КӨРКЕМ ЖАЗУҒА ҮЙРЕТУ ӘДІСТЕМЕСІ МАЗМҰНЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 79 бет
Таңдаулыға:

ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ЖОҒАРЫ ЖӘНЕ ОРТА АРНАУЛЫ БIЛIМ МИНИСТРЛIГI

ТАШКЕНТ ОБЛЫСЫ ШЫРШЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК

ПЕДАГОГИКА УНИВЕРСИТЕТІ

Холида Ғуломова, Баян Ғанибаева

КӨРКЕМ ЖАЗУҒА ҮЙРЕТУ ӘДІСТЕМЕСІ

МАЗМҰНЫ

1-тақырып: Көркем жазу және оның қоғамдық мәні.

2- тақырып: Каллиграфиялық дағдыны жетiлдiру жолдары.

3- тақырып: Каллиграфияның бұзылу себептері неде?

4- тақырып: Жазуға үйрету жүйесінде қолданылатын әдістер.

5- тақырып: Дыбыстарды, сөздерді таңбалау.

6- тақырып: Байланыстырып жазуды қалыптастыру.

7- тақырып: Штрихтарды қосу арқылы сурет салу.

8- тақырып: Әрiптер тобы. Кiшi әріп элементтерi.

9- тақырып: Бас эрiп элементтерiн жазу.

10- тақырып: Негізгі әріп элементтері.

11- тақырып: Күрделі әріп элементтері.

12- тақырып: Әріптердің басталу позициялары.

Көркем жазу және оны оқыту әдістері,

мақсаты мен міндеттері

Көркем жазу және оны оқыту әдістемесі - педагогикалық ғылым. Адам өз ойын басқаларға ауызша және жазбаша жеткізеді. Сөйлеудің бұл екі формасының ұқсастықтары мен айырмашылықтары бар. Ауызша сөйлеу дауыстап айтылады және тыңдауға арналған. Ол адамның сөйлеу процесінде қарым-қатынас құралы қызметін атқарады. Ал жазбаша сөйлеу тас, ағаш, тері, металл, қағаз сияқты анық белгілер негізінде жазылады. Жазу - адамдардың пікір алмасуына, білім алуына арналған қуатты құрал. Жазбаша сөйлеу буыны бір-бірімен тоғыспайды, ұзақ сақталады. Жазудың арқасында адамдардың санасы, адамзат жинаған білімі ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, мәңгі өмір сүреді.

Бастауыш сыныптарда оқушыларға каллиграфияны оқыту қажеттілігі жоғарыда айтылған талаптарға негізделген. Бастауыш сыныпта оқушыларды көркем жазуға үйрету әдістемесі олардың анық, әдемі, тез жазуына мүмкіндік беруі керек. Мұндай тапсырмаларды орындау үшін бағдарламаның мазмұны мен оның талаптарын, оқыту әдістерін, жазуға үйретудің гигиеналық талаптарын, оқушылардың жазуындағы жеке кемшіліктерді саралап, кемшіліктердің себептерін анықтап, түзету әдістерін әзірлеу қажет.

Демек, жазудың адам өмірінде педагогикалық және әлеуметтік мәні бар. Жоғарыдағы талаптарға сүйене отырып жазу бастауыш мектептен басталады. 1-4 сынып оқушыларын әдемі жазуға үйрету үшін мұғалім сауатты жаза білуі керек, сонымен қатар оқушыларды әдемі жазуға дағдыландыру керек.

Каллиграфия және оны оқыту ғылымы тек әдемі жазуды үйретіп қана қоймай, сонымен бірге үйрететін, тәрбиелейтін, өз қызметін атқаратын практикалық ғылым.

Педагогикалық жоғары оқу орындарында оқытылатын «Көркем жазу және оны оқыту әдістемесі» пәнінің мақсаты:

1. Студенттерге каллиграфия әдісі бойынша теориялық білім беру.

2. Студенттерді - болашақ мұғалімнің каллиграфия талабы бойынша

жазуға үйрету.

3. Бастауыш сынып мұғалімдерін каллиграфияның әдіс-тәсілдерімен қаруландыру.

Басқа пәндер сияқты каллиграфия және оны оқыту әдістемесінің де өзіндік предметі бар. Бұл ғылымның предметі оқу процесінде әдемі жазуды иелеу, графикалық жақтан дұрыс және әдемі жазуға үйрету болып есептеледі.

Каллиграфия және оны оқыту әдістемесі ғылымы мынадай міндеттерді қояды:

-Оқушыларға әдемі жазу туралы теориялық білім беру;

-Өз жазуымен жұмыс істеу дағдыларын дамыту;

-Бастауыш сыныптарда каллиграфия сабағын жоспарлауға және ұйымдастыруға үйрету;

Біріншіден, көркем жазу оқушыларда еңбек мәдениетіні тәрбиелейді. Тапсырмаларды таза, тиянақты, мәдениетті орындау дағдысын қалыптастырады.

Екіншіден, жазуға ұқыпсыз қарау оқушының орфографиялық сауатсыздығына әкеледі. Осының салдарынан оқушылар не істеп жатқанын ойламайды, тіпті қателері мен кемшіліктеріні де байқамайды.

Үшіншіден, каллиграфияның дұрыс жазылуының әлеуметтік маңызы бар және ол әртүрлі ресми құжаттарды сақтау үшін қажет. Оқырман толық жазылмаған құжаттарды оқуға көп уақыт жұмсайды. Алайда мектепте күнде мұғалім 30 оқушының дәптерін тексереді. Оқуға қиын, қолмен жазылған хат мұғалімнің көп уақытын ұрлайды. Ашық әрі таза қолжазба мұғалімнің жұмысын жеңілдетіп, келесі оқу мақсаттарына жетуге мүмкіндік береді.

Көркем жазу және оны оқыту әдістері басқа пәндермен байланысы. Көркем жазу басқа пәндермен тығыз байланысты және олардың нәтижелеріне негізделеді.

Практикалық ғылым болып табылатын көркем жазу және оны оқыту әдістемесі де тіл үйрену үдерісі болып табылады. Жазу үшін таңдалған тіл фактілері де әдеби тілді меңгеруге көмектеседі.

Педагогикалық пәндермен қатар каллиграфия сабақтары да білім беру қызметін атқарады. Көркем жазу сабақтары жан-жақты адам санасыны тазалыққа, тәртіпке тәрбиелеуді көздейді. Көркем жазу және оны оқыту әдістемесі де педагогикалық біртұтас принципін ұстанады.

Көркем жазу және оны оқыту әдістемесі физиология, тіл білімі, әдебиет және тарих пәндерімен тығыз байланысты.

Бастауыш мектепте оқу, жазуды үйретудің әдістемесі басқа ғылымдар сияқты қалыптасып, дамып келеді. Жазуды қай кезде оқыту керек? деген сұрақ ерте кезден пікір - талас туғызып келеді. Американдық психолог Ф. Фришен ХХ ғасырдың басында жазуды үйрету 9 жасында өте қолайлы десе, 20 - жылдары Ю. К. Фаусек 5 жастан жазуды үйрету керек екенін тәжірибе жүзінде көрсетті. Оқу, жазудың әдістемесіне басқа елдердің тәжірибесінің де әсері мол. Мәселен, Германияда торкөз арқылы оқыту әдісі ХIХ ғасырдың аяғында бірнеше елдерге тарап, қолдану аясы кеңейді. Алайда, гигиеналық талап пен жазуға кері әсерін тигізетіні дәлелденгенде, ол әдіс қолданыстан алынып тасталынды.

Оқу, жазуды үйретуді зерттей келе, бастауыш мектепте оқу, жазудың жаңаша жүргізілу мүмкіндігін қарастыру білім беру саласында өте маңызды, әрі өзекті. Мектептегі оқыту үрдісі сауат ашудан басталатыны белгілі. Сауат ашу жұмысының негізгі міндеті - балаға хат таныту, яғни оған оқу мен жазуды үйрету. Сауат ашу -аса жауапты да күрделі жұмыс. Оқу мен жазуды интеграциялап меңгерту мұғалімге үлкен жүк артары сөзсіз. Мұғалім алдында тұрған негізгі міндеттер мыналар:

-мектеп табалдырығын алғаш аттаған жас бүлдіршіндерді сауат ашуға даярлау;

-сөйлеу тілінің дыбыстық ерекшелігін меңгерту арқылы сөздегі дыбыстарды айқын естіп, дұрыс айтуға үйрету; -оқушылардың ой-өрісін дамыту; -балалардың сөйлеу тілін жетілдіру, сөздік қорын байыту, сөйлемді дұрыс құрап айта білуге үйрету; -сөзді буындап оқудан тұтас оқуға дағдыландыру; -дыбыстарды әріптермен таңбалауды жете меңгерту арқылы жазудың каллиграфиялық талаптарын орындауға, әріптерді сөз ішінде дұрыс байланыстыра білуге, сөзді тұтас жазуға үйрету, жеке сөздерді, сөйлемдерді көшіріп және есту бойынша жаза білуді жетілдіру; -сөйлемдегі сөзлердің айтылуы мен жазылуы нормасын меңгерту, интонациямен оқуға, сөйлемді бас әріппен бастап жазып, соңынан тыныс белгісін қоюға жаттықтыру. Сауат ашу кезеңінде дыбысты әріппен таңбалай білуге (фонетикаграфикалық жазуға) үйретіп қоймайды, сонымен бірге каллиграфиялық талапқа сай жазу дағдылары қалыптасуы тиіс. Бұл кезеңдегі жазуға мынадай талаптар қойылады: - әріптерді көлбеу жазу; - әдемі, ұқыпты, анық жазу; - ара қашықтықты сақтай жазу; - сөзді қолды үзбей тұтас жазу; - жиек сызығын сақтай жазу. Бұл талаптарды жүзеге асыру үшін мұғалімнің көп нәрсеге көңіл бөле жұмыс істеуіне тура келеді. Алайда мектептегі оқушылардың каллиграфиясын жетілдіруге әлі де болса көңіл бөлінбей келеді. Мектеп мұғалімдері үшін көмек болар әдістемелік әдебиеттер жетіспейді. Бұл еңбекте сауат ашу кезеңінде оқушылардың көркем жазу дағдысын қалыптастыру мен жетілдіру жолдары қарастырылады.

Оқушының жазу процесіндегі физиологиялық күйі қол қимылының физиологиясына, жазғанын дұрыс, дәл айтуына, таңдап алынған мәтінді әдеби талдауына, жазудың шығу тегі мен қоғамдағы орнына негізделген.

Сұрақтар мен тапсырмалар

1. Неліктен каллиграфия және оны оқыту әдістемесі педагогикалық пәндер қатарына жатады?

2. Каллиграфияны оқыту әдістемесі пәні дегенді қалай түсінесіз?

3. Жазудың педагогикалық және әлеуметтік мәнін түсіндіріңіз?

4. Каллиграфияны оқыту әдістемесінің мақсаты қандай?

5. Каллиграфияны оқыту әдістемесінің міндеттері қандай?

Жазу туралы

Жазу жайлы мәлімет. Жазу - адамның ойпікірінің қағаз бетіне түсірілген сөз, әріп таңбалар жүйесі. Жазу (жазба тіл) - адамдардың кеңістік пен уақытқа тәуелді болмай, өмір сүруінің саласында қарым-қатынас жасауына мүмкіндік беретін құрал. Жазба тіл ауызекі тілден кейін пайда болғаны, жазудың шығып жасалуымен байланысты екендігі белгілі. Жазу өте ерте заманда жасалып, мыңдаған жылдар бойы өзгеріп, дамып келеді. Жазудың мыңдаған жыл бойын дамып жетілуімен бірге, оның принциптері де өзгеріп отырды.

Рулық қауым кезінде алғаш рет сурет жазуы пайда болды. Алғашқы адамдардың туыстық жағынан бірлесіп өмір сүрген тұрақты ұжымы- рулар мен тайпалардан тұратын қоғамда адамдар бір-бірімен тек ауызша пікір алмасды. Ірі рулар мен тайпалық қауымдастықтың қалыптасуына байланысты ауызша қарым-қатынасты кеңейту және оны уақыт өткен сайын ақпаратты ұзақ жерге жеткізу қажеттілігі туындады.

Адамзаттың осы қажеттілігінің негізінде жазу пайда болды. Бастапқыда жазудан басқа графикалық формасы жоқ әдістер (мысалы, жіп байлау) болды. Мұндай белгілер қарабайыр адамдардың өміріне сіңген. Бұл жазудың қалдықтары әлі күнге дейін тайпалық таңбалар, солтүстік үнді алқалары, әлеуметтік таптың жеке меншігін білдіретін белгілер және басқа да нысандарда сақталған.

Жазбаша тіл уақыт пен қашықтыққа қарай ауызша тілден басымдылыққа ие. Техниканың (телефон, телеграф, радио, теледидар, интернет) дамуы нәтижесінде оның үстемдігі қашықтық жағынан әлсірегенімен, осы кезге дейін ауызша сөйлеуден гөрі жазу басым болған. Бұл ғылымның жетістігі жазу тарихынан тіл білімінің дербес сала ретінде бөлініп шығуына әкелді.

