Пәнаралық байланыс пен бағыттылық

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

« . . . облысы . . . қаласы № . . . » КММ

Баяндама

Тақырыбы:

Пәндік және пәнаралық бағыттылық аясындағы заманауи оқу процессі

Пән мұғалімі: . . .

2021-2022 оқу жылы.

« . . . облысы . . . қаласы № . . . » КММ

Пән мұғалімі . . .

«Пәндік және пәнаралық бағыттылық аясындағы заманауи оқу процессі» тақырыбы баяндамасына

пікір

Қазақ тілі және әдебиеттік оқу сабағында пәндік және пәнаралық бағыттылық аясындағы заманауи оқу процессі сыни тұрғыдан ойлаудың, оқытудың белсенді әдіс-тәсілдерін тиімді қолдана отырып, білімалушылардың оқу сауаттылығын дамыту жұмыстарын жүйелі жүргізген. Оқыту мен оқу үрдісінде пәнарлық байланысты әр пәнде тиімді пайдалана отырып, алған білімдерін өмірде қолдана білетін оқушы тәрбиелеу. Сауаттылығы, сыни көзқарасы қалыптасқан, өз бетінше шешім қабылдай отырып, білім алуға талпынған, бәсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру. Жаңартылған білім берудің мүмкіндіктері - оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра отырып, оқыту мен оқу процесінде әдіс-тәсілдерді тиімді қолдану. Жаңартылған білім жүйесі құзыреттілікке және сапаға бағытталған бағдарлама. Сондықтан әр мұғалім осы жаңартылған білім беру жүйесі мен мүмкіндіктерін өз тәжірибесінде дұрыс қолдана отырып, оқу процесін тиімді ұйымдастыру арқылы сыни көзқарасы қалыптасқан, ой-өрісі дамыған, пікір - көзқарастары жүйелі, цифрлық сауаттылығы қалыптасқан бәсекеге қабілетті, шығармашыл, дарынды оқушы тәрбиелеу керектігі жайлы жазған.

Болашақта өз мамандығының майталманы бола білетін ізденімпаз, шығармашыл ұстаз. Алдағы уақытта іс-тәжірибесі мен шығармашылығын шыңдап, білімді шәкірттерімен мақтана білетін ұстаз болатынына сенемін

Пікір жазған: . . .

Баяндама тақырыбы: Пәндік және пәнаралық бағыттылық аясындағы заманауи оқу процессі

Мақсаты:

Қазақ тілі мен әдебиеті пәндік және пәнаралық бағыттылық аясында тиімді әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы оқу сауаттылығын дамыту, білімалушылардың алған білімдерін өмірде пайдалана білетін шығармашыл тұлға қалыптастыру.

Міндеті:

Сыни тұрғыдан ойлауын дамыту;
Оқу сауаттылығын дамыту;
Оқу мен жазу сауаттылығын қалыптастыру арқылы айтылым, тыңдалым дағдысын қалыптастыру;
шығармашылық қабілетін дамыту, топта және жеке жұмыс істеу ептілігін арттыру;
Пәндік және пәнаралық байланыс арқылы білім сапасын арттыру;
Тіл байлығын, шығармашылық қабілеттерін дамыту, жеке тұлға болып қалыптасуына ықпал жасау;

Күтілетін нәтиже:

Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында пәндік және пәнаралық бағыттылық аясында заманауи оқу процессін тиімді ұйымдастыру, оқу мақсатына жету үшін сыни тұрғыдан ойлауын, оқу сауаттылығын, оқу дағдыларын қалыптастыруда

тиімді әдіс-тәсілдер арқылы, дұрыс бағыт - бағдар бере білсек, болашақта шығармашыл, көшбасшы тұлға болып қалыптасады;

Жоспар

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

ІІ. 1. Пәнаралық байланыс пен бағыттылық

ІІ. 2. Қазақ тілі және әдебиеттік оқу пән арасындағы байланыс

ІІ. 3. Пәндік және пәнаралық бағыттылық заманауи оқу процессі негізінде оқушылардың шығармашылығын дамыту

ІІ. 4. Оқыту мен оқу процесінде қолданылған тиімді әдіс-тәсілдер

ІІІ. Қорытынды

ІҮ. Пайдаланған әдебиеттер

І. Кіріспе

Жас ұрпақты сапалы да, саналы ой еңбегіне тәрбиелеуде қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің алатын орны зор. Қазіргі таңда білім берудің әлеуметтік құрылымы маңызды элементтердің біріне айналып отыр. Осымен байланысты әр елдің өзіндік білім беру жүйесі жасалған. Әлем халықтарының білім берудегі тәжірибесі, бағыт-бағдары өзара деңгейлес болуды қажет етіп отыр.

Қазіргі таңда білім беру жүйесі барлық пәндерді өзара байланыстыра, кіріктіре, сабақтастыра отырып, оқыту арқылы білім беріп, жастарды шығармашылық іс - әрекетке үйрету, жеке бас дербестігін дамыту, бойларына жауапкершілік, орнықтылық қалыптастыру мәселелерін шешу мақсатын көздеп отыр.

Пәнаралық байланыстың екі негізгі дидактикалық міндеті мен мақсаты оқыту процесінің білім беру, тәрбие беру, дамытушылық сипатының арасындағы заңды байланысты құру болып табылады. Оны тек мазмұндас пәндер арасындағы байланыс деп түсінуге болмайды.

ІІ. Негізгі бөлім

ІІ. 1. Пәнаралық байланыс пен бағыттылық

А. Бейсенбаева «Пәнаралық іскерлік ұғымын былай тұжырымдайды: «Пәнаралық іскерлік оқушылардың бір пәннен меңгерген білім, іскерлік, ептілік, дағдыларын екінші пәндерді меңгеруде пайдалана, қолдана білу қабілетін анықтайды.

Оқыту процесін тиімді ұйымдастыру, жеке пәндер арасындағы ортақ ұғымдарды, заңдылықтарды бір- бірімен өзара байланыстылықта қарастыру, оқушылардың танымдық, ізденушілік қабілеттерін, іс- әрекеттерін дамыту, алған білімдерін жинақтау, тәжірибеде қолдана білуге үйрету тағы басқа мәселелер дидактикалық тұрғыдан шешуді талап етеді.

Жалпы білімнің мазмұны ғылымдардың өзара байланысы, өндіріспен қоғамдық дамудың жаңарту процесіне тікелей ықпал жасайды. Сондықтан қазіргі таңда мектептегі оқыту процесін пәнаралық байланыспен өткізу ерекше көкейкесті орын алып отыр және жалпы педагогикалық маңызға ие болуды.

Я. А. Коменский: «өзара байланысы бар нәрселердің бәрі, сондай байланыс күйінде оқытылуы керек», - деп жазды.

Пәнаралық байланыс ұғымы өз ішінде мынадай үш бөліктен тұрады :

байланыс құрамы,

байланыс амалы,

байланыстың бағыттылығы .

Бірінші- байланыс құрамы . Бұған байланыстардың негізгі обьектілері кіреді (оқу пәндері арасындағы құрамы мен тақырыптары және пәндік хабарламалардың обьектілері) .

Екінші- байланыс амалы, құралы . Бұл бір пәннен екінші пәнге және басқаларына хабар беру арқылы жүзеге асырылады. Ал хабар кез келген теориялық жаңалық деп түсіндіріледі. Байланыс амалдарын таңдау әр түрлі жағдайлармен шешіледі. Білім деңгейіне, көрнекі құралдарды, техникалық оқу құралдарын, әр түрлі жабдықтарды қамтамасыз етумен анықталады.

Үшінші-байланыстың бағыттылығы. Хабардың, кейбір мәліметтердің бір пәннен екінші пәнге беріп отыру бағыты. Сөйтіп, пәнаралық байланыс- маңызды дидактикалық әдістемелік категория және оқыту жүйесінің бір проблемасы ретінде танылады.

ІІ. 2. Қазақ тілі және әдебиеттік оқу пән арасындағы байланыс

Жүйелі практикалық дағдылар негізінде ғана оқушылардың жеке пән бойынша танымы шоғырланып, басқа пәндерден алған білімімен ұштастырылады, тереңірек білуге мүмкіндіктер туады. Жеке пәндерді терең меңгерту нәтижесінде ғана пәнаралық байланыс жүзеге асырылады.

«Қазақ тілі» пәні барлық пәндермен байланысқа түседі. Ал оқыту үдерісінде «Қазақ тілі» пәні төмендегі оқу пәндерімен тығыз байланыста оқытылады:

1) «Қазақ әдебиетімен»: қазақ тілі қазақ әдебиетімен тығыз байланысты;

Тіл - әдебиеттің бірінші элементі; қазақ тілін оқытып-үйретуде кез келген көркем туынды; әдеби шығарма тіл үшін құнды материал болып саналады, көркем шығармаларды оқу барысында стиль түрлерінің авторлық қолданысын ажырата білу, әдеби шығармалар арқылы оқушының көңіл күйін, сезімін ояту, көркемдік тәрбие беру, әдеби шығармаларды талдау арқылы сөз мәдениетіне үйрету көзделеді;

ІІ. 3. Пәндік және пәнаралық бағыттылық заманауи оқу процессі негізінде оқушылардың шығармашылығын дамыту

Қазақ тілі сабағында оқушылардың оқу сауаттылығын арттыру үшін мұғалімнің кәсіби-тұлғалық құзіреттілігін қалыптастыру маңызды. Функционалдық сауаттылық қазақ тілінің функционалды сипатын зерделеу арқылы қалыптасады. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту - бүгінгі күннің талабы. Функционалды сауаттылықпен қатар оқу сауаттылығы-оқушылардың жазба мәтіндерді түсінуі және қолдануы, мәтін барысында ой толғауы, жаңа білімді игерудегі әдіс-тәсілдерді қолдануы, әлеуметтік ортаға бейімделуі. Оқу сауаттылығының негізі-мәтінмен жұмысты толық қалыптастыру болып табылады. Қазақ тілі сабақтары тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым осы 4 дағдыларының ерекшеліктері арқылы іске асады. Сондықтан қазақ тілі сабағында осы дағдылар ерекшелігін ескеріп құру, оқу сауаттылығын арттыруда маңызды роль атқарады.

Оқушылардың оқу сауаттылығын қалыптастыруда берілген әңгімелер мен мәтіндерді түсіне білуі, мәні мен мазмұнын түсініп тұжырым жасауы, алған білімдерін өмірде қолдана білуі, іс-әрекеттерін бағалауға негізделген.

Қазақ тілі сабағында оқушылардың тыңдалым дағдысын қалыптастыру үшін берілген тапсырмаларды сауатты оқи отырып, оқыған мәтін мен әңгімелердің мазмұнын тереңнен түсіну, оны жан-жақты талдау, өмірлік жағдаяттарға сай дұрыс қолдана білуге үйрету. Мәтінді оқи отырып, оны өз сөзімен түсіндіре білуі, жазғанда қатесіз тұтас ойды аяқтап жазуы, көздеген мақсатына жетуі, сөз саптауы, өзіндік көзқарасын білдіруі. Оқырманның немесе тыңдарманның көз алдына мәтін мазмұнын тұтас елестетуі үшін жан-жақты ашып көрсетуі. Мәтінде баяндалған негізгі ойды толық түсіндіре білуі, оқи отырып мәтін мазмұнын өз қиялына елестете алу. Оқушылардың оқыған мәтінін қаншалықты түсінгенін не түсінбегенін сұрақтар қою арқылы анықтауға болады. Оқу сауаттылығын осылай дамыту, еліміздің жарқын болашағын қалайтын сауатты тұлға қалыптастырудың кепілі болмақ.

Оқушылардың оқу мақсатына жету, оқу сауаттылығын қалыптастыруда, оқу дағдыларын дұрыс меңгеруі үшін ертегі, әңгіме, мәтінді, музыка әуенімен оқу, аудиодан тыңдау. Бұл жерде цифрлық сауаттылық жүзеге асады. Осындай әдіс арқылы оқу барысында оқушылардың есте сақтау қабілеті мен ой-өрісі, шығармашылығы, оқу жылдамдықтары артты. Көркем сөз шеберлігі, шешендік өнері артып, сөз саптау шеберлігі дамыды. Музыка әуенімен оқуда музыканы қосып қойып тыңдап отырып, дауыстап мәтінді оқу. Тыңдалым және оқылым дағдысы іске асады. Аудиодан тыңдаған кезде мәтіннің аудиосын тыңдау арқылы мәтін мазмұнын түсіну. Тыңдалым және айтылым дағдысы іске асады. Тыңдаған мәтінді өз түсінігімен айту.

ІІ. 4. Оқыту мен оқу процесінде қолданылған тиімді әдіс-тәсілдер

Мен өз тәжірибемде оқыту мен оқу процесінде тиімді әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана отырып, оқушы мен мұғалім арасында байланыс орнатып, әр оқушының мінез-құлқымен жете танысып, жаңартылған білім мазмұнының мүмкіндіктерін сабақ сабақ жоспарын құруда тиімді қолдан білдім. Ең бірінші интербелсенді әдісті сабақта жиі қолдандым.

«100 кітап» жобасында қазақстан жазушыларының шығармаларынан оқу. Нұрдаулет Ақышевтің «Нағыз әже қайда?» әңгімесін оқу барысында кезекпен оқу. Кезекпен оқу арқылы сөйлемнің аяқталғаны мен сөйлемнің басталуын, аяқталған ойды толық түсіне отырып, сөйлемдегі тыныс белгіні ажырата біледі, сөйлемді бас әріппен жазып, сөйлем соңына қойылатын тыныс белгіні ажыратып үйренеді. «Буккросинг» жылжымалы кітапхана әдістемесі арқылы әр сыныпта оқырман бұрышы болу. «Readingtime», «Кітап оқу» жобасы да соның маңызды бір бөлігі оқушылардың оқуға тиісті кітаптарын, қызықты ертегілерді оқырман бұрышына қою. Әр үзілісте кітап оқу, оқыған кітаптарының мазмұнын, өзара талқылау, ой бөлісу. Кітаптар көрмесін ұйымдастыру. Оқыған кітаптарының мазмұнына сай суреттер салу, мәнерлеп оқу, мүшайра өткізу, сурет көрмесін ұйымдастыру. Әр іс шара қорытындыланып, балаларды марапаттау. Ата - аналарды қатыстыру.

Нұрдаулет Ақышевтің «Нағыз әже қайда?» әңгімесін оқу кезінде «Шаттық шеңберін» құрып, сәттілік тілеу. Сыныпты суреттер арқылы үш топқа бөлу.

Үй тапсырмасын сұрау. Т. Нұрмағанбетов «Анасын сағынған бала» әңгімесі. Әңгіме кейіпкері Сержанның атынан анамызға хат жазу. «Ортадағы қаламсап» әдісі арқылы сұрау «Бағдаршам» арқылы бағалау.

Нағыз әже істеуге тиіс төрт нәрсені жазайық.

а) талапшыл, … …. …. ; ә) мейірімді, … … … ;

б) жанашыр, … … … ; в) еңбекқор, … … …;

«Басбармақ» әдісі арқылы бағалау

Сөз маржан: Ұршық- жүннен жіп иіруге арналған жеңіл аспап, жіп иіретін құрал. Мәсі- былғарыдан тігілетін аяқкиімнің бір түрі. Кимешек-қазақ әйелдерінің дәстүрлі ұлттық баскиімі. Шылауыш-кимешек үстінен байланатын үлкен шаршы орамал; жаулық. Сөзуар-шешен, тілмар, сөзшең. Бүйректен сирақ шығару-болымсыз нәрседен шатақ шығару, орынсыз жерде сөйлеу. Нанымды-негізі шынайы, шын, дұрыс деген.

Әжелердің киімдерін күн сәулесі шапағына орналастыр. Әжелер қандай киімдер киеді?

Жұптық жұмыс. Шығармадағы әже және Райхан мен Аяның ойындағы әжелердің бейнесін салыстыра сипаттайық. Сонымен қатар өзімізде бар және кітап, газет журнал беттеріндегі әжелердің суреттерін жинап «Әжелер» атты көркем сурет көрмесін ұйымдастыру.

«Нағыз әже қайда?» тақырыбы бойынша мәтіннен түсінгенін «Топтастыру» стратегиясы арқылы оқушылар топтастырады.

мейірімді кеңпейіл

дана ұрпақ қамын ойлайды

еркелетеді

ертегі айтып береді

Диалог құру Әже қандай жан? Сендерде әжелерің бар ма? Сендерге қандай ақыл айтады? Сендерге не үйретеді? Әже туралы басқа не білесіңдер?

Кубизм стратегиясы арқылы оқыған мәтіннен не түсінгенін сұрақтарға жауап ретінде өз ойларын еркін жеткізе білді.

Кубизм стратегиясы

1 жақ - талдаңыз

Әже

2 жақ - салыстырыңыз

3 жақ - зерттеңіз

4 жақ - суреттеңіз

5 жақ - ойларыңызды байланыстырыңыз

6 жақ - келісіңіз не қарсы шығыңыз

Сабақ кезінде оқушы мен мұғалімнің арасында қатынастар нығайып, өз бетімен ізденуге, саралап нақты шешім қабылдауға, сыни ойлауға, өз ойын дәлелдеуге, шығармашылық белсенділікке ұмтылды. Оқушы өз бойынан өткізіп, топпен, жұппен, жеке орындаған жұмысы шығармашылыққа жетелейді.

«Автор орындығы» Оқушылардың қалауы бойынша ортаға автор болып бір оқушы шығып, үстелеге отырады. Оқыған мәтіннен оқып түсінгенін сұраққа жауап беру арқылы дәлелдейді. Оқушылар сұрақтарын қояды. Немесе тірек сөздер арқылы жазған шығарма, эссесін отырғызып оқыту. Бұл әдістер қызығушылығын оятуда, үй тапсырмасын сұрауда, ой толғаныс кезеңінде де қолданып отырдым.

Сұрақтар:

1. Шығарма тақырыбына нені арқау етіп алған?

2. Шығарма арқылы қандай идея ұсынар едің?

3. Шығармада әжені іздеу қалай басталады?

4. Шығармада әже бойынан қандай қасиеттерді іздеді?

5. Әже бойынан кейіпкерлер іздеген қасиет неге табылмады?

6. Әңгімедегі әжені басқа қырынан қалай сипаттар едің?

7. Егер Азаттың орнында болсаңыз қыздарыңызға берген уәдені қалай орындар едіңіз?

8. Әрбір үйде әже болған дұрыс па?

9. Әжелерге қандай тілек пен өтініш айтар едің?

«Нағыз әжені» тірек сөздер арқылы сипаттап жаз. Тірек сөздер: Әже, ана, отбасы, тәрбие, ұрпақ, мейірім, ұлттық, заманға сай, болашақ, жалғасу, даналық, кеңпейіл, зерек, дәстүр.

Синквейн стратегиясы: Бес жолды өлең құрастыру:

Кім? - Әже
Қандай? - мейірімді, дана, кеңпейіл.
Не істейді? - ертегі айтады, еркелетеді.

Әже - кеңпейіл жан.

Түйін сөз - Әже - ұрпаққа ұлттық тәрбие береді. Осындай жұмыстар арқылы оқушының шығармашылығы, белсенділігі артады.

Қазақ тілі сабағында білім алушылар тақырыппен байланысты тірек сөздерді әліпби әріптерімен сәйкестікте жазады, олар қанша әріп жаза алса, сонша жазады. Мысалы, егер тақырып «Сөйлем және сөйлем мүшелері» туралы болса, онда оқушылар былай істей алады:

A - Анықтауыш

Б - Бастауыш

Ж - Жай сөйлем

Қ-Құрмалас сөйлем

«3 таяқша» әдісі

1. СҰРАҚ

1. ЖАУАП

1. ИДЕЯ

Бүгінгі сабақта өткен «Нағыз әже қайда?» тақырыбы бойынша қолдану.

Миға шабуыл . Өткен тақырыптар бойынша сұрақтар қойылады. Оқушылар тез жауап беруі керек. Оңай сұрақтардан бастап қиындатуға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.