Ток - шоудың басқа бағдарламалардан артықшылығы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Журналистика факультеті

Әлемдік телеарналар мен қазақстандық телеарналардағы ток-шоу бағдарламаларының эстетикалық тарбие беру мәселесі

The problem of aesthetic education of talk shows on world and Kazakhstan TV channels

Проблема эстетического воспитания ток-шоу на мировых и казахстанских телеканалах

Дипломдық жұмыс

Мамандық 6В03202 Халықаралық журналистика

Тоқтасынова Ақниет

Алматы 2023

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті

ЖУРНАЛИСТИКА ФАКУЛЬТЕТІ

ЮНЕСКО-ның халықаралық журналистика және коммуникация кафедрасы

Қорғауға жіберілді
___ ___________2023 жыл
ЮНЕСКО-ның халықаралық журналистика және
коммуникация кафедрасының меңгерушісі,
филол.ғ.д., профессор ___________Шыңғысова Н.Т.

Әлемдік телеарналар мен қазақстандық телеарналардағы ток-шоу бағдарламаларының эстетикалық тарбие беру мәселесі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

6В03202 Халықаралық журналистика

Орындаушы: ____________ Тоқтасынова Ақниет __ ________ 2023ж.
(қолы)

Ғылыми жетекші,
фил.ғ.к. аға оқытушы: _________ Шаймаран М __ ________ 2023ж.
(қолы)

Норма бақылаушы: _________ Нұржанова Ш. С. __ ________ 2023ж.
(қолы)

Алматы, 2023 ж.
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
I ТАРАУ.. Әлемдік телеарналардың даму тарихы және қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.1 Ток-шоу медиа коммуникацияның жанры ретінде ... ... ... 13
1.2 Ток-шоудың басқа бағдарламалардан артықшылығы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 22
II ТАРАУ Қазіргі таңдағы ток-шоулардың қоғамға әсері мен беретін үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... .. 33
2.1 Шетелдік шоулардың жаһандануға қатысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . 43
2.2 Қазақстандық ток-шоулардың халыққа беретін әсері және эстетикалық тәрбиесі ... ... 49
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... . 57
Ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 59
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..60

Анотация
Журналистке тән қасиеттердің бірі бұл қоғамда болып жатқан жағдайға немқұрайлы қарамай, өз позициясын ұстай алатын, нақты пікірін жеткізе алатын адамды айтамыз. Бұқаралық ақпарат құралдарында журналисттің қаруы қалам деп бекер айтпаған.
Бұқаралық коммуникация - бұл біздің ақпаратпен алмасуымызға тікелей әсер етеді. Ал, халықаралық журналист дегеніміз кемінде үш тілді қатар білетін, ағылшын тілінде мақала жазып, әлуметтік желіні шемішкедей шағып, ақпарат беретін журналисті айта аламыз. Кез-келген журналист белгілі бір оқиғаға тез бейімделіп кіріп, жаңалықтан хабардар болып отыруы тиіс. Оның төзімділігі мен шапшандылығы да осы жерде үлкен рөл атқарады. Жазу шеберлігіне келетін болсақ, қазақ тіліне сауатты аударып, оқырманға жеткізе алатындай сөздік қоры бай болса болғаны. Өйткені, қазіргі таңда көп журналисттеріміз ағылшын тілінен орыс тіліне аударып, жаңалықты беріп жатады. Ал кейбір сауатсыз журналисттеріміз аударманың көмегімен қазақ тілінің быт-шытын шығарып, оны халыққа ұсына салады. Сондықтан ең алдымен халықаралық журналист - өз тілінде сауатты болу керек деп есептеймін.
Кез-келген шығармашылық қызмет, оның ішінде журналистика, оның нәтижесі осы қызмет түріне тән сапалы жаңа "өнім" екендігімен сипатталады. Тележурналистика бұқаралық аудиторияны әртүрлі типтегі және жанрдағы бағдарламалардың үлкен жиынтығы. Бүгінгі таңда актуалды және ең танымал жанрлардың бірі - ток-шоу. Бұл жанр орталық және жергілікті телеарналарда белсенді дамып келеді. Оның айрықша ерекшелігі - бағдарлама тобының бай шығармашылық әлеуеті болған жағдайда ғана қол жеткізуге болатын ойын-сауық форматындағы өткізілетін эфир түрі.
Ток-шоуға халықтың қызығушылығы да кездейсоқ емес. Бұл бағдарламаның пайдалы жақтары мен орасан зор мүмкіндіктері бар. Әр түрлі қиындықтарға тап болған көрерменге оның жағдайына қарап, , жалғыз емес екендігі түсіндіріп талқылау. Бұл ток-шоу жанры әлеуметтік жағдайларды ортаға салып шешуге, олардың эмоциясын бірге сезінуге,топтың қолдауына ие болуға мүмкіндік береді.
Түйін сөздер: журналистика, аудитория, ток-шоу, бақ,бағдарлама.

Кіріспе
Прогрессивті технологиялардың қарқынды дамуымен және жаңа кәсіптердің пайда болуымен қатар, жаңа ғасыр медиа индустрияның негізін өзгертті, жаңа сұрақтар қойды, бұқаралық ақпарат құралдарына, соның ішінде БАҚ заңнамасы жүйесіне, кәсіби этикаға және журналистік шығармашылық психологиясына жаңа талаптар қойды. Бір жағынан, бүкіл әлем шеше алатын адамзатқа ортақ жаһандық проблемалардың пайда болуы тән белгі болды. Екінші жағынан, дәуірлер мен уақыт тенденцияларының өзгеруіне қарамастан, адам психика туралы бағдарламаланған жеке идеялармен және ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық менталитетпен, мемлекет қалыптастырған идеологиялармен және тұтынушылық талғаммен тұлға болып қала береді. Шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарының даму динамикасы, әлемдік өзгергіштік процестерімен байланысты медиа нарықтағы жағдайдың тұрақты өзгергіштігі журналистика тарихын зерттеушілердің назарын талап етеді. Соңғы екі-үш онжылдықта Жер планетасы алып құбылыстар мен процестердің бірегей тоғысуының куәсі болды, олардың әрқайсысы бүкіл әлемдік қауымдастық салдары бойынша дәуірлік оқиға деп аталуы мүмкін. Олар бірге әлемдік тәртіптің сапалы жаңа инфрақұрылымын құрды. Нәтижесінде барлық әлемдік БАҚ жалпы адамзаттың және әрбір жеке адамның мүдделерін қозғайтын жалпы проблемаларды талқылауға қатысады: терроризм, әскери қақтығыстар, дүниежүзілік соғыс қаупі, қоршаған ортаның ластануы, техногендік апаттар және басқалар. Әр түрлі елдердің журналистері саясаткерлермен, ғалымдармен, экономистермен бірге экономикалық, зияткерлік, ғылыми және техникалық ресурстарды үйлестірілген түрде бөлісуді қолдайды. Олар өткен ғасырға қарағанда әлдеқайда белсенді және жемісті, олар нақты әлеуметтік және саяси мәселелерді шешуге қатысады. Олардың күш-жігерінің арқасында халық өмірі үшін ең маңызды құбылыстар мен процестер туралы ақпарат алады, қоғамдық пікір қалыптасады, оның қысымымен қажетті заңдар мен шешімдер қабылданады, оқиғалардың барысы өзгереді. Сонымен бірге, жаһандық проблемалардың мәнін көрсете отырып, әлемдік БАҚ адамзатқа қауіп төндіретін катаклизмдер мен олардың салдарын болдырмау жолдары туралы ұсыныстарға толы.
Үшінші мыңжылдықтың басында адамдардың техникалық жүйелер арқылы байланысы кеңінен таралды. Теледидар символдық шындықты тудырады, ол экран арқылы "өтіп", адамның субъективті шындығының фактісіне айналады және коммуникативті жағдайды тудырады - "қатар, бірақ бірге емес". Көрнекі бейнелеу тілінің көмегімен теледидар адамды планетаның арғы жағында болып жатқан оқиғаларға қатысып, теледидар бейнесінің "шынайылығы" құбылысын тудырады. Бұл қабылдаудың ерекше түрін қалыптастыратын теледидар, мұнда "қазіргі" адам үшін ең маңызды болады, ал визуалды бейнелер мәдени және ақпараттық орта тілдерінде үстемдік ете бастайды. Ток-шоу бағдарламаларына қызығушылық кездейсоқ емес: бұл бағдарламалардың оң жақтары мен орасан зор мүмкіндіктері бар. Әр түрлі қиындықтарға тап болған көрерменге оның жағдайына қарап, , жалғыз емес екендігі түсіндіріп талқылау. Бұл ток-шоу жанры әлеуметтік жағдайларды ортаға салып шешуге, олардың эмоциясын бірге сезінуге,топтың қолдауына ие болуға мүмкіндік береді. Кейінірек біз американдық ток-шоулар негізінен үй шаруасындағы әйелдерге арналғанын, олар тек күндізгі уақытта бағдарламаның болатынын және Америка мемлекеті қоғамдық пікірді қалыптастырудың немесе өзгертудің өте нәзік механизмі ретінде пайдаланатынын білдік. Бұл жерде ток-шоу бағдарламасының шығуы да тектен тек емес. Қазіргі таңның өзінде әлем бойынша үйде отырған аналар өте көп. Олар үй шаруасынан шаршаған уақытта, теледидарды қосып өзінің ойын бөліп, миын сергіту мақсатында түрлы қызықты ток-шоуларды көреді. Рейтинг көтеретін адамдардың бірі де сол үйде отыратын адамдар. Олардың ашық сөйлесе алатын ешкімі жоқ болғандықтан, экран артында отырған адамдардан соны талап етеді. Мысалыға әлеуметтік жағдайы бірдей болған оқиғаны көрсе, орнына өзін қойып ішіндегісін шығарып алуына әбден болады. Бір қызығы, отандық теледидар экранындағы ток-шоудың шыңы 1998 жылғы тамыздағы дефолттан кейінгі қиын айлармен сәйкес келді. Біздің талғампаз көрерменіміз ережені өте жақсы біледі: мәселені шешпеу үшін онымен жақсы "сөйлесу" керек...

Әлемдік телеарналардың даму тарихы және қызметі

Америка Құрама Штаттарында телевизиялық хабар таратуына радио қатты әсер етті. Америка Құрама Штаттарындағы алғашқы жеке эксперименттік радиостанциялар 1910 жылдары шектеулі жұмыс істей бастады.1920 жылы қарашада Westinghouse Пенсильвания штатының Питтсбург қаласында "әлемдегі алғашқы коммерциялық лицензияланған радиостанцияға" қол қойды. Басқа компаниялар Детройтта, Бостонда, Нью-Йоркте және басқа жерлерде алғашқы радиостанцияларды салды. Радиостанциялар Радио индустриясын реттеу үшін 1926 жылы құрылған мемлекеттік мекеме-радио федералдық комиссиясы алған хабар тарату лицензиясы арқылы, лицензияға қол жеткізді. Бірнеше ерекшеліктерді қоспағанда, Миссисипи өзенінің шығысындағы радиостанциялар "және" әріптерінен басталатын ресми қоңырау хаттарын алды, ал Миссисипи өзенінің батысындағы радиостанциялар "Кей" - тен басталатын қоңыраулар алды. Осы алғашқы станциялар тарататын бағдарламалардың саны көбінесе шектеулі болды, бұл ішінара бағдарламаларды өндірудің қымбаттығына байланысты. Бағдарламаларды бір уақытта көптеген станцияларға тарататын желілік жүйе идеясы ойластырылды, олардың әрқайсысы өзінің барлық бағдарламаларын құруға кететін шығындарды азайтады және қол жетімділікті Бір хабар тарату сигналынан тыс кеңейтеді.
1928 жылы Америка Құрама Штаттарында арнайы телефон желісінің технологиясын қолдана отырып, жағалаудан жағалауға дейінгі алғашқы тұрақты радио желісі салынды. Бұл желі жеке радиостанцияларды физикалық түрде байланыстырды, олардың барлығы дерлік дербес иелік етті және басқарылды. Көп ұзамай олардың артынан басқа компаниялар келді және әр желі жүздеген жеке станцияларға филиал ретінде қосылды. Станция бағдарламаны желілердің бірінде таратуға келісті. 1920-1930 жылдары радио өркендеген сайын аудио және бейне сигналдарын тарататын эксперименттік теледидар станциялары анда-санда хабар тарата бастады. Мұндай эксперименттік станцияларға лицензиялар көбінесе тәжірибелі радиостанцияларға берілді, сондықтан телевизиялық технологиялардың дамуы радиотехникадағы жетістіктерді мұқият бақылап отырды. Теледидарға деген қызығушылық артып, алғашқы теледидар станциялары тұрақты эфирге шыға бастағанда, теледидар сигналдарын желіге біріктіру идеясы пайда болды (бейне және аудио сигналдарды бір станциядан алыс станцияларға жіберу). Дегенмен, радио сигналдарға қарағанда әлдеқайда көп ақпаратты қамтитын электрондық теледидар жүйелерінен келетін сигналдар кең жолақты тарату ортасын қажет етті. Ұлттық радиорелелік мұнаралар желісіне деректерді беру мүмкін, бірақ өте қымбат. 1929 жылы Bell Telephone Laboratories зерттеушілері коаксиалды кабельді негізінен телефон байланысын жақсартатын құрылғы ретінде патенттеді. Оның жоғары өткізу қабілеттілігі (бір уақытта 240 телефон қоңырауын жіберу) оны 1 МГц жиілік диапазонында жұмыс істей алатын ұзақ қашықтықтағы теледидарлық хабарлар үшін өте қолайлы етті. неміс теледидары алғаш рет 1936 жылы 180 шақырым (110 миль) қашықтықта Берлиннен Лейпцигке кабель арқылы теледидар телефондарын беру арқылы осындай қолдануды көрсетті.алыс. 1937 жылы осы бағыт бойынша телевизиялық фильмдерді тарату бойынша эксперимент жүргізілді. Bell Labs 1940 және 1941 жылдары Нью - Йорк-Филадельфия телевизиялық байланысын көрсетті. 1940 жылы маусымда Республикалық ұлттық конвенцияны Филадельфиядан Нью-Йоркке беру үшін коаксиалды байланыс желісі қолданылды. 1940 жылы 1 ақпанда Нью-Йорктегі станциялар General Electric релелік антенналары арқылы Нью-Йорктегі Шенектадидегі басқа станцияларға қалааралық теледидарлық хабар таратуды көрсетті және 1941 жылы Филадельфия мен Шенектадиге кейбір бағдарламаларды тұрақты емес тарата бастады. Әскери басымдықтар 1942 жылдың 1 сәуірінен 1945 жылдың 1 қазанына дейін азаматтық теледидар мен радио жабдықтарын өндіруді тоқтатты және теледидар желісінің кеңеюін уақытша тоқтатты. Алайда, 1944 жылы "патрульдік эфир" қысқаметражды фильмі эксперимент ретінде үш станцияда бір уақытта көрсетілді. Ол алғаш рет соғыстан кейін, 1946 жылы ақпанда Нью-Йорк пен Вашингтон арасындағы 362 шақырымдық кабель аяқталған кезде қосылды.Алайда, бұлыңғыр демонстрация оның бірнеше ай бойы үнемі қолданылмайтындығын көрсетті. Соғысқа дейін эксперименттік хабар таратуды бастаған Дюмонт телевизиялық желісі 1946 жылы 15 Тамызда Newsweek Нью-Йорк пен Вашингтонды байланыстыратын "елдегі алғашқы тұрақты Коммерциялық телевизиялық желі" деп атады. 1947 жылы 27 маусымда Нью-Йорк, Филадельфия, Шенекатиди және Вашингтонға қызмет көрсететін "әлемдегі алғашқы тұрақты теледидар желісі" ашылды. Балтимор мен Бостон 1947 жылдың соңында теледидар желісіне қосылды.
1940 жылдары желілік хабар таратуды талқылау кезінде "тізбекті хабар тарату"термині қолданылды. Өйткені теледидар станциялары шығыс жағалауында ұзын тізбекке қосылды. Алайда, теледидар желілері батысқа қарай кеңейген сайын, өзара байланысты теледидар станциялары қосылған еншілес станциялардың негізгі желісін құрды. 1949 жылы қаңтарда Дюмонттың Бүкіләлемдік эфирі Питтсбургтен таратылып, орта-Батыс және шығыс жағалау желілері ақыры көндірілді. 1951 жылы төрт желі жағалаудан жағалауға дейін созылды, содан кейін жаңа микротолқынды радиорелелік желі пайда болды. Тек бірнеше жергілікті теледидар станциялары желіден тәуелсіз болды.

Төрт ірі телевизиялық желілердің әрқайсысы бастапқыда аптасына бірнеше сағаттық бағдарламаларды өздерінің апалы-сіңлілі станцияларына таратты, олардың көпшілігі Шығыс уақытымен таңғы 8:00-ден 11:00-ге дейін теледидар көрді. Теледидар станциялары тарататын бағдарламалардың көпшілігі әлі де жергілікті деңгейде шығарылды. Алайда, станциялар тарататын бағдарламалардың саны көбейген сайын, федералды байланыс комиссиясының шенеуніктері жергілікті теледидар мүлдем жоғалып кетуі мүмкін деп алаңдады. Ақыр соңында, федералды реттеушілер желілер бағдарламаларды тарата алатын уақытты шектей отырып, прайм-таймға кіру ережелерін енгізді.Шенеуніктер ережелер сапалы жергілікті бағдарламаларға ықпал етеді деп үміттенді, бірақ іс жүзінде көптеген жергілікті радиостанциялар өздерінің көптеген бағдарламаларын өндірудің ауыртпалығын көтергісі келмеді және оның орнына бағдарламаларды тәуелсіз өндірушілерден сатып алуды шешті. Телевизиялық бағдарламаларды жеке жергілікті станцияларға сату "деп аталатын әдіспен жүзеге асырылады" жанама хабар тарату", және бүгінде АҚШ-тағы барлық дерлік теледидар станциялары желі шығаратын тарифтерден басқа қосымша бағдарламалар алады. XX ғасырдың аяғында микротолқынды радиобайланыс релелері тұрақты байланыс спутниктерімен ауыстырылды. Кейбір жердегі радиорелелік станциялар жергілікті байланыстар үшін қолданыла берді.
1956 жылы Дюмонт сәтсіздікке ұшырағаннан және жабылғаннан кейін, 1950-1970 жылдар аралығында жаңа желі құруға бірнеше рет әрекет жасалды, бірақ көп жетістікке жете алмады. Руперт Мердокқа тиесілі News Corporation (қазір Fox корпорациясына тиесілі) негізін қалаған Fox хабар таратушысы 1986 жылы 9 қазанда компания Metro Media телевизиялық активтерін сатып алғаннан кейін іске қосылды. Қалған екі желі 1995 жылдың қаңтарында бір апта ішінде пайда болды: World Television Network, Time Warner және Tribune Company бірлескен кәсіпорны және Біріккен Paramount Network, Крис Крафт индустриясы мен Paramount Television арасындағы бағдарламалық альянстан құрылды (оның бас компаниясы Viacom кейінірек бүкіл компанияны сатып алды желіжарты кейінірек оның өмір сүру кезеңінде). 2006 жылдың қыркүйегінде ол Дүниежүзілік банк пен the World Bank-тің "бірігуі" арқылы іске қосылды(іс жүзінде әрбір жоғары рейтингі бар желінің бағдарламалары бір кестеге біріктірілді); MYNETWORKTV, UPN және CW емес WB еншілес желісі 2006 жылдың қыркүйегінде іске қосылады. теледидар (теледидар) - қозғалатын кескіндер мен дыбысты көзден қабылдағышқа электронды түрде беру. Көру және есту қабілеттерін физикалық қашықтықтан тыс кеңейте отырып, теледидар қоғамға айтарлықтай әсер етті. 20 ғасырдың басында білім беру мен тұлғааралық қарым-қатынастың мүмкін құралы ретінде ойластырылған ол ғасырдың ортасына қарай бүкіл әлемдегі адамдарға жаңалықтар мен ойын-сауық жеткізу үшін хабар тарату радиосының моделін қолдана отырып, динамикалық хабар тарату құралына айналды. Қазіргі уақытта теледидар әртүрлі тәсілдермен таратылады: жердегі радиотолқындар арқылы" әуе арқылы " (дәстүрлі хабар тарату теледидары); коаксиалды кабельдер арқылы (кабельдік теледидар); геостационарлық жер орбитасындағы спутниктерден көрінеді (тікелей хабар тарату спутнигі немесе DBS, TV); Интернет арқылы таратылады; және сандық бейне дискілерде оптикалық түрде жазылады.
Монохромды (ақ-қара) және түрлі-түсті заманауи теледидарға арналған техникалық стандарттар алғаш рет ХХ ғасырдың ортасында белгіленді. Содан бері үнемі жетілдіріліп, ХХІ ғасырдың басында теледидар технологиясы айтарлықтай өзгерді. Кескіннің ажыратымдылығын арттыруға (жоғары ажыратымдылықтағы теледидар [HDTV]) және суреттерді кең экранда көрсету үшін теледидар қабылдағышының өлшемін өзгертуге көп көңіл бөлінді. Сонымен қатар, бұрын бір бағдарлама алып жатқан арна кеңістігінде интерактивті қызмет пен бірнеше бағдарламаларды таратуды қамтамасыз ету үшін сандық кодтауда теледидар сигналдарын беру енгізілді. Үздіксіз техникалық эволюцияға қарамастан, заманауи теледидарды алдымен монохромды теледидардың тарихы мен принциптерін зерттеп, содан кейін бұл білімді түрлі-түсті теледидарға тарату арқылы жақсы түсінуге болады. Осылайша, бұл мақалада алғашқы принциптер мен негізгі әзірлемелерге -- болашақ технологиялық әзірлемелер мен жетілдірулерді түсіну және бағалау үшін қажетті негізгі білімге баса назар аударылады.