Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
I.Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1.Инвестиция түсінігі және жіктелуі
2.2.Инвестициялардың мақсаты
2.3.Инвестицияның табыс көзі мен бағалы қағаздары
2.4. Инвестициялық қоржын
2.5. Инвестицияның бағалануы
2.6. Шетелдік инвестиция
2.7. Инвестициялар аудиті
ІІІ.Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Менің курстық жұмысымның тақырыбы Инвестиция есебі болып табылады. Бұл тақырыпты таңдаған себебім, қазіргі кезде ҚР-ның экономикасына инвестицияны жұмылдыру, әсіресе отандық және шетелдік инвесторларды тарту өзекті мәселе болып отыр. Жалпы ҚР-ның экономикасын көтеру үшін белгілі бір бағытта ақша қаражаттарын салуды қажет етеді. Былай делінген: Қазақстанда ең жоғарғы деңгейдегі осы заманғы клиникалар құру мен оларды басқару үшін шетелдік жетекші компанияларды тарту қажет .

Инвестиция - табыс алу, меншікті капиталын молайту, елдің материалдық байлығы мен бейматериалдық сипаттағы қоғамдық құндылықтарын еселей түсу үшін шаруашылық жүргізуші субъектілер салатын инвестициялық қаражат.
Инвестициялар нақты және қаржылық болып бөлінеді. Нақты инвестициялар - өндірістік негізгі капиталға, шаруашылық қызметтің объектілеріне күрделі қаржы салу. Қаржылық инвестициялар - мемлекеттің, кәсіпорындардың, инвестициялық қорлардың бағалы қағаздарына салымдар. Нақты инвестицияларды - іске асырғанда салымшы өзінің өндірістік капиталын кеңейтеді, ал, қаржылық инвестициялар салатын болса қаржылық капиталын өсіреді. Нақты инвестициялар қозғалмайтын мүлікпен байланысты. Қозғалмайтын мүлік - заңды және жеке тұлғалардың меншігіндегі жер және табиғи ресурстар, жерге бекітілген және соған байланысты мүліктер.

Қаржылық инвестиция - ол акция, облигация және басқа да құнды қағаздар мен банктегі депозиттерге салынған салымдар. Олар қысқа мерзімді (12 ай ішінде айналымда болатын) және ұзақ мерзімді (12 айдан астам мерзім) болып танылады. Қаржылық инвистициялардын есебі ХҚЕС сәйкес №32 Қаржылық құралдар: танылып және ақпарат беру, №39 Қаржылық құралдар:мойындауы және бағалануы,және №2 ҰҚЕС стандартында қарастырылған.

Қаржылық инвистициялардың ақпараттау барысында бухгалтерлік есеп шоттарының жұмыс жоспарында 1 және 2 бөлімдерінде 1100-1150(қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар), 2000-2040 (ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар) шоттар қарастырылған.

Қазақстандық бизнес қазірдің өзінде аяғынан нық тұрды, өзінің әлеуметтік жауапкершілігін пайымдай бастады және өз қызметін соған сәйкес құруда. Бұл істе ұлттық компаниялар мен ірі инвесторлар қайырымдылық шараларына, білім, денсаулық сақтау, спорт пен мәдениет жобаларына қаржы бөлу арқылы үлгі көрсетуде..." - деп айтқандай еліміздің экономикасын жандандыру мақсатында құрылатын инвестициялық жобалардың маңызы зор.

Бұл курстық жұмысымның мақсаты І бөлімінде, яғни кіріспеде инвестиция туралы түсінік бере отырып, инвестицияның маңызын түсіндіремін, ал ІІ негізгі бөлімінде инвестиция туралы толық ақпарат, оның түрлері, мақсаты, мәні, шетелдік инвестициялар мен инвестицияның аудиті, бағалануы жөнінде көрсетіледі, ІІІ қорытынды бөлімінде жалпы "Инвестициялар есебі" туралы не түйгенімді көрсету.
Осы курстық жұмыстың өзектілігі - Жаңа Қазақстан құрудағы белгілі бір кәсіп бастау барысында инвестицияның мәні мен маңызы туралы және инвестиция туралы тың ақпараттар ұсыну болып табылады.

Инвестиция түсінігі және жіктелуі

Инвестиция - табыс алу, меншікті капиталын молайту, елдің материалдық байлығы мен материалдық емес сипаттағы қоғамдық құндылықтарын еселей түсу үшін шаруашылық жүргізуші субъектілер салатын инвестициялық қаражат.

Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар бухгалтерлік баланста
есепке алынады.:

* 2200, Үлестік қатысу әдісімен есепке алынған инвестициялар деген бөлімше, үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алынған инвестицияларды есепке алуға арналған.
* 2210 Үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алынады, онда үлестік қатысу әдісі пайдаланылатын есепке алынған қауымдастырылған және аффилиирленген тұлғаларға салынған инвестициялар бойынша операциялар көрсетіледі. Үлестік қатысу әдісі - бұл есепке алу әдісі, оған сәйкес инвестициялар бастапқыда нақты шығындар бойынша есепке алынады, содан кейін сатып алудан кейін пайда болған инвестиция нысанының таза активтеріндегі инвестор үлесінің өзгеруіне түзетіледі.

* 2300 Жылжымайтын мүлікке инвестициялар деген бөлімше жылжымайтын мүлікке салынған инвестицияларды есепке алуға арналған. Жылжымайтын мүлікті инвестициялау - жалдау төлемдерін алу немесе капитал құнын немесе екеуінің де құнын арттыру мақсатында иелік ететін (қаржылық жалдау шарты бойынша меншік иесі немесе жалға алушы) жылжымайтын мүлік (жер немесе ғимарат, немесе ғимараттың бір бөлігі, немесе екеуі де), бірақ мыналарға: тауарларды өндіру немесе жеткізу, қызметтер көрсету, әкімшілік мақсаттар үшін; кәдімгі қызмет барысында сату.

Бұл бөлімше келесі шоттардың топтарын қамтиды:

* 2310 Жылжымайтын мүлікке инвестициялар, жылжымайтын мүлікке салынған инвестицияларды ескереді.
* 2320 Жылжымайтын мүлікке салынған инвестициялардыңамортизациясы, онда инвестициялық жылжымайтын мүліктің жинақталған амортизациясы.
* 2330 Жылжымайтын мүлікке инвестициялардың құнсыздануынан
болған шығындар, онда құнсызданудан болған шығындар сомасы
жинақталады, егер ұйым инвестициялық жылжымайтын мүлікті
бастапқы танығаннан кейін нақты шығындарды есепке алу моделін таңдаса, соған сәйкес барлық инвестициялық мүлік жинақталған амортизацияны және жинақталған шығындарды шегергендегі нақты
шығындар бойынша өлшенеді. активтердің құнсыздануынан.

Инвестициялардың синтетикалық және талдамалық есебі:

* 1120 " Өзге жалпы пайда арқылы әділ құн бойынша бағаланған қысқа мерзімді
* қаржылық активтері"
* 1130 Пайда немесе шығын арқылы әділ құн бойынша бағаланған қысқа
* мерзімді қаржылық активтер"
* 1140 " Туынды қаржы құралдары"
* 2020 " Өзге жалпы пайда арқылы әділ құны бойынша бағаланатын ұзақ
* мерзімді қаржы активтер"
* 2030 "Пайда немесе шығын арқылы әділ құны бойынша бағаланатын ұзақ
* мерзімді қаржылық активтер"
* 2310 "Инвестициялық мүліктер"
* 2320 "Инвестициялық мүліктердің амортизациясы"
* 2330 " Инвестициялық мүліктердің құнсыздануынан болған шығындарды
* арналған бағалау резерві"

1100
Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялары
1110
Қысқа мерзімді ұсынылған қарыздар
1120
Саудағы арналған қысқа мерзімді қаржылық активтер
1130
Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар
1140
Сатуға арналған қолда бар қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар
1150
Өзге қысқа мерзімді қаржы инвестициялары

2000
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар
2010
Ұзақ мерзімді қаржылық қарыздар
2020
Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестциялар
2030
Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар
2040
Өзге ұзақ мерзімді қаржылық активтер

Инвестициялық қызмет - пайда табу және (немесе) басқа тиімді нәтижеге қол жеткізу үшін инвестициялау және практикалық әрекеттерді орындау.

Инвестицияның күрделі қаржыдан өзгешелігі бар. Инвестицияда қаражат тек материалдық активтерге ғана салынбайды, қаржылық және материалдық емес активтерге де салынады. Инвестиция қаржы институттары, инновациялық және әлеуметтік сала арқылы тікелей де, жанамалай да салынады. Инвестиция өзінің құрамы жағынан біртекті емес, инвестициялау нысандарына, айналыс өрісіне, негізгі капиталдың ұдайы өндірісіндегі мақсатына, рөліне, қаржыландыру көздеріне қарай негізгі капиталға салынатын инвестиция, шетелдік инвестиция, қоржындық инвестиция түрлеріне бөлінеді. Негізгі капиталға салынатын инвестиция - құрылысқа, материалдық, материалдық емес негізгі капиталды салуға, ұлғайтуға, қайта жаңғыртуға, техникалық жағынан қайта жарақтандыруға, күрделі жөндеуден өткізуге, сатып алуға, сондай-ақ, материалдық айналыс құралдарының қорларын толықтыруға жұмсалатын қаражат. Негізгі капиталды инвестициялау нысандарына үйлер, ғимараттар, машиналар мен жабдықтар, мал, екпе ағаштар, жер қойнауын барлау, компьютерлік және бағдарламалық қамтамасыз ету, көркем және әдеби шығармалардың түпнұсқалары, жаңа үйлер және жаңа ақпарат жатады.
Инвестициялар -- ол нақты инвестициялар деп аталатындарды да, қаржылық (қоржындық) та, сондай-ақ зияткерлік те салымдарды қамтитын ауқымдырақ ұғым.

Инвестиция өзінің арналымы немесе алынған мақсаты бойынша: нақты және қаржылық инвестиция болып екіге бөлінеді.
Нақты инвестиция - шаруашылық субъектісіндегі белгілі бір материалдық, өндірістік қорлрдың, яғни активтердің (жер, құрал-жабдықтар, құрылыс, т.б.) өсуіне, дамуына жұмсау үшін салынатын салымдар болып табылады.
Қаржылық инвестициялар - акционерлік кәсіпорындар немесе мемлекет шығарған құнды қағаздарға (акцияларға, облигацияларға және басқа құнды қағаздарға), банк депозиттеріне салынымдар.
Нақты инвестициялар - бұл кәсіпорынның негізгі капиталын және материалдық-өндірістік қорын өсіруге салынатын салымдар.
Қаржылық инвестициялар - бұл субъектінің табыс алу мақсатында пайдаланатын активі (мысалға, пайыздар, роялтилер, дивидендтер және жалға ақысы), инвестицияланған капиталдың өсімі немесе алынатын басқа да олжалар (мысалға, коммерциялық мәміленің нәтижесі).
Қаржылық инвестицияның бір түрі болып бағалы (құнды) қағаздар да саналады. Барлық бағалы (құнды) қағаздар екі топқа бөлінеді - ақшалай және күрделі (капиталды) болып.

Иелік ету мерзіміне байланысты қаржылық инвестициялар мынадай категорияларға жіктеледі:
а) қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар - 1 жылға дейін;
ә) ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар - 1 жылдан артық.

Инвестиция түрлері және анықтамалары:

* Қаржылық инвестициялар -- капиталдың (мемлекеттік те, яки жеке де) акцияларға, облигацияларға, басқадай бағалы қағаздарға, сондай-ақ банк депозиттеріне салынуы. Бұл жерде нақты капиталдың өсуі болмайды, тек меншікті сатып алу, оның мәртебесін беру орын алады. Сөйтіп, трансферттік (яғни берушілік) операциялар орындалады.

* Зияткерлік инвестициялар -- ол ғылыми мекемелердегі мамандарды даярлау, тәжірибелер, лицензиялар және ноу-хау, бірлескен ғылыми әзірлемелермен алмасу (беру) тағы сол сияқтылар.

* Нақты инвестициялар -- ақшаны нақты материалдық және материалдық емес активтерге (негізгі капитал және айналым капиталына, зияткерлік меншікке) салу.Нақты инвестициялар мемлекеттің немесе жеке фирманың капиталды экономиканың әлдебір саласына немесе кәсіпорынға салуы болып есептеледі: оның нәтижесі -- жаңа капиталдың пайда болуы немесе қолда бар капиталдың (ғимараттар, құрал-жабдықтар, тауар-материалдық қорлар және т.б.) өсуі.

* Қоржындық инвестициялар -- ақшаны әртүрлі қаржы құралдарына (бағалы қағаздарға, банк депозиттеріне, валютаға, асыл металдар мен тастарға) салу.

* Тікелей (төте) инвестициялар -- қаражат салу үшін инвестация нысанын таңдауға инвестордың тікелей өзінің қатысуы.

* Жанама инвестициялар -- қаражат салымына басқа тұлғалардың (инвестициялық фирмалар мен компаниялар, үлестік жарнаның инвестиция қорлары, басқа қаржы мекемелері) жанамаласуы арқылы салынатын инвестициялар.
* Қысқа мерзімді инвестициялар -- капиталды бір жылдан аз уақыт кезеңіне салу.

* Орташа мерзімді инвестициялар -- капиталды бір жылдан бес жылға дейінгі мерзімге салу.

* Ұзақ мерзімді инвестициялар -- капиталды бес жылдан артық мерзімге салу.

* Жеке инвестициялар -- қаржы салымдарын азаматтар мен жеке ұйымдардың (фирмалар, компаниялар) салуы.

* Мемлекеттік инвестициялар -- бюджеттік, бюджеттен тыс және қарыз қаражаттары есебінен орталық және жергілікті билік және басқару органдары, сонымен қатар біртүтас кәсіпорындар, мекемелер мен ұйымдар өздерінің меншікті қаржы көздерін жұмылдыру жолымен салатын салымдар.

* Аралас инвестициялар -- мемлекеттің, аймақтардың, муниципалдық білім беру мекемелерінің, сондай-ақ заңды және жеке тұлғалардың үлеспен қаржы салымдарын салуы.

* Шетелдік инвестициялар -- шетелдік мемлекеттік, жеке және заңды тұлғалардың салатын салымдары.

* Бірлескен инвестициялар -- аталған елдің және шетелдік мемлекеттердің субъектілері салатын салымдар.

* Ішкі салымдар -- елдің бір немесе басқа аумағы шекараларында орналасқан инвестициялау нысандарына қаражат салу.

* Сыртқы инвестициялар -- қаражатты шетелдегі инвестициялау нысандарына салу.

* Жалпы инвестициялар -- жаңа құрылысқа, еңбек құралдары мен заттарын сатып алуға, тауар-материалдық қорлардың және зияткерлік құндылықтардың өсіміне салынатын қаражаттың жалпы көлемі.

* Таза инвестициялар -- жалпы инвестициялардың амортизациялық аударымдарды алып тастағандағы барша сомасы.

* Инвестициялық ресурстар түсінігі: өндірістің барлық өндірілген құралдарын, яғни құрал-саймандардың, машиналардың, жабдықтардың, фабрика-зауыт, қойма, көлік құралдарының, сату желісінің, өндірісте пайдаланылатын тауарлардың және олардың түбегейлі тұтынушыға жеткізілуі қызметтерінің барлық түрлерін қамтиды.

Ал үдеріс, яғни соның көмегімен ресурстар халық шаруашылығының өндірістік және өндірістік емес салалары нысандарына айналатын үдеріс инвестициялау деп аталады.

Қысқа және ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар
есебінің синтетикалық есебі

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді ұсынылған қарыздар, ұйым берген қарыздар мен дебиторлық берешек; өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
саудаға арналған қаржы активтері, бағалардың қысқа мерзімді ауытқуларынан пайда алу мақсатында сатып алынған қысқа мерзімді активтер есепке алынады. Қаржы активтерін егер ол құрылымы қысқа мерзімді перспективада пайда алуға ынталандыру туралы куәландыратын портфельдің бір бөлігі болып табылса, оны сатып алу себептеріне қарамай саудаға арналған ретінде жіктеген жөн. Туынды қаржы активтері хеджерлеудің тиімді құралдары ретінде анықталған жағдайларды қоспағанда саудаға арналған ретінде қаралады.

Шаруашылық операция мазмұны
Дт
Кт
1.Кәсіпорын кассасынан қысқа мерзімді қарыз берілді
1110
1010
2. Ағымдағы банктік шоттан ұзақ мерзімді қарыз аударылды

2010

1030
3. Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржылық активтер кіріске алынды

1120
3310,
3390
4. Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржылық активтердің бастапқы құны нарықтық құнға тең ұлғайды

1120

6150
5. Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржылық активтердің бастапқы құны нарықтық құнға теңестіруге қарай азайды

7330

1120
6. Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар кірістелді

1130
3310,
3390
7. Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар сатылды
1210,
1280
1130
8. Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестицияларға сыйақы есептелді
1270
6110
9. Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар ұзақ мерзімдіге ауыстырылды
2030
1130
10. Сатуға арналған қолда бар қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар кірістелді
1140
3310,
3390
11. Сатуға арналған қолда бар қысқа мерзімді қаржылық инвестицияларда оң бағам айырмашылық анықталды

1140

6250
12. Сатуға арналған қолда бар қысқа мерзімді қаржылық инвестицияларда теріс бағам айырмашылық анықталды

7430

1140
13. Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялардың бастапқы құны ұлғайды

2030

6150

Акцияларға салынған қаржылық инвестициялардың есебі
Акция - оны иеленушінің (акционердің) акционерлік қоғамның жарғылық капиталындағы үлесін куәландыратын және оның қызметінен дивиденд түрінде табыс алу, осы қоғамда басқаруға қатысу құқығын беретін құнды қағаз.
Акционерлік қоғамдар айналымға қарапайым және басым артықшылығы бар (артықшылықты) акцияларды шығарады.
Қарапайым акциялардың иелері жоғарыдағы анықтамада айқындалған құқықытың үш түрін де жүзеге асыра алады.
Басым артықшылығы бар (артықшылықты) акциялар - оны иеленушіге белгіленген проценттік ставкамен дивиденд алуға кепілдік беретін, сондай-ақ қоғамның жарғысында тікелей қарастырылған жағдайда оны иеленушіге қоғамды басқаруға құқық беретін құнды қағаз.
Акциялар салынған инвестициялардың есебін жүргізу әдістемесі ҚЕХС №39 Қаржылық аспаптар: тану және бағалау стандарты бойынша әдістемелік ұсыныстарға және субъектінің бухгалтерлік есебінің жұмыс шоттар жоспарына негізделеді.
Барлық акциялар кәсіпорын кассасында сақталады.
Акциялардың сатылуына материалдық жауапты - кассир. Әрине, мұндай жағдайда кассадағы акциялар тиісті аналитикалық есеп регистіріне тіркелуге, және онда әрбір акцияның реквизиттері жеке-жеке көрсетілуге тиісті. Зерттеу жүргізілген кәсіпорында ондай есептің жүргізілмейтіндігі байқалады.
Сатып алынған акциялар бойынша есептелінген дивидендтер серіктестіктің негізгі емес (қосалқы) қызметі бойынша табысы болып саналады. Дивидендтің хабарланған (есептелген) күні (датасы) болып дивиденд төленетіні туралы бақылау кеңесінің ресми хабары жарияланған акционерлердің жалпы жиналысының өткізілген күні саналады.
Бухгалтерлік есепте эмитент, яғни акционерлік қоғам осы датамен дивиденд төлеу жөнінде өзіне міндеттеме қабылдайды, ал инвестор сатып алынған акциялар бойынша дивиденд түріндегі табысты есепке алады.

Есептелінген дивиденд сомасына төмендегі шоттар корреспонденциясы анықталады:
Дт 1280 Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек
Кт 6120 Дивидендтер бойынша кірістер

Есеп айырысу шотына қабылданған дивидендтің нақты сомасына мынадай бухгалтерлік жазу орындалады:
Дт 1040 Ағымдағы банктік шоттардағы теңгемен ақша қаражаты
Кт 1280 Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек

Бухгалтерлік есептің жұмыс шоттар жоспарында акцияларды қайта сатып-өткізу, кері қайтару операцияларын есепке алу үшін 7 Шығыстар бөлімінің 7410 Активтердің шығуынан алынатын шығыстар шоты қаралған.
Ондай операциялар төмендегі бухгалтерлік жазу арқылы көрсетіледі:
Дт 7410 Активтердің шығуынан алынатын шығыстар
Кт 2020-1 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Акциялар)

Облигацияларға салынған қаржылық инвестициялардың есебі
Облигация - оның иесінің ақша қаражаттарын салғандығы және оған белгіленген мерзім ішінде осы құнды қағаздың номиналдық құнына белгіленген процентті төлеумен бірге қайтаруды міндеттеуді куәландыратын құнды қағаз.
Облигациялар айналымға белгілі бір мақсаттарға арнап қаржы ресурстарын тарту үшін шығарылады.
Мысалы, Республика өкіметі республикалық бюджет дефицитін жабу мақсатында мемлекеттік қарыздар шегінде шығарады, Ұлттық банк ақша айналымын реттеу мақсатында шығарады, жергілікті атқарушы органдар регионнның (облыстық), қаланың, ауданның әлеуметтік бағдарламасын жүзеге асыру үшін шығарады, шаруашылық жүргізуші субъектілер (акционерлік қоғамдар) шаруашылық қызметін жүзеге асыру үшін қаржы тарту мақсатында шығарады.
Облигацияларға салынған инвестициялардың есебін жүргізу әдістемесі қаржылық есептіліктің №39 Қаржылық аспаптар: тану және бағалау деп аталатын халықаралық стандартына, сол стандарт бойынша әдістемелік ұсыныстарға және субъектінің бухгалтерлік есебінің жұмыс шоттар жоспарында негізделеді.
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы-шаруашылық қызметі. жұмыс шоттар жоспарында басқа субъектілердің облигацияларына салынған инвестициялардың есебін жүргізу үшін келесі шоттары қаралған:
- 1130-2 Өтеуге дейін ұсталынатын қысқа мерзімді инвестициялар (Облигациялар);
- 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар).
Бұл шоттар кәсіпорынның басқа субъектілердің облигацияларына салынған қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияларының бары мен олардың қозғалысы жөніндегі ақпараттарды жинақтау үшін пайдаланылады.

Жоғарыда айтылған ұзақ мерзімді облигацияларды сатып алу құны бойынша (120000) кіріске алу төмендегі шоттар корреспонденциясын анықтау арқылы көрсетіледі:
Дт 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар)
Кт 1040 Ағымдағы банктік шоттардағы теңгемен ақша қаражаты

Облигацияларға салынған қаржылық инвестициялардың есебін жүргізгенде облигациялардың сатып алу құны мен номиналдық құнының арасындағы айырмашылық ескерілуге тиісті.
№39 ҚЕХС бойынша әдістемелік ұсыныстарға сәйкес облигацияларға салынған инвестициялардың сатып алу құны мен номиналдық құнының арасындағы айырманы (сатып алу кезінде пайда болған жеңілдік немесе эмитентке сый ақы) инвестор облигацияны иелену мерзімі ішінде амортизациялайды.
Егер сатылып алынған облигациялардың сатып алу құны олардың номиналдық құнынан жоғары болса, онда облигациялар бойынша табысты әрбір есептеген кезде сатып алу құны мен номиналдық құн арасындағы айырма сома шығынға есептеледі.
Ал, егер де, сатылып алынған облигациялардың сатып алу құны номиналдық құнынан төмен болса, онда облигациялар бойынша табысты әрбір есептеген кезде номиналдық құн мен сатып алу құнының арасындағы айырма сома табысқа қосымша есептеледі.
Облигациялар бойынша табыс жылына 1 рет есептелінеді және табыс сомасын әрбір есептеген сайын облигациялардың сатып алу құны мен номиналдық құны арасындағы айырма сомасы - 4000 теңге (200005) шығынға жатқызылады.

