Қарудың негізгі белгілері
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫ ҮШІН ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.1 Қарудың заңсыз айналымы туралы қылмыстық-құқықтық түсінік ... ... 8
1.2 Қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік ... ... ... ...16
2.ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫ БІЛІКТІЛІГІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.1Қару-жарақтың заңсыз айналымының объектісі, объектісі және объективті жағы
2.2 Қарудың заңсыз айналымының субъективті жағы
2.3 Қарудың заңсыз айналымының біліктілік мәселелері
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі:
Мемлекет пен қоғам өмірінің қазіргі жағдайы өте күрделі. Қазақстандағы саяси, экономикалық және әлеуметтік реформаларды жүзеге асыру барысында елеулі кедергі қылмыс болып табылады. Қылмыстың көбеюі әлемнің қарулануының күшеюі және қарудың ашық түрде көрсету, Қазақстаның криминогендік жағдайдың нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады. Қаруды қолдану арқылы жасалатын қылмыстардың жаппай көбеюі, қылмыстық топтардың кәсіпқойлануы, пара алу, бопсалау, қорқыту, құқық қорғау органдарымен қауіпті ауқымдағы қарулы қақтығыстар күнделікті өмірдің бір бөлігі болып табылады; азаматтардың өмірі мен денсаулығына қауіпті қол сұғушылықтардың, соның ішінде лаңкестік бағыттағы, пайдакүнемдік және зорлық-зомбылық қылмыстарының күшею үрдісі байқалады. Қазіргі жағдайда Қазақстанда атыс қаруының заңсыз айналымына қарсы күрес мәселелері ерекше өзекті болып табылады. Арнайы жүргізілген зерттеулер ішкі істер органдарының белсенді түрде қабылдап жатқан шараларына қарамастан қарастырылып отырған заңсыз әрекеттер азайып қана қоймай, сонымен қатар басқа да шабуылдарға қарағанда салыстырмалы түрде көбірек пайда әкелетін қылмыстық салаға айналатынын көрсетеді және әсер ету қаупінің төмен дәрежесі. Қарудың бақылаусыз айналымы ұйымдасқан және трансұлттық сипатқа ие болды және қазіргі жағдайда қылмыстың ең күшті детерминанттарының бірі болып табылады.
Құқық бұзушылықтың алдын алу іс-шараларында қарудың заңсыз айналымына қарсы күрес ерекше орын алады, өйткені ол қосарланған профилактикамен сипатталады: қаруға қатысты заңсыз әрекеттердің жолын кесумен қатар, қаруды заңсыз қолданудан туындауы мүмкін ауыр зардаптардың да алдын алады. Заманауи жағдайларда қарудың заңсыз айналымымен күресу үшін, ең алдымен, олардың заңды айналымына бақылауды күшейтумен байланысты шұғыл, неғұрлым қатаң шаралар қабылдау қажет. Бұл шараларды әзірлеу заңсыз қару айналымының барлық заңдылықтарын терең криминологиялық зерттеу негізінде ғана мүмкін болады, өйткені бұл құбылыс бойынша іргелі ғылыми зерттеулерсіз құқық қорғау органдарының онымен күресу жөніндегі қызметі тиімсіз.
Дипломдық жұмыстың мақсаты қарудың заңсыз айналымына қатысты криминалистикалық және қылмыстық-құқықтық мәселелер кешенін зерттеу, сонымен қатар қарудың заңсыз айналымына байланысты қылмыстардың криминалистикалық сипаттамаларын егжей-тегжейлі зерделеу, өзектілігі мен маңыздылығын растау болып табылады.
Зерттеу мақсаттары: Осы мақсатқа сәйкес келесі міндеттерді анықтау және шешу қажет:
Қазақстан мемлекетінде қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік туралы заңнаманың дамуын сипаттау;
қарудың түсінігі мен түрлерін бөліп көрсету;
қарудың заңсыз айналымы үшін жауапкершілікті қарастыратын қолданыстағы қылмыс құрамының қылмыстық-құқықтық сипаттамасын беруге;
қарудың заңсыз айналымының себептерін анықтау;
қарудың заңсыз айналымына қарсы күресті ұйымдастыруды жетілдірудің негізгі бағыттарын талдау.
Криминализация тұрғысынан суық қару кейбір пункттерде атыс қаруынан асып түседі және ежелгі мәдени ескерткіштердің бірі болып табылады, ал оның түрлері адам еңбегі, қорғанысы және шабуылы үшін жасаған заттардың маңызды бөлігін құрады.
Атыс қаруымен салыстырғанда суық қару әлдеқайда ертерек қылмыс құралы ретінде қолданыла бастады. Суық қару, сондай-ақ оны қолданудың іздері атыс қаруы мен оның әрекетінің іздерінен бұрын қылмыстық істер бойынша заттай дәлел ретінде қарастырыла бастады.
Алайда, бастапқыда қарудың өзін зерттеу тек оны тексерумен шектелді. Оны қолданудың іздерін дәстүрлі түрде сот дәрігерлері қарастырды. Бұл ереже заңнамалық деңгейде суық қарудың айналымы шектелгенге дейін сақталды.
1998 жылғы 30 желтоқсаннан бастап күшіне енген "Жекелеген қару түрлерінің айналымын мемлекеттік бақылау туралы" ҚР Заңы мемлекетіміздің аумағында суық қару айналымы кезінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді. Бұл заң қару түрлерін анықтайды және олардың Тұжырымдамасын анықтайды.
Қоғамдағы кез-келген өзгерістің айрықша ерекшелігі-оның әртүрлі қарулармен қанығуы. Бұл оның заңды айналымы саласында да, қару-жарақпен заңсыз операциялар жасау саласында да орын алады.
ҚР қолданыстағы Қылмыстық кодексінде қылмыстардың бірқатар құрамы бар, олар бойынша суық қаруды криминалистикалық зерттеу жүргізу қажет.
Дипломдық зерттеу объектісі қоғамдық қауіпсіздіктің нақты жағдайы және оны қамтамасыз етудің қылмыстық-құқықтық құралдары қоғамдық қауіпсіздікке аса қауіпті қылмыстық қол сұғушылықтың бірі - заңсыз қару айналымының алдын алу және оның көрінісімен күресу болып табылады.
Зерттеу пәні: тарихи аспектіде де әрекет ететін қылмыстық заңнама, қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстар бойынша жүйелі есеп беру, анықтамалар, сот тәжірибесіне шолулар.
Әдістеме және зерттеу әдістемесі: Дипломдық зерттеудің әдіснамалық негізі - салыстырмалы құқықтық, статистикалық модельдеу әдісі, сараптамалық бағалау әдісі, социологиялық және т.б. сияқты ғылыми танымның жалпы және арнайы әдістерін пайдалана отырып, зерттеу объектісі мен пәнін қарастыруға диалектикалық көзқарас.
Зерттеудің теориялық негізін қылмыстық құқық, криминология, қылмыстық іс жүргізу, сот сараптамасы бойынша отандық авторлардың еңбектері құрайды.
Зерттеудің нормативтік базасы мыналардан тұрады: Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі, Сот- медициналық сараптама. Зерттеу барысында сот тәжірибесінің жарияланған материалдарын зерделеу қажет.
Дипломдық жұмыстың құрылымы. Диссертация кіріспеден, үш тараудан, оның ішінде тоғыз параграфтан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.
1. Қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауаптылықтың құқықтық негіздері
Қолданыстағы заңнама, арнайы және анықтамалық басылымдар, қазірігі пікірлер қару ретінде нені қарастыру керектігі туралы біріңғай түсінік береді. Осының аясында олар шабуылға немесе қорғанысқа техникалық қолайлы объектілерді, олардың жиынтығын қарастырады. Қару-жарақ қарсыластың адам күшін, оның техникасы мен құрылымдарын жою үшін қолданылатын барлық құрылғылар мен құралдардың біртұтас белгісі ретінде де қарастырылады.
Заңнамалық деңгейде қару "тірі немесе басқа мақсатқа қол жеткізу, сигнал беру үшін конструктивті түрде жасалған құрылғылар мен заттар" ретінде анықталады.
Заң шығарушы тұжырымдаған қару анықтамасы Қазақстан аумағында қару айналымын реттейтін нормативтік актілердің көпшілігінің негізін құрайды. Ұсынылған қарудың анықтамалары және оның заңнамалық түсіндірмесі оны тиісті нысанаға (адам, жануар, спорттық құрал) тигізу мүмкіндігі болып табылатын негізгі құрамдас бөлігі ретінде көзделген мақсат тұрғысынан түсіндіреді.
Бұл анықтамадан бірқатар белгілерді ажыратуға болады, атап айтқанда:
- қару - материалдық дүниенің құрылғысы немесе объектісі;
- қару тек қызметтің нәтижесінде ғана жасалуы мүмкін
адам;
- қарудың негізгі міндеті - тірі немесе басқа нысананы (нысананы) талқандау, сондай-ақ сигнал беру.
Қару ұғымының барлық ғалымдар жалпы қолданылатын мағынада қару сөзі шабуылға немесе қорғанысқа жарамды кез келген құралдарды, сондай-ақ осындай құралдардың жиынтығын білдіреді деп тұжырымдайды. Заң шығарушы қарудың құрылымдық түрде белгіленген мақсаттарға жету үшін жасалған заттар екенін көрсетеді. Осылайша, конструкциялық қаруды құрамдас бөліктерінің жалпы жиынтығы бойынша анықтайтын белгі. Оған ұқсас заттардың құрамындағы қаруды анықтайтын белгілер оның тағайындалуымен байланысты.
Нысананы талқандау дегеніміз - объектінің немесе оның тұтастығын уақытша немесе тұрақты (тіршілігін тоқтатқанға дейін) бұзу. Бұл аспектіде нысанаға жеткізу үшін дербес зат (оқ, тас, жебе, т.б.). Қаруды қызметтеріне байланысты нысанаға ұнтақ газдарын, тұз пайдалану немесе тікелей қаруды пайдалану (пышақтар, сойылдар және т.б.) пайдалану.
Қарудың негізгі белгілері:
1.Қарудың конструктивтік құрылымы
2.Пайдалану мақсаты
3.Зақымдану қабілеті.
Негіздерге байланысты қарудың бірнеше жіктелуі бар. Оны заң шығарушы немесе ғалымдар ғана ажырата алады.
Заң шығарушы мақсатқа және пайдалану әдісіне қарай жіктеуді бөледі.
Тағайындалуына қарай қарулар мыналарға бөлінеді:
1) азаматтық;
2) Қызмет көрсету;
3) Қол винтовкасымен және суықпен ұрыс.
Қолдану тәсіліне қарай заң мыналарды ажыратады:
1. Атыс қаруы;
2. Жою шектелген атыс қаруы;
3. Қару-жарақ;
4. Қаруды лақтыру;
5. Газды қару;
6. Пневматикалық қарулар;
7. Сигналдық қару.
Дабылдық қарудың айналымы заңмен реттелмегенін, тиісінше, оны бұзғаны үшін қылмыстық және әкімшілік кодекстерде жауапкершілік қарастырылмағанын атап өткім келеді.
Ғылым қаруды жіктеудің мынадай негіздерін анықтайды: мақсаты, жасалу тәсілі.
Қару қорғаныс және шабуылға арналған болуы мүмкін. Кейбір ғалымдар бұл жіктеумен келіспейді, өйткені қарудың негізгі міндеті тірі немесе басқа нысананы жеңу болып табылады, ал қорғаныс қарулары бұл санатқа кірмейді. Жасалу тәсіліне қарай қарулар бөлінеді: өнеркәсіптік, қолөнер және қолдан жасалған. Жоғарыда келтірілген қару классификациялары қару туралы ғылымның білімін кеңейткенімен, нақты қарудың заңсыз айналымының қоғам үшін қауіптілігі туралы нақты түсінік бермейді.
Қаруды тексергеннен кейін тергеуші сараптама жүргізу қажеттілігі туралы мәселені шешеді. Бұл сұраққа оң жауап болған жағдайда тергеуші суық қаруға сараптама тағайындау туралы қаулы шығарады.
Суық қару болуы мүмкін заттан қолдың іздері табылған жағдайда, алдымен трасологиялық ( саусақ ізі ) сараптама, содан кейін сот-медициналық сараптама жүргізіледі. Егер бұл қол іздері қанға ұқсас заттың қабаттасуынан пайда болса, оларды алдымен трасология сарапшысы зерттейді, содан кейін тиісті сарапшы іздерді сот - медициналық (биологиялық) зерттеу жүргізеді және осы зерттеулерден кейін ғана суық қаруға сот сараптамасы жүргізіледі.
Егер суық қаруда бір мезгілде қолдың тер іздері, қанға ұқсас іздер және микробөлшектер болса, тергеуші бұл затты сот дәрігері мен криминалист мамандарға көрсетіп, олардың қатысуымен бар іздерді зерттеу қандай ретпен жүргізілетінін және егер сараптама жүргізу кезінде іздердің кем дегенде бір бөлігін зақымдау немесе жою қаупі болса, шешу қажет дәйекті түрде, екі сараптаманы да екі сарапшы бір уақытта, параллель жүргізуі керек, содан кейін ғана суық қаруға сараптама жүргізілуі керек.
Қаруды криминалистикалық сараптаманың маңызды ерекшеліктерінің бірі-логикалық тұрғыдан суық қаруды орнату индуктивті әдіспен жүреді-алдымен зерттелетін объектінің суық қарудың белгілі бір түріне ( кіші түріне, түріне ) сәйкестігі анықталады және осыған сүйене отырып, жалпы алғанда оның суық қаруға жататындығы туралы қорытынды жасалады.
Қылмыстық іс - әрекеттердің дұрыс біліктілігі көбінесе заттың тиесілілік тобының-заттай дәлелдемелердің оны суық қаруға жатқызу, оның түрін, оның ішінде дайындау тәсілін, сондай-ақ оның техникалық жай-күйін анықтау мақсатында қаншалықты дұрыс белгіленетініне байланысты. Суық қарудың түрлері мен сорттарының алуан түрлілігі, конструкцияларының, пішіндерінің, өлшемдерінің және басқа сипаттамаларының ерекшелігі оны сот-медициналық бағалау саласында кең және терең арнайы білімді қажет етеді және көптеген жағдайларда бұл мәселелерді тек сот-медициналық сараптама арқылы шешуге болады.
Суық қаруды және оны қолдану, иелену және пайдалану іздерін зерттеу келесі міндеттерді орындауға бағытталуы мүмкін:
- бұл заттың қылмыс құралы болғанын және белгілі бір адамға қарсы қолданылуы мүмкін екенін көрсететін белгілерді анықтау;
- қылмыс қаруын қолданудың кейбір мән-жайларын анықтау;
- қылмыс құралының иесін немесе оны қолданған адамды анықтау;
- зерттелетін заттың суық қаруға немесе қылмыстың өзге де құралдарына тиесілігін анықтау;
- криминалистикалық және басқа да сараптамаларды тағайындау қажеттілігі туралы мәселені шешу.
Қылмыстың кейбір жағдайлары туралы ақпаратты ( шабуылдаушы мен жәбірленушінің өзара орналасуы, зақым келтіру реттілігі және т.б.) жәбірленушінің денесі мен киіміндегі зақымдануды және қылмыс құралын қолдануды зерттеу арқылы алуға болады. Қылмыс құралының иесін немесе оны қолданған адамды қылмыс құралына саусақ ізімен орнатуға болады.
Ол туралы мәліметтерді кейде кесілетін, күйдірілетін немесе пышақтардың, кастеттердің тұтқаларында басқа тәсілмен қалдырылатын Тегі, аты немесе басқа белгілер табылған кезде алуға болады. Қылмыскердің кәсібі, кәсібі қылмыс құралында затты қолданар алдында сақтаған заттың бөлшектерін немесе иесінің қалтасында немесе сөмкесінде болған кезде оған түскен шаң, қоқыс, мата талшықтарын табу арқылы бағалануы мүмкін.
1.1 Қарудың заңсыз айналымы туралы қылмыстық-құқықтық түсінік
Заңсыз қылмысқа қатысты қылмыстардың белгілеріне көшейік қару саудасы. Заңсыз сауда көбірек деген пікір бар формальды шеңберден шығатын сыйымды криминологиялық концепция құқықтық, оның элементтері Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексімен анықталады.
Көптеген қылмыстарды қарастыру, ол қарудың заңсыз айналымы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 287-бабы бойынша жүргізіледі.
Сондай-ақ ғылымда өндіру, сату, көмегімен жүзеге асырылатын қаруды алу, сақтау, алып жүру және т.б. заңдарды, ережелер мен ережелерді бұзу, заңсыз айналымды қалыптастыру заңдық тұрғыдан алғанда, танымал пікірге қайшы келетін қару біртекті емес, екі түрге бөлінеді.Бірінші түрі әкімшілік құқық бұзушылық жасаумен байланысты немесе басқа да әкімшілік тыйымдарды бұзу. Сондай-ақ митингілер, көше шерулері мен демонстрациялар кезінде заңды түрде сақталған қаруды алып жүруге, өзін-өзі қорғау мақсатында ұзын ұңғылы атыс қаруы мен қырлы қаруды алып жүруге тыйым салынады.
Тұмсық энергиясы 7,5 Дж-ден астам және калибрі 4,5 мм-ден астам пневматикалық қаруды спорт ғимараттарынан тыс жерде сақтауға немесе пайдалануға, сондай-ақ лақтыру қаруын (садақ, арбалет) қолдануға тыйым салынады. Сондай-ақ дыбыссыз түсіруге арналған құрылғылар, түнде көруге арналған көздеуіштер (визуалдық жүйелер), электрошок құрылғыларын жасау, механикалық бүріккіштер, аэрозоль және жыртқыш және тітіркендіргіш заттармен жабдықталған басқа да құрылғыларды сату, пайдаланғаны үшін әкімшілік жаза қарастырылмаған. Менің ойымша бұл заттар қауіпті қару түріне жатады деп ойлаймын. Өйткені ол қылмыстық заңның тиымдарын бұзатын және қылмыстық жауаптылыққа әкеп соғатын әрекеттерді қамтиды. Қылмыстың құрамына азаматтық, қызметтік және әскери қарумен, оның ішінде заңмен тыйым салынған әрекеттер жатады.
Қарудың нақты конструктивті түрлеріне қатысты бұл белгілер біртұтас кешенді құрайды және жеке деп атауға болатын белгілермен толықтырылады.
Пышақ қаруы - қылыштар, стилеттер, кортиктердің бір бөлігі, ине шанышқылары, тарихи шыңдар және қазіргі қылмыскерлердің "шабдалы". Олардың жүздері жоқ және нүктенің арқасында дененің жұмсақ тіндерін (және киім матасын) жыртады.
Пышақтау және кесу қаруы бір жүзді (пышақ) және екі жүзді (қанжар) болып бөлінеді.
Суық қаруға жататын пышақтардың құрылымдық белгілері:
1) пышақтың үшбұрышты ұшы бар, ол әдетте 45° - тан төмен бұрышта пышақтың тегіс дөңгелектенуі (жиектің қиғаштығы) кездесуінен пайда болады;
2) нүкте нүктесі тек пышақтың бойлық осі мен аяқ сызығы арасындағы интервалда жатыр;
3) кеудеге немесе іш қуысына енетін зақым келтіруге жеткілікті пышақтың ұзындығы (қазіргі уақытта 9 см және одан жоғары);
4) қолыңызда ұстауға ыңғайлы тұтқа;
5) пышақтың жалпы беріктігі және пышақтың қаттылығы.
Екі жүзді пышақтар, яғни қанжарлар да белгілер кешеніне ие:
1) жалпы бойлық симметрия кезінде нүкте екі пышақтың 45°аспайтын бұрышпен жақындасуынан пайда болады;
2) пышақ қисық болса да, нүкте пышақтың бойлық осінде жатыр;
3) адамның денесіне ену үшін жеткілікті пышақтың ұзындығы;
4) қолыңызда ұстауға ыңғайлы тұтқа;
5) қатайтқыштардың болуына байланысты қол жеткізілетін құрылымның жалпы беріктігі және қалақшаның қаттылығы.
Тергеу және сот-медициналық тәжірибеде кесу (балталар), кесу (жауынгерлік балталар, оның ішінде балталар мен қамыстар, қылыштар), бір мезгілде тесетін-кесетін және кесетін қарулар (дойбы, кескіш, қайшы, кең қылыш, штык) сирек кездеседі. кескіштер, үлкен қанжарлар).
Ұрып-соғу әрекетінің қаруы - сойылдар, жезден жасалған түйреуіштер, қол ұстағыштары, қаңылтыр шарлар, қылшықтар және т.б. Қылмыскерлер пайдаланатын сойылдар әдетте металл құбырлардың сынықтарынан, кабель бөліктерінен, орындықтардың аяқтарынан, күректер мен сыпырғыштардың бөліктерінен жасалады. Алайда, мұндай нысанды қару-жарақ ретінде тану үшін белгілі бір өлшемді деректердің болуын анықтау керек (ұзындығы - кемінде 30-40 см, диаметрі - шамамен 3 см), олар объектінің массасын, ол жасалған материалдың қаттылығы және міндетті тұтқасы - оқшаулағыш таспамен немесе ойық аймақпен, сондай-ақ білезік ілмегі бар тесіктермен (ілмектер) оралған.
Кастеттер бұйра табақша болып табылады және соққы беті мен саусақ саңылаулары, тіреуіш және аялдамасы бар қаңқадан тұрады.
Осылайша, заңсыз айналымға қаруды қылмыстық жолда пайдалану, қылмыстық жолға тарту, бақылауды босату заңды қаруды айналымы ережелерін бұзу жатады. Азаматтық қаруды заңды түрде рәсімдеу және мерзімі өткен соң пайдалану, ол заңсыз қаруды пайдалануға жатады. Жоғарыда айтылғандарды талдай отырып, атыс қаруының, өзін-өзі қорғауға арналған ұзын ұңғылы атыс қаруының, аңшылық атыс қаруының және пневматикалық қарудың, сондай-ақ спорттық немесе аңшылық тегіс ыңғайлы ұзын қарудың заңсыз айналымының басталу сәті шегінде болады. Осы қаруды сақтау және алып жүру құқығына лицензия берілген күннен бастап 4 жыл 11 ай және лицензия берілген күннен бастап 5 жыл мерзімге аяқталады (яғни бір айға созылады) Әрі қарай, келесі күні лицензияның қолданылу мерзімі аяқталған күні, қаруды алып жүру уақыт аяталады, оны тәркілеу және жою сәтіне дейін созылуы мүмкін. Айта кету керек, бұл ережелер әскери атыс қаруына, оқ-дәрілерге, жарылғыш заттар мен жарылғыш құрылғыларға ешбір жағдайда қолданылмайды. Қаруды сақтау ережелерін бақылауды және есепке алуды жүзеге асыратын ішкі істер органдары, ең алдымен, рұқсат құжаттарының қолданылу мерзімінің аяқталуының жақындау фактілерін (және бұл қазіргі уақытта ақпараттандыру үшін аса қиын емес) анықтап, шаралар қабылдауы керек. Осы тұлғаларға қарсы мерзімін ұзарту туралы өтініштерді бермеу ниетіне қарай, рұқсаттың қолданылу мерзімін ұзартпау немесе одан әрі қаруды алып қою арқылы оның күшін жою туралы мәселе бойынша шешім қабылданады. Жоғарғы Сотының Пленумының сол қаулысымен адам әкімшілік құқық бұзушылық жасаған жағдайларда (мысалы, қару мен оқ-дәрілерді сақтау немесе алып жүру, оларды өткізу, уақтылы ресімдеу және қайталамау ережелерін бұзу) қылмыстық жазаланатын әрекеттердің белгілерін де қамтиды, көрсетілген тұлға тек әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін қатаңдатылды. Арнайы әдебиеттерді және қарудың заңсыз айналымына қатысты қылмыстық істерді зерттеу қазіргі Ресейдегі қарудың заңсыз айналымының көздерін анықтауға мүмкіндік берді:
1. Кавказ аймағы;
2. Контрабанда;
3. Қолөнер өндірісі;
4. Ұрлық;
5. Бұрынғы шайқас орындарындағы қару-жарақ қазбалары.
Ресей Федерациясының Қару туралы Федералдық заңы қару түрлерінің кең ауқымын қарастыратынын және тек кейбір түрлері қылмыстық жауапкершілікке тартылатынын ескере отырып, атап айтқанда: атыс қаруы, газ, қырлы қару, сондай-ақ шектеулі жойылатын атыс қаруы және олардың бөліктері бар. Ресей Федерациясының Қылмыстық кодексінің көптеген баптарында қатысты қарудың заңсыз айналымы, қылмыстың заты тек қару ғана емес, оның құрамдас бөліктері, сондай-ақ оқ-дәрі болып табылады. Атыс қаруының конструкциясы нысанда оқпан, болт, барабан (барабан түріндегі қаруға тән белгі) сияқты құрамдас бөліктердің атауына үміткер болуын білдіреді.
Осы санатқа жататын кез келген заттың дизайны оның мақсатын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін кем дегенде келесі элементтерді қамтуы керек - нысанаға тигізу:
1. Бөшке немесе оны алмастыратын элемент (снарядқа бағытталған қозғалысты беру үшін).
2. Бекіту құрылғысы (механизмі) (түсіру кезінде саңылауды толығымен бекіту үшін қызмет етеді).
3. Жанғыш құрылғы (триггер механизмі) - отын зарядын іске қосу үшін.
Бөшке оққа бағытты қозғалыс беруге арналған. Оның ішкі қуысы канал деп аталады. Бөшкенің камераға ең жақын ұшын желкелік кесу деп, қарама-қарсы ұшын тұмсық кесу деп атайды. Арна құрылғысы бойынша оқпандар тегіс қабырғалы және винтовкалы болып бөлінеді.
Қарудың тағы бір құрылымдық элементі - құлыптау құрылғысы. Шұңқырды оның арқалық кесу жағынан бекітіп қою оқ атудың міндетті шарты болып табылады
Үшінші негізгі элемент - тұтандырғыш, ол атыс қаруының жану камерасындағы ұнтақ зарядын тұтандыруға қызмет етеді. Сараптамалық тәжірибеде тұтану құрылғыларының белгілі бір түрлері кездеседі: термиялық, ұшқындық,механикалық, электрлік.
Қарастырылған негізгі құрылымдық элементтерге қосымша
оның мақсатын анықтайтын атыс қаруы, атыс қаруында басқа бөлшектер мен механизмдер болады. Атыс қаруының негізгі белгілерінің ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:
Жеңілу қашықтығы (бірақ заңда қарудан атылған снарядтың жеңілуі оны осындай деп жіктеуге негіз бола алатын қашықтық көрсетілмеген).
2. Снарядтың қозғалысын бағдарлау.
3. Ұнтақтың немесе басқа зарядтың әсерінен энергиямен қамтамасыз ету (атыс қаруының снарядына ұнтақпен немесе басқа зарядпен берілетін энергия нысанаға қашықтан зақымдайтын әсер ету үшін жеткілікті болуы керек)
Жалпы, біз қарастырып отырған мәселе бойынша ғылымда бар барлық көзқарастарды жинақтайтын болсақ, келесі қорытындыға келуге болады: Қазақстан Республикадағы қолданыстағы Қылмыстық кодексі қаруға қатысты қылмыстардың екі ... жалғасы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫ ҮШІН ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.1 Қарудың заңсыз айналымы туралы қылмыстық-құқықтық түсінік ... ... 8
1.2 Қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік ... ... ... ...16
2.ҚАРУДЫҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫ БІЛІКТІЛІГІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.1Қару-жарақтың заңсыз айналымының объектісі, объектісі және объективті жағы
2.2 Қарудың заңсыз айналымының субъективті жағы
2.3 Қарудың заңсыз айналымының біліктілік мәселелері
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі:
Мемлекет пен қоғам өмірінің қазіргі жағдайы өте күрделі. Қазақстандағы саяси, экономикалық және әлеуметтік реформаларды жүзеге асыру барысында елеулі кедергі қылмыс болып табылады. Қылмыстың көбеюі әлемнің қарулануының күшеюі және қарудың ашық түрде көрсету, Қазақстаның криминогендік жағдайдың нашарлауына ықпал ететін фактор болып табылады. Қаруды қолдану арқылы жасалатын қылмыстардың жаппай көбеюі, қылмыстық топтардың кәсіпқойлануы, пара алу, бопсалау, қорқыту, құқық қорғау органдарымен қауіпті ауқымдағы қарулы қақтығыстар күнделікті өмірдің бір бөлігі болып табылады; азаматтардың өмірі мен денсаулығына қауіпті қол сұғушылықтардың, соның ішінде лаңкестік бағыттағы, пайдакүнемдік және зорлық-зомбылық қылмыстарының күшею үрдісі байқалады. Қазіргі жағдайда Қазақстанда атыс қаруының заңсыз айналымына қарсы күрес мәселелері ерекше өзекті болып табылады. Арнайы жүргізілген зерттеулер ішкі істер органдарының белсенді түрде қабылдап жатқан шараларына қарамастан қарастырылып отырған заңсыз әрекеттер азайып қана қоймай, сонымен қатар басқа да шабуылдарға қарағанда салыстырмалы түрде көбірек пайда әкелетін қылмыстық салаға айналатынын көрсетеді және әсер ету қаупінің төмен дәрежесі. Қарудың бақылаусыз айналымы ұйымдасқан және трансұлттық сипатқа ие болды және қазіргі жағдайда қылмыстың ең күшті детерминанттарының бірі болып табылады.
Құқық бұзушылықтың алдын алу іс-шараларында қарудың заңсыз айналымына қарсы күрес ерекше орын алады, өйткені ол қосарланған профилактикамен сипатталады: қаруға қатысты заңсыз әрекеттердің жолын кесумен қатар, қаруды заңсыз қолданудан туындауы мүмкін ауыр зардаптардың да алдын алады. Заманауи жағдайларда қарудың заңсыз айналымымен күресу үшін, ең алдымен, олардың заңды айналымына бақылауды күшейтумен байланысты шұғыл, неғұрлым қатаң шаралар қабылдау қажет. Бұл шараларды әзірлеу заңсыз қару айналымының барлық заңдылықтарын терең криминологиялық зерттеу негізінде ғана мүмкін болады, өйткені бұл құбылыс бойынша іргелі ғылыми зерттеулерсіз құқық қорғау органдарының онымен күресу жөніндегі қызметі тиімсіз.
Дипломдық жұмыстың мақсаты қарудың заңсыз айналымына қатысты криминалистикалық және қылмыстық-құқықтық мәселелер кешенін зерттеу, сонымен қатар қарудың заңсыз айналымына байланысты қылмыстардың криминалистикалық сипаттамаларын егжей-тегжейлі зерделеу, өзектілігі мен маңыздылығын растау болып табылады.
Зерттеу мақсаттары: Осы мақсатқа сәйкес келесі міндеттерді анықтау және шешу қажет:
Қазақстан мемлекетінде қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік туралы заңнаманың дамуын сипаттау;
қарудың түсінігі мен түрлерін бөліп көрсету;
қарудың заңсыз айналымы үшін жауапкершілікті қарастыратын қолданыстағы қылмыс құрамының қылмыстық-құқықтық сипаттамасын беруге;
қарудың заңсыз айналымының себептерін анықтау;
қарудың заңсыз айналымына қарсы күресті ұйымдастыруды жетілдірудің негізгі бағыттарын талдау.
Криминализация тұрғысынан суық қару кейбір пункттерде атыс қаруынан асып түседі және ежелгі мәдени ескерткіштердің бірі болып табылады, ал оның түрлері адам еңбегі, қорғанысы және шабуылы үшін жасаған заттардың маңызды бөлігін құрады.
Атыс қаруымен салыстырғанда суық қару әлдеқайда ертерек қылмыс құралы ретінде қолданыла бастады. Суық қару, сондай-ақ оны қолданудың іздері атыс қаруы мен оның әрекетінің іздерінен бұрын қылмыстық істер бойынша заттай дәлел ретінде қарастырыла бастады.
Алайда, бастапқыда қарудың өзін зерттеу тек оны тексерумен шектелді. Оны қолданудың іздерін дәстүрлі түрде сот дәрігерлері қарастырды. Бұл ереже заңнамалық деңгейде суық қарудың айналымы шектелгенге дейін сақталды.
1998 жылғы 30 желтоқсаннан бастап күшіне енген "Жекелеген қару түрлерінің айналымын мемлекеттік бақылау туралы" ҚР Заңы мемлекетіміздің аумағында суық қару айналымы кезінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді. Бұл заң қару түрлерін анықтайды және олардың Тұжырымдамасын анықтайды.
Қоғамдағы кез-келген өзгерістің айрықша ерекшелігі-оның әртүрлі қарулармен қанығуы. Бұл оның заңды айналымы саласында да, қару-жарақпен заңсыз операциялар жасау саласында да орын алады.
ҚР қолданыстағы Қылмыстық кодексінде қылмыстардың бірқатар құрамы бар, олар бойынша суық қаруды криминалистикалық зерттеу жүргізу қажет.
Дипломдық зерттеу объектісі қоғамдық қауіпсіздіктің нақты жағдайы және оны қамтамасыз етудің қылмыстық-құқықтық құралдары қоғамдық қауіпсіздікке аса қауіпті қылмыстық қол сұғушылықтың бірі - заңсыз қару айналымының алдын алу және оның көрінісімен күресу болып табылады.
Зерттеу пәні: тарихи аспектіде де әрекет ететін қылмыстық заңнама, қарудың заңсыз айналымымен байланысты қылмыстар бойынша жүйелі есеп беру, анықтамалар, сот тәжірибесіне шолулар.
Әдістеме және зерттеу әдістемесі: Дипломдық зерттеудің әдіснамалық негізі - салыстырмалы құқықтық, статистикалық модельдеу әдісі, сараптамалық бағалау әдісі, социологиялық және т.б. сияқты ғылыми танымның жалпы және арнайы әдістерін пайдалана отырып, зерттеу объектісі мен пәнін қарастыруға диалектикалық көзқарас.
Зерттеудің теориялық негізін қылмыстық құқық, криминология, қылмыстық іс жүргізу, сот сараптамасы бойынша отандық авторлардың еңбектері құрайды.
Зерттеудің нормативтік базасы мыналардан тұрады: Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі, Сот- медициналық сараптама. Зерттеу барысында сот тәжірибесінің жарияланған материалдарын зерделеу қажет.
Дипломдық жұмыстың құрылымы. Диссертация кіріспеден, үш тараудан, оның ішінде тоғыз параграфтан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.
1. Қарудың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауаптылықтың құқықтық негіздері
Қолданыстағы заңнама, арнайы және анықтамалық басылымдар, қазірігі пікірлер қару ретінде нені қарастыру керектігі туралы біріңғай түсінік береді. Осының аясында олар шабуылға немесе қорғанысқа техникалық қолайлы объектілерді, олардың жиынтығын қарастырады. Қару-жарақ қарсыластың адам күшін, оның техникасы мен құрылымдарын жою үшін қолданылатын барлық құрылғылар мен құралдардың біртұтас белгісі ретінде де қарастырылады.
Заңнамалық деңгейде қару "тірі немесе басқа мақсатқа қол жеткізу, сигнал беру үшін конструктивті түрде жасалған құрылғылар мен заттар" ретінде анықталады.
Заң шығарушы тұжырымдаған қару анықтамасы Қазақстан аумағында қару айналымын реттейтін нормативтік актілердің көпшілігінің негізін құрайды. Ұсынылған қарудың анықтамалары және оның заңнамалық түсіндірмесі оны тиісті нысанаға (адам, жануар, спорттық құрал) тигізу мүмкіндігі болып табылатын негізгі құрамдас бөлігі ретінде көзделген мақсат тұрғысынан түсіндіреді.
Бұл анықтамадан бірқатар белгілерді ажыратуға болады, атап айтқанда:
- қару - материалдық дүниенің құрылғысы немесе объектісі;
- қару тек қызметтің нәтижесінде ғана жасалуы мүмкін
адам;
- қарудың негізгі міндеті - тірі немесе басқа нысананы (нысананы) талқандау, сондай-ақ сигнал беру.
Қару ұғымының барлық ғалымдар жалпы қолданылатын мағынада қару сөзі шабуылға немесе қорғанысқа жарамды кез келген құралдарды, сондай-ақ осындай құралдардың жиынтығын білдіреді деп тұжырымдайды. Заң шығарушы қарудың құрылымдық түрде белгіленген мақсаттарға жету үшін жасалған заттар екенін көрсетеді. Осылайша, конструкциялық қаруды құрамдас бөліктерінің жалпы жиынтығы бойынша анықтайтын белгі. Оған ұқсас заттардың құрамындағы қаруды анықтайтын белгілер оның тағайындалуымен байланысты.
Нысананы талқандау дегеніміз - объектінің немесе оның тұтастығын уақытша немесе тұрақты (тіршілігін тоқтатқанға дейін) бұзу. Бұл аспектіде нысанаға жеткізу үшін дербес зат (оқ, тас, жебе, т.б.). Қаруды қызметтеріне байланысты нысанаға ұнтақ газдарын, тұз пайдалану немесе тікелей қаруды пайдалану (пышақтар, сойылдар және т.б.) пайдалану.
Қарудың негізгі белгілері:
1.Қарудың конструктивтік құрылымы
2.Пайдалану мақсаты
3.Зақымдану қабілеті.
Негіздерге байланысты қарудың бірнеше жіктелуі бар. Оны заң шығарушы немесе ғалымдар ғана ажырата алады.
Заң шығарушы мақсатқа және пайдалану әдісіне қарай жіктеуді бөледі.
Тағайындалуына қарай қарулар мыналарға бөлінеді:
1) азаматтық;
2) Қызмет көрсету;
3) Қол винтовкасымен және суықпен ұрыс.
Қолдану тәсіліне қарай заң мыналарды ажыратады:
1. Атыс қаруы;
2. Жою шектелген атыс қаруы;
3. Қару-жарақ;
4. Қаруды лақтыру;
5. Газды қару;
6. Пневматикалық қарулар;
7. Сигналдық қару.
Дабылдық қарудың айналымы заңмен реттелмегенін, тиісінше, оны бұзғаны үшін қылмыстық және әкімшілік кодекстерде жауапкершілік қарастырылмағанын атап өткім келеді.
Ғылым қаруды жіктеудің мынадай негіздерін анықтайды: мақсаты, жасалу тәсілі.
Қару қорғаныс және шабуылға арналған болуы мүмкін. Кейбір ғалымдар бұл жіктеумен келіспейді, өйткені қарудың негізгі міндеті тірі немесе басқа нысананы жеңу болып табылады, ал қорғаныс қарулары бұл санатқа кірмейді. Жасалу тәсіліне қарай қарулар бөлінеді: өнеркәсіптік, қолөнер және қолдан жасалған. Жоғарыда келтірілген қару классификациялары қару туралы ғылымның білімін кеңейткенімен, нақты қарудың заңсыз айналымының қоғам үшін қауіптілігі туралы нақты түсінік бермейді.
Қаруды тексергеннен кейін тергеуші сараптама жүргізу қажеттілігі туралы мәселені шешеді. Бұл сұраққа оң жауап болған жағдайда тергеуші суық қаруға сараптама тағайындау туралы қаулы шығарады.
Суық қару болуы мүмкін заттан қолдың іздері табылған жағдайда, алдымен трасологиялық ( саусақ ізі ) сараптама, содан кейін сот-медициналық сараптама жүргізіледі. Егер бұл қол іздері қанға ұқсас заттың қабаттасуынан пайда болса, оларды алдымен трасология сарапшысы зерттейді, содан кейін тиісті сарапшы іздерді сот - медициналық (биологиялық) зерттеу жүргізеді және осы зерттеулерден кейін ғана суық қаруға сот сараптамасы жүргізіледі.
Егер суық қаруда бір мезгілде қолдың тер іздері, қанға ұқсас іздер және микробөлшектер болса, тергеуші бұл затты сот дәрігері мен криминалист мамандарға көрсетіп, олардың қатысуымен бар іздерді зерттеу қандай ретпен жүргізілетінін және егер сараптама жүргізу кезінде іздердің кем дегенде бір бөлігін зақымдау немесе жою қаупі болса, шешу қажет дәйекті түрде, екі сараптаманы да екі сарапшы бір уақытта, параллель жүргізуі керек, содан кейін ғана суық қаруға сараптама жүргізілуі керек.
Қаруды криминалистикалық сараптаманың маңызды ерекшеліктерінің бірі-логикалық тұрғыдан суық қаруды орнату индуктивті әдіспен жүреді-алдымен зерттелетін объектінің суық қарудың белгілі бір түріне ( кіші түріне, түріне ) сәйкестігі анықталады және осыған сүйене отырып, жалпы алғанда оның суық қаруға жататындығы туралы қорытынды жасалады.
Қылмыстық іс - әрекеттердің дұрыс біліктілігі көбінесе заттың тиесілілік тобының-заттай дәлелдемелердің оны суық қаруға жатқызу, оның түрін, оның ішінде дайындау тәсілін, сондай-ақ оның техникалық жай-күйін анықтау мақсатында қаншалықты дұрыс белгіленетініне байланысты. Суық қарудың түрлері мен сорттарының алуан түрлілігі, конструкцияларының, пішіндерінің, өлшемдерінің және басқа сипаттамаларының ерекшелігі оны сот-медициналық бағалау саласында кең және терең арнайы білімді қажет етеді және көптеген жағдайларда бұл мәселелерді тек сот-медициналық сараптама арқылы шешуге болады.
Суық қаруды және оны қолдану, иелену және пайдалану іздерін зерттеу келесі міндеттерді орындауға бағытталуы мүмкін:
- бұл заттың қылмыс құралы болғанын және белгілі бір адамға қарсы қолданылуы мүмкін екенін көрсететін белгілерді анықтау;
- қылмыс қаруын қолданудың кейбір мән-жайларын анықтау;
- қылмыс құралының иесін немесе оны қолданған адамды анықтау;
- зерттелетін заттың суық қаруға немесе қылмыстың өзге де құралдарына тиесілігін анықтау;
- криминалистикалық және басқа да сараптамаларды тағайындау қажеттілігі туралы мәселені шешу.
Қылмыстың кейбір жағдайлары туралы ақпаратты ( шабуылдаушы мен жәбірленушінің өзара орналасуы, зақым келтіру реттілігі және т.б.) жәбірленушінің денесі мен киіміндегі зақымдануды және қылмыс құралын қолдануды зерттеу арқылы алуға болады. Қылмыс құралының иесін немесе оны қолданған адамды қылмыс құралына саусақ ізімен орнатуға болады.
Ол туралы мәліметтерді кейде кесілетін, күйдірілетін немесе пышақтардың, кастеттердің тұтқаларында басқа тәсілмен қалдырылатын Тегі, аты немесе басқа белгілер табылған кезде алуға болады. Қылмыскердің кәсібі, кәсібі қылмыс құралында затты қолданар алдында сақтаған заттың бөлшектерін немесе иесінің қалтасында немесе сөмкесінде болған кезде оған түскен шаң, қоқыс, мата талшықтарын табу арқылы бағалануы мүмкін.
1.1 Қарудың заңсыз айналымы туралы қылмыстық-құқықтық түсінік
Заңсыз қылмысқа қатысты қылмыстардың белгілеріне көшейік қару саудасы. Заңсыз сауда көбірек деген пікір бар формальды шеңберден шығатын сыйымды криминологиялық концепция құқықтық, оның элементтері Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексімен анықталады.
Көптеген қылмыстарды қарастыру, ол қарудың заңсыз айналымы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 287-бабы бойынша жүргізіледі.
Сондай-ақ ғылымда өндіру, сату, көмегімен жүзеге асырылатын қаруды алу, сақтау, алып жүру және т.б. заңдарды, ережелер мен ережелерді бұзу, заңсыз айналымды қалыптастыру заңдық тұрғыдан алғанда, танымал пікірге қайшы келетін қару біртекті емес, екі түрге бөлінеді.Бірінші түрі әкімшілік құқық бұзушылық жасаумен байланысты немесе басқа да әкімшілік тыйымдарды бұзу. Сондай-ақ митингілер, көше шерулері мен демонстрациялар кезінде заңды түрде сақталған қаруды алып жүруге, өзін-өзі қорғау мақсатында ұзын ұңғылы атыс қаруы мен қырлы қаруды алып жүруге тыйым салынады.
Тұмсық энергиясы 7,5 Дж-ден астам және калибрі 4,5 мм-ден астам пневматикалық қаруды спорт ғимараттарынан тыс жерде сақтауға немесе пайдалануға, сондай-ақ лақтыру қаруын (садақ, арбалет) қолдануға тыйым салынады. Сондай-ақ дыбыссыз түсіруге арналған құрылғылар, түнде көруге арналған көздеуіштер (визуалдық жүйелер), электрошок құрылғыларын жасау, механикалық бүріккіштер, аэрозоль және жыртқыш және тітіркендіргіш заттармен жабдықталған басқа да құрылғыларды сату, пайдаланғаны үшін әкімшілік жаза қарастырылмаған. Менің ойымша бұл заттар қауіпті қару түріне жатады деп ойлаймын. Өйткені ол қылмыстық заңның тиымдарын бұзатын және қылмыстық жауаптылыққа әкеп соғатын әрекеттерді қамтиды. Қылмыстың құрамына азаматтық, қызметтік және әскери қарумен, оның ішінде заңмен тыйым салынған әрекеттер жатады.
Қарудың нақты конструктивті түрлеріне қатысты бұл белгілер біртұтас кешенді құрайды және жеке деп атауға болатын белгілермен толықтырылады.
Пышақ қаруы - қылыштар, стилеттер, кортиктердің бір бөлігі, ине шанышқылары, тарихи шыңдар және қазіргі қылмыскерлердің "шабдалы". Олардың жүздері жоқ және нүктенің арқасында дененің жұмсақ тіндерін (және киім матасын) жыртады.
Пышақтау және кесу қаруы бір жүзді (пышақ) және екі жүзді (қанжар) болып бөлінеді.
Суық қаруға жататын пышақтардың құрылымдық белгілері:
1) пышақтың үшбұрышты ұшы бар, ол әдетте 45° - тан төмен бұрышта пышақтың тегіс дөңгелектенуі (жиектің қиғаштығы) кездесуінен пайда болады;
2) нүкте нүктесі тек пышақтың бойлық осі мен аяқ сызығы арасындағы интервалда жатыр;
3) кеудеге немесе іш қуысына енетін зақым келтіруге жеткілікті пышақтың ұзындығы (қазіргі уақытта 9 см және одан жоғары);
4) қолыңызда ұстауға ыңғайлы тұтқа;
5) пышақтың жалпы беріктігі және пышақтың қаттылығы.
Екі жүзді пышақтар, яғни қанжарлар да белгілер кешеніне ие:
1) жалпы бойлық симметрия кезінде нүкте екі пышақтың 45°аспайтын бұрышпен жақындасуынан пайда болады;
2) пышақ қисық болса да, нүкте пышақтың бойлық осінде жатыр;
3) адамның денесіне ену үшін жеткілікті пышақтың ұзындығы;
4) қолыңызда ұстауға ыңғайлы тұтқа;
5) қатайтқыштардың болуына байланысты қол жеткізілетін құрылымның жалпы беріктігі және қалақшаның қаттылығы.
Тергеу және сот-медициналық тәжірибеде кесу (балталар), кесу (жауынгерлік балталар, оның ішінде балталар мен қамыстар, қылыштар), бір мезгілде тесетін-кесетін және кесетін қарулар (дойбы, кескіш, қайшы, кең қылыш, штык) сирек кездеседі. кескіштер, үлкен қанжарлар).
Ұрып-соғу әрекетінің қаруы - сойылдар, жезден жасалған түйреуіштер, қол ұстағыштары, қаңылтыр шарлар, қылшықтар және т.б. Қылмыскерлер пайдаланатын сойылдар әдетте металл құбырлардың сынықтарынан, кабель бөліктерінен, орындықтардың аяқтарынан, күректер мен сыпырғыштардың бөліктерінен жасалады. Алайда, мұндай нысанды қару-жарақ ретінде тану үшін белгілі бір өлшемді деректердің болуын анықтау керек (ұзындығы - кемінде 30-40 см, диаметрі - шамамен 3 см), олар объектінің массасын, ол жасалған материалдың қаттылығы және міндетті тұтқасы - оқшаулағыш таспамен немесе ойық аймақпен, сондай-ақ білезік ілмегі бар тесіктермен (ілмектер) оралған.
Кастеттер бұйра табақша болып табылады және соққы беті мен саусақ саңылаулары, тіреуіш және аялдамасы бар қаңқадан тұрады.
Осылайша, заңсыз айналымға қаруды қылмыстық жолда пайдалану, қылмыстық жолға тарту, бақылауды босату заңды қаруды айналымы ережелерін бұзу жатады. Азаматтық қаруды заңды түрде рәсімдеу және мерзімі өткен соң пайдалану, ол заңсыз қаруды пайдалануға жатады. Жоғарыда айтылғандарды талдай отырып, атыс қаруының, өзін-өзі қорғауға арналған ұзын ұңғылы атыс қаруының, аңшылық атыс қаруының және пневматикалық қарудың, сондай-ақ спорттық немесе аңшылық тегіс ыңғайлы ұзын қарудың заңсыз айналымының басталу сәті шегінде болады. Осы қаруды сақтау және алып жүру құқығына лицензия берілген күннен бастап 4 жыл 11 ай және лицензия берілген күннен бастап 5 жыл мерзімге аяқталады (яғни бір айға созылады) Әрі қарай, келесі күні лицензияның қолданылу мерзімі аяқталған күні, қаруды алып жүру уақыт аяталады, оны тәркілеу және жою сәтіне дейін созылуы мүмкін. Айта кету керек, бұл ережелер әскери атыс қаруына, оқ-дәрілерге, жарылғыш заттар мен жарылғыш құрылғыларға ешбір жағдайда қолданылмайды. Қаруды сақтау ережелерін бақылауды және есепке алуды жүзеге асыратын ішкі істер органдары, ең алдымен, рұқсат құжаттарының қолданылу мерзімінің аяқталуының жақындау фактілерін (және бұл қазіргі уақытта ақпараттандыру үшін аса қиын емес) анықтап, шаралар қабылдауы керек. Осы тұлғаларға қарсы мерзімін ұзарту туралы өтініштерді бермеу ниетіне қарай, рұқсаттың қолданылу мерзімін ұзартпау немесе одан әрі қаруды алып қою арқылы оның күшін жою туралы мәселе бойынша шешім қабылданады. Жоғарғы Сотының Пленумының сол қаулысымен адам әкімшілік құқық бұзушылық жасаған жағдайларда (мысалы, қару мен оқ-дәрілерді сақтау немесе алып жүру, оларды өткізу, уақтылы ресімдеу және қайталамау ережелерін бұзу) қылмыстық жазаланатын әрекеттердің белгілерін де қамтиды, көрсетілген тұлға тек әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін қатаңдатылды. Арнайы әдебиеттерді және қарудың заңсыз айналымына қатысты қылмыстық істерді зерттеу қазіргі Ресейдегі қарудың заңсыз айналымының көздерін анықтауға мүмкіндік берді:
1. Кавказ аймағы;
2. Контрабанда;
3. Қолөнер өндірісі;
4. Ұрлық;
5. Бұрынғы шайқас орындарындағы қару-жарақ қазбалары.
Ресей Федерациясының Қару туралы Федералдық заңы қару түрлерінің кең ауқымын қарастыратынын және тек кейбір түрлері қылмыстық жауапкершілікке тартылатынын ескере отырып, атап айтқанда: атыс қаруы, газ, қырлы қару, сондай-ақ шектеулі жойылатын атыс қаруы және олардың бөліктері бар. Ресей Федерациясының Қылмыстық кодексінің көптеген баптарында қатысты қарудың заңсыз айналымы, қылмыстың заты тек қару ғана емес, оның құрамдас бөліктері, сондай-ақ оқ-дәрі болып табылады. Атыс қаруының конструкциясы нысанда оқпан, болт, барабан (барабан түріндегі қаруға тән белгі) сияқты құрамдас бөліктердің атауына үміткер болуын білдіреді.
Осы санатқа жататын кез келген заттың дизайны оның мақсатын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін кем дегенде келесі элементтерді қамтуы керек - нысанаға тигізу:
1. Бөшке немесе оны алмастыратын элемент (снарядқа бағытталған қозғалысты беру үшін).
2. Бекіту құрылғысы (механизмі) (түсіру кезінде саңылауды толығымен бекіту үшін қызмет етеді).
3. Жанғыш құрылғы (триггер механизмі) - отын зарядын іске қосу үшін.
Бөшке оққа бағытты қозғалыс беруге арналған. Оның ішкі қуысы канал деп аталады. Бөшкенің камераға ең жақын ұшын желкелік кесу деп, қарама-қарсы ұшын тұмсық кесу деп атайды. Арна құрылғысы бойынша оқпандар тегіс қабырғалы және винтовкалы болып бөлінеді.
Қарудың тағы бір құрылымдық элементі - құлыптау құрылғысы. Шұңқырды оның арқалық кесу жағынан бекітіп қою оқ атудың міндетті шарты болып табылады
Үшінші негізгі элемент - тұтандырғыш, ол атыс қаруының жану камерасындағы ұнтақ зарядын тұтандыруға қызмет етеді. Сараптамалық тәжірибеде тұтану құрылғыларының белгілі бір түрлері кездеседі: термиялық, ұшқындық,механикалық, электрлік.
Қарастырылған негізгі құрылымдық элементтерге қосымша
оның мақсатын анықтайтын атыс қаруы, атыс қаруында басқа бөлшектер мен механизмдер болады. Атыс қаруының негізгі белгілерінің ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:
Жеңілу қашықтығы (бірақ заңда қарудан атылған снарядтың жеңілуі оны осындай деп жіктеуге негіз бола алатын қашықтық көрсетілмеген).
2. Снарядтың қозғалысын бағдарлау.
3. Ұнтақтың немесе басқа зарядтың әсерінен энергиямен қамтамасыз ету (атыс қаруының снарядына ұнтақпен немесе басқа зарядпен берілетін энергия нысанаға қашықтан зақымдайтын әсер ету үшін жеткілікті болуы керек)
Жалпы, біз қарастырып отырған мәселе бойынша ғылымда бар барлық көзқарастарды жинақтайтын болсақ, келесі қорытындыға келуге болады: Қазақстан Республикадағы қолданыстағы Қылмыстық кодексі қаруға қатысты қылмыстардың екі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz