Рекреациялық және іскерлік туризм

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ

1. Туризм саласының дамуының теориялық аспектілері . . . 4

1. 1Туризмнің мәні және мазмұны . . . 4

1. 2Туризм негізгі түрлері . . .

1. 3Туризм саласының дамуының шетелдік тәжірибесі . . .

2. Туризм саласының дамуын талдау(Ақтөбе облысы) . . . 10

2. 1Қазақстандағы тцризм саласының дамуының қазіргі жағдайы . . .

2. 2 Ақтөбе облысындағы туризм саласының дамуын талдау . . .

2. 3

3. Туризм саласын дамудың перспективасы . . . 20

3. 1 Облыстағы туризм дамытудың негізгі мәселелері . . .

3. 2 Ақтөбе облысының туризм дамытудың жетілдіру бағыттары . . .

ҚОРЫТЫНДЫ . . .

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. 1Туризмнің мәні және мазмұны

Туризм-әлемдік экономиканың ең ірі дамушы секторларының бірі. Оның әлемдік экономикаға, жекелеген елдердің экономикасына әсер ету саласы үнемі кеңейіп келеді. ДСҰ сарапшыларының болжамды бағалауы бойынша туризм қарқынды дамуын жалғастырады және ХХІ ғасырда әлемдік экономиканың қозғаушы күшіне айналады.

Туризмге тікелей байланысты адамдардың қажеттіліктерінің алуан түрлілігі оның көптеген анықтамаларын тудырды: туризм демалыс, білім беру, іскерлік, әуесқойлық немесе мамандандырылған мақсаттар үшін жасалатын және туристің тұрғылықты жерінде немесе оның әдеттегі ортасынан тыс жерде жүзеге асырылатын саяхат түрі ретінде. Туризмнің бұл анықтамасы, ең алдымен, тұтынушыға (туристке) қатысты және туристік өнімді өндіру, бөлу (айырбастау) және тұтыну процесінің үшінші, соңғы кезеңі болып табылады. Туристік өнімді сату және тұтыну кезеңдерінің алдында оны ұйымдастыру және өндіру болады. Бұл қызмет түрлерін туризм индустриясы деп аталатын жалпы идеямен біріктірілген бірқатар мамандандырылған кәсіпорындар жүзеге асырады.

Экономикалық қызмет дегеніміз-белгілі бір өнім немесе қызмет жиынтығын алуға әкелетін әрекеттердің жиынтығы қызмет түрі белгілі бір тауарлар мен қызметтерді құру үшін ресурстар (жабдық, жұмыс күші, технология, шикізат және материалдар) біріктірілген кезде орын алады. Қызметтің жеке түрі біртекті өнім жиынтығын алуға әкелетін процесс ретінде анықталады. Негізгі және көмекші әрекеттерді ажыратыңыз.

Жоғарыда келтірілген тәсілдерге сүйене отырып, туризм тұтынушының мүдделерін қанағаттандыруға бағытталған туристік өнімді өндірудің негізгі, екінші және қосалқы мамандандырылған процестерінен тұратын Экономикалық қызмет түрі екенін анықтаймыз.

Туризмнің экономикалық қызмет түрі ретіндегі бұл анықтамасы ДСҰ ұсыныстарына сәйкес келеді. Оларда туризм саласындағы экономикалық қызмет жиынтық қызмет ретінде анықталады, оның кейбір компоненттері әртүрлі қызмет түрлеріне жатады.

Туризмді экономикалық қызмет түрі ретінде анықтау оның мәнін түсінуге мүмкіндік беретін маңызды теориялық және әдістемелік мәселе болып табылады; ұлттық экономикадағы орынды анықтау; басқару және жоспарлау жүйесін дамыту; даму тұжырымдамасын құру.

Туризмнің жоғарыда аталған анықтамасы ел ішіндегі халықаралық, ұлттық туризмге тең дәрежеде жатады.

Экономикалық қызмет түрі ретінде туризмнің мәні оның құралдары, формалары, түрлері арқылы толық көрінеді.

Туризм формалары-адамның немесе адамдар тобының туристік қызметін ұйымдастыру түрі. Оларға мыналар жатады: жеке туризм, топтық туризм.

Туризм түрлері - туризмді белгілі бір негіздер бойынша жіктеу: саяхат формалары, демалыс аймақтары, мақсаттары, ұйымдастыру әдістері, көлік құралдары, қызмет түрлері және т. б.

Туризмнің негізгі белсенді қайраткері немесе негізгі бірлігі-турист. ДСҰ анықтамасы бойынша туристерге екі немесе одан да көп елдер арасында немесе тұрғылықты еліндегі екі немесе одан да көп елді мекендер арасында саяхаттайтын кез келген адамдар жатады. Статистикалық есепке алу мақсатында халықаралық турист және ішкі турист санаттары бөлінеді.

Туризм экономикасы-бұл туристік тауарларды, өнімдер мен қызметтерді өндіру және сату кезінде болатын процестер мен құбылыстарды зерттейтін ғылыми пән.

Туризм экономикасының пәні-тұтынушының қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған туристік өнімдер мен қызметтерді өндіру, бөлу, тұтыну процесінде қалыптасатын және дамитын экономикалық қатынастар. Анықтаудың бұл тәсілі экономикалық қызмет салаларының ерекшеліктерін және оның көріну формаларын тереңірек түсінуге және ашуға мүмкіндік береді. Экономикалық теорияның негізгі постулаттарына сүйене отырып, туризм әлеуметтік көбею процесі тұрғысынан қарастырылады. Туризм экономикасы туризмге қатысты негізгі экономикалық заңдардың әрекет ету механизмін және қолданылуын, адамдардың саяхатқа деген қажеттіліктері мен тілектерін қанағаттандыру, туристік қызметтің белсенді формалары, еңбек ресурстарын молайту, туристік индустрияның, оның ішінде сала, кәсіпорын деңгейіндегі экономикалық қызметтің жұмыс істеуі мен даму проблемаларын зерттейді.

Туризм экономикасының пәні туризмді экономика саласы ретінде зерттеу дамығаннан кейін және ол көтерген мәселелердің алуан түрлілігі талқыланғаннан кейін айқынырақ болады. Ол үшін туризм экономикасының негізгі бөліктерін бөліп көрсету қажет. Туризм экономикасы ұйымдастырылған әлеуметтік жүйенің келесі мәселелерді шешу жолдарын зерттейді және талдайды:

1) белгілі бір кезеңде қандай туристік өнімдер мен қызметтер өндірілетін болады, сондай-ақ қандай мөлшерде, қандай сапада және әртүрлілікте;

2) бұл туристік қызметтер қалай өндіріледі, яғни қандай көздерден және қандай технология бойынша;

3) туристік қызметтердің деректері ішкі және сыртқы туристер арасында қалай бөлінеді;

4) Экономикалық қызмет ретінде уақыт өте келе дамиды.

Кәсіпорын, сала қызметінің тиімділігін жоспарлау, талдау және бағалау мақсатында экономикалық жағдайлардың белгілі бір сандық және сапалық параметрлерін қысқаша түрде көрсететін көрсеткіштер қолданылады. Нарықтағы компанияның тұрақты жағдайы тәуелді болатын маңызды көрсеткіштерді талдауға бизнестің жағдайын бәсекелестердің істерімен салыстырған жағдайда жүгінеді.

Микро деңгейде туризмді дамытудың негізгі көрсеткіштері:

табиғи (есептелген) :

1) туристерге қызмет көрсету көлемі-сандық көрсеткіш саяхатқа қатысқан адамдардың санымен өлшенеді. Ол халықты туристік іс-шаралармен қамту ауқымын сипаттайды. Белгілі бір кезеңдегі қызмет көрсету көлемі тек тіркеу күндері бойынша, яғни қызмет көрсетудің бірінші күнінде қызмет көрсетуге қабылданған туристер санын қосу арқылы анықталады;

2) қызмет көрсету көлемі - сапалық көрсеткіш, адам-күнмен өлшенеді, қызмет көрсетуге қабылданған адамдардың санымен және әрбір туристке қызмет көрсетудің нақты ұзақтығымен айқындалады. Қызмет көрсету ұзақтығы туристерге жолдамада (ваучерде) көрсетілген күнтізбелік күндерде қызмет көрсету мерзімін қабылдайды;

3) экскурсанттарға қызмет көрсету көлемі-сандық көрсеткіш, экскурсияға қатысушылардың санымен айқындалады. Экскурсанттарға қызмет көрсету көлемінде орналастыру ұсынылмай маршрутта туристерге қызмет көрсету ескеріледі.

Құн (есеп айырысу) :

1) өнімді, көрсетілетін қызметтерді сатудан түсетін түсім - ұсынылған тауар, ұсынылған көрсетілетін қызметтер үшін кәсіпорынның есеп шотына түскен ақшалай қаражат. Сатудан түскен түсім кәсіпорын қызметінің маңызды көрсеткіші болып табылады, біріншіден, барлық ықтимал қаражат түсімдерінің үлес салмағы бойынша. Бұл айналым қаражатын толықтырудың негізгі реттеуші көзі; екіншіден, кәсіпорын қаражатының айналымы процесі тауарлар мен түсімдерді сатумен аяқталады. Сатудан түскен табыс сөздің толық мағынасында табыс болып табылмайды, өйткені одан ең алдымен өндірістік шығындар өтеледі, жалақы төленеді. Табыстың негізгі бөлігі таза табыс, яғни пайда түрінде болады;

2) пайда - қолда бар ресурстарды пайдалану тиімділігін сипаттайтын нәтижелі көрсеткіш. Пайда-бұл тауарлардың бағасы мен құны арасындағы, сату көлемі мен өзіндік құн арасындағы айырмашылықты білдіретін сандық көрсеткіш. Егер кіріс өзіндік құннан асып кетсе, кәсіпорын пайда табады.

Туристік фирмалардың нарықтық экономика жүйесіндегі жұмысының тиімділігі көбінесе олардың тез өзгеретін нарықтық жағдайға бейімделу дәрежесіне байланысты.

Макро деңгейде туризмді дамытудың негізгі көрсеткіштері:

1) түнеу саны (туроден) - табиғи көрсеткіш. Туристік мақсатта "түнеу" практикалық анықтамасына қатысты бірыңғай көзқарас жоқ. Екі жұмыс анықтамасы қолданылады: а) баратын жері бойынша (орналастыру статистикасында қолданылады) ; б) шығу тегі бойынша (үй шаруашылығын зерттеу үшін) .

Баратын жері бойынша: кез-келген адам баратын жерде түнейтін адам ретінде есептеледі, егер оның келу және кету күндері әр түрлі болса.

Шығу тегі бойынша: адам тиісті сапар барысында түнейді, Егер: А) оның шығу және оралу күндері әр түрлі болса; б) бұл адам іс жүзінде ол болмаған кезде түнейді;

2) келу саны. Келуші-өзінің әдеттегі ортасынан тыс кез келген жерге қатарынан 12 айдан аспайтын мерзімге баратын және сапардың басты мақсаты барған жердегі көзден төленетін қызметпен айналысу болып табылмайтын кез келген адам. Келушілер туристер ретінде жіктеледі, егер олар үйден тыс жерде түнесе немесе күндізгі келушілер болмаса.

3) сапарлар саны - қандай да бір адамның өзінің әдеттегі тұрғылықты жерінен шыққан рет саны. Турист жасайтын сапарлар "туристік сапарлар" деп аталады, ал туристер жасайтын сапарлар "туристік сапарлар" деп аталады;

4) ұлттық және шетел валютасындағы түсімдер. Халықаралық туризмнен түсетін түсімдер халықаралық келушілердің шығыстары, соның ішінде олардың халықаралық көлік үшін Ұлттық тасымалдаушыларға төлемдері ретінде айқындалады. Олар сондай-ақ баратын елде алынған тауарлар мен қызметтер үшін сапарға дейін немесе одан кейінгі кез келген басқа төлемдерді қамтиды;

5) ішкі туризмге қатысты шығыстардан бюджетке түсетін кірістер. Бұл шығындар кез-келген елдің тұрақты тұрғындарының саяхаттарының тікелей нәтижесі болып табылады. Оларға баратын жерлерде жұмсалатын шығындар мен ақша, сондай-ақ сапарды дайындауға қажетті алдын-ала шығындар және сапардан кейін тұрғылықты жерінде жұмсалған шығындар кіреді.

Туризмді дамытуға көп көңіл бөлетін әрбір мемлекет, әдетте, осы секторда болып жатқан үрдістерді үнемі талдайды және туризмнің ел экономикасына қосқан үлесін бағалауға, дамудың негізгі бағыттарын және туризммен байланысты экономикалық қызмет түрлерінің ауқымын анықтауға мүмкіндік беретін статистикалық деректерді жариялайды.

Әлемдік ауқымда туризм жеке елдің экономикасы шегінде де, сол елдің экономикасы мен жалпы әлемдік экономиканың байланысы шегінде де оның жекелеген элементтері арасында әртүрлі байланыстары бар ірі салааралық жүйе ретінде әрекет етеді. Вакуумда бірде-бір жүйе жұмыс істемейді, ол өте сараланған экономикалық орта.

Экономикалық ортаға туризммен байланысты қызмет түрлерін жүзеге асыратын кәсіпорындар, мекемелер, фирмалар кездесетін барлық күштер мен ұйымдар кіреді. Туристік жүйе өзінің тіршілік ету ортасын және оның өзгеру сипатын біліп қана қоймай, осы өзгерістерге жауап бере білуі керек. Экономикалық ортаға жақын және алыс ортада орналасқан және туристік бизнестің дамуына үнемі тікелей әсер ететін күштер кіреді.

Жақын ортаның барлық субъектілері туризм кәсіпорындарымен үнемі өзара әрекеттеседі.

Жалпы орта. Табиғи-географиялық жағдайлар туристердің бару үшін белгілі бір аймақты таңдауында шешуші болып табылады. Табиғи ресурстардың байлығы, оларды пайдалану мүмкіндігі мен ыңғайлылығы туризмнің ауқымына, қарқыны мен даму бағыттарына үлкен әсер етеді. Елдегі туризмнің дамуында оның негізгі транзиттік жолдарға қатысты географиялық жағдайы, туристерді жеткізуші елдерге жақындығы, планетаның "жанып тұрған нүктелерінен" қашықтығы маңызды рөл атқарады. Табиғи-географиялық жағдайлар тұрақты құндылыққа ие. Адам оларды тек өз қажеттіліктеріне бейімдей алады, оларды қол жетімді етеді.

Әлеуметтік-экономикалық жағдайлар. Елдің экономикалық даму деңгейі. Экономикалық даму, ұлттық табыс көлемі мен әр елдің халқының материалдық әл-ауқаты арасында тікелей байланыс бар. Экономикасы дамыған мемлекеттер өз азаматтарының саяхат саны бойынша көш бастап тұр. Туризмнің материалдық базасын, туризм индустриясы кәсіпорындарын, инфрақұрылымды дамыту деңгейі мемлекеттің саяси жағдайына байланысты.

Бос уақытты көбейту. Ұлғайту барлық елдердегі демалыс ұзақтығы - бұл бүкіл әлемдегі үрдіс. Бұл халықтың өмір сүру деңгейінің жоғарылауымен бірге жаңа әлеуетті туристердің келуін білдіреді. Туризмге деген қажеттілік еңбекке қабілеттілікті қалпына келтіру қажеттілігіне байланысты туындайды.

Халықтың білім деңгейін, мәдениетін, эстетикалық қажеттіліктерін арттыру. Зерттеулер білім деңгейі мен саяхатқа бейімділік арасындағы тікелей байланысты дәлелдеді.

Демографиялық факторлар туризмнің дамуына тұрақты әсер етеді. Зерттеулер көрсеткендей, бүкіл әлемде және оның жекелеген аймақтарында халықтың өсу қарқыны туристер санының өсуіне тікелей пропорционалды әсер етеді. Халықтың өсуімен қатар оның тығыздығы планетаның көптеген аймақтарында артып келеді, бұл көші-қон процестерінің күшеюіне әкеледі, олардың бір түрі туризм болып табылады.

Орташа өмір сүру ұзақтығының артуы егде жастағы адамдарды туризмге тартуға ықпал етеді. Бұл контингент саяхаттауға мобильді және мобильді бола бастады. Жақын арада егде жастағы адамдар туризмнің негізгі қозғалтқышына айналады.

Әлемдегі және жекелеген аймақтардағы саяси жағдай туризмнің дамуына айтарлықтай әсер етеді. ДСҰ статистикалық деректеріне сәйкес, Еуропа халықаралық туризм көлемін ұлғайту бойынша жетекші орынды иеленеді. Бұл саяси жағдайдың нәтижесі.

Технологиялық орта. Туристік фирмалар технологиялық өзгерістерге тиімді бейімделіп, оларды бәсекелестікте артықшылық алу үшін пайдалануы керек.

Халықаралық Орта әр мемлекетте туризмді дамыту үшін үлкен маңызға ие. Саяхатшылардың саны, түсімдер көлемі елдер арасындағы қатынастарға, Экономикалық даму деңгейіне, визалық және кедендік саясатқа және т. б. тікелей байланысты.

Құқықтық орта. Туристік фирмалар олардың мінез-құлқын реттейтін және жанжалдарды қоғамдық игілік тұрғысынан шешетін заң шеңберінде жұмыс істейді. Іскерлік қатынастар ынтымақтастық туралы келісімшарттармен ресімделеді. Құқықтық ортаның тағы бір түрі-фирмалар мен компанияларды тіркеудің әртүрлі ережелері. Сонымен қатар, жарияланғаннан тыс барлық әрекеттер заңсыз болып саналады. Заңдар спектрі қоғаммен іскерлік қатынастарға қатысты. Бұзушылықтар анықталған жағдайда фирмалар жауапкершілікке тартылуы мүмкін, әсіресе қоғам қоршаған ортаны қорғауға байыпты қарайды.

Туризмнің әртүрлі түрлерінің сипаттамасы

Рекреациялық және іскерлік туризм

Әдетте туризм екі негізгі түрге бөлінеді: рекреациялық және іскерлік.

Рекреациялық туризм - мақсаты демалыс, емдеу немесе спорт болып табылатын туризмнің бір түрі. Көптеген елдер үшін туризмнің бұл түрі ең кең таралған. Мысалы, шетелдіктердің Италияға, Испанияға, Түркияға, Францияға сапарлары дәл осы мақсаттарды көздейді. Рекреациялық туризм «ұзақ сапармен, баратын жерлер санының аздығымен және сәйкесінше бір жерде ұзақ тұрумен (әдетте теңіз жағалауындағы курорт) сипатталады. Тағы бір ерекшелігі - әуе көлігі мен чартерлік рейстерді кеңінен қолдану» [8; бірге. 57] .

Іскерлік туризм - бұл кәсіпорын немесе ұйымдар қызметкерлерінің іскерлік мақсатта саяхаты немесе корпоративтік іс-шараларды ұйымдастыру. Роб Дэвидсон өз кітабында бұл ұғымды былай сипаттаған: «Іскерлік туризм - бұл жұмыс үшін саяхаттауға тура келетін адамдар. Сонымен, туризмнің ең көне түрлерінің бірі адам ерте заманнан іскерлік мақсатпен саяхаттаған кезде пайда болады. Іскерлік туризм корпоративтік туристік индустрияны (корпоративтік туристік индустрия) және кездесу индустриясын (MICE) біріктіреді. Іскерлік туризмге іс жүзінде бизнесмендер мен кәсіпкерлердің іссапарлары (іскерлік сапарлары), конгресс-көрме және ынталандырушы туризм, іс-шаралар өткізу жатады.

Жаппай туризмнен айырмашылығы, іссапар туралы шешім, оны қаржыландыру көздері мен көлемі әдетте іскерлік қажеттіліктерге байланысты қабылданады. Көбінесе шешімді кәдімгі ортадан тыс кәсіптік міндеттерін орындайтын іскер туристердің өзі емес, басқа адамдар (компания басшысы немесе иесі, компания бөлімшесінің басшысы және т. б. ) қабылдайды. Әлемде іскерлік туризм қонақжайлылық нарығының негізгі сегменті, әлемдік экономиканың ең қарқынды дамып келе жатқан, жетекші, тәуелсіз және жоғары табысты секторларының бірі болып саналады.

Экологиялық туризм

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.