Шығындарды азайту функциялары

Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Амангелді А. Д.

Кәсіпорынның өндіріс және өткізу шығындарын талдау және азайту жолдары

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

6B04105 Кәсіпкерлік және бизнес экономикасы

Астана 2023

Қазақстан Республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

ТАӘ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Кәсіпорынның өндіріс және өткізу шығындарын талдау және азайту жолдары»

6B04105 Кәсіпкерлік және бизнес экономикасы

Орындаған: Амангелді А. Д.

Ғылыми жетекшісі Молдашов Н. О.

э. ғ. к., доцент

Астана 2023

«Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті» КеАҚ

Экономика факультеті

«Экономика және кәсіпкерлік» кафедрасы

«6В04105 -«Кәсіпкерлік және бизнес экономикасы» білім беру бағдарламасы

Бекітемін

Кафедра меңгерушісі

«___» 20__ж.

Дипломдық жұмысты (жобаны) орындауға

ТАПСЫРМА

Студент Амангелді Азамат Дүйсенбекұлы

4 курс, Э-43 тобы, «6В04105 -«Кәсіпкерлік және бизнес экономикасы»,

1. Дипломдық жұмыстың (жобаның) тақырыбы

«Кәсіпорынның өндіріс және өткізу шығындарын талдау және азайту жолдары»

№ 2458-п ректордың бұйрығымен бекітілген 16. 04. 2023 ж.

2. Білім алушының аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі 16. 04. 2023 г.

3. Жұмысқа қажетті бастапқы деректер (заңдар, әдебиет көздері, зертханалық және өндірістік мәліметтер)

А. Тлепопва. Отандық кәсіпорындардың шығындарын есептеу әдістерін жетілдірудің негізгі бағыттары // Кәсіпорын экономикасы. №1

4. Дипломдық жұмыста (жобада) жасалатын тақырыптар тізімі

I бөлім: Шығындардың теориялық мәселелері

II бөлім: Кәсіпорынның тауар өндірісі мен оны сату сатыларында пайда

болатын шығындарды талдау

III бөлім: ЖШС «BI Sistems » шығындарын азайту жолдары мен

тиімділігі

5. Графикалық материалдар тізбесі (сызбалар, кестелер, диаграммалар және т. б. )

Дипломдық жұмыста, 4 сурет және 7 кестеден қолданылды.

6. Ұсынылатын негізгі әдебиеттер тізімі

• Дәуренбекова Ә. Н. Шығындарды басқару/ Оқу құралы. - Алматы: Экономика. 2009
• Әбілдина А. Ш. Кәсіпорынның шығындарын басқарудың қазіргі концепциялары . 2010 жыл
• Әубәкірова Г. Өнеркәсіптік кәсіпорынның қаржылық-экономикалық жағдайын бағалау // Қазақстан өнеркәсібі. 2009 ж

7. Жұмыс бойынша кеңестер (оларға қатысты жұмыс бөлімдерін көрсете отырып)

8. Дипломдық жұмысты (жобаны) орындау кестесі

Тапсырманың берілген күні «» 2023г.

Ғылыми жетекші э. ғ. к., доцент Молдашов Н. О.

Тапсырманы қабылдады: студент

Амангелді А. Д.

Мазмұны

Кіріспе 6

1. Шығындардың теориялық мәселелері 8

1. 1. Шығындардың мәні және түрлері 8

1. 2. Өндіріс саласында пайда болатын шығындар 20

1. 3. Тауарды сату үрдісінде пайда болатын шығындар 27

2. Кәсіпорынның тауар өндірісі мен оны сату сатыларында пайда

болатын шығындарды талдау 30

2. 1. ЖШС «BI Sistems» кәсіпорынның шығындар құрылымын талдау 30

2. 2. ЖШС «BI Sistems » кәсіпорынның өндіріс шығындарын талдау 35

3. ЖШС «BI Sistems » шығындарын азайту жолдары мен 39

тиімділігі

3. 1. Кәсіпорынның өндіріс шығындарын азайту жолдары 39

3. 2. Кәсіпорынның шығындарын оңтайландыру 44

3. 3. Кәсіпорынның шығындарын азайту нәтижесінде

алынатын экономикалық тиімділіктер 48

Қорытынды 51

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 54

Кіріспе

Шығындарды зерттеу республика экономикасының маңызды мәселелерінің бірі болып саналады. Нарықтық қатынастарға көшумен қатар компаниялардың дербестігі, олардың қаржылық және жауапкершілік міндеттемелері артады. Шаруашылық жүргізуші субъектілердің экономикалық тұрақтылығының рөлі олардың бәсекеге қабілеттілігін арттырумен қатар қарқынды өсуде. Өнімді басқару қабілеті өмір сүрудің шартына айналады. Кәсіпорындардың өзін-өзі қамтамасыз ету және өзін-өзі қаржыландыру жағдайында компанияның негізгі мақсаты ең көп кіріс алу, сонымен қатар өндіріс өнімділігін арттыру болып табылады. Өндіріс пен өткізу шығындарын табысты басқару болмаған жағдайда кәсіпорын жұмысында елеулі нәтижелерге қол жеткізу мүмкін емес.

Компаниядағы елеулі нәтижесі шығындарды сәтті басқарудың, кірісті максимизациялаудың нәтижесіне байланысты, сонымен қатар өндірістің өнімділігін ұлғайтуында. Кәсіпорын жұмысының негізгі экономикалық нәтижесі оның кейінгі қалыптасуының негізі ретінде, сондай-ақ валюталық ақшаның негізі ретінде қарастырылған табыс болып табылады. Табысты ұлғайту өндіріс көлемін немесе жарияланған өнімнің өзіндік құнын ұлғайту нәтижесіне байланысты мүмкін, бірақ бұл әрқашан қолайлы емес және болмауы керек. Осы себепті кәсіпорынның кірісін арттырудың негізгі жағдайы өнімнің өзіндік құны мен өнімнің өзіндік құнының төмендеуі болып табылады, бұл көлемде жарияланатын өнімнің өзіндік құнының төмендеуі, осы себепті құны мен кәсіпорын үшін маңызды міндет болып саналады. Мүлдем барлық компаниялар шығындарды оңтайлы дәрежеге дейін төмендету үшін резервтерді қалыптастырды, бұл компанияның қаржылық нәтижелерінің жоғарылауына, сондай-ақ оның дәрежесінің артуына ықпал етеді. бәсекеге қабілеттілік. Бірлік шығындарын азайту бизнеске ең төменгі және ең икемді шығындарды анықтауға көмектеседі, бұл оған бәсекелестерінен айтарлықтай артықшылық береді. Осы себепті кез келген кәсіпорын үлкен қаржылық нәтижелерге қол жеткізу үшін ерекшелену үшін шығындарды зерттеп, өнімді басқару маңызды.
Өткен жылдары материалдардың, пайдаланылған материалдардың, энергияның қымбаттауы нәтижесінде өнімнің өзіндік құнының өзгеру тенденциясы байқалды, сонымен қатар несиені пайдалану есебінен рентабельділіктің артуы, сонымен қатар, жарнамалық шығындар. Нарықлық қатынастардың дамуы жаһандық дағдымен және нарықтық экономикаға көшудің белгілерімен бірге өндірістік шығындарды басқару тәжірибесін жетілдіруді талап етеді. Біреу компанияға бәсекелестік өрісте өмір сүруге, кірісті арттыруға және шығындарды азайтуға, компанияның табыстылығына кепілдік беруге көмектесе алады. Шығындарды азайтудың мақсаты - жарияланған өнімнің бәсекеге қабілеттілігін және бұл жағдайда экономикалық тұрақтылықты үздіксіз қолдау. компанияның. Шығындарды азайту басқарудың әрбір қадамының маңызды кезеңдерін қамтиды.
Осы мақсатта шығындарды дұрыс басқару үшін, біріншіден, олардың құнын анықтайтын мекеме қарастырылуы керек, екіншіден, субъектіге сәйкес шығындар дәрежесін белгілеуге көмектесетін нақты көрсеткіштері бойынша біріктірілуі керек. менеджмент ерекшеленуі керек, сонымен қатар компаниядағы шығындарды азайтудың негізгі жолдарын зерттеуі, жоспарлауы, сүйенуі, бақылауды жүзеге асыруы және зерттеуі керек.
Дипломдық жұмыстың мақсаты

• Өнімді (еңбекті, қызмет көрсетуді) өндіру және енгізу кезінде шығындарды азайту дағдысын талдау, сонымен қатар оларды азайту жолдарын талдау.
• Ағымдағы қаржылық жағдайдағы кәсіпорындағы шығындардың теориялық және әдістемелік нюанстарының қысқаша сипаттамасы (нормативтік реттеу, шығындарды азайту даму негіздері, өндіріс шығындарының құрылымы мен жүйеленуі және т. б. ) .
• ЖСШ «BI Sistems» өндіріс шығындарын талдау .
• Компаниядағы шығындарды азайту жолдарын қарастыру.
• ЖСШ «BISistems» шығындарды азайтуға сәйкес іс-шараларды әзірлеу .

Жұмыстың нақты маңыздылығы, алынған нәтижелер кәсіпорынға өнімнің өндіріс шығындарын төмендетуге, сонымен қатар нарықтағы бәсекеге қабілеттілікті арттыруға көмектесуінде.

Біздің зерттеу нысаны ЖСШ«BI Sistems» болып табылады.
Зерттеу әдістері: ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді оқу және зерттеу, бақылау, қаржылық зерттеулер.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі: дипломдық жұмыстың құрамы кіріспеден, 3 негізгі бөлімдерден және қорытындыдан, сондай-ақ 32 қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Дипломдық жұмыстың көлемі 54 беттен, 4 суреттен және 7 кестеден тұрады.

1. Шығындардың теориялық мәселелері

1. 1. Шығындардың мәні және түрлері

Шығындар белгілі бір сәтте өнімді өндіру және шығару мақсатында пайдаланылатын ақшаның қажетті мөлшерін көрсетеді. Сонымен қатар, қаржылық топ сияқты, ол компания өнімінің, бизнесмендердің, жеке өндірушілердің және басқа да шаруашылық жүргізуші субъектілердің валюталық көрсеткіште шығындарын, айналымын және қозғалысын көрсетеді.
Шығындар өндірісте пайдаланылған ресурстардың (табиғи, жұмыс, құрал-жабдық, көлік құралдары, деректер және т. б. ) жиынтығымен жасалынады. Өндіріс шығындары өндіру мақсатына қажетті шарттарды төлеуде көрсетіледі.
Белгілі бір өндірістің мақсаты үшін қажетті шарттарды сараптау дайындалған азық-түлікті сатудан түскен жиынтық кірістің шығындарды өтеуге жеткілікті екендігіне және сонымен бірге оң нәтиже беретініне көз жеткізуге міндетті. Кіріс қызметтік қызметті қалыптастыру депозиті болып саналады. Бірақ деректердің нәтижесі шығыс құралдарына көбірек тәуелді болады. Неліктен өндіріс шығындары қаржылық есепке алудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылатынын қараңыз. Кәсiпкердiң шығыстары мен кiрiстерi бойынша өз пiкiрi болған кезде. Нақты шығындарды өтегеннен кейінгі кіріс жақсы өндірістік қуаттылыққа кепілдік беруі керек. Өндірістің айтарлықтай тиімділігін қамтамасыз ету үшін шығындар кірістерден аз болуы керек.

Өндіріс шығындарын көптеген экономистер зерттеген, бұл санда Философ К. К. Маркс проблемасы бірегей болды. Жалдамалы еңбекті пайдаланудың қыр-сырын жан-жақты талдамақ болды. Философ шығын көлемін зерттеуді қолдаумен қатар, келесі тапсырманы - ақшалай табыстың жалпы қабылданған типтік өлшемін әзірлеуді қарастыру қажеттілігін көрсетті.

Бүгінгі экономистер өндіріс шығындарын бизнесменнің көзқарасымен бірге бағалайды. Кәсіпорын үшін қолайлы стратегияны дәлелдейтін сұрақтарды қою барысында міндет әрбір өндірістік жағдайды алуға жұмсалған кез келген ақшадан таза кіріс алу принципі негізінде жүзеге асырылады. Сол сияқты бүгінгі экономистер Маркстің тікелей нәтижесіне жетті - олар орташа табыс нормасын қалыптастырды.

Өндіріс шығындары өнім өндіру мақсатына қажетті шығындар туралы куәландырады. Мұндай шығындарға пайдаланылған материалдарға (шикізат, материалдар, отын, электр энергиясы), қызметкерлердің жалақысы, тозуы, өндірісті басқару шығындары жатады. Өнімнің жүзеге асырылуының болуы, оның бағасы қаражатқа айналады (қаржылық пайда ) . Валюталық түсімнің бір бөлігі өндіріс шығындарының жинақталуына түседі, ал қалған бөлігі пайда болып саналады.
Осыған ұқсас өндірістік шығындарға сертификатталған өңделген провизияларды өндіруге кеткен шығындар беріледі. Маркс бойынша пайдаланылған шығындар тазартылған және қосымша болып екіге бөлінетін өнімдер жүйесімен бірге біріктіріледі. Айналудың ең таза шығындарына шынайы нұсқада сатып алу және сатумен байланысты шығындар, атап айтқанда, трейдер қызметкерлерінің жалақысы, трейдер орталықтарының мәні, тар тұтынушылық сұранысты зерттеу, кеңес беру және сонымен қатар іздеуші кіреді.
Бұл шығындар өнімнің бастапқы құнын қандай да бір жолмен өсірмейді, кәсіпорын табысының нәтижесі есебінен өтеледі. Көмекші шығындарға өнімді орау, сақтау, жеткізу және сұрыптау бойынша шығындар жатады. Бұл шығындар айналым аймағындағы өнімдерді өндіруді жалғастырумен біріктіріледі. Өтінімдегі қосалқы шығындар өнімнің бастапқы құнына қосылады және сонымен бірге кәсіпорынның табысының нәтижесіне байланысты өтеледі.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс