Бастауыш сыныптарда гуманитарлық пәндерді оқыту арқылы оқушылардың сыни ойлауын дамыту

Педагогика-психология факультеті

Жандосова Мадина Канатовна

/магистранттың Т. А. Ж. /

Оқуға түскені туралы бұйрық № 2 М 05. 01. 2022

Магистратурада оқу мерзімі: 2021-2022, 2022-2023о. ж.

Ғылыми жетекші:Ыбыраймжанов Қалибек Турдыгазиевич, п. ғ. д., профессор

Магистрлік диссертацияның тақырыбы: Бастауыш сыныптарда гуманитарлық пәндерді оқыту арқылы оқушылардың сыни ойлауын дамыту.

Магистрлік диссертацияны аяқтау мерзімі:30. 04. 2023ж.

2021-2022 оқу жылы

1. Магистранттың ЖЕКЕ оқу ЖОСПАРЫТеориялық оқыту

1. 2. Практика

1. 3. Магистранттың ғылыми-зерттеу жұмысы

1. 4. Қорытынды аттестаттау

2. МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ

Тақырыбы: Бастауыш сыныптарда гуманитарлық пәндерді оқыту арқылы оқушылардың сыни ойлауын дамыту.

Ғылыми жетекші: Ыбыраймжанов Қалибек Турдыгазиевич, п. ғ. д., профессор

Зерттеудің мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларының оқуға деген қызығушылығын ояту, сабақта оқушыны ізденіске бағыттау және сыни ойлауын дамыту.

Зерттеудің негізгі міндеттері:

1. Бастауыштағы педагогикалық үдерісті ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
2. Бастауыш білім беру мазмұнына сәйкес оқушылардың сыни ойлауы жайындағы ғылыми еңбектерінді талдау.
3. Бастауыштағы сыни ойлауын жүзеге асырудың ғылыми-әдістемелік жолдары мен теналогиясы.
4. Зерттеу жұмысына бағыталған тәжірибелік-эксперименттік жұмыстардың нәтижелері.

Ғылыми жаңалығы: Бастауыш сыныптарда гуманитарлық пәндерді оқыту арқылы оқушылардың сыни ойлауын дамытудың теориясы мен әдістемелік тұрғыда негіздеу.

Ақпараттық көздері: зерттеу тақырыбына байланысты психолигиялық және педагогикалық әдебиеттер, озат мұғалімдердің іс-тәжірибесі, оқу бағдарламалары, оқу-әдістемелік кешендері.

Зерттеудің әдістемесі: ғылыми және әдістемелік әдебиеттерді талдау, теориялық талдау, сауалнамалар, сұхбаттар, сұрақ-жауап, жинақтап қорытындылау, педагогикалық эксперимент және мәлімет алу.

Жоспарланған апробация: Зерттеу жұмысының негізгі теориялық және әдістемелік нәтижелері мен қорытындылары, халықаралық ғылыми-тәжірибелік, республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияларда баяндалып, ҚР БҒМБК-нің нұсқаулығындағы журналдарда жарияланады.

«Оқыту және тәрбилеу әдістемесі» кафедрасының ғылыми отырысында және конференцияларға баяндама жасалады.

3. МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯНЫҢ ОРЫНДАЛУ ЖОСПАРЫ

Кіріспе

Негізгі бөлім

І. БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА ГУМАНИТАРЛЫҚ ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ СЫНИ ОЙЛАУЫН ДАМЫТУ.

1. 1. Бастауыш сынып оқушыларының оқу-танымдық жұмыстарын гуманитарлық пәндер негізінде ұйымдастырудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері.

Бастауыш мектеп­­-өскелең ұрпаққа білім берудің бастамасы. Баланың тұлғасы мен санасының дамуы ерекше құнды, қайталанбас кезеңі болып табылады. Сондықтан бастауыш сыныпта алынған білім-үздіксіз білім берудің басқышы, білім негізінің іргетасы. Бастауыш сыныпта алынған білім, балаға тек білім ған беріп қоймай, оны жалпы дамыту, яғни оны сөйлеу, оқу, қоршаған орта туралы көзқарас қалыптастыру, бақылау жасауға, нәтижесін шығаруға үйрету, ойын дұрыс айтуға, салыстыра білуге, дәлелдеуге, сөйлеу мәдениетіне үйретеді.

Егеменді еліміз осы орайда білім беру жүйесінде әлемдік деңгейге жету үшін оқытудың әр түрлі әдіс-тәсілдерін қолдана отырып, терең білімді, ізденімпаз, барлық ісіне шығармашылық бағыт ұстанатын, сол тұрғыда өз болмысын таныта алатын жеке тұлға тәрбиелеуге ерекше мән берілуде. Осы орайда оқушының танымдық қызығушылығын арттырып, шығармашылық әрекетке бағытталып келеді.

Оқушы қоршаған ортаны, әлеументтік дүниені, табиғи әлемді танып білу барысында, олардың ішкі қасиетін анықтап, даму заңдылықтарымен танысып, басқа адамдармен қарым-қатыныс жасай білуге дағдыланады. Осы бағытта негізделе отырып, белсенділік танытып, іс-әркетке араласып, өзінің сұранымын, қажеттілігін қанағаттандырады. Олардың өзара маңыздылығын ажырата отырып, танып білуші субъектісінен тәуелсіз өмір сүруге үйренеді. Заттар мен оның қасиеттерін түйсік, қабылдау және ақыл-ой арқылы танып білуге болады. Осы тұрғыда алынған философтар: «Таным дегеніміз-сыртқы заттар мен құбылыстардың, олардың қатынастарының адам санасында идеалды образдар жүйесі ретінде бейнелеуінің қайшылыққа толы күрделі процес», -деген анықтама береді. Олай болса, таным барысында адам өзін қоршаған ортаны игереді, ол туралы білімі кеңейіп, тереңдей түседі. Нәтижесінде танымды адамның жаңа әрі тың білім игеріп, рухани баюы деген қорытынды жасауға болады. https://stud. kz/referat/show/101809

Танымдық қызығушылық болмаса

1. 2. Сын тұрғысынан ойлау технологиясын бастауыш білім беру жүйесінде пайдалану.

Бастауыш білім беру жүйесінде оқушының тұлғасын дамыту, оқушының оқу білігін қалыптастырып, олардың білім, білік, дағдысын жоғарғы деңгейге жеткізу әр мұғалімнің мақсаты болып табылады. Озық ойлы, тапқыр да, нәзік сезімтал, пайымды шәкірттердің іскерлілігін, мүмкіндіктерін ескере отырып, бағыт-бағдар беру, ой-өрісін дамыту, логикалық ойлау қабілетін ашу әр мұғалімнің міндеті.

Жалпы әр ұстаздың мақсаты-дүниежүзіндегі жаңалықтар мен дамуына хабардар бола отырып, одан да жоғарғы деңгейге жеткізіп, оқытудың тиімді тәсілдерін ұсыну болып табылады.

Өйткені заман талабына сай барлық салада даму өте жедел жүзеге асуда. Әрине, дамудың негізі-білімде. Әр баланы жас кезінен еркін ойлауға, алдына қойған істі жоспарлап, оны соңына дейін жеткізуге кедергілерге қарсы тұра біліуге бейімдеу керек. Сондықтан әр сабақта оқушылар кез-келген мәселеге сыни көзқарасын қалыптастырып, ойын ашық, еркін жеткізе білуге үйрету-әр ұстаздың міндеті.

Сыни тұрғысынан ойлау әдісін сабақ үстінде топпен жұмыс істеуде қолдана отырып, оқушының ойын, еркін сөйлеуін, тілін дамытып, бір-бірін тыңдай білуге, өзінің де басқаның да жауабын сын тұрғысынан баға бере отырып, айналасымен санаса білуге бағытталады. Сыни тұрғысынан ойлау стратегиясын меңгере отырып, тәжірибе барысында көптеген нәтижеге жетуге болады.

Алға қойған мақсатым: Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамытуға бағыттала отырып, баланың танымдық белсенділігін арттыру, өздігінен білім алуға, шығармашылықпен айналысуға мүмкіндік беру. Өзгені тыңдай отырып, өздігінен шешім қабылдауға бағыттау.

Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз не?

Ж. Аймауытовтың айтуы бойынша: Адам ізденсе, талаптанса қолдан жасалмайтын шарт жоқ. Құнттамаған ізденбеген, соңына түспеген адамның жұмысы еш уақыттта берекелі болмайды.

Сын тұрғысынан ойлау-ашық қоғам негізі. Ол- өз алдына сұрақтар қойып және оларға жауап іздеу, әр мәселеге байланысты өз пікірін айтып, оны дәлелдей алу, сонымен қатар басқалардың пікірлерін дәлірек қарастыруды және сол дәлелдемелердің қисынын зерттеу дегенді білдіреді. Бұл оқыту «қарапайымнан күрделіге» деп аталады.

Сыни тұрғыдан ойлау-бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бақылауға, талдауға және синтездеуге бағытталған әдіс болып табылады. Ол болашақта әрекет жасауға негіз бола болады. Сыни тұрғыдан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс-әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді негіздеуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды білдіреді.

Жалпы айтқанда, оқытудың бастапқы идеясы оқушыларды дайын, жаттанды білімнен аулақ ұстау, жоғарғы деңгейдегі сұраұтар қоя отырып, сыни ойлауына түрткі болу. «Не болар еді?», «қалай өзгертуге болады?» деген сияқты сұрақтарды өзіне қоя отырып, өзі ізденіп, өзі қызыға отырып, ойын еркін жеткізе алатындай дәрежеге жету.

Дәстүрлі сабақтар мұғалімнің сабақ жүргізуімен ғана тоқталып қалмауы керек, оқушылармен диалог құра отырып, өз ойын еркін жеткізумен жалғасын тапса, үлгерімі орта, өзіне, біліміне сенімсіз, ұялшақ бала басқалармен диалогқа түсе отырып, өзіне деген сенімділік пайда бола бастайды.

Базалық деңгейде сыни тұрғыдан ойлау үдерісі:

-Ақпараттар жинауды;

-Дәлелдерді сыни тұрғысынан талдау мен бағалауды;

-Кепілдендірілген шешемдер мен жинақталған қорытындылар;

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс