Busfor автобусқа билет брондау мобильді қосымшасы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Ақпараттық технологиялар факультеті

Информатика кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

тақырыбы: «Автобус билетін онлайн төлеуге арналған BusKZ мобильді қосымшасын әзірлеу»

6B06104 - «Компьютерлік ғылымдар»

Орындаған: (Т. А. Ж. )

(қолы)

Ғылыми жетекші: (Т. А. Ж. )

(атағы) (қолы)

Қорғауға жіберілді:

Хаттама №, « » 20___ ж.

Кафедра меңгерушісі (Т. А. Ж. )

(қолы және мөрі)

Нормобақылау (Т. А. Ж. )

(қолы)

Алматы, 2023 ж.

Мазмұны

КІРІСПЕ 3

1. 1 Мобильді технологиялардың даму тарихы 5

1. 2 BusKZ мобильді қосымшасын құру алғышарттары 5

1. 3 BusKZ мобильді қосымшасын құру негізінде зерттеу сұрақтары, мақсаттары, маңыздылығы 5

1. 4 Қоғамдық көліктер төлемін онлайн жасайтын мобильді қосымшаларына шолу 5

2. Қазіргі таңдағы мобильді технологиялардың қоғамдағы орны. BusKZ мобильді қосымшасының ықпалы 5

2. 1 Мобильді қолданбалар жане AndroidStudio бағдарламалау ортасы, тиімділігі мен артықшылықтары. 5

2. 2 Мобильді төлем түсінігі мен технологиялары 5

2. 3 BusKZ жүйесінің архитектурасы 5

3. BusKZ қосымшасын жобалау және жүзеге асыру 5

3. 1 Жобаны әзірлеу 5

3. 2 BusKZ мобильді қосымшасында пайдаланушыны тіркеу және аутентификация 5

3. 3 BusKZ мобильді қосымшасында сапарды таңдау 5

3. 4 BusKZ мобильді қосымшасында сапарға төлем жасау 5

3. 5 Қосымшаның қауіпсіздікті қамтамасыз етуі 5

3. 6 Жарамдылық және сенімділік 5

4. Қорытынды 5

Ғылыми жетістіктер арқасында адамдардың әлеуметтік деңгейдегі технологиялық жетістіктерді қолдану аясы артуда. Соның ішінде ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы көш бастап келеді: интернет желілері арқылы әртүрлі ақпарат алмасу, сақтау, өңдеу, онлайн төлемдер жасау, күнтізбелік жоспар құру және т. б. көптеген мүмкіндіктерге ие. Бұл үрдіс қарапайым пайдаланушылардан бастап, ірі кәсіпкерлік, тіпті мемлекеттік ұйымдар арасындағы да кең қолданыстағы құрал. Егер қазіргі таңдағы алдыңғы қатардағы ұйымдарға шолу жасайтын болсақ, олардың бір ортақ ерекшелігін байқауға болады - ол ұйымның ақпараттық технологияларды жұмыс үрдісіне енгізу және тығыз жұмыс жасауы. Ақпараттық технологиялардың жетістіктерін қолданысқа енгізбеген ұйым өз толқынынан қалып, жойылып кетуге мәжбүр болады.

Берілген жұмыста қала ішіндегі қоғамдық көліктер - автобустар билетіне онлайн режимінде төлем жасауға арналған мобильді қосымшасы ұсынылады. Бұл идеяның негізгі алғышарттары келесідей:

• Қазақстан қалаларында қоғамдық көліктерде жүру бағасы тұрақты, егер жолаушы бір аялдама ғана жүрсе де, он аялдама жүрсе де тұрақты баға төлеуге мәжбүр. Бұл үрдіс дамыған елдерде басқаша жүретініні белгілі;
• Қазақстанның көптеген қалаларында төлем жасау сандық түрде жасалмаған;
• орталықтандырылған Қазақстанның барлық қалаларында бірдей жүретін ортақ жүйе жоқ.

Бұл жұмыста барлық автобус операторларын бір ортаға біріктіретін автобус билеттерін сатудың интеграцияланған жүйесі бар мобильді қосымша әзірленеді. Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты жеке жұмыс жасайтын автобус операторларын бір жүйеде біріктіретін мобильді қосымша құру арқылы онлайн билет сатып алу жүйесіндегі мәселелерді шешу. Жасалған мобильді қосымшаны пайдалана отырып, қолданушы барлық автобус операторларын уақыты, бағасы, күні, қолжетімдігі мен маршруттары бойынша салыстыру жүргізе алады. Яғни жолаушы өзіне ыңғайлы және тиімді нұсқасын таңдауға мүмкіндік береді. Бұл жүйе қолданушы уақытын үнемдеп, қолданыстағы басқа қосымшалардың алдын орайтын болады. Қолданушылар автобус билеттерін онлайн төлем жасау мүмкіндігіне кез келген жерден, кез келген уақытта жасай алатын және смартфон қосымшасы арқылы төлем құнын көре алатын болады. Билеттерді салыстыру мүмкіндігі студенттерге және басқа жерден келген саяхатшыларға әртүрлі қосымшаға кіріп, салыстырып жатпау үшін қосалқы көмек қызметін атқарады.

Дипломдық жұмыс өзектілігі автобус билеттерін сатып алу мүмкіндігін беретін, автобус иесін немесе операторларын біріктіретін онлайн жүйесінен құрылған мобильді қосымшадан тұрады. Бұл қосымша студенттер мен смартфон мүмкіндіктерін еркін меңгерген кез келген тұтынушы үшін арналған, және Қазақстан қалаларында қоғамдық көліктерде төлем жасауды оңтайландыру үшін жасалады.

Автобус билеттерін салыстыру қоғам үшін келесідей өзектіліктерде пайдалы болады:

1. Әртүрлі автобус операторлары туралы ақпаратты бір қолданбада біріктіреді.

Қолданыстағы автобус билеттерінің онлайн жүйесін пайдалана отырып, пайдаланушыға дұрыс билет бағасы мен автобус операторын таңдау қиын болады. Пайдаланушы әртүрлі қалаларда баратын жеріне ең жақсы бағаны, уақытты және бағытты таңдау үшін бір қосымшадан екінші қосымшаға өтуі керек. Біз білетіндей, Қазақстан қалаларында барлық автобус операторлары ортақ жүйеге біріктірілмеген.

2. Арзан автобус билетіне ақша үнемдеу.

Пайдаланушы өз ақшасын әлдеқайда арзан маршрут автобус билетіне үнемдей алады. Кейде пайдаланушы таңдалған күн үшін әлдеқайда төмен баға бар екенін білмейді.

3. Тұтынушыларға әртүрлі баламаларды ұсыну.

Барлық автобус операторлары бір ғана қолданбаларына біріктірілсе, тұтынушылардың бір автобус маршруты емес, көптеген балама нұсқалары болады және олар әр түрлі автобус операторларынан уақыт, баға және бағыт бойынша таңдай алады.

Заманауи телефондардың ешқайсысы оның ішінде мобильді қосымшаларынсыз өзінің толық потенциалын ашып көрсете алмайды. Пайдалы қолданбаларды орнату арқылы смартфон пайдаланушысы шексіз дерлік мүмкіндіктерге ие болады. Файлдармен жұмыс істеу, мультимедианы өңдеу және қарау, ойын ойнау, такси мен тамаққа тапсырыс беру, билеттерді брондау, сапарды жоспарлау, тілдерді үйрену - бір немесе бірнеше қолданбаның көмегімен шешілмейтін тапсырма болуы екіталай. Қазіргі уақытта мобильді қосымша - бұл құрылғының жұмыс істеуі үшін арнайы жасалған бағдарламалық құрал. Мобильді қосымша - бұл функционалдығы мен дизайны мобильді платформалардың функцияларына бейімделген бағдарламалық пакет. Бұл қолданбаларды пайдаланушы мобильді сауда алаңдары арқылы жүктеп алады. Ең үлкен платформалар - AppStore және Google Play. Техникалық тұрғыдан алғанда, барлық қосымшалар мобильді гаджеттердің белгілі бір платформасы үшін жасалған. Ең танымал операциялық жүйелер - iOS, Android.

Теңшелетін веб-сайт пен қолданбаның негізгі айырмашылықтары мен мүмкіндіктерін атап кетейік. Веб-сайттың мобильді нұсқасы смартфон дисплейінде оңай қарау үшін қайта өңделген және кейбір нұсқаларында бейімделген веб-сайт дизайны мен мазмұны болып табылады. Оны жасаудың ең оңай жолы - компьютердің негізгі сайтының көшірмесін жасау және оны ұялы ажыратымдылық үшін орнатуға тырысу. Ең жақсы нұсқа - сайтты толығымен «сұрыптау» және пайдаланушыға сенсорлық экран арқылы өзара әрекеттесуге ыңғайлы болатын жаңа дизайнды жасау. Тиісінше, гаджеттерге арналған ДК нұсқасының қарапайым конфигурациясы «резеңкелік» орналастыру деп аталады (резиновая компановка) . Яғни, сайт мазмұны мен дизайны бойынша өзгеріссіз қалады, бірақ көлемі өзгереді. Сайттың негізгі артықшылықтары - әзірлеудің минималды шығындары, кросс-платформалар, жылдам жаңартулар.

Бір ғана айтарлықтай кемшілік барлық артықшылықтарды жоққа шығарады. Жауапты веб-сайт пайдаланушыға өте ыңғайлы емес. Тіпті трафик жоғары болса да, мұндай сайт жақсы конвертацияланбайды. Мобильді қосымша - функционалдығы мен дизайны мобильді платформалардың мүмкіндіктеріне бейімделген бағдарламалық пакет. Мобильді қосымшалардың артықшылықтарын тізімдеп көрейік:

1. Бағдарлама интерфейсі сенсорлық экран немесе батырмалар арқылы мобильді құрылғыда жұмыс істеу үшін арнайы жасалған;

2. Гаджет пайдаланушылары үшін ыңғайлы және түсінікті навигация, мобильді мәзір;

3. Хабарламалардың, push-хабарламалардың, еске салғыштардың болуы. Қолданба фондық режимде де функцияларды орындай алады, оны веб-сайттарда жүзеге асыру мүмкін емес. Бағдарламамен жұмыс істеу үшін браузерді ашудың қажеті жоқ, көптеген қосымшалар Интернет жоқ кезде де бірқатар функцияларды қолдайды;

4. Пайдаланушының жеке деректерін сақтау. Бұл мүмкіндік қолданбаны жекелендіруді жақсартады. Мысалы, такси үйіңізді шақырады (тіркеу), медициналық саясат және басқа да жеңілдіктер туралы дәрігердің қабылдауына жазылады;

5. Компаниямен, қызметпен неғұрлым икемді кері байланыс;

6. Көптеген басқа ресурстардың мүмкіндігі. Мысалы, геолокацияны қосып, қаланың кез келген жерінде көлікті шақыртуға қоңырау шалу.

Қазақстан қалаларында қоғамдық көлікте жол жүру ақысын төлеуге арналған мобильді қосымшаны құру жоғарыда аталған себептермен өзекті болып табылады. Оған қоса келесі алғышарттарды атап өтсек болады:

Біріншіден - ыңғайлылық және уақытты үнемдеу. Мобильді қосымша жолаушыларға жүргізушіден немесе аялдамадағы кассадан билет іздеуге және сатып алуға уақыт жоғалтпай жол ақысын төлеуге мүмкіндік береді. Бұл сондай-ақ билет кассаларындағы кезектерді және жолаушылардың аялдамаларда автобус немесе трамвай күту уақытын азайтады.

Екініштен - қағаз билеттерінің құнын төмендету. Жол жүру ақысын төлеу үшін мобильді қосымшаны пайдалану қағаз билеттерді өндіру мен таратуға кететін шығындарды айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде қоршаған ортаға тигізетін зиянды шығындардың азаюына әкеледі.

Ең басты мәселе - қызмет көрсету сапасын жақсарту. Жол ақысын төлеуге арналған мобильді қосымша жолаушылар тәжірибесін жақсарта алады. Мысалы, рейс кешігуі немесе тоқтатылған жағдайда жолаушыларға қосымша арқылы хабарлауға және балама бағыттарды ұсынуға болады.

Тағы бір ерекшілік - ашықтықты арттыру. Мобильді ақылы қосымша қоғамдық көлік компанияларының ашықтығын арттыра алады. Қолданба жолаушыларға тарифтер, қозғалыс кестесі мен маршруттар туралы ақпарат бере алады, сондай-ақ банк карталары немесе электронды әмияндар сияқты әртүрлі әдістер арқылы жол жүру ақысын төлеуге мүмкіндік береді.

Жалпы, Қазақстан қалаларының қоғамдық көліктерінде жол жүру ақысын төлеуге арналған мобильді қосымшаны құру жолаушыларға қызмет көрсету сапасын арттыруға және қағаз билеттер құнын төмендетуге үлкен мүмкіндіктер береді.

Қазіргі уақытта Қазақстанда 89 қала статусына ие елді мекендер бар, соның ішінде еліміздің 11 ірі қалалары қатарына кіретіндер: Алматы, Астана, Шымкент, Қарағанды, Ақтөбе, Атырау Тараз, Өскемен, Павлодар, Семей, Қызылорда, Қостанай, Ақтау, Орал, Түркістан, Көкшетау, Теміртау, Талдықорған, Екібастұз, Рудный. Бұл қалалардың барлығы қала ішінде жолаушыларды тасымалдайтын қоғамдық көліктермен қамсыздандырылған [1] . Әрине, барлық елдердегі сияқты Қазақстанда да барлық адамдар қоғамдық көлікті пайдалана бермейді. Кейбір адамдар жеке көлігімен, велосипедпен немесе жай ғана жаяу жүруді қалайды. Дегенмен, қоғамдық көлік көптеген адамдар үшін маңызды көлік құралы болып табылады, әсіресе жеке көлігіне қол жеткізе алмайтындар немесе үлкен қалаларда тұратын және көлік қозғалысына байланысты көлікпен көп уақытты өткізгісі келмейтіндер үшін кептеліс және тұрақ орындарының жетіспеушілігі. Сондықтан қоғамдық көлік Қазақстандағы қалалық инфрақұрылымның маңызды элементі болып қала береді және көптеген адамдар әлі де оның қызметін пайдаланады.

Бұл жерде біз Қазақстандық емес, жалпы әлемде кеңінен қолданылатын автобус билеттерін сатып алу мобильді қосымшаларының бірнешеуін қарастырдық.

1. FlixBus. Бұл қосымшаны қолдану маршруттар ішінде ең арзан немесе уақыты жағынан ыңғайлы автобустан орын алуға мүмкіндік береді. Негізінде бұл танымал қосымша аттас компанияның әрізлемесі. Flixbus - бүкіл Еуропада, сондай-ақ АҚШ, Канада және Бразилияда қалааралық жолаушылар автобустарын ұсынатын 2013 жылы құрылған неміс көлік компаниясы. Оның штаб-пәтері Германия астанасы Берлин қаласында орналасқан [6] .

Автобусқа билет брондау келесідей алгоритммен жүргізіледі:

1. қажетті бағыт пен ыңғайлы уақыты таңдалады, ол арнайы елді мекендер атаулары енгізілуі арқылы жүзеге асады.
2. жолаушы туралы ақпарат енгізіледі: қанша жолаушы, ересек, бала және велосипедші деген нұсқалар бар.
3. билеттерді табу батырмасы басылады, шыққан қосымша бетінде қолданушыға мүмкін болатын барлық нұсқалар ұсынысы тұрады. Ол жерде қандай автобус қай уақытта, қандай станциядан шығатыны, қай уақытта қандай станцияға келетіні, уақыты бойынша жол ұзақтығы, тегін wi-fi, телефон зарядтау мүмкіндігі және билет бағасы салыстырылған түрде көрсетіледі. Ең тиімді баға мен ең қысқа уақыт көрсетіліп тұрады.
4. таңдау жасалғаннан кейін тағы бір мәзір беті пайда болады. Бұл бетте автобус ішінде орын брондау, қосымша жүк көрсету, смс ескерулерді қосу, төлемді жасау әдісі сияқты мүмкіндіктер бар.
5. билетті төлеу бакнтік карта, Google Pay, PayPal, iDeal сияқты әдістер көрсетілген.

1-сурет - FlisBus қосымшасы:

бапатаулары және билет брондау алгоритмі көрінісі

2. Busfor - қалааралық және халықаралық рейстерге автобус билеттерін іздеуге және сатып алуға арналған халықаралық онлайн сервис. Ол аттас холдингтің құрамына кіреді, 2015 жылға дейін ол GillBus деп аталды. Қазір ол Ресейде, Беларусьте, Украинада, Польшада жұмыс істейді. Кеңселері Мәскеуде, Киевте, Варшавада орналасқан. Компания тасымалдаушы емес, нарықтағы автобустарды тасымалдау қызметтерінің ұсыныстарын біріктіреді. Оның мобильді қосымшасы аталған мемлекеттер арасы мен олардың қалалары арасында жүретін автобусқа билет брондау мүмкіндігіне ие. Бірақ Қазақстан мен Орта Азия мемлекеттері үшін қызмет көрсетпейді. Busfor қосымшасы FlixBus сияқты бронау жасалады, бағыты, уақыты, қосымша мүмкіндіктері көрсетіледі және басты айырмашылығы - жолаушы аты-жөні тіркеуінде. Бұл сізге қосымша қауіпсіздік кепілдігін қамтамасыз етеді. Әрине, FlixBus қолданушының жеке ақпараттарын қорғау мақсатында QR кодты ұсынады, алайда, ол бір билетті сәйкесінше дәл сол ғана жолаушы қолданады деген сөз емес.

2-сурет - Busfor автобусқа билет брондау

мобильді қосымшасы

Компанияның мәліметінше, 2015 жылдың соңында Busfor сайтында 300-ден астам тасымалдаушының рейстеріне билеттер сатылған және оларды тарату жүйесі (GDS) арқылы 500-ге жуық агенттік сатқан. 2016 жылдың соңында Busfor 5000-нан астам тасымалдаушылармен ынтымақтасады. 2017 жылы BUSFOR-да сатылған билеттердің жалпы саны 1 миллионнан асты. 2012 жылдан 2016 жылға дейін Автобус билеттерін онлайн сату нарығындағы Busfor үлесі 50%-ға дейін өсті. 2022 жылдың басына дейін оның мобильді қосымшасымен билеттерді 20 000 бағыт пен 30 ұшатын елге (Шығыс Еуропа және ТМД) алуға болатын.

3. tutu. ru - ресейлік жолаушы билеттерін онлайн сату сервисі. Бастапқыда әуе және теміржол қатынастарына қатысты жұмыс істейтін. Мысалға алсақ, 2008 жылы сайт электронды билеттерді сата бастады. 2007 жылы пойыз билеттеріне ұшақ билеттері, 2009 жылы қонақүйлерді брондау, 2014 жылы пакеттік турлар, 2016 жылы қалааралық және халықаралық автобус билеттері қосылды. 2018 жылғы 20 қарашадағы Alexa. com мәліметтері бойынша Tutu. ru әлемде 2939-шы орында, Ресейде 145-ші орында [7] 2018 жылғы 20 қарашадағы ұқсасWeb мәліметтері бойынша Tutu. ru әлемде 108-ші орында. Ресейде және *Саяхат санатында 28-ші орында [8] . 2017 жылғы жағдай бойынша Tutu. ru пойыз билеттерін сату бойынша Ресей темір жолдарынан кейін екінші орында және әуе билеттерін сату бойынша алғашқы бестікке кіреді [9] .

Бұл сервистің мобильдік қосымшасы Қазақстан аумағында да жұмыс істей алатынын ескерген жөн. Егер автобус билетін операторлары онлайн сатып алу мүмкіндігін бермеген болса, қосымша мүмкін болатын маршрут пен жүретін орындарын, уақыты, станциялары және т. б. қажет ақпараттарды көрсетеді. Қосымшада маршрут пен автобусқа жолайшылар ой-пікірлерін қалдыру мүмкіндігі бар. Аталғандар төмендегі суреттерде көрсетілген.

3-сурет - tutu мобильді қосымшасы бойынша билет брондау тәртібі

Төмендегі кестеде зерттеу жұмыстары жүрген қосымшалар туралы қажетті негізгі мәліметтер көрсетілген:

2-кесте - Қалааралық жолаушы тасымалдаумен айналысатын автобустарға арналған қосымшалар туралы мәліметтер кестесі

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс