Оқушыға оқудың пайдасын түсіндіру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республиасының білім және ғылым министрлігі

Қарағанды «Bolashaq» жоғарғы колледжі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пән: Педагогика

Тақырыбы: «Оқыту процесінде ынталандыру әдістерін қолданудың маңызын қарастыру»

Орындаған: Абеуова Ж. А.

Ғылыми жетекші: Жексенова Б. О.

Тіркеу нөмері:

Баға:

Қолы:

Қарағанды, 2023 жыл

Мазмұны

Кіріспе . . . 3-5

I Оқыту процесінде ынталандыру әдістерінің сипаты.

1. 1 Ынталандыру әдістерінің мәні мен маңызы . . . 6-8

1. 2. Мадақтау, жазалау әдісі арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру . . . 9-13

1. 3. Математика сабағында топтық жарыс арқылы оқушының ынтасын артыру, қарым-қатынасын жетілдіру . . . 14-15

II тарау. Ынталандыру әдістерінің оқушының математика пәніне деген қызығушылығы және жеке қасиетіне, көзқрасына тигізетін мүмкіндігі.

2. 1 Математика сабағында ойын арқылы оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттыру және мақсаттарына жетуге ынталандыр . . . 16-19

2. 2. Ыңталандыру әдістері арқылы оқушының дұрыс шешім қабылдауға үйретіп, тәрбиеге ықпал ету . . . 20-21

Қорытынды . . . 22-23

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 24

Қосымша . . . 25-26

Кіріспе

Зерттеу өзектілігі. Мұғалім-зор тұлға, ол күннің құдіретті сәулесі іспетті. (К. Д. Ушинский) . Бізде, қазақта ұстазды ағартушы санаған. Неліктен? Себебі әр ұстаз алдына келген шәкіртіне білім де, тәрбие де, өмірлік сабақтарды да үйрету арқылы шәкірттін болашағын, адами қалыпын, жүрегін ағартпақ. Ушинский айтқандай ұстаздың әр білімі, тәрбиесі оқушыға күннің сәулесі секілді тең таралмақ. Абай, Шәкәрім, Ыбырай және қазақтың басқа да ойшыл ғалым, ағартушылары ұстаздың дәрежесін, орның айқын айтып, көрсетіп кеткен.

Міне осы ұстаздың іс-әрекетін, оқушымен қарым-қатынасын, шеберлігін педагогика ғылымы қарастырмақ. Білім тәрбиеден басталады. Педагогика тәрбие жөніндегі ғылым. Педагогика сөзінің грек тілінен аудармасы баланы, оқушыны жетектеу, ертіп жүру, мектепке апару болып табылады. Міне педагогика ғылымының түб негізі балаға дұрыс бағда беріп, білікті немесе білімді ұстаз болу емес, «Қажетті» ұстаз болуды көздейді.

Кез-келген адамның қолынан ұстаздық ету келмейді. Және де ұстаздық қабілет адам бойынан табылғанымен, ұстаз болу үшін дайындық қажет. Оқушымен, ата-анамен қарым-қатынас жасай алу, мәселелерді шешу, білімді дұрыс үйрету, сабақ барысын дұрыс қадағалау, оқушыға қажетті білімді бере алу, сабақты дұрыс талдап, өз-өзімен жұмыс жасай алу міне осы талаптарды педагогика ғылымы үйретпек. Педагогика тек тәрбие емес, жан-жақты барлық мәселелерді қарастырады. Сондықтан, мұғалім боламын деген әр тұлға педагогика салаларына ерекше мән беріп, мұқияттылықпен меңгеру қажет. Педагог мойнына әр оқушының болашағы жүктелгендіктен, жауапкершілікпен қарау керек, бұған алдын ала дайындалмақпыз.

Мұғалімдік мамандық - бұл адамтану, адамның күрделі және қызықты, шым-шытырығы мол рухани жан дүниесіне үңіле білу. Педагогикалық шеберлік пен педагогикалық өнер - ол даналықты жүректен ұға білу болып табылады. (В. А. Сухомлинский) . Педагог баланың жан дүниесін толық түсініп, онымен жұмысжасай алу қажет. Қазіргі таңда оқушы алдына ақпарат бере салып, керек тұсын үйрен деу үлкен ібестік болып табылады. Оқушыларға білім беру үшін, ақпаратты түсіну үшін бірнеше әдіс-тәсілдер қажет етіледі. Соның ішінде ынталандыру педагогтар үшін таптырмас құрал.

Кез-келген істі істеу үшін немесе үйрену үшін арнайы моив, қызығушылық қажет болады. Міне осы жағдайды педагогикада ынталандыру әдісі шешпек. Ынталандыру әдісі арқылы оқушыларды мадақтап, жазалап сабаққа деген қызығушылығын арттырамыз. Балаға сабақ қызықсыз болса, қанша қинағанымен білімді толық түсінбей, өзіңе қажет білімді үйренбей кетеді. Осындай қызығушылықтың үш түрі бар:

Іс-әрекетке деген оң көзқарастың болуы;
Танымның баланы жақсы сезімге бөлеуі;
Іс-әрекеттің баланы ынталандыруы.

Міне осы қасиеттерді негізге ала отырып, педагог өз қызметін атқармақ. Педагог М. Жұмабаев ақыл көріністері әсерленуден пайда болады, әсерленудің күшті болуы, жалғасып дамуы ұғымның дұрыс болуының кепілі деген.

Математика пәні оңай пән болмағандықтан оқушылар көп қызығушылық таңытпайды. Соның нәтижесінде математика пәні қызықсыз, ауыр пән деп есептеліп кеткен тәрізді. Міне осы ыңталандыру әдісі арқылы оқушыларға математика сабағының ерекшеліктерін, беретін жақсылықарын ашып түсіндіруге қол жеткізуге болады. Оқушылардаң пәнге деген қызығушылығын артырып, есеп шығарудың өзіндік пайдасын көрсетіп, білімдерін толықтыруға қол жеткізуге болады.

Зерттеу мақсаты: Оқыту процесінде ынталандыру әдісінің маңызын көрсету. Оқушылар үшін оқыту барысында ынталандыру әдісі арқылы білімге құштарлықтарын оятудың мәнің көрсету.

Зерттеу міндеттері:

1. Оқушылардың өз беттерінше даму іс-әрекетін өалыптастыруда теориялық білімдер мен педагогикалық ғылыми еңбектерге тоқталып, шолу жасау.

2. Оқытудың білімділік, тәрбиелік және дамытушылық сипаты мен ерекшеліктерін анықтау.

3. Оқушылардың өзіндік даму ерекшеліктерін қалыптастыруда озат педагогикалық тәжірибелерді талдау мәнін ашу, оны практикалық тұрғыдан қолдана білу.

Зерттеу болжамы: Егер математика сабағында балалардың пәнге қызығушылығын арттыруға бағытталған ойындар, дидактикалық материалдарды пайдаланса, онда балалардың танымдық ойлау қабілеті, қызығушылығы артады, білім игеру сапасының деңгейі жоғарылайды.

Зерттеу нысаны: Мектеп оқушылары.

Зерттеу пәні: Математика

Зерттеу әдістері: Ғылыми - педагогикалық, бақылау, байқау, тәжірибе жүргізу.

Практикалық пайдасы: Оқушылардың қызығушылығын арттыруда, ойлау қабілеттерін, лагикасын дамытуда, дамытушылық қабілеттерін арттыруда қосымша құрал ретінде қолдануға болады.

Зерттеу базасы: № 102 Әл-Фараби атындағы мектеп-гимназиясы

Зерттеу мәселесі: Елдің болашағы білім беру ісіне тәуелді. Білім беру үрдісінде міндеттер жүктелгендігін ескеріп, жаңа қоғам мүддесіне сәйкес, жан

- жақты дамыған болашақ ұрпақ, ертеңгі қоғам иелерін оқыту мектептің

негізгі міндеті. Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырып, танымдық белсенділіктерін қалыптастыру керек. Ол үшін оқушылардың білімге деген құштарлықтарын ынталандыру әдісін қолдана отырып арттыру керек.

Зерттеу құрылымы: Кіріспеден, екі тараудан және қорытынды мен пайдаланылған тізімнен тұрады.

I тарау. Оқыту процесінде ынталандыру әдістерінің сипаты

Ынталандыру әдістерінің мәні мен маңызы

Оқытудың танымдық белсенділін ынталандыратын әдістері дегеніміз - оқушының оқуға, білімге деген ынта - ықыласының, құштарлығының ерекше көрінісі. Мысалы: мұғалімнің баяндап тұрған материалын түсіну үшін, оқушының оны зейін қойып тыңдауы, алған білімін кеңейтіп толықтыру үшін, өздігінен кітап оқуы, бақылау, тәжірибе жасау, жазу, сызу сияқты жұмыстар істеуі керек. Өйткені өтілген материалды саналы қайталауда, жаңадан білім алуда, оның жолдары мен дағдыларына үйренуде белсенділіксіз мүмкін емес. Танымдық әрекеттің негізінде оқушыларда танымдық белсенділік қалыптасады. Сабақ барысында оқушының бойында танымдық белсенділік пайда болса, оқушылардың ақыл - ой қабілеттерінің мынадай элементтері дамиды: зеректілік, байқағыштық, ойлау және сөйлеу дербестігі т. б. Оқушылардың танымдық белсенділігін дамыту және қалыптастыру мәселесіне зерттеушілер, педагогтардың, әдіскерлердің көптеген еңбектері арналған. Мектептің ғасырлар бойғы даму тарихында алдыңғы қатарлы педагогикалық ой өкілдерінің танымдық әрекетке қатысты, әсіресе, танымдық белсенділікті дамыту идеяларын зерттеу және талдау негізінде төрт бағытты бөліп көрсетуге болады.

Ындаландыру әдісі-бұл сыртқы функционалды ынталандыру механизмі, позитивті, белсенді шығармашылық қызметке ынталандыру. Орындау жетістіктерді, марапаттауды, рухани және материалдық қажеттіліктерді кезекпен қанағаттандыруды қолдау арқылы жүзеге асырылады. Оқу, ойын, тұрмыстық, еңбек немесе әлеуметтік сияқты оқушылардың әр түрлі іс-әрекеттерінде ынталандыру әдісін қолдану Еңбек қасиеттерінің тиімділігін арттыруға және өзін-өзі бекітуге мүмкіндік береді. Ынталандыру арқылы білім беру әдісінің не екенін түсіну үшін оның әсер ету тетіктерін түсіну қажет. Оны іс жүзінде қолдану оң эмоцияларды тудырады, сенімділікті, оптимизмді тудырады, салауатты әлеуметтік-психологиялық климатты қалыптастырады, жауапты қарым-қатынас деңгейін арттырады, білім алушылардың ішкі шығармашылық күштерін және олардың оң өмірлік ұстанымдарын дамытуға көмектеседі. Негізсіз ынталандыру, өз кезегінде, шамадан тыс амбицияны, кез-келген әдіспен тек сыйақы үшін жетістікке жетуді қалайды. Ынталандыру жүйесі адамгершілік жетілу кезеңінде материалдық жағынан моральдық ынталандыруға дейін дамиды. Оқушылардың ынталандыруға деген көзқарасы мұғалімге балалардың амбициясы мен мақтаныштары, іс-әрекеттің шынайы мотивтері мен жеке тұлғаның бағыты, олардың сабаққа және марапаттарға деген көзқарасы туралы түсінік алуға мүмкіндік береді. Ынталандырудың

тиімділігі мұғалімнің оқу нәтижелері мен мінез-құлқын бағалау, олардың

әрекеттері мен әрекеттерін мақұлдау немесе айыптау қабілетіне тікелей байланысты. Педагогикалық практикада ең көп қолданылатын ынталандыру әдістері-бұл белгілі бір оқушылардың немесе жалпы сыныптың жұмысынан қанағаттанудың көрінісі, мадақтау, мақұлдау, ең жақсы мысалды ұстануға шақыру.

Іс-әрекетке деген оң көзқарастың болуы;

• танымның баланы жақсы сезімге бөлеуі;

• іс-әрекеттің баланы ынталандыруы.

Оқыту процесінде баланың оқу іс-әрекетіне оң көзқарасын туғызу керек. Оқылып отырған материалдың оқушыны тебірентуі, қуанышқа бөлеуі, таң қалдыруы, аяушылық сезімін тудыруы сабақтың мақсатына жетуді тездетеді.

Педагог ақын М. Жұмабаев ақыл көріністері әсерленуден пайда болады, әсерленудің күшті болуы, жалғасып дамуы ұғымның дұрыс болуының кепілі деп көрсетеді. Жаңашыл мұғалім Е. Н. Ильин әдеби шығармалардың адамгершілік туралы жазған жерлерін оқушыларға талдатады. Қызықты мысалдар, тәжірибе жүргізу, бір-біріне кереғар келетін айғақтар оқушының түрлі сезімдерін туғызып, оны оқуға ынталандырады. «Тұрмыстағы физика», «Ертегілердегі физика» деген тақырыпқа мысалдар жинату да пайдалы жұмыс.

Атақты ғалымдардың және қоғам қайраткерлерінің өмірі мен қызметі туралы кештер, көркем әдебиеттен үзінділер оқу танымдық қызығушылықты арттырады.

Мұғалімнің сөйлеу мәдениеті де оқушы сезіміне әсер етеді. Оқулық тақырыптарының мазмұны - оқу іс-әрекетіне қызықтыратын негізгі құрал.

Оқуға қызықтырудың өте жақсы әдісі - танымдық ойындар. Пікірсайыстар да оқушыны оқуға қызықтырады. Үлгерімі төмен оқушыларды жеткен жетістігіне қуанту да олардың оқуға ықыласын арттырады.

Жауапкершілікті қалыптастыру әдістері.

Тәсілдері:

• оқушыға оқудың өзіне және қоғамға пайдасын түсіндіру;

• талап қою;

• талаптарды орындауға үйрету;

• өз міндеттерін жақсы атқаратындарды мадақтау;

• керек жағдайда жазалау әдісін қолдану;

• оқушыға кемшіліктерін айтып, оларды түзетуге көмектесу.

Оқушыға оқудың өзіне және қоғамға пайдасын түсіндіру үшін мұғалім өндірістің дамуына ғылымның қалай әсер еткенін айтып, білімділік еңбек өнімділігін арттырып, жаңашылдыққа әкелетінін дәлелдейді.

Оқушыға оқудың пайдасын түсіндіру. Жаратылыс-математика бағытын таңдаған балаларға қоғамдық ғылымдардың, қоғамдық бағыттағы пәндерді

тереңдетіп оқитын оқушыларға жаратылыс-математика бағытындағы пәндердің пайдасын түсіндіру үшін өндіріске экскурсияға, мәдени орталықтарға, кітапханаларға экскурсияға апарудың, Қазақстан Республикасы Үкіметінің дарынды балаларға жасап отырған қамқорлығын, түрлі олимпиадаларға қатысудың, мамандығын растайтын құжаттардың тіршілік үшін маңызын түсіндірудің пайдасы зор.

Оқуға байланысты талаптар қою әдісі арқылы оқушыларға барлық пәндер бойынша бағалау өлшемдері, мектептің ішкі төртібі, оқушылардың құқықтары мен міндеттері түсіндіріледі. Оқушыларды оқу жұмысының алуан түрін орындауға үйрету, жаттықтыру борыш пен жауапкершілікті қалыптастырады. Үлгілі оқушылар мен мұғалімдердің де бала оқуына ықпалы зор.

Оқудағы мадақтау және жазалау әдістері.

Мадақтау түрлері:

• тапсырмалар арқылы оқушыны табысқа жеткізу;

• оқушыны тәжірибе және зертханалық жұмыстарды жүргізуге көмекші етіп алу;

• топтық тәжірибелік жұмыс кезінде оқушыға бөлімшелерді басқарту;

• үлгерім және сабаққа қатынас көрсеткіштерін шығару;

• білімнің қоғамдық байқауының қорытындылары бойынша мадақтау;

• жақсы оқитын оқушылардың үлгерімі төмен оқушыларға көмектесуі, т. б.

Жазалау түрлері:

• сабақта оқушыға ауызша ескерту жасау;

• күнделікке, дәптерге «қанаттанғысыз» баға қою;

• қателерін айтып, қосымша жұмыс істеуді талап ету.

1. 2. Мадақтау, жазалау әдісі арқылы оқушыладың сабаққа деген қызығушылығын арттыру.

Жалпы өмірде адамзат үшін де, басқа да тіршілік иелері үшінде бір жұмысты жасау үшін белгілі бір мотив керек. Оқушылар үшінде білімді меңгеру үшін қызығушылықтын маңызы өте зор. Жоғарыда айта өткендей оқушының қызығушылығын, зейінің арттыру үшін ынталандыру әдістерін қолданамыз.

Ынталандыру мақсатында мадақтау, жазалау әдістерін қолдану.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.