Пайыз қарыз алушыға қарызды тікелей беру сәтінде банк ұстайтын қарыз

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 72 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАНДА ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРҒА ОНЛАЙН ЖӘНЕ ОФЛАЙН-КРЕДИТ БЕРУДІ ДАМЫТУДЫ БАҒАЛАУ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1 тарау. НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ, ОНЫҢ ҒЫЛЫМИ, ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Несие жүйесінің түрлері, оның құрылымы туралы ұғым

1. 2 Коммерциялық банктердегі несиелік процесс ұйымдастырудың ерекшеліктері

2 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БАНК СЕКТОРЫ ЖӘНЕ ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫ НЕСИЕЛЕУ

2. 1 Қазақстан Республикасының банк секторындағы жеке тұлғаларға несие беру нарығын талдау

2. 2 ҚР ЕДБ-де жеке тұлғаларға кредит беру ерекшеліктері

2. 3 Жеке тұлғалар бойынша Екінші деңгейдегі банктердің несие портфелін талдау

3 тарау. ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ НЕСИЕЛЕУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН ДАМУ БОЛАШАҒЫ

3. 1 Жеке тұлғаларды кредиттеу, онлайн-кредиттеу тәуекелдері

3. 2 Ақша несие саясатының халықтың әл-ауқатына әсері

Немесе Халықтың әл-ауқаты ақша-несие саясатына тікелей байланысты

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ

Дипломдық жоба Қазақстандағы жеке тұлғаларға онлайн және офлайн-несие берудің даму үрдістерін зерттеуге және бағалауға арналған.

Тақырыптың өзектілігі. Несие (латынша creditum - қарыз, борышқорлық) - бұл аса күрделі экономикалық санат. Оның тарихи генезисінің алғышарты алғашқы - қауымдық құрылымның ыдырау кезеңінде қоғамның мүліктік жікке бөлінуіне қызмет етті. Алайда несиеге объективті қажеттілік сипатын берген жағдайлардың пайда болуына тауар-ақша қатынастарының қалыптасуы мен дамуы ықпал етті.

Несиенің өмір сүруінің жалпы экономикалық себебі, санаттың басқа да кез келген құны сияқты, тауарлық өндіріс болып табылады. Нақтылы несие үшін оның құн қозғалысының қайтарымдылығы, өтелуі сияқты сипаттамалары негіз қалаушы мәнге ие. Несиелік қатынастар өндірістік үдерісте пайда болмайды, олар тек бұл үдеріске белгілі бір нысанда байланыстырушы болады. Несиенің жұмыс істеуінің объективті негізі ретінде тауар айырбасы саласында құн қозғалысы әрекет етеді. Бұл орайда, несиелік қатынастар меншік иесі, заңды дербес тұлға ретіндегі тауар өндірушулердің экономикалық оқшаулануымен шарттасылған айырбастаудың баламалығына тікелей байланысты.

«Несие» және «қарыз» деген ұғымдар мазмұны бойынша ұқсас. Бұл ұғымдарға экономикалық анықтама береміз.

Несие - бұл ақша қаражатын немесе тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) кейіннен осы қаражаттарды қайтару не оларды пайдаланғаны үшін пайыздар төлеуді қоса алғанда жеткізіп берілген тауарларға (жұмыстарға, қызметтерге) белгіленген мерзімде ақы төлеу шартымен ұсыну.

Осылайша, несиеге ақшаны немесе тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) ұсынғанына тәуелсіз қайтару тек қана ақшалай баламада жүгізіледі. Несиенің экономикалық санат ретіндегі негізгі ерекшеліктерінің бірі осыған негізделген.

«Несиенің» экономикалық санаты - бұл мәні бойынша белгілі бір тұлғаға нақтылы шарттармен ақша қаражатын немесе тауарларды беруге байланысты экономикалық қатынастарды білдіретін ұғым.

Зерттеудің өзектілігі келесі себептермен түсіндіріледі:

Қазіргі таңда, бірнеше жиналып қалған социалдық проблемалық фактылардан кейін біздің қазақ елінде өте терең жүйелік кейіптер пайда болды. Жоғарыда айтылғандай экономикалық тұрғыда ең маңызды проблемалар, олар төменгі табыс көзі, жұмыссыздық деңгейінің өсуі, баға саясатының тепе-теңдігінің жоқтығы және ең күрделі проблемалардың бірі банк секторындағы несиелік тәуелділік.

Тіпті, ең консервативті бағалаулар бойынша Қазақстандықтардың 80%-ға жуығында несие бар, ал кейбіреулерінде бірнеше несие бар. Осылайша, 2021 жылда Қазақстанда жеке тұлғаларға берілген несие 8, 6 трлн. теңгеге жетті, (ол 20 млрд. АҚШ долларына тең) . Ал 2022 жылдағы жалпы қарыз соммасы 14 трлн. теңгеге өсіпті.

Дипломдық жоба тақырыбы бойынша зерттеулердің ғылыми әлеуетіне қарамастан, мәселенің даму дәрежесін толық деп санауға болмайды және таңдалған тақырып қазіргі уақытта өзекті болып қала береді.

Дипломдық жобаның мақсаты несие жүйесіндегі даму сатысында қазақ халқының қаржылық сауаттылығын арттыру және өмірлік бюджетінде дұрыс қолдану.

1 тарау. НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ, ОНЫҢ ҒЫЛЫМИ, ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Несие жүйесінің түрлері, оның құрылымы туралы ұғым

Несие жүйесі жеке тұлғалар мен бизнес жобаларға инвестициялау, тауарлар мен қызметтерді сатып алу немесе ақша ағындарын басқару үшін капиталға қол жеткізуге мүмкіндік беретін заманауи қаржының негізгі аспектісі болып табылады. Несиелік жүйе - бұл қаржы институттарының, ақша қаражаттарының несиелері мен несиелерін қамтамасыз етуді реттейтін саясат пен процедуралардың күрделі желісі. Оның құрылымы көп қырлы және банктерді, несиелік серіктестіктерді және басқа несие берушілерді, қарыз алушыларды, реттеушілерді және рейтингтік агенттіктерді қоса алғанда, бірқатар қатысушыларды қамтиды. Бұл теориялық бөлімде несие жүйесінің әртүрлі аспектілері, оның компоненттері, функциялары мен механизмдері қарастырылады.

Несиелік жүйеге бірнеше компоненттер кіреді, соның ішінде несие берушілер, қарыз алушылар, кепілдік, пайыздық мөлшерлемелер және өтеу шарттары. Несие берушілер - бұл қарыз алушыларға несие беретін мекемелер, ал қарыз алушылар - ақшаны қарызға алатын жеке тұлғалар, кәсіпорындар немесе үкіметтер. Кепіл қарыз алушылардың несиені қамтамасыз ету ретінде кепілге қоятын активтерін білдіреді, ал пайыздық мөлшерлемелер ақшаны қарызға алу құны болып табылады. Өтеу шарттары қарыз алушылардың несиені өтеу мерзімін және мерзімді төлемдер сомасын анықтайды.

Несие жүйесі қазіргі қаржы жүйесінде бірнеше функцияларды орындайды. Оның негізгі функцияларының бірі - қарыз алушыларға қол жетімді болмайтын қаражатқа қол жетімділікті қамтамасыз ету. Бұл функция жобаларға инвестиция салу, тауарлар мен қызметтерді сатып алу немесе ақша ағындарын басқару үшін жиі қарыз алуға тура келетін жеке тұлғалар мен бизнес үшін өте маңызды. Сонымен қатар, несиелік жүйе бизнеске жұмыс орындарын кеңейту және құру үшін қажетті қаражат беру арқылы экономикалық өсу мен дамуды ынталандыруға көмектеседі. Несиелік жүйенің тағы бір функциясы - қарыз алушылардың несиелік қабілеттілігін қамтамасыз ету мен бағалауды талап ету арқылы дефолт қаупін азайту. Кепілдік несие берушілер несиені өтей алмаса, несие берушілердің инвестицияларын қайтаруға қаражаты бар екеніне көз жеткізуге көмектеседі. Несиелік балл несиеге байланысты тәуекел деңгейін және дефолт ықтималдығын анықтауға көмектеседі.

Несиелік жүйе несиелік есеп беру, реттеу және секьюритилендіру сияқты бірнеше механизмдер арқылы жұмыс істейді. Несиелік есеп беру- бұл қарыз алушының несиелік тарихы туралы ақпаратты жинау және тарату процесі. Бұл ақпарат несие берушілерге әлеуетті қарыз алушылардың несиелік қабілетін бағалауға және несиеге байланысты тәуекел деңгейін анықтауға көмектеседі. Реттеу несие жүйесінің тағы бір маңызды механизмі болып табылады. Үкіметтер мен басқа ұйымдар несие жүйесіндегі тұрақтылықты қамтамасыз ету және тұтынушыларды қорғау үшін қатаң реттейді. Ережелер пайыздық мөлшерлемелерден бастап несие алу үшін қажетті кепілдік сомасына дейін барлығын реттейді. Бұл ережелер несие жүйесінің тұтастығын сақтауға көмектеседі және қарыз алушыларды жыртқыш несие беру тәжірибесінен қорғайды. Секьюритилендіру - бұл несиелер біріктіріліп, инвесторларға бағалы қағаздар ретінде сатылатын процесс. Банктерде өтімді емес активтерді өтімдіге айналдыруға және несиені босатуға көмектесетін процесс. Бұл процесс нарықтағы өтімділікті арттыруға көмектеседі және несие берушілерге қосымша несиелеу үшін капиталды босатуға мүмкіндік береді. Дегенмен, секьюритилендіру несие жүйесін қиындатып, несиеге байланысты тәуекелді бағалауды қиындатуы мүмкін.

Несиелік жүйенің артықшылықтары да, кемшіліктері де бар. Оң жағынан, бұл жеке тұлғалар мен бизнес жобаларға инвестиция салуға, тауарлар мен қызметтерді сатып алуға және ақша ағындарын басқаруға мүмкіндік беретін қол жетімсіз қаражатқа қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, несиелік жүйе бизнеске жұмыс орындарын кеңейту және құру үшін қажетті қаражат беру арқылы экономикалық өсу мен дамуды ынталандыруға көмектеседі. Теріс жағынан, несие жүйесі шамадан тыс қарызға әкелуі мүмкін, әсіресе олар алған несие шарттарын толық түсінбеуі мүмкін жеке тұлғалар үшін. Қарыздың жоғары деңгейі бүкіл экономикаға толқындық әсер етіп, қаржылық тұрақсыздыққа әкелуі мүмкін.

Қазақстан Ұлттық Банкі жүргізген зерттеу несиелеудің өсуі экономикалық өсіммен оң байланысты екенін көрсетті. Зерттеу көрсеткендей, несиелендірудің ЖІӨ-нің 1%-ға артуы қысқа мерзімді перспективада ЖІӨ-нің 0, 4%-ға және ұзақ мерзімді перспективада 0, 8%-ға өсуіне әкеледі. Дүниежүзілік банктің есебіне сәйкес, Қазақстанның ересек тұрғындарының тек 15%-ы несиелерді қоса алғанда, ресми қаржылық қызметтерге қол жеткізе алады. Баяндамада кредиттер мен басқа да қаржылық қызметтерге қолжетімділікті жақсарту үшін қаржы секторын реформалау қажеттігі атап көрсетілген.

Қазақстан Ұлттық банкінің деректеріне сәйкес, Қазақстандағы 7, 5 миллион адамның, яғни бұл Қазақстандықтардың 40%-ға жуығында жалпы сомасы 13 трлн. 918 млн. теңгеден астам несиесі бар. Оның ішінде айдан 3 айдан артық төлеу мерзімін кешіктіріп жүрген сома 434 млрд. теңгеден асады.

Сарапшылардың дәйексөздері:

"Несие жүйесі Қазақстандағы экономикалық өсім мен дамуды ынталандыруда маңызды рөл атқарады. Дегенмен, несиелеудің тұрақты өсуін қамтамасыз ету және қарыз алушылардың несиелерін өтей алуы маңызды". - Данияр Ақышев, Қазақстан Ұлттық Банкінің бұрынғы басқарушысы.

"Несиеге қолжетімділікті жақсарту Қазақстан экономикасының негізі болып табылатын шағын және орта кәсіпорындарды дамыту үшін өте маңызды". - Жанар Айтжанова, "Астана" халықаралық қаржы орталығының басқарма төрағасы.

"Қазақстанға халықтың барлық топтарының қажеттіліктерін қанағаттандыратын және экономиканың өсуін қолдайтын неғұрлым инклюзивті және тиімді кредиттік жүйені әзірлеу қажет". - Франсис Малиж, Еуропалық Қайта Құру және Даму Банкінің Шығыс Еуропа және Кавказ бойынша басқарушы директоры.

Бұл зерттеулер, статистикалық деректер және Қазақстан сарапшыларының дәйексөздері экономикалық өсу мен дамуды ынталандыру үшін кредиттік жүйенің маңыздылығын, сондай-ақ кредиттерге қолжетімділікті жақсарту және оның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін қаржы секторын реформалау қажеттігін атап көрсетеді.

Несиелік нарық макроэкономикалық функцияларды орындайды. Қазіргі экономикада ақша капиталы, ең бастысы, ақшалай қарыз капиталы түрінде жинақталады. Сондықтан ақша капиталының жинақталуы оқшауланған үдеріс ретінде өзімен-өзі маңызды емес, ең алдымен, оның әсер ету көзқарасы тұрғысынан барлық ұдайы жаңғыртылу барысы яғни, макроэкономикалық аспектісі маңызды.

Несиенің функциясы мәнімен бірдей емес және тек қана оның белгілі бір сипаттарын ғана көрсетеді. Несиеге қолданғанда бұл оның функциясының, жалпы алғанда, несиелік қатынастарға қатысты болуы тиіс екендігін - оның екі субьектісіне де, олардың бірін жеке алмай, тең дәрежеде қатысты екенін білдіреді. Сонымен қатар, несие функциясы оның барлық нысандары мен түрлерінде мәнінің көрініс табу ерекшелігін сипаттауы тиіс. Әдетте осы көзқарас бойынша несиенің функциясын және қолма-қол ақшаларды несиелік операциялармен алмастыру функциясын қайта бөлу тұрғысынан жеке көрсетіледі.

Несиенің функциясын қайта бөлу. Оның мақсаты уақытша бос ресурстар есебінен несие арқылы бір заңды және жеке тұлғалардың басқа тұлғалардың қаражатын уақытша пайдаланып қанағаттануына негізделген. Осылайша, несиелік қайта бөлудің ерекшелігі - бұл оның тек уақытша бос ресурстарды ғана қамтуы. Әрине, коммерциялық несиелендіруде ресурстарды босату деген болмайды, бірақ бұл жағдайда да несие беру - несие берушінің еркін қаражаттары бар болған жағдайда, ал жоқ болған жағдайда олардың қарыз алу мүмкіндіктері қайтарымдық негізде жүргізіледі. Бұдан шығатын қорытынды, қалай болғанда да ресурстарды қайталап бөлудің яғни, несиені қайта бөлу функциясын іске асырудың өзіндік орны бар.

Несиенің осы функциясының өзіндік ерекшелігі оның көмегімен тек ақша ресурстары ғана емес, тауар ресурстары да қайта бөлінетіндігінде болып табылады. Тауар нысанында коммерциялық және лизингтік несие, ішінара тұтынушылық және халықаралық несиелер әрекет етеді. Несиені тауар нысанында беру мүмкіндігі несие саласы арқылы қайта бөлу шекарасын айтарлықтай кеңейтеді.

Несиенің көмегі арқылы қайта бөлу, ең бастысы, өндірістік сипатқа ие яғни, қайта бөлінетін құн қарыз алушының шаруашылық айналымына қосылады. Бұл ерекшелік несиенің қайтарымдылық сияқты ерекшелігімен шарттасылған. Қарызға алынған ресурстарды мерзімінде және қарыз пайыздарын төлей отырып қайтару мүмкіндігіне ие болу үшін қарыз алушы алынған қаражатты тиімді пайдалануы, оларды құнды өсіретін ұдайы жаңғырту үдерісіне салуы тиіс.

Несиенің функциясы қайта бөлу ерекшелігі ретінде, ең алдымен, қайта бөлудің тікелей сипатын бөліп көрсетуге болады. Несиелік мәмілелер, көп жағдайларда, делдалсыз жасалады, несие беруші мен қарыз алушы бір-бірімен тікелей байланысады. Алайда мәмілелік қайта бөлудің де өзіндік, атап айтқанда, жанама банктік несие беруде, несиелік қатынастар ұйымдарының акционерлік нысандарында және т. б. орыны бар.

Несиенің функциясы қайта бөлу түрлі аспектілерді және қарыз құны қозғалысының деңгейін қамтиды. Мысалы, қайта бөлу жекелеген аумақтар арасында жүргізілуі мүмкін. Несиелік мәмілеге шаруашылық жүргізуші субьектілер олардың орналасқан жеріне тәуелсіз қатысуға атсалысады. Осыған байланысты бір ауданда, облыста жұмылдырылған несиелік ресурстар басқа ауданда, облыста несиелендіру үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл жағдайда аумақаралық қайта бөлу жағдайы орын алады.

Егер несиелік ресурстар бір сала кәсіпорындарының уақытша бос ресурстары есебінен қалыптасып, одан кейін басқаларды несиелендіру үшін пайдаланылса, онда салааралық қайта бөлу орын алады. Банктік несие несиенің негізгі нысаны болып табылса салааралық қайта бөлу несиелік сала үшін ең қолайлысы болып табылады. Коммерциялық банктер клиенттерді еркін таңдау құқығына ие бола отырып кәсіпорындардың ведомстволық тиістілігіне қарамай олардың уақытша бос ресурстарын шоғырландырады және бұл қаражаттар банк несиелік ресурстарының жиынтық массасында иесіздендіріледі.

Белгілі бір саланың кәсіпорының несиелендіру осындай иесіздендірілген қаражаттардың есебінен жүзеге асырылады, бұл орайда, осы салаға жұмылдырылған несиелік ресурстар көлемі мен оған салынған несиелік салымдардың көлемі, әдетте, сәйкестенбейді.

Сонымен қатар, несиелік қатынастар салаішілік қайта бөлулер үшін де база ретінде қызмет етуі мүмкін. Мысалы, егер бір саланың кәсіпорындарына қызмет көрсетуге мамандандырылса (банк салалық болып табылады), онда олар қайта бөлетін ресурстар тек осы саланың шегінде ғана орналастырылады. Егер салалық бірлестіктер несие алып, оларды заңды тұлға мәртебесі жоқ құрылымдық буындар арасында қайтарымдылық негізінде бөлсе ол салаішілік сипатқа ие болады.

Банктік несие былайша сыныпталады:

1. Өтеу мерзімі бойынша.

Қысқа мерзімді қарыз алушының меншікті айналымдағы қаражатының уақытша жетіспеушілігін толтыру үшін беріледі. Мерзімі бір жылға дейін. Бұл қарыз бойынша пайыз мөлшерлемесі несиені қайтару мерзіміне кері жағынан үйлесімді. Қысқа мерзімді қарыз айналым саласына қызмет көрсетеді.

Орта мерзімді қарыз өндірістік және коммерциялық сипаттағы мақсаттарға арналып 1 жылдан 3 жылға дейінгі мерзімге беріледі.

Ұзақ мерзімді қарыз инвестициялық мақсаттарға пайдаланылады. Олар негізгі қорлардың қозғалысын қамтамасыз етеді, берілетін несиелік ресурстарының ауқымды көлемімен ерекшеленеді. Қызметтердің барлық салаларындағы кәсіпорындарды қайта құруды, техникалық қайта жарақтандыруды, жаңа құрылыс салуды несиелендіру кезінде қолданылады. Ұзақ мерзімді қарыз күрделі құрылыста, жылу - энергетика кешенінде айрықша дамыды. Орташа өтеу мерзімі - 1 жылдан 5 жылға дейін.

Онколды қарыз несие берушіден ресми хабарлама алғаннан кейін тіркелген мерзімде қайтаруға жатады (өтеу мерзімі о бастан көрсетілмейді) .

2. Өтеу тәсілі бойынша.

Қарыз алушы тарапынан біржолғы жарнамен өтеу қарызы. Бұл қысқа мерзімді қарызды қайтарудың дәстүрлі нысаны оңтайлы болып табылады, өйткені, дифференцияланған пайызды пайдалану механизмі талап етілмейді.

Несие келісімшартының бүкіл қолданылу мерзімі ішінде бөліп төленетін қарыз. Қайтарудың нақтылы мерзімі келісімшартта айқындалады. Ұзақ мерзімді қарыз кезінде ылғи қолданылады.

3. Қарыз пайыздарын алу тәсілі бойынша.

Пайыздар несиені жалпы жабу сәтінде төленетін қарыз. Несие пайыздары несие келісімшартының қолданылуының бүкіл мерзімі ішінде қарыз алушының жарналарымен біркелкі төленетін қарыз. Пайыз қарыз алушыға қарызды тікелей беру сәтінде банк ұстайтын қарыз.

4. Несиені беру тәсілі бойынша.

Өтемдік несие қарыз алушының соңғы меншікті, оның ішінде аванстық сипаттағы шығындарын өтеу үшіп қарыз алушының есеп айырысу шотына жіберіледі.

Ақылы несие. Бұл жағдайда қарыз алушыға өтеу үшін ұсынылған есеп айырысу құжаттарына төлеу үшін тікелей түседі.

5. Несиелендіру әдісі бойынша.

Біржолғы несие тараптар арасындағы келісімшартта көзделген мерзімге және сомаға беріледі.

Несиелік желі - бұл банктің қарыз алушы алдындағы оған уақыттың белгілі бір кезеңінде келісілген лимит шегінде беретін заңды ресімделген міндеттемесі.

Несиелік желінің мынадай түрлері болады:

- қайтарымды-айналымдық қорлардың жетіспеушілігін уақытша бастан кешіп жатқан клиенттерге банктің тұрлаулы қарыз беру міндеттемесі. Қарыз алушы несиені жапқаннан кейін белгіленген лимит шегінде және келісімшарт қолданысының мерзімінде жаңа қарыз алуға сенім арта алады;

- маусымды несиелік желісін банктер фирманың маусымдық кезеңділікке немесе қоймада қажетті қорлардың жиналуына байланысты айналымдық қорларға деген қажеттілігі дүркін-дүркін пайда болса ұсынады.

6. Пайыздық мөлшерлемелердің түрлері бойынша.

Тіркелген пайыздық мөлшерлемелері бар несиелер несиелендірудің барлық кезеңінде белгіленеді және қайта қарауға жатпайды. Бұл жағдайда қарыз алушы несиені пайдаланғаны үшін пайыздық мөлшерлемелер нарығындағы коньюнктураның өзгеруіне тәуелсіз келісілген мөлшерлемені өзгертпей пайыздарды төлеуге өзіне міндеттемелер қабылдайды. Тіркелген пайыздық мөлшерлемелер қысқа мерзімді несиелендіру кезінде қолданылады.

Қалқымалы пайыздық мөлшерлемелер. Олар несие және қаржы нарығындағы жағдайларға тәуелді ылғи өзгеріп тұрады.

Сатылы мөлшерлемелер кезең-кезеңде қайта қаралады. Күшті инфляция кезеңінде пайдаланылады.

7. Несиелердің саны бойынша.

Бір ғана банк берген несиелер.
Синдикатталған несиелерді синдикатқа бірікен екі немесе одан көп несие берушілер бір ғана қарыз алушыға береді.
Қосарлас несиелер. Бұл жағдайда банк клиентпен жеке келіссөз жүргізеді, одан кейін қарыз алушымен мәміленің шарттарымен уағдаласып, ортақ келісімшарт жасасады.

8. Қамтамасыз етудің бар болуы.

Сенімгерлік қарыз, оларды қайтаруды қамтамасыз етудің жалғыз ғана нысаны несие келісімшарты болады. Несиенің бұл түрінің нақтылы қамтамасыз етілуі жоқ, сондықтан, әдетте, банк бұрыннан байланысы бар және бұған дейін рәсімделген займдар бойынша талабы жоқ төлем қабілеті бойынша бірінші сыныпты клиенттерге беріледі.

Контокоррентті несие банк ұзақ мерзім бойы сенімді қатынаста болған клиенттерге, өте жоғары несислік беделі бар кәсіпорындарға ашқан контокоррентті шоттарды пайдалану кезінде беріледі.

Кепілдік келісімшарты. Мүлікті (жылжитын және жылжымайтын) кепілге салу несие беруші-кепілді ұстаушы егер міндеттеме орындалмаса бұл мүлікті сатуға құқылы екенін білдіреді. Кепіл тек қарызды ғана емес және оның төлемеген жағдайда көзделген келісімшарт бойынша тиісті пайыздар мен Тұрақсыздық төлемін төлеуді де қамтамасыз етуі тиіс.

Кепілгерлік келісімшарты. Ол бойынша алушы несие берушінің алдында басқа тұлғаның (қарызалушы, борышқор) өз міндеттемесін соңғы орындаушының жауап беретініне міндеттенеді. Қарыз алушы мен кепілгер несие берушінің алдында ортақ борышқор ретінде жауап береді.

Кепіл. Бұл заңды тұлғалар арасындағы міндеттемелерді қамтамасыз етуге арналған келісімшарттың айрықша түрі. Қаржылық тұрғыдан тұрақты кез келген заңды тұлға кепіл бола алады.

Несиелік тәуекелдерді сақтандыру. Қарыз алушы - кәсіпорын сақтандыру компаниясымен сақтандыру келісімшартын жасасады, онда белгіленген мерзімде несиені өтемеген жағдайда сақтандырушы несие берген банкке оны пайдаланғаны үшін пайыздарды қоса алғанда қарыз алушы өтемеген несие сомасының 50-ден 90% дейін мөлшерде өтеу көзделген.

9. Несиенің арнайы мақсаты.

Жалпы сипаттағы қарызды қарыз алушы қаржылық ресурстарға деген кез келген талабын қанағаттандыру үшін өз қалауы бойынша пайдаланады.

Мақсатты қарыз, банк қарыз алушының ықтимал қажеттілігіне пайдалану үшін бөлген ресурстар несие келісімшарттарының талаптарында айқындалған міндеттерді шешу мақсатында ғана пайдаланылады.

Несиенің алуан түрлілігі тұтыну, ауыл шаруашылығы, ипотекалық, мемлекеттік, халықаралық болып табылды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.