Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалаудың заманауи әдістері

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

С. СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ

КАИРГЕЛЬДИНА БИБАЛТЫН ДУЛАТОВНА

Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалау әдістерін салыстырмалы бағалау

М138 - «Ветеринария»/ 7M09101 - «Жануарлар ауруларын диагностикалау, емдеу және алдын - алу»

Ветеринария ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация

Ғылыми жетекшісі: в. ғ. д., профессор Джакупов И. Т.

(қолы)

Астана - 2023

МАЗМҰНЫ

БЕТ

: НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

БЕТ: 3

: БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

БЕТ: 4

: КІРІСПЕ

БЕТ: 5

: 1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ

БЕТ: 6

: 1. 1 Әдебиетке шолу

БЕТ: 8

: 1. 1. 1 Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалаудың заманауи әдістері

БЕТ: 8

: 1. 2 Өзіндік зерттеу

БЕТ: 22

: 1. 2. 1 Зерттеу материалдары мен әдістері

БЕТ: 22

: 1. 3 Зерттеу нәтижелері

БЕТ: 28

: 1. 3. 1 Сиырлардың жыныс органдарының патологияларының таралуы

БЕТ: 28

: 1. 3. 2 Сиырларда жасырын эндометритті диагностикалау әдістерін зерттеу нәтижелері

БЕТ: 29

: 1. 3. 3 Сиырларда жасырын эндометритті диагностикалау әдістерін салыстырмалы тиімділігі

БЕТ: 31

: 2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕ

БЕТ: 33

: ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ҰСЫНЫСТАР

БЕТ: 36

: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ДЕРЕККӨЗДЕР ТІЗІМІ

БЕТ: 37

: РЕФЕРАТ

БЕТ: 43

: ҚОСЫМШАЛАР

БЕТ: 45

: ҚОСЫМША А

БЕТ: 46

: ҚОСЫМША Б

БЕТ: 47

: ҚОСЫМША В

БЕТ: 50

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Осы магистрлік диссертацияда келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:

ҚР 2007 жылғы 27 шілдедегі №319-III «Білім туралы» Заңы;

ҚР 2011 жылғы 18 ақпандағы № 407-ΙV «Ғылым туралы» Заңы.

ҚР 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603-II «Техникалық реттеу туралы» Заңы;

ҚР 1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 268-XIII Азаматтық кодексі;

ҚР 2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V Еңбек кодексі;

ҚР СТ 1. 12-2015 Нормативтік мәтіндік құжаттар. Дайындалуына, баяндалуына, безендірілуіне және мазмұнына жалпы талаптар .

ҚР СТ ИСО 14001-2006-Экологиялық менеджмент жүйелері. Талаптар және қолдану жөніндегі Нұсқаулық

ГОСТ 7. 1-2003 Библиографиялық жазба. Библиографиялық сипаттама.

ГОСТ-2. 105-95 кострукторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі. Мәтіндік құжаттарға қойылатын жалпы талаптар.

ГОСТ-7. 1-84 ақпарат, кітапхана және баспа стандарттары жүйесі. Құжаттың библиографиялық сипаттамасы. Құрастырудың жалпы талаптары мен ережелері.

ГОСТ-7. 32-2001 ақпарат, кітапхана және баспа стандарттары жүйесі. Ғылыми-зерттеу жұмысы туралы есеп. Дизайн құрылымы мен ережелері.

АНЫҚТАМАЛАР

Магистрлік диссертацияны орындау барысында келесідей анықтамалармен терминдер қолданылды:

Аускультация - бұл ішкі ағзаларды ветеринарлық және медициналық тәжірибеде зерттеу әдісі, онда олар жүрек, өкпе және ішек қызметіне байланысты дыбыстық құбылыстарды тыңдау арқылы жүзеге асады.

Буаздылық - бұл жануардың ұрықтанғаннан бастап төлдегенге дейінгі физиологиялық жағдайы

Бедеулік - сыртқы және ішкі ортаның қолайсыз факторларының ағзаға әсер ету нәтижесінде пайда болатын ұрғашы мен еркектердің қалыпты емес өмір сүру жағдайларына байланысты ұрпақтардың көбеюінің бұзылуы.

Гистовагинальды әдіс - бұл әдіс жыныстық цикл кезінде қынаптың алдыңғы бөлігінің шырышты қабаты көп қатарлы жалпақ эпителиймен (10-12 қабат) жабылатындығына негізделген

Зертханалық диагностика - жатыр мойны немесе қынап шырышын зерттеу; қанды зерттеу; зәрді зерттеу; сүтті зерттеу; және басқа да зертханалық әдістер.

Пальпация-науқастың денесін қолмен сезіну арқылы жасалатын физикалық диагностикалық әдіс.

Рефлексологиялық әдіс - күйіттеуші еркек малды қолдану арқылы ұрғашы малдың реакциясын есепке алуға негізделген.

Ректалды зерттеу - бұл әдіс жыныстық аппараттағы, негізінен жатырдағы мерзімге байланысты болатын өзгерістерді анықтауға негізделген.

Ультрадыбыстық диагностика. Бұл ішкі органдардың нақты өлшемдері мен жағдайына сәйкес келетін кескінін

БЕЛГІЛІР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

Осы магистрлік диссертацияда белгіленген белгілер мен қысқартулар:

ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы

ГФР - Германия Федеративтік Республикасы

УДЗ - ультрадыбыстық зерттеу

ИФТ - иммуно - ферментті талдау

ПМН - полиморфнуклеарлы нейтрофилдер

SCE - сублиникалық эндометрит

ЖШС - жауапкершілігі шектеулі серіктестік

ШҚ - шаруа қожалығы

ӨК - өнеркәсіптік кешен

ІҚМ - ІҚМ

АФ - агрофирма

ҚР - Қазақстан Республикасы

КЭР - кешенді экологиялық рұқсаттар

ОҚТ - озық қолжетімді технологиялар

КІРІСПЕ

Ауыл шаруашылығы - материалдық өндірістің ең маңызды түрлерінің бірі. Ауыл шаруашылығы халықты азық-түлікпен және өнеркәсіпті шикізаттың кейбір түрлерімен қамтамасыз етумен айналысады. Ауыл шаруашылығы екі үлкен саладан, яғни өсімдік шаруашылығынан және мал шаруашылығынан тұрады. Сонымен қатар оның құрамына балық аулау, аңшылық және омарта шаруашылығы да кіреді.

Ауыл шаруашылығы-бұл халықты азық-түлікпен қамтамасыз етуге және бірқатар салалар үшін шикізат алуға бағытталған экономика саласы. Ауыл шаруашылығы барлық дерлік елдерде стратегиялық маңызды болып табылады, өйткені бұл саланың жағдайы мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді.

Сүтті мал шаруашылығын қарқынды жүргізу жануарларды ұстаудың қатаң шарттарын белгілейді. Өнеркәсіптік жағдайда барлық санитарлық және зоотехникалық нормалардың сақталуына төтеп беру қиын, ал жануарларды тұрақты стресс жағдайында ұстау олардың организмінің спецификалық емес төзімділігінің төмендеуіне әкеледі және төлдегеннен кейінгі кезеңде гинекологиялық аурулардың дамуына әкеп соғады. Жыныс жүйесінің аурулары сиырларда бедеуліктің дамуына, сүт өнімділігінің төмендеуіне және репродуктивтік функцияларының бұзылуларына байланысты ауылшаруашылық кәсіпорындарына үлкен экономикалық зиян келтіреді. Сонымен қатар, созылмалы эндометрит кезінде жануарларда айқын клиникалық белгілерінің болмауына байланысты олар бірнеше рет нәтижесіз ұрықтандырылады. Эндометриядағы инфекциялық агенттердің ұзақ мерзімді тұрақтылығы тіндердің құрылымындағы өзгерістер эмбрионның қалыпты қалыптасуына және плацентаның пайда болуына жол бермейді, бұл эмбрионның өлімін тудырады [1, 2] .

Симптоматикалық бедеуліктің себебі көбінесе жасырын (созылмалы) эндометрит болып табылады, ол бедеулік сиырлардың 22. 2% - ында тіркеледі[3] .

Жасырын эндометрит - сиырлардың акушерлік-гинекологиялық патология арасында маңызды орын алады. Эндометрит ауруы төлдеу кезінде, шудың кешеуілдеуінде, жатырдың пролапсында және ірі қара малдың басқа да Төлдегеннен кейінгі ауруларында, жарақат алу нәтижесінде және шырышты қабықтың инфекциясы негізінде пайда болады [4] .

Субклиникалық (жасырын) эндометриттің диагностикасы қабынудың клиникалық көріністерінің болмауына байланысты ерекше қиындық тудырады. Бүгінгі таңда диагностиканың ең көп таралған әдісі - цитологиялық зерттеу.

Ұзақ уақыт бойы жыныс мүшелерінің жағдайын диагностикалаудың жалпы қабылданған әдісі сыртқы (тексеру) және ішкі (вагинальды және ректальды) әдістер болды [5] .

Бүгінгі күні ауыл шаруашылығы құрылымдарында буаздылықты анықтау үшін трансректалды Ультрадыбыстық диагностика белсенді қолданылады және жыныс мүшелерінің патологиясын диагностикалау практикасында ультрадыбыстық зерттеуді қолдану кең таралған [6, 7] .

Қазіргі таңда клиникалық зерттеулермен қатар жаңа зертханалық зерттеулерге жатыр шырышын цитологиялық әдіспен зерттеу жатады. Жатырдың цитологиясы тіпті субклиникалық жағдайларды диагностикалауға мүмкіндік береді. Полиморфоядролы нейтрофилдер жатырда жиналған сұйықтықта кездесетін қабыну жасушаларының басым түрі болып табылады және осы жасушалардың салыстырмалы үлесін есептеу сиырдың төлдегеннен кейінгі репродуктивті белсенділігін бағалауға мүмкіндік береді .

Осы магистрлік диссертациясы орындау барысында сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалау әдістерін салыстыру арқылы тиімді нәтиже беретін әдістерге баға беріп, қолданысқа енгізу мәселелерін қарастырамыз.

Жұмыстың мақсаты: Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалау әдістерінің тиімділігін анықтау

Мақсатқа орай келесі міндеттер қойылады:

1. Сиырлардың жыныс органдарының патологияларының таралуын анықтау

2. Сиырларда жасырын эндометритті диагностикалау әдістеріне салыстырмалы бағалау жүргізу

3. Сиырларда жасырын эндометритті диагностикалау әдістерін зерттеу

4. Сиырларда жасырын эндометритті диагностикалау әдістерінің

экономикалық тиімділігін анықтау

Магистрлік диссертацияның жаңалығы: Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалау жаңа түрлері әдістерін сынаудан өту нәтижелері.

Сиырлардың төлдеуден кейінгі күндеріне байланысты жасырын эндометриттің диагностикалау әдістеріне баға берілді.

Практикалық және теориялық маңызы: Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалаудың цитологиялық әдісі ұсынылды.

1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ

ӘДЕБИ ШОЛУ

1. 1. 1 Сиырлардың жасырын эндометритін диагностикалаудың заманауи әдістері

Бүгінгі таңда сиырларда эндометриттің жасырын түрін диагностикалаудың көптеген әдістері ұсынылған, бірақ мал үй-жайларында бәрін қолдану мүмкін емес және ыңғайлылығы жағынан қиындықтар тудырады. Ең алдымен, зертханалық жабдықтар мен химиялық реагенттерді қажет ететін әдістерді қолдану қиын. Сонымен қатар, эндометритті диагностикалаудың көптеген әдістері эструс кезінде бөлінетін шырыштың сапасын зерттеуге негізделген, бұл әдістер басқа кезеңдерде диагноз қоюға мүмкіндік бермейді (Флегматов, Уайтсайд, Дюденко және т. б. ) . Сондықтан жасырын эндометритті диагностикалаудың жаңа әдістерін жасау өзекті болып табылады.

Dubuc et al. и Gobikrushanth et al. бойынша цитологиялық эндометрит - эндометрий цитологиясындағы полиморфонуклеарлы нейтрофилдердің (PMN) үлесінің (пайызының) жоғарылауы. Цитологиялық эндометриттің синонимі-субклиникалық эндометрит [8, 9] .

Субклиникалық эндометрит-бұл эндометриттің клиникалық белгілері болмаған кезде жатырдың қабынуы, бұл репродуктивті функцияның айтарлықтай төмендеуіне әкеледі (Barański et al. ) [10] .

Эндометрит - сүтті сиырларда кең таралған ауру. И. Т. Жақыповтың, Г. М. Молдахметованың, А. Б. Абултдинованың (2019) мәліметтері бойынша сиырларда эндометриттің жіті түрлерінің таралуы 3, 5% - дан 28, 5% - ға дейін, эндометриттің созылмалы түрлерінің таралуы 12, 5% - дан 37, 5% - ға дейін болуы мүмкін. И. Т. Жақыпов, А. Б. Абултдинова, Ж. З. Қарабаева (2018) Қазақстанның солтүстік өңірлерінде импортталған сиырлардың 20, 6 - 27, 7% эндометрит ауруы туралы деректерді 2015-2017 жж. Алматы облысында эндометритпен сырқаттанушылық туралы деректер 2009 жылы - 6, 62; 2012 жылы - 17, 65%; 2013 жылы - 7, 21% құрады. Sultanuly et al. (2020) Ақмола облысында етті тұқымды сиырлардың 0, 6-0, 8%-де эндометриттің таралуы туралы деректер келтіріледі. Полянцев Н. И. және Афанасьев А. И. (2012, Б. 272) сүт бағытындағы сиырларда эндометриттің жіті түрлерінің таралуы 17-40% болуы мүмкін деген мәліметтер келтіреді. Көз А. В. және басқалар (2011) ұқсас деректерді келтіреді[11, 12, 13] .

Сүт бағытындағы сиырларда эндометриттің жіті түрлерінің таралуы 16-40% құрайды. Войтенко Л. Г. және басқалардың мәліметтері бойынша, бедеу сиырлардың 22, 2%-ында жасырын эндометрит тіркелген[14] .

Василькова Ю. В. зерттеулеріндегі негізгі мақсаты жасырын эндометритті диагностикалаудың жаңа, қарапайым, тиімді, қолжетімді әдісін және сиырлардағы эндометриттерді емдеу мен алдын алудың экологиялық қауіпсіз дәрі-дәрмексіз әдісін әзірлеу болды.

Жасырын созылмалы эндометриттерді диагностикалау және емдеу үшін, төлдегеннен кейінгі эндометриттерді емдеу және алдын-алу үшін 45°C температурада сапропельдердің вагинальды қосымшалары қолданылды.

Сапропельдерді қолданудың тиімділігі жасырын эндометрит кезінде жатыр мойны каналынның ашылуы, жатыр тонусының қалпына келуі, иіссіз мөлдір шырышты бөлінулердің болуы және (немесе) секрецияның тоқтауы; аналық бездердің функционалдық қызметін қалпына келуі, қалыпты жыныстық циклдің көрінісі бойынша; ұрықтану, ұрықтандыру еселігі және ұрықтандыру индексі және т. б. бойынша бағаланды. Экссудаттың пайда болу мерзімі келесідей болды: екі қосымшадан кейін - сиырлардың 7, 2% ; үштен кейін - 17, 9%; төртеуінен кейін -21, 1%; бесеуінен кейін-22, 6%; алтауынан кейін-18, 9%; жетіден кейін -12, 3%. Субклиникалық эндометритті диагностикалау үшін сапропельдерді қолданған кезде сиырлардың қан үлгісінде айқын өзгерістер байқалмады. Жасырын эндометритпен ауыратын сиырлардағы 5-6 және балшық процедураларынан кейін лимфоциттер саны 6, 2% - ға өсті (р<0, 01), бірақ өсу қалыпты шектерде болды. Қанның басқа көрсеткіштеріне, соның ішінде биохимиялық, сапропелдік қосымшаларды қынаптық қолдану әсер еткен жоқ. Жасырын эндометриттерді диагностикалаудың жаңа әдісі етеккір аралық кезеңде жатырдың қабынуын анықтауға мүмкіндік береді [15] .

Ресейлік ғалымдар Гришина Д., Минюк Л. сиырлардың төлдегенн кейінгі эндометрит диагностикасының тиімділігін арттыру жайында мақала жазған. Төлдегеннен кейінгі кезеңдегі қынаптық шырыштың цитологиялық құрамын зерттеу салмағы 390-440 кг, орташа сүт өнімділігі 3100 кг болатын 3-6 жас аралығындағы қара-алуан тұқымды ірі қара малдың 20 басына жүргізілді. барлық жануарларды ретроспективті талдау нәтижелері бойынша Төлдегеннен кейінгі кезеңнің сипаты бойынша екі топқа бөлінді. Зерттеу нәтижесінде біз жағындылардағы келесі өзгерістерді анықтадық: Төлдегеннен кейінгі потенциалды физиологиялық ағымда төлдегеннен кейінгі бірінші күні вагинальды эпителий жағындыларындағы беткі жасушалардың саны 58%, ал эндометритте - 21%; қалыпты ағымдағы аралық жасушалардың саны 29, 5%, Төлдегеннен кейінгі эндометритте - 61, 5%. Парабазальды жасушаларға қатысты сурет келесідей: Төлдегеннен кейінгі кезеңнің физиологиялық ағымында олардың саны эпителий жасушаларының жалпы санының 11% - дан аспайды, ал Төлдегеннен кейінгі эндометритте-20% - дан асады. Қынаптық шырыш құрамының цитологиялық деректерін төлдегеннен кейінгі алғашқы 9 күнде, Төлдегеннен кейінгі асқынулардың клиникалық, морфологиялық және гематологиялық белгілері әлі дамымаған кезде қолдану ұсынылады[16] .

Копытин В. К. және Василькова В. К. сиырлардағы жасырын эндометриттерді диагностикалаудың жаңа әдісін ұсынып, оған патент алды. Бұл әдісті қолдану оңай және сиырлардағы жасырын эндометриттерді диагностикалауда 90% дейін жоғары сенімділікке ие. Жыныс мүшелерінің шырышын зерттейді, ал қынаптық тампонация күніне 24-48 сағат аралықпен сапропелдік балшықпен жүргізіледі, алдын-ала дайындалған дәке қапшықтарының көмегімен, салмағы 400 г емдік балшықпен толтырылған, ылғалдан сығылған және су ваннасында 45°C дейін қыздырылған, процедура жатыр мойны каналы ашылғанға дейін және жатырдан бұлтты шырыш бөлінгенге дейін қайталанады немесе катаральды іріңді экссудатқа жасырын эндометрит диагнозы қойылады [17] .

Сиырлардағы субклиникалық эндометрит диагностикасының клиникалық-морфологиялық негіздемесі жайында орыс ғалымдары Слесаренко Н. А., Широкова Е. О., Белякова А. П. зерттеулер жүргізген. Жұмыста жануарларды клиникалық тексеру, макроскопиялық морфометрия, анатомиялық препараттау, қанның морфологиялық зерттеулері, алынған цифрлық деректердің статистикалық талдауы кіретін кешенді әдістемелік тәсіл қолданылды. Субклиникалық эндометриттегі жатырдың құрылымдық өзгерістерінің сипатын бағалау кезінде негіз ретінде қара-ала Голштин тұқымды сиырлардың жатырдың нормативтік морфологиялық көрсеткіштері белгіленді. Субклиникалық эндометрит кезінде жатырдың патогномоникалық морфологиялық белгілері анықталды, олар оның қуысы мен мүйіздерінің ұлғаюымен, оларда экссудаттың жиналуымен, эндометрийдің ісінуімен көрінеді. Жүргізілген гематологиялық зерттеулер барысында лейкоциттер, таяқша ядролы және сегментті ядролық нейтрофилдер мен моноциттер санының артуымен көрінетін қабыну реакциясының көрінісі атап өтілді. Жатырдың морфометриялық көрсеткіштерінің өзгеруін және денеде болып жатқан гематологиялық ауытқуларды кешенді бағалауға негізделген субклиникалық эндометрит диагностикасының клиникалық-морфологиялық негіздемесі ұсынылған [18] .

Сиырлардың эндометриттері кезінде жатыр микрофлорасының бактериологиялық диагностикасы және дифференциациясы жайлы Епанчинцева О. В. зерттеулер жүргізген. Зерртеулерінде төлдегеннен кейінгі патологиялары бар сиырлардан алынған биоматериалдардың зертханалық талдау нәтижелері келтірілген. Жатыр патологияларының себебі микроорганизмдердің келесі топтары болғаны анықталды - стафилококктар, стрептококктар, коринебактериялар, E. coli және т. б. Пиогенді актиномицеттерді грам-позитивті стафилококктар мен стрептококктардан ажырату керектігін атап өтті [19] .

Парахин А. В. және Петров В. А. сиырлардың субклиникалық эндометритін диагностикалаудың жаңа әдісін ұсынды. Жатырдың функционалды күйі №1 биологиялық белсенді нүктенің электр өткізгіштігін теріс және оң және полярлықта өлшеу арқылы анықталады, электр өткізгіштігінің асимметрия коэффициенті есептеледі және оның мәні 0, 64-0, 76 болғанда субклиникалық эндометрит диагнозы қойылады. Бұл әдіс сиырлардағы субклиникалық эндометритті тез және объективті диагностикалауға мүмкіндік береді[20] .

Прогестеронмен индукцияланған эструс пен қалыпты эструс кезіндегі жатыр мойны шырышының химиялық қасиеттері жайлы грек ғалымдары Th. Tsiligianni, A. Karagiannidis, P. Brikas, Ph. Saratsis жазған. Зерттеулерінде келесідей нәтижелерге жетті: 1) төлдегеннен кейінгі алғашқы үш эструс кезеңіндегі жатыр мойны шырышының биохимиялық қасиеттері ұқсас болды. 2) бұл қасиеттер төлдегеннен кейінгі қалыпты эструста да, индукцияланғаннан кейінгі алғашқы эструста да ұқсас болды. 3) қалыпты эструсқа арналған глюкоза мен фруктоза концентрациясы индукцияланған эструс топтарына ұқсас болды. 4) жалпы ақуыз мен холестериннің концентрациясы индукцияланған эструсқа қарағанда қалыптыдан едәуір төмен болды (p < 0, 001), ал эструс индукцияланған топтар арасында ешқандай айырмашылық табылған жоқ. 5) сиырлардың буаздылық көрсеткіштері қалыпты және индукцияланған эструсы бар топтар арасында айтарлықтай ерекшеленбеді. 6) қалыпты эструс топтарына ұқсас жалпы ақуыз және холестерин концентрациясы бар жатыр мойны шырышын шығаратын индукцияланған эструс топтарындағы сиырлардың пайызы өте төмен болды[21] .

Жатыр мойны-вагинальды шырыш (CVM) иммунологиялық ақпараттық биомолекулалардың қол жетімді көзі болып табылады. Бұл туралы Mounir Adnane, Kieran G. Meade, Cliona O’Farrelly зерттеулер жүргізіп, мақала жазған. Жатыр мойнын, жатыр мойнын және қынапты қаптайтын эпителий жасушаларының өнімі болып табылатын жатыр мойны-вагинальды шырыш (CVM) жатырдың майлануын және микробтарды жоюды жеңілдету үшін шығарылады. Негізінен су мен муциннен тұратын CVM құрамында иммуноглобулин А (IgA), лактоферрин және лизоцим сияқты иммуноактивті ақуыздардың жоғары деңгейі бар, олар адгезияны блоктау және микробтардың жойылуына делдалдық жасау арқылы инфекциядан қорғайды. Цитокиндердің, химокиндердің және микробқа қарсы пептидтердің репертуары негізінен жасалады эндометрийдің эпителий жасушаларының жатырдың люменіне секрециясы және ОВМ концентрациясы арқылы. Бұл қабыну биомаркерлерінің саны мен салыстырмалы пропорциялары әртүрлі факторларға, соның ішінде эструс циклі мен жануардың денсаулық жағдайына байланысты, сондықтан маңызды диагностикалық және болжамды көрсеткіштер болып табылады. Ірі қара малдың Cvm-де молекулалық қолтаңбаларды өлшеу ет пен сүтті сиырлардағы жыныс жолдарының патологиясын анықтауға және бақылауға пайдалы тәсіл болуы мүмкін деп болжаймыз[22] .

Шетел ғалымдары Ahlam A. Abou Mossallam a, Soheir M. El Nahas интерлейкиннің 8 типті сипаттамасы (IL-8) және оның эндометрит кезіндегі көрінісі жайлы зерттеулер жүргізген. Интерлейкин 8 (IL-8) химокиндер тұқымдасына жатады және эндометрит сияқты қабыну ауруларының кең ауқымымен байланысты нейтрофилдер үшін маңызды химоаттрактант болып табылады. Сүт безінен, жатырдан және аналық безден алынған тіндердің үлгілері эндометриті бар өзен буйволдарынан (Жерорта теңізі) алынды. Бактериологиялық зерттеу эндометритпен ауыратын барлық буйволдарда грам-оң және теріс штаммдардың болуын көрсетті. РНҚ экстракциясы және комплементарлы ДНҚ (кднқ) синтезі барлық тіндерден жүргізілді[23] .

Сүтті бағыттағы сиырлардың төлдегеннен кейінгі эндометриттің диагностикалық әдістерін салыстыру туралы C. S. Barlund, T. D. Carruthers, C. L. Waldner, C. W. Palmer зерттеулер жүргізді. Голштин тұқымды сиырларды (N = 221) сегіз топқа бөліп, 5 диагностикалық әдісті қолдана отырып, төлдегеннен кейінгі 28-41 күн аралығында эндометритке келесі әдістер бойынша тексерілді: (1) вагиноскопия; (2) жатыр сұйықтығының көлемін ультрадыбыстық бағалау; (3) эндометрийдің қалыңдығын ультрадыбыстық бағалау; (4) эндометрийдің цитологиялық талдауы, «cytobrush» көмегімен жиналған; және (5) жатырды шаю арқылы жиналған эндометриялық цитологиялық талдау. «Cytobrush» әдісімен салыстырғанда тиісті сезімталдық пен ерекшелік мәндері келесідей болды: вагиноскопия (53, 9%, 95, 4%) ; жатырды шаю арқылы жиналған эндометрийдің цитологиясы (92, 3%, 93, 9%) ; жатыр сұйықтығының ультрадыбыстық зерттеуі (30, 8%, 92, 8%) ; және эндометрийдің қалыңдығын ультрадыбыстық бағалау (3, 9%, 89, 2%) . Нәтижесінде, «Cytobrush» әдісі ірі қара малдың эндометритін диагностикалаудың ең сенімді әдісі болып шықты[24] .

Эструс кезінде сиырлар мен қашарлардың репродуктивті көрсеткіштерімен байланысты жатыр мойнының шырышты қабығынан қалыпты және қалыптан тыс секрециялардың микробтық флорасын австралиялық ғалымдар зерттеген. Бұл зерттеудің мақсаты жатыр мойны шырышының (AMD) қалыптан тыс бөлінуі немесе қалыпты жатыр мойны шырышының (CMD) секрециясындағы патогендік микроорганизмдер эструс кезінде сиырлар мен қашарлардың репродуктивті көрсеткіштеріне әсер ететінін сипаттау болды. Тұтқырлығы қалыпты және иісі жоқ мөлдір шырышты жануарлар (68 сиыр, 38 қашар) (N-CMD) бір топқа, алқалған жануарлар (84 сиыр, 32 қашар) A-CMD тобына топтастырылды. Шырыш үлгілеріненалынған микроорганизмдер үш топқа бөлінді: жатыр қоздырғыштары (UP), жатырдың потенциалды қоздырғыштары (PUP) немесе жатырдың шартты-патогенді микроорганизмдері (OUP) . Бұл зерттеу нәтижелері бойынша бедеулік проблемалары болған кезде цервикальды шырыштың мұқият бағалануы керек екенін көрсетті. UP тобында бедеулікті тудыратын белгілі микроорганизмнен басқа, PUP тобындағы патогендерді бедеулікті тудыруы мүмкін қабілетіне қарай ескеру қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.