ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 40 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Экономика және құқық факультеті

«Құқықтану» кафедрасы

«Қылмыстық құқық » пәні бойынша

Курстық жұмыс

Тақырыбы: «Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының элементтері және белгілері»

_6В04201_-Құқықтану_мамандығы бойынша

201-топ студенті

Әлібек Орынбек Дәуренбекұлы

Оқу тәжірибе жетекшісі:

Кафедра меңгерушісі, з. ғ. к. Нурлин А. К.

Ақтөбе 2022

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

I. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ

1. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының түсінігі және маңызы . . . 5

2. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері және элементтері . . . 8

II. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІ

1. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ ОБЪЕКТІСІ

1. 1. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының объектісінің ұғымы және оның маңызы . . . 10

1. 2. Қылмыстық құқық бұзушылық объектісінің түрлері . . . 13

2. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ ОБЪЕКТИВТІК ЖАҒЫ

2. 1. Қылмыстық құқық бұзушылықтың объективтік жағының түсінігі мен маңызы . . . 16

3. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ СУБЪЕКТІСІ

3. 1. Қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісінің түсінігі және оның белгілері . . . 18

3. 2. Қылмыстық құқық бұзушылықтың арнайы субъектісі . . . 22

4. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ СУБЪЕКТИВТІК ЖАҒЫ

4. 1. Қылмыстың субъективтік жағының түсінігі және оның маңызы . . . 25

4. 2. Кінә туралы түсінік және оның нысандары . . . 30

III. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ

1. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының түрлерін саралау . . . 32

Қорытынды . . . 36

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 39

КІРІСПЕ

Он жылдан астам уақыт бойы теоретиктер де, практиктер де қылмыстық заңның тұжырымына берік енген "қылмыс құрамы" терминін кеңінен қолданды.

Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі оның осы құқық саласының негізгі жүйе құраушы категорияларының бірі екендігіне байланысты. Қылмыс құрамының болуы қылмыстық жауаптылықтың негізі, ал оның болмауы қылмыстық жауаптылықты тоқтатудың негізі болып табылады. Расында осы қылмыс құрамы қылмысты саралаудың негізгі құралы ретінде қызмет етеді. Сондықтан қылмыстық құқықтың алдында тұрған міндеттерді ойдағыдай шешу үшін қылмыстың құрамын сапалы құру қаншалықты маңызды екені анық. Қылмыс құрамын құру кезеңінде жасалған қателіктер әлеуметтік қауіпті мінез-құлыққа тыйым салу идеясының бұрмалануына әкеп соғады және нәтижесінде қылмыстық заңды қолданудың тиімділігін айтарлықтай төмендетеді немесе оны мүлдем жоққа шығарады. Ал, қылмыстың ең дұрыс құрастырылған құрамы қылмысқа тиімді қарсы тұрудың басты кепілі болып табылады.

Айта кететін нәрсе, қылмыстың құрамы бұл тек жиынтық ғана емес, сонымен қатар маңызды әлеуметтік-құқықтық функцияларды орындайтын кез-келген қылмыс белгілерінің қатаң, алгоритмделген жүйесі болып есептеледі (іс-әрекеттің әлеуметтік қауіптілігін сипаттау; ақпараттық модель функциясы; белгілі бір субъектіні қылмыстық жауапкершілікке тартудың құқықтық негізінің функциясы, тиісінше, заңдылық пен адамгершілікті қамтамасыз ету; Қылмыс санаттарының заңды негізінің функциясы) .

Қазіргі кездегі құқықтық ойдың дамуының әртүрлі кезеңдерінде қылмыс құрамы теориясы егжей-тегжейлі зерттелді, сонымен қатар қазіргі уақытта да зерттелуде. Қылмыстық-құқықтық доктринаны дамыту барысында бірқатар заңгер ғалымдар, соның ішінде Я. М. Брайнин, А. Н. Трайнин және басқалар қылмыстың құрамы туралы ілімнің әртүрлі аспектілерін терең және жан-жақты зерттеген болатын.

Бұл теорияны зерттеу қазіргі уақытта сәтті жалғасуда, оны В. Н. Винокуров, А. Э. Жалинский және басқа да авторлардың жұмыстары растайды.

Ұсынылған курстық жұмыста осы және басқа авторлардың теориялық материалдарын талдау негізінде қылмыстық құқықтың қылмыстық құқықбұзушылықтың құрамы деп аталатын маңызды институтына қатысты мәселелерді шешуге әрекет жасалды.

Курстық жұмыстың мақсаты қылмыстық құқықтағы қылмыстың құрамын зерттеу болып табылады.

Аталған мақсатты іске асыру үшін мынадай міндеттер қойылды:

1) "Қылмыс құрамы" ұғымын айқындау; Қылмыс құрамының мәні мен функцияларын анықтау;

2) Қылмыс құрамының құрылымын талдау;

3) Қылмыс құрамының түрлерін сипаттау.

Курстық жұмыстың объектісі болып қылмыстық-құқықтық институт ретінде танылатын қылмыстың құрамы табылады.

Зерттеу пәні қылмыстық-құқықтық нормалар, сондай-ақ зерттеу объектісіне қатысты доктриналық қайнар көздер болып табылады.

Курстық жұмыстың құрылымы осы зерттеудің мақсатымен және міндеттерімен анықталады. Ол кіріспеден, тараулардан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ҚҰРАМЫ

1. 1. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының түсінігі және маңызы

Бастапқы кезде "қылмыс құрамы" термині тек қана процедуралық мағынаға ие болды және қылмыстың заттай дәлелдерінің жиынтығын білдірді. Тек XVIII ғасырдың аяғында ғана қылмыстық кодекстердің құрылуына байланысты материалдық қылмыстық құқық теориясына ауыстырылды. Сондай-ақ ол бұл термин қылмыстық заңда жасалған қылмыстың маңызды белгілерін айқындай бастады. Сол кездерден бастап ақ осы тұжырымдаманы білдіретін термин көптеген заңгер ғалымдардың еңбектерінде кездеседі.

1920 жылдардың бірінші жартысында қылмыстық құқық бұзушылық құрамына қатысты мәселелерді белсенді талқылау басталды. Нәтижесінде, 1954-1955 жылдары қылмыстық құқық теориясындағы ғалымдардың басым бөлігі "қылмыстық құқық бұзушылық құрамы - бұл белгілі бір әлеуметтік қауіпті әрекетті қылмыс ретінде сипаттайтын қылмыстық заңмен белгіленген белгілердің жиынтығы" деген қорытындыға келді. Қылмыс құрамы ұғымын анықтауда қол жеткізілген бір ауыздан тұжырымдылық А. Н. Трайнин, В. Н. Кудрявцев, А. А. Пионтковский және тағы да басқа көптеген криминалистердің еңбектерінде көрініс тапты.

Сонымен, А. Н. Трайнин қылмыстың құрамы ретінде "заңға сәйкес мемлекет үшін белгілі бір әлеуметтік қауіпті әрекетті не әрекетсіздікті қылмыс ретінде анықтауға мүмкіндік беретін барлық объективті және субъективті белгілердің жиынтығы" деп түсіндірді.

А. А. Пионтковский қылмыстың құрамын қылмыстық заңнамаға сәйкес белгілі бір әлеуметтік қауіпті әрекетті қылмыс ретінде сипаттайтын белгілер жиынтығы ретінде анықтады.

Қылмыс белгілі бір белгілердің көп немесе аз санымен сипатталуы мүмкін, бірақ олардың барлығы осы қылмыстық құқық бұзушылық құрамына кіре алмайды. Көрсетілген қылмыстың әртүрлі сипаттағы және көлемдегі белгілерінің ішінен заң шығарушы тек кейін пайда болатын қылмыстық жауапкершілікке әсер етуі мүмкіндерін ғана таңдап алады. Дәл осы таңдалып алынған белгілердің ақырғы жиынтығы қылмыстың құрамын құрайды. Сонымен қатар қылмыс құрамының белгілері бір бөлек қылмысты екіншісінен ажыратуға мүмкіндік береді. Осыған байланысты В. Н. Кудрявцев қылмыс құрамының анықтамаларын "қылмыстық заңға сәйкес оны құқыққа қайшы және қылмыстық жазаланатын деп анықтайтын қоғамға қауіпті әрекет белгілерінің жиынтығы" деп санайды. бұл анықтамаға қатар қылмыстың құрамы қылмыстық заңнаманың Жалпы және Ерекше бөлігінде тұжырымдалған белгілердің жиынтығы болып табылатындығы туралы маңызды нақтылау жасай өткен жөн.

Осыған ұқсас анықтаманы біз көптеген заманауи оқу басылымдарынан табамыз. Мәселен, мысалы, А. И. Рарогтың айтуы бойынша:"қылмыстың құрамы - бұл қылмыстық заңда қарастырылған, қоғамға қауіпті әрекетті қылмыс ретінде сипаттайтын объективті және субъективті белгілердің жиынтығы". В Н. Баландюкте қылмыстық құқық бұзушылық құрамы туралы анықтама ретінде осы тұжырымдаманы атап өтті.

Біз қылмыстың құрамын қылмыстық кодексте белгіленген объективті және субъективті белгілердің жиынтығын білдіретін құқықтық ұғым және ол адам жасаған қоғамға қауіпті әрекетті нақты қылмыс ретінде сипаттайды деп түсіне аламыз.

Кейбір ғалымдар "белгілер жиынтығы" терминінің орнына "белгілер жүйесі" терминін бірдей ұғымға сілтеме жасай отырып қолданатынын ескеріңіз.

Мәселен, мысалы, А. И. Чучаев келесі анықтама береді:"қылмыстың құрамы - бұл қылмыстық заңда қарастырылған, қоғамға қауіпті әрекетті қылмыс ретінде сипаттайтын объективті және субъективті белгілер жүйесі".

Алайда, соңғы көрсетілген анықтама қылмыстық құқық теориясында жеткілікті түрде таралмағанын атап өткен жөн.

Қылмыстық кодексте бұл термин туралы жеткілікті айтылғанына қарамастан, заңды түрде бекітілмеген, яғни заңда оның құрылымы, міндетті элементтері және олардың мазмұны анық сипатталмаған. Иә, бәрімізге белгілі төрт элементтің болуы қылмыс құрамының да болуын сипаттайтындығы айқын. Алайда осы элементтерден басқа назар аударылуы тиісті нәрселер көп және ол белгілер әрбір қылмыстық құқық бұзушылық үшін әртүрлі болуы мүмкін. Біз бұны қылмыс санаттарына сәйкес әр қылмыс құрамын белгілеген кезде айқын байқаймыз.

Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 4-бабына сәйкес "Осы кодексте көзделген қылмыс құрамының барлық белгілері бар болатын іс әрекеттер қылмыстық жауаптылықтың бірден-бір негізі ретінде танылады".

Осы орайда көрсетілген бапты тұжырымға ала отырып қылмыс құрамын анықтау бізге қылмыстық жауаптылық негіздерін көрсетуге жол ашатындығы туралы нақты айта аламыз. Сәйкесінше, тұлғаның жасаған іс-әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері болмаса не анықталуы мүмкін емес болса, онда ол әрекеттерді қылмыс деп тану үшін де негіз жоқ дегенді білдіреді.

Келесі қарастыратын бап ретінде қылмыстық кодекстің 25-26 баптарын алайық. 25-бапқа сәйкес "Тұлғаның жасаған іс әрекеттерінде осы кодекстің ерекше бөлігінде белгіленген қылмыстық құқық бұзушылық құрамының барлық белгілері болатын болса, бұл қылмыс аяқталған деп танылады. "

Жоғарыда аталған бапты негізге ала отыра біз қылмысты аяқталды деп тану үшін де қылмыстық құқық бұзушылық құрамының толық жиналуы бірден - бір негіз болып табылатындығын нақтылай аламыз. Айта кетелік бұл жерде жауаптылық туралы емес, тек қылмыс жасау сатысы туралы сөз қозғалып отыр. Тиісінше қылмысты аяқталды деп тану оған нақты әрі әділ жаза тағайындауға септігін тигізеді. Бұл дегеніміз қылмыс құрамын анықтаудың жасалған қылмысқа жаза тағайындауда да маңызды рөл атқаратынын білдіреді.

Ал 26-бап қылмыстан өз еркімен бас тартуды белгілейді. Оған сәйкес "қылмысты ақырына дейін жеткізуінен бас тартқан адамның іс жүзінде жасаған әрекеттерінде өзге қылмыстық құқық бұзушылық құрамы болған жағдайда ғана жауаптылық туындайды. "

Бұл жерде көрсетілген баптағы "өзге" сөзіне назар аударған жөн. Дәл осы бапқа сәйкес қылмысты ақыр соңына дейін жеткізуден өз еркімен және біржолата бас тартқан адамда осы қылмысы бойынша жауаптылық туындамайды. Яғни, тұлғаның бұл ерікті әрекетін саралай отыра басқа да қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері көрінетін болса ол адам қылмыстық заң бойынша жауап береді. Сонымен, қылмыс құрамын анықтау бұл бапқа сәйкес жоғары аталғандардан басқа, қосымша қылмыстық жауаптылықтан жалтаруды болдырмау функциясын да атқарады деп топшылай аламыз.

Жеңілдетілген мән-жайлары бар қылмыстық құқық бұзушылықтардың құрамына келетін болсақ, әдетте қоғамдық қауіптіліктің төмен дәрежесімен сипатталатын қылмыстардың дербес құрамдарын пайдаланады.

Қарастырылып отырған функция қылмыстық құқықтағы маңызды салалық қағидалардың бірі - қылмыстық жауаптылықты саралаумен тығыз байланысты. Сонымен қатар қылмыс құрамының дәл осы функциясы жасалған қылмыстық құқық бұзушылықты дәл анықтауға мүмкіндік береді. Сот өз кезегінде осының арқасында әділ жаза тағайындау кезінде қылмыстық жауапкершілікті заң мен жазаны даралау қағидаты талап ететіндей нақты ажырата алады.

Қылмыс құрамының негізгі функцияларының бірі - қылмыстың материалдық қасиетінің жүйе құраушы факторы болып табылатын қоғамға қауіптілікті анықтаушы - басқарушылық рөлі. Бұл функция негізгілердің бірі бола отырып, сонымен қатар әмбебап болып та табылады. Өйткені қылмыс деп танылған әрекеттің қоғамға қаупі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің жалпы және ерекше бөліктерінің барлық нормативтік материалдарына енеді.

Жоғары да көрсетілген маңызды функциялардың барлығы ретеушілік, қорғаушылық, ескертушілік және тәрбиелеушілік деп аталатын қылмыстық құқықтың негізгі функцияларынан туындайтындығын атап өткеніміз дұрыс.

Жалпы "қылмыс құрамы" ұғымының рөлі мен маңыздылығын заңнамалық қызмет үшін де, қылмыстық сот төрелігін жүзеге асыру үшін де бағалау қиын болып табылады. Алайда, осы ретте қылмыс құрамының маңыздылығы басқа да қылмыс теориясындағы ұғымдарға қарағанда аз не онша маңызды емес деп айтсақ, әлбетте қателесеміз.

Біз қылмыс құрамының екі негізгі қызметін сипаттай аламыз:

Біріншіден, қылмыстың құрамы қоғамға қауіпті деп саналатын әрекеттерді сипаттайды.

Екіншіден, қылмыстың белгілі бір құрамын қылмыстық заңға бекіту - бұл қоғамның осы қоғамға қауіпті әрекеттерге қарсы тұруға бағытталған реакциясы болып табылады.

Қылмыстың құрамы маңызды практикалық мәнге ие, өйткені ол нақты қылмыстық істер бойынша шындықты білу құралы болып табылады. Сонымен қатар, қылмыс құрамының мәні ретінде келесідей белгілерді атай аламыз: қылмыстық жауаптылықтың заңды негізі болып табылады; сотқа жазаның түрі мен мөлшерін немесе қылмыстық жауапкершілікті жүзеге асырудың басқа да шараларын анықтауға мүмкіндік береді; адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының кепілі болып табылады.

Қылмыс құрамы арқылы ғана қылмыс жаза түріндегі заңмен тыйым салынған кейпіне ие болады. Қылмыс құрамынсыз бірде -бір қоғамға қауіпті іс әрекетті қылмыс деп атау мүмкін емес. Сәйкесінше, іс жүзінде қылмыстық құқық бұзушылықтың құрамы қылмыстық құқық нормаларымен реттелетін теріс қоғамдық қатынастарды тудырады. Дәл осы құқықтық қатынастар шеңберінде қандай да бір белгілі нысанда қылмыстық жауаптылық жүзеге асады.

Жалпы алғанда, қылмыстың құрамы-бұл құқықтық білім және қоғамдық қауіпті әрекеттерді қылмыс ретінде сипаттайтын, қылмыстық заңда белгіленген объективті және субъективті белгілердің жиынтығы бар тұжырымдалған теориялық модель немесе басқаша айтқанда - қажетті және жеткілікті элементтердің мазмұнын сипаттайтын және жасалған әрекетке қылмыстық-құқықтық баға беруге мүмкіндік тудыратын қылмыстық заңда бекітілген объективті және субъективті белгілердің жиынтығы.

1. 2. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының белгілері және элементтері

Жалпы философияда да, құқық философиясында да, атап айтқанда, әртүрлі сыртқы және ішкі өзгерістер кезінде оның негізгі қасиеттерінің сақталуын қамтамасыз ететін объектінің тұрақты байланыстарының жиынтығы құрылым деп аталады. Құрылым жүйенің әртүрлі түрлендірулерінде тұрақты, салыстырмалы түрде өзгермейтін нәрсені ғана білдіреді. Кез-келген қылмыс құрамының құрылымы өзгеріссіз қала отырып, төрт элементтің бірлігін білдіреді: қылмыс объектісі, объективті жағы, қылмыстың субъектісі және субъективті жағы.

Қылмыс объектісі деп қылмыстық заңмен қорғалатын, қылмыстық қол сұғушылық бағытталған және ол елеулі зиян келтіретін немесе келтіруі мүмкін адамның, қоғамның немесе мемлекеттің қоғамдық қатынастарда делдал болған белгілі бір игіліктері не мүдделері түсініледі.

Қылмыстың объективті жағы қылмыстық қол сұғудың сыртқы процесін - нақты сыртқы, объективті көрінісі бар іс-әрекетті (әрекетті немесе әрекетсіздікті) қамтиды. Объективті жағы - бұл сезім мүшелерінің көмегімен қабылдануы мүмкін әрекеттің көрінісі.

Қылмыстың субъектісі оны жасаған, қылмыстық заңда белгіленген қылмыстық жауапкершілік жасына жеткен, есі дұрыс адам болып табылады.

Субъективті жақ адамның өзі жасаған іс-әрекетке және оның салдарына психикалық қатынасын сипаттайды. Бұл адамның интеллектуалды және ерікті қасиеттерінің бірлігін білдіреді, олар бірлікте қарастырылады және адамның мінез-құлқында көрінеді, яғни. қылмыстың объективті жағы арқылы.

Қылмыстық құқық бұзушылық құрамында белгілі бір белгілер мен элементтерді біріктіреді. Белгі - бұл оның қатысуымен бір нәрсені анықтауға болатын көрсеткіш, ал элемент - бір бүтін нәрсенің құрамдас бөлігі. Айта кетелік қылмыс құрамы жоғарыда аталғандай бөлек элементтерге бөлінгенімен, бірде - бір элемент өзі, дербес әрекет ете алмайды. Қылмыс құрамын толықтай тану үшін көрсетілген элементтердің барлығы болуы тиіс.

Қылмыстың белгілі бір құрамы - бұл осы қылмысты жүзеге асырудың кез-келген жағдайында жасалуы міндетті болып табылатын белгілердің жиынтығы бар және өзгермелі белгілерді қамтымайтын заңнамалық модель.

Қылмыстың әр құрамына қатысты белгілердің жиынтығы әртүрлі. Кейбір белгілер қылмыстың барлық құрамдарына тән, ал басқалары олардың айрықша ерекшеліктерін анықтайтын қылмыстардың жекелеген құрамдарына ғана тән. Осыған сүйене отырып, қылмыс құрамының белгілері шартты түрде міндетті және факультативті болып бөлінеді. Міндетті және факультативті белгілерді қылмыс құрамының барлық элементтеріне жатқызуға болады.

Қылмыстың барлық нақты құрамына тән белгілер міндетті болып табылады. Мұндай белгілердің жиынтығы толық болып көрінеді.

Факультативті - бұл қылмыстардың жекелеген құрамына ғана тән белгілер. Олар қылмыс құрамының негізгі, міндетті белгілеріне қосымша ретінде қолданылады. Алайда, мұндай белгілер заңмен бекітілген қылмыстың әрбір нақты құрамы үшін міндетті де болады. Олар тек қылмыс құрамының жалпы тұжырымдамасына қатысты факультативті болып табылады. Осылайша, қылмыстың себебі факультативті белгілердің бірі болып табылады.

Қылмыс құрамының белгілері деп қылмыстық құқық бұзушылық құрамының жекелеген элементтерін сипаттайтын қылмыстың айрықша ерекшеліктерін түсіну керек.

Қылмыс құрамының белгілері:

Белгілі бір әрекетті қылмыс деп тану үшін маңызды болуы тиіс. Осы белгілердің кемінде біреуі болмауы - жалпы қылмыс құрамының болмауын білдіреді.
Әрекетті қылмыс деп тану үшін қосымша белгілерді көрсетуді қажет етпейтінде жеткілікті болуы керек.

Қылмыс құрамының белгілері Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексінің ерекше бөліміндегі қылмыстық-құқықтық нормалардың диспозициясында көрсетілген. Бұл белгілердің жиынтығы ерекше бөлімнің нормаларында қарастырылған нақты қылмыстың құрамын құрайды.

Қылмыс құрамының белгілері объективтік және субъективтік болуы мүмкін. Қылмыстың объективтік белгілеріне қылмыстың объектісі мен объективтік жағы кіреді. Ал субъективтік белгілер қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісі мен субъективтік жағын қамтиды.

Қылмыс құрамының әр элементіне өзіндік міндетті және факультативті белгілер тән. Бұл белгілер қылмыстық қол сұғушылықтың жеке заңды қасиеттерін бекітеді.

Міндетті белгілерге:

объект үшін - қылмыстық заңмен қорғалған қоғамдық қатынастар;
объективті жақ үшін - қоғамдық қауіпті әрекет; қоғамға қауіпті салдарлар; себепті байланыс;
субъект үшін - белгіленген жасқа жеткен, есі дұрыс жеке тұлға;
субъективтік жақ үшін - кінәнің нысаны.

Факультативті белгілерге:

объект үшін - қылмыстың қосымша объектісі және нысанасы;
объективті жақ үшін - орын, уақыт, әдіс, жағдай, жасау құралдары;
субъект үшін -арнаулы субъект;
субъективтік жақ үшін - мотив, мақсат және т. б.

II. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІ

1. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ ОБЪЕКТІСІ

1. 1. Қылмыстық құқық бұзушылық құрамының объектісінің ұғымы және оның маңызы

Қылмыс объектісінің проблемасын әзірлеу заң ғылымында XVIII ғасырдың аяғында басталды. "қылмыс құрамы" ұғымы бастапқы, іс жүргізу маңыздылығын тоқтатып, қылмыстық құқықтың маңызды категорияларының бірі мәртебесіне ие болды. Бұл, әрине, алдыңғы ғасырларда қылмыстық әрекеттердің бағытын түсінуге тікелей қатысты мәселелерді шешу зерттеушілердің назарынан тыс қалатындай қабылданбайды. Рим құқығынан бері бұл мемлекеттік және жеке сипаттағы қылмыстарды іс - әрекеттер арасында ажыратуға және біріншісін қылмыстық, ал екіншісін азаматтық іс жүргізу тәртібімен қудалауға мүмкіндік беретін маңызды сипаттамалардың бірі деп саналды. Кейіннен жәбірленушінің (жеке айыптау дела) шағымы бойынша ғана қудаланатын қылмыстар тобын оқшаулауды көздейтін өзінің бастапқы мағынасын сақтай отырып, бұл жіктеу ғылыми әдебиеттерде және бірқатар мемлекеттердің заңнамасында кеңінен қолданылды.

Ең алдымен, қылмыс объектілерін қоғамдық қатынастарда қарастырған жағдайда, әрбір жеке қылмыста қанша объект көзделгенін анықтау орынды. Қылмыс объектілерін негізгі, қосымша және факультативті деп бөлуді көрстепес бұрын, бұрынғы әдебиеттерде тікелей және жанама қол сұғушылық объектілерін оқшаулау туралы айтылғанын есте ұстаған жөн. Бізді қызықтыратын тұжырымдамада қылмыстың тікелей объектісі де оқшауланған, бірақ бір қатарда жанамамен емес, ортақ және жалпы объектімен.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.