Ол операцияларды төмендегі бухгалтерлік жазулар арқылы көрсетуге болады:
а) Облигациялар бойынша есептелінген табыс сомасына -15000 теңге
Дт 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар)
Кт 6120 Дивидендтер (пайыздар) бойынша кірістер

ә) Облигациялардың сатып алу құны мен номиналдық құнының арасындағы айырма сомасына - 4000 теңге.
Дт 7410 Активтердің шығуынан алынатын шығыстар
Кт 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар)

Егер, керісінше облигациялардың сатып алу құны олардың номиналдық құнынан төмен болса, оны бухгалтерлік есепте былайша бейнелеуге болады:
а) облигациялар бойынша есептелінген табыс сомасына:
Дт 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар)
Кт 6120 Дивидендтер (пайыздар) бойынша кірістер

ә) облигациялардың сатып алу құны мен номиналдық құнының айырма сомасына:
Дт 2020-2 Өтеуге дейін ұсталынатын ұзақ мерзімді инвестициялар (Облигациялар)
Кт 6160 Қаржыландырудан түсетін басқа да кірістер

Зерттеу жүргізілген кәсіпорында жоғарыдағы операциялар орын алмағандықтан, мұндай бухгалтерлік жазулар әзірше қолданылмайды.
Есеп айырысу шотына келіп түскен табыс сомасына -15000 теңге:
Дт 1040 Ағымдағы банктік шоттардағы теңгемен ақша қаражаты
Кт 6120 Дивидендтер (пайыздар) бойынша кірістер

Табыстарды есептеу облигациялардың барлық пайдалану мерзімі ішінде жүргізіледі.
Сөйтіп, 5 жылдан кейін Ұзақ мерзімді облигациялар шотының кредитінде облигациялардың номиналдық құны мен сатып алу құнының айырмасы жинақталады (20000 теңге).
Кері қайтару мерзімі жеткенде 2040 Өзге ұзақ мерзімді қаржы инвестициялары шотының дебеттік қалдығы облигациялардың номиналдық құнына сәйкес болуға тиісті, яғни шоттың дебеттік айналымынан кредиттік айналымын алып тастағанда қалатын қалдық облигациялардың номиналдық құнына тең болады.

Басқа да құнды қағаздарға салынған қаржылық инвестициялар
Басқа да құнды қағаздарға:
* депозиттік сертификаттар,
* депозиттер,
* бондар,
* қазыналық вексельдер,
* казыналық ноталар,
* қысқа және ұзак мерзімге берілген заемдар,
* шартты бағалы қағаздар жатады.
*
Депозиттер -- бос ақша каражаттарының банктердегі салымдары.
Олардың түрлері жедел депозиттер, талап етілгенше салынатын депозиттер және шартты депозиттер (шотты ашу кезінде көрсетілген белгілі бір шарттарды орындағанда немесе бір жағдайлар туындағанда ғана салынуға, иелік етуге болатын басқа бір адамның салыным иесі атына салған қаражаттары) болып белінеді.
Депозитті сертификат - салушының депозитті алуға құқығын куәландыратын ақша каражаттарын депозиттен өткізгені туралы қаржы мекемесі беретін куәлік.
Сертификаттар талап етілгенше (депозитті сертификатты көрсету арқылы белгілі бір соманы алуға кұқық беріледі) және жедел (салынымды қайтарып алу мерзімі және проценттің мөлшері көрсетілген) түрінде болады.
Депозитті сертификаттар банкке немесе делдалдарға (құнды қағаздарды, тауарларды және валютаны сату және сатып алу сауда делдалдарының мәмілесінде) пайызсыз немесе бір тұлға екіншісіне табыстау жазбасы арқылы берілуі мүмкін.
Депозитті сертификатгардың экономикалық маңызы несие ресурстарының нарықтық құралы және мультипликаторы болып қызмет аткарады.
Қаржылық инвестициялар бойынша операциялардың корреспонденциялары

№
Шаруашылық операциялардың мазмұны
Сомасы, теңге
Шоттардың
корреспонденциясы

Дебет
Кредит
1.
Кәсіпорын банктен депозиттік сертификатын
алады:
- банктегі
- банкі салымшыларында немесе олардың қабылдаушыларында

160 000 100 000

1070
1150

1040
1040

Барлығы
260 000
х
х
2.
Депозитгік сертификаттары өтеу үшін:
- тікелей банктегі
- салымшыларында немесе олардың заңды қабылдаушыларында

160 000 100 000

1040
1040

1150
1150

Барлығы
260 000

3.
Депозиттік сертификаттары бойынша есептелген пайыздары (бүкіл сертификатгың әрекет ету мерзімінің барысында, ай сайын жазбалары жазылып отырады) Осы мысалда шартты түрде барлық сомасы есептелінген

54 380

1270

6110
4.
Депозиттік сертификаттар бойынша пайыздары алынды
54 380
1040

1270
5.

Кәсіпорынның депозиттік сертификаты сатылды:
- баланстық құнына
- сату құнына

80 000 90 000

7410
1280, 2180

1150
6.
Депозиттік сертификат үшін алынған сомасы
90 000
1040

1280,
2180

Құнды қағаздардың (акциялар, облигациялар, чектер, вексельдер, коносаменттер және заңға сәйкес бағалы қағаздар ретінде шығарылатын басқа құжаттар) нақты барын тексергенде: құнды қағаздардың баланста есептелген кұнының дұрыстығы; кұнды қағаздың сатылуы (бухгалтерлік есептің мәліметтерімен оларды нақтылы барын салыстыру жолымен); құнды қағаздар бойынша табыстардың уақытында және олардың есепке толық алынуын анықтайды.
Құнды қағаздарды кәсіпорында сақтаған кезде кәсіпорынның басшысы белгілеген мерзімінде тиісті түгелдеуден еткізіп отырады және оны кәсіпорынның кассасындағы ақша қаражаттарын түгелдеу процесімен бірге жүргізеді.
Құнды қағаздарды мүліктік түгелдеу жекелеген эмитенттер бойынша актіде атауын, сериясын, нөмірін, номиналдық бағасын, өтелу мерзімдерін және жалпы сомасын керсету және басқа да көрсеткіштері бойынша жүргізіледі. Әрбір құнды қағаздың реквизиттері кәсіпорынның бухгалтериясында сақталатын тізімдердің (регистрлердің, кітаптардың) мәліметтерімен салыстырылады.
Банкке немесе депозийтариға (құнды қағаздарды сақтайтын арнайы орын) өткізілген құнды қағаздарды мүліктік түгелдеу кезінде кәсіпорынның бухгалтерлік есебінің тиісті шоттарындағы сомасының қалдықтарын банктің немесе депозитарийдың мәліметтерімен салыстырады. Бұл мәліметтер мүліктік түгелдеу кезінде банктен немесе депозитарийдан арнайы сұраным арқылы алынған мәліметтермен салыстырылады.
Кәсіпорынға тиісті құнды қағаздарды мүліктік түгелдеу кезінде олардың нақты құнын бағалау, акциясына кәсіпорын ие болып отырған акционерлік қоғамдардың, қор нарығының (рыногының) жағдайы және қор биржаларындағы акциялардың бағамы туралы мәліметтер ескеріледі. Ел ішіндегі және шетелдегі құрылған басқа кәсіпорындардың жарғылық капиталдарына кәсіпорынның аударған ұзак мерзімді қаржылык, инвестициясының қаражаттары, сондай-ақ баска кәсіпорындарға берілген заемдары мүліктік түгелдеу кезінде тиісті кұжаттармен куәландырылады.
Қаржылық инвестицияларды мүліктік түгелдеу нәтижелері құндылықтар мен қатаң есеп-беру құжатгарының бланкілерінің тізбесінде көрсетіледі. Егер мүліктік түгелдеу кезінде әртүрлі дебиторлармен және басқалармен есеп айырысу шоттарына құны жазылған инвестициялар анықталса, онда мұндай сомалар алынып, инвестициялардың тиісті шоттарына аударылады. Мүліктік түгелдеу кезінде банкрот болып жарияланған немесе жойылған (инвесторларға тиісті талап қоймаған) кәсіпорындарға салынған инвестициялар анықталуы мүмкін. Мүліктік түгелдеу комиссиясы инвестиция салынған кәсіпорындардағы өзгерістерді, меншік түрінің ауысуын, инвестиция салынған кәсіпорындарды шетелдік инвестордың сатып алуын және баска да жағдайлары анықтауы мүмкін. Осы да және басқа да жағдайларда мүліктік түгелдеуді жүргізетін комиссия тиісті шешімдер кабылдауы қажет, ал бухгалтерия оны есепте көрсетуі керек.

Инвестициялардың мақсаты

Инвестициялардың мақсаты:
* жаңа технологияларды, алдыңғы қатарлы техниканы және ноу-хауды енгізу;
* ішкі нарықты жоғары сапалы тауарлармен толтыру және қолайлы қызмет көрсету;
* отандық тауар өндірушілерді мемлекеттік қолдау және ынталандыру;
* экспортқа бағытталған және импортты алмастырушы өндірістерді дамыту;
* Қазақстан Республикасының шикізат көздерін тиімді және кешенді пайдалану;
* қазіргі заманғы менеджмент пен маркетингтің әдістерін енгізу;
* жаңа жұмыс орындарын құру;
* жергілікті мамандардың үздіксіз оқу жүйесін енгізу, олардың біліктілік деңгейін көтеру;
* өндірістің жедел дамуын қамтамасыз ету;
* қоршаған табиғат ортасын жақсарту болып табылады.

Инвестицияның табыс көзі мен бағалы қағаздары

Инвестицияның көзі болып жаңадан қалыптасқан (құрылған) күн немесе таза табыстың жинақталған бөлігі саналады. Кәсіпкерлер (кәсіпорындар) оны өзінің табысының (таратылған) қаражаттарының есебінен жұмылдырады. Негізгі капиталды жаңартуға арналған инвестиция көзі болып кәсіпорынның меншігінде қалған табысы саналады. Бағалы қағаздардың көп түрлілігі инвестицияны жіктеудің көптеген критерийлердің алдын ала айқындайды. Бағалы қағаздар әрекет ететін орны бойынша ақша нарығының бағалы қағаздары және капиталдық бағалы қағаздары болып бөлінеді.

Бағалы қағаздар құқығы бойынша кімге жататындығы туралы белгілерін куіәләндыру үшін олар былайша бөлінеді:

* Бағалы қағазды ұсынушыға -- құқықтарын орындау үшін, бірақ олардың иелерін теңестіруді талап етпейді, ұстаушылардың атына тіркеу жасалынбайды. Ұсынушы бағалы қағазды куәландыратын құқығын басқа адамға қарапайым жолмен қолына береді.
* атаулы бағалы қағаздар -- белгілі бір адамның атына жазылады. Бағалы қағаздарда куәландырылған құқықтары ондағы қойылған талапты жеңілдету үшін белгіленген тәртіппен басқа тұлғаға беріледі. Атаулы бағалы қағаздар бойынша құқық беретін адам соған сәйкес келетін талаптардың орындалуы емес, ондағы тиесілі талаптың заңды еместігіне жауап береді.
* ордерлік бағалы қағаздар -- ол ең алғашында иемденушінің атына немесе оның бұйрығы бойынша жазылады. Бұл онда көрсетілген құқықтар қағазға түсірілген тәртіпке байланысты ауыспалылығын сақтайтындай етіп -- индоссаментке жазып береді. Индоссамент өзінде құқықтың болғанына ғана емес, сонымен бірге, оның жүзеге асуына да жауап береді. Бағалы қағаздардан алынатын табысқа қатысты оларды борыштық және инвестициялық деп бөлуге болады.

Борыштық бағалы қағаздар

Борыштық бағалы қағаздар пайыздары төлеуді және негізгі қарыздың негізгі сомасын графикке сәйкес жабуды эмитент өз міндетіне алады. Бұл кімнің эмитенті екендігіне қарамастан, оған барлық облигациялар, вексельдер жатады.

Инвестициялық бағалы қағаздар

Инвестициялық бағалы қағаздар эмитент активтерінің бір бөлігін иемденуге құқық береді, оларға эмитенттерінің бардық типтеріндегі акциялары тұтастай жатады.

Бағалы қағаздар эмитенттік сипаты бойынша: мемлекеттік (Үкімет пен Ұлттық Банктің борышкерлік міндеттемелері), муниципалдық (жергілікті атқару органдарының борышкерлік міндеттемелері) және кооперативтік (шаруашылық жүргізуші субъктілердің жарғылық капиталын қалыптастыру немесе қаржылықшаруашылық қызметін жүргізу үшін қажетті қаражатты тарту мақсатымен қолданыстағы заңға сәйкес шығарылатын) болып бөлінеді.

Мәмілеге байланысты шығарылатын бағалы қағаздар: фондылық (акцтялар, облигацтялар) және саудалық (коммерцтялық вексельдер, чектер, коносаменттер, кепілдік міндеттемелер және т.б.) болып бөлінеді.

Фондылық бағалы қағаздар

Фондылық бағалы қағаздар көптеп шығарылуымен (эмиссиясымен) ерекшеленеді және олар қор биржаларында айналысқа түседі.

Саудалық бағалы қағаздар

Саудалық бағалы қағаздар коммерцтялық бағытқа ие: олар негізінен сауда операциялары бойынша есеп айырысуға және тауарларды орын алмастыру процесіне қызмет көрсетуге арналған.

Инвестициялық қоржын

Егер инвестор әр тараптандыру (диверсификациялау) принципін ұстанатын болса, онда ол инвестициялық портфель деп аталатын бағалы қағаздардың жиынтығымен байланысты болады.

Қоржындық (портфелдік) инвестициялаудың объектілері ретінде әртүрлі бағалы қағаздар: акциялар, облигациялар, бағалы қағаздардың шартты түрлері әрекет етеді. Қоржынның бір бөлігі ақша түрінде ұсынылуы мүмкін. Инвестор инвестицтялық мақсатына тәуелді белгілі бір типтерді қалыптастырады. Келесі типтерін бөліп көрсету қабылданған: бірінші тип -- өсім қоржыны, екінші тип -- табыс қоржыны.

Қоржынның бірінші типі

Қоржынның бірінші типінің мақсаты өсімді көбіне дивиденттер мен процнттер алу есебінен емес, бағалы қағаздардың бағамдық өсімінің есебінен алу болып табылады. Бұл негізгі салымның басым бөлігін акция құрайды. Күтілетін капитал өсімімен және тәуекелділіктің ара қатынасына байланысты қоржындық өсімнің ортасынан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.