Ғаламторға тәуелділік мәселесінің тарихы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Ш. Уалиханов атындағы Көкшетау Университеті

«Ғаламторға тәуелділік»- жаңа ғасыр дерті

Орындаған: Серікбай Бибісара

Тобы: ПК-201

2022жыл

Мақсаты: Ғаламторға тәуелділіктің зиянын айқындап, оның белгілерін айыра білу. Шынайы өмір мен виртуальды өмірді салыстыру

Міндеттері:

«Ғаламторға тәуелділік» мәселесін зерттеу үшін, әдебиет көзіне талдау жүргізу;

«Ғаламторға тәуелділіктің» жасөспірімдердің психикасына әсерін анықтау.

Зерттеу объектісі: Жасөспірімдерде, студенттерде ғаламторға тәуелділіктің байқалу ерекшеліктері.

Күтілетін нәтиже: әркім өз уақытын дұрыс пайдаланып, ғаламторда аз уақыт жұмсаса, «ғаламторға тәуелділікпен» күресуге болады.

Мазмұны:

Кіріспе . . . 4

1. Ғаламтор дегеніміз не? . . . 5

1. 1. Ғаламторға тәуелділік дегеніміз не . . . 5

1. 2. Ғаламторға тәуелділік мәселесінің тарихы . . . 6

1. 3. Ғаламторға тәуелділіктің формалары мен симптомдары . . . 10

2. К. Янг тұжырымдамасы

2. 1. Түзету жұмыстарына арналған тесттер, терапиялар

3. Қорытынды

Кіріспе:

Ғаламтор бүкіл ғаламшарлық тор. Ол бүкіл әлемдегі миллиондаған компьютерлік желілерді бір-бірімен байланыстыратын орасан зор компьютерлік желі . Ғаламторға бір кіргеннен кейін одан шығып кету оңай емес. Әлеуметтік желілердің адамды еліктірер небір қызығы монитор алдына жіпсіз байлайды. Денсаулыққа тигізер кесірін былай қойғанда, уақыт ысыраптайсыз, әрі ғаламтордағының бәрі - шындық емес. Ғаламторға жүгініп, үйреніп кеткен бала, яғни ғаламтор арқылы хат алысып, сөйлесу-баланың айналасындағы адамдармен бетпе-бет сөйлесуіне де әсер етеді, сөйлеу мәдениетінен айырылады . Қазіргі таңда шығарма, эссе жаза алмайтын балалар өте көп. Бұның бәрі өз уақыттарын кітап оқумен емес, оның орнына ғаламторға кіріп түрлі ойындар ойнап, уақытын тиімсіз өткізудің зардабы десек те болады.

1. Ғаламтор дегеніміз не?

Ғаламтор - бір-бірімен байланыс арналарымен және бірегей деректерді қабылдау және жіберу стандарттарымен біріктірілген, байланысқан компьютерлер мен компьютерлік желілердің жиынтығы. Ол жер шарын қамтып жатқан ауқымды бүкіләлемдік информациялық жүйе болып табылады.

Бұрын Дүниежүзілік желі және ғаламдық желі, сондай-ақ жай желі деп аталған. Ғаламторға негізделген бүкіләлемдік ғаламтор (World Wide Web, WWW) және басқа да көптеген деректер жүйелері жұмыс істейді. Бұл көбінесе ғаламторға 3G, 4G және 5G стандарттарына қол жеткізе отырып, ұялы желілердің кең таралуына, әлеуметтік желілердің дамуына және интернет-трафиктің құнының арзандауына байланысты болды.

«1957 жылы Кеңестер Одағы жасанды жер серігін ғарышқа ұшырған соң, АҚШ Қорғаныс министрлігі «егер соғыс бола қалған жағдайда Америкаға сенімді ақпарат алмасу жүйесі керек болады» деп есептеген. Ондай жүйені АҚШ-тың Орталық барлау басқармасының қызметкерлері ойлап тапқан деседі.

Мұндай желіні дамыту Лос-Анджелестегі Калифорния университетіне, Стэнфорд ғылыми орталығына, Юта университетіне және Санта-Барбарадағы Калифорния мемлекеттік университетіне жүктелді. Ғаламтор 1969 жылы АҚШ-та осы елдің қорғаныс министрлігінің тапсырысы бойынша жасалған «ARPANET» желісінен пайда болды. ARPANET оқу орындарын, әскерлер мен әскери мердігерлерді біріктіретін желі болған. Ол басында зерттеушілердің информация алмасуына көмек үшін, сондай-ақ ядролық шабуыл кезінде қалай байланыс жасау керектігін зерттеу үшін жасалған. ARPANET алғашқыда ғалымдарға тек жүйеге енуге және қашықтағы компьютердегі программаны іске қосуға мүмкіндік берді.
Содан соң ARPANET дамып-жетіліп, оны түрлі сала ғалымдары пайдалана бастайды. 1983 жылы бұл атау «Ғаламтор» деген ұғыммен алмастырылды».
Бұл күнде ғаламторды тұрақты пайдаланушылар саны бүкіл әлем бойынша 5 млрд адамнан асқан.

Зерттеу нәтижелері бойынша Интернет ресурстарының көпшілігі қандай да бір жолмен коммерциялық қызметпен байланысты. Интернет тауарлар мен қызметтерді жарнамалау және тікелей сату, маркетингтік зерттеулер, электрондық төлемдер және банктік шоттарды басқару үшін қолданылады.

Oxford Economics есебіне сәйкес, тауарлар мен қызметтердің жалпы электрондық саудасы, сондай-ақ Цифрлық өнімдер мен қызметтер нарығы бүкіл әлем бойынша 20, 4 триллион АҚШ долларын құрайды, бұл дүниежүзілік сатылымның шамамен 13, 8% құрайды

Ғаламторға тәуелділік дегеніміз не?

Ғаламторға тәуелділік-бұл психикадағы бұзылыс, ол көптеген мінез-құлық проблемаларымен бірге жүреді және тұтастай алғанда адамның желіден уақытында шыға алмауынан, сондай-ақ оған кіруге деген ұмтылыстың үнемі болуынан тұрады.

We Are social креативті агенттігі және SMM Hootsuite қызметі Digital (Digital 2022 Global Overview Report) саласының жай-күйі туралы жыл сайынғы жаһандық зерттеу жариялады. Оның мәліметтері бойынша әлем халқы 7, 91 миллиард адамды құрайды. Олардың 67, 1% - дан астамы ұялы телефондарды пайдаланады.

Әлем халқының 62, 5% - ы Интернетті пайдаланады-2021 жылы пайдаланушылар саны 192 млн-ға (4%) өсті және ол 4, 95 млрд адамды құрайды. Әлеуметтік желілерді пайдаланушылар саны 10% - дан астам өсті және 4, 62 млрд-бұл әлем халқының жалпы санының 58, 4% - ы.

1. 2. Ғаламторға тәуелділік мәселесінің тарихы

Ғаламторға тәуелділік құбылыстарын психологиялық зерттеудің негізін қалаушылар ретінде екі американдықты қарастыруға болады: клиникалық психолог К. Янг және психиатр А. Голдберг.

1994 жылы Нью-Йорктегі психиатр Айван Голдберг сипаттаған болатын. Ол ұсынған сипаттама нашақорлыққа байланысты бұзылуларды сипаттауға негізделген.

Голдберг 1995 жылы интернетке тәуелділікті анықтау үшін диагностикалық критерийлер жиынтығын ұсынды. Ал 1997-1999 жылдары осы мәселе бойынша зерттеу және консультациялық-психотерапиялық веб-қызметтер құрылды. 1998-1999 жылдары К. Янг, Д. Гринфилд және К. Суррат осы мәселе бойынша алғашқы монографияларды жариялады. 1998 жылдың аяғында ғаламторға тәуелділік іс жүзінде заңдастырылды, яғни, сөздің тар мағынасында клиникалық бағыт ретінде емес, зерттеу саласы және адамдарға практикалық психологиялық көмек көрсету саласы ретінде қарастырылды.

Ресейде бұл құбылыс 2000 жылдан бері зерттеліп келеді. Ал 2009 жылы психиатрлардың, психологтардың, әлеуметтанушылардың қатысуымен "Ғаламторға тәуелділік: психологиялық табиғат және даму динамикасы" симпозиумы өтті, оның материалдары бойынша Ресейде ғаламторға тәуелділік туралы алғашқы жинақ шығарылды. Оған осы мәселенің негізгі шетелдік зерттеушілерінің баяндамаларының толық мәтіндерінің аудармалары да енгізілді.

1. 3. Ғаламторға тәуелділіктің формалары мен симптомдары

Психологтар мен психиатрлар ғаламторға тәуелділіктің түрлерін әр түрлі ретте жіктейді. Әдетте оның 6 түрі бар және олардың 3 жасөспірімдерге тән:

• Түрлі веб-серфинг-сайттан сайтқа ретсіз ауысулар;

• Виртуалды қарым-қатынас пен виртуалды танысуға, чаттардағы, форумдардағы және әлеуметтік желілердегі қарым-қатынастың басым болуына тәуелділік;

• Ойынға тәуелділік-әртүрлі онлайн және онлайн ойындар.

Алкогольге, никотинге және есірткіге тәуелділіктен айырмашылығы, Интернетке тәуелділік жағдайында белсенді зат жоқ. Дегенмен, тәуелділікті қалыптастыру механизмі бірдей. Әрине, ғаламторға кіретін әрбір жасөспірім тәуелді бола бермейді. Бірақ олардың әрқайсысы тәуелділікті "бастауы" мүмкін. Олар негізінен жасөспірімнің алкогольге немесе есірткіге тәуелділігінің қауіп факторларына ұқсас.

Негізгі факторлар-тәуелділікті қалыптастыруға тұқым қуалайтын бейімділік, отбасындағы қолайсыз жағдай, онда балаға ата-анасының тым аз немесе, керісінше, тым көп көңіл бөлінуі және құрдастарының теріс әсері.

Ғаламторға тәуелділіктің бізге мәлім 2 белгілері бар.

Олар: психологиялық және физикалық белгілер.

Психологиялық белгілер:

компьютерде жақсы сезіну немесе эйфория;
компьютерде өткізілетін уақыт мөлшерінің көбеюі
отбасы мен достарына немқұрайлы қарау;
жұмыс немесе оқу проблемалары

Физиологиялық белгілер:

көз жанарларының құрғақтануы;

мигрень түріндегі бас ауруы;
арқа мен белдің ауырсыну;
дұрыс тамақтанбау немесе тамақтан мүлдем бас тарту;
жеке гигиенаны елемеу;
ұйқы режимінің бұзылуы

2. К. Янг тұжырымдамасы

Кимберли Сью Янг о ' Мара -психолог және ғаламторға тәуелділіктің бұзылуы және желідегі мінез-құлық бойынша сарапшы болды. . Ол 1995 жылы ғаламторға тәуелділік орталығын құрды және клиникалық психология докторы дәрежесімен Брэдфордтағы Питтсбург университетінің психология профессоры болды. Кимберли Янг көптеген журнал мақалалары мен кітап тарауларын жариялады және өзінің алғашқы зерттеулеріне қатысты сарапшы куәгер ретінде сөз сөйледі. 2019 жылдың 28 ақпанында Янг 53 жасында қатерлі ісіктен қайтыс болды.

Кимберли Янгтың ғаламторға тәуелділік сынағы ("Internet Addiction Test") - 1994 жылы Брэдфордтағы Питтсбург университетінің психология профессоры, доктор Кимберли Янг әзірлеген және сынақтан өткізген сынақ әдісі. Бұл тест әдісі патологиялық тәуелділікті өзін-өзі диагностикалау құралы болып табылады.

К. Янгтың көзқарасы бойынша ғаламторға тәуелділік-бұл көп өлшемді құбылыс, оған мыналар кіреді:

жаңалықты іздеу;
сезімдерді үнемі ынталандыруға ұмтылу;
эмоционалды байланыс;
қолдануда "виртуозды" сезіну рахаты.

Кимберли Янг Интернетке тәуелділіктің 4 негізгі белгілерін келтіреді:

e-mail-ді тексеруге деген ұмтылыс;
Интернетке келесі шығуды үнемі күту;
адамның интернетке тым көп уақыт жұмсайтындығы туралы басқалардың шағымдары;
4. адамның интернетке тым көп ақша жұмсайтындығы туралы басқалардың шағымдары.

2. 1. Түзету жұмыстарына арналған тесттер, терапиялар

Түзету жұмысы барысында Кимберли Янгтың теориялық түсініктеріне негізделген «Ғаламторға тәуелділік» сынағын өткізген болатынмын.

А Б

Бұл жерде көріп тұрғандарыңыздай екі студенттің де ғаламторға тәуелділік деңгейі өте жоғары. Осы тұста екі студентпен бөлек сұхбаттасу жұмысын жүргіздім. Кейінірек қайталау жұмысын өткіздім. Бұл ретте олардың қорытындылары алғашқыдан қарағанда бәсеңдеген.

А Б

«Ғаламторға тәуелділікді қалай көресің?» және «Ғаламторсыз өткен уақытым» атты жаттығуы.

Өткізу уақыты: 15-30 мин.

Мақсаты: Ерікті мінез-құлықты, берілген тақырып бойынша жұмыс істей білуді дамыту, сындарлы өзара әрекеттесу қабілетін дамыту. Техника жалғыз жүргізіледі.

Жұмыс барысы: топ жұппен бөліседі, әр жұпқа қағаз парағы, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар және т. б. таратылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.