Қазақ әдебиетін оқытудың әдістемесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
МАХАМБЕТ ӨТЕМІСҰЛЫ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Қазақ әдебиетін оқытудың әдістемесі
Тақырыбы: Оқыту әдістері және оларды қолданудың өзіндік ерекшеліктері

Орындаған:Байтөре Арайлым.
Тексерген:
.

Орал қаласы 2023 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І. ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1 Қ.О. Бітібаеваның қазақ тілі мен әдебиетін оқыту әдістері ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Ой тастау, ойланту, ойлау технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
II. ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУДЫҢ БАСҚА ӘДІСТЕРІ ... ...14
2.1 Қазақ әдебиеті пәнін инновациялык оқыту әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Деңгейлік жүйе бойынша қазақ тілі мен қазақ әдебиетін оқыту ... ... ... ... ... 17
2.3. Жобаға негізделген оқыту технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 1
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 30

Кіріспе

Курстық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі қазақ әдебиетін қазақ әдебиеті ғылымында жаңа зерттеу және оқыту қажеттілігі туындайды. Біз қазақ әдебиетін оқытудың жаңа тәсілдермен талданатынын және зерттелетінін білеміз, өйткені оны егжей-тегжейлі қарастыру міндеті тұр. Алайда, уақыт өте келе білім берудің әр саласы жүйелі ғылыми-әдістемелік дайындық тұрғысынан әлі толық зерттелмеген. Жұмыстың өзектілігі қазақ әдебиетінің көркемдік ерекшеліктерінде, өзекті әлеуметтік мәселелерге және онда қозғалған тақырыптарға кең бағдарлана отырып, ақпаратты іріктеу, өзінің ғылыми-әдістемелік тәсілін, технологияның тиімді тәсілдерін қалыптастыру болып табылады.
Білім беру-қазіргі қоғамның дамуындағы маңызды мәселе. Ондағы мақсат - жан-жақты білімі бар, өмірге бағытталған, адамгершілігі мол, құзыретті, қабілетті тұлғаны қалыптастыру. Қазақстан Республикасының Президенті: "Біз келесі ұрпақ алдында үлкен жауапкершілік жүктейміз", - деді. Осы қағидаға сүйене отырып, мемлекеттің дамуы, оның әрбір мүшесінің бәсекеге қабілеттілігі білімге байланысты екені анық. Қазіргі уақытта әр мұғалім өз білімін жетілдіріп, сабақтың сапасы мен мазмұнына заманауи талаптарға сай, жаңа технологияларды қолдану мен тиімділіктің өзгеруіне үлкен көңіл бөлуде. Пән қаншалықты жаңа және құнды болса да, мұғалім қаншалықты жақсы болса да, егер мұғалім оқушыны ынталандыра алмаса, білім күткен нәтижені бермейді. Студентті қалыптастыру іс-әрекет арқылы жүзеге асырылады.
Курстық жұмыстың мақсаты. Жаңа технологияның басты мақсаттарының бірі - баланы өз еркіндігін, белсенділігін, өз бетінше шешім қабылдауға үйрету. Қазақ әдебиетін оқытудың заманауи тиімді технологиялары мен әдістерін жүйелеу, кешенді талдау. Оқыту технологияларының сәйкестігін, оқыту ерекшелігін, әдістемелік өзектілігін анықтау.
Курстық жұмыстың міндеттері. Егер педагогикалық технология - бұл инновациялық, бағалауға негізделген қызмет десек, оның міндеті - оқушымен тұрақты қарым-қатынаста мақсатқа жету. Қазір инновациялар мен жаңа технологиялармен жұмыс істеудің уақыты келді. "Инновация" ұғымы туралы айтатын болсақ, ол "жаңа", "жаңалық", "жаңарту"дегенді білдіреді. Инновация білім деңгейін арттыруға жағдай жасайды. Мемлекеттік білім беру стандарттары деңгейінде білім беру процесін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияларды енгізуді міндеттейді. Әрбір мұғалім жаңа инновациялық технологияларды әзірлеу барысында өзін дамытады және қалыптастырады. Басты ерекшелігі - өз ойлары мен пікірлері бар жеке тұлғаны қалыптастыру. Тағы бір ерекшелігі - оқушы сабақ барысында жаңа материалдарды өз бетінше игереді. Оқытудың жаңа технологиялары ойлау жүйесін қалыптастырады, өз іс-әрекеттеріңізді бағалауға, өз көзқарастарыңыз бен пайымдауларыңызды білдіруге үйретеді.
Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық зерттеу жұмысы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытынды және қолданылған әдебиеттерден тұрады.

І. ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ
1.1 Қ.О. Бітібаеваның қазақ тілі мен әдебиетін оқыту әдістері

Ұстаздың басты алға қойған мақсаты - білім беру үрдісіне технологияны дендеп ендіру. Баланың пікір-пайымын, өзіндік көзқарасын қалыптастыру жолында қандай да болмасын, өндірістен келген технология болсын, ең бастысы бала тақырыпты толыққанды ұғып-талдай алуы үшін бағытталған.
Технология - 20-25 минут сабақ сұрап езгілеп тұрмау керек. Бұрынғы дәстүрлі технологияда бала бізге жұмыс істеп келді. Қазіргі технологияда біз балаға қызмет етуіміз керек... Мен мектеп деп ояндым, мектеп деп ұйықтадым. Менен идея, ой ғана алу керек. Дәл менің ізіммен жүріп, менен көшіріп алмау керек деген сөзі әр жанға ой салады. Иә, ұстаздың технологиялары әдебиет пәнінде әсіресе таптырмас зерттеу жұмыстары.[1]
Баланы ізденушілікке жетелейтін ұстаздың әр сабағы тұнып тұрған жаңа технологиялар. Мысалы, өз сабағымда көркем шығарманы өткенде балаға шығарманы оқыту үшін Қ.Бітібаеваның жобалау технологиясын қолайлы деп санаймын. Қазіргі кезде бала кітап оқымайды деген мәселе көтеріп жатқан кезде бұл технологияның маңызы өте зор. Яғни, Қисынды жобалау технологиясы бойынша білім алушы шығарманы сызбаға түсіру үшін оның мазмұнымен толық танысуы керек болады. Оқымаған жағдайда әрине, талдау өте қиын. Бұл жерде бала пікірін дәлелдеу басты роль ойнайды. Яғни, дәлелдеу арқылы баланың мені қалыптасады.
Қ.Бітібаеваның пәнді оқыту технологияларының құрылымын мына жүйеде қарастыруға болады:
1. Проблемалық ситуация қою технологиясы. Ұстаз тақырыптық жоспар құра отырып, жоспарлы тапсырмалар жүйесін жасайды. Бала өз бетімен жұмыс жасауға дағдыланып, практикалық жұмыстарды жасап үйренеді.
2. Жеделдетіп оқыту технологиясы. Алдын-ала тапсырмалар жүйесінен тезис жасап, жоспарлау. Әртүрлі сабақ түрлерін де ұйымдастыруға болады: семинар, дискуссиялар, пікірталас сабақтары, т.б.
3. Ұжымдық оқыту технологиясы. Графикалық тұжырымды сұрақтар ойластырылады. Сабақ түрлері де топтық жұмыстарға негізделеді.
4. Шығармашылық жұмыстарға баулу технологиясы. Іздендіруші тапсырмалар жүйесін құрып, қарсы пікір жазып, дәлелдеуге баулу. Ғылыми-конференция сабақтарын ұйымдастыруға болады.
Қ.Бітібаеваның Ұстаз - бастаушы, үнемі бағыт-бағдар беруші болу керек деген сөзі жадымда сіңіп қалғаны соншалық, Хан-апамыз айтқандай, баланы қорқытып-үркітіп керек емес, рульді баланың өзіне беру керек деп санаймын.[2]
Жалпы, білім алушыны үнемі ізденіс үстінде көргісі келген оқытушының алдына қояр мақсат-міндеті нақты болу қажет. Оқытушыға алдымен өзі табу, өзі зерттеу, содан кейін жинақтап, тәжірибесінің нәтижесін көрген соң ғана тарату қажет деп санаймын. Яғни, оқытушы оқу-тәрбие үрдісіндегі мынадай маңызды мәселелерді қарастыруы қажет:
1. Маңызды немесе өзекті міндетті шешудің амалдары және олардың педагогикалық құндылығына мән беру. Яғни, озат мұғалімдердің іс- тәжірибесіне иек арту.
2. Ұстаздың тәжірибесінің ғылыми негіздемелілігін білдіретін жаңа теориялық идеялар мен нұсқаулар.
3. Тәжірибесінің технологиясы. Нақты педагогикалық амалдар жүйесі, әдістері.
4. Нәтижесі. Қол жеткен табыстардың мақсат пен міндетке сәйкес келуі.
Қ.О.Бітібаева сабаққа ұстаз алдымен міндетті түрде мақсат қоюдан бастауды талап етеді. Педагогика ғылымдарының кандидаты М.М.Жанпейісованың әдісі бойынша кез-келген сабақта оқушыларды қатыстыра отырып сабақ мақсатын айқындап алу қажеттігін баса айтады.
Оқыту тәсілдерінің түрлері:
:: ой, зейін, ес, қабылдау, қиялды жақсарту тәсілдері;
:: мәселелі жағдаят тудыруға көмектесетін тәсілдер;
:: оқушылардың сезімдеріне әсер ететін тәсілдер;
:: жеке оқушылар арасындағы қарым-қатынасты басқару тәсілдері.
Сонымен тәсілдер оқыту әдістерінің құрамына кіреді, әдістің жүзеге асуына көмектеседі.
Оқыту әдістерінің басты қызметі - оқыту, ынталандыру, дамыту, тәрбиелеу, ұйымдастыру.
Оқыту құралдары - білім алу, іскерлікті жасау көзі. Олар: көрнекі құралдар, оқулықтар, дидактикалық материалдар, техникалық оқыту құралдары, станоктар, оқу кабинеттері, зертханалар, ЭЕМ және ТВ, нақты объектілер, өндіріс, құрылыс.

1.2 Ой тастау, ойланту, ойлау технологиясы

Жалпы әдебиет сабақтарында "жазу және сурет салу арқылы сыни ойлау" технологиясын қолдану өте тиімді. Бұл технологиядан басқа, Қазақ педагогикасынның көрнекті өкілі, әйгілі ұстаз Қанипа Бітібаеваның Ой тастау, ойланту, ойлау технологиясы - қазіргі жаһанданудағы заманауи білім берудің талаптарына сай келетін инновациялық технология. Әдебиет сабағы - ой сабағы, ойлау сабағы, рефлексия сабағы. Оқытушының "Ой тастау, ойланту, ойлау" технологиясы оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу қабілетіне, сондай-ақ әдеби пікірталас, дәлелдеу, өзекті мәселелерді шешу және іздеу сияқты нәтижелі әдістерге негізделген.[3]
Мұғалімнің негізгі қағидасы - бұл оқушының әрекеті - ойлау. Ал ой тастау - мұғалімнің әрекеті. Мұғалім жаңа тақырыпты, алдын-ала тапсырманы ойластыру және сабақ барысында ойландыру арқылы мақсатқа жетеді. Мұғалім ой тастасын, оқушы ойлансын, мұғалім ойландырсын, оқушы шешім қабылдасын. Бітібаева Қ.О. айтуынша: "Әдебиет пәні - бұл баламен шынайы қарым-қатынас, баламен шынайы достық пен ынтымақтастық пәні".[4]
Сыни тұрғыдан ойлау - бұл тестілеу емес, шыңдалған ойлау. Бағдарлама оқытудың үш деңгейінен және оқыту әдістерінен тұрады:
1. Қызығушылықты ояту;
2. Мағынаны тану;
3. Рефлексия кезеңдері.
Ойлау, оқу, жазу, сөйлеу және тыңдау сияқты іс-шаралар арқылы жүзеге асырылатын бұл технологияның өзіндік талаптары мен тиімділігі бар:
1. Байсалды болыңыз.
2. Оқушы оқуға назар аударып, өзін және басқаларды тыңдай алады.
3. Жалпы шешімге белсенді әрекеттер, топпен бөлісу, жеке ойлау арқылы келеді.
4. Оқушылардың жеке жауапкершілігі артады.
Оның әрбір стратегиясы оқушылар үшін тиімді және оларға белсенді жұмыс істеуге күш береді, бұл олардың осы сабаққа деген қызығушылығын одан әрі арттырады.
Ой, ойлану, ойланту барлық пәндерге де керек. Ойсыз өмір сүру мүмкін емес. Бірақ бұл жердегі ерекше бір еске алатын мәселе - өзіндік ойлау, өзіндік пікірде жатыр. Әдебиетті оқытуда мұғалім оқушыларға көркем туынды туралы оқулық авторы, не ғалымдар пікірін қайталауда, не соны қаз-қалпында мазмұндатуды мақсат етпеуі керек, ең бастысы, сол көркем туынды туралы оқушы пікірі, ойына ерекше көңіл бөлген жөн. Бұл пәннің басқа пәндерді оқытудан өзгешелігі де, күрделілігі де осында, - деп технологиясының маңыздылығын атап көрсетеді.[5]
Әдебиет - асыл ойдың сабағы. Бала әр сабаққа ойланып келіп, сабақтан ойланып кетуі керек. Ойсыз өткен сабақ - бос, өнімсіз сабақ,-дейді Қанипа Омарғалиқызы. Әдебиет-сөз сабағы, көбінде сөздік әдістер арқылы білім берілетін пән. Ал айтылатын сөздің бәрі есте қала ма, жоқ па, ол - әрине, зерттеуді қажет ететін мәселе. Ал бұл модель - мұғалімнің оқытуда конструкциялық жобалау технологиясына арқа сүйенетінін көрсетеді. Өйткені оның өнімді нәтиже берері сөзсіз... - деп Қанипа Омарғалиқызы КЖТ-на (конструкциялық жобалау технологиясына) анықтама берген.[6]
Мақсатым - сабақты қызу еңбекке құру: сабаққа оқушыларды тыңдаушы дәрежесінде емес, еңбек етуші, білімді өз еңбегімен алушы (білімді өз еңбегіне қарай алушы) дәрежесінде қатыстыру.
Олар - пікір айтушылар, қызу айтысқа қатысушылар, көркем шығармаға деген өз көзқарасы, эстетикалық талғамы қалыптасып келе жатқан азаматтар. Сол себепті де оларды сабақта үнемі іздендіріп отыруды мақсат етемін - дейді Қ.Бітібаева. Оқушының өз ойын айтуға үйрету. Сен қалай ойлайсың? Сен дұрыс айтасың. Бала сабаққа ойланып келіп, ойланып кету керек.
Қ.Бітібаеваның оқушыларды ғылыми-зерттеу жұмыстарына баулу бағытындағы сабақтары тиімді болған. Сабақтың түрлері: билер кеңесінің отырысы, мен-зерттеушімін, пікір қорғау сабағы, кіші зертханадағы ғылыми кеңес, үндестік сабағы (ұлылар үндестігі), жобалар сайысы, өнер жарысы сабағы. Мұғалімнің жетекшілігімен түрлі тақырыптарды сабақтарды түрлендіріп, оқушыларды ғылыми жұмысқа баулу мақсатында тиімді қолдана білген.
"Ә. Кекілбаевтың әңгімелері" тақырыбындағы дәрісте "топтастыру" стратегиясының тиімділігі өз білімін нақтылау және тақырып пен бейнені тұжырымдауды үйрену болып табылатыны айтылған. Сабақты "миға шабуыл" стратегиясымен ашып, кейіпкердің портретін жасаңыз. "Кубизм" стратегиясының арқасында ол тақырыпты егжей-тегжейлі зерттеуге толық мүмкіндік алады. Бұл жүйені қолдана отырып, студент ізденеді, пікір алмасады, түпкілікті нәтижеге қол жеткізеді. Технологияның ерекшеліктері мен тиімділігі:
1. Белсенді жұмыс;
2. Қызығушылық;
3. Тыңдау;
4. Шешім;
5. Бағалау;
6. Жоғары дағдылар - қалыптасады.
Технологияны қолдану нәтижелері тиімді және дұрыс болуы үшін мұғалім осыларды ескеруі керек: сабақтың мақсатын қоя білу, технология негізінде сабақты дұрыс ұйымдастыру, оқушылардың психологиялық ерекшеліктеріне, жасына, білім деңгейіне назар аудару, оқушыларға жауап беру еркіндігін бере отырып, олардың тақырыпқа деген қызығушылығын арттыру бойынша зерттеу жұмыстары. Мұндай технологиялар тәрбие жұмысында оқушылардың жеке басын дамытуға бағытталған. Технологияны дұрыс қолдану арқылы оқушылар арасында ең талантты және қабілеттілерін таба алады, олардың әрқайсысына жеке тұлға ретінде қарауға және олардың өзіне деген сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қашан бала ғылым-білімді махаббатпен көксерлік болса, сонда ғана оның аты Адам болады деген ұлы Абай сөздерін ұстаным еткен ұстаз, Ғылым таппай, мақтанба, Болмасаң да, ұқсап бақ, бір ғалымды көрсеңіз деп, дарынды шәкірттерін ғылым-білім нәрімен сусындатудан жалықпай келеді. Жаңашыл ұстаздың өз ізденісінен туған оқушыларды ғылыми-зерттеу жұмысына баулу мақсатындағы Билер кеңесінің отырысы, Мен-зерттеушімін, Пікір қорғау, Кіші зертханадағы ғылыми кеңес, Ұлылар үндестігі, Жобалар сайысы, Шешендік турнирі, Консилиум, Сөз жарысы, Өнер жарысы, Есеп беру сабағы деген түрлерін кезіктіруге болады. Қ.Бітібаева ұсынған оқушыларды ғылыми-зерттеу жұмыстарына баулу бағытындағы сабақтардың әдістемесі мен технологияларын бүгінде еліміздің түкпір-түкпірінде ұстаздар қауымы қолдануда.
Оқушының оқу-танымдық қызметі теориялық білім, білік, дағдылар мен ақыл-ой әрекетін меңгеруге, өз әрекетін жүзеге асырудың жолдарын негіздеу, белгілі бір топтағы тапсырмаларды шешу арқылы жалпы әдісті, ұстанымды игеруге бағытталады; оқу-танымдық үдеріс барысында оқушы-зерттеуші, ғылымды меңгеруші ғана емес, сол ғылымды қайта жасаушы. Осы тұрғыдан келгенде, оқушының оқу-танымдық қызметі ғылыми танымның баламасы ретінде көрінеді. Зерттеу барысында бала ережелер мен заңдарды енді өзі қайта жасап, қайта жүйелейді; оқу-танымдық үдеріс барысында оқушының өзінің қызметіне, әрекетіне деген сыни көзқарасы қалыптасады.
Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білімін, білігі мен дағдысын емес, оның тұлғасын, білім алу арқылы дамуын қойып отыр.
Оқушының жеке тұлғасын арнайы тілдік жағдаяттар ұйымдастыру арқылы тәрбиелеу жүйесіне адамзатқа ортақ адамгершілік құндылықтар негізінде тәрбиелеу мәселесі негізгі болады. Тұлғалық парадигмаға көшу қазіргі білімнің басты тенденцияларының бірі болып саналады. Бұл - технократтық қоғамның дағдарысынан туындаған адам жайлы ойлаудың тереңдігінің көрінісі. Тұлғалық парадигма білімнің мөлшерінің өсуі, ондағы бірсарындылық сияқты құбылыстарды мойындамайды, керісінше ол оқу үдерісіндегі ішкі ізгілікке негізделеді.
Қазіргі уақытта педагогика ғылымының бір ерекшілігі - баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы. Білім беру жүйесіндегі қайта құрудың негізгі бағыты - жеке тұлғаның дамуы. Оқушы тұлғасының рөлін жоғары көтеру тәсілі бүгінгі қазақ тілі сабағында ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастырудың басты ұстанымдарының біріне айналып отыр. Бұл ұстаным оқыту жүйесінің әрбір компонентінде көрінеді. Ол оқыту мен тәрбиелеу мақсатын байланыстырады, қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда бірыңғай оқу-тәрбие педагогикалық үрдістердің тәсілдері мен жағдайын сипаттайды.
Бестік диктанты әдісінде оқушыларға шығарманы оқығаннан кейін қолдануға болады. Мұғалім сабақта өткен шығарманы үйден толық оқып келуін талап етеді. Мыласы, 10-сыныпта Б.Соқпақпаевтың Он алты жасар чемпион әңгімесін өткенде осы технологияны қолданып көрдім. Барлық оқушы шығарманың мазмұнын жазып берді. Сіз оған қарсылық білдірмейсіз. Себебі, оқушының ойлауы солай болып тұр. Енді шығарманың қандай мәселе көтергенін өзіңіз айтып бересіз. Содан кейін оқушылар оқыған шығарманың мәселесіне назар аударуға тырысады.
Бұл диктанты жақсы меңгеріп, балаға проблеманы тастай алатын болсаңыз, Бестік диктанты жазған 15 бала болса, 15 бала өз ойын айтады. Сабақ соңында балаларға кері байланыс жасағанда, балалар шынайы жауап береді. Мысалы, диктанты мұғалім өзі оқитын десе, бұл диктант тосын болды деп жазып жатады. Енді бір бала: Мен автор сияқты болып кеттім. Өз ойымнан шығарма жазып жатқандай сезіндім дейді. Бестік диктанттың өзіндік ерекшелігі сол -- мәтін әдебиеттен оқып жатқан көркем туындыдан алынады, екіншіден, ол қазақ тіліндегі тақырыппен байланыстырылады, үшіншіден, оқушы әдеттегі диктанттардағы өнімсіз іс-әрекеттен, яғни көшіруші, қайталаушы емес, оның мәтінін өздері құраушы дәрежесінде болады.
Бестік диктанттарды поэзиялық шығармалар негізінде де жүргізуге болады. Өлең мәтіні оқушылардың алдында жатады. Мұғалім сұрақтарына оқушылар өлеңнен жауап іздеп, тауып жазып отырады. Бұл жұмыстар көру диктантына үндес болып келеді.
Бұл диктанттың ұтымдылығы.
Бестік диктантының мәтінін мұғалім емес, оқушылардың өзі құрастырады; дәстүрлі диктанттарда бүкіл сынып бір мәтінді жазса, мұнда әр оқушы өзіне берілген шығармашылық еркіндікті пайдалана отырып, өз мәтінін жазады; оқушылардың еске сақтау қабілеттері жетіледі; қазақ тілі мен әдебиетінен алған білімдерін жаңа мақсатқа тиімді пайдалануға талпынады.
Сонымен тіл дамытуға арналған шығармашылық бағыттағы диктанттың бұл түрлері оқушылар танымын белсенді етуде, қызығушылығын арттыруда, әсіресе әдеби тілін дамытуда, сауаттылыққа баулуда өте тиімді болып келеді.

II. ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН ОҚЫТУДЫҢ БАСҚА ӘДІСТЕРІ
2.1 Қазақ әдебиеті пәнін инновациялык оқыту әдістері

Жоғары білім беруде инновациялық технологияларды қолдануда бірізділік жоқ. Инновациялық педагогикалық технологияларды қажетті деңгейде пайдалану және осылайша жеке тұлғаның білім деңгейі мен шығармашылық деңгейін қоғамдық сұранысқа сәйкес қалыптастыру барлық оқу орындарында кең таралған тәжірибеге айналғанымен, біздің кейбір оқытушыларымыз әлі де дәстүрлі оқыту әдістерімен шектеледі. Келесі себептер мен кедергілер болуы мүмкін:
1. Инновациялық технологияларды пайдалануды ұйымдастыруға қабілетті оқытушылардың болмауы немесе жеткіліксіз әлеуеті;
2. Білім беру мазмұнының ерекшелігіне қарай әдістер мен әдістердің дұрыс жүйесін таңдау мүмкіндігі;
3. Инновациялық технологияларды қолданумен байланысты нақты мақсаттар мен міндеттердің болмауы.
Ұлттық тәрбие - бұл ана тілін, ата-баба тарихын, ана мәдениеті мен ұлттық дәстүрлерді меңгеру негізінде адамның ұлттық санасы мен мінез-құлқын қалыптастыру. Интеллектуалдық деңгейі жоғары адамды қалыптастыру үшін оны ұлттық құндылықтармен қатар оқыту жеткіліксіз. Ондағы жеке тұлғаны көру үшін жан-жақты дамуға қолайлы оқытудың шығармашылық түрін құру керек, яғни инновациялық технологиялармен үйлесетін шығармашылық оқу қызметін құру қажет. Сонымен қатар, күн тәртібінде педагогикалық мамандарды даярлау кезінде мектеп пайдаланатын инновациялық технологияларды жүйелі оқыту, пайдалану, жетілдіру, мамандандыру, мектеппен байланыстың үздіксіздігі, тәжірибе алмасу тұр. Әдіс пен технологияны қолданған кезде университет деңгейі үшін ең тиімдісін таңдаған дұрыс. Тиісінше, әдебиетті зерттеуде төмендегі технологияларды қолдану оның өміршеңдігін көрсетеді. "Сыни ойлауды дамыту" технологиясы, "Дизайн" технологиясы, "Блум" әдісі, "оқытуға бағытталған құзыреттілік немесе құзыреттілік әдісі", "интерактивті оқыту" және т. б.[7]
Қазіргі уақытта жоғары оқу орындарында қазақ әдебиетін зерттеуде қолданылатын ең тиімді әдістердің бірі "сыни ойлау" технологиясы болып табылады. Бұл технология 18 елде енгізілді. Оқу мен жазудағы сыни ойлау стратегиясы сабақты жоспарлауда өте тиімді. Бұл технология ескі білім мен жаңа ұғымдарды біріктіреді. Педагогикалық қызметтің негізгі мақсаты студенттермен тәрбие жұмысында жаңа педагогикалық технологияларды ұтымды пайдалану болып табылады. Ол үшін жаңа технологияларды әзірлеу және оларды шығармашылық игеру, инновациялық технологияларды пайдалана отырып оқыту қажет. Сыни тұрғыдан ойлау технологиясы бойынша сабақтың құрылымы қызығушылықты ояту, мағынаны саралау, рефлексия, әр кезеңдегі білім беру және оқыту мақсаттары, әр түрлі стратегияларды қолдану, мақсат қою, мәселелерді шешу, жауап іздеу, оқушылардың өз ойын білдіру қабілеттерінен тұрады.[8]
Т.И.Шамова, П.И.Третьяковалардың еңбегінде "Инновация дегеніміз - жаңа мазмұнды ұйымдастыру, ал жаңалық енгізу дегеніміз - тек қана жаңалық енгізу, қалыптастыру, яғни, инновация үрдісі мазмұнды дамытуды, жаңаны ұйымдастыруды, қалыптастыруды анықтайды, ал "жаңаша" деп жаңаның мазмұны, оны енгізудің әдіс- тәсілі мен технологиясын қамтитын құбылысты түсінеміз" делінген. Энциклопедиялық сөздіктерде "инновация"әр түрлі анықталады. Үлкен энциклопедиялық сөздікте бұл ұғым "жаңаша білім беру" деп түсіндіріледі.
Ал А.И.Кочетов "инновация" ұғымына төмендегідей анықтама береді: "Көрсетілген деңгейге апаруды қамтамасыз ететін теориялық, технологиялық және педагогикалық іс-әрекеттің біртұтас бағдарламасы". Алайда Р.Масырова мен Т.Линчевская мұндай анықтамамен келіспейтіндігін білдіреді. Олардың тұжырымдамасында, "Егер баратын деңгей" алдын-ала көрсетілген болса, ол қандай инновация" делінген. В.Кваша мен В.Латинаның пікірлері бойынша "инновация"- бұл жаңа үлгілердің бағытындағы нақты әрекет, мөлшердің шегінен шығатын кәсіптік іс- әрекеттің жаңа сапалы деңгейге көтерілуі болып табылады.
Инновациялық құбылыстар білім беру саласында өткен ғасырдың сексенінші жылдары кеңінен тарала бастады. Әдетте инновация бірнеше өзекті мәселелердің түйіскен жерінде пайда болады да, берік түрде жаңа мақсатты шешуге бағытталады, педагогикалық құбылысты үздіксіз жаңғыртуға жетелейді. " Масырова Р., Линчевская Т - "Жаңару" (новшество) дегенімізді былай деп түсіндіреді: "Жаңару - белгілі бір адам үшін әділ түрде жаңа ма, әлде ескі ме оған байланысты емес, ашылған уақытынан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.