1. Әртүрлі типтегі Египет иероглифтері. Бұл жазу түрі 1920 жылдары француз ғалымы Шампалон оқыған египет жазбаларының, 19 ғасырдың 70-90 жылдарында Эванс оқыған көне кпут жазбалары және Семқ оқыған кипр жазбаларыда Египед иероглифтер түріне жатады.

2. Миххат жазуларының түрлері. Жазудың бұл түрі Азияның бірқатар ежелгі халықтарының тілдерінде (шумер ассирия - вавилон, элам, хет-кападокия, парсы тіліне бейімделген) қолданылған. Жазбаның бұл түрі 19 ғасырдың басында дешировка қылынып, 20 ғасырдың 10-жылдарында аяқталды.

3. Сами халықтарында жазылған және олардың тілдеріне бейімделген ең көне жазу түрлері. Бұл финикиялық және халаан жазулары (негізгі ескерткіштер ХІХ ғасырдың 60-70 жылдары және ХХ ғасырдың 20-жылдары табылған) . Оңтүстік араб, арамей жазулары (19 ғ-дың 60-70-жылдары табылған көне үлгілер) . Көптеген сарапшылардың пікірінше, көне ұйғыр және урхун-энесей жазбалары да арамей жазбалары негізінде пайда болған. Оны XIX ғасырдың 90-жылдары лингвист В. Томсен мен В. Радлов ашты.

4. Грек әліпбиінің көне түрі және латын әліпбиінің жеке нұсқасы және басқа да әртүрлі нұсқалардағы осы әртүрлі жазу түрлері бізге жеткен. Бұл жазбалар XVIII ғасырда-ақ ғалымдарға белгілі болды, ал ғалымдардың грамматиканы зерттеуі ХІХ ғасырдағы салыстырмалы-тарихи тіл білімі ғылымының дамуына зор ықпал етті.

Жазудың ең көне түрі - пиктография. Бұл жазуды негізінен американдық үндістер коммуникация құралы ретінде пайдаланған. Өйткені олардың тілдік ерекшеліктері осыған сәйкес келетін. Ол көне болғандықтан, онда идеографиямен қатар пиктографияның кейбір элементтері бар. Мысалы, тасбақа бейнесі жер ұғымын білдірген, яғни символ қызметін атқарған. Өйткені жер ұғымын идеологиямен жазбаша жеткізу қиынға соқты.

Өмір қажеттілігі жазуды бірте-бірте жеңілдетіп, суреттелетін нысан мен жазу формасы арасындағы ұқсастық жойылып, белгі сөздің символына айналды. Бұл қытай, мысыр, шумер, вавилон, хет жазуларына тән қасиет. Папирус жазу таяқшасы мен сияны ойлап табу жазу процесін жақсартып, жазуды жеңілдеткен. Енді келесі жазбаларға негізделген бес жазу жүйесі бар.

1) латын графикасы (әлем халқының 30%-ға жуығы қолданады) ;

2) фонетикалық араб жазуы (10%-ға) ;

3) славян-кириллица жазуы (10%-ға жуық) ;

4) графикалық-қытайша жазу (25%-ға жуық) ;

5) силлабикалық хинди жазуын (шамамен 20%) басқа жазу жүйелері (грек, еврей, эфиопия, грузин, армян жазулары және әлем халқының шамамен 5%) пайдаланады.

Қазақ жазуы тарихы. Қазақ кирил әліпбиі - Қазақ тіліндегі дыбыстар жүйесін арнайы зерттеп, әліпби құрастырған қазақтың алғашқы фонологы - Ахмет Байтұрсынұлы. А. Байтұрсынұлы өзінің бүкіл саналы өмірін қазақ жазба тілін лексикалық шұбарлықтан, басқа тілдердің синтаксистік ықпалынан тазартумен айналысып, қазақ тілі ғылымын дамытқан. А. Байтұрсынұлы қоғам, ғылым және мәдениеттің өркендеуі жазу арқылы іске асатынын жақсы түсінді. Ғалым сауатсыздықты жою үшін әріп, оқулық мәселесін кезек күттірмейтін мәселе екенін біліп, 1910 жылдан бастап, араб жазуының қазақ тілі үшін қолайлы емес жақтарын түзеп, оны тілдің дыбыстық ерекшеліктеріне сай етіп, сингармониялық ұлттық әліпби түзеді. Сөйтіп, А. Байтұрсынұлы полиграфиялық жағынан қолайлы-қолайсыз жерлерін, оқыту процесіндегі тиімді-тиімсіз жақтарын таразылай отырып, 24 әріптен тұратын әліпби құрастырады. Әліпбиде қазақ тіліне тән, төл дыбыстарға ғана орын беріліп, кірме дыбыстар алынбайды. Ғалым гетерогенді сипат алған емлені, әліпбиді жалпыхалықтық, ұлттық негізде қарастырады. Өте-мөте кең тараған әліпби - латын мен орыс әліпбилері. Әзербайжан, қазақ, қырғыз, қарақалпақ, өзбек, түрікмен, татар, т. б. түркі тілінде сөйлейтін халықтардың әліпбиі 20 жылдардың аяғына дейін араб графикасына негізделген. Қазақ және түркі халықтары сан ғасыр бойы пайдаланып келген араб әліпбиі арқылы қазақ жазба мұраларының көпшілігі біздің заманымызға жетті. Араб әліпбиі қазақ халқының рухани өміріне, мәдениетіне, зиялы қауымның қалыптасуына ықпал етті. Араб әліпбиінде ұқсас әріптердің көп болуы және ондай әріптердің бірінен екіншісі қосалқы белгілер арқылы ажыратылуы, бір әріптің сөз басында, ортасында және соңында келуіне орай түрліше таңбалануы, дауысты дыбыстарды таңбалаудағы әріптердің жетіспеушілігі, т. б. қиындықтар туындады. Қазақ ССР Жоғары Кеңесінің Y сессиясы 1940 жылы 10 қарашада жаңа әліпби пен емле жобасын бекітті. Орыс графикасына негізделген жаңа әліпбиге орыс әліпбиіндегі әріптер түгел алынды, кириллицада жоқ, бірақ қазақ тілінде бар 9 дауысты, дауыссыз (ә, ү, ұ, ғ, ң, қ, ө, һ, і) дыбыстар енгізілді.

Сұрақтар мен тапсырмалар

Жазудың адам өміріндегі маңызы қандай?
Ғылымда жазудың пайда болуы мен жазудың түрлері туралы қандай ойлар айтылды?
Қандай жазбалар тәжірибеде енгізілмеген?

Каллиграфияны оқыту әдістемесінің қалыптасу тарихы

Көркем жазу (грек. kalligraghia , араб. хүсни- хат - сұлулық, әдемілік, көркемдік, жақсы сапа) - анық, әдемі жазу өнері. Ислам діні елдерінде көркем жазу өнеріне үлкен көңіл бөлінген. Құран үшін, мемлекеттік мәні бар жазбалар үшін арнайы әшекейлі жазу түрі қолданылған. VІІ ғасырдан бастап ол куфи деп аталатын. Араб жазуының насхи, насталик жазуы да ( Х-ХV ғғ. ) кең тарап, әдеби, ғылым текстерді көшіруші ірі каллиграфтар шыққан. Араб мәдениеті тарихында атақты шаирлардың кітаптарын көшіріп, халыққа қолжазба күйінде таратушы - хүсни- хатшылардың (полиграфтардың) қызметі де жоғары бағаланған. Кейінгі ғасырларда кітап басу ісінің еркіндеуіне байланысты Көркем жазу өнері көркемдеу салаларында ғана шектеліп қалды. Кейіннен бастауыш мектепте пән ретінде қалыптасты. Қазіргі кезеңде Көркем жазу елімізде бастауыш сыныптарда оқылатын қазақ тілі бағдарламасына арнаулы курс ретінде еніп отыр. Көркем жазу қағидалары әсіресе грамматика мен емлені оқытуда басшылыққа алынады. Жазудың графикалық жақтарын үйретудегі мақсат дыбысты әріппен белгілей білу, жазудың сыртқы түрін, әріптердің әдемілігі мен тіркесу жолдарын игеру, әріп элементтерін сақтай жазу, шапшаң жазу, кешіріп жазу, естіп жазу, санаумен жазу, сөйлемді, тұтас тексті дұрыс, анық, таза жаза білу, ойын бірте-бірте жазба түрде баяндай білу секілді дағдыларды меңгеру болып табылады.

Жазудың адамзат баласы тарихында алатын орны ерекше. Ол - біздің даму тарихымыздағы мәдениеттің ең жоғарғы көрсеткіші. Жазу адамдар арасындағы тілдік коммуникацияны қамтамасыз етеді. Жазу арқылы жақыннан тұрып та, алыстан тұрып та қарым-қатынас жасай беруге болады. Жазудың (әріп жазуының) шығуына себеп болған алфавит мәселесі, финикий жазуындағы алғаш дыбыстар, түрлері, оның жетілуі, батыс жəне шығыс елдері алфавитінің шығуына себеп болған грек жəне арамей жазуы, жазуды зерттеу ілімі - графика мəселесі, орфография, транскрипция мен транслитерация мəселелерí де қарастырылған. Дүние жүзіндегі барша халық дерлік жазу-сызудың негізгі үш сатысынан өткені байқалды. Біріншісі - пиктографиялық яки бейнелеп жазу, екіншісі- идеографиялық жазу немесе рәміздік (символдық) жазу; үшіншісі- әріптік немесе дыбыстық жазу.

Ал К. Аханов жазу жүйесіндегі таңбалардың не бүтіндей хабарды, не жеке сөзді, не буынды, не дыбысты белгілеуіне қарай мынадай түрлерге қарай бөледі: 1) пиктографиялық жазу; 2) идеографиялық жазу; 3) буын жазуы; 4) әріптік немесе дыбыстық жазу.

Пиктографиялық жазу - жазудың ең алғашқы түрі. Пиктографиялық жазу - суретке негізделген жазу. Сондықтан оны кейде сурет жазуы деп те атайды. Пиктографиялық жазудың таңбалары пиктограммалар деп аталады. Зерттеушілер жазудың бұл түрі неолит дәуірінде пайда болған деп есептейді. Мұнда хабарлануға тиісті оқиғаға қатысты заттардың суреті салынады. Айталық, «осы жерден үш күндік қашықтықта аю жүр» дегенді хабарлау үшін аюдың суреті және үш сызық белгісі қойылған. Суретін салуға болмайтын абстракт ұғымдарды беру үшін басқа заттардың суреті қолданылған. Мысалы, бақыттылықты, олжаны- тасбақаның, махаббаттысызықшамен қосылған екі жүректің, достықты -ұстасқан екі қолдың, соғысты садақ оғының суретімен белгіленген. Пиктографиялық жазу өте жабайы жазу болды, оның кең мазмұнды ойды жеткізуге мүмкіндігі болмады.

Идеографиялық немесе логографиялық жазу. Пиктографиядан идеографияға көшу өте баяу болды. Идеографиялық жазу- жекелеген сөздерді, морфемаларды сурет арқылы немесе шартты таңбалар арқылы белгілейді. Онда әр сөздің тұрақты графикалық таңбасы, әр таңбаның меншікті мағынасы болады. Идеографиялық жазудың таңбалары идеограммалар деп аталды. Лингвистикалық әдебиеттерде пиктограмманы синкретикалық жазу немесе суретті-синкретикалық жазу деп, ал идеографияны логографиялық жазу деп атау кездесіп жүр. Логограммаларды сөздерді белгілейтін таңбалар ретінде екі түрге бөліп қарауға болады. Оның бір түрі- иероглиф жазу. Ерте кезде адамдар тасқа, ағашқа, т. б. заттарға жазуды бастаған. Заман дами келе түрлі жұмсақ материалдар: папирус, қағаз, перо, қаламсап пайда болды. Өте ерте кезде адамдар тасқа сурет салу арқылы өз ойын білдірді. Бұл жазудың қалыптасу тарихының алғашқы кезеңі еді. Мәселен, бес жүз мың жыл бұрын өмір сүрген Египет фараоны Наршер өзінің жеңістерін тасқа суреттер арқылы қалдырғысы келді. Алайда, бұл жеткіліксіз еді. Осы кезде жазудың бір түрі - иероглиф пайда болды. Иероглиф сөзі «киелі таңба» деген мағынаны білдіреді. Идеографиялық жазудың үлгілерін өте ертедегі қытай жазуы мен шумер жазуынан көруге болады. Қытай жазуының идеографиялық жүйесі осыдан 4000 жыл бұрын жасалған болатын. Египет, шумер, қытай жазулары логографиялық жазу болды. Логографиялық жазу жүйесінің барлығында нақтылы мағынасы бар сөздер олардың бейнесімен берілсе, қала, су дегендер бейнелі сызба берілген. Ертедегі шумер жазуында «ағаш, тау, сабақ» деген сөздер, қытай жазуында «күн, тау, ат» деген сөздер де бейнелеу түрінде берілген. «Жыл» деген сөз пальманың бұтақтарының бейнесімен белгіленген, өйткені египеттерпальманың бұтағының саны 12 болады деп түсінген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.