Ажыратып балау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ

Орындаған:Медетбек Талғар

Тақырыбы:Жұқпалы ларинготрахеитті балау және індетке қарсы шаралар

Жұқпалы ларинготрахеит /орыс. Инфекционный ларинготрахеит лат. Laringotracheitis infectiosa ағыл. Laringotracheitis/ - катарлы және фибринді-геморрагиялық ринит, трахеит, коньюнктивит, тыныстың тарылуымен сипатталатын жұғымтал ауру.

Тарихи деректер. Ауруды алғаш рет АҚШ-та Мей және Титслер (1925) сипаттады. Бірақ одан кейін де жұқпалы бронхиттен ажыратылмады. Бұл екі аурудың дербестігін Бигс бастаған ғалымдар (1930) дәлелдеді.

Қоздырушысы - Gallid (alpha) herpesvirus 1 құрамында ДНҚ бар герписвирустар туыстастығына жатады. 9-12 күндік тауық эмбрионының хориоалантоис қабығында, торша өсіндерінде өсіріледі. Табиғатта вирустың уыттылығы жоғары штамдарымен қатар уыттылығы төмен штамдары да айналымда болады.

Індеттік ерекшеліктері. Табиғи жағдайда жұқпалы ларинготрахеитпен тауық, қырғауыл, күрке тауық және мысыр тауығы ауырады. Қолдан жұқтыру вирусты жоғарғы тыныс жолдарының кілегейлі қабықтарына, коньюнктиваға жібереді, ал өздігінен аэрогендік жолмен жұғады. Ауру қоздырушысының бастауы ауру және ауырып жазылған ( 2 жылға дейін вирус алып жүреді ) құстар. Олар қоздырушыны секреттерімен тыныс жолы арқылы бөліп шығарады. Зарарланған ауа, су, жем, құрал-жабдықтар жұқтыру факторлары болып табылады. Қан сорғыш жәндіктер вирустың қорламасы ролін атқарады.

Жұқпалы ларинготрахеит иммунитеті жоқ құстардың арасында індет ретінде қаулайды. Тұрақты сау емес шаруашылықтарда иммунитеті жоқ жас құстардың жеке топтары ғана ауырады. Індет ошағының тұрақтануына вирус алып жүрудің ұзақ мерзімі мен құстың бір партиясымен екіншісін алмастырғанда үзіліс жасамай санитариялық реттілікті бұзу себеп болады.

Балау. Жұқпалы агалактияға диагноз қою, оның басқа ауруларға ұқсастығы көп болғадықтан бірталай киыншылықтар тудырады. Сондықтан аурудың біліну ерекшелтктерін жан-жақты мұқият талдау қажет. Індеттік жағдайды, клиникалық белгілерін, патологиялық-анатомиялық өзгерісерді ескере отырып, қажеттілігіне қарай бактериологиялық зерттеулер жүргізеді.

Бактериологиялық зерттеу үшін малдың қанын, сүтін, буыньнан синовиальдік сұйықты, ал өлекседен сөл түйіндерін, жұлын сұйығын, үлпершек ағзаларды және миын алады, онымен қатар зертханаға тастаңды төлді жөнелтеді. Серологиялық диагноз үшін диффузды преципитация және комплемент байланыстыру реакциялары ұсынылған. Кейбір ерекше жағдайларда лақтар мен үй қоянына жұқтырып биосынама қояды. Үй қоянына материалды көзінің алдыңғы қалтасына жібереді.

Ажыратып балау. Агалактияны жұқпалы маститтен, бруцеллезден, қатерлі қатарлы қызбадан, телязиоздан, тілме септицемиясынан ажырату қажет. Бруцеллез тиісті серологиялық және аллергиялық әдістер арқылы айқындалады. Телязиоз кезіде коньюнктива қуысында телязиялар табылады. Жұқпалы мастит кезінде дененің ыстығы жоғары болып, тыныс алуы мен тамырдың соғуы жиілейді, құрсақтың кіндік тұсы домбығып, ауру жылдың кез келген маусымьнда байқалады. Қатерлі қатарлы қызба кезіңде коньюнктиваны өте шұғыл қан кернейді, көздің мүйізді қабығы тез бұлдыр тартады. Сонымен қатар ауыз бен танаудың кілегейлі қабықтары домбығады, ал мұндай құбылыстар агалактиямен ауырған малда байқалмайды. Тілме септицемиясы кезіңде өкпе мен буындардың зақымдануы жас қозыларда ғана болады. Барлық жағдайда түпкілікті балау бактериологиялық зерттеудің нәтижесіне негізделеді.

Емі. Агалактияның өзіне тән емі жок. Емдеу үшін бірқатар дәрі-дәрмектер үсынылған. Новарсенолды 0, 01 г/кг дозада 5 % ертінді ретінде көк тамырға жіберу арқылы қолданады. Егер оған қоса 10 % уротропин еріндісін күніне 3 рет 4-5 сағ. аралатып 4 мл дозада бір апта бойы жіберіп отырса, емнің нәтижесі едәуір артады. Бұнымен қоса жүректің қызметін жақсартатын дәрілерді қолданған жөн. Йод пен йодты калийдің судағы ертіндісінің емдік қасиеті айтарлықтай. Антибиотиктерден дибиомицин мен тетрациклин қолданылады. Көз зақымданғанда емдеу үшін бор қышқылы мен альбуцид қолданылады. Мастит байқалғанда пенициллин, стрептомицин пайдаланылады. Ісіген буынның жанындағы терінің астына 1 мл Люголь ертіндісін немесе тотығынның 1 % ертіндісін ересек малға 2-3 мл, төлге 1-1, 5 мл жібереді. Емі. Көздері ауырған малдарды қараңғылау жерде ұстайды да көздерін 1 проценттік бор қышқылының су ерітіндісімен жуады, немесе альбуцидпен күніне 3 рет.

Желіндерін емдеу үшін йодты калийдің және йодтың су ерітіндісін қараңғылау жерде ұстайды да көздерін 1 проценттік бор қышқылының су ерітіндісімен жуады күніне 3 рет.

Желіндерін емдеу үшін йодты калийдің және йодтың су ерітіндісін (йодты калийді 0, 2 г, кристалды йодты 0, 1г, суды 200мл) желінге жібереді күніне үш рет.

Буындары қабынғанда 1 проценттік тотыяйынның ерітіндісін тері астына ауырған буыннан төменірек жібереді 10г ұнтақты 1 литр дистилляциалық суға. Ол ерітіндіні 2- 3 рет стерильді мақтадан жасалған фильтрден өткізеді. Мөлшері әр буынға 2-3 мл үлкен малға, қозыларға 1- 1, 5 мл. Келесі 2 күннен кейін мөлшерін азайтып жібереді -1, 5мл үлкендерге, 0, 8-1, 0 қозыларға 4-5 рет 2 күн аралатып. Осылармен бірге пенициллин немесе новарсенолды уротропин мен бірге қолданады.

2. Еметін қозылар мен лақтарды оқшаулап сау малдардың сүтімен қоректендіреді. қолайсыз отардағы басқа малдарды жаңа жайылымдарға жаяды, жаңа суаттардан суарады да ветеринариялық бақылауға алады да 5-10 кџн сайын клиникалық тексеруден өткізеді.

3. Ауырған мал тұрған қораны, ауланы мұқият механикалық жолмен тазалап 2 проценттік күйдіргіш натрий, калий ерітіндісімен, 20 проценттік жаңа күйдірілген әк пен 2 проценттік лизол ерітіндісімен залалсыздандырады, дезинфекциялайды. Сауыншылардың қолын залалсыздандыру үшін 2 проценттік екі углеводты қышқылды соданы қолданады.

4. Лажсыз сойылған ауру малдардың етін бактериологиялық тексеруден өткізгеннен кейін ғана қолданады Ауылшаруашылығы Министрлігінің 351 бұйрығына сәйкес.

5. Терілерді күнге кептіреді де тоқтаусыз қолданады.

6. Жайлауға, қыстаққа баратын малдарды айдау жол бағытын облыстық ветеринария бөлімі мен келіседі, ветеринария Департаментінің АШМ рұқсатын алғаннан кейін.

7. Ауру және жазылған қошқарларды табиғи немесе қолдан ұрықтандыруға жіберілмейді. Жазылған саулықтарды сау қошқарлардың ұрығымен ұрықтандырады.

8. Қолайсыз отардан тұқымға және қолдануға мал берілмейді. Сегіз айдан кейін ауырған мал болмаса, сонда ғана беруге болады.

9. Шектеуді соњғы ауру малды жойғаннан кейін 60 күннен кейін алады. Малдарды басқа шаруашылық субъектілерге тұқымға және басқа мақсатпен алуға 8 айдан кейін ғана болады егер сол мерзімде ауру байқалмаса

Иммунитет. Ауырып жазылған қой қайтадан ауырмайды, ал ешкіде ондай иммунитет болмайды. Әзірбайжанда М. Фарзалиев дайындаған алюминий гидрототықты формолвакцина егілген малды түгелдей аурудан сақтамайды, тек шалдығу көрсеткішін төмендетеді. Румынияда даярланған тірі вакцинаның иммунитеті біршама жоғары. Бұл препарат Монғолияда пайдаланылып, тәуір нәтиже берді.

Дауалау және күресу шаралары. Агалактияньң алдын алу үшін жалпы ұйымдастыру және ветеринариялық шараларды жүзеге асыру қажет. Шаруашылыққа шеттен әкелінген қой және ешкі атаулыны түгел сақтық карантинде ұстап мұқият клиникалық тексеруден өткізеді. Малдану үшін сау емес шаруашылықтан мал әкелуге болмайды. Жайылымда, суатта алысқа айдағанда әртүрлі отардағы жануарлардың араласуына жол беруге болмайды.

Жұқпалы агалактия байқалғанда сол ферманы немесе отарды аурудан сау емес деп жариялап, шектеу қояды. Барлық ауру және ауруға күдікті малды түгел бөліп альп, бөлек ұстайды. Іш тастаған саулықтар мен ешкілерді де оқшаулайды. Егер ауруға шыққан мал аса құнды болмаса, сояды. Ауырған мал тұрған қораны, ауланы мұқият механикалық жолмен тазалап, 20 % жаңадан сөндірілген әкпен немесе 2 % күйдіргіш натрий ертіндісімен, 2 %-ті лизолмен дезинфекциялайды.

Ластанған төсенішті, жемшөпті, көңді, тастанды төлді, шуын өртейді. Ауырып жазылған.

Жұқпалы агалактия байқалғанда сол ферманы немесе отарды аурудан сау емес деп жариялап шектеу қойылады. Қой мен ешкілердің дереу мастит болуына, іш тастауына, буындар мен көздерінің ауырмауына назар аударған жөн. Іш тастаған малдарды қауіпті отардағы оқшаулайды. Іш тастанды төлді, шуды, көңді, ластанған төсенішті өртейді, іш тастаған жерді залалсыздандырады. Ауру және ауру деп күдіктенген малдарды оқшаулап емдейді.

Қорытынды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.