Сот сараптамаларының жеке теориялары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті

қожа.jpg

ОБӨЖ

Тақырып : Сот сараптамасы сот өндірісіндегі тәжірбиелік қызметтің нысаны ретінде: ұғымы, пәні, міндеттері мен объектілері Орындаған: Сауранбай Ерканат

Қабылдаған: Көшербаева Г

Топ: ЗҚТ-011

Түркістан-2023

Жоспар

1 Сот сараптамасының пәні

2 Сот сараптамаларының жеке теориялары.

3 Сот сараптамасы сот өндірісіндегі тәжірбиелік қызметтің нысаны ретінде: ұғымы, міндеттері мен объектілері

4 Криминалисттік идентификация

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Сот сараптамасының пәні дегеніміз әкімшілік, азаматтық және қылмыстық істер бойынша нақты деректерді, мән-жайларды арнайы ғылыми білімді қолдана отырып анықтау. Сот сараптамасы сот өндірісіндегі зерттелетін оқиғалар мен мән-жайларды анықтау қызметі ретінде заңды нысанда ғылыми жағдайларды жүзеге асыратын және оның теориялық саласының пәні болып табылатын сот сараптамасының жалпы теориясы.

Сот сараптамасының жалпы теориясының мазмұны ғылыми білім ретінде оның міндеттері мен мақсаттарының ерекшеліктерінен туындайды. Ол үшін тану мақсаты дегеніміз жоғарыда көрсетілген заңдылықтардың пәндік саласы.

Сот сараптамасының міндеттері екі топқа бөлінеді: негізгі және арнайы.

Негізгі міндеттері - азаматтық, қылмыстық және әкімшілік сот өндірісіне процессуалдық заңға сәйкес, сот сараптамасының ұйымдастыру мен жүргізудің ғылыми негіздерін жетілдіру арқылы алуан-түрлі ғылымдардың деректерін тартуға жәрдем беру.

Негізгі міндеттері арнайы міндеттерді жүзеге асыру арқылы нақтыланады, атап айтсақ:

сот сараптамасының ғылыми білім ретіндегі әдістемелік негіздерін қалыптастыру мен дамыту;
сот-сараптамалық қызметінің құқықтық, ұйымдастырушылық және әдістемелік жетілдіру мәселелерін әзірлеу;
сот сараптамасының жеке теориясы мен ілімдерін дамыту;
сараптамалық зерттеудің жаңа әдістерін әзірлеу және қолда бар құралдары мен әдістерін жетілдіру;
қылмыстық, азаматтық және әкімшілік сот өндірісіндегі сот сараптамасының нәтижелерін пайдаланудың әдістері мен тәсілдерін жетілдіру және әзірлеу;
шет мемлекеттердің озық тәжірбиелерін талдау және сот сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу тәжірбиесіне енгізу.

Сот сараптамасының жүйесі ғылыми білімнің саласы ретінде келесі құрылымдардан тұрады:

Сот сараптамасының теориясы мен әдіснамасына кіріспе.
Сот сараптамасының тәжірбиелік қызмет ретіндегі ғылыми негіздері.
Сот сараптамасының ұйымдастырушылық және әдістемелік негіздері.
Сот сараптамасын құқықтық реттеудің жалпы қағидалары.
Сот сараптамаларының жеке теориялары.

Өз кезегінде әрбір құрылымы өзінің құрамына келесі бөлімдерді енгізеді:

Сот сараптамасының теориясы мен әдіснамасына кіріспе:

Сот сараптамасының жалпы теориясының пәні.
Сот сараптамасы жалпы теориясының әдіснамалық негіздері.
Сот сараптамасы жалпы теориясының жүйесі.
Сот сараптамасы жалпы теориясының міндеттері мен қызметтері.
Сот сараптамасы жалпы теориясының ұғымы.

Сот сараптамасының тәжірбиелік қызметі ретіндегі ғылыми негіздері:

Тәжірбиелік қызмет ретіндегі сот сараптамасы туралы ілім.
Сот сраптамасының пәні туралы ілім.
Сот сараптамасының міндеттері және оларды шешу деңгейлері туралы ілім.
Сот сараптамасының объектілері туралы ілім.
Сот сараптамасының әдістері туралы ілім.
Сот сарапшысы және сараптамалық танымның құрылымы туралы ілім.
Сот сараптамасы жіктелуінің жалпы қағидаттары.

Сот сараптамаларының жеке теориялары.

Ұсынылып отырған сот сараптама жүйесінде ең алдымен салыстырмалы түрдегі сот сараптамасының екі құрылымы біртұтас білім ретінде берілген: ғылыми және праксеологиялық (жалпы нормалардың негізінде қалыптасатын, тәжірбиенің жалпылануы мен жинақталуына бағытталған) .

Сот сараптамасы жалпы теориясы жүйесінің ұсынылған нұсқасынының ерекшелігі сот сараптамасының құрылымы ғылыми ережелеге негізделе отырып, ары қарай сараптама қызметінің ғылыми талдау, сонымен қатар оны жүзеге асырудың құқықтық қағидаларының ұйымдастырушылық-әдістемелік негіздерінің тұрғысында дамуында жатыр.

Мысалы, егер бірінші бөлімі - сот сараптамасының теориясы мен әдіснамасына кіріспеден басталып - ғылыми мазмұнға ие , ғылыми білім ретінде жалпы теорияның мәселелерін анықтап беретін қағидалармен ұсынылса, керісінше жалпы теорияның басқа бөлімдерінде сараптамалық қызметтің ғылыми негіздерін тікелей сипаттайтын теориялық жағдайлары ашып көрсетіледі.

Қарастырылып отырған теорияның жүйелік құрамдас бөлігі ретінде сараптамалық қызметтің құқықтық бастамасына назар аударылуын, криминалистиканың, процессуалдық, қоғамдық, табиғи және техникалық ғылымдардың ғылыми жағдайларының құрылымдық компоненттері ретіндегі өзінің мазмұны бойынша сот сараптамасының жалпы теориясы ең алдымен заң ғылымының дамып жатқан саласы болып табылатынымен түсіндіреді. Бұл жерде Р. С. Белкин өз кезінде криминалистикалық ғылымды сыни жағынан сипаттап өткен оның заң тұрғысындағы мәнінің құптарлық. Бұл негіздемелер құқықтық ғылымның саласы ретіндегі сот сараптамасының жалпы теориясына қатысты келесі белгілерге ие:

оның пәні мен таным объетілері құқықтық құбылыстар саласында жатыр;
оның қызметтік функциялары, ол шешетін мақсаттар мемлекеттік органдардың құқықтық салаларына, құқықтық процестерге (тергеу, сот талқылауы) жатады;
сот сараптамасының жалпы теориясымен тәжірбиеге әзірленген барлық ұсыныстары қатаң түрде құқықтық сипатқа ие, заңға негізделген, қылмыстық, азаматтық және әкімшілік істер бойынша ғылыми білімдерді процеске тарту негізінде объективті ақиқатты орнату қажеттілігімен өмірге келген;
аталған теорияның құқықтық мәні құқық танудың саласы ретінде оған тән нормативті-заңды функцияларда байқалады, оның ықпалымен сот сараптамасын реттеу саласындағы көптеген ғылыми ұсыныстар заңды деңгейде енгізіледі;
сот сараптамасының жалпы теориясы көптеген ғылымдармен өзара байланысты, бірақ олардың байланысы құқыққа, процессуалды ғылымдарға және сараптау, тергеу мен сот практикасына негізделген оның бастапқы негізіне қатысы бойынша көмекші сипатта болады;
сот сараптамасының жалпы тарихи теориясы да осы құқықтық ғылымдар - криминалистика мен қылмыстық процестің шеңберінде пайда болды.

Сот сараптамасы заң пәндерінің саласына жатқызылып және сараптамалық қызметтің қажеттіліктеріне сүйене отырып, бұл теория өзінің құрылымында сот сараптамасын құқықтық реттеудің қағидаларын көрсетеді, бұл сонымен қатар ол құқықтық ғылыми теорияның барлық белгілеріне ие деген тұжырымға келуге мүмкіндік береді.

Сот сараптамасы сот-сараптамалық қызметтің белгілі түрі ретінде қылмыстық, азаматтық және әкімшілік істер бойынша сот сарапшының ғылыми арнайы білімін қолдана отырып жүргізілетін зерттеулер болып табылады. Аталған зерттеулердің шеңберінде зерттелуге жататын объектілердің құрамы мен белгілері анықталып оларға ғылыми баға беріледі.

Сот-сараптамалық қызметтің жүзеге асырылуы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделіп, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы сот-сараптамалық қызмет туралы» Заңына, Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс-жүргізу Кодексімен, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс-жүргізу Кодексімен, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқықбұзушылық туралы Кодексімен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативті құқықтық актілерімен (барлық соңғы өзгерістер мен толықтыруларды ескере отырып) реттеледі.

ҚР «Қазақстан Республикасындағы сот-сараптамалық қызмет туралы» Заңының 3 бабына сәйкес, сот-сараптамалық қызмет өз құрамына келесі жағдайларды кіргізеді:

қылмыстық, азаматтық және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот сараптамасын жүргізу;

сот сараптама саласындағы ғылыми зерттеулер;

сот сараптамасының ғылыми-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етілуі;

сот сарапшыларды іріктеу, кәсіптік даярлығын және кәсіби біліктілігін арттыру.

Сот сараптамасы келесі қағидаларға сүйенеді:

заңдылық;

азаматтар мен адамдардың құқықтары мен бостандықтарын және заңды тұлғалардың құқытары мен заңды мүдделерін сақтау;

сот сарапшының тәуелсіздігі;

сот-сараптамалық зерттеу жүргізгу кезінде әдістер мен ғылыми-техникалық құралдарды қолдануға жол берушілігі;

сот-сараптамалық зерттеулердің объективтілігі, толықтылығы мен жан-жақтылығы;

сот сарапшы кәсіби этикасын сақтауы.

Сот сараптамасының мақсаты істі дұрыс және мәні бойынша шешу үшін сот өндірісіндегі мән-жайларды анықтау болып табылады.

Мақсатына сай сот сараптамасының пәні қалыптасады, сот сараптамасының пәні дегеніміз азаматтық, қылмыстық және әкімшілік істердің нақты деректерін айтамыз және олар арнайы ғылыми білімді қолдана отырып анықталуға жатады .

Сот сараптамасының нақты пәні оның зерттеу міндеттеріне қатысты, ол кең мағынада белгілі-бір сараптамаға қатысты тергеушінің (соттың) нақты сұрақтарын айтамыз .

Сот сараптамасының «пәні», «міндеттері», «сұрақтары» ұғымдарының бір-бірімен өзара байланысуын талдаған кезде, сараптаманың алдында тұратын сұрақтар мен міндеттер оның пәнін анықтауға мүмкіндік береді, бірақ оның мазмұнына кірмейді. Басқаша айтқанда, сараптамалық зерттеумен анықталатын мән-жайлар оның нақты міндеттермен детерминацияланады, сол арқылы зерттеу пәнінің мазмұнына кіретін нақты деректерді анықтайды.

Сот сараптамасының пәнін нақтылайтын сараптама міндеттерінің рөлі пәннің және оның ғылыми саласының қалыптасуына өз ықпалын тигізеді. Сонымен қатар, тәжірибелік қызметтің қорытынды міндеттері теориялық негізде пайда болған мәселелердің қажеттіліктерін қанағаттандырады.

А. Р. Шляхов сот сараптамасының міндеттеріне ғылыми анықтама берген, ол сараптамалық міндетті сот сараптама пәнінің мәнін түсіну үшін әдістемелік негіз болып табылады. Сол сияқты, автордың айтуынша, сараптамалық міндеттер - сот сараптамасын тағайындаған кезде қойылатын нақты сұрақтар және сараптамалық зерттеудің әдістері мен теориясының дамуына қатысты базис ретінде ұғынады.

Аталған автордың ой-пікірін тұжырымдай отырып, сараптаманың міндеті мен оның алдына қойылатын сұрақтар ұқсас үғымдар, осыған қатысты А. Р. Шляхов міндеттер ұғымының ғылыми анықтамасын бере отырып, олар тек белгілі-бір сараптаманың сұрақтарын шеше отырып жүзеге асатын процесс деген.

Жоғарыда аталған сот сараптамалық міндетке қатысты анықтама дәл сот сараптамасының жалпы теориясында қалыптасқан және соның негізінде сот сараптамасының жіктелуі, түрлер мен класстарға бөліну қағидасы қалыптасқан.

Сот сараптамасының міндеттері мақсаты ретінде белгілі-бір жағдайларда және ғылыммен әзірленген әдістер негізінде берілген, сол арқылы ол сот сараптамасының әдіснамалық мәнін ашып, олардың құрылымдық элементтерін нақтылауға мүмкіндік береді.

Оларға келесілер жатады:

оның шешімін қамтамасыз ететін шарттар (бастапқы мәліметтер)

сараптамалық танымның ғылыми түрде әзірленген әдіс-тәсілдері мен құралдары.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.