - 2022 жылдардағы қызметі. сатудан түсетін түсімнің ұлғаюымен, сатылым рентабельділігінің артуымен, негізгі және айналым қаражаттарының рентабельділігінің жоғарылауымен сипатталады. Алайда, зерттелген кәсіпорында жағымсыз тенденция бар (әсіресе сауда кәсіпорындары үшін) - айналым қаражаттарының айналым коэффициентінің төмендеуі, капитал өнімділігі мен еңбек өнімділігінің төмендеуі.

Сызықтық-функционалды басқару құрылымдарын пайдаланудағы көп жылдық тәжірибе көрсеткендей, олар басқару аппараты көптеген әдеттегі, жиі қайталанатын процедуралар мен операцияларды басқару міндеттері мен функцияларының салыстырмалы тұрақтылығымен орындайтын жерде тиімді болады: байланыстардың қатаң жүйесі арқылы тұтастай алғанда әр ішкі жүйенің және ұйымның нақты жұмысы қамтамасыз етіледі.

Кәсіпорындардың коммерциялық қызметі, ең алдымен, жоспарлардың орындалу дәрежесімен және тауар айналымының динамикасымен сипатталады. “Торгсервис KZ” ЖШС көтерме сауда айналымының 3 жылдағы динамикасын қарастырайық.

“Торгсервис KZ” ЖШС-ның 2020 - 2022 жылдар

бойынша көтерме тауар айналымының динамикасы

Кестедегі мәліметтер “Торгсервис KZ” ЖШС көтерме сауда айналымында оң динамиканың бар екендігін көрсетеді. “Торгсервис KZ” ЖШС қоймасы арқылы сатылатын “Торгсервис KZ” ЖШС өнімдеріне сұраныстың жоғарылауы мен құлдырауының шыңдары бөлшек сатудың маусымдық кезеңімен сәйкес келеді. 2021 жылы “Торгсервис KZ” ЖШС көтерме сауда айналымы 6, 17%, ал 2022 жылы - 0, 17% өсті. Ең үлкен айналым әр жылдың 4-тоқсанында оқу кезеңінде байқалады, ең кішісі - 1-тоқсанда. 9, 58% өсудің ең жоғары қарқыны 2021 жылдың төртінші тоқсанында байқалды.

Көтерме тауар айналымы жоспарының орындалуы туралы ақпарат

“Торгсервис KZ” ЖШС көтерме сауда айналымының жоспары 0, 88% немесе 382 мың теңгеге орындалмады. Өткен жылмен салыстырғанда оның көлемі 72 мың теңгеге өсті, бұл 0, 17% құрайды. Көтерме тауар айналымының динамикадағы өсуіне сату көлемінің ұлғаюы әсер етті, көтерме сатылым бағасының өсуі де үлкен әсер етті. Есепті жылы көтерме тауар айналымының сату бағасының индексі алдыңғы жылмен салыстырғанда 1, 10 есе болды. Есепті жылы оның нақты көлемін салыстырмалы сату бағаларына қайта есептейік: 43118 / 1. 10 = 39198 мың теңге. Осылайша, тауарларды сату бағасының өсуі көтерме тауар айналымының 3920 мың теңгеге өсуін қамтамасыз етті. (43118 - 39198), бұл оның өткен жылғы нақты көлемінің 9% құрайды.

Тауар айналымының біртектілігі мен даму ырғағын анықтау үшін аналитикалық кесте құра отырып, тоқсан бойынша жоспардың орындалуын және оның динамикасын зерттеу қажет.

“Торгсервис KZ” ЖШС 2022 жылдағы көтерме тауар айналымының даму ырғағы, мың теңге

Жалпы пайда және динамикадағы бөлу шығындары сәйкесінше 35, 34% және 38, 63% -ға өсті, бұл жиынтықта сатылым кірісі 3, 64% -ке тең болған кезде сатылым пайдасының 17, 30% -ға өсуіне әкелді. Оң сәт басқа операциялық және үлестірілмейтін кірістердің өсуі болып табылады, ал операциялық шығындар айтарлықтай төмендеді. Нәтижесінде салыққа дейінгі пайда есепті жылы 1 727, 67 мың теңгеді құрады, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 65, 00% артық. Компанияның кірістілігі де 1, 63% -ға өсті.

Есепті жылы салық сомасының 49, 82% -ға өсуі таза пайда мөлшеріне кері әсерін тигізді, ол өткен жылмен салыстырғанда 70, 57% өсіп, 1306, 67 мың теңгеді құрады, ал соңғы қызметтің кірістілігі 6, 2%. Жүргізілген талдау осы сауда кәсіпорнының жұмысының тиімділігін бағалауға және оны оң бағалауға негіз береді.

“Торгсервис KZ” ЖШС бөлшек сауда айналымының динамикасына бағалар мен сату көлемінің әсеріне факторлық талдау жүргізіп, келесі қорытынды жасауға болады. Есепті жылы бөлшек сауда айналымы қолданыстағы бағамен 5132 мың теңгеге өсті және 21062 мың теңгеді құрады. Сонымен қатар, оның өзгеруіне сатудың нақты көлемінің ұлғаюы үлкен әсер етті, осы фактордың әсерінен тауар айналымы 4129, 05 мың теңгеге өсті, бағаның өсуі тауар айналымының 1002, 95 мың теңгеге өсуіне ықпал етті. оң бағаланады, өйткені тауардың өсуіне интенсивті фактор ықпал еткен.

Бөлшек сауда айналымының өзгеруіне еңбек өнімділігінің әсерін неғұрлым объективті бағалау үшін есептеу салыстырмалы бағаларда жүзеге асырылады, яғни өнімділіктің физикалық көлем динамикасына әсері есептеледі. Осы факторды ескере отырып, барлық жұмысшылар үшін де, үшін де еңбек өнімділігінің артуына оң әсерін атап өтуге болады. Бұл ықпал сәйкесінше +2291, 05 мың теңгеді құрады. және +1853, 35 мың теңге. Сонымен бірге, қызметкерлері арасында экстенсивті өсу факторы басым екенін атап өткен жөн, оны оң сипаттауға болмайды. Осылайша, әсер етудің жалпы мөлшері +4129, 05 мың теңгеді құрады. Жұмысшылардың еңбек өнімділігі мен олардың санының артуы өсуге бірдей дәрежеде әсер етеді, бірақ басым болып оң сипатталатын еңбек өнімділігінің өсуі табылады. Осыған сүйене отырып, біз бұл ереже уақтылы шараларды қабылдауды қажет етеді деп қорытынды жасай аламыз.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс