Саяси партияның қызметтері
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстандағы партиялардың имиджі
Орындаған: Худайбергенова Назерке Тексерген: Нуржанова Шарипа
Топ: 301 Қоғаммен байланыс
Алматы 2022 ж.
Мазмұны
Кіріспе
Негізгі бөлім:
1.1 Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны
1.2 Саяси партия имиджі ұғымы: мәні мен мазмұны
1.3 Партиялық жүйелер мен оның түрлері
1.4 Қоғамдық-саяси қозғалыстар.
1.5 Партиялық жүйенің қазақстандық үлгісі .
Қорытынды.
Кіріспе
Мақсаты:
1.1Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны
Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны Саясаттану (политология, politology) грекше политикос - қоғамдық және логос - ілім деген сөздерінен құралған саясат туралы ғылым деген мағына береді. Грекше полис - қала, политис - азамат деген мағына беретін сөздер де саясаттың адам мен қоғамға қатысты мәселе екенін көрсетеді. Саясаттану адамдар өмірінің билік қатынастарымен, қоғамның мемлекеттік-саяси ұйымдасуымен, саяси институттармен байланысты ерекше саласы туралы ғылым. Саясаттану - бұл саясат, билік, басқару, саяси қатынастар мен процестердің заңдылықтары мен ерекшеліктері, саяси институттардың функциялары, әртүрлі өркениеттік және мәдени жағдайдағы адамдардың саяси мінез-құлқы туралы ғылым. Саясаттану - бұл саясат әлемі, қоғам мен мемлекеттің саяси ұйымдасуы, билік қатынастары туралы жүйелі түсінік беретін гуманитарлық ғылымның ерекше пәнаралық саласы.
Саясаттану - бұл адам, қоғам және мемлекет арасындағы қарым-қатынас туралы дүниетанымдық пән. Саяси білімді игере отырып, адам саяси сауатты болады, саяси процестерді рационалды-сыни тұрғыдан түсіну, саяси таңдау жағдайында еркін өзін-өзі анықтау және өзін-өзі тану және т. б. қабілетіне ие болады. Саясаттану екі деңгейлі: Теориялық саясаттану - саясаттың мәні мен табиғатын, саяси ұғымдар мен құбылыстарды, саяси институттар мен процестерді тануға көмектеседі, сондай-ақ адам, қоғам және мемлекет арасындағы саяси қатынастарды түсіндіреді. Қолданбалы саясаттану қазіргі қоғамдағы өзекті саяси мәселелер мен хал-ахуалды талдап, оңтайлы шешім қабылдауға ықпал етеді, ағымдағы саяси проблемалар мен дау-жанжалдарды шешуге арналған тәжірибелік ақылкеңестер мен ұсыныстар әзірлейді. Саясаттану ғылым ретінде саяси зерттеулерді дамыту және ғылыми нәтижелерді нақты саясатқа енгізу үшін қажетті теориялық негіз болып табылады. Ол саяси жүйелерді, қоғам мен мемлекетті ұйымдастыру тәсілдерін, саяси режимдердің түрлерін, басқару формаларын, саяси партиялар мен қоғамдық ұйымдардың қызметін, саяси сана мен саяси мәдениеттің жай-күйін, саяси мінез-құлық үлгілерін, саяси көшбасшылықтың тиімділігі мен заңдылығы мәселелерін, билік институттарын қалыптастыру тәсілдерін және тағы басқаларын зерттейді. Саясаттанудың оқу пәні ретінде жауапты міндет атқарады. 1948 жылы БҰҰ ЮНЕСКО қамқорлығымен саясаттанушылардың халықаралық коллоквиумы шақырылып, онда саясаттану мәселелері қарастырылды, саясаттанудың пәні, нысаны мен міндеттері анықталды. Барлық елдерге саясаттануды жоғары оқу орындарында оқуға енгізу ұсынылды. Өйткені саяси сауатылық демократия мен азаматтық қоғам үшін аса маңызды. Бірақ, КСРО-да тоталитарлық режимннің үстемдігі кезінде саясаттану оқу пәні ретінде болған жоқ. Өйткені, әкімшіл-әміршіл режимге саяси сауатсыз адамдарды басқару оңайырақ болды. Сондықтан саясаттануға буржуазиялық ілім ретінде тыйым салынды. Адамдардың саясат туралы, саяси жүйенің құрылымы, билік органдарын қалыптастыру әдістері және олардың мақсаты туралы, сайып келгенде, олардың жеке құқықтары мен бостандықтары туралы білімінің болмауы қызыл террордың авантюристеріне демагогия мен өтірікті қолдана отырып, бүкіл елдер мен халықтарға ауыр саяси сынақтар жүргізуге мүмкіндік береді. Тек КСРО ыдырап, коммунистік партия биліктен кетіп, тоталитарлық режим құлған соң ғана саясаттану біздің елімізде жаппай оқытыла бастады. Саясаттанудың оқу пәні ретіндегі міндеті - адамдарға саясаттың табиғатын, барлық қыр-сырын түсінуге көмектесу, оларды қазіргі қоғамдық және саяси жүйені дұрыс түсініп, қабылдауға үйрету, қалыптасқан саяси жағдайға сәйкес жауап беру. Саясаттану адамдардың азаматтық саяси мәдениетін дамытуға ықпал етеді, сондықтан олар өздерінің құқықтары мен мүдделерін қорғай алады және сонымен бірге басқалардың мүдделері мен құқықтарын құрметтейді. Адамдарға тоталитаризмнің, зорлық-зомбылықтың, билікті басып алудың, жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын бұзудың кез-келген түріне төзбеушілікті қалыптастырады. Сондықтан саяси білім, адамдардың жаппай саяси сауаттылығы құқықтық мемлекет құрудың және азаматтық қоғамды қалыптастырудың қажетті шарты болып табылады. Саясаттану пәні - әлеуметтік субъектілердің саяси билікке қатысты қатынастарының заңдылықтарын зерттейді. Әрине, бұл мәселелерді саясаттану ғана емес, философия, әлеуметтану, мемлекеттік-құқықтық ғылым және т.б. зерттейді. Алайда саясаттану оларды осы пәндердің қарастыратын жеке аспектілерін біріктіру арқылы зерттейді. Қазіргі қоғамдық-саяси жүйеде өзара байланысты және өзара тәуелді төрт ішкі жүйешіктер бар: өндірістік немесе экономикалық, әлеуметтік, рухани және саяси. Бұларды қоғамның төрт қабырғасы десек те болады. Өндірістік ішкі жүйе материалдық инфрақұрылымды қамтамасыз етеді, ал саяси жүйе - бұл жүйенің барлық негізгі элементтерінің жалпы еркі мен ортақ мүдделерін іске асыру механизмі. Әлеуметтік және рухани салалар жиынтығында азаматтық қоғамды құрайды, оны біртұтас ішкі жүйе ретінде де белгілеуге болады. Ал саясат болса, осылардың барлығын басқарады, үйлестіреді, байланыстырады. Мысалы, экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, діни саясат, мәдени саясат т.б. Сондықтан саясаттану барлық қоғамдық-гуманитарлық пәндермен тығыз байланысты. Саясаттың араласпайтын қоғам саласы жоқ, халықаралық саясаттан бастап отбасы саясатынан дейінгі аралықты түгел қамтиды, барлық жерде саясат бар. Сондықтан да Сен саясатпен айналыспасаң саясат сенімен айналысады деген қағида қалыптасқан.
Партияның ерекшеліктері:
Жарғыда көрсетілген ұзақ мерзімді негізде жұмыс істеуі, ұйымшылдығы, партия ішіндегі өмірдің формальды нормалары мен ережелерінің болуы;
ұлттық басшылықпен тұрақты байланысты қолдайтын жергілікті бөлімшелердің (бастапқы ұйымдардың) болуы;
саяси билікті жаулап алуға және оған билік етуге бағытталу (мұндай мақсат қоймаған топтар қысым топтары деп аталады);
халықтық қолдаудың болуы, мүшелік еріктілігі;
саяси бағдарламада көрсетілген жалпы идеологияның, мақсаттар мен стратегиялардың болуы. Қазіргі қоғамда партиялар бірқатар арнайы ішкі және сыртқы қызметтерді атқарады. Ішкі қызметтер жаңа мүшелерді қабылдауға, партияны қаржыландыруды қамтамасыз етуге, басшылық пен жергілікті бөлімшелер арасында тиімді өзара іс-қимылды жолға қоюға және т. б. қатысты.
Сыртқы қызметтер партиялық қызмет үшін анықтаушы болып табылады:
үлкен әлеуметтік топтар мен қабаттардың мүдделерін білдіру, қорғау және қорғау;
жалпы мақсаттар негізінде әлеуметтік топтар ішінде адамдарды біріктіру, маңызды әлеуметтік міндеттерді шешу үшін жаппай жұмылдыру;
идеологияны әзірлеу, қоғамдық пікірді қалыптастыру, саяси мәдениетті тарату;
тұлғаның саяси әлеуметтенуі үшін мүмкіндіктер жасау;
саяси институттар үшін кадрлар даярлау, саяси элитаны қалыптастыруға қатысу;
сайлау науқанын ұйымдастыру және оған қатысу;
мемлекеттік билік және саяси басқаруға қатысу үшін күрес.
Саяси партиялардың бөлінуінің түрлі белгілері бар:
идеологиялық бағыт бойынша либералды, консервативті, коммунистік және т.б. партиялар бөлінеді;
аумақтық белгісі бойынша федералдық, аймақтық және т. б.;
әлеуметтік база бойынша жұмысшылар, шаруа, кәсіпкерлік және т.б.;
әлеуметтік өзгерістерге қатысты - радикалды және қалыпты, революциялық және реформистік, прогрессивті және реакциялық;
билікке қатысу бойынша билеуші және оппозициялық, заңды және заңсыз, парламенттік және парламентаралық емес.
Ұйымдастыру құрылысы бойынша Морис Дюверже ұсынған партиялардың жіктелуі кең танымал, оған сәйкес кадрлық және бұқаралық партиялар болып бөлінеді. Кадрлық партиялар кәсіби саясаткерлердің, парламентшілердің қатысуына бағытталған және көшбасшылар тобы - саяси комитеттің айналасында біріктірілген. Мұндай партиялар әдетте аз және элитарлы, жеке көздерден қаржыландыру алады. Олардың қызметі сайлау кезінде жанданады. Бұқаралық партиялар кең таралған, мүшелік жарналардан қаржыландырылады. Олар жарғылық мүшелігі бар орталықтандырылған ұйымдар болып табылады, ұйымдастырушылығымен және тәртіптілігімен ерекшеленеді, жергілікті жерлерде кеңінен үгіт-насихат жұмыстарын жүргізеді, өйткені өз мүшелерінің санын (демек, мүшелік жарналар сомасын) ұлғайтуға мүдделі. Егер кадрлық партиялар элиталарды жұмылдыруға тырысса, жаппай бұқаралық - кең халық топтарын жұмылдыруға ұмтылады. Саяси партияның тұжырымдамасы Саяси партия - саяси мақсаттарға қол жеткізуге ұмтылатын және саяси құралдарды пайдаланатын идеялық пайымдаулар мен саяси қағидаттар бойынша ерікті коммерциялық емес қоғамдық бірлестік. Саяси партия - қоғамның неғұрлым белсенді бөлігінің саяси ұйымы; сыныптың немесе қоғамның мүдделерін тікелей білдіретін және оның мүдделерін түсінетін, оларды жүзеге асыру және мемлекеттік билікті иелену (немесе оны ұстап қалу) үшін күресетін неғұрлым белсенді өкілдерінен тұратын бірлестік (саяси немесе таптық). Партияның марксистік дәстүрінде қандай да бір тапты немесе оның қабатын ұйымдастырудың ең белсенді бөлігі ретінде қарастырылады, оның түпкі саяси мүдделерін көрсететін және ұзақ мерзімді таптық мақсаттарды көздейтін. Саяси ұйымдар ретінде партиялар қоғамдық-саяси өмірге тікелей қатысады, бар билікке өзінің көзқарасын білдіреді, осы билікті сақтау және нығайту немесе оның өзгеруі үшін құрылады. Партияның либералдық-демократиялық дәстүрінде бір саяси дәстүрдегі азаматтарды біріктіретін және өз жақтаушыларының мақсаттарын іске асыру мақсатында билікке ие болу немесе қатысу үшін қызмет ететін ұйымдасқан саяси күштер ретінде түсіндіріледі. Адамның басқа адамдармен саяси қауымдастыққа құқығын іске асыра отырып, партиялар халықтың әртүрлі топтарының (әлеуметтік, ұлттық, діни және т.б.) жалпы топтық мүдделері мен мақсаттарын көрсетеді. Осы институт арқылы адамдар мемлекетке өздерінің топтық талаптарын қояды және бір мезгілде одан қандай да бір саяси мәселелерді шешуге қолдау көрсету үшін өтініштер алады.
Саяси партияның міндетті элементтері:
кез-келген партия белгілі бір идеологияның тасымалдаушысы немесе кем дегенде бейбітшілік пен адамның нақты бағдарын білдіреді.
бұл уақыт бойынша салыстырмалы түрде ұзақ біріктіру, яғни белгілі бір құрылыммен және аумақтық өлшеммен (ұлттық, аймақтық, жергілікті, кейде интернационалдық) ұйым.
барлық партияның мақсаты - билікті жаулап алу немесе оған басқа партиялармен қатар қатысу.
әрбір партия өз мүшелерінің құрамына енгізуден бастап, жанашырлардың кең ауқымын қалыптастыруға дейін өзін - өзі халықты қолдауды қамтамасыз етуге ұмтылады. Саяси партияның басты белгілері:
ұйымдық құрылымның болуы;
бағдарлама және жарғысы болуы;
мүшелік жарналарды төлеу;
партиялық тәртіп;
партия мүшелері арасындағы ұйымдастырушылық байланыс;
қоғамдық пікірді қалыптастыруы;
парламенттік және үкіметтік мекемелерді қалыптастыруға қатысу.
Саяси партияның қоғам өміріндегі рөлі:
халық пен мемлекеттің байланыстырушы буыны;
қоғамның әлеуметтік-саяси өмірінің реттеушісі;
қоғамдағы сынып күресінің жетекшісі.
Саяси партияның басты міндеті-билікті басып алу және оған қатысу.
Саяси партияның құрылымы: Партия көшбасшысы; Саяси бюро; Бюрократиялық аппарат; Партияның белсенді мүшелері; Партияның енжар пассивті мүшелері; Партияның демеушілері; Партияның қолдаушылары. Саяси партияның қызметтері.
1.Теориялық қызмет:
қоғамның даму болашағын теориялық бағалау және жағдайын талдау;
қоғамның түрлі әлеуметтік топтарының мүдделерін анықтау;
қоғамды жаңарту үшін күрестің стратегиясы мен тактикасын әзірлеу;
2. Идеологиялық қызмет:
Бұқарада тарату және өзінің дүниетанымы мен адамгершілік құндылықтарын қорғау;
өз мақсаттары мен саясатын насихаттау; азаматтарды партия қатарына тарту;
3. Саяси қызмет:
билік үшін күрес;
ішкі және сыртқы саясатқа қатысу (әзірлеу, қалыптастыру, өмірге өткізу);
сайлау алдындағы бағдарламаларды орындау
4. Ұйымдастырушылық қызмет:
бағдарламалық қондырғылар мен шешімдерді іске асыру;
сайлау науқанын өткізу;
сайлау лауазымдарына кандидаттарды, Үкіметке, орталық және жергілікті басшылыққа ұсыну үшін кадрларды іріктеу.
5. Әлеуметтік өкілдіктің қызметі.
Жоғарыда айтылғандай, кез келген саяси партия белгілі бір әлеуметтік мүдделердің білдірушісі болып табылады, өз қызметінде нақты әлеуметтік топтар мен топтарға сүйенеді, олардың саяси аренадағы өкілі болып табылады. Осыған байланысты ол осы топтардың әртүрлі мүдделерінің (экономикалық, этникалық, діни және т.б.) барлық саналуандығының орталық міндеттерінің бірі ретінде олардың жиынтық саяси мүдделерін анықтау, қалыптастыру және негіздеу, сондай-ақ оны саяси-билік саласында нақты артикуляциялау міндеті бар. Теориялық-идеологиялық тұрғыдан алғанда, әлеуметтік топтар мен топтардың белгілі бір партияларда біріккен саяси қызығушылықтың артикуляциясы мен әлеуметтік өкілдіктің қызметі партиялық бағдарламалар мен доктриналарда өз көрінісін табады.
6. Азаматтардың саяси әлеуметтенуінің қызметі, яғни олардың саяси ағартуы мен ғылымы, саяси-билік процестеріне қатысудың қасиеттері мен дағдыларын қалыптастыру, сондай-ақ оларға қандай да бір конвенциялық (конституциялық келісілген және заңмен бекітілген) акциялар мен рәсімдердің көмегімен ықпал ету.
7. Әлеуметтік интеграцияның қызметі - демократиялық ұйымдастырылған қоғам жағдайында кез келген партия билікке тек сайлауда көпшілікті алғаннан кейін ғана келе алатынына байланысты, ол өз бағдарламасының айналасында халықтың әртүрлі топтарын біріктіруге ұмтылады. 8. Прагматикалық қызмет, билік үшін күреспен байланысты емес, ең алдымен, оны жіберу және ұстап тұру. Бұл өнерді тиімді пайдалану және билікті сатып алудың конституциялық мерзімінен тыс сақтау, яғни жаңа сайлауда жоғалтпау үшін билік ету туралы.
9. Мемлекеттік билікті ұйымдастыру жүйесінің барлық деңгейлері үшін саяси элитаны қайта жаңғырту және рекруттеу қызметі. Демократия жағдайында биліктік ауысуы тек сайлау қорытындылары бойынша орын алуы себепті, билікке үміткер партия осы сайлауда жеңіске жеткен жағдайда өз командасын, яғни мемлекеттік басшылық және елді басқару жүйесінің жоғары басшыларын "биліктік креслоларға отырғызуға" дайын болуы тиіс. Саяси партиялардың жіктелуі: Әлеуметтік белгілері бойынша таптық, тап аралық, бұқаралық және т.б. партияларды ажыратады.
Парламенттен тыс партиялар биліктің өкілетті органдарының белсенділігін және депутаттық мандаттар үшін күресті екінші кезектегі деп санайды. Олардың шығу тегі жаппай қозғалыстардың дамуымен және жұмыс класының саяси қатысуының кеңеюімен байланысты. Саяси жүйедегі жағдайға байланысты партия үкіметтік және оппозициялық болып бөлінеді. Сайлауда жеңіске жеткен үкіметтік партиялар үкіметті қалыптастыруда жетекші рөл атқарады. Оппозициялық партиялар саяси азшылықтың мүдделерін білдіреді. Олар басқарушы партияларды сынға, олар жүргізіп отырған саясатқа назар аударады. Өз кезегінде, оппозиция жүйелік және жүйеден тыс болып бөлінеді. Жүйелік оппозиция қолданыстағы негізгі құндылықтарға, саяси нормалар мен рәсімдерге күмән келтірмейді. Ол үкіметтік партиямен көзқарас тұрғысынан, бірақ тактика мәселелері бойынша (салық мөлшері, әлеуметтік бағдарламалардың сипаты, экономиканы мемлекеттік реттеу дәрежесі және т.б.) тарайды. Жүйеден тыс оппозиция қазіргі саяси тәртіпті, жалпы қоғамдық даму басымдықтарының сипатын жоққа шығарады. Оның мақсаты, әдетте, қолданыстағы саяси жүйені ауыстыру болып табылады. Ұйымның сипаты тұрғысынан кадрлық және бұқаралық партияларды бөледі. Кадрлық партия - сайлауға дайындық, сайлау науқанын өткізу, сайлаушылармен байланыс жасау үшін құрылған белгілі адамдар тобы. Бұл, біріншіден, беделі мен байланыстары кандидатқа қолдау көрсетуге және оның жағына сайлаушыларды тартуға қабілетті танымал және ықпалды тұлғалар кіреді.
Екіншіден, сайлау науқандарын және саяси жарнамаларды өткізу саласындағы сарапшылар, мамандар; үшіншіден, партияны қаржыландыруды қамтамасыз ететін топ. Бұқаралық партия - бұл жақсы ұйымдастырылған бірлестік, оның негізгі белгілері: кең, белсенді мүшелік; белгілі бір идеология; мүшелік жарналар негізінде болуы болып табылады. Осы түрдегі партия өзінің парламенттік өкілдерінің сайлаушылар алдында қабылданған шешімдер мен жүргізіліп жатқан саясат үшін жауапкершілігін болжайды. Оған қатаң тәртіп, жарғы мен бағдарламаны ұстанушылардың сақтауы тән. Идеологиялық бағыттарға сәйкес либералды, консервативті, коммунистік, социалистік, фашистік және басқа да партиялар бар.
1.2Саяси партия имиджі ұғымы: мәні мен мазмұны
Саяси партия имиджінде қажетті электоралдық нәтижелерге жеткізетін оның негізгі мінездемесі мен нақты қызметі көрсетілуі керек.
Саяси партия идеялардан, бағдарламалардан, сондай-ақ лидерлерден, партияның жекелеген мүшелерінен және партиялық ұйымдардан, олардың қызыметінен, партия мен оның фракцияларының саяси мәселелерге қатысты қатынасынан т.б. тұратын күрделі конгломерат болып табылады. Сайлаушы сайлау кезіндегі дауыс беру процесінде партияның саяси жүйедегі қызметі жөніндегі кешенді ақпаратқа ие болмайды. Ол санасындағы партия туралы қалыптасақан бейнеге сүйене отырып, оны жалпы қабылдайды.
Саяси партия имиджін қалыптастыруға бағытталған жұмыстың мәні- сайлау кезінде қолдайтын аудиторияға бағытталған партияның күрделі бейнесін жасау болып табылады.
Саяси партияның имиджі жеке тұлға имиджі сияқты қоғамдық сұрауларға, талаптарға және сайлаушылардың мақсатты тобының сұраныстарына жауап беруі тиіс. Имиджді әлеуметтік күтімдерге құру жұмысы қоғамдағы басты құндылықтарды, мәселелерді, үрейлерді, қажеттіліктерді т.б. анықтауға бағытталған әлеуметтік-психологиялық және әлеуметттанулық сұрауларға негізделіп жүргізіледі. Саяси партия имиджі саяси жүйе мен ел шындықтарына ұшсатырылуы тиіс.
Сондай-ақ, саяси партия имиджі тұлғалық имидж іспеттес саяйлаушыларға, саяси процесстің өзге де қатысушыларына ашық, әрі түсінікті болуы керек. Партияның қоғамдағы, мемлекеттегі, саясаттағы орнын көрсететін шектеулі, бірақ жеткілікті ассоциациялар тудыруы тиіс. Қарапайым сайлаушы партияны ашық саяси топ ретінде қабылдауы қажет[13, 34-б.].
Саяси партия имиджі бірқатар факторлар әсерінен қалыптасады. Оларды келесідей төрт құрамаға бөлуге болады:
бағдарламалық-идеологиялық (концептуалдық);
қызметтік (интерактивтік);
тұлғалық (лидерлік);
сыртқы (атрибутивтік).
Бағдарламалық-идеологиялық (концептуалдық) құрама саяси партияның құрылуы мен қызметінің мәнін сипаттайды. Бұл арқылы саяси партия өзін нақты ұстанымы бар саяси ұйым ретінде анықтаумен қатар әр түрлі әлеуметтік топтардың мүддесін қорғаушы ретінде көрсетеді.
Партиялық бағдарламалар мен идеологиялар саяси партияларды бірін-бірінен ажыратудың басты белгісі болып табылады.
Саяси партия имиджінің бағдарламалық-идеологиялық құрамасы жоспарланылған коммуникативтік әсер етуге, федералдық және аймақтық сайлау процестерінің мақсаттарына бейімделу тиіс. Осы мақсатта бағдарламалық-идеологиялық қағидалар бойынша партияаралық бәсекелестік кеңістігін зерттеу жұмыстарын, жүргізу қажет.
Бағдарламалық-идеологиялық құрама арқылы саяси партия имиджін қалыптастыру мен оны алға жылжыту жұмыстары келесідей іс-шараларды қамтиды:
саяси партияның бағдарламалық құжаттарын және оның жеке электоралдық топтар мен аймақтарға арналған қосымшаларын жасау;
партиялық бағдарламалардың қолданбалы түрлерін (манифесттер, декларациялар, үндеулер, ашық хаттар, бағдарламалық-идеологиялық принциптер, сұрақ-жауаптар) жасау;
партиялық бағдарламаларды халық арасында танымал ету мен насихаттауға арналған технологияларды жасау және оларды жүзеге асыру;
бағдарламалық слогандар мен саяси партияның үндеулерін жасау;
партия көсемдері мен өкілдерінің федералдық және аймақтық деңгейдегі бағдарламалық сөз сөйлелері мен интервьюлерінің текстрін әзірлеу.
Саяси партия имиджінің қызметтік құрамасы сайлаушының саяси ұстанымдарын қалыптастыратын саяси партияны көрсететін негізгі элементтердің бірі болып табылады. Саяси партия қызыметінің мазмұны сыртқа - потенциалды электоратқа (партиялық органдардың партияның танымалдылығын және сайлаушылардың сайлау кезінді дауыс беру мотивациясын арттыруға бағытталған арнайы ПР-акциялар өткізу) және ішке - партиялық ұйымға бағытталған саяси оқиғаларға және ақпараттық себептерге бастамашыдық жасаудан, әр түрлі акциялар мен іс шараларды жасаудан тұрады [15, 45-б.].
Сонымен қатар, жалпы партиялық стратегияны басшылыққа ала отырып саяси партияның әр түрлі элиталық топтармен тиімді қарым-қатынасын жүзеге асырудың іс-шаралар кешенін жасап шығу керек.
Бұл жағдайда имидждің қалыптасуы қарым-қатынастың барлық түрлеріне негізделеді. Бұл саяси партиялардың үгіт-насихат жұмыстарынан бастап парламенттегі қызметіне дейінгі қатынастар. Саяси коммуникация процесі қаншалықты ұйымдастырылған, екі жақты байланысты орнатуда партия қандай әдітер мен пошымдар қолданады, ұйымның көсемдері мен қатардағы мүшелерінің сайлаушылармен қарым-қатынасы қандай деңгейде тұр сияқты мәселелерге партияны қабылдау ғана емес, түбіне келгенде оның имиджі тәуелді.
Саяси партия имиджінің қызметтік құрамасы үздіксіз өзеріп тұратын саяси жағдаймен рацоналды түрде қатнасы анықталып, жедел өзгерістерге ұшырау қабілетіне ие болы тиіс.
Саяси партия имиджін қызыметтік құрама арқылы қалыптастыру мен алға жылжытудың тиімді тәсілі - имиджді алға жылжытудың сценариі болып табылатын - оқиғалық тізбегін пайдалану.
Оқиғалық тізбек саяси партия имииджін оның қызметі арқылы көрсететін іс-шаралар сериясынан тұрады. Саяси партияның оқиғалар мен іс шараларға қатынасуы, саяси өтініштермен шығуы және көпшілік саяси акцияларды (шерулер, демонстрациялар) ұйымдастыру жұмыстары партияның толыққанды имиджін қалыптастыруы тиіс. Оқиғалық тізбектің тиімділігін арттыру үшін үнемі қоғамдық ой мен бұқаралық ақпарата құраладарына мониторинг жүргізіп, өткізіліп жатқан іс-шаралардың нәтижелілігін өлшеп, қадағалап отыру қажет.
Оқиғалық тізбекті қалыптастыру үшін әр түрлі қарапайым және арнайы іс-шаралар өткізілуі мүмкін. Соның ішінде:
құрылтай, қайта құрушы, кезекті және кезектен тыс съездер, саяси партиялар мен олардың аймақтық бөлімдкрінің конференциялары;
саяси партия өкілдерінің қатысуымен өтетін ғылыми-тәжірибелік конференциялар, форумдар, конгресстер т.б.;
партия мен оның ұлттық және аймақтық деңгейдегі көсемдерінің танымалдығын арттыруға бағытталған имидждік акциялар және басқа да ПР-іс-шаралар;
саяси партияның ақпараттық кеңістіктегі қатысуын арттыруға бағытталған саяси оқиғалар мен ақпараттық себептер;
Партиялық имиджді қалыптастырудағы тұлғалық құрама партия лидерлерінің имиджімен байланысты. Қарастырылып отырған мәселе аясында партияның имидждік стратегиясының міндеттерін оның көсемдерінің имиджмен арақатынасын анықтаған маңызды болып табылады. Партия лидері партияның бет-бейнесі ретінде басылымдармен және сайлаушылармен байланысқа түсіп отырады, сондықтан лидер имиджі жалпы партия имиджіне дариды, ал кейбір жағдайларда, ассоциациялар қалыптасады.
Дегенімен, партия бұқаралық саяси ұйым болып табылғандықтан саяси лидерлік бірнеше саясаткерлерге тиісті болуы мүмкін. Әсіресе, сайлай кампанияларының кезінде бірнеше лидердің имиджін ұсынудың маңызы өте жоғары болады. Партия имиджін қалыптастыруда лидерлік имиджге жүгіну - партия қолдаушыларын айтарлықтай көбейтеді. Сондықтан да партия тізіміндегі алғашқы үштікті қалыптастыруға баса назар аударылады.
Имиджлдік стратегияны анықтаудағы маңызды элементтердің бірі партия қатарына танымал саяси және қоғамдық қайраткерлерді тарту болып табылады. Бұл мәселенің сайлау кезіндегі маңызы зор болады, өйткені бұл тұста саяси партия өзін жетекшілері мен өзге де қоғамдық пікірдің лидерлерінің имиджі арқылы танытады. Саясаткерге білдірілетін сенім дұрыс ПР арқылы партияға ауысы мүмкін.
Имидждің сыртқы (атрибутивтік) құрамасы саяси партияның нышандарының бірыңғай стилі мен дизайнын қамтиды. Имидждің сыртқы құрамасы саяси партияға қатысты жақсы пікірдің қалыптасуына, партияларды бір-бірінен ажыратуға, партияның өзінділігін көрсетуге көмектеседі. Бірыңғай стиль - партияны басқа партиялар мен қоғамдық бірлестіктерден, мемлекеттік ұйымдардан ажырататын стилистік шешімдері ұқсас насихаттық және ақпараттық материалдар мен саяси партияның өзге де полиграфиялық өнімдерін, өзіндік эмблеманы, түстер палитрасын қамтиды.
Саяси партия эмблемасы - бірыңғай стильдің маңызды құрамасы, партияның танымалдығы мен өзінділігін және идеологиялық ерекшеліктерін көрсетуге бағытталған. Саяси партия эмблемасы сайлау кезінде ғана оның ажырамас нышаны болмайды, ол сондай-ақ партиялық байрақтарда, ресми құжаттарды дайындауда, баспалық қызметте, сувенирлік өнімдерді жасауда, саяси партияның ұйымдастыратын барлық іс-шараларында қолданылады. Эмблема көптеген элементтерге асыра толтырылмаған, қарапайым болуы тиіс. Партиямен және оның құндылықтар жүйесімен ассоциация тудыратын бір ғана басты элементтен тұратын эмблема ұтымды болып табылады.
Эмблемалар мен партиялық материалдарды дайындауда бірыңғай стильден басқа, партиялық гимнің де қолданысы орын алуы мүмкін. Имидждің сыртқы құрамасының маңызды бөлігі болып партиялық интерент-ресурстар табылады. Партия интернет-ресурстарының мазмұны мен сырт бейнесі саяси партия имиджін қалыптастыру мен жылжытудың тиімді тәсілдерінің бірі болып таблады [19, 28-29-бб.].
Психикалық бейне ретінде имиджге - келесідей сипаттамалар тән:
Ғылыми зерттеулер мен PR-тәжерибе көрсеткендей, имидждің басты қызметі білгілі бір нәрсеге жағымды қатынасты қалыптастыру болып табылады. Егер жағымды қатынас қалыптасқан болса, артынша әлеуметтік байланыстардың ықпалының нәтежиесінде сенім және өз кезегінде жоғары бағалаулар мен таңдау пайда болады. Сондай-ақ жағымды имидж мәретбенің, сәйкесінше бедел мен ықпалдың жоғарлатады. Жағымды имидж жоғарғы рейтингті анықтайтын себептердің бірі. Сондықтан болар американдықтар жағымды имидж миллиардтаған долларларға бағалайды.
Тиімді имиджді қалыптастыруда қандай имидждің қажетігін анықтап алған дұрыс. Әрине жағымды, тартымды имидж қажет, дегенімен бұл жерде PR-қызметінің сипаты мен бағытын анықтайтын нақтылық керек. Осы тұста имидждің типологиялары жасалған. Олар жалпылама және арнайы негіздеулерде ұқсастық және айырмашылық критерилері бойынша жасалды. Мысал ретінде ұйымның имиджін алуға болады.
Типологияны жасаудағы бірінші негіз имидждің көрініс беру бағыты, яғни имидж қандай белгірі бойынша қалыптастады. Бұл жағдайда сыртқы және ішкі имидж деп бөлінеді.
сыртқы имидж, сыртқы ортада көрініс беретін, клиенттер мен тұтынушыларға бағытталады.
ішкі имидж - корпоративтік қатынастар, жүріс-тұрыс этикасы, іскерлік байланыстың ерекшеліктері, дәстүрлер және т.б.
Бұл имидждердің арасында функционалдық байланыстар болуы мүмкін, тіпті болу тиіс, өйткені олардың арасындағы қарама-қайшылықтар ұйым мен оның қызыметіне деген сенімсіздікті тудырады.
Екінші негіз - имидждің эмоционалдық реңі. Бұл ... жалғасы
Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақстандағы партиялардың имиджі
Орындаған: Худайбергенова Назерке Тексерген: Нуржанова Шарипа
Топ: 301 Қоғаммен байланыс
Алматы 2022 ж.
Мазмұны
Кіріспе
Негізгі бөлім:
1.1 Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны
1.2 Саяси партия имиджі ұғымы: мәні мен мазмұны
1.3 Партиялық жүйелер мен оның түрлері
1.4 Қоғамдық-саяси қозғалыстар.
1.5 Партиялық жүйенің қазақстандық үлгісі .
Қорытынды.
Кіріспе
Мақсаты:
1.1Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны
Қазіргі білімдер жүйесіндегі саяси ғылымның алатын орны Саясаттану (политология, politology) грекше политикос - қоғамдық және логос - ілім деген сөздерінен құралған саясат туралы ғылым деген мағына береді. Грекше полис - қала, политис - азамат деген мағына беретін сөздер де саясаттың адам мен қоғамға қатысты мәселе екенін көрсетеді. Саясаттану адамдар өмірінің билік қатынастарымен, қоғамның мемлекеттік-саяси ұйымдасуымен, саяси институттармен байланысты ерекше саласы туралы ғылым. Саясаттану - бұл саясат, билік, басқару, саяси қатынастар мен процестердің заңдылықтары мен ерекшеліктері, саяси институттардың функциялары, әртүрлі өркениеттік және мәдени жағдайдағы адамдардың саяси мінез-құлқы туралы ғылым. Саясаттану - бұл саясат әлемі, қоғам мен мемлекеттің саяси ұйымдасуы, билік қатынастары туралы жүйелі түсінік беретін гуманитарлық ғылымның ерекше пәнаралық саласы.
Саясаттану - бұл адам, қоғам және мемлекет арасындағы қарым-қатынас туралы дүниетанымдық пән. Саяси білімді игере отырып, адам саяси сауатты болады, саяси процестерді рационалды-сыни тұрғыдан түсіну, саяси таңдау жағдайында еркін өзін-өзі анықтау және өзін-өзі тану және т. б. қабілетіне ие болады. Саясаттану екі деңгейлі: Теориялық саясаттану - саясаттың мәні мен табиғатын, саяси ұғымдар мен құбылыстарды, саяси институттар мен процестерді тануға көмектеседі, сондай-ақ адам, қоғам және мемлекет арасындағы саяси қатынастарды түсіндіреді. Қолданбалы саясаттану қазіргі қоғамдағы өзекті саяси мәселелер мен хал-ахуалды талдап, оңтайлы шешім қабылдауға ықпал етеді, ағымдағы саяси проблемалар мен дау-жанжалдарды шешуге арналған тәжірибелік ақылкеңестер мен ұсыныстар әзірлейді. Саясаттану ғылым ретінде саяси зерттеулерді дамыту және ғылыми нәтижелерді нақты саясатқа енгізу үшін қажетті теориялық негіз болып табылады. Ол саяси жүйелерді, қоғам мен мемлекетті ұйымдастыру тәсілдерін, саяси режимдердің түрлерін, басқару формаларын, саяси партиялар мен қоғамдық ұйымдардың қызметін, саяси сана мен саяси мәдениеттің жай-күйін, саяси мінез-құлық үлгілерін, саяси көшбасшылықтың тиімділігі мен заңдылығы мәселелерін, билік институттарын қалыптастыру тәсілдерін және тағы басқаларын зерттейді. Саясаттанудың оқу пәні ретінде жауапты міндет атқарады. 1948 жылы БҰҰ ЮНЕСКО қамқорлығымен саясаттанушылардың халықаралық коллоквиумы шақырылып, онда саясаттану мәселелері қарастырылды, саясаттанудың пәні, нысаны мен міндеттері анықталды. Барлық елдерге саясаттануды жоғары оқу орындарында оқуға енгізу ұсынылды. Өйткені саяси сауатылық демократия мен азаматтық қоғам үшін аса маңызды. Бірақ, КСРО-да тоталитарлық режимннің үстемдігі кезінде саясаттану оқу пәні ретінде болған жоқ. Өйткені, әкімшіл-әміршіл режимге саяси сауатсыз адамдарды басқару оңайырақ болды. Сондықтан саясаттануға буржуазиялық ілім ретінде тыйым салынды. Адамдардың саясат туралы, саяси жүйенің құрылымы, билік органдарын қалыптастыру әдістері және олардың мақсаты туралы, сайып келгенде, олардың жеке құқықтары мен бостандықтары туралы білімінің болмауы қызыл террордың авантюристеріне демагогия мен өтірікті қолдана отырып, бүкіл елдер мен халықтарға ауыр саяси сынақтар жүргізуге мүмкіндік береді. Тек КСРО ыдырап, коммунистік партия биліктен кетіп, тоталитарлық режим құлған соң ғана саясаттану біздің елімізде жаппай оқытыла бастады. Саясаттанудың оқу пәні ретіндегі міндеті - адамдарға саясаттың табиғатын, барлық қыр-сырын түсінуге көмектесу, оларды қазіргі қоғамдық және саяси жүйені дұрыс түсініп, қабылдауға үйрету, қалыптасқан саяси жағдайға сәйкес жауап беру. Саясаттану адамдардың азаматтық саяси мәдениетін дамытуға ықпал етеді, сондықтан олар өздерінің құқықтары мен мүдделерін қорғай алады және сонымен бірге басқалардың мүдделері мен құқықтарын құрметтейді. Адамдарға тоталитаризмнің, зорлық-зомбылықтың, билікті басып алудың, жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын бұзудың кез-келген түріне төзбеушілікті қалыптастырады. Сондықтан саяси білім, адамдардың жаппай саяси сауаттылығы құқықтық мемлекет құрудың және азаматтық қоғамды қалыптастырудың қажетті шарты болып табылады. Саясаттану пәні - әлеуметтік субъектілердің саяси билікке қатысты қатынастарының заңдылықтарын зерттейді. Әрине, бұл мәселелерді саясаттану ғана емес, философия, әлеуметтану, мемлекеттік-құқықтық ғылым және т.б. зерттейді. Алайда саясаттану оларды осы пәндердің қарастыратын жеке аспектілерін біріктіру арқылы зерттейді. Қазіргі қоғамдық-саяси жүйеде өзара байланысты және өзара тәуелді төрт ішкі жүйешіктер бар: өндірістік немесе экономикалық, әлеуметтік, рухани және саяси. Бұларды қоғамның төрт қабырғасы десек те болады. Өндірістік ішкі жүйе материалдық инфрақұрылымды қамтамасыз етеді, ал саяси жүйе - бұл жүйенің барлық негізгі элементтерінің жалпы еркі мен ортақ мүдделерін іске асыру механизмі. Әлеуметтік және рухани салалар жиынтығында азаматтық қоғамды құрайды, оны біртұтас ішкі жүйе ретінде де белгілеуге болады. Ал саясат болса, осылардың барлығын басқарады, үйлестіреді, байланыстырады. Мысалы, экономикалық саясат, әлеуметтік саясат, діни саясат, мәдени саясат т.б. Сондықтан саясаттану барлық қоғамдық-гуманитарлық пәндермен тығыз байланысты. Саясаттың араласпайтын қоғам саласы жоқ, халықаралық саясаттан бастап отбасы саясатынан дейінгі аралықты түгел қамтиды, барлық жерде саясат бар. Сондықтан да Сен саясатпен айналыспасаң саясат сенімен айналысады деген қағида қалыптасқан.
Партияның ерекшеліктері:
Жарғыда көрсетілген ұзақ мерзімді негізде жұмыс істеуі, ұйымшылдығы, партия ішіндегі өмірдің формальды нормалары мен ережелерінің болуы;
ұлттық басшылықпен тұрақты байланысты қолдайтын жергілікті бөлімшелердің (бастапқы ұйымдардың) болуы;
саяси билікті жаулап алуға және оған билік етуге бағытталу (мұндай мақсат қоймаған топтар қысым топтары деп аталады);
халықтық қолдаудың болуы, мүшелік еріктілігі;
саяси бағдарламада көрсетілген жалпы идеологияның, мақсаттар мен стратегиялардың болуы. Қазіргі қоғамда партиялар бірқатар арнайы ішкі және сыртқы қызметтерді атқарады. Ішкі қызметтер жаңа мүшелерді қабылдауға, партияны қаржыландыруды қамтамасыз етуге, басшылық пен жергілікті бөлімшелер арасында тиімді өзара іс-қимылды жолға қоюға және т. б. қатысты.
Сыртқы қызметтер партиялық қызмет үшін анықтаушы болып табылады:
үлкен әлеуметтік топтар мен қабаттардың мүдделерін білдіру, қорғау және қорғау;
жалпы мақсаттар негізінде әлеуметтік топтар ішінде адамдарды біріктіру, маңызды әлеуметтік міндеттерді шешу үшін жаппай жұмылдыру;
идеологияны әзірлеу, қоғамдық пікірді қалыптастыру, саяси мәдениетті тарату;
тұлғаның саяси әлеуметтенуі үшін мүмкіндіктер жасау;
саяси институттар үшін кадрлар даярлау, саяси элитаны қалыптастыруға қатысу;
сайлау науқанын ұйымдастыру және оған қатысу;
мемлекеттік билік және саяси басқаруға қатысу үшін күрес.
Саяси партиялардың бөлінуінің түрлі белгілері бар:
идеологиялық бағыт бойынша либералды, консервативті, коммунистік және т.б. партиялар бөлінеді;
аумақтық белгісі бойынша федералдық, аймақтық және т. б.;
әлеуметтік база бойынша жұмысшылар, шаруа, кәсіпкерлік және т.б.;
әлеуметтік өзгерістерге қатысты - радикалды және қалыпты, революциялық және реформистік, прогрессивті және реакциялық;
билікке қатысу бойынша билеуші және оппозициялық, заңды және заңсыз, парламенттік және парламентаралық емес.
Ұйымдастыру құрылысы бойынша Морис Дюверже ұсынған партиялардың жіктелуі кең танымал, оған сәйкес кадрлық және бұқаралық партиялар болып бөлінеді. Кадрлық партиялар кәсіби саясаткерлердің, парламентшілердің қатысуына бағытталған және көшбасшылар тобы - саяси комитеттің айналасында біріктірілген. Мұндай партиялар әдетте аз және элитарлы, жеке көздерден қаржыландыру алады. Олардың қызметі сайлау кезінде жанданады. Бұқаралық партиялар кең таралған, мүшелік жарналардан қаржыландырылады. Олар жарғылық мүшелігі бар орталықтандырылған ұйымдар болып табылады, ұйымдастырушылығымен және тәртіптілігімен ерекшеленеді, жергілікті жерлерде кеңінен үгіт-насихат жұмыстарын жүргізеді, өйткені өз мүшелерінің санын (демек, мүшелік жарналар сомасын) ұлғайтуға мүдделі. Егер кадрлық партиялар элиталарды жұмылдыруға тырысса, жаппай бұқаралық - кең халық топтарын жұмылдыруға ұмтылады. Саяси партияның тұжырымдамасы Саяси партия - саяси мақсаттарға қол жеткізуге ұмтылатын және саяси құралдарды пайдаланатын идеялық пайымдаулар мен саяси қағидаттар бойынша ерікті коммерциялық емес қоғамдық бірлестік. Саяси партия - қоғамның неғұрлым белсенді бөлігінің саяси ұйымы; сыныптың немесе қоғамның мүдделерін тікелей білдіретін және оның мүдделерін түсінетін, оларды жүзеге асыру және мемлекеттік билікті иелену (немесе оны ұстап қалу) үшін күресетін неғұрлым белсенді өкілдерінен тұратын бірлестік (саяси немесе таптық). Партияның марксистік дәстүрінде қандай да бір тапты немесе оның қабатын ұйымдастырудың ең белсенді бөлігі ретінде қарастырылады, оның түпкі саяси мүдделерін көрсететін және ұзақ мерзімді таптық мақсаттарды көздейтін. Саяси ұйымдар ретінде партиялар қоғамдық-саяси өмірге тікелей қатысады, бар билікке өзінің көзқарасын білдіреді, осы билікті сақтау және нығайту немесе оның өзгеруі үшін құрылады. Партияның либералдық-демократиялық дәстүрінде бір саяси дәстүрдегі азаматтарды біріктіретін және өз жақтаушыларының мақсаттарын іске асыру мақсатында билікке ие болу немесе қатысу үшін қызмет ететін ұйымдасқан саяси күштер ретінде түсіндіріледі. Адамның басқа адамдармен саяси қауымдастыққа құқығын іске асыра отырып, партиялар халықтың әртүрлі топтарының (әлеуметтік, ұлттық, діни және т.б.) жалпы топтық мүдделері мен мақсаттарын көрсетеді. Осы институт арқылы адамдар мемлекетке өздерінің топтық талаптарын қояды және бір мезгілде одан қандай да бір саяси мәселелерді шешуге қолдау көрсету үшін өтініштер алады.
Саяси партияның міндетті элементтері:
кез-келген партия белгілі бір идеологияның тасымалдаушысы немесе кем дегенде бейбітшілік пен адамның нақты бағдарын білдіреді.
бұл уақыт бойынша салыстырмалы түрде ұзақ біріктіру, яғни белгілі бір құрылыммен және аумақтық өлшеммен (ұлттық, аймақтық, жергілікті, кейде интернационалдық) ұйым.
барлық партияның мақсаты - билікті жаулап алу немесе оған басқа партиялармен қатар қатысу.
әрбір партия өз мүшелерінің құрамына енгізуден бастап, жанашырлардың кең ауқымын қалыптастыруға дейін өзін - өзі халықты қолдауды қамтамасыз етуге ұмтылады. Саяси партияның басты белгілері:
ұйымдық құрылымның болуы;
бағдарлама және жарғысы болуы;
мүшелік жарналарды төлеу;
партиялық тәртіп;
партия мүшелері арасындағы ұйымдастырушылық байланыс;
қоғамдық пікірді қалыптастыруы;
парламенттік және үкіметтік мекемелерді қалыптастыруға қатысу.
Саяси партияның қоғам өміріндегі рөлі:
халық пен мемлекеттің байланыстырушы буыны;
қоғамның әлеуметтік-саяси өмірінің реттеушісі;
қоғамдағы сынып күресінің жетекшісі.
Саяси партияның басты міндеті-билікті басып алу және оған қатысу.
Саяси партияның құрылымы: Партия көшбасшысы; Саяси бюро; Бюрократиялық аппарат; Партияның белсенді мүшелері; Партияның енжар пассивті мүшелері; Партияның демеушілері; Партияның қолдаушылары. Саяси партияның қызметтері.
1.Теориялық қызмет:
қоғамның даму болашағын теориялық бағалау және жағдайын талдау;
қоғамның түрлі әлеуметтік топтарының мүдделерін анықтау;
қоғамды жаңарту үшін күрестің стратегиясы мен тактикасын әзірлеу;
2. Идеологиялық қызмет:
Бұқарада тарату және өзінің дүниетанымы мен адамгершілік құндылықтарын қорғау;
өз мақсаттары мен саясатын насихаттау; азаматтарды партия қатарына тарту;
3. Саяси қызмет:
билік үшін күрес;
ішкі және сыртқы саясатқа қатысу (әзірлеу, қалыптастыру, өмірге өткізу);
сайлау алдындағы бағдарламаларды орындау
4. Ұйымдастырушылық қызмет:
бағдарламалық қондырғылар мен шешімдерді іске асыру;
сайлау науқанын өткізу;
сайлау лауазымдарына кандидаттарды, Үкіметке, орталық және жергілікті басшылыққа ұсыну үшін кадрларды іріктеу.
5. Әлеуметтік өкілдіктің қызметі.
Жоғарыда айтылғандай, кез келген саяси партия белгілі бір әлеуметтік мүдделердің білдірушісі болып табылады, өз қызметінде нақты әлеуметтік топтар мен топтарға сүйенеді, олардың саяси аренадағы өкілі болып табылады. Осыған байланысты ол осы топтардың әртүрлі мүдделерінің (экономикалық, этникалық, діни және т.б.) барлық саналуандығының орталық міндеттерінің бірі ретінде олардың жиынтық саяси мүдделерін анықтау, қалыптастыру және негіздеу, сондай-ақ оны саяси-билік саласында нақты артикуляциялау міндеті бар. Теориялық-идеологиялық тұрғыдан алғанда, әлеуметтік топтар мен топтардың белгілі бір партияларда біріккен саяси қызығушылықтың артикуляциясы мен әлеуметтік өкілдіктің қызметі партиялық бағдарламалар мен доктриналарда өз көрінісін табады.
6. Азаматтардың саяси әлеуметтенуінің қызметі, яғни олардың саяси ағартуы мен ғылымы, саяси-билік процестеріне қатысудың қасиеттері мен дағдыларын қалыптастыру, сондай-ақ оларға қандай да бір конвенциялық (конституциялық келісілген және заңмен бекітілген) акциялар мен рәсімдердің көмегімен ықпал ету.
7. Әлеуметтік интеграцияның қызметі - демократиялық ұйымдастырылған қоғам жағдайында кез келген партия билікке тек сайлауда көпшілікті алғаннан кейін ғана келе алатынына байланысты, ол өз бағдарламасының айналасында халықтың әртүрлі топтарын біріктіруге ұмтылады. 8. Прагматикалық қызмет, билік үшін күреспен байланысты емес, ең алдымен, оны жіберу және ұстап тұру. Бұл өнерді тиімді пайдалану және билікті сатып алудың конституциялық мерзімінен тыс сақтау, яғни жаңа сайлауда жоғалтпау үшін билік ету туралы.
9. Мемлекеттік билікті ұйымдастыру жүйесінің барлық деңгейлері үшін саяси элитаны қайта жаңғырту және рекруттеу қызметі. Демократия жағдайында биліктік ауысуы тек сайлау қорытындылары бойынша орын алуы себепті, билікке үміткер партия осы сайлауда жеңіске жеткен жағдайда өз командасын, яғни мемлекеттік басшылық және елді басқару жүйесінің жоғары басшыларын "биліктік креслоларға отырғызуға" дайын болуы тиіс. Саяси партиялардың жіктелуі: Әлеуметтік белгілері бойынша таптық, тап аралық, бұқаралық және т.б. партияларды ажыратады.
Парламенттен тыс партиялар биліктің өкілетті органдарының белсенділігін және депутаттық мандаттар үшін күресті екінші кезектегі деп санайды. Олардың шығу тегі жаппай қозғалыстардың дамуымен және жұмыс класының саяси қатысуының кеңеюімен байланысты. Саяси жүйедегі жағдайға байланысты партия үкіметтік және оппозициялық болып бөлінеді. Сайлауда жеңіске жеткен үкіметтік партиялар үкіметті қалыптастыруда жетекші рөл атқарады. Оппозициялық партиялар саяси азшылықтың мүдделерін білдіреді. Олар басқарушы партияларды сынға, олар жүргізіп отырған саясатқа назар аударады. Өз кезегінде, оппозиция жүйелік және жүйеден тыс болып бөлінеді. Жүйелік оппозиция қолданыстағы негізгі құндылықтарға, саяси нормалар мен рәсімдерге күмән келтірмейді. Ол үкіметтік партиямен көзқарас тұрғысынан, бірақ тактика мәселелері бойынша (салық мөлшері, әлеуметтік бағдарламалардың сипаты, экономиканы мемлекеттік реттеу дәрежесі және т.б.) тарайды. Жүйеден тыс оппозиция қазіргі саяси тәртіпті, жалпы қоғамдық даму басымдықтарының сипатын жоққа шығарады. Оның мақсаты, әдетте, қолданыстағы саяси жүйені ауыстыру болып табылады. Ұйымның сипаты тұрғысынан кадрлық және бұқаралық партияларды бөледі. Кадрлық партия - сайлауға дайындық, сайлау науқанын өткізу, сайлаушылармен байланыс жасау үшін құрылған белгілі адамдар тобы. Бұл, біріншіден, беделі мен байланыстары кандидатқа қолдау көрсетуге және оның жағына сайлаушыларды тартуға қабілетті танымал және ықпалды тұлғалар кіреді.
Екіншіден, сайлау науқандарын және саяси жарнамаларды өткізу саласындағы сарапшылар, мамандар; үшіншіден, партияны қаржыландыруды қамтамасыз ететін топ. Бұқаралық партия - бұл жақсы ұйымдастырылған бірлестік, оның негізгі белгілері: кең, белсенді мүшелік; белгілі бір идеология; мүшелік жарналар негізінде болуы болып табылады. Осы түрдегі партия өзінің парламенттік өкілдерінің сайлаушылар алдында қабылданған шешімдер мен жүргізіліп жатқан саясат үшін жауапкершілігін болжайды. Оған қатаң тәртіп, жарғы мен бағдарламаны ұстанушылардың сақтауы тән. Идеологиялық бағыттарға сәйкес либералды, консервативті, коммунистік, социалистік, фашистік және басқа да партиялар бар.
1.2Саяси партия имиджі ұғымы: мәні мен мазмұны
Саяси партия имиджінде қажетті электоралдық нәтижелерге жеткізетін оның негізгі мінездемесі мен нақты қызметі көрсетілуі керек.
Саяси партия идеялардан, бағдарламалардан, сондай-ақ лидерлерден, партияның жекелеген мүшелерінен және партиялық ұйымдардан, олардың қызыметінен, партия мен оның фракцияларының саяси мәселелерге қатысты қатынасынан т.б. тұратын күрделі конгломерат болып табылады. Сайлаушы сайлау кезіндегі дауыс беру процесінде партияның саяси жүйедегі қызметі жөніндегі кешенді ақпаратқа ие болмайды. Ол санасындағы партия туралы қалыптасақан бейнеге сүйене отырып, оны жалпы қабылдайды.
Саяси партия имиджін қалыптастыруға бағытталған жұмыстың мәні- сайлау кезінде қолдайтын аудиторияға бағытталған партияның күрделі бейнесін жасау болып табылады.
Саяси партияның имиджі жеке тұлға имиджі сияқты қоғамдық сұрауларға, талаптарға және сайлаушылардың мақсатты тобының сұраныстарына жауап беруі тиіс. Имиджді әлеуметтік күтімдерге құру жұмысы қоғамдағы басты құндылықтарды, мәселелерді, үрейлерді, қажеттіліктерді т.б. анықтауға бағытталған әлеуметтік-психологиялық және әлеуметттанулық сұрауларға негізделіп жүргізіледі. Саяси партия имиджі саяси жүйе мен ел шындықтарына ұшсатырылуы тиіс.
Сондай-ақ, саяси партия имиджі тұлғалық имидж іспеттес саяйлаушыларға, саяси процесстің өзге де қатысушыларына ашық, әрі түсінікті болуы керек. Партияның қоғамдағы, мемлекеттегі, саясаттағы орнын көрсететін шектеулі, бірақ жеткілікті ассоциациялар тудыруы тиіс. Қарапайым сайлаушы партияны ашық саяси топ ретінде қабылдауы қажет[13, 34-б.].
Саяси партия имиджі бірқатар факторлар әсерінен қалыптасады. Оларды келесідей төрт құрамаға бөлуге болады:
бағдарламалық-идеологиялық (концептуалдық);
қызметтік (интерактивтік);
тұлғалық (лидерлік);
сыртқы (атрибутивтік).
Бағдарламалық-идеологиялық (концептуалдық) құрама саяси партияның құрылуы мен қызметінің мәнін сипаттайды. Бұл арқылы саяси партия өзін нақты ұстанымы бар саяси ұйым ретінде анықтаумен қатар әр түрлі әлеуметтік топтардың мүддесін қорғаушы ретінде көрсетеді.
Партиялық бағдарламалар мен идеологиялар саяси партияларды бірін-бірінен ажыратудың басты белгісі болып табылады.
Саяси партия имиджінің бағдарламалық-идеологиялық құрамасы жоспарланылған коммуникативтік әсер етуге, федералдық және аймақтық сайлау процестерінің мақсаттарына бейімделу тиіс. Осы мақсатта бағдарламалық-идеологиялық қағидалар бойынша партияаралық бәсекелестік кеңістігін зерттеу жұмыстарын, жүргізу қажет.
Бағдарламалық-идеологиялық құрама арқылы саяси партия имиджін қалыптастыру мен оны алға жылжыту жұмыстары келесідей іс-шараларды қамтиды:
саяси партияның бағдарламалық құжаттарын және оның жеке электоралдық топтар мен аймақтарға арналған қосымшаларын жасау;
партиялық бағдарламалардың қолданбалы түрлерін (манифесттер, декларациялар, үндеулер, ашық хаттар, бағдарламалық-идеологиялық принциптер, сұрақ-жауаптар) жасау;
партиялық бағдарламаларды халық арасында танымал ету мен насихаттауға арналған технологияларды жасау және оларды жүзеге асыру;
бағдарламалық слогандар мен саяси партияның үндеулерін жасау;
партия көсемдері мен өкілдерінің федералдық және аймақтық деңгейдегі бағдарламалық сөз сөйлелері мен интервьюлерінің текстрін әзірлеу.
Саяси партия имиджінің қызметтік құрамасы сайлаушының саяси ұстанымдарын қалыптастыратын саяси партияны көрсететін негізгі элементтердің бірі болып табылады. Саяси партия қызыметінің мазмұны сыртқа - потенциалды электоратқа (партиялық органдардың партияның танымалдылығын және сайлаушылардың сайлау кезінді дауыс беру мотивациясын арттыруға бағытталған арнайы ПР-акциялар өткізу) және ішке - партиялық ұйымға бағытталған саяси оқиғаларға және ақпараттық себептерге бастамашыдық жасаудан, әр түрлі акциялар мен іс шараларды жасаудан тұрады [15, 45-б.].
Сонымен қатар, жалпы партиялық стратегияны басшылыққа ала отырып саяси партияның әр түрлі элиталық топтармен тиімді қарым-қатынасын жүзеге асырудың іс-шаралар кешенін жасап шығу керек.
Бұл жағдайда имидждің қалыптасуы қарым-қатынастың барлық түрлеріне негізделеді. Бұл саяси партиялардың үгіт-насихат жұмыстарынан бастап парламенттегі қызметіне дейінгі қатынастар. Саяси коммуникация процесі қаншалықты ұйымдастырылған, екі жақты байланысты орнатуда партия қандай әдітер мен пошымдар қолданады, ұйымның көсемдері мен қатардағы мүшелерінің сайлаушылармен қарым-қатынасы қандай деңгейде тұр сияқты мәселелерге партияны қабылдау ғана емес, түбіне келгенде оның имиджі тәуелді.
Саяси партия имиджінің қызметтік құрамасы үздіксіз өзеріп тұратын саяси жағдаймен рацоналды түрде қатнасы анықталып, жедел өзгерістерге ұшырау қабілетіне ие болы тиіс.
Саяси партия имиджін қызыметтік құрама арқылы қалыптастыру мен алға жылжытудың тиімді тәсілі - имиджді алға жылжытудың сценариі болып табылатын - оқиғалық тізбегін пайдалану.
Оқиғалық тізбек саяси партия имииджін оның қызметі арқылы көрсететін іс-шаралар сериясынан тұрады. Саяси партияның оқиғалар мен іс шараларға қатынасуы, саяси өтініштермен шығуы және көпшілік саяси акцияларды (шерулер, демонстрациялар) ұйымдастыру жұмыстары партияның толыққанды имиджін қалыптастыруы тиіс. Оқиғалық тізбектің тиімділігін арттыру үшін үнемі қоғамдық ой мен бұқаралық ақпарата құраладарына мониторинг жүргізіп, өткізіліп жатқан іс-шаралардың нәтижелілігін өлшеп, қадағалап отыру қажет.
Оқиғалық тізбекті қалыптастыру үшін әр түрлі қарапайым және арнайы іс-шаралар өткізілуі мүмкін. Соның ішінде:
құрылтай, қайта құрушы, кезекті және кезектен тыс съездер, саяси партиялар мен олардың аймақтық бөлімдкрінің конференциялары;
саяси партия өкілдерінің қатысуымен өтетін ғылыми-тәжірибелік конференциялар, форумдар, конгресстер т.б.;
партия мен оның ұлттық және аймақтық деңгейдегі көсемдерінің танымалдығын арттыруға бағытталған имидждік акциялар және басқа да ПР-іс-шаралар;
саяси партияның ақпараттық кеңістіктегі қатысуын арттыруға бағытталған саяси оқиғалар мен ақпараттық себептер;
Партиялық имиджді қалыптастырудағы тұлғалық құрама партия лидерлерінің имиджімен байланысты. Қарастырылып отырған мәселе аясында партияның имидждік стратегиясының міндеттерін оның көсемдерінің имиджмен арақатынасын анықтаған маңызды болып табылады. Партия лидері партияның бет-бейнесі ретінде басылымдармен және сайлаушылармен байланысқа түсіп отырады, сондықтан лидер имиджі жалпы партия имиджіне дариды, ал кейбір жағдайларда, ассоциациялар қалыптасады.
Дегенімен, партия бұқаралық саяси ұйым болып табылғандықтан саяси лидерлік бірнеше саясаткерлерге тиісті болуы мүмкін. Әсіресе, сайлай кампанияларының кезінде бірнеше лидердің имиджін ұсынудың маңызы өте жоғары болады. Партия имиджін қалыптастыруда лидерлік имиджге жүгіну - партия қолдаушыларын айтарлықтай көбейтеді. Сондықтан да партия тізіміндегі алғашқы үштікті қалыптастыруға баса назар аударылады.
Имиджлдік стратегияны анықтаудағы маңызды элементтердің бірі партия қатарына танымал саяси және қоғамдық қайраткерлерді тарту болып табылады. Бұл мәселенің сайлау кезіндегі маңызы зор болады, өйткені бұл тұста саяси партия өзін жетекшілері мен өзге де қоғамдық пікірдің лидерлерінің имиджі арқылы танытады. Саясаткерге білдірілетін сенім дұрыс ПР арқылы партияға ауысы мүмкін.
Имидждің сыртқы (атрибутивтік) құрамасы саяси партияның нышандарының бірыңғай стилі мен дизайнын қамтиды. Имидждің сыртқы құрамасы саяси партияға қатысты жақсы пікірдің қалыптасуына, партияларды бір-бірінен ажыратуға, партияның өзінділігін көрсетуге көмектеседі. Бірыңғай стиль - партияны басқа партиялар мен қоғамдық бірлестіктерден, мемлекеттік ұйымдардан ажырататын стилистік шешімдері ұқсас насихаттық және ақпараттық материалдар мен саяси партияның өзге де полиграфиялық өнімдерін, өзіндік эмблеманы, түстер палитрасын қамтиды.
Саяси партия эмблемасы - бірыңғай стильдің маңызды құрамасы, партияның танымалдығы мен өзінділігін және идеологиялық ерекшеліктерін көрсетуге бағытталған. Саяси партия эмблемасы сайлау кезінде ғана оның ажырамас нышаны болмайды, ол сондай-ақ партиялық байрақтарда, ресми құжаттарды дайындауда, баспалық қызметте, сувенирлік өнімдерді жасауда, саяси партияның ұйымдастыратын барлық іс-шараларында қолданылады. Эмблема көптеген элементтерге асыра толтырылмаған, қарапайым болуы тиіс. Партиямен және оның құндылықтар жүйесімен ассоциация тудыратын бір ғана басты элементтен тұратын эмблема ұтымды болып табылады.
Эмблемалар мен партиялық материалдарды дайындауда бірыңғай стильден басқа, партиялық гимнің де қолданысы орын алуы мүмкін. Имидждің сыртқы құрамасының маңызды бөлігі болып партиялық интерент-ресурстар табылады. Партия интернет-ресурстарының мазмұны мен сырт бейнесі саяси партия имиджін қалыптастыру мен жылжытудың тиімді тәсілдерінің бірі болып таблады [19, 28-29-бб.].
Психикалық бейне ретінде имиджге - келесідей сипаттамалар тән:
Ғылыми зерттеулер мен PR-тәжерибе көрсеткендей, имидждің басты қызметі білгілі бір нәрсеге жағымды қатынасты қалыптастыру болып табылады. Егер жағымды қатынас қалыптасқан болса, артынша әлеуметтік байланыстардың ықпалының нәтежиесінде сенім және өз кезегінде жоғары бағалаулар мен таңдау пайда болады. Сондай-ақ жағымды имидж мәретбенің, сәйкесінше бедел мен ықпалдың жоғарлатады. Жағымды имидж жоғарғы рейтингті анықтайтын себептердің бірі. Сондықтан болар американдықтар жағымды имидж миллиардтаған долларларға бағалайды.
Тиімді имиджді қалыптастыруда қандай имидждің қажетігін анықтап алған дұрыс. Әрине жағымды, тартымды имидж қажет, дегенімен бұл жерде PR-қызметінің сипаты мен бағытын анықтайтын нақтылық керек. Осы тұста имидждің типологиялары жасалған. Олар жалпылама және арнайы негіздеулерде ұқсастық және айырмашылық критерилері бойынша жасалды. Мысал ретінде ұйымның имиджін алуға болады.
Типологияны жасаудағы бірінші негіз имидждің көрініс беру бағыты, яғни имидж қандай белгірі бойынша қалыптастады. Бұл жағдайда сыртқы және ішкі имидж деп бөлінеді.
сыртқы имидж, сыртқы ортада көрініс беретін, клиенттер мен тұтынушыларға бағытталады.
ішкі имидж - корпоративтік қатынастар, жүріс-тұрыс этикасы, іскерлік байланыстың ерекшеліктері, дәстүрлер және т.б.
Бұл имидждердің арасында функционалдық байланыстар болуы мүмкін, тіпті болу тиіс, өйткені олардың арасындағы қарама-қайшылықтар ұйым мен оның қызыметіне деген сенімсіздікті тудырады.
Екінші негіз - имидждің эмоционалдық реңі. Бұл ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz