Салық есебінің мәні
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
КАСПИЙ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
Игенова Оксани Қоңырбекқызы
Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру
ЖШС Regatta Consult мысалында
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
6В04111-Есеп және Аудит Білім беру бағдаламасы
Алматы 2023
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
КАСПИЙ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
Қорғауға жіберілді
ЭжеБЖМ деканы
Дуйсенгулова Н.С.___________
______________________20__ ж.
Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
ЖШС Regatta Consult мысалында
6В04111-Есеп және Аудит Білім беру бағдаламасы
Орындады:__________________________ Игенова О.Қ.
(қолы)
Ғылыми жетекші:
э.ғ.к.., ассоц.профессор ________________________ Мархаева Б.А.
(қолы)
Алматы 2023
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 5
1 БӨЛІМ. САЛЫҚТАР МЕН АЛЫМДАР БОЙЫНША БЮДЖЕТПЕН ЕСЕП АЙЫРЫСУДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 8
1.1 Салықтар мен алымдар бойынша есептеулерді есепке алудың тарихи негіздері 8
1.2 Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның сипаттамасы 10
1.3 Бюджетпен есеп айырысуды есепке алудың теориялық негіздері Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның сипаттамасы 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 12
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
23
1 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың теориялық негіздері
1.1 Салық есебінің мәні, түрлері мен элементтері
1.2 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алудың Қазақстан Республикасындағы шоттар жүйесінің сипаттамасы
1.3 Салық есептілігінің түсінігі, нысандары және құрамы
2 Regatta Consult жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуының қазәргі жағдайы
2.1 Regatta Consult ЖШС-нің экономикалық сипаттамасы
2.2 Regatta Consult ЖШС-нің салықтық саясаты мен салық есептілігін қалыптастырудың ерекшеліктері
2.3 Консалтингтік ұйымның төлейтін кейбір салықтары бойынша бюджетпен есеп айырысуының ерекшеліктері
3 Бюджетпен есеп айырысу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың жетілдіру жолдары
3.1 Ұйым төлейтін салықтар мен алымдардың құрылымын бағалау
3.2 Қосылған құн салығы бойынша салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру және жетілдіру
3.3 Бюджетпен есеп айырысудың оңтайландыру жолдары
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Бюджетпен есеп айырысуды есепке алу және салық есептілігін қалыптастыру кәсіпорынды қаржылық басқарудың маңызды элементтері болып табылады. Қазіргі уақытта ұйымдар кірістер мен шығыстардың есебін жүргізуге, сондай-ақ қолданыстағы заңнамаға сәйкес салық декларациялары мен есептілікті уақтылы тапсыруға міндетті.
Салықтар - мемлекеттік саясаттың негізгі құралдарының бірі болып табылады, халықтың көп бөлігінің, барлық ұйымдар мен жеке кәсіпкерлердің мүліктік мүдделеріне әсер етеді. Елдің бюджеттік жүйесінің толықтығы, нарықтық экономиканың тұрақтылығы салық жүйесінің тиімділігіне байланысты. Қысқасы, салық мемлекеттің тұтастығы, күші мен байлығының көзі болып табылады. Сондықтан салықтардың дер кезінде және толық мөлшерде төленіп тұруы мемлекет тарапынан қатаң бақыланады.
Салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуды есепке алу - Салықтар мен алымдардың түрлері бойынша ұйымның шығыстары туралы ақпаратты жинақтауды және жүйелеуді қамтамасыз ететін бухгалтерлік есептің маңызды учаскелерінің бірі. Салықтар мен алымдар сомасын дұрыс есептеу мен есепке алудың қажетті шарты бухгалтерлік және салықтық есеп негіздерін, төрелік практиканы, сондай-ақ жақсы ұйымдастырылған бухгалтерлік есепті білу болып табылады.
Әрбір ұйымның есебінде есептелген салықтар мен алымдар туралы сенімді ақпаратты көрсету үшін негізгісі салықтық есепке алу жүйесі болып табылады. Салық есебі мемлекеттік бюджеттің пайдасына салықтарды есептеуді анықтау мақсатында бухгалтерлік есеп қағидаттарында қалыптастырылатын кәсіпорынның қаржы-экономикалық қызметінің ақпараттық жүйесінің жетекші буыны болып табылады.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі бюджетпен өзара есеп айырысу көлемі кәсіпорындағы есеп айырысу операцияларының едәуір бөлігін құрайтындығымен расталады, бұл салықтардың санына да, олардың мөлшеріне де байланысты.
Салық салуды тиімді оңтайландыру өндірістік немесе жарнамалық стратегия сияқты қажет. Бұл бюджетке төленетін төлемдер есебінен шығындарды үнемдеу ықтималдылығымен ғана емес сонымен қатар кәсіпорынның және оның лауазымды тұлғаларының да қауіпсіздігі мен беделін арттырады. Қазіргі технологиялардың дамуымен байланысты әрбір қызығушылық білдіретін тұлға кәсіпорынның салықтық қарыздары бар жоғын бірнеше минут ішінде uchet.kz немесе kompra.kz сайттары арқылы тексеріп, сенім артуға болады ма? немесе инвестициялауға тұрарлық компания ма? деген сұрағына жауап таба алады.
Сондай-ақ, салықтарды оңтайландыру және уақтылы төлеу салықтар бойынша қарыздың жоқтығы туралы анықтама алу үшін қажет. Егер тендерге қатысу, қарыз алу немесе шартқа қол қою қажет болса, салықтар бойынша берешектің жоқтығы туралы анықтама қажет болуы мүмкін. Ол қызмет көрсететін немесе алатын, сататын немесе өндіретін және жалпы ереже бойынша салық төлеуі керек кез келген адамға -- заңды, жеке, жеке кәсіпкерге қажет болуы мүмкін.
Салықтық шығындардың ең аз мөлшерімен заңды операцияларды жүзеге асыру өндірістік және экономикалық қызметтен оңтайлы шешімдерді әзірлеуге мүмкіндік береді. Салық салуды оңтайландыру - бұл ұйымның экономикалық қызметінің белгілі бір жағдайы үшін оңтайлы шешімді таңдауға мүмкіндік беретін барлық схемалар мен әдістердің жүйесі. Заңды әдістермен жүзеге асырылатын салық салуды оңтайландыру және ықтимал тәуекелдерді болжау ұйымның нарықтағы тұрақты жағдайын қамтамасыз етеді, өйткені олар экономикалық қызмет нәтижесінде үлкен шығындарды болдырмайды. Салық төлемдерін оңтайландырудың келесі ықтимал жолдарын атап өтуге болады:
- бухгалтерлік есепті сауатты және заңды түрде мінсіз жүргізу;
- бұзылған салық құқықтарын қорғаудың ең үнемді әдістерін қолдану;
- тиісті ұйымдық-құқықтық нысанды таңдау;
- шаруашылық шарттарының мүмкіндіктерін пайдалану (біріктіру).
Бітіру біліктілік жұмысындағы зерттеу пәні-кәсіпорында салықтар мен алымдарды есепке алуды ұйымдастыру процесі.
Зерттеу нысаны - ЖШС Regatta Consult.
Дипломдық жұмысының мақсаты Бухгалтерлік есеп практикасының теориялық негіздерін жүйелеу, заманауи кәсіпорындардағы салықтар мен алымдар бойынша есептеулерді ұйымдастырудың мәнін және Агротурк ЖШС мысалында кәсіпорынның салық төлемдерін оңтайландыру үшін оны жетілдіру мәселелерін қарастыру.
Мәселенің зерттелу дәрежесі мен деңгейі.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Зерттеудің пәні: ұйымның салық объектілері мен салықты жинақтап бюджетпен есеп айырысу процессі
Зерттеу объектісі: ЖШС Regatta Consult
Мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
1) Салықтар мен алымдар бойынша есептерді есепке алудың теориялық және әдіснамалық негіздерін зерделеу;
2) Кәсіпорындағы салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу жай-күйіне баға беру;
3) Бюджетпен есеп айырысу есебін жетілдіру жөніндегі іс-шараларды ұсыну;
4) Қорытынды жасау.
Жұмыстың теориялық негіздерін Қазақстандық және шетел ғалымдарының ғылыми еңбектері, ҚР заңдар мен ҚР ҰБ-нің нормативтік актлері, ғылыми монографиялар, аталған тақырыптағы ғылыми мақалалар, т.б құрайтын болады.
Зерттеудің ақпараттық базасы: ұйымның салық есептемесінің нысаны, салық төлеушінің кабинеті, ҚР Қаржы Министрлігінің Мемлекеттік Кірістер Комитетінің интернет ресурсы, кәсіпорынның бухгалтерлік және статистикалық есептілігі.
Практикалық маңыздылығы. Зерттеудің практикалық маңыздылығы компанияның салық төлеу тиімділігін бағалап, кемшіліктерді жою және салық есептілігін жетілдіру бойынша кеңес беру болып табылады.
Зерттеу әдістері: Анализ, кесте, график т.б керекті құралдарды қолданатын боламын
Диплом жұмысының құрылымына тоқталатын болсақ, диплом жұмысы кіріспе, 3 бөлім, қорытынды және қолданылған әдебиеттер тізімнен тұрады.
1 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың теориялық негіздері
0.1 Салық түсінігі, салық есебінің мәні, түрлері мен элементтері
Салық түсінігі. Салықтар дегеніміз - заңнамамен бекітілген тәртіпте пайыздық мөлшерле
мемен шаруашылық жүргізуші субъектілерден және азаматтардан алынатын
міндетті төлемдер.
Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес, салықтар дегеніміз
заңнамамен бекітілген бiржолғы және қайтарымсыз сипаттағы бюджетке төленетін
міндетті ақшалай төлемдер болып табылады.
Салыққа тән белгілерді шартты түрде екіге бөлуге болады: заңды және экономикалық.
Салықтың экономикалық сипаттамаларына мыналар жатады:
- ақша түрінде төленуі. Салықтар әдетте, ақша түрінде жүзеге асырылатын төлем ретінде сипатталады. Салықтар мемлекет тарапынан мемлекет пен экономиканың басқа субъектілері арасындағы ақша қаражаттарының орталықтандырылған қорын - бюджетті қалыптастыру қатынастарын қамтиды. Салық - бұл материалдық төлем, яғни салық төлеу әрқашан салық төлеушінің мүлкін (әдетте ақша қаражатын) мемлекет пайдасына иеліктен шығарудан көрінеді;
- қайтарымсыз. Салық-бұл ақшаны мемлекетке қайтарымсыз төлеу. Салық төлеген кезде төлем біржақты қозғалыста сипат алады. Яғни, тек төлеушіден мемлекетке қарай;
- баламасыз. Табыс салығы баламасыз төлем болып табылады және ақшалай нысандағы құнның біржақты қозғалысына делдал болады;
- салық салу объектісінің болуы. Ақшаны ешқандай себепсіз алу түрінде салық жоқ, кез-келген салық бір нәрсенің иелікте болуы немесе қызмет жасалуы үшін, яғни салық салу объектісі болған кезде ғана алынады;
- салық субъектісінің нақтылығы. Салықтың төлем субъектісі әрқашан белгілі бір заңды немесе жеке тұлға болады;
- салық мөлшерінің нақтылығы;
- төлем мерзімдерін белгілілігі. Салық төлеудің нақты белгіленген мерзімдерімен сипатталады. Осы мерзімдерді бұзу салық төлевушінің мерзімі өткен әрбір күн үшін белгіленген мөлшерде өсімпұл түріндегі жауаптылығына әкеп соғады;
- салық қатынастарының тұрақты сипаты. Салық тұрақты экономикалық қатынастарды тудырады, бұл жоғарыда аталған көптеген салық белгілеріне ие әкімшілік айыппұлдан ерекшеленеді;
- салық-бұл мемлекет кірісі.
Салықтың заңдық белгілеріне мыналар жатады:
- салықтың мемлекетпен белгіленуі;
- салықтың тек нормативтік құқықтық актімен белгіленуі;
- салықтың мәжбүрлі сипаты;
- салықтық ақшаны алудың заңдылығы;
- салық төлеудің мемлекеттік бақылануы;
-тиісті органның салықты және тиісті құқықтық нысандағы актіні белгілеуі ("салықтың заңдылығы" белгісі);
- салық төлеуді мемлекеттік жауапкершілікке тарту шараларымен қамтамасыз етуі. Салық төлеу процесінде ақша алу мәжбүрлі болса да, субъектінің жазасы деп есептелмейді. Ал төлеушінің өзінің салық міндетін тиісінше орындамауы мемлекет тарапынан заңнамада белгіленген жауапкершілік шараларын қолдануға әкеп соғады;
- салықтың тұрақты қаржылық міндеттемелерді қалыптастыруы.
Салық - бұл мемлекеттің қаржылық қызметі процесінде қолданылатын, мемлекет өзіне қажетті ақша қаражатын өндіретін қаржылық-құқықтық құрал. Мемлекетпен салықты белгілеу кезінде салықтөлеушілерде қаржылық міндеттеме туындайды;
-салық төлеу-бұл заңды міндет. Салықты белгілеу арқылы мемлекет салық төлеушінің белгілеріне жататын адамның немесе ұйымның осы салықты төлеу міндетін тудырады;
- салық-міндетті төлем. Салық міндеттемесінің белгісі қарыз санатын білдіреді-салық төлеушілер заңнамада белгіленген тәртіппен және мерзімдерде салық төлеуге міндетті;
- салық мемлекеттің біржақты ерік білдіруінің өнімі болып табылады. Мемлекет салықты белгілей отырып, бұл мәселені әрбір салық төлеушімен, қандай да бір қоғамдық құрылымдар өкілдерімен бірге жеке-жеке келіспейді. Яғни, бұл жағдайда мемлекет біржақты әрекет етеді.
Алым - салық төлеушіге қызмет көрсеткені үшін мемлекетке төленетін мақсатты төлем болып табылады. Алым белгілі бір қызмет түрінен немесе осындай қызметті жүзеге асыру құқығы үшін атаусыз төлем болуы мүмкін.
Баж-бұл заңды және жеке тұлғалардан арнайы уәкілетті органдардың іс-әрекетін жасағаны үшін және заңды күші бар құжаттарды бергені үшін алынатын ақшалай алым. Мемлекеттік баж кедендік-шекаралық және мемлекетішілік баждарға бөлінеді.
Кедендік баж-бұл алынатын ақшалай алым
кеден органдары тауарды (өнімді) мемлекеттің кедендік шекарасы арқылы әкелгені және әкеткені үшін төлеушіден алады.
Мемлекетішілік баж-бұл заңды маңызы бар әрекеттерді жасағаны үшін жеке және заңды тұлғалардан алынатын ақшалай төлем.
Салық есебінің мәні. Есеп жүргізудің тарихи дамуының алғашқы кезеңінде бухгалтерлік есеп салықтық және есептің функцияларын бірге орындады. Бірақ, салық салу жүйесінің дамуымен және жүктелген функциялар бухгалтерлік есептің мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес келмейтіндіктен, бухгалтерлік есеп пен салықтық есеп арасында кейбір қайшылықтар пайда болды. Яғни, салық есебі ол үшін бастапқы болып табылатын бухгалтерлік есептен бөлініп қалыптаса бастады.
Салық есебі салық салу мақсаттары үшін салық кезеңі ішінде жүзеге асырылған шаруашылық операцияларды есепке алу тәртібі туралы толық және дәйекті ақпаратты қалыптастыру, сондай-ақ ішкі және сыртқы пайдаланушыларды салықтың дұрыстығын, толық және уақтылы есептелуін және бюджетке төленуін бақылау үшін ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.
Салық есебінің пәні - кәсіпорынның өндірістік және өндірістік емес қызметінің нәтижесінде салық төлеушінің салықты есептеу және төлеу (ұстап қалу) бойынша міндеттемелері пайда болатын қызметі болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде салықтық есептің үш түрі бар, олар бухгалтерлік есептің қатысу дәрежесі бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
- бухгалтерлік салық есебі;
- аралас салық есебі;
- абсолютті салық есебі.
Қазақстандағы салық есебінің бұл түрлері белгілі бір комбинацияларда қолданылады. Осылайша, жеке салық төлемдері бухгалтерлік есеп көрсеткіштерінің қатысуынсыз есептеледі (кедендік және мемлекеттік баждар және т.б.). Сонымен қатар, салықтық есепке алудың қолданыстағы әдістемесі толығымен бухгалтерлік есепке негізделген. Салық заңнамасында салық есебін жүргізу тәртібі мен шарттарын реттейтін ережелер мен нормалар бар. Бухгалтерлік салықтық есепке алу кезінде салықтық есепке алу көрсеткіштері Тек Бухгалтерлік есеп деректерінде қалыптастырылады. Есептелген салықтардың саны бойынша салық есебінің бұл түрі анықтаушы болып табылады, өйткені дәстүрлі түрде отандық салық жүйесі бухгалтерлік есеп көрсеткіштеріне бағытталған, бұл оның әмбебаптығын көрсетеді. Аралас салықтық есеп көрсеткіштері бухгалтерлік есеп деректері негізінде қалыптасады, бірақ салық салу мақсатында белгілі бір әдістерді қолданады. Салықтық есепке алудың осы әдісімен салық төлеуші бастапқыда өзінің бухгалтерлік есебінің көрсеткіштерін пайдаланады, содан кейін алынған көрсеткіштерге салық заңнамасында көзделген арнайы әдістеме бойынша түзетулер енгізеді.
Абсолютті салық есебінің көрсеткіштері бухгалтерлік есептің қатысуынсыз қалыптасады. Мысалы, бухгалтерлік көрсеткіштердің қатысуынсыз кедендік баждар, мемлекеттік баждар, су үшін төлемдер және т. б. есептеледі.
Демек, cалық есебі - Салық кодексінде көзделген тәртіпке сәйкес топтастырылған бастапқы құжаттардың деректері негізінде салық бойынша салық базасын анықтауға арналған ақпаратты жалпылау жүйесі
Мемлекет пен қоғам арасындағы қатынастардағы экономиканың негізгі буыны -- салықтар. Салықтар мемлекеттің пайда болуымен тығыз байланысты. Салықтар тауар өндірісінің дамуы, қоғамның таптарға бөлінуі және мемлекеттің армияны, кемелерді, шенеуніктерді және басқа да қажеттіліктерді ұстауға қаражат қажеттілігі себеп болды. Салықтар және салық салу қазіргі кейіпіне келу үшін көптеген тарихи кезеңдерді өтті. Қазіргі экономикалық әдебиеттерде салық салудың дамуы төрт негізгі кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезеңге ежелгі әлемде және орта ғасырларда болған салық салуды жатқызуға болады. Ежелгі әлемде және орта ғасырларда салықтардың дамуының алғашқы кезеңі дамымаған және кездейсоқ сипатта болды. Дамудың осы кезеңіндегі салықтар жүйесіз төлемдер түрінде болды. Азаматтар жеке сипаттағы міндеттерді орындады: жорықтарға, соғыстарға қатысты. Сондай-ақ, азық-түлік, армия жабдықтары мен жем-шөп қабылданды. Тауар-ақша қатынастары пайда болған және нығайған сайын салықтар ақшалай нысанда қабылдана бастады.
Екінші кезең XVII ғасырдың аяғынан XVIII ғасырдың соңғы кезеңіне дейінгі кезеңді қамтиды. Осы уақытта салық салу белгілі бір жүйелілікке ие болады және тікелей және жанама салықтар жүйелері пайда болады. Ол салық төлемдерінің азаюымен және олардың біркелкілігімен ерекшеленеді: салықтық формалар айқындала бастады, салықтық әкімшілендіру ережелері - неғұрлым дамыған және үлкен кірісті уәде ететін салықтық көздерге артықшылық берілді. Акциздер, табыс және жанбасылық салығы пайда бола бастады. Сонымен қатар салықтың негізгі (яғни фискалдық) функцияларынан басқа салықтардың реттеушілік функциясы да күшейді, құқықтық қатынастар қалыптасады. Қоғам дамуының осы кезеңінде салықтар көптеген елдердің мемлекеттік бюджеттерінің негізгі кіріс көзіне айналады, олар көптеген еуропалық елдердің өмір сүруінің маңызды элементіне айналады және ғылыми түсіндіруді талап ете бастайды.
Үшінші кезеңде салық салу мәселелеріне қатысты әртүрлі ғылыми теориялар дамиды және сонымен бірге әлемнің көптеген ... жалғасы
КАСПИЙ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
Игенова Оксани Қоңырбекқызы
Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру
ЖШС Regatta Consult мысалында
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
6В04111-Есеп және Аудит Білім беру бағдаламасы
Алматы 2023
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
КАСПИЙ УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
Қорғауға жіберілді
ЭжеБЖМ деканы
Дуйсенгулова Н.С.___________
______________________20__ ж.
Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
ЖШС Regatta Consult мысалында
6В04111-Есеп және Аудит Білім беру бағдаламасы
Орындады:__________________________ Игенова О.Қ.
(қолы)
Ғылыми жетекші:
э.ғ.к.., ассоц.профессор ________________________ Мархаева Б.А.
(қолы)
Алматы 2023
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 5
1 БӨЛІМ. САЛЫҚТАР МЕН АЛЫМДАР БОЙЫНША БЮДЖЕТПЕН ЕСЕП АЙЫРЫСУДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 8
1.1 Салықтар мен алымдар бойынша есептеулерді есепке алудың тарихи негіздері 8
1.2 Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның сипаттамасы 10
1.3 Бюджетпен есеп айырысуды есепке алудың теориялық негіздері Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның сипаттамасы 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 12
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
23
1 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың теориялық негіздері
1.1 Салық есебінің мәні, түрлері мен элементтері
1.2 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алудың Қазақстан Республикасындағы шоттар жүйесінің сипаттамасы
1.3 Салық есептілігінің түсінігі, нысандары және құрамы
2 Regatta Consult жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуының қазәргі жағдайы
2.1 Regatta Consult ЖШС-нің экономикалық сипаттамасы
2.2 Regatta Consult ЖШС-нің салықтық саясаты мен салық есептілігін қалыптастырудың ерекшеліктері
2.3 Консалтингтік ұйымның төлейтін кейбір салықтары бойынша бюджетпен есеп айырысуының ерекшеліктері
3 Бюджетпен есеп айырысу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың жетілдіру жолдары
3.1 Ұйым төлейтін салықтар мен алымдардың құрылымын бағалау
3.2 Қосылған құн салығы бойынша салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастыру және жетілдіру
3.3 Бюджетпен есеп айырысудың оңтайландыру жолдары
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Бюджетпен есеп айырысуды есепке алу және салық есептілігін қалыптастыру кәсіпорынды қаржылық басқарудың маңызды элементтері болып табылады. Қазіргі уақытта ұйымдар кірістер мен шығыстардың есебін жүргізуге, сондай-ақ қолданыстағы заңнамаға сәйкес салық декларациялары мен есептілікті уақтылы тапсыруға міндетті.
Салықтар - мемлекеттік саясаттың негізгі құралдарының бірі болып табылады, халықтың көп бөлігінің, барлық ұйымдар мен жеке кәсіпкерлердің мүліктік мүдделеріне әсер етеді. Елдің бюджеттік жүйесінің толықтығы, нарықтық экономиканың тұрақтылығы салық жүйесінің тиімділігіне байланысты. Қысқасы, салық мемлекеттің тұтастығы, күші мен байлығының көзі болып табылады. Сондықтан салықтардың дер кезінде және толық мөлшерде төленіп тұруы мемлекет тарапынан қатаң бақыланады.
Салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуды есепке алу - Салықтар мен алымдардың түрлері бойынша ұйымның шығыстары туралы ақпаратты жинақтауды және жүйелеуді қамтамасыз ететін бухгалтерлік есептің маңызды учаскелерінің бірі. Салықтар мен алымдар сомасын дұрыс есептеу мен есепке алудың қажетті шарты бухгалтерлік және салықтық есеп негіздерін, төрелік практиканы, сондай-ақ жақсы ұйымдастырылған бухгалтерлік есепті білу болып табылады.
Әрбір ұйымның есебінде есептелген салықтар мен алымдар туралы сенімді ақпаратты көрсету үшін негізгісі салықтық есепке алу жүйесі болып табылады. Салық есебі мемлекеттік бюджеттің пайдасына салықтарды есептеуді анықтау мақсатында бухгалтерлік есеп қағидаттарында қалыптастырылатын кәсіпорынның қаржы-экономикалық қызметінің ақпараттық жүйесінің жетекші буыны болып табылады.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі бюджетпен өзара есеп айырысу көлемі кәсіпорындағы есеп айырысу операцияларының едәуір бөлігін құрайтындығымен расталады, бұл салықтардың санына да, олардың мөлшеріне де байланысты.
Салық салуды тиімді оңтайландыру өндірістік немесе жарнамалық стратегия сияқты қажет. Бұл бюджетке төленетін төлемдер есебінен шығындарды үнемдеу ықтималдылығымен ғана емес сонымен қатар кәсіпорынның және оның лауазымды тұлғаларының да қауіпсіздігі мен беделін арттырады. Қазіргі технологиялардың дамуымен байланысты әрбір қызығушылық білдіретін тұлға кәсіпорынның салықтық қарыздары бар жоғын бірнеше минут ішінде uchet.kz немесе kompra.kz сайттары арқылы тексеріп, сенім артуға болады ма? немесе инвестициялауға тұрарлық компания ма? деген сұрағына жауап таба алады.
Сондай-ақ, салықтарды оңтайландыру және уақтылы төлеу салықтар бойынша қарыздың жоқтығы туралы анықтама алу үшін қажет. Егер тендерге қатысу, қарыз алу немесе шартқа қол қою қажет болса, салықтар бойынша берешектің жоқтығы туралы анықтама қажет болуы мүмкін. Ол қызмет көрсететін немесе алатын, сататын немесе өндіретін және жалпы ереже бойынша салық төлеуі керек кез келген адамға -- заңды, жеке, жеке кәсіпкерге қажет болуы мүмкін.
Салықтық шығындардың ең аз мөлшерімен заңды операцияларды жүзеге асыру өндірістік және экономикалық қызметтен оңтайлы шешімдерді әзірлеуге мүмкіндік береді. Салық салуды оңтайландыру - бұл ұйымның экономикалық қызметінің белгілі бір жағдайы үшін оңтайлы шешімді таңдауға мүмкіндік беретін барлық схемалар мен әдістердің жүйесі. Заңды әдістермен жүзеге асырылатын салық салуды оңтайландыру және ықтимал тәуекелдерді болжау ұйымның нарықтағы тұрақты жағдайын қамтамасыз етеді, өйткені олар экономикалық қызмет нәтижесінде үлкен шығындарды болдырмайды. Салық төлемдерін оңтайландырудың келесі ықтимал жолдарын атап өтуге болады:
- бухгалтерлік есепті сауатты және заңды түрде мінсіз жүргізу;
- бұзылған салық құқықтарын қорғаудың ең үнемді әдістерін қолдану;
- тиісті ұйымдық-құқықтық нысанды таңдау;
- шаруашылық шарттарының мүмкіндіктерін пайдалану (біріктіру).
Бітіру біліктілік жұмысындағы зерттеу пәні-кәсіпорында салықтар мен алымдарды есепке алуды ұйымдастыру процесі.
Зерттеу нысаны - ЖШС Regatta Consult.
Дипломдық жұмысының мақсаты Бухгалтерлік есеп практикасының теориялық негіздерін жүйелеу, заманауи кәсіпорындардағы салықтар мен алымдар бойынша есептеулерді ұйымдастырудың мәнін және Агротурк ЖШС мысалында кәсіпорынның салық төлемдерін оңтайландыру үшін оны жетілдіру мәселелерін қарастыру.
Мәселенің зерттелу дәрежесі мен деңгейі.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Зерттеудің пәні: ұйымның салық объектілері мен салықты жинақтап бюджетпен есеп айырысу процессі
Зерттеу объектісі: ЖШС Regatta Consult
Мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
1) Салықтар мен алымдар бойынша есептерді есепке алудың теориялық және әдіснамалық негіздерін зерделеу;
2) Кәсіпорындағы салықтар мен алымдар бойынша бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу жай-күйіне баға беру;
3) Бюджетпен есеп айырысу есебін жетілдіру жөніндегі іс-шараларды ұсыну;
4) Қорытынды жасау.
Жұмыстың теориялық негіздерін Қазақстандық және шетел ғалымдарының ғылыми еңбектері, ҚР заңдар мен ҚР ҰБ-нің нормативтік актлері, ғылыми монографиялар, аталған тақырыптағы ғылыми мақалалар, т.б құрайтын болады.
Зерттеудің ақпараттық базасы: ұйымның салық есептемесінің нысаны, салық төлеушінің кабинеті, ҚР Қаржы Министрлігінің Мемлекеттік Кірістер Комитетінің интернет ресурсы, кәсіпорынның бухгалтерлік және статистикалық есептілігі.
Практикалық маңыздылығы. Зерттеудің практикалық маңыздылығы компанияның салық төлеу тиімділігін бағалап, кемшіліктерді жою және салық есептілігін жетілдіру бойынша кеңес беру болып табылады.
Зерттеу әдістері: Анализ, кесте, график т.б керекті құралдарды қолданатын боламын
Диплом жұмысының құрылымына тоқталатын болсақ, диплом жұмысы кіріспе, 3 бөлім, қорытынды және қолданылған әдебиеттер тізімнен тұрады.
1 Бюджетпен есеп айырысуларды есепке алу және салық есептілігінің көрсеткіштерін қалыптастырудың теориялық негіздері
0.1 Салық түсінігі, салық есебінің мәні, түрлері мен элементтері
Салық түсінігі. Салықтар дегеніміз - заңнамамен бекітілген тәртіпте пайыздық мөлшерле
мемен шаруашылық жүргізуші субъектілерден және азаматтардан алынатын
міндетті төлемдер.
Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес, салықтар дегеніміз
заңнамамен бекітілген бiржолғы және қайтарымсыз сипаттағы бюджетке төленетін
міндетті ақшалай төлемдер болып табылады.
Салыққа тән белгілерді шартты түрде екіге бөлуге болады: заңды және экономикалық.
Салықтың экономикалық сипаттамаларына мыналар жатады:
- ақша түрінде төленуі. Салықтар әдетте, ақша түрінде жүзеге асырылатын төлем ретінде сипатталады. Салықтар мемлекет тарапынан мемлекет пен экономиканың басқа субъектілері арасындағы ақша қаражаттарының орталықтандырылған қорын - бюджетті қалыптастыру қатынастарын қамтиды. Салық - бұл материалдық төлем, яғни салық төлеу әрқашан салық төлеушінің мүлкін (әдетте ақша қаражатын) мемлекет пайдасына иеліктен шығарудан көрінеді;
- қайтарымсыз. Салық-бұл ақшаны мемлекетке қайтарымсыз төлеу. Салық төлеген кезде төлем біржақты қозғалыста сипат алады. Яғни, тек төлеушіден мемлекетке қарай;
- баламасыз. Табыс салығы баламасыз төлем болып табылады және ақшалай нысандағы құнның біржақты қозғалысына делдал болады;
- салық салу объектісінің болуы. Ақшаны ешқандай себепсіз алу түрінде салық жоқ, кез-келген салық бір нәрсенің иелікте болуы немесе қызмет жасалуы үшін, яғни салық салу объектісі болған кезде ғана алынады;
- салық субъектісінің нақтылығы. Салықтың төлем субъектісі әрқашан белгілі бір заңды немесе жеке тұлға болады;
- салық мөлшерінің нақтылығы;
- төлем мерзімдерін белгілілігі. Салық төлеудің нақты белгіленген мерзімдерімен сипатталады. Осы мерзімдерді бұзу салық төлевушінің мерзімі өткен әрбір күн үшін белгіленген мөлшерде өсімпұл түріндегі жауаптылығына әкеп соғады;
- салық қатынастарының тұрақты сипаты. Салық тұрақты экономикалық қатынастарды тудырады, бұл жоғарыда аталған көптеген салық белгілеріне ие әкімшілік айыппұлдан ерекшеленеді;
- салық-бұл мемлекет кірісі.
Салықтың заңдық белгілеріне мыналар жатады:
- салықтың мемлекетпен белгіленуі;
- салықтың тек нормативтік құқықтық актімен белгіленуі;
- салықтың мәжбүрлі сипаты;
- салықтық ақшаны алудың заңдылығы;
- салық төлеудің мемлекеттік бақылануы;
-тиісті органның салықты және тиісті құқықтық нысандағы актіні белгілеуі ("салықтың заңдылығы" белгісі);
- салық төлеуді мемлекеттік жауапкершілікке тарту шараларымен қамтамасыз етуі. Салық төлеу процесінде ақша алу мәжбүрлі болса да, субъектінің жазасы деп есептелмейді. Ал төлеушінің өзінің салық міндетін тиісінше орындамауы мемлекет тарапынан заңнамада белгіленген жауапкершілік шараларын қолдануға әкеп соғады;
- салықтың тұрақты қаржылық міндеттемелерді қалыптастыруы.
Салық - бұл мемлекеттің қаржылық қызметі процесінде қолданылатын, мемлекет өзіне қажетті ақша қаражатын өндіретін қаржылық-құқықтық құрал. Мемлекетпен салықты белгілеу кезінде салықтөлеушілерде қаржылық міндеттеме туындайды;
-салық төлеу-бұл заңды міндет. Салықты белгілеу арқылы мемлекет салық төлеушінің белгілеріне жататын адамның немесе ұйымның осы салықты төлеу міндетін тудырады;
- салық-міндетті төлем. Салық міндеттемесінің белгісі қарыз санатын білдіреді-салық төлеушілер заңнамада белгіленген тәртіппен және мерзімдерде салық төлеуге міндетті;
- салық мемлекеттің біржақты ерік білдіруінің өнімі болып табылады. Мемлекет салықты белгілей отырып, бұл мәселені әрбір салық төлеушімен, қандай да бір қоғамдық құрылымдар өкілдерімен бірге жеке-жеке келіспейді. Яғни, бұл жағдайда мемлекет біржақты әрекет етеді.
Алым - салық төлеушіге қызмет көрсеткені үшін мемлекетке төленетін мақсатты төлем болып табылады. Алым белгілі бір қызмет түрінен немесе осындай қызметті жүзеге асыру құқығы үшін атаусыз төлем болуы мүмкін.
Баж-бұл заңды және жеке тұлғалардан арнайы уәкілетті органдардың іс-әрекетін жасағаны үшін және заңды күші бар құжаттарды бергені үшін алынатын ақшалай алым. Мемлекеттік баж кедендік-шекаралық және мемлекетішілік баждарға бөлінеді.
Кедендік баж-бұл алынатын ақшалай алым
кеден органдары тауарды (өнімді) мемлекеттің кедендік шекарасы арқылы әкелгені және әкеткені үшін төлеушіден алады.
Мемлекетішілік баж-бұл заңды маңызы бар әрекеттерді жасағаны үшін жеке және заңды тұлғалардан алынатын ақшалай төлем.
Салық есебінің мәні. Есеп жүргізудің тарихи дамуының алғашқы кезеңінде бухгалтерлік есеп салықтық және есептің функцияларын бірге орындады. Бірақ, салық салу жүйесінің дамуымен және жүктелген функциялар бухгалтерлік есептің мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес келмейтіндіктен, бухгалтерлік есеп пен салықтық есеп арасында кейбір қайшылықтар пайда болды. Яғни, салық есебі ол үшін бастапқы болып табылатын бухгалтерлік есептен бөлініп қалыптаса бастады.
Салық есебі салық салу мақсаттары үшін салық кезеңі ішінде жүзеге асырылған шаруашылық операцияларды есепке алу тәртібі туралы толық және дәйекті ақпаратты қалыптастыру, сондай-ақ ішкі және сыртқы пайдаланушыларды салықтың дұрыстығын, толық және уақтылы есептелуін және бюджетке төленуін бақылау үшін ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.
Салық есебінің пәні - кәсіпорынның өндірістік және өндірістік емес қызметінің нәтижесінде салық төлеушінің салықты есептеу және төлеу (ұстап қалу) бойынша міндеттемелері пайда болатын қызметі болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде салықтық есептің үш түрі бар, олар бухгалтерлік есептің қатысу дәрежесі бойынша келесі түрлерге бөлінеді:
- бухгалтерлік салық есебі;
- аралас салық есебі;
- абсолютті салық есебі.
Қазақстандағы салық есебінің бұл түрлері белгілі бір комбинацияларда қолданылады. Осылайша, жеке салық төлемдері бухгалтерлік есеп көрсеткіштерінің қатысуынсыз есептеледі (кедендік және мемлекеттік баждар және т.б.). Сонымен қатар, салықтық есепке алудың қолданыстағы әдістемесі толығымен бухгалтерлік есепке негізделген. Салық заңнамасында салық есебін жүргізу тәртібі мен шарттарын реттейтін ережелер мен нормалар бар. Бухгалтерлік салықтық есепке алу кезінде салықтық есепке алу көрсеткіштері Тек Бухгалтерлік есеп деректерінде қалыптастырылады. Есептелген салықтардың саны бойынша салық есебінің бұл түрі анықтаушы болып табылады, өйткені дәстүрлі түрде отандық салық жүйесі бухгалтерлік есеп көрсеткіштеріне бағытталған, бұл оның әмбебаптығын көрсетеді. Аралас салықтық есеп көрсеткіштері бухгалтерлік есеп деректері негізінде қалыптасады, бірақ салық салу мақсатында белгілі бір әдістерді қолданады. Салықтық есепке алудың осы әдісімен салық төлеуші бастапқыда өзінің бухгалтерлік есебінің көрсеткіштерін пайдаланады, содан кейін алынған көрсеткіштерге салық заңнамасында көзделген арнайы әдістеме бойынша түзетулер енгізеді.
Абсолютті салық есебінің көрсеткіштері бухгалтерлік есептің қатысуынсыз қалыптасады. Мысалы, бухгалтерлік көрсеткіштердің қатысуынсыз кедендік баждар, мемлекеттік баждар, су үшін төлемдер және т. б. есептеледі.
Демек, cалық есебі - Салық кодексінде көзделген тәртіпке сәйкес топтастырылған бастапқы құжаттардың деректері негізінде салық бойынша салық базасын анықтауға арналған ақпаратты жалпылау жүйесі
Мемлекет пен қоғам арасындағы қатынастардағы экономиканың негізгі буыны -- салықтар. Салықтар мемлекеттің пайда болуымен тығыз байланысты. Салықтар тауар өндірісінің дамуы, қоғамның таптарға бөлінуі және мемлекеттің армияны, кемелерді, шенеуніктерді және басқа да қажеттіліктерді ұстауға қаражат қажеттілігі себеп болды. Салықтар және салық салу қазіргі кейіпіне келу үшін көптеген тарихи кезеңдерді өтті. Қазіргі экономикалық әдебиеттерде салық салудың дамуы төрт негізгі кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезеңге ежелгі әлемде және орта ғасырларда болған салық салуды жатқызуға болады. Ежелгі әлемде және орта ғасырларда салықтардың дамуының алғашқы кезеңі дамымаған және кездейсоқ сипатта болды. Дамудың осы кезеңіндегі салықтар жүйесіз төлемдер түрінде болды. Азаматтар жеке сипаттағы міндеттерді орындады: жорықтарға, соғыстарға қатысты. Сондай-ақ, азық-түлік, армия жабдықтары мен жем-шөп қабылданды. Тауар-ақша қатынастары пайда болған және нығайған сайын салықтар ақшалай нысанда қабылдана бастады.
Екінші кезең XVII ғасырдың аяғынан XVIII ғасырдың соңғы кезеңіне дейінгі кезеңді қамтиды. Осы уақытта салық салу белгілі бір жүйелілікке ие болады және тікелей және жанама салықтар жүйелері пайда болады. Ол салық төлемдерінің азаюымен және олардың біркелкілігімен ерекшеленеді: салықтық формалар айқындала бастады, салықтық әкімшілендіру ережелері - неғұрлым дамыған және үлкен кірісті уәде ететін салықтық көздерге артықшылық берілді. Акциздер, табыс және жанбасылық салығы пайда бола бастады. Сонымен қатар салықтың негізгі (яғни фискалдық) функцияларынан басқа салықтардың реттеушілік функциясы да күшейді, құқықтық қатынастар қалыптасады. Қоғам дамуының осы кезеңінде салықтар көптеген елдердің мемлекеттік бюджеттерінің негізгі кіріс көзіне айналады, олар көптеген еуропалық елдердің өмір сүруінің маңызды элементіне айналады және ғылыми түсіндіруді талап ете бастайды.
Үшінші кезеңде салық салу мәселелеріне қатысты әртүрлі ғылыми теориялар дамиды және сонымен бірге әлемнің көптеген ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz