Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының функциялары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Ф. 7.04-01

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЭЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

ФакультетЖМ Тарих және педагогика
Кафедра: Заманауи педагогика және психология

Курстық жұмыс

Тақырып Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының негізгі бағыттары
Мамандық 6В01110 - Педагогика және психология
Дайындаған:__Жанарбек Аида Талғатқызы__тобы:__ТП19-1к тобы___
Жетекшісі: Нурханова Г.Б

Жоба қорғалды
бағасы __________
(баға,күні)
_____ ______________
Норма бақылаушы

(қызметі, ф.и.о., қолы)
Комиссия

(қызметі, ф.и.о., қолы)

(қызметі, ф.и.о., қолы)

Шымкент 2022ж

Ф. 7.04-02

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЭЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

ФакультетЖМ Тарих және педагогика
Кафедра: Заманауи педагогика және психология

Түсіндірме жұмысы
курстық жоба бойынша

Тақырып Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының негізгі бағыттары
Мамандық 6В01110 - Педагогика және психология
Дайындаған:__Жанарбек Аида Талғатқызы__тобы:__ТП19-1к тобы___
Жетекшісі: Нурханова Г.Б

Жоба қорғалды
бағасы __________
(баға,күні)
_____ ______________
Норма бақылаушы

(қызметі, ф.и.о., қолы)
Комиссия

(қызметі, ф.и.о., қолы)

(қызметі, ф.и.о., қолы)

Шымкент 2022ж
Ф. 7.04-03

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЭЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра: Заманауи педагогика және психология

Қорғауға жіберілді
Заманауи педагогика және психология
кафедрасының меңгерушісі
п.ғ.к., доцент Булетова Л.А..
____ ____________2022 ж.

Т А П С Ы Р М А №____
курстық жұмысты орындауға

Студент:___Жанарбек Аида Талғатқызы___ тобы:__Тп19-1к__тобы
Жұмыстың тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының негізгі бағыттары
Бастапқы деректер: ___________________________________ _____________

№
Мазмұны курстық жұмыс жобаның түсіндірме жазбасының мазмұны
Бөлімдегі беттердің шамамен саны
Орындалу мерзімі
1

Ұсынылған әдебиеттер:
1. ___________________________________ ____________________________
2.___________________________________ ____________________________
3.___________________________________ ____________________________
Жұмыстың берілген күні_______________________________ _____________
Жұмысты (жобаны) қорғау күні_______________________________ _______
Жұмыстың (жобаның) жетекшісі__________________________ ___________
Тапсырма орындауға қабылданды_________________________ ___________

Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының негізгі бағыттары

жоспар

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының негізгі бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Мектеп жасына дейінгі балалармен психолог жұмысының функциялары
1.2 Балаларға арналған диагностика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3Мектепке дейінгі білім беру мекемесіндегі психолог жұмысының мақсаты
2.0 Мектепке дейінгі білім беру мекемесінде психолог не істейді? ... ... ... ... ... .
2.1 Педагог-психологтың қызметтік сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2Педагог-психологтың психо-профилактикалық жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ...
2.3 Ата-аналарға арналған сауалнама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Баланың толық психикалық дамуына жағдай жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
Диагностикалық тексеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Балабақшадағы психологтың міндеттері мен қызметтері ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
Психологтың оқу үдерісіне қатысуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ

Зерттеудің өзектілігі:
Тұлғаның бастапқы даму кезеңі болып табылатын мектеп жасына дейінгі жас адам өміріндегі маңызды да жауапты кезең ретінде ғалымдар мен зерттеушілердің үнемі ерекше назарында. Атап айтқанда психикалық процестер, тұлға қасиеттері қарқынды дамып, іс-әрекет түрлері дәл осы
кезеңде қалыптасады. Өзіндік сана дамып, өзіндік бағалау меңгеріледі және осы кезеңде отбасының, отбасылық қатынастардың бала тұлғасының дамуына ықпалы ерекше зор болады. Осы жаста кездесетін бүкіл олқылық тар мен оң әрекеттер баланың болашақ өміріне оң немесе кері әсерін тигізеді, сондықтан да балаға көмек пен ата-анаға қолдау көрсетудің мәні ерекше.
Курстық жұмыс мәселесінің өзектілігі мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығы өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі жетілдіруге қабілетті тұлғаны тәрбиелеуге арналған қазіргі заманғы мектепке
дейінгі білім берудің өзекті мәселелерінің бірі болып табылатындығымен анықталады.Мектепке дейінгі және жалпы орта білім берудің бағдарламаларының сабақтастығы мынандай:
:: Болашақ оқушының танымдық белсенділігінің негізі ретінде мектепке дейінгі баланың білуге деген құмарлығын дамыту.
:: Шығармашылық және басқа міндеттерді өз бетінше шешудің әдістері,
қызметті нәр түрінде, оның ішінде оқу қызметінде табысты болуға мүмкіндік
беретін құралдар ретінде бала қабілеттерін дамыту.
:: Баланың санаткерлік және жеке бастың даму бағыттары ретіндегі шығармашылық қиялын қалыптастыру.
:: Оқу қызметінің табыстылығының шарттарының бірі болып табылатын
коммуникативтілікті дамыту.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы :
- мектепке дейінгі тәрбиеде балалардың эмоционалдық белсенділігін қалыптастыру теориялық негізделді;
- Мектепке дейінгі тәрбие, эмоционалдық белсенділік, мектепке дейінгі тәрбиедегі балалардың белсенділігін қалыптастыру ұғымдары нақтыланды;
- Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында балалардың эмоционалдық белсенділігін қалыптастыру әдістемесі жасалып, оның тиімділігі эксперименталды түрде тексерілді.
Зерттеудің мақсаты:
:: Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын қалыптастыруда психологиялық қызмет жұмысын тиімді ұйымдастыруды
теориялық негіздеу және эксперименталды түрде тексеру.
Зерттеу міндеті
:: Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын дамытудың теориялық негіздерін қарастыру;
:: Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын
қалыптастыруда психологиялық қызмет жұмысын тиімді ұйымдастыру
шарттарын анықтау және негіздеу;
:: Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын дамытуға
эксперименттік зерттеу жүргізу.
Зерттеу объектісі: мектепке дейінгі тәрбие процесі.
Зерттеу әдістері:
Зерттеу нысаны, болжамы
:: Қойылған міндеттерді шешу және болжамды тексеру үшін келесі зерттеу әдістері қолданылды: зерттеу мәселесі бойынша психологиялық-педагогикалық әдебиеттерді теориялық талдау және жалпылау, оқу
процесін бақылау, психологиялық-педагогикалықэксперим ент, мәліметтерді өңдеудің статистикалық әдістері.
:: Зерттеу нысаны: мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық
қызығушылығын қалыптпастыру процесі.
:: Зерттеу болжамы: мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық
қызығушылығының қалыптасуы келесі шарттар орындалған
жағдайда табысты болады:
:: мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығын
арттыруға ықпал ететін кеңістіктік субъектілік ортаны құру;
:: мектепке дейінгі ұйымдарда психологиялық қызмет жұмысын
тиімді ұйымдастыру;
:: отбасылық ортада мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қызығушылығына жағдай жасау үшін ата-аналармен өзара
әрекеттесу.
Зерттеудің практикалық маңызы:
Мектеп жасына дейінгі балалардың эмоционалдық белсенділігін ұйымдастыру жоспары әзірленді және жүзеге асырылды;
- Балалардың мектепке дейінгі білім беруге белсенді қатысуын ұйымдастыру әдістемесі әзірленді;
- Зерттеу нәтижесінде пайдаланылған психологиялық түзету және дамыту жұмыстарын тәжірибеде қолдануға болады.
Зерттеу жұмысының құрылымы, көлемі

Балабақшадағы практикалық психолог не істейді? Балабақшадағы балалардың психологиясы.
Балабақша психологы не үшін қажет? Оған қойылатын талаптар қандай және ол қандай функцияларды орындауға құқылы? Көптеген ата-аналар өздеріне осы сұрақтарды қояды. Кішкентай адам балабақшада оған ерекше, оғаш және жаңа ортада кездеседі. Айналада балалар мен ересектер өте көп, сіз күн тәртібіне бағынуыңыз керек, басқа балалармен бірге тамақтаныңыз және ойнаңыз, құрдастарыңызбен сөйлесуді және ересектермен қарым-қатынас жасауды үйреніңіз. Балабақшадағы педагог-психолог баланың бейімделуіне және оның жағдайын бақылауына көмектесуі керек. Көптеген нәрестелер үшін мұндай мекеме бірінші ауыр стресс болып табылады. Жағымсыз салдардан аулақ болу үшін, сіз кішкентай оқушылардың көрінетін проблемаларын қараусыз қалдырмаңыз.
Балабақша психологы - балаларға, олардың ата-аналарына және мекеме қызметкерлері үшін өте маңызды маман. Психолог баласымен жұмыс жасаса, ата-аналар үрейленбеуі керек - ол дәрігер емес және балаларға диагноз қоймайды. Оның міндеттері әр түрлі.

Психолог үш бағытта жұмыс істейді:
Баламен жұмыс. Маман нәрестенің жеке ерекшеліктерін, оның психотипін, психикалық және мінез-құлық ерекшеліктерін, табиғи бейімділігін, қорқынышын бағалайды. Балабақшадағы психолог әр нақты баланың ерекшеліктерін біле отырып, жаңа жағдайларға бейімделуге, құрдастарымен және тәрбиешілермен ортақ тіл табуға, жанжалды жағдайларды шешуге және нәрестеде қиындықтар туындаған жағдайда көмектеседі. Психологтың балалармен жұмысы психологиялық бағдарлау мен педагогиканың қызметтерін біріктіреді.
Баланың ата-анасымен жұмыс. Мүмкін, балабақша тәрбиеленушінің өзіне қарағанда сәбидің ата-анасы үшін ауыртпалық тудыруы мүмкін. Психологтың міндеттеріне аналармен және әкелермен бірнеше бағытта жұмыс жасау кіреді: баланың жаңа мәртебесін түсінуге көмектесу, онымен өзін-өзі қалай ұстау керектігін, оның сәбиінің дамуында қалай жұмыс жасау керектігін түсіндіру, жанжалды жағдайларды шешу. Маман ата-аналарға тәрбиенің келесі жолдары туралы кеңес береді. Сондай-ақ, психологтың міндеттеріне даму ауытқуларын анықтау және ата-аналарға баласының медициналық кеңеске мұқтаж екендігі туралы хабарлау кіреді.
Балабақша қызметкерлерімен жұмыс. Тәрбиешінің жұмысы біліктілігі төмен, қарапайым, арнайы күштер мен арнайы дағдыларды қажет етпейді деген пікір бар. Бұл өте үлкен қателік. Балабақшадағы психолог тек білім беру қызметкерлерімен жұмыс істейді, проблемалы балаларға көмектеседі және балалармен жұмыс істеу бойынша тәлімгерлік функцияларды орындайды. Әр мұғалім барлық балалар тобымен ортақ тіл табуы, кішкентай жүректің кілтін табуы, досы, қамқоршысы және тәлімгері болуы керек.

Психологтың функциялары
Балабақшаларда психологтар қандай функцияларды орындайтынын толығырақ қарастырған жөн. Олар келесідей:
адаптивті;
диагностикалық;
педагогикалық;
кеңес беру;
аналитикалық;
проблемалық.

Бейімделгіш
Психолог әр балаға балабақша жағдайына бейімделуге көмектеседі. Әдетте, балалардың көпшілігі қай жерде екенін, жалпы не болып жатқанын және өзін қалай ұстау керектігін бірден түсіне алмайды. Бала күйзеліске ұшырайды, ал психологтың міндеті - балабақша жағдайлары әр балаға табиғи және ыңғайлы болу үшін онымен жұмыс жасау.
Жұмыс жалпы ұжыммен де, әр баламен де жүзеге асырылады. Осы функцияларды жүзеге асыру үшін балабақшадағы психологтың күнделігі құрылады. Онда маман кіші балабақша тәрбиеленушілері мен мекемеге үлкенірек жаста түскен балаларды бейімдеу жоспарының тармақтарын атап өтеді. Ол балалармен де, ата-аналармен де, білім беру қызметкерлерімен де жұмыс жоспарын жазады.
Бұл кезеңнің міндеті - әр балаға өзін команда мүшесі ретінде жүзеге асыруға және балабақша жағдайында өздерін жайлы сезінуге көмектесу.

Диагностикалық
Осы функцияның бір бөлігі ретінде балабақша психологы баланың психотипін, оның қабілеттері мен бейімділіктерін және мүмкін болатын мәселелерді анықтайды. Әр нәрестемен сәтті жұмыс істеу үшін сіз оның қалай өмір сүретінін білуіңіз керек. Білім мен дағдыларды диагностикалау да жүзеге асырылады (балалар горшокқа қаншалықты бара алады, ас құралдарын қолдана алады, командада өзін ұстай алады, басқа балалармен қарым-қатынас жасай алады және т.б.).
Сәбилердің негізгі дағдылары, қажеттіліктері мен ерекшеліктерінен басқа, психолог диагностикалық процесте әр баланың проблемаларын анықтайды. Болуы мүмкін:
логопедиялық мәселелер;
жүйке түріндегі әдеттер (тырнақты тістеу, мұрынды жинау);
дамудың кешеуілдеуі;
жүріс-тұрыстың бұзылуы;
басқа мәселелер.
Нәтижелерді ескере отырып, балалар бақшасында психологтың сыныптары құрылды. Қажет болса, ол баланы тар маманмен кеңес алуға жібереді.

Педагогикалық
Психолог - бұл ең алдымен әр баланың жан-жақты дамуы болып табылатын мұғалім. Осы міндетті орындау үшін балабақшалардағы психологтар:
барлық жастағы балаларға арналған дамыту және білім беру бағдарламаларын әзірлеу;
оқу ойындарының кестесін құру;
балалардың дамуын бақылау үшін психотесттер ойнау;
әлеуметтік дағдыларға бейімделу және негізгі дағдыларды игеру әдістерін әзірлеу (оларға мыналар жатады: мінез-құлық ережелері, топтық жұмыс, әлем туралы идеялар және т.б.);
қызметкерлермен оқыту жұмыстарын жүргізу;
балалардың ата-аналарымен сөйлесу;
проблемалы балаларды бейімдеу шараларын әзірлеу (мінез-құлқында ауытқулары бар, ауыр психикалық немесе физикалық бұзылыстарсыз).

Кеңес беру
Психолог қарым-қатынас арқылы жұмыс істейді. Балабақша психологымен кеңес беру сипатта болуы мүмкін:
жеке (әр баламен сөйлесу);
жалпы (балалар командасымен жұмыс);
жеке (әр ата-анамен сөйлесу);
жалпы (ата-аналар тобымен);
жеке (баламен және оның ата-анасымен бірге);
жалпы (ата-аналармен және тәрбиешілермен);
жалпы (тәрбиешілермен және балалармен).

Әр консультация шеңберінде белгілі бір нюанстар қарастырылады. Психолог келесі мәселелер бойынша кеңес бере алады:
Балаңызға бейімделуге қалай көмектесе аласыз?
Ата-аналарға арналған негізгі кеңестер - балабақшамен өзін қалай ұстау керек?
Балалармен ойын әрекеттері, әр түрлі жағдайларға еліктеу.
Әрбір баламен оның жеке басына, қажеттіліктері мен мәселелеріне талдау жасау.
Жанжалды және проблемалық жағдайларды шешу.
Жеке мәселелер бойынша ата-аналармен және тәрбиешілермен жұмыс.
Проблемалы балаларды анықтау және ата-аналарға қиындықтар туралы хабарлау.
Психологтың барлық кеңес беру жұмыстары балалар мен олардың ата-аналарының бірге өсуіне және дамуына көмектесуге негізделген.

Аналитикалық
Өзінің талдау жұмысы шеңберінде психолог:
балаларды - олардың мінез-құлқын, дағдыларын, проблемаларын талдайды;
жоғары ұйымдарға есептер дайындайды;
заңда көзделген аналитикалық сипаттағы міндеттерді орындайды;
заңдарда белгіленген нысанда күнделіктер мен журналдар жүргізеді;
заңмен көзделген есептерді ұсынады.

Проблемалық
Балабақша психологы проблемалық жағдайларды да шешеді. Оның құзыретіне мыналар кіреді:
балалардағы проблемаларды анықтау;
мәселелерді талдау және шешім қабылдау - маманның консультациясы және нақты емдеу қажет пе, әлде мәселені психолог шеше ала ма;
жанжалды жағдайларды шешуге көмек;
балалармен, олардың ата-аналарымен және балабақша қызметкерлерімен проблемалық немесе стандартты емес жағдайларда жұмыс істеу;
олардың мәселелерін шешу үшін балалармен жеке сабақтар өткізу.
Әдетте, психолог үшін нақты шектеулер белгіленеді және оның бұдан былай оны жүзеге асыруға құқығы жоқ функциялары тағайындалады. Оларды толығырақ қарастырайық.

Психологқа не істеуге болмайды
Психологтың функциялары:
Балаларға арналған диагностика.
Нақты емдеу жүргізу немесе оны тағайындау.Ата-аналарға арналған міндетті тәрбиелік бағдарлама құру. Психологтың жұмысы консультациялық және көмекші сипатта болады.Олар үшін белгілі бір мінез-құлық және ситуациялық сәттерді тұжырымдау үшін балалармен жұмыс жасау, олар балаға анық қауіпті.Ата-анасынан хабарсыз нәрестенің басын қазуға бағытталған немесе балаға зиян тигізуі мүмкін кез-келген жұмыс.
Балабақшадағы психологтың кеңестері баланың бейімделуіне, дамуына және сыртқы әлеммен қарым-қатынасына көмектесуге бағытталған. Олар айқын емдік емес. Сондай-ақ, нәрестенің психикалық немесе физикалық денсаулығына зиян келтіруі мүмкін кез-келген әрекеттерге заңнамалық деңгейде тыйым салынады.
Сондықтан балабақша психологы - балаларға, олардың ата-аналарына және қызметкерлеріне үйлесімді өмір сүруге, бірге оқуға және өздерін жеңіл және жайлы сезінуге көмектесетін маман.

Барлық ата-аналар педиатр, логопед, тәрбиеші және мектеп мұғалімі өз баласы үшін не істеуі керек екенін жақсы біледі. Бұл тізімге балалар психологы қажет пе? Егер солай болса, балалар психологының басқа мамандардан айырмашылығы неде? Осы сұрақтарға жауап беруге тырысайық.
Балалар психологын психиатрмен, невропатологпен немесе кез-келген басқа дәрігермен шатастыруға болмайды - бұл медициналық мамандық емес. Бала психологы диагноз қоймайды, рецепт жазбайды. Ол ішкі органдардың күйі мен баланың сыртқы түрімен емес, басқа балалардың мәселелерімен айналысады. Балалардың проблемаларының тізімі өте кең және жасқа байланысты.
Балалар психологы - бұл ересектерге баласымен және олармен не болып жатқанын түсінуге көмектесетін маман. Психолог баланың және ата-ананың ағымдағы жағдайымен жұмыс істейді, алғашқы диагностиканы жүргізеді, өмірлік жағдай мен отбасы құрылымы туралы сұрақтар қояды. Қарым-қатынас барысында психолог ата-анаға (мұғалімге немесе балаға) өз проблемасын жүзеге асыруға, оның себептерін түсінуге және шешімін табуға көмектеседі.
Мектепке дейінгі психологтың қызметі балаларға тікелей бағытталған, бірақ оның тиімділігі үшін оған білім беру процесінің басқа қатысушылары да кіреді - балалардың мәселелерін шешуге қатысатын мұғалімдер мен ата-аналар. Психолог оларға баламен жұмыс жасау бойынша кәсіби кеңес беріп, қолдау көрсетеді.
Психологтың кәсіби құзыретіне кірмейтін мәселелер баламен және оның отбасымен жұмыс істеу туралы сұранысты басқа бейінді мамандарға (логопед, дәрігер, әлеуметтік қызметтер және т.б.) қайта бағыттау арқылы шешіледі.
Психологиялық тестілеуден өтетін балалары бар ата-аналар көбінесе нәтижені басқа адамдар біледі деп алаңдайды. Психологтардың этикалық кәсіби стандарттарының бірі құпиялылық екенін ескеріңіз. Ешқандай ат жоқ. Баланы психологиялық тестілеу нәтижелері бойынша барлық ақпарат ата-аналарына ауызша (немесе жазбаша) жеке әңгімелесу кезінде беріледі.
Мектепке дейінгі білім беру ұйымына кірген кезде ата-аналар (заңды өкілдер) қол қоядыБаланы психологиялық қолдау үшін КЕҢЕС . Ата-аналар балабақшада баланы психологиялық қолдаудан бас тартуға құқылы. Бұл жағдайда баламен жұмыс ата-анасының психологқа немесе мектепке дейінгі білім беру ұйымының басшысына психологиялық қолдау үшін жаңа құжат шығарып, жеке өтініш жасағаннан кейін ғана мүмкін болады.

Мектепке дейінгі білім беру мекемесіндегі психолог жұмысының мақсаты - балалардың психологиялық денсаулығын сақтау және нығайту, олардың мектепке дейінгі білім беру ұйымдары жағдайында үйлесімді дамуы, сонымен қатар балаларға, ата-аналарға және мұғалімдерге әр түрлі өмірлік жағдайларда туындайтын психологиялық даму мәселелерін шешуге уақытында көмек көрсету.
Тапсырмалар
Диагностикалық тексеру арқылы балалардың эмоционалды, жеке және когнитивті дамуының бұзылу себептерін анықтау;
Баланың дамуындағы бұзушылықтарды жою, жеке түзету-дамыту бағдарламаларын әзірлеу және жүзеге асыру
Педагогикалық және психологиялық тұрғыдан дұрыс өңделмеген болса, осы немесе басқа қиын жағдайлардың қауіпті салдарын болжау
Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына бейімделу кезеңінде және қиын өмірлік жағдайларға тап болған балаларды психологиялық қолдау;
Дайындық топтарының балаларын психологиялық қолдау, мектепке дайындық, даму динамикасын қадағалау
Білім беру, оқыту және әлеуметтену процесінде балалардың жеке басының дамуына ықпал ету;
Ата-аналар мен мұғалімдерге кеңес беру
Баланы тәрбиелеуге қатысатын ересектердің психологиялық-педагогикалық мәдениеті мен құзыреттілігін арттыру
Мектепке дейінгі психологтың қызметі бағытталған білім беру процесінің барлық қатысушылары үшін:
1. Балаларға психологиялық көмек көрсету:
Психологиялық диагностика
Дамытушылық жұмыс
Баланы психологиялық қолдау
2. Балалардың психологиялық мәселелерін шешуде ата-аналармен ынтымақтастық:
Даму бойынша кеңес беру
Психологиялық диагностика және дамытушылық жұмыс нәтижелері бойынша ақпараттандыру
Балаларды тәрбиелеу мен дамытуға психологиялық білім беру
3. Оқушылардың психологиялық мәселелерін шешуде мұғалімдермен және басқа мамандармен ынтымақтастық:
Білім беру мен дамудың психологиялық мәселелері бойынша мұғалімдерге кеңес беру және ақпараттандыру;
Психологиялық білім
Басқа мамандармен өзара әрекеттесу
4. Психологиялық скринингтік мәліметтерді талдау нәтижелері және басқа мәселелер бойынша әкімшіліктен кеңес алу

Мектепке дейінгі білім беру мекемесінде психолог не істейді?
Жас тобы
Психолог не істейді?
Мен кіші топ
(2 - 3 жас)
баланың психо-эмоционалды жағдайын бақылау, бейімделу процесінің сүйемелдеуі
топ тәрбиешісімен және медбикесімен бірге бейімделу парағын жүргізу
балалармен ойындар, әңгімелер, психо-эмоционалдық стрессті жеңілдетуге арналған жаттығулар
баланың бейімделуі бойынша ата-аналармен кеңес беру
бейімделу кезеңін қалыпқа келтіру бойынша топ мұғалімдерімен кеңесу

II кіші топ
(34 жас)
баланың даму деңгейінің жеке диагностикасы (бақылаулар бойынша, мұғалімдер мен ата-аналардың өтініштері бойынша). Даму ауытқуларын ерте анықтау мақсатында өткізілген
диагностика нәтижелері бойынша ата-аналармен жеке консультациялар, баланы дамыту бойынша ұсыныстар.
орта топ
(45 жас)
баламен қосымша жеке жұмыс ұйымдастыру бойынша топ мұғалімдерімен кеңесу
пМПК үшін логопедтің өтініші бойынша баланың даму деңгейінің жеке диагностикасы

аға топ
(5 - 6 жас)
мұғалімдердің немесе ата-аналардың қалауы бойынша баланың жеке диагностикасы.
диагностикалық нәтижелер негізінде ата-аналармен жеке консультациялар.

аға топ
(5 - 6 жас)
баланың даму деңгейінің жеке диагностикасы.
диагностикалық нәтижелер негізінде ата-аналармен жеке консультациялар.
баламен қосымша жеке жұмыс ұйымдастыру бойынша топ мұғалімдерімен кеңесу
балалармен түзету-дамыту сабақтары (жеке немесе 3-4 баладан тұратын шағын топтарда)

дайындық
тобы
(6-7 жас)
баланың даму деңгейінің жеке терең диагностикасы (егер бала топтық режимде жеткіліксіз нәтиже көрсеткен жағдайда).
баламен қосымша жеке жұмыс ұйымдастыру бойынша топ мұғалімдерімен кеңесу
мектепке дайындық үшін балалармен сабақтарды дамыту

дайындық тобы
ақыл-есі кем балаларға арналған компенсаторлық фокус (6-7 жас)
білім беру қызметінің алғышарттарының даму деңгейінің топтық диагностикасы
баланың даму деңгейінің жеке терең диагностикасы.
диагностика нәтижелері бойынша ата-аналармен жеке консультациялар.
баламен қосымша жеке жұмыс ұйымдастыру бойынша топ мұғалімдерімен кеңесу
мектепке дайындық кезінде балалармен түзету-дамыту сабақтары (жеке немесе 3-4 баладан тұратын шағын топтарда)
балалардың мектепке дайындығының соңғы диагнозы

Мектепке дейінгі психологтың қызметі келесі бағыттарда жүзеге асырылады:

Психологиялық диагностика
Дамуда
жұмыс
Ұйымдастырушылық-әдістемелік құжаттама
Жұмыс құжаттамасы

Бүгін біз сізді балабақша психологтары туралы әңгімелесуге және осы маманның не істейтінін егжей-тегжейлі қарастыруға шақырамыз.
Осыдан 20-30 жыл бұрын біздің елде бұл деп саналды психологтар тек белгілі бір психикалық проблемалары бар адамдар емделеді. Кеңес Одағы кезінде қарапайым адамдар психолог сияқты ұғымның бар екендігі туралы тіпті білмегендіктен. Сол күндері адамдар тек психиатрлар туралы білетін және олар мұндай маманның креслосында отырудан қатты қорқатын.
Оның үстіне бүгінгі күннің өзінде көптеген адамдар психологты психиатрмен қателеседі. Мұндай адамдар өте көп. Егер біреу психологпен кеңес алуға баруға кеңес берсе, онда көпшілік (әсіресе ескі мектептің адамдары) мұндай кеңесті жеке қорлау ретінде қабылдайды. Ал егер адам соған қарамастан кеңеске құлақ асып, маманға жүгінетін болса, онда ол одан кейбір диагноздар, тіпті ем күтеді.
Психологтың психиатр маманы емес екендігі және оның арнайы медициналық білімі жоқ екендігі нақтылануы керек. Психолог адам психологиясын жақсы түсінеді және өзінің клиенттеріне көмектеседі (пациенттерге емес!) Психологиялық проблемалардың негізгі себебін анықтайды (мысалы, құмар ойындарға тәуелділік, жақын адамыңыздың өлімі, отбасылық қатынастардағы мәселелер, жасқа байланысты мәселелер және т.б.) дағдарыстық жағдайлардан шығу.
Айтпақшы, әмбебап психологтар жоқ, өйткені әрбір маман адам өмірінің бір немесе екі саласында ғана кәсіпқой: отбасылық психолог, тәрбиелік психолог, мектеп психологы, балабақша психологы және т.б.
Бүгін біз сізді балабақша психологтары туралы әңгімелесуге және осы маманның не істейтінін егжей-тегжейлі қарастыруға шақырамыз.

Олар балабақша психологтарына қашан жүгінеді?
Балабақша психологы өз жұмысында негізінен балалардың мінез-құлық және жасына байланысты проблемаларын диагностикалау және түзету мәселелерімен айналысады, сондай-ақ ата-аналар мен мектепке дейінгі мекеме қызметкерлеріне кеңес береді. Ата-аналар бұл мамандарға, әдетте, келесі жағдайларда жүгінеді:
Балабақша психологы баламен жоспарлы диагностикалық жұмыс жүргізді, ал ата-аналар бұл жұмыстың нәтижесін білгісі келеді.
Баланың топтағы мінез-құлқын бақылау негізінде балабақша тәрбиешісі ата-аналарға психологтан кеңес сұрауға кеңес берді.
Ата-аналар балаларын тәрбиелеуде қиындықтарға тап болды және сыра қақтығысын тегістеу немесе баланың мінез-құлық көріністерін түсіну үшін сізге не істеу керектігін айтатын маманмен кеңесу қажеттілігін өздері түсінді.
Оның не істейтінін егжей-тегжейлі қарастырайық мектепке дейінгі психолог.
Диагностика
Қазіргі заманғы балабақшаларда сабақтар Білім министрлігі алдағы жылдарда бекіткен білім беру және оқыту бағдарламасы бойынша өткізіледі. Яғни, балабақшадағы барлық сабақтар балалардың жас санаттары бойынша білім деңгейіне қойылатын талаптар негізінде құрылымдалады және өткізіледі. Мысалы, үш жасқа дейін балалар түстерді біліп, артық және кем дегенді түсінуі керек, ал алты жасқа қарай олар 20-ға дейін санап, қосу мен азайтудың қарапайым мысалдарын шешіп, дауысты дыбыстың дауыссыз дыбыстан қалай ерекшеленетінін жақсы білуі керек - бұл мектепке кіру үшін қажет деңгей.
Психологтың міндеті - қандай да бір себептермен осы жас тобында белгіленген деңгейді игере алмайтын балаларды анықтау. Ол үшін маман әр баланың алған білімі мен дағдыларын орташа статистикалық стандарттармен салыстыруға және артта қалған балалар мен өз жасында талап етілетін барлық нәрсені тиісті деңгейде игерген балаларды анықтауға мүмкіндік беретін арнайы диагностикалық әдістерді қолданады.
Жоғарыда айтылғандардың барлығы когнитивтіге қатысты психологтың жұмыс саласы... Бұл деңгейде маман есте сақтау, зейін, ойлау, қабылдау және т.с.с сияқты танымдық процестерге диагноз қояды.

Түзету
Белгілі бір себептермен өз жасында қажет материалдарды нашар меңгерген балаларға қосымша, түзету жұмыстары қажет. Мұндай жұмыс әрқашан арнайы әдістерге сәйкес әр баламен жеке немесе топта басқа балалармен бірге жүргізіледі. ұқсас проблемалар бар.
Түзету сондай-ақ өз жас тобындағы балалардан ерекшеленетін осындай қасиеттерге ие балалармен жүзеге асырылады: агрессивтілік, мазасыздық, шамадан тыс эмоционалдылық немесе төмен эмоциялар.
Шынында да, әр командада кейбір параметрлер бойынша қалғандар тобынан ерекшеленетін балалар бар. Кейбіреулері тым жігерлі, ал басқалары, керісінше, өте тыныш және құрдастарының немесе ересек адамның назарын қажет етпейді. Балалардың кейбіреулері агрессивті, кейбіреулері эмоцияны басады немесе тым айқын эмоционалды толықтығы бар (ал бала өз эмоциясын өзі игере алмайды).
Психологтың міндеті - осындай балаларды анықтау және олармен жүйелі түрде түзету жұмыстары. Бұл үшін маманға арнайы психологиялық құралдар көмектеседі. Мұндай балалармен жұмыс жеке, психолог кабинетінде немесе топтық іс-шараларда жүзеге асырылады - барлық жастағы балаларға ойын-сауық ұйымдастырылады, серуендеуге арналған ашық ойындар және т.б.
Психологиялық ұйымдастыру әдістемелік жұмыс
Балабақшадағы практикалық психолог - бұл өз саласының жаңа тенденцияларымен үнемі танысып, үнемі жаңа техниканы меңгеретін маман. Бұл жерде оған психология орталықтары мен өзекті мәселелер көтерілетін ауданның немесе қаланың барлық қызметкерлерімен үнемі өткізілетін әдістемелік бірлестіктер көмектеседі. Сұраныс бойынша балабақшалар мен мектептердің психологтары тренингтер мен семинарларда балалармен, ата-аналармен және оқытушылар құрамымен жұмыс жасаудың инновациялық әдістерін игере отырып, қосымша дайындықтан өтеді.
Кеңес беру
Қызметтің тағы бір маңызды бағыты балалар психологы кеңес беру. Психолог барлық ата-аналар жиналыстары мен педагогикалық кеңестерге міндетті түрде қатысуы керек. Мұнда ол өз баяндамаларымен сөйлеседі, өз жұмысының нәзік тұстарын түсіндіреді және команда үшін босаңсу сәттерін өткізеді - өйткені балалармен жұмыс кезінде эмоционалды сарқылудан сақтау өте қиын. Сонымен қатар, психолог мұғалімдердің бір-біріне және балаларға деген оң көзқарасын қалыптастыруы керек.
Балалар психологы кеңесінің екі формасы бар - жеке және топтық. Жеке кеңес беру кезінде (әдетте бұл ата-аналардың немесе балабақша тәрбиешілерінің өтініштері бойынша болады), психолог мұғалімнің немесе ата-ананың мәселесін тыңдайды, сұрақтарға жауап береді және сауалнама жүргізеді. Ерекше жағдайларда баламен немесе балалар тобымен қосымша түзету жұмыстары жүргізілуі мүмкін.
Көріп отырғаныңыздай, психолог өте маңызды функцияны орындайды балабақша өміріжәне оның оқушылары. Сондықтан Ресейдегі барлық дерлік мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі (немесе, кем дегенде, үнемі қонаққа) психологтың бар екендігінде таңқаларлық ештеңе жоқ. Осының арқасында қазіргі заманғы ата-аналар, егер балаларын тәрбиелеу саласындағы сұрақтар болса, кез-келген уақытта білікті маманнан көмек сұрай алады және бірлесіп проблеманың оңтайлы шешімін таба алады.
Педагог-психологтың қызметтік сипаттамасы
1. Жалпы ережелер
1.1. Психолог-педагог жоғары кәсіби білімі бар адамдар қатарына тағайындалады.
1.2. Балабақша меңгерушісіне тапсырады.
1.3. Ол қызметке қабылданады және басшының бұйрығымен босатылады.
1.4. Жарты жылда медициналық тексеруден өтеді.
1.5. Ол өз жұмысында ережелерді, осы лауазымдық нұсқаулықты және ішкі еңбек ережелерін басшылыққа алады.
1.6. Еңбек тәртібін сақтайды.
2. Лауазымдық міндеттер
2.1. Оқушылардың психикалық және әлеуметтік әл-ауқатын сақтауға бағытталған кәсіби қызметті жүзеге асырады.
2.2. Бала құқықтары туралы конвенцияға сәйкес баланың құқықтарын қорғауға ықпал етеді.
2.3. Балалардың дамуына кедергі болатын факторларды анықтайды және балаларға психологиялық көмектің әр түрлі түрлерін (психокоррекциялық, оңалту және кеңес беру) қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдайды.
2.4. Балаларға, ата-аналарға, педагогикалық ұжымға нақты мәселелерді шешуде көмек көрсетеді.
2.5. Әр түрлі профильдер мен мақсаттарға психологиялық диагностика жүргізеді.
2.6. Педагогикалық ұжымға, ата-аналарға оқушылардың жеке және әлеуметтік дамуы мәселелеріне бағыт-бағдар беру мақсатында зерттеу материалдары негізінде психологиялық-педагогикалық қорытынды жасайды.
2.7. Белгіленген нысанда құжаттаманы жүргізеді және оны мақсатына сай пайдаланады.
2.8. Оқушылардың жеке және жыныстық және жас ерекшеліктерін ескере отырып, дамыту және түзету бағдарламаларын, білім беру іс-шараларын жоспарлауға және жасауға қатысады.
2.9. Шығармашылық дарынды оқушыларға психологиялық қолдау көрсетеді, олардың дамуына ықпал етеді. Тәрбиеленушілердің дамуындағы ауытқулардың (психикалық, физикалық, эмоционалдық) дәрежесін, сондай-ақ әлеуметтік дамудың әр түрлі бұзушылықтарын анықтайды және олардың психологиялық-педагогикалық түзетулерін жүргізеді.
2.10. Оқушылардың, мұғалімдердің және ата-аналардың психологиялық мәдениетін, оның ішінде жыныстық тәрбие мәдениетін қалыптастырады.
2.11. Психологияны практикалық қолдану бойынша мұғалімдерден кеңес алады, мұғалімдер мен ата-аналардың әлеуметтік-психологиялық құзыреттілігін арттыруға көмектеседі.
3. Тәрбиеші-психолог білуі керек
3.1. Білім беру саласындағы нормативтік құқықтық құжаттар.
3.2. Жалпы психология, білім беру психологиясы және жалпы педагогика, тұлға психологиясы және дифференциалды психология, балалар мен даму психологиясы, әлеуметтік психология, медициналық психология, балалар нейропсихологиясы, патопсихология, психосоматика, дефектология, психотерапия, сексология, психогигиена, еңбек психологиясы, психологиялық кеңес беру.
3.3. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өрттен қорғау ережелері мен ережелері.
3.4. Алғашқы медициналық көмек.
3.5. Төтенше жағдайдағы рәсім.

Педагог-психологтың психо-профилактикалық жұмысы
Педагог-психолог балаларды психологиялық тексеруден өткізіп, алынған нәтижелерге сүйене отырып, дамыту және түзету жұмыстарын жүргізеді. Мектепке дейінгі жаста психикалық функциялардың көпшілігі қалыптасу сатысында болады, сондықтан профилактикалық және дамыту жұмыстарына көп көңіл бөлінеді.
Баланың жан-жақты психикалық дамуына жағдай жасау мақсатында педагог-психолог бейімделу кезеңінде балаларға, ата-аналарға және мұғалімдерге көмек көрсетеді, балалардың эмоционалды шамадан тыс жүктемесін болдырмауға ұсыныстар береді.
Бейімделу кезеңіндегі педагог-психологтың ілеспе жұмысы
Дәстүрлі түрде адаптация деп адамның өзі үшін жаңа ортаға ену және оның жағдайына бейімделу процесі түсініледі. Бұл оң нәтижеге немесе теріс нәтижеге (стресс) әкелетін белсенді процесс. Сәтті бейімделудің критерийлері:
· Ішкі жайлылық (эмоционалды қанағаттану);
· Мінез-құлықтың сыртқы адекваттығы (қоршаған орта талаптарын оңай және дәл орындау мүмкіндігі).
Оқу жылының басында педагог-психолог жаңадан қабылданған балалардың тәртібін, олардың күндізгі эмоциялық көріністерін бақылайды. Бейімделу кезеңі - бұл мектеп жасына дейінгі баланың өміріндегі айтарлықтай қиын кезең. Ол әр түрлі жолмен орын алуы мүмкін.
Бейімделудің ұзақтығы мен сипаты баланың жасына байланысты. Н.М. Аксарина, Н.П. Жукова және басқалар 9-10 айдан 2 жасқа дейінгі балалардың жаңа жағдайларға бейімделуі ең қиын екенін атап өтті. Осы жаста тұрақты әдеттер қалыптаса бастайды және оларды қайта құрылымдау мүмкіндігі әлі жоқ.
Екі жылдан кейін жүйке процестерінің ұтқырлығы өзгереді, балалар қызығушылыққа ие болады, олар жаңа ойыншыққа қызығушылық таныта алады, ересек адамның сөйлеуін жақсы түсінеді, нәрестені тыныштандыру оңайырақ болады, оларда әртүрлі адамдармен сөйлесу тәжірибесі бар. Сондықтан, екі жастан асқан балаға бейімделу процесі жастарға қарағанда оңайырақ.
Жаңа жағдайларға үйрену жүйке жүйесінің жеке ерекшеліктеріне де байланысты. Кейбір балалар балабақшаға бірінші рет барған кезде қатал әрекет етеді: олар қатты жылайды, тамақтан бас тартады, ойнамайды, наразылық білдірмейді, бірақ бірнеше күн өтеді, бала тынышталады, оның тәбеті мен ұйқысы қалпына келеді, ол балалармен және тәрбиешілермен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.