Алыстағы жерлерді көру арманы адамның қиялы сияқты ескі. Ежелгі Грециядағы діни қызметкерлер құстардың ішектерін зерттеп, оларды көкжиектен ұшып бара жатқанда құстардың не көргенін көруге тырысты. Олар Олимп тауында жайлы отыратын құдайлары бүкіл әлем бойынша адам әрекетін бақылау қабілетіне ие болды деп сенді. Уильям Шекспирдің "Генрих IV, 1 бөлім" пьесасының ашылу сахнасы кейіпкерді басқа кейіпкерлер Англияның алыс бұрыштарында болып жатқан оқиғалар туралы жаңалықтар алуға сенетін қауесетпен таныстырады.Ғасырлар бойы бұл арман болып қала берді, содан кейін кездейсоқ ашылудан басталған теледидар пайда болды. 1872 жылы трансатлантикалық кабельде қолдануға арналған материалдарды зерттей отырып, ағылшын телеграфшысы Джозеф Мэй селен сымының электр өткізгіштігі әр түрлі екенін түсінді. Қосымша тергеу көрсеткендей, өзгеріс күн сәулесінің сәулесі терезенің жанындағы үстелге кездейсоқ қойылған сымға түскен кезде пайда болды. Ол кезде оның маңыздылығы түсінілмегенімен, бұл кездейсоқ оқиға жарықты электрлік сигналға айналдыруға негіз болды. 1880 жылы француз инженері Морис Лебланк la lumière Electrique журналында бүкіл кейінгі теледидардың негізін құрайтын мақала жариялады. Лебланк көз торының визуалды бейнесін уақытша, бірақ түпкілікті сақтаудың артықшылығын пайдаланатын сканерлеу механизмін ұсынды. Ол бір уақытта берілетін кескіннің бір бөлігін ғана қарайтын фотоэлементті елестетеді. Суреттің жоғарғы сол жақ бұрышынан бастап ұяшық оң жаққа қарай жылжиды, содан кейін сол жаққа оралады, тек бір жол төмен. Бұл осылайша жалғасады, әр бөлікте қанша жарық байқалғаны туралы ақпаратты бүкіл кескін сканерленгенге дейін, көздің мәтін бетін оқығанына ұқсас етіп жібереді. Қабылдағыш таратқышпен синхрондалады, бастапқы суретті жолдан-жолға қалпына келтіреді. Дженкинс пен Бэйрдтің күш-жігері әдетте мазаққа немесе немқұрайлылыққа тап болды. 1880 жылы британдық nature журналындағы мақалада теледидар мүмкін, бірақ мағынасы жоқ деген болжам айтылды: жүйені құру шығындары өтелмейді, өйткені одан ақша табудың ешқандай жолы болған жоқ. Scientific American-дағы кейінгі мақалада теледидардың қандай да бір қолданылуы мүмкін екендігі айтылған, бірақ ойын-сауық оның бірі емес. Көптеген адамдар бұл тұжырымдаманы ақылсыз деп санады.
Дегенмен, жұмыс жалғасып, бәсекелестерге де нәтиже бере бастады. 1927 жылы американдық телефон және телеграф компаниясы (AT&T) жаңа технологияның көпшілік алдында көрсетілімін өткізді, ал 1928 жылға қарай General Electric Company тұрақты теледидарлық хабарларды бастады. GE Эрнст Ф. в. Александерсон әзірлеген жүйені пайдаланды, ол әдетте құбырдан шыққан түтін немесе басқа да қызықты нысандар болып табылатын "өзі жобалай алатын немесе сатып алатын осындай қабылдағыштармен жабдықталған әуесқойға сигналдарды қабылдау мүмкіндігін" ұсынды. Сол жылы Дженкинс пошта арқылы теледидар жиынтықтарын сата бастады және мультфильмдік пантомима бағдарламаларын көрсететін өзінің жеке телевизиялық станциясын құрды. 1929 жылы Бэрд Британдық хабар тарату корпорациясын (BBC) аптасына үш рет түн ортасында жарты сағаттық шоулар шығаруға рұқсат беруге көндірді. Кейінгі жылдары алғашқы "теледидар бумы" байқалды, онда мыңдаған көрермендер алғашқы бағдарламаларды көру үшін қарабайыр теледидарлар сатып алды немесе жасады. Механикалық сканерлеудің кез-келген түріндегі соңғы, шешілмейтін мәселелер секундына сканерлеудің шектеулі саны болды, бұл кескіннің жыпылықтауына әкелді және дискідегі әр тесіктің салыстырмалы түрде үлкен өлшемі нашар ажыратымдылыққа әкелді. 1908 жылы шотландтық инженер-электрик А.А. Кэмпбелл Свинтон айналмалы дискілердің орнына "катод сәулелерінің екі сәулесімен шешілуі мүмкін" деп жазды. Катод сәулелері-бұл вакуумдық түтікте пайда болатын электрондардың сәулелері. Магниттік немесе электр өрістерімен басқарылатын Суинтонның айтуынша, олар түтіктің шыны экранында фосфоресцентті материалмен жабылған өткінші суретті "салуы" мүмкін. Сәулелер жарық жылдамдығымен қозғалатындықтан, олар жыпылықтау мәселесін болдырмайды және олардың кішкентай мөлшері жоғары ажыратымдылықты қамтамасыз етеді. Суинтон ешқашан декорация жасамады (өйткені оның айтуынша, оны лайықты ету үшін қаржылық сыйақы жеткіліксіз болар еді), бірақ ол мұндай жұмыстың Ресейде басталғанын білмеді. 1907 жылы Борис Розинг, Сент университетінің оқытушысы. Санкт-Петербург технологиялық институты механикалық сканерден және катодты сәулелік түтік қабылдағышынан тұратын жабдықты жинады. Розингтің жұмыс істеп тұрған теледидарды көрсеткені туралы ешқандай жазба жоқ, бірақ оның көп ұзамай Америкаға қоныс аударған Владимир Зворыкин есімді студенті болған. 1923 жылы Питтсбургтегі (Пенсильвания) Westinghouse Electric Company компаниясында жұмыс істеген кезде Зворыкин толық электронды теледидар жүйесіне патент алуға өтініш берді, бірақ ол оны әлі құрастыра алмады және көрсете алмады. 1929 жылы ол американдық радио корпорациясы (RCA) Westinghouse бас компаниясының вице-президенті және бас менеджері Дэвид Сарнофты екі жылдан кейін 100 000 доллар қаржыландырумен жұмыс істейтін электронды теледидар жүйесін құра алады деп болжап, оның зерттеулерін қолдауға көндірді. Сонымен қатар, алғашқы электронды жүйенің алғашқы демонстрациясын 1927 жылы Сан-Францискода тек орта білімі бар жас Филон Фарнсворт жасады. Фарнсворт өзінің инвесторларын экономикалық тұрғыдан тиімді теледидар жүйесін алты айда нарыққа шығарып, бар болғаны 5000 доллар инвестициялай алатындығына сендіріп, зерттеуге қаражат жинады. Бұл жағдайда кез-келген адам пайда тапқанға дейін екі адамның да күш-жігері және 50 миллион доллардан астам қаражат қажет болды. Зерттеуге RCA-ға бөлінген алғашқы жүз мың долларға Зворыкин жұмыс істейтін катодты сәулелік қабылдағышты жасады, ол оны кинескоп деп атады. Сонымен бірге Фарнсворт өзінің кескін бөлгіш камерасын жетілдірді. 1930 жылы Зворыкин Фарнсворт зертханасына барды және оған суреттерді талдауға арналған құрылғы көрсетілді. Сол кезде екі Пионер арасында салауатты ынтымақтастық пайда болуы мүмкін еді, бірақ Корпоративтік пайданы көруден туындаған бәсекелестік оларды екіге бөлді. Сарнофф Фарнсвортқа патенттері үшін 100 000 доллар ұсынды, бірақ үзілді-кесілді бас тартты. Оның орнына Фарнсворт қарсыласы RCA Philco-ға қосылу туралы ұсынысты қабылдады, бірақ көп ұзамай өзінің фирмасын құруға кетті. Содан кейін, 1931 жылы Зворыкиннің RCA командасы Фарнсворттың кескінді талдау құрылғысын зерттеу барысында көп нәрсені үйреніп, Iconoscope камерасын жасап шығарды және оның көмегімен олар жұмыс істейтін электронды жүйеге ие болды. Англияда Gramophone Company, Ltd. Columbia Phonograph Company компаниясының Лондондағы филиалы 1931 жылы бірігіп, Electric and Musical Industries, Ltd құрды. (EMI). Gramophone Company компаниясының RCA-Victor-мен байланысының арқасында EMI зворыкиннің зерттеулеріне арналды және көп ұзамай Исаак Шенберг бастаған топ электронды сәулелік түтікте қозғалатын кескіндерді бір суретке 405 жол және секундына 25 кадр жылдамдығымен ойнайтын толыққанды және практикалық электронды жүйені құрды. Бэрд бұл "ағылшын емес" жүйенің шабуылын айыптады, бірақ Фарнсвортты ынтымақтастыққа шақыра отырып, өзінің 240 жолдық бейнелеу жүйесін зерттеуді құлықсыз бастады. 1936 жылы 2 қарашада Би-Би-си Александрия сарайынан екі жүйені тарататын Baird және EMI арасында электронды теледидар жарысын ұйымдастырды (бұл жағдайда "әлемдегі алғашқы жоғары ажыратымдылықтағы қоғамдық тұрақты теледидар станциясы"деп аталады). Бірнеше аптадан кейін өрт Бэрдтің зертханаларын қиратты. EMI жеңімпаз деп жарияланды және Би-би-си қызығушылығын монополиялауды жалғастырды. Бэрд шынымен де қалпына келмеді; ол бірнеше жылдан кейін қайтыс болды, ұмытып кете жаздады және қолайсыз болды. 1932 жылға қарай RCA мен Фарнсворт арасындағы қақтығыс сот жазықтығына көшті, екі тарап та электронды теледидар ойлап тапты деп мәлімдеді. Жылдар өткен соң, сот фар Фарнсворттың пайдасына шешілді және 1939 жылы RCA Farnsworth Television and Radio, Inc компаниясымен патенттік-лицензиялық келісімге қол қойды. Бұл RCA бірінші рет басқа компанияға роялти төлеуге келіскен. Бірақ RCA өзінің орасан зор өндірістік мүмкіндіктерімен және қоғаммен байланыс бюджетімен теледидар құрудағы несиенің үлкен үлесін ала алды. 1939 жылы Нью-Йорктегі Дүниежүзілік көрмеде Сарноф Америкада алғашқы тұрақты электронды хабар таратуды ашты, ал 10 күннен кейін ресми ашылу салтанатында Франклин Д.Рузвельт АҚШ-тың алғашқы президенті болды, оның өнімділігі теледидардан көрсетілді. Негізгі стандарттарға қатысты маңызды мәселелер қоғамдық хабар тарату қызметтері енгізілгенге дейін шешілуі керек еді және бұл мәселелер 1951 жылға дейін барлық жерде толық шешілмеді. Америка Құрама Штаттарында суреттерді секундына 30 рет қайталау жиілігі қабылданды, ал Еуропада стандарт 25 болды. Әлемнің барлық елдері бір немесе басқа технологияны қолдана бастады, өйткені барлық елдер бір кескінге 525 жолдан тұратын американдық рұқсат стандартын немесе 625 жолдан тұратын еуропалық стандартты қабылдады. 1950 жылдардың басында технология соншалықты алға жылжыды және теледидар соншалықты кең таралды, сондықтан табиғи түстерде теледидар кескіндерін жасау мәселесін шешудің уақыты келді. Түсті теледидар ешқашан жаңа идея емес еді. 19 ғасырдың аяғында А. А. Полумордвинов есімді орыс ғалымы қызыл, жасыл және көк сүзгілермен жабылған саңылаулары бар Нипковтың айналмалы дискілері мен концентрлі цилиндрлер жүйесін жасады. Бірақ ол сол кездегі технологиядан әлдеқайда озып кетті; тіпті қарапайым ақ-қара теледидарға дейін ондаған жылдар болды. 1928 жылы Бэрд Лондонда Нипковтың 30 саңылаулы үш спиральды дискісін қолдана отырып, әр негізгі түс үшін бір спиральдан тұратын түс жүйесін көрсетті. Қабылдағыштағы жарық көзі екі разрядты түтіктен тұрды: жасыл және көк түстерге арналған сынап пен гелий буының бірі және қызыл түске арналған неон түтігі. Алайда сапасы өте төмен болды. 20 ғасырдың басында көптеген өнертапқыштар қағазға жақсы көрінетін, бірақ болашақ технологияны қажет ететін түс жүйелерін жасады. Олардың негізгі тұжырымдамасы кейінірек "дәйекті" жүйе деп аталды. Олар суретті қызыл, көк және жасыл түстермен боялған үш сүзгі арқылы сканерлеуді ұсынды. Қабылдаушы жағында үш компонент дәйекті түрде тез ойнатылатын еді, сондықтан адамның көзі түпнұсқа көп түсті кескінді "көрді". Өкінішке орай, бұл әдіс сол кездегі қарабайыр теледидар жүйелері үшін тым жоғары сканерлеу жылдамдығын қажет етті. Сонымен қатар, қолданыстағы ақ-қара қабылдағыштар кескіндерді ойната алмайды. Сондықтан дәйекті жүйелер "үйлесімсіз"деп сипаттала бастады.
Баламалы тәсіл - іс жүзінде әлдеқайда күрделі, тіпті бір қарағанда қорқынышты - негізгі түстің үш сигналын бірге жіберетін және бар ақ-қара қабылдағыштармен "үйлесімді" болатын "бір мезгілде" жүйе болар еді. 1924 жылы Гарольд Маккрери мұндай жүйені катодты сәулелік түтіктерді қолдана отырып жасады. Ол кескіннің негізгі түсінің үш компонентінің әрқайсысын сканерлеу үшін бөлек катодты сәулелік камераны пайдалануды жоспарлады. Содан кейін ол бір уақытта үш сигналды жібереді және қабылдау ұшындағы әрбір түс үшін бөлек катодты сәулелік түтікті пайдаланады. Әрбір түтікте алынған электронды сәуле "экранның" соңына түскенде, оған қолданылатын фосфорлар сәйкес түспен жарқырайды. Нәтижесінде үш түсті кескін пайда болады, олардың әрқайсысы бір негізгі түстен тұрады. Содан кейін айналар сериясы бұл суреттерді бір суретке біріктіреді. Маккрири бұл құрылғыны ешқашан жұмыс істемегенімен, бұл бірінші бір мезгілде патент ретінде, сондай-ақ әрбір негізгі түс пен қабылдау ұшындағы жарқыраған түсті фосфорлар үшін жеке камера түтігін бірінші рет пайдалану ретінде маңызды. 1929 жылы Герберт Айвес және Bell Laboratories-тегі әріптестері Нью-Йорк пен Вашингтон арасындағы 50 жолдық түрлі-түсті теледидарлық суреттерді жеткізді; бұл айналмалы дискілерді қолданатын Механикалық әдіс болды, бірақ үш бөлек тізбек бойынша бір уақытта үш негізгі түсті сигнал жіберетін әдіс. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Columbia Broadcasting System (CBS) Питер Голдмарк жасаған өзінің дәйекті түс жүйесін көрсете бастады. Катодты сәулелік түтіктердің қызыл, көк және жасыл сүзгілердің айналмалы дөңгелектерімен үйлесуі жеткілікті әсерлі болды, сондықтан The Wall Street Journal"түрлі-түсті теледидардың ақ-қара кемелдікке жеткеніне күмән жоқ". Осылайша CBS пен RCA арасындағы түрлі-түсті теледидардың болашағы үшін ұзақ күрес басталды. CBS федералды байланыс комиссиясына (FCC) коммерциялық теледидар үшін Goldmark жүйесін пайдалануға рұқсат беру үшін лобби жасаған кезде, Сарнофф монохромды теледидарға сәйкес келмейтін "арба-ат" жүйесін пайдаланудан сақтандырды. Сонымен қатар, Сарнофф өз қызметкерлерін RCA-дан алғашқы толық электронды үйлесімді түстер жүйесін жасауға итермеледі. 1950 жылы FCC CBS түсті теледидарын және жедел коммерциялық пайдалану үшін тиісті хабар тарату стандарттарын мақұлдады. Алайда, қолданыстағы 12 миллион теледидардың жиырмаға жуығы ғана CBS түсті сигналын қабылдай алды және бірнеше айдан кейін хабар тарату тоқтатылды. Содан кейін, 1951 жылы маусымда Сарнофф пен RCA өздерінің жаңа жүйесін мақтанышпен ұсынды. Дизайн түпнұсқа кескіннің көк, қызыл және жасыл компоненттерін бөліп, әр компонентті бөлек монохромды камера түтігіне бағыттау үшін дихроикалық айналарды қолданды. Әрбір түтік кескіннің қызыл, жасыл немесе көк компонентіне сәйкес келетін сигнал жасады. Қабылдау түтігі үш электронды зеңбіректен тұрды, олардың әрқайсысы негізгі түсті сигнал үшін. Экран өз кезегінде әрбір негізгі түс үшін бір-бірден жүздеген мың жеке фосфор үшбұрыштарының торынан тұрды. Әр 160 секунд сайын бүкіл кескін сканерленіп, үш түсті компонентке бөлініп, жіберілді; және әр 160 секунд сайын үш электронды қабылдағыш зеңбіректері бүкіл кескінді бір уақытта қызыл, жасыл және көк, солдан оңға, Жолдан-жолға бояды. RCA түс жүйесі қолданыстағы ақ-қара жиынтықтармен үйлесімді болды. Мұны үш түсті сигналды екіге түрлендіру арқылы жасауға болады: жалпы жарықтық сигналы ("Y" сигналы деп аталады) және түс туралы ақпаратты қамтитын күрделі екінші сигнал. Олардың сигналы кәдімгі монохромды сигналға сәйкес келді, сондықтан кез-келген ақ-қара қабылдағыш оны ұстап алып, түрлі-түсті сигналды елемеуі мүмкін. 1952 жылы Ұлттық телевизиялық жүйелер комитеті (NTSC) бұл жолы "салалық түс жүйесін"құру мақсатында реформаланды. 1952 жылы тамызда баспасөзге көрсетілген және 21 ғасырда қолданылатын NTSC жүйесі іс жүзінде RCA жүйесі болды. Бірінші RCA түсті теледидары, CT-100 (суретті қараңыз), 1954 жылдың басында құбырдан шықты. Оның 12 дюймдік экраны болды және құны 1000 долларды құрады, Қазіргі 21 дюймдік ақ-қара Теледидарлар 300 долларға сатылады. Түсті теледидар 1960 жылдары ғана пайдалы болды.1960 жылы Жапония NTSC түс стандартын қабылдады. Еуропада келесі онжылдықта екі түрлі жүйе танымал болды: Германияда Вальтер Брух pal жүйесін (фазалық ауысу сызығы), ал Францияда Анри де Франс SECAM (электронды жадыны басқару жүйесі) дамытты. Екеуі де негізінен NTSC жүйесі болды, кейбір кішігірім модификациялары бар. Осылайша, 1970 жылға қарай Солтүстік Америка мен Жапония NTSC қолданды; Франция, оның бұрынғы тәуелді елдері және Кеңес Одағы елдері SECAM қолданды; a Германия, Ұлыбритания және Еуропаның қалған бөлігі PAL қабылдады. Бұл сандық теледидардың пайда болуына қарамастан, түрлі-түсті теледидардың стандарттары. Сандық теледидар технологиясы 1990 жылдары көпшілікке қол жетімді болды. Америка Құрама Штаттарында кәсіби белсенділік 1987 жылы жапондық NHK қоғамдық телевизиялық желісінің жаңа жоғары ажыратымдылықтағы аналогтық теледидар жүйесін (HDTV) көрсетуімен ынталандырылды. Бұл FCC-ді американдық HDTV-ді құруға ашық конкурс жариялауға итермеледі және 1990 жылы маусымда General Instrument Corporation (gi) әлемдегі алғашқы толық сандық теледидар жүйесін жариялау арқылы саланы таң қалдырды. Корейлік инженер Ву Пайк әзірлеген GI жүйесі кең экранды қабылдағышта 1080 жолдан тұратын түрлі-түсті кескінді көрсетті және бұл кескінге қажетті ақпаратты кәдімгі теледидар арнасы арқылы жеткізді. Осы уақытқа дейін Сандық теледидар өндірісінің басты кедергісі өткізу қабілеттілігі мәселесі болды. Цифрландырылғаннан кейін стандартты ажыратымдылықтағы теледидар сигналы (SDTV) әдеттегі аналогтық теледидардан 10 есе көп радиожиілік кеңістігін алады, ол әдетте алты мегагерц арнасында таратылады. Жоғары ажыратымдылықтағы теледидар практикалық балама болу үшін оның бастапқы көлемінің шамамен 1 пайызына қысылуы керек еді. Gi командасы толық кадр пайда болғаннан кейін кескіндегі өзгерістерді ғана беру арқылы мәселені жеңді. GI жарияланғаннан кейін бірнеше ай ішінде Zenith Electronics корпорациясы мен Дэвид Сарнофф зерттеу орталығы (бұрынғы RCA зертханалары) өздерінің HDTV сандық жүйелерін жариялады. 1993 жылы осы және басқа төрт телевизиялық зертхана бәсекеге қабілетті HDTV дамыту үшін "үлкен альянс" құрды. Осы уақытта HDTV-ден басқа бірқатар жаңа мүмкіндіктер пайда болды. Сандық хабар таратушылар әдеттегі алты мегагерц арнасы арқылы жоғары ажыратымдылықтағы кескінді көрсете алар еді, бірақ оның орнына бір арна арқылы стандартты ажыратымдылықтағы бес-алты сандық бағдарламаны жіберу арқылы "мультикаст" қолдана алады. Шынында да, сандық тарату "ақылды теледидарды" үйдегі қабылдағыш өздігінен компьютер бола алатын нақты мүмкіндікке айналдырды. Бұл хабар таратушылар тек көру ақысы немесе интерактивті ойын-сауық бағдарламаларын ғана емес, сонымен қатар электрондық пошта, екі жақты своп және Интернетке қосылу сияқты компьютерлік қызметтерді де ұсына алатынын білдірді.
1996 жылдың соңында FCC Америка Құрама Штаттарында жоғары ажыратымдылықтағы және стандартты ажыратымдылықтағы барлық сандық теледидарлар үшін жетілдірілген телевизиялық жүйелер комитеті (ATSC) ұсынған стандарттарды мақұлдады. FCC жоспарына сәйкес, 2003 жылдың 1 мамырына қарай елдегі барлық радиостанциялар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.