Айдау ұңғымаларын меңгеру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. Кен орынның геологиясы

1. 1. Кен орынның жалпы геолого-физикалық құрылымы . . . 4

1. 2. Негізгі игеру объектілерінің жалпы сипаттамасы . . . 6

2. Кен орынды игеру жағдайы және қысқаша тарихы

2. 1. Мұнай және мұнай-газ игерудің жоспарлық негізі. . 7

2. 2. Қабат қысымын ұстау жүйесі . . . 8

3. Ұңғыларды пайдалану

3. 1. Фонтанды пайдалану әдісі . . . 10

3. 2. Фонтанды ұңғының технологиялық режимін таңдау . . . 12

3. 3. Фонтанды ұңғылар жабдықтары . . . 14

4. Қабаттар мен ұңғымаларды зерттеу

4. 1. Фонтанды ұңғымаларды зерттеу түрлері . . . 18

4. 2. Кен орында жүргізілетін зерттеу жұмыстары . . . 21

5. Ұңғыларды меңгеру және сұйықты шақыру

5. 1. Ұңғыларды меңгеру әдістері . . . 22

5. 2. Айдау ұңғымаларын меңгеру . . . 23

6. Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау . . . 24

7. Қорытынды . . . 36 8. Пайдаланылған әдебиеттер . . . 37

Кіріспе

Әлібекмола кен орыны әкімшілік жағынан Қазақстан республикасы Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданының территориясында, Ақтөбе қаласының оңтүстігінде 250-270 км қашықтықта орналасқан.

Батысында 10км қашықтықта орналасқан Жағабұлақ ауылы мен Шұбаршы ауылы (45-50км ) ең жақын елді мекен болып табылады. Ембі станциясы кен орынның солтүстік-шығысында 50 км жерде орналасқан.

Орографиялық жағынан аудан сай мен жыралармен тілімделген нашар адырлы жазықтықпен сипатталады. Солтүстік-батыс бөлігі Құмжарған бархан құмымен жалғасады. Рельефтің максималды абсолют белгісі +281м орталық бөлігімен ұштасқан минималды +160м Ембі өзенінің алқабында байқалады. Ембі өзені ауданның солтүстік бөлігін қиып өтеді.

Аудан климаты күрт континентальды үлкен сезондық және тәуліктік ауа температурасының ауытқуымен сипатталады ( жазда +35°С - +40°С, қыста -33 -45°С ) . Жауын -шашынның орташа мөлшері 200мм шамасында негізінен қыста түседі.

Топырақ қабатының қату тереңдігі 1. 5-1. 8м. Өсімдік пен жануар жамылғысы кедей.

Дамыған инфрақұрылымды, мұнай мен газ игеру қуаты мен энергетикалық базасы үлкен ең жақын мұнай кен орыны болып- Жаңажол (20км) мен Кеңқияқ (45км) табылады.

Мұнай құбырымен Атырау-Орск магистральды мұнай құбырына беріледі. Өндіріс орыны Ақтөбе қаласымен асфальтталған жолмен жалғасады. Солтүстік бөлігінен асфальтты Жаңажол-Ембі-Ақтөбе жолы өтеді.

Өндіріс ауданында құм, құмтас, саз сияқты құрылыс материалдары кең тараған, кен орынның солтүстігінен өтетін Ембі өзенінің суы техникалық су-жабдығы ретінде қолдануға болады.

Терең іздеу-зерттеу бұрғылау жүргізу үшін 1980ж, Әлібекмолада сейсмо зерттеулер жүргізілді. Мұнай-газдық алғашқы фонтанды атқылауы КТ-I және КТ-II қабаттарды зерттеу кезінде №5 ұңғымада болды (1987ж) .

Мұнай, газ және конденсаттық кен орын бойынша (С ₁ категориясы) жалпы қоры ҚР МКҚ ( №21 протокол) бойынша 1994 жылы қараша айында белгіленді:

- мұнайдың балансты қоры- 127427, 6 мың т.

- мұнайдың алынатын қоры- 54119, 2 мың т.

С ₂ категориясы бойынша :

балансты қоры - 2054, 3 мың т;
алынатын қоры -930, 3мың т;

Бос газдың алынатын қоры - 655мың м ³ .

Газоконденсаттық балансты қоры - 2 мың м ³ .

Алынатын қоры - 13 мың т.

1 Кен орынның геологиясы

1. 1 Кен орынның геолого-физикалық құрылымы

Әлібекмола кен орынның геологиялық құрылымы 1994ж, КазНИГРИ және “Тұлпар” мемлекеттік холдингтік компаниясының “кен орынның мұнай, газ және ілеспе компоненттер қоры ” есебінде берілді. Сондай-ақ ЖШС “ Казахойл Ақтөбе ” тапсырысы бойынша сейсмикалық съемка жүргізілді. Нәтижесінде кен орынның геологиялық құрылымы жайлы жаңа материалдар алынды.

Аймақтың тектоникалық планы бойынша кен орын Шығыс Европа платформасының оңтүстік шығыс бөлігінде орналасқан.

Ақтөбе-Астрахан жүйесі көтеріңкісінің құрамына кіретін Жарқамыс-темір күмбезі Каспий маңы ойпатының шығыс бөлігінің негізгі құрылымдық элементі болып табылады. Аймақтың геологиялық ерекшелігі күнгүрге ( докунгурское верия) дейінгі кезеңде үздіксіз төмендеуі басында Орал геосинклиналының дамуымен, ал кейін жоғары палеозойда Орал қатпарлы жүйесінің түзілуімен байланысты болады.

Әлібекмола тұзасты көтерілімі Жанажол тектоникалық саты шекарасында орналасқан. Бұл көтерілім ерекшелігі брахиантиклинальды типті үлкен карбонатты массивтің дамуымен байланысты.

Әлібекмола кен орынның таскөмір жүйесінің барлық бөліктері дамыған:

төменгі ( визей және серпухов ярустары) ;
орталық ( балкир және москов ярустары) ;
жоғарғы ( касимов және гинсель ярустары) ;

Кен орынның ең кәрі жабыны болып Окстық горизонт үстіндегі (окскогоризонта) карбонатты терригенді шөгіндісі табылады. Бұл шөгінділер №№№ 4, 5, 9 ұңғымаларды ашылады.

Әлібекмола көтеріңкісі гжель-подольск (КТ-I) және калиир-веневск (КТ-II) кезіндегі карбонат ұштасады .

КТ- I жабыны бойнша Алибекмола құрылымы субмеридианды шайылған брахиантиклиналды қатпарлы екені бұрғылау кезінде анықталады.

Ал, КТ- II төменгі карбонатты жабыны - бұзылған брахиантиклиналды қатпардан және ол екі үлкен қыраттан тұратыны анықталады: оңтүстік және солтістік. Батысында ол субмеридианды шайылумен шектелген. Қабаттардың араласу амплитудасы ( солтүстіктен оңтүстікке қарай) 200-метрден 500 метрге дейін.

ААҚ «Казахкаспийшельф» сейсмозерттеүі кен орынның бүйірлік құрылымын дәлелдеді. Қабылданған (28. 06. 02ж. Алматы қ. ) құрылымдық картасында КТ- II жабын беті жақсы көрсетілген. Құрылымның батыс және шығыс бөлігін субмеридианды бағыттағы екі батыс бұзылыстары (Ғ ₁ , Ғ ₂ ) мен шығыс құлауы (Ғ ₃ ) шектейді.

Кен орынның Ғ ₄ ішкі бұзылымы аз амплитудалы болғандықтан оның құрылымына әсер етпейді. Негізгі байқалатыны - көлденен ығысуының (Ғ ₅ ) байқалуы, ол құрылымды оңтүстік және солтустік бөліктергн бөлінеді. Ол екі игеру ауданын анықтайды:

негізгі (оңтүстікке қарай Ғ5) ;
нашар құрылымды (солтүстікке қарай Ғ5) .

Қазіргі уақытта негізгі үш өнімді аудан (блок) анықталған:

1- негізгі (Ғ ₂ мен Ғ ₃ аралық) ;

2- шығару - келтіру ауданы ( сбросово - надвигового участка, 6- ұңғыма ауданы) ;

3- оңтүстік - шығыс ( Ғ ₁ мен Ғ ₂ аралық, №29 ұңғыма ауданы) .

2 мен 3-ші аудандар көлемі мен ауданы бойынша кіші, сондықтан негізгі игеру жобасы 1- ші аудан бойынша жасалған.

Кен орында керн алу, ГӨС мен ұңғыманы ағысқа зерттеу кезінде жоғарғы және ортанғы карбон жатысындағы өндірістік мұнай - газқанығуының екі карбонатты қабатшалары анықталады.

Карбонатты қабат жынысы аз сулы шельфтік генезистен тұрады және әктаспен, доломитпен, қабаттаса келетін 2-5 м кейде 10-м-лік қалыңдықтағы аргилитпен жабылған.

1. 2 Негізгі игеру объектілерінің жалпы сипаттамасы

КТ - І жоғарғы карбонатты қабаттың жалпы қалындығы 250-599м . Жату тереңдігі 1850-2950м.

Әлібекмоланың оңтүстік көтеріңкісіндегі КТ-I қабатындағы газ телпекті мұнай кеніштері бар. ГКЗ-да мұнай мен газ қорын бекіту кезінде КТ-I қабатын екі объектіге бөледі: КТ- II-1 және КТ-II -2 бір мұнай-газ және су-мұнай шекарасымен, абсолют қабылданған белгісі минус 1671м (МГШ) мен 1772м (СМШ) .

Белгіленген шекарасында МГШ мен СМШ кеніші биіктігі 70м және 101м.

КТ-I -1-4, 56*2, 62км

КТ-I-2-3, 4*2, 3км.

Қойма (резервуар) типіне кеніште тектоникалық экрандалған массивті қабатқа жатады.

КТ-I қабаты, КТ-II мен салыстырғанда, мұнай қаныққан қабатшаларымен мұнай қоры аз, сондықтан кен орынды игерудегі кері объект болып табылады.

КТ-II төменгі карбонатты қабат жоғарғы визейкамир кезеңіне жатады және литологиялық әктас пен жасыл-сұр аргиллиттің көптігімен анықталады.

КТ-II төменгі өнімді қабаттың орналасу тереңдігі 2800-4500м. Ашылған алты ұңғыма бойынша қабат қалыңдығы орташа 535м.

Бұрғыланған барлық ұңғымалардың толық кесіндісі (корреляциялық) бойынша КТ-II-1 және КТ-II-2, КТ-II-1 кеншінің су- мұнай жапсарының абсолют белгісі минус 3300м, КТ-II-2 мұнай қанығу коллекторы табанымен (№10 ұңғымада анықталды ) бірдей. Минус 3287, 7-3298, 7м интервалда сусыз мұнай ағыны алынды.

№ 20 ұңғымада жүргізілген тексеру кезінде (солтүстік бөлік ) минус 3284, 9-3310, 2м абсолют белгі интервалында сулы әлсіз мұнай ағыны алынды. Ол солтүстік және оңтүстік бөліктер үшін бірдей СМШ көрсетеді.

КТ-II-1 объектінің комлектор мұнай қанығуы қатардағы 12 ұңғымаларда жүргізілген тексеріс кезде дәлелденді. Нәтижесінде шығымы 114т/тәу (51-ұңғыма ) мұнай ағымы алынды. Мұнай қанығу қабаты 637м. Кеніш типі тектоникалық экрандалған. Су-мұнай зонасының ені 100м-ден 700м-ге дейін.

КТ-II-2 объектісінде ағыс 13 ұңғымада зерттеледі. 9 ұңғымада 75т/тәу өндірістік мұнай шығыны болды (26-ұңғыма) .

Солтүстік және оңтүстік көтеріңкіде орналасқан КТ-II-2 объектісі екі мұнай кенішінен тұрады. Солтүстік көтеріңкідегі мұнай кенішінің биіктігі 108м, оның өлшемдері 3, 76*1, 4км. Кеніш типі-пласты, тектоникалық экрандалған мұнай-су зонасының өлшемдері 400м-ден 2, 36 км-ге дейін.

2 Кен орынды игеру жағдайы және қысқаша тарихы

2. 1 Мұнай және мұнай-газ игерудің жоспарлық негіздемесі, бұрғылау жұмыстарының мөлшері 1-кесте

№

Ед

изм

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

№:

Мұнай теру, барлығы

Оның құрамында:ауыспалы

механикаландырлған әдіспен

Алдыңғы жылдың ауспалы скважиналарынан

Осы жылдың ауспалы скважиналарынан есептелген мұнай өндіру

Осы жылдың ауыспалы скважиналарынан күтілетін мұнай өндіру

Ауспалы скважиналардың мұнай өндіруін өлшеу

Жылдың соңындағы өндіру скважиналардың фонды

Скважиналарды механикалық теру әдісіне көшіру

Механикаландырылған ұңғымалар фонды

Жылдың сонындағы өндіру скважиналарының фонды

Жылдың соңындағы еңгізілген резервтік ұңғымалар фонды

Сүйық бойынша ұңғымалардың орташа дебитті: өндіру,

ауспалы

Ұңғымалар продукциясының орташа сулануы: өндіру

ауспалы

Мұнай бойынша ұңғымалардың орташа дебиті:өндіру,

ауспалы

Айдау скважиналарының орташа қабылалуы

Сүйық өндір, барлығы

Оның құрамында ауспалы ұңғымаларынан

Механикаландырылған әдіспен

Игерудің басынан сүйық өндіру

Игерудің басынан мұнай өндіру

Өнімділік коэфитциенті

Бекітілген өндірілетін қордың сүрыпталуы

Өндірілетін қордың сұратылуының қарқыны бастапқы,

қазіргі

Жұмыс реагентін енгізу,

игеру басынан

Сұрыптаудың компенсациясы: қазіргі

игеру басынан

Газ факторы

Мұнай-газ игеру

Игеру басынан мұнай газды теру

Едизм:

мың т

дана

т/тәу

м ³ /тәу

мың. т

мың т

мың. т

мың т

Тыс т

бірлік үлесі.

мыңмз/г

мың. мз/г

нм ³ /т

мил. нм ³ /жыл

млн. нм ³

2006:

2327, 1

959, 04

1432, 4

1327

-105, 31

165, 3

51, 1

80, 8

563, 6

2715, 1

2121, 1

23019

17039

0, 1977

43, 9

3, 4

5, 7

3908, 4

30122

103

242

321, 02

4121, 6

2007:

2115, 7

918, 7

1327, 1

1215, 7

-111, 37

170, 9

56, 7

562, 2

28, 7, 7

2807, 7

2304, 3

25827

18254

0, 2118

3, 1

3898, 9

34021

103

242

294, 08

4415, 7

2008:

1921, 3

918, 7

1215, 7

1121, 3

-94, 429

173, 2

60, 6

68, 3

562, 2

2845, 2

2438, 03

28672

19672

0, 2348

49, 9

2, 9

5, 5

3900, 3

37921

104

242

271, 24

4686, 9

2009:

1743, 4

856, 17

1121, 3

1043, 4

-77, 92

117, 5

177, 5

64, 2

63, 5

562, 3

2915, 8

2772, 2

37632

22297

0, 2587

57, 5

2, 3

5, 2

3899, 5

41820

104

242

252, 39

4939, 3

2010:

1573, 5

805, 75

1043, 4

973, 5

-69, 85

182, 9

67, 6

59, 3

563, 4

3003, 3

2667, 8

34591

21392

0, 2482

55, 1

2, 5

5, 3

3907, 4

45728

103

242

235, 49

5174, 8

2011:

1304, 5

777, 94

973, 5

904, 35

-69, 751

185, 2

70, 3

55, 1

562

3041, 1

2772, 2

37632

22297

0, 2587

57, 5

2, 3

5, 2

3897, 2

49625

103

242

218, 76

5393, 6

2012:

1142, 9

751, 54

904, 35

842, 99

61, 363

188, 2

72, 7

, 72, 7

51, 3

561, 9

3090, 4

2882, 6

40723

23140

0, 2685

59, 6

2, 2

5, 1

3897, 1

53522

104

242

203, 92

5597, 5

2013:

986, 65

720, 71

842, 99

786, 65

-56, 33

192, 6

75, 1

47, 9

561, 9

3163, 2

3002, 4

43886

23923

0, 2776

61, 7

3896, 9

57419

103

242

190, 29

5787, 8

2014:

734, 29

683, 7

786, 65

734, 29

-52, 362

197

77, 3

44, 7

563, 6

3235, 2

3102, 1

47121

24661

0, 2861

63, 5

1, 9

4, 9

3908, 9

61328

102

242

177, 63

5965, 4

2015:

683, 01

639, 74

786, 65

734, 29

-52, 362

196, 9

78, 9

41, 6

561, 3

3233, 4

3109, 8

50354

25344

0, 294

65, 3

1, 8

4, 8

3892, 5

65220

103

242

165, 22

6130, 6

2. 2 Қабаттық қысымды ұстау жүйесі

Қабаттық қысымды ұстау жүйесі (СППД) және қабаттық суды дайындау қондырғысы (УППВ) мұнай газ конденсатты Әлібекмола кен орынының құрамына кіреді - Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданында орналасқан.

Қабаттық қысымды ұстау жүйесі қабаттық қысымды ұстау мақсатымен қабатты суландыру үшін қолданылады. Қабатқа айдалған су айдау ұңғымасынан өндіру ұңғымасына қозғалысы кезінде мұнайды өзімен ілестіре отырып өндіру ұңғымасына алып шығарады.

Эксплуатацияға 2005жылы енгізілді. Қабаттық суды дайындау қондырғысы қабаттан мұнай мен бірге шыққан қабаттық суды тазарту арқылы, оны кейін қабатты суландыру үшін қолданады .

Жоба инженерлік - топографиялық ізденіс ғылыми-зерттеу және жобалау институты “Каспий Мұнай Газ” Атырау қаласында 2003жылы құрылды.

Жоба бойынша келесі механикалық ағымдар бар:

төмен арынды суды айдау жолы артезиан скважиналарынан жоғары арынды сораптан құралады. Өзінің құрамында мынадай құрылымдар бар:

артезиан скважинасының жабу блогы терең сораптар(Н-01) -4 дана және сүзгіш (фильтр-01) -4 дана;
төмен арынды коллектор;
буферлі -жинау резервуары (РВС-1, 2) ;
буферлі-шоғырлы сорғылау станциясы (БКНС), бустерлі сорапты агрегат (Н-02) -4 дана, жоғары арынды сорапты агрегат (Н-1) -4 дана, майлау жүйесі (маслобак-4 дана) мен май сораптары 8 дана және жіңішке тазарту сүзгілерінің блогынан тұрады;
дренажды сыйымдылық Е-8;
коллекторлар және дренаж жүйесі(СКИД) ;
реагентті дозалау блогы (БДР)

Жоғары арынды суды айдау жолы жоғары арынды сораптап айдау ұңғымаларына дейін өзінің құрамына мына құрылымдар кіреді:

Жоғары арынды коллектордан айдау монифольдінің бөлу тармағына дейін;
Жоғары арынды суды айдау айдау монифольдінің бөлу тармағынан солтүстік, орталық және оңтүстік суды бөлу пунктерінің (ВРП) бөлу монифольдтарының тармағына дейін;
Жоғары арынды суды айдау жолы бөлу монифольдінің солтүстік, оңтүстік және орталық тармағынан айдау ұңғымаларына дейін .

қабат суының ағымдары екі мұнай дайындау пункттерінен (ППН-1 және ППН-2) буферлі-жинау резервуарларына (РВС-1, 2) дейін құрамына кіреді:

мұнайдан қабатты суды бөлу тұндырғышы (Е-2) -2 дана;
қабаттық су қоймасы РВС-3, 4;
сепараторлар С-1-2 дана;
дренаждық сыйымдылық Е-9;
реагентті дозалау блогі (БДР) .

РВС-3, 4 резервуарларының бет жағына газ телпекке газ айдайтын газ айдау станциясы.
Төмен қысымды газ коллекторы.

3 Ұңғыларды пайдалану

3. 1 Фонтанды ұңғыларды пайдалану

Ұңғының фонтандауы әдетте жаңа ашылған мұнай кен орындарда жүреді, яғни қабат энергиясының қоры үлкен болғанда, сондай-ақ ұңғының түбіндегі қысым, ұңғыдағы сұйық бағанасының гидростатикалық қысымынан үлкен болғанда, сағаға қарсы қысым тудырғанда, және ұңғыдағы осы сұйықтықтың қозғалысымен байланысты үйкелісті жоюға жұмсалатын қысымы көп болғандықтан әрбір фонтандаушы ұңғының жұмысы үшін жалпы міндетті шарт келесі негізгі теңдікпен өрнектеледі:

Р _ұ =Р _г +Р _үйк +Р _с

Мұндағы Р _ұ - ұңғы түбіндегі қысым; Р _г - ұңғыдағы сұйықтық бағана сымның гидростатикалық қысымы; Р _үйк - сорапты компрессорлы құбырларда үйкеліске кететін қысымын жоғалу Р _с - сағадағы қарсы қысым;

Ұңғының сорапталуы екі түрге бөлінеді: газ көпіршіктері жоқ сұйықтықтың фонтандауы - артезияндық фонтандануы; фонтандауды - жеңілдететін құрамында газ көпіршіктері бар сұйықтықтардың фонтандауы - фонтандау тәсілінің кен тараған түрі.

Артезиандық тәсіл мұнайды өндіру кезінде аз кездеседі. Бұл тәсіл мұнайда еріген газ мүлдем болмайтын кезде және ұңғыға газдармен сұйықтық бағанасының гидростатикалық қысымынан түр қысымы көп болатын кезде болуы саға қысымының көмегімен бөлінбейтін сұйықтықтағы еріген газкөзінде және түптегі қысым келесі екі қысымнан үлкен болғанда; газдалмаған сұйықтық бағанасының гидростатикалық қысымы мен ұңғының саға қысымы.

Сұйықтықтағы еркін газдың көпіршіктері соңғысының тығыздығын азайтады, соған сәйкес бұндай сұйықтық бағанасының гидростатикалық қысымы, газдалған сұйықтық фонтандау үшін ұңғы түбіне қажетті қысым артезиандық факторларға кіші болады:

Газдың энергиясының есебінен фонтандау

Бұл мұнай ұңғыларының фонтандауының кен тараған тәсілі. Белгілі болғандай артезиандық фонтандау кезінде фонтандау құбырында газдалмаған сұйықтық (мұнай) қозғалады, сондықтан мұнай сұйықтық бағанасының гидростатикалық қысымы жеңу үшін түп қысымы қажетті түрде жоғары болуы керек.

Газдың энергиясы есебінен фонтандау кезінде газ сұйықтың қоспасы бағанасының тығыздығы фонтандық құбырларда аз, сондықтан бұндай қоспа бағанасының гидростатикалық қысымы төмен болады. Соған сәйкес ұңғының фонтандауы үшін де түп қысымы аз болады. Сорапты компрессорлы құбыр бойымен түптен сағаға дейін сұйықтық қозғалған кезде қысым азаяды және кейбір биіктіктерде бұл қысым қанығу қысымына Р _қан тең болады, ал жоғарылаған сайын бұл қысым қанығу қысымынан төмендей береді. Р<P _қан аймағында мұнайдан газ бөлінеді, бұл газ көбейсе қысымның, сондай-ақ қысым айырмашылықтары үлкен болғанда, төмендегенін білдіреді. Осылай еріген газ бөліну нәтижесінде фонтандану кезінде мұнай газданылады да, еркін күйге көшеді және таза мұнай тығыздығы аз газ сұйықтық қоспасын құрайды. Жоғарыда айтылған жағдайда қанығу қысымынан ұңғының түп қысымы үлкен болған кезде Р _ке >P _қан фонтандану жүреді және кейбір биіктіктерде газ бөлінеді.

Фонтандау жүреді сол кезде, егер сұйықтықпен түпке келетін энергия осы сұйықтықты жоғарғы көтеру үшін қажетті энергияға тең немесе үлкен болады, сол жағдайда егер фонтандық көтергіш тиімді режимде, сондай-ақ жоғары пайдалы әсер коэффициенті режимінде жұмыс істесе ұңғының түп қысымы есебінен сұйықтықты сол қысымға сәйкес биіктікке дейін көтеру мүмкін 1 м ³ сұйықтықты көтеру кезінде жүретін пайдалы жұмыс сұйықтық салмағының көтеру биіктігіне тең:

Ұңғының түбіне мұнай мен бірге еркін газ да келуі мүмкін сондай-ақ осы мұнайдан қысым төмендеген кезде газдың бөлінуі жүреді. 1м ³ тауарлы мұнайға келетін және стандарттық жағдайларға келтірілген жалпы газ мөлшері толық газ факторы деп аталады. Газ кеңейе жұмыс істейді бірақ та әртүрлі болады. Кеңею жұмысы тек қана еркін газ бен жүреді. Сондықтан газдың кеңею жұмысын есептеу кезінде толық газ факторын Г _о емес, тиімді газ факторы Г _тиім деп алатын аз мөлшерде газды ескеру қажет.

3. 2 Фонтанды ұңғының технологиялық режимін таңдау

Белгілі болғандай фонтанды және әсіресе жоғары шығымды ұңғыларды игерудіің бастапқы этаптарында мұнай өндіруші кәсіпшіліктерінің мүмкіндіктерін анықтайды. Сондықтан оларды зерттеулерді, терең сынақтарды алуға, ағындардың және басқа да жұмыстарды жүргізуге мүмкіндікбереді. Фонтанды ұңғыларды пайдаланудың негізгі режим орнату үшін әртүрлі тәжірибелі режиміндегі оның жұмыстарының нәтижелерін білген жөн. Фонтанды ұңғының жұмыс режиміндерін штуцерлерді ауыстыру арқылы өзгертеді, нақтырақ айтқанда оның өту саңылауының диаметрін өзгертеді. Сонымен бірге белгілі бір уақытта ұңғыны жаңа режимде қандай да бір өлшеулерді жүргізу алдында ұстап тұру қажет. Бұл уақыт штуцері өзгертумен және осымен бірге шығынмен түп қысымының өзгеруіне байланысты өзгерісінен кейін қабат пен ұңғының орнатылған режиміне көшуіне қажет. Ұңғының ұзақтылығы әртүрлі болады және қабаттың гидроөткізгіштігі пьезоөткізгіштігіне тәуелді, сондай-ақ шынның салыстырмалы өзгерісіне тәуелді болады.

Ұңғының орнатылған режимінің белгілері болып, оның шығымының тұрақтылығы және ұңғының буфері мен құбыр аралық кеңістікке орнатылған манометр көрсеткіштері табылады. Әдетте бұл уақыт бірнеше ондаған сағаттармен өлшенеді.

Реттеуші қысым және индикаторлық сызықтарды құру үшін ұңғы жұмысының кем дегенде төрт режимнің ауыстыру қажет. Жұмыстың орнатылған режимде шығарылған кейін дубликатор арқылы ұңғының түбіне манометрлерді немесе басқа да аспаптарды түсіреді, ол жер бетінде газ шығымын, буферлік және құбыр аралық манометрлердің көрсеткіштерін өнімнің сулануын ұңғы өнімділігі құммен қатты заттардың құрамын газ факторын өлшейді және ұңғы жұмысының сипаттамасын белгілейді: пульсацияның болуын оның қайталануымен амплитудасын арматуралану монифельдтердің дәлелденуін. Алынған мәліметтер бойынша реттеуші қисықтарды сондай-ақ штуцер диаметріне байланысты өлшенген көрсеткіштерін тәуелділіктерін құрады. Реттеуіш қисықтары берілген ұңғыдан өндірудің технологиялық нормасын және оның тұрақты жұмыс режимін орнату үшін негізгі қызмет атқарады, мысалы; түп қысымының Р _ұ қанығу қысымынан Р _қан төмендеуі болдырмау немесе оның кейбір үлестерін Р _ұ >0, 75 Р _қан .

Минералды газ факторын немесе анықталған шамасынан асатын оның мәніне сәйкес келетін режімін орнату. Ұңғы фильтріне қабаттағы кавернаның құрылуын алдын-алу үшін шығарылатын құмның мөлешерінің тез өсуін болдырмауына.

Арматурамен жер бетіндегі жабдықтардың жұмысын беріктігін сенімділігі жағынан буферде немесе құбырлардың кеңістіктегі қауіпті мәнге жететін қысымы кезіндегі режимді болдыртпау;

Мұнайгаз жинау жүйесіндегі манифольд шығуындағы қысым, ұңғы буферіндегі қысымын аз болатын режимді болдыртпау;

Фонтандаудың үздіксіз процессін тоқтатуға алып келетін ұңғы жұмысында пульсация пайда болатын режимді болдыртпау;

Қабаттың үлкен қалыңдығын немесе өнімді қабатшалардың көптеу соның қамтитын қарқынды дренаждау процессі әртүрлі режимдегі тереңдік дебитометрлермен ағынның парафин түсіру көмегімен орнатылады.

Берілген ұңғының жұмыс режимі орнатылып негізделгенен кейін осы режим ұсатуды әрі нақты бақылайды.

Әсіресе жоғары шығымды ұңғыларды нақты бақылау орнатылады. Арматураны периодты түрде тексеру кезінде қысылыстардың саңылаусыздануын бақылауы, жабдықтар элементерінен қауіпті дірілдеуі, манометр көрсеткіштері жарылып алынады. Дұрыс істеп тұрған ұңғының бұзылғаны туралы буферлі және құбыр аралық қысымның аномальді өзгеруі бойынша, мұнайдың шығымы мен сулануының өзгеруі бойынша біледі.

3. 3 Фонтанды ұңғылардың жабдықтары

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.