Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастры
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті
Мадинбек Жумакен
Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
6B07303- Кадастр білім беру бағдарламасы
Астана 2023
С.Сейфуллинаатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті
"Қорғауға жіберілді
"Кадастр"
Кафедра меңгерушісі:
________________ Б.Ж. Ахметов
___ ______20___ г.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
6B07303- Кадастрбілім беру бағдарламасы
Орындаған Мадинбек Жумакен
Ғылыми жетекшісі Р.К. Абельдина
э.ғ.д., профессор
Астана 2023
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті ҚеАҚ
Факультет ЖРБСжД
Кафедра Кадастр
6В07303- Кадастр білім беру бағдарламасы
БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі
"Кадастр" кафедрасы
__________.
________________20___г.
тапсырма
дипломдық жұмысты орындау бойынша
Студент Мадинбек Жумакен
Жұмыстыңтақырыбы: Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
___ ________20__ ж. № ______ бұйрығымен бекітілген
Студенттің аяқталған жобаны тапсыру мерзімі____ ________ 20___ж.
Жұмыс бойынша бастапқы мәліметтер
1. Ақмола обылысы Аршалы ауданы бойынша жер балансы (формсы 22)
2. Аршалы ауданы сипаттамасы
* экономикалық
* табиғи экономикалық
* әлеуметтік
3.Топырақ кадастры түрелері
4. "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша жалпы мәліметтер
* Аудан жоспары М 1:100 000
* топырақ картасы
* қысқаша тізбегі (заңды иесі туралы ақпарат)
* бағалау актісі
Ұсынылатын негізгі әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Жер кодексі. 2003 жылғы 20 маусымдағы N 442 https:adilet.zan.kzkazdocsK030 000442т
2. Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 23 желтоқсандағы № 160 бұйрығы.
https:adilet.zan.kzkazdocsV140 0010147
3. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Жер ресурстарын басқару комитеті әзірлеген жер балансы бойынша ведомстволық статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту ттурлы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2020 жылғы 10 наурыздағы № 25 бұйрығы https:adilet.zan.kzkazdocsV200 0020112
Жұмыс бойынша кеңесшілер (жұмысының тиісті бөлімдерін көрсете отырып)
Бөлім
Кеңесші
Бақылау
мерзімі
қолы
1 тарау
Абельдина Р.К.
05.01.2023-10.03.2023
2 тарау
Абельдина Р.К.
10.03.2023-24.04.2023
3 тарау
Абельдина Р.К.
24.04.2023-15.05.2023
Презентация, баяндама
Абельдина Р.К.
15.05.2023-20.05.2023
Тапсырманың берілген күні: 20 г.
Жұмыстың жетекшісі: ________________
магистр, аға оқытушы____________________________ _
Тапсырманы студент орындауға қабылдады: _____________
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.Қазақстан Республикасының жер кадастырың теориялық негіздері
1.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастры ... ... ... ... . 9
1.2.Жерге төлем түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 11
1.3 Шет елдердегі жер кадастры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2. Аршалы өңірінің жалпы сипаттамасы 2.1. Аршалы ауданың әлеуметтік экономикалық және табиғи жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.2 Арашалы ауданың жер қорының тізбегі бойынша талдау ... ... 17
2.3 Саяхат қызмет ЖШС мысалында жер қорының бөлініуін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
3. Жер учаскелерін кадастырлық бағалау
3.1 Жер учаскесінің кадастрлық құнының жалпы сипаттамасы ... 24
3.2 Саяхат қызмет ЖШС жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
Анықтамалар
Осы дипломдық жұмыста тиісті анықтамалары бар келесі терминдер қолданылады:
Жер кадастры - жер салығы салынатын заттар туралы кітап, ал кең түсінікте - жерге салық салу үшін жер туралы мәліметтерді алу мақсатымен жерді есепке алу, жазу және бағалау бойынша мемлекеттің жүргізетін әрекеттер жүйесі.
Бағалау - қолданыстағы заңнанма, мемлекеттік стандарттар және бағалаушының этика талаптары негізінде меншіктің әртүрлі түрлерінің құнын анықтау үшін қажетті нарықтық және нормативтік деректерді жүйелі түрде жинау мен талдау үшін дайындық, тәжірибе және біліктілігі бар сарапшының қызметі.
Кадастрлық (бағалау) құны - мемлекет жер учаскесін немесе оны жалға алу құқығын сатқан кезде қолданылатын, инфляцияның жалпы деңгейі туралы ресми статистикалық ақпаратқа сәйкес кезең-кезеңімен нақтыланатын жер учаскелері үшін тлемақының базалық ставкалары және оларға түзету коэффициенттер негізінде айқындалатын жер учаскесінің есеп құны.
Базалық ставка дегеніміз - мемлекет жер учаскесіне және жеке меншік құқығын берген кезде немесе уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) құқығын сатқан кезде оның кадастрлық (бағалау) құнын айқындауға арналған жер учаскесінің нормативтік бағасы.
Белгілер мен қысқартулар
Осы дипломдық жұмыста келесідей белгілер мен қысқартулар қолданылды:
ҚР - Қазақстан Республикасы
т.б. - тағы басқары
тг - теңге
км - километр
ш.м - шаршы метр
коэф. - коэффициент
К - кадастрлық құн
Кіріспе
Жер - өміріміздің ең басты бөлшегі екені бәрімізге мәлім, сондай ақ оның үстіндегі және оның астындағы барлық нәрсе кіреді. Былайша айтқанда жер - өзінің белгілі шекарасы мен құны бар объект, жылжымайтын мүлік.
Қазақстан Республикасының жерінің өте бай тарихы бар екенін білеміз. Ата-бабаларымыз жер үшін қан мен терді төккені бекер емес. Олар ең жақсы жерлерді бізге мұра ретінде қалдыра алды. Қазақстанда жер өте әртүрлі, бірақ сонымен бірге құнарлы. Елдің бір жерінде бидай өсірілсе, екінші жерінде мақта, экзотикалық жемістер өсіріледі.Еске алып қарасақ, олар жерді пайдалануда әрі қолдануда өте үлкен тәжіржиелер жасалынған. Жерді бағалау көбінесе бағалаудың екі түрі бойынша ерекшеленеді: нарықтық бағалау және жерді бағалау. Алайда Қазақстан Республикасында жерді бағалау бірыңғай әдістеме бойынша жүргізіледі.
Ұсынылған дипломдық жұмыстың мақсаты - жерді бағалау әдістеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді кадастрлық бағалау болып табылады.
Мақсат келесі міндеттердің анықтамасын көрсетеді:
- жердің кадастрлық құны түсінігін айшықтау;
- зерттелетін объектінің жер телімдерін қарастыру;
-жер кадастрының мазмұнын зерделеу;
- жерді кадастрлық бағалау жүйесін жетілдіру жолдарын нақтылап көрсету.
Дипломдық жұмыстың негізгі ойы ретінде жер заңнамасында жеке категориясы бар нақты ауыл шаруашылығы және жеке қожалықтар жерлерінің кадастрлық бағалаудың әсері орасан зор. Өз кезегінде, жерді кадастрлық бағалау нәтижесі салық салынатын базаға септігін тигізеді. Демек тұтастай алғанда мемлекет экономикасына әсері мол.
- Екінші тарауда зерттелетін объектінің шекарасында орналасқан Аршалы өңірі туралы мәліметерді ұсындым. Соның ішінде жер қорының құрамы мен сипаттамасы туралы толық қанды көрсетілген болатын.
- Үшінші тарауда Аршалы өңірі туралы мәліметтер берілген. Жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау бойынша кадастрлық бағаны жүргізу,талдаужәне есептеулер жүргізу әдісі зерттелді.
1 Қазақстан Республикасының жер кадастырың теориялық негіздері
0.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастры
Жер туралы ұғымды әр түрлі талдауға болады: біріншіден, ол жер беті, екіншіден, Жер планетасының барлық табиғи құрамдас бөліктері мен сипаттамаларының арқасында қарастыра аламыз. Жерді конверсиялаудың негізі ретінде жер туралы ақпаратқа көптеген ізденістер енгізілген, өйткені жер жеке және ұлттық сектордағы материалдық игіліктердің негізгі көздерінің бірі болып табылады.
Мемлекеттік жер кадастры - Қазақстан Республикасы жерінің табиғи-экономикалық жағдайы, жер учаскелерінің орналасқан жері, нысаналы пайдаланылуы, мөлшері мен шекарасы арқылы олардың сапалық сипаттамалары, жерді пайдалануды есепке алу және жердің кадастрлық бағасы туралы мәліметтер жүйесі. Осылар учаскелері және басқа да қажетті ақпарат. Сонымен қатар, мемлекеттік жер кадастры жер учаскелеріне құқық субъектілері туралы мәліметтерді қамтиды.
Тарихшылардың пікірінше кадастрлық тіркеу Ежелгі Египет заманынан басталады, бұл біздің дәуірімізге дейінгі 3000 жыл шамада болады. Кадастр терминінің бастапқы қайнар көзі жер салығын есепке алудың "капутигум" деп аталатын бірлігін қабылдаған көне Рим билеушісі Август (б.з.д. 27) еді. Сондай-ақ Август тұсында"capitastrum"деп аталатын санақ енгізілді. Біраз уақыттан кейін бұл екі термин бір-біріне қосылып, нәтижесінде катаструм сөзі пайда болды. Алайда, басқа тарихи дереккөздер кадастр грек сөзі деп есептейді, өйткені сөзбе-сөз аудармасында кадастр іс қағаздарының дәптері дегенді білдіреді.
Бастапқыда кадастрда аудан мен топырақ сапасы және салық сомасы көрсетілген салық салынатын жерлердің тізімі болды деп есептейді. Топырақтың сапасы біздің дәуірімізге дейінгі 3-мыңжылдықта міндетті түрде көрсетілген. Қытайда топырақ 9 класқа бөлінді. Өйткені, сол кездің өзінде-ақ адамдар жер мен топырақтың барлық жерде бірдей емес екенін түсінді. Олар сапалы жерді ажырата алды, сандық жазбалар жүргізді. Қазақстан Республикасының қазіргі жер кадастрында жерді санаттарға бөлу кезінде де дәл осындай тәсіл қолданылады.
Қазақстандағы жер кадастры тарихы.
Бәрімізге белгілі Қазақстан үшін мемлекеттік жер үлесінің тым көп болуы үкіметтік бөлімге пайда әкелді. Барлық жерлер қазынаның жеке меншiгi болып есептелiп, мемлекеттiк мүлiк министрлiгiнiң меншiгiне өттi. 20 -шы ғасырдың басынан жеке жерлерді бөлудің дәуірі басталды.
Мемлекет үлкен көлемдегі (ондаған миллион) ең жақсы ауыл шаруашылығы жерлерін иемденді. Үкімет ең алдымен казактар мен әскерлерге жер берді. Қалған жерлер қоныс аударушыларға тұрақты жер ретінде берілді, ал қалған жерлер жеке тұлғаларға сатылды немесе жалға берілді.Осылай жер бөліктерін қарастыра отыра бөлімге сала бастады.
1) 1917 ж. - жерге орналастырудан кейін жерге жеке меншік жойылды.
2) 1928-1935 жж -Ұсақ шаруашылықтарды тарату арқылы ірі колхоздарды ұйымдастыруды қолға алды.
3) 1935-1941 жж - Жерлер шексіз, тегін тұрақты пайдалануға берілді.
4) 1954 жыл - Ауылдарды өзгерту деген негізгі ой ретінде алынды. Пайдаланылмай жатқан жерлер (миллиондаған гектар) жыртылып, егістік алқабына айналуына барынша шаралар қарастырды.
Жер қатынастарындағы мұндай әрекеттер көптеген келеңсіз салдарға әкеліп соқты мысалы: 1) миллиондаған гектар жыртылған жер өнімсіз сортаңдар болды, бұл өз кезегінде оларды пайдалану шығындарын өтей алмады; 2) аумақтарды жырту еш есептеусіз экономикаға әрі экологияға тікелей зиянын тигізбей қоймады.
Жер қатынастарындағы ең маңызды сәт жерге меншік нысаны болып табылады. Қазақстан Республикасында меншіктің екі нысаны бар - жеке және мемлекеттік. Сондай-ақ 2003 жылы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданғаннан кейін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге жеке меншік енгізілді. Аграрлық сектор экономикасында жеке меншіктің күрт өсуі байқалды. Осы жерден көптеген ауыл шаруашылығы кәсіпорындары құрылды.
1.2.Жерге төлем түрлері
Жалпы кадастр термині бухгалтерлік есеп, тіркеу дегенді білдіреді. Шынында да, кадастр жер қатынастарының маңызды аспектілерінің бірі болып табылады. Қазіргі әлемде кадастрлық тіркеусіз, атап айтқандасапалық және сандық құралдарысыз қоғамға қиындық тудыратыны сөзсіз.
Өйткені кадастр табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ақпараттың жүйелі жүйесі болып табылатын ақпарат көзі болып табылады. Кадастр көптеген мәселелерді шешеді. Жер қатынастарында жерді ұтымды пайдалану саласында күрделі мәселелер бар екені мәлім. Жерді ұтымды пайдалану жер ресурстарын жан-жақты зерттеуді, саны, геолокациясы, сапасы, топырағы, құрамы және басқа да аспектілері туралы сенімді ақпаратты талап етілуі шарт. Кадастр дәл осындай ақпаратты беріп толық ашып қамтамасыз етеді. Барлық ақпарат жер мәселесі мен дауларды шешуде кеңінен қолданылады. Жоғарыда айтылғандардың негізінде табиғи-экономикалық деректерді жүргізудің кадастрлық нысаны Қазақстан Республикасында да, әлемдік тәжірибеде де жалпы танылған.
Табиғи ресурстар кадастрының келесі түрлері бар:
1) жер кадастры;
2) су кадастры;
3) орман кадастры;
4) пайдалы қазбалар кен орындарының кадастры;
5) ерекше қорғалатын аумақтардың кадастры.
Құрамдас бөлігі жерді есепке алу болып табылады. Жер есебі жердің табиғи-экономикалық жағдайын көрсетеді, жердің сандық және сапалық жағдайын қамтамасыз етеді. мыналар үшін жасалады және сақталады:
- ақпараттық қамтамасыз ету;
-жерді пайдалану мен қорғаудың мемлекеттік құқығы;
-топырақ құнарлығын сақтауға және арттыруға жағдай жасау;
-мүлікке құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу;
- жерге орналастыру;
- аумақтарды бағалауды экономикалық талдау;
- учаскенің бағасын белгілеу;
-жерді иеленуге, пайдалануға және реттеуге байланысты басқа. әрекеттер.
Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 153-бабына сәйкес Мемлекет
Жер кадастры мынадай жұмыс түрлерін қамтиды:
1) жер учаскесінің кадастрлық ісінің құрамы;
2) жердiң мөлшерi мен сапасын нақтылау;
3) жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар үшiн, сондай-ақ жер құқықтық қатынастарының өзге де мақсаттары үшiн қоныстандыру;
4) мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін есептеу. тіркеу;
5) күй Жердің кадастрлық бағасы және топырақты сорттау;
6) жер учаскелері және олардың нысаналы мақсаты бойынша қағаз және электрондық нысанда жер учаскелері туралы мәліметтерді сақтау, өңдеу және жүргізу.
1.3 Шет елдердегі жер кадастры
Жер қатынастарындағы тұрақтылық үшін жер құқығының әлеуметтік-экономикалық ғана емес, сонымен бірге саяси маңызы бар. Жер құқығы ең алдымен Қазақстан Республикасының Конституциясына, содан кейін Қазақстан Республикасының жер қатынастары саласындағы жекелеген заңдарына негізделеді.
Қазақстан Республикасында жер заңнамасы өте қарқынды дамып келеді. Жиі жүргізіліп жатқан реформалар, меншік саласындағы жер қатынастарының жаңа жүйесі, жер айналымының тұрақсыздығы Қазақстан Республикасының жер-құқықтық актінің бүкіл жүйесін күрделі және толығымен өзгертті.
Осы жылдар ішінде Қазақстан Республикасы:
* ҚР ЖК 16.11.1990 ж.;
* Жер туралы 22.12.1995 ж.;
* 24.01.2001 ж. Жер туралы Заң;
* ҚР ЗҚ 20.06.2003 ж.
Жер құқығы тобының 100-ден астам баптары. Жер қатынастарының қарқынды дамуының қазіргі жағдайында қазіргі заманғы кадастрлық жүйенің рөлі күшейіп келеді.
Қазақстан Республикасы салық төлеушілерінің бірыңғай автоматтандырылған деректер банкін құру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 30 маусымдағы N 991 қаулысының және 2000 жылғы 25 қыркүйектегі N 1449 қаулысының негізінде Цифрлық географиялық ақпараттық жүйелер негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастрлық табиғи объектілерінің бірыңғай жүйесін құру туралы Жер кадастры және автоматтандырылған ақпараттық жүйе басқармасының 2003 жылғы 17 ақпандағы № 24 НПТСзем бұйрығы. Мемлекеттік жер кадастры (МЖК ААЖ) құрылды. Бүгінгі таңда Жер мен кадастрлық ақпараттың құрылымы мен шарттары жер қатынастары саласында құрылды. Демек, жер ресурстарын мемлекеттік басқару, өз кезегінде жерді ұтымды пайдалануды әпі оларды Қазақстан Республикасында сақтауды қамтамасыз етеді. Ауылшаруашылық талаптарға келетін болсақ бұл ауылшаруашылық қажеттіліктері үшін немесе осы мақсаттарға арналған жерлер.Ауылшаруашылық алқаптары - бұл ерекше қорғауға жататын Қазақстанның ең құнарлы және құнарлы жерлері.Ауыл шаруашылығындағы жер құрамына ауылшаруашылық жолдары, коммуникациялар, жабық резервуарлар, мелиоратациялық жүйелер, мелиоратация жүйелері, үй-жайлар, үй-жайлар, үй-жайлар, сондай-ақ басқа жерлер (сор, құм, Такыр және басқа да жерлер кіреді) кіреді ауылшаруашылық алқаптарының массивінде).Жер учаскелері нақты экономикалық мақсаттар үшін пайдаланылатын аумақтар болып саналады және белгілі бір табиғи-тарихи қасиеттерге ие.
Жер екі үлкен топқа бөлінеді: ауылшаруашылық жер және жер үсті жер және мәдени емес жер. Ауылшаруашылық мақсаттарына арналмаған талшықтарға ормандар, бұталар, батпақтар, жаралар және т.б.
Ауылшаруашылық алқаптарына мыналар кіреді: егістік жер, депозит, көпжылдық екпелер, шабындық плантациялар, шабындықтар мен жайылымдар. Бөлінген жер учаскелері, жүйелі түрде өңделеді және ауылшаруашылық дақылдарының дақылдары үшін, соның ішінде көпжылдық шөптер, сонымен қатар, сонымен қатар шымтезек. Шабындықтар мен жайылымдардың жер учаскелері, егістік жерлер, егістік жерлерге, алдану дақылдарының дақылдары (үш жылдан аспайтын), сондай-ақ Аркас орналасқан жер учаскелеріне жатпайды. Егу үшін қолданылатын бақтар.
Тікелей жердің құрамына кіретін және ауылшаруашылық дақылдарын себу үшін пайдаланылмайтын депозиттік-тұрғын учаске күзден бастап бір жылдан астам уақыт бойы соруға дайын емес.Көпжылдық екпелер - жасанды түрде құрылған көпжылдық ағаш, бұталы стендтер, жеміс жидектері, техникалық және дәрілік заттардың егін жинауға, сондай-ақ аумақтың сәндік дизайнын алуға арналған бұталар.Табиғи шабындықтар мен жайылымдар - шөп шабуға және мал жаюға жүйелі түрде пайдаланылатын жер бөліктері десекте болады.Түбегейлі жақсартылатын шабындықтар мен жайылымдар - жаңадан егілетін шабындықтар мен шөп шабатын жайылымдар.
Суармалы жайылымдар - мал басын тиісті сапалы сумен қамтамасыз етуге қабілетті су көздері (көлдер, өзендер, тоғандар, апандар, суару және су арналары, түтік немесе аяқ құдықтары) бар жайылымдар. Жайылымдық шалғындар - мезгіл-мезгіл су басып, өсімдік жамылғысының табиғатына әсер ететін аралас шөптесін өсімдіктерден тұратын шабындық. Олар көбінесе өзен жағаларында, ойпаң жерлерде кездеседі.Құрғақ алқап шалғындары - жыралардың, су айрықтарының бойында, егістік алқаптар арасындағы ойпаң жерлерде, орманды алқаптарда болатын және көбінесе жаңбыр суымен ылғалданған шалғынды алқаптар.Батпақты шабындықтар - рельефтің таяз элементтерінде, жайылма бойында, батпақтардың шетінде кездесетін және негізінен ылғал сүйгіш өсімдіктерден тұратын батпақты шалғындар.
Топырақтың түрі мен жағдайын анықтау кезінде ескерілетін маңызды көрсеткіштердің бірі ондағы өсімдіктердің өсу сапасы мен ерекшелігі болып табылады. Шабындық құрамы бойынша: мәдени, түбегейлі жақсартылған, таза, кесілген және орман аралас (сыртқы), зиянды ластанған (бітелген), ұшпайтын (жемейтін) және улы болып бөлінеді.Мәдени шабындықтарға тыңайтқыштар жүйелі түрде беріліп, күтім жасалатын, жердің жақсы оты құрылатын, түпкілікті немесе үстірт абаттандыру жүргізілетін шабындықтар жатады. Таза шабындықтарға учаскенің 10% -дан азын алып жатқан бұталар, тамырлар, ағаштар және тастар сияқты аумақтар жатады. Ағашты, бұталы және орманды аралас шабындықтар күшті және күшсіз болып бөлінеді. Күшсіз жалқаулық, егер оның ауданы 10% -дан 20% -ға дейін болса, шөп шабуды ... жалғасы
Мадинбек Жумакен
Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
6B07303- Кадастр білім беру бағдарламасы
Астана 2023
С.Сейфуллинаатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті
"Қорғауға жіберілді
"Кадастр"
Кафедра меңгерушісі:
________________ Б.Ж. Ахметов
___ ______20___ г.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
6B07303- Кадастрбілім беру бағдарламасы
Орындаған Мадинбек Жумакен
Ғылыми жетекшісі Р.К. Абельдина
э.ғ.д., профессор
Астана 2023
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті ҚеАҚ
Факультет ЖРБСжД
Кафедра Кадастр
6В07303- Кадастр білім беру бағдарламасы
БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі
"Кадастр" кафедрасы
__________.
________________20___г.
тапсырма
дипломдық жұмысты орындау бойынша
Студент Мадинбек Жумакен
Жұмыстыңтақырыбы: Ақмола обылысы Аршалы ауданы "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша ауыл шаруашылығы жерлерін кадастрлық бағалау
___ ________20__ ж. № ______ бұйрығымен бекітілген
Студенттің аяқталған жобаны тапсыру мерзімі____ ________ 20___ж.
Жұмыс бойынша бастапқы мәліметтер
1. Ақмола обылысы Аршалы ауданы бойынша жер балансы (формсы 22)
2. Аршалы ауданы сипаттамасы
* экономикалық
* табиғи экономикалық
* әлеуметтік
3.Топырақ кадастры түрелері
4. "Саяхат - Қызмет" ЖШС бойынша жалпы мәліметтер
* Аудан жоспары М 1:100 000
* топырақ картасы
* қысқаша тізбегі (заңды иесі туралы ақпарат)
* бағалау актісі
Ұсынылатын негізгі әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Жер кодексі. 2003 жылғы 20 маусымдағы N 442 https:adilet.zan.kzkazdocsK030 000442т
2. Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 23 желтоқсандағы № 160 бұйрығы.
https:adilet.zan.kzkazdocsV140 0010147
3. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Жер ресурстарын басқару комитеті әзірлеген жер балансы бойынша ведомстволық статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту ттурлы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2020 жылғы 10 наурыздағы № 25 бұйрығы https:adilet.zan.kzkazdocsV200 0020112
Жұмыс бойынша кеңесшілер (жұмысының тиісті бөлімдерін көрсете отырып)
Бөлім
Кеңесші
Бақылау
мерзімі
қолы
1 тарау
Абельдина Р.К.
05.01.2023-10.03.2023
2 тарау
Абельдина Р.К.
10.03.2023-24.04.2023
3 тарау
Абельдина Р.К.
24.04.2023-15.05.2023
Презентация, баяндама
Абельдина Р.К.
15.05.2023-20.05.2023
Тапсырманың берілген күні: 20 г.
Жұмыстың жетекшісі: ________________
магистр, аға оқытушы____________________________ _
Тапсырманы студент орындауға қабылдады: _____________
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.Қазақстан Республикасының жер кадастырың теориялық негіздері
1.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастры ... ... ... ... . 9
1.2.Жерге төлем түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 11
1.3 Шет елдердегі жер кадастры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2. Аршалы өңірінің жалпы сипаттамасы 2.1. Аршалы ауданың әлеуметтік экономикалық және табиғи жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.2 Арашалы ауданың жер қорының тізбегі бойынша талдау ... ... 17
2.3 Саяхат қызмет ЖШС мысалында жер қорының бөлініуін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
3. Жер учаскелерін кадастырлық бағалау
3.1 Жер учаскесінің кадастрлық құнының жалпы сипаттамасы ... 24
3.2 Саяхат қызмет ЖШС жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
Анықтамалар
Осы дипломдық жұмыста тиісті анықтамалары бар келесі терминдер қолданылады:
Жер кадастры - жер салығы салынатын заттар туралы кітап, ал кең түсінікте - жерге салық салу үшін жер туралы мәліметтерді алу мақсатымен жерді есепке алу, жазу және бағалау бойынша мемлекеттің жүргізетін әрекеттер жүйесі.
Бағалау - қолданыстағы заңнанма, мемлекеттік стандарттар және бағалаушының этика талаптары негізінде меншіктің әртүрлі түрлерінің құнын анықтау үшін қажетті нарықтық және нормативтік деректерді жүйелі түрде жинау мен талдау үшін дайындық, тәжірибе және біліктілігі бар сарапшының қызметі.
Кадастрлық (бағалау) құны - мемлекет жер учаскесін немесе оны жалға алу құқығын сатқан кезде қолданылатын, инфляцияның жалпы деңгейі туралы ресми статистикалық ақпаратқа сәйкес кезең-кезеңімен нақтыланатын жер учаскелері үшін тлемақының базалық ставкалары және оларға түзету коэффициенттер негізінде айқындалатын жер учаскесінің есеп құны.
Базалық ставка дегеніміз - мемлекет жер учаскесіне және жеке меншік құқығын берген кезде немесе уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) құқығын сатқан кезде оның кадастрлық (бағалау) құнын айқындауға арналған жер учаскесінің нормативтік бағасы.
Белгілер мен қысқартулар
Осы дипломдық жұмыста келесідей белгілер мен қысқартулар қолданылды:
ҚР - Қазақстан Республикасы
т.б. - тағы басқары
тг - теңге
км - километр
ш.м - шаршы метр
коэф. - коэффициент
К - кадастрлық құн
Кіріспе
Жер - өміріміздің ең басты бөлшегі екені бәрімізге мәлім, сондай ақ оның үстіндегі және оның астындағы барлық нәрсе кіреді. Былайша айтқанда жер - өзінің белгілі шекарасы мен құны бар объект, жылжымайтын мүлік.
Қазақстан Республикасының жерінің өте бай тарихы бар екенін білеміз. Ата-бабаларымыз жер үшін қан мен терді төккені бекер емес. Олар ең жақсы жерлерді бізге мұра ретінде қалдыра алды. Қазақстанда жер өте әртүрлі, бірақ сонымен бірге құнарлы. Елдің бір жерінде бидай өсірілсе, екінші жерінде мақта, экзотикалық жемістер өсіріледі.Еске алып қарасақ, олар жерді пайдалануда әрі қолдануда өте үлкен тәжіржиелер жасалынған. Жерді бағалау көбінесе бағалаудың екі түрі бойынша ерекшеленеді: нарықтық бағалау және жерді бағалау. Алайда Қазақстан Республикасында жерді бағалау бірыңғай әдістеме бойынша жүргізіледі.
Ұсынылған дипломдық жұмыстың мақсаты - жерді бағалау әдістеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді кадастрлық бағалау болып табылады.
Мақсат келесі міндеттердің анықтамасын көрсетеді:
- жердің кадастрлық құны түсінігін айшықтау;
- зерттелетін объектінің жер телімдерін қарастыру;
-жер кадастрының мазмұнын зерделеу;
- жерді кадастрлық бағалау жүйесін жетілдіру жолдарын нақтылап көрсету.
Дипломдық жұмыстың негізгі ойы ретінде жер заңнамасында жеке категориясы бар нақты ауыл шаруашылығы және жеке қожалықтар жерлерінің кадастрлық бағалаудың әсері орасан зор. Өз кезегінде, жерді кадастрлық бағалау нәтижесі салық салынатын базаға септігін тигізеді. Демек тұтастай алғанда мемлекет экономикасына әсері мол.
- Екінші тарауда зерттелетін объектінің шекарасында орналасқан Аршалы өңірі туралы мәліметерді ұсындым. Соның ішінде жер қорының құрамы мен сипаттамасы туралы толық қанды көрсетілген болатын.
- Үшінші тарауда Аршалы өңірі туралы мәліметтер берілген. Жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау бойынша кадастрлық бағаны жүргізу,талдаужәне есептеулер жүргізу әдісі зерттелді.
1 Қазақстан Республикасының жер кадастырың теориялық негіздері
0.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастры
Жер туралы ұғымды әр түрлі талдауға болады: біріншіден, ол жер беті, екіншіден, Жер планетасының барлық табиғи құрамдас бөліктері мен сипаттамаларының арқасында қарастыра аламыз. Жерді конверсиялаудың негізі ретінде жер туралы ақпаратқа көптеген ізденістер енгізілген, өйткені жер жеке және ұлттық сектордағы материалдық игіліктердің негізгі көздерінің бірі болып табылады.
Мемлекеттік жер кадастры - Қазақстан Республикасы жерінің табиғи-экономикалық жағдайы, жер учаскелерінің орналасқан жері, нысаналы пайдаланылуы, мөлшері мен шекарасы арқылы олардың сапалық сипаттамалары, жерді пайдалануды есепке алу және жердің кадастрлық бағасы туралы мәліметтер жүйесі. Осылар учаскелері және басқа да қажетті ақпарат. Сонымен қатар, мемлекеттік жер кадастры жер учаскелеріне құқық субъектілері туралы мәліметтерді қамтиды.
Тарихшылардың пікірінше кадастрлық тіркеу Ежелгі Египет заманынан басталады, бұл біздің дәуірімізге дейінгі 3000 жыл шамада болады. Кадастр терминінің бастапқы қайнар көзі жер салығын есепке алудың "капутигум" деп аталатын бірлігін қабылдаған көне Рим билеушісі Август (б.з.д. 27) еді. Сондай-ақ Август тұсында"capitastrum"деп аталатын санақ енгізілді. Біраз уақыттан кейін бұл екі термин бір-біріне қосылып, нәтижесінде катаструм сөзі пайда болды. Алайда, басқа тарихи дереккөздер кадастр грек сөзі деп есептейді, өйткені сөзбе-сөз аудармасында кадастр іс қағаздарының дәптері дегенді білдіреді.
Бастапқыда кадастрда аудан мен топырақ сапасы және салық сомасы көрсетілген салық салынатын жерлердің тізімі болды деп есептейді. Топырақтың сапасы біздің дәуірімізге дейінгі 3-мыңжылдықта міндетті түрде көрсетілген. Қытайда топырақ 9 класқа бөлінді. Өйткені, сол кездің өзінде-ақ адамдар жер мен топырақтың барлық жерде бірдей емес екенін түсінді. Олар сапалы жерді ажырата алды, сандық жазбалар жүргізді. Қазақстан Республикасының қазіргі жер кадастрында жерді санаттарға бөлу кезінде де дәл осындай тәсіл қолданылады.
Қазақстандағы жер кадастры тарихы.
Бәрімізге белгілі Қазақстан үшін мемлекеттік жер үлесінің тым көп болуы үкіметтік бөлімге пайда әкелді. Барлық жерлер қазынаның жеке меншiгi болып есептелiп, мемлекеттiк мүлiк министрлiгiнiң меншiгiне өттi. 20 -шы ғасырдың басынан жеке жерлерді бөлудің дәуірі басталды.
Мемлекет үлкен көлемдегі (ондаған миллион) ең жақсы ауыл шаруашылығы жерлерін иемденді. Үкімет ең алдымен казактар мен әскерлерге жер берді. Қалған жерлер қоныс аударушыларға тұрақты жер ретінде берілді, ал қалған жерлер жеке тұлғаларға сатылды немесе жалға берілді.Осылай жер бөліктерін қарастыра отыра бөлімге сала бастады.
1) 1917 ж. - жерге орналастырудан кейін жерге жеке меншік жойылды.
2) 1928-1935 жж -Ұсақ шаруашылықтарды тарату арқылы ірі колхоздарды ұйымдастыруды қолға алды.
3) 1935-1941 жж - Жерлер шексіз, тегін тұрақты пайдалануға берілді.
4) 1954 жыл - Ауылдарды өзгерту деген негізгі ой ретінде алынды. Пайдаланылмай жатқан жерлер (миллиондаған гектар) жыртылып, егістік алқабына айналуына барынша шаралар қарастырды.
Жер қатынастарындағы мұндай әрекеттер көптеген келеңсіз салдарға әкеліп соқты мысалы: 1) миллиондаған гектар жыртылған жер өнімсіз сортаңдар болды, бұл өз кезегінде оларды пайдалану шығындарын өтей алмады; 2) аумақтарды жырту еш есептеусіз экономикаға әрі экологияға тікелей зиянын тигізбей қоймады.
Жер қатынастарындағы ең маңызды сәт жерге меншік нысаны болып табылады. Қазақстан Республикасында меншіктің екі нысаны бар - жеке және мемлекеттік. Сондай-ақ 2003 жылы Қазақстан Республикасының Заңы қабылданғаннан кейін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге жеке меншік енгізілді. Аграрлық сектор экономикасында жеке меншіктің күрт өсуі байқалды. Осы жерден көптеген ауыл шаруашылығы кәсіпорындары құрылды.
1.2.Жерге төлем түрлері
Жалпы кадастр термині бухгалтерлік есеп, тіркеу дегенді білдіреді. Шынында да, кадастр жер қатынастарының маңызды аспектілерінің бірі болып табылады. Қазіргі әлемде кадастрлық тіркеусіз, атап айтқандасапалық және сандық құралдарысыз қоғамға қиындық тудыратыны сөзсіз.
Өйткені кадастр табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ақпараттың жүйелі жүйесі болып табылатын ақпарат көзі болып табылады. Кадастр көптеген мәселелерді шешеді. Жер қатынастарында жерді ұтымды пайдалану саласында күрделі мәселелер бар екені мәлім. Жерді ұтымды пайдалану жер ресурстарын жан-жақты зерттеуді, саны, геолокациясы, сапасы, топырағы, құрамы және басқа да аспектілері туралы сенімді ақпаратты талап етілуі шарт. Кадастр дәл осындай ақпаратты беріп толық ашып қамтамасыз етеді. Барлық ақпарат жер мәселесі мен дауларды шешуде кеңінен қолданылады. Жоғарыда айтылғандардың негізінде табиғи-экономикалық деректерді жүргізудің кадастрлық нысаны Қазақстан Республикасында да, әлемдік тәжірибеде де жалпы танылған.
Табиғи ресурстар кадастрының келесі түрлері бар:
1) жер кадастры;
2) су кадастры;
3) орман кадастры;
4) пайдалы қазбалар кен орындарының кадастры;
5) ерекше қорғалатын аумақтардың кадастры.
Құрамдас бөлігі жерді есепке алу болып табылады. Жер есебі жердің табиғи-экономикалық жағдайын көрсетеді, жердің сандық және сапалық жағдайын қамтамасыз етеді. мыналар үшін жасалады және сақталады:
- ақпараттық қамтамасыз ету;
-жерді пайдалану мен қорғаудың мемлекеттік құқығы;
-топырақ құнарлығын сақтауға және арттыруға жағдай жасау;
-мүлікке құқықтарды және олармен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу;
- жерге орналастыру;
- аумақтарды бағалауды экономикалық талдау;
- учаскенің бағасын белгілеу;
-жерді иеленуге, пайдалануға және реттеуге байланысты басқа. әрекеттер.
Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 153-бабына сәйкес Мемлекет
Жер кадастры мынадай жұмыс түрлерін қамтиды:
1) жер учаскесінің кадастрлық ісінің құрамы;
2) жердiң мөлшерi мен сапасын нақтылау;
3) жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар үшiн, сондай-ақ жер құқықтық қатынастарының өзге де мақсаттары үшiн қоныстандыру;
4) мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін есептеу. тіркеу;
5) күй Жердің кадастрлық бағасы және топырақты сорттау;
6) жер учаскелері және олардың нысаналы мақсаты бойынша қағаз және электрондық нысанда жер учаскелері туралы мәліметтерді сақтау, өңдеу және жүргізу.
1.3 Шет елдердегі жер кадастры
Жер қатынастарындағы тұрақтылық үшін жер құқығының әлеуметтік-экономикалық ғана емес, сонымен бірге саяси маңызы бар. Жер құқығы ең алдымен Қазақстан Республикасының Конституциясына, содан кейін Қазақстан Республикасының жер қатынастары саласындағы жекелеген заңдарына негізделеді.
Қазақстан Республикасында жер заңнамасы өте қарқынды дамып келеді. Жиі жүргізіліп жатқан реформалар, меншік саласындағы жер қатынастарының жаңа жүйесі, жер айналымының тұрақсыздығы Қазақстан Республикасының жер-құқықтық актінің бүкіл жүйесін күрделі және толығымен өзгертті.
Осы жылдар ішінде Қазақстан Республикасы:
* ҚР ЖК 16.11.1990 ж.;
* Жер туралы 22.12.1995 ж.;
* 24.01.2001 ж. Жер туралы Заң;
* ҚР ЗҚ 20.06.2003 ж.
Жер құқығы тобының 100-ден астам баптары. Жер қатынастарының қарқынды дамуының қазіргі жағдайында қазіргі заманғы кадастрлық жүйенің рөлі күшейіп келеді.
Қазақстан Республикасы салық төлеушілерінің бірыңғай автоматтандырылған деректер банкін құру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 30 маусымдағы N 991 қаулысының және 2000 жылғы 25 қыркүйектегі N 1449 қаулысының негізінде Цифрлық географиялық ақпараттық жүйелер негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік кадастрлық табиғи объектілерінің бірыңғай жүйесін құру туралы Жер кадастры және автоматтандырылған ақпараттық жүйе басқармасының 2003 жылғы 17 ақпандағы № 24 НПТСзем бұйрығы. Мемлекеттік жер кадастры (МЖК ААЖ) құрылды. Бүгінгі таңда Жер мен кадастрлық ақпараттың құрылымы мен шарттары жер қатынастары саласында құрылды. Демек, жер ресурстарын мемлекеттік басқару, өз кезегінде жерді ұтымды пайдалануды әпі оларды Қазақстан Республикасында сақтауды қамтамасыз етеді. Ауылшаруашылық талаптарға келетін болсақ бұл ауылшаруашылық қажеттіліктері үшін немесе осы мақсаттарға арналған жерлер.Ауылшаруашылық алқаптары - бұл ерекше қорғауға жататын Қазақстанның ең құнарлы және құнарлы жерлері.Ауыл шаруашылығындағы жер құрамына ауылшаруашылық жолдары, коммуникациялар, жабық резервуарлар, мелиоратациялық жүйелер, мелиоратация жүйелері, үй-жайлар, үй-жайлар, үй-жайлар, сондай-ақ басқа жерлер (сор, құм, Такыр және басқа да жерлер кіреді) кіреді ауылшаруашылық алқаптарының массивінде).Жер учаскелері нақты экономикалық мақсаттар үшін пайдаланылатын аумақтар болып саналады және белгілі бір табиғи-тарихи қасиеттерге ие.
Жер екі үлкен топқа бөлінеді: ауылшаруашылық жер және жер үсті жер және мәдени емес жер. Ауылшаруашылық мақсаттарына арналмаған талшықтарға ормандар, бұталар, батпақтар, жаралар және т.б.
Ауылшаруашылық алқаптарына мыналар кіреді: егістік жер, депозит, көпжылдық екпелер, шабындық плантациялар, шабындықтар мен жайылымдар. Бөлінген жер учаскелері, жүйелі түрде өңделеді және ауылшаруашылық дақылдарының дақылдары үшін, соның ішінде көпжылдық шөптер, сонымен қатар, сонымен қатар шымтезек. Шабындықтар мен жайылымдардың жер учаскелері, егістік жерлер, егістік жерлерге, алдану дақылдарының дақылдары (үш жылдан аспайтын), сондай-ақ Аркас орналасқан жер учаскелеріне жатпайды. Егу үшін қолданылатын бақтар.
Тікелей жердің құрамына кіретін және ауылшаруашылық дақылдарын себу үшін пайдаланылмайтын депозиттік-тұрғын учаске күзден бастап бір жылдан астам уақыт бойы соруға дайын емес.Көпжылдық екпелер - жасанды түрде құрылған көпжылдық ағаш, бұталы стендтер, жеміс жидектері, техникалық және дәрілік заттардың егін жинауға, сондай-ақ аумақтың сәндік дизайнын алуға арналған бұталар.Табиғи шабындықтар мен жайылымдар - шөп шабуға және мал жаюға жүйелі түрде пайдаланылатын жер бөліктері десекте болады.Түбегейлі жақсартылатын шабындықтар мен жайылымдар - жаңадан егілетін шабындықтар мен шөп шабатын жайылымдар.
Суармалы жайылымдар - мал басын тиісті сапалы сумен қамтамасыз етуге қабілетті су көздері (көлдер, өзендер, тоғандар, апандар, суару және су арналары, түтік немесе аяқ құдықтары) бар жайылымдар. Жайылымдық шалғындар - мезгіл-мезгіл су басып, өсімдік жамылғысының табиғатына әсер ететін аралас шөптесін өсімдіктерден тұратын шабындық. Олар көбінесе өзен жағаларында, ойпаң жерлерде кездеседі.Құрғақ алқап шалғындары - жыралардың, су айрықтарының бойында, егістік алқаптар арасындағы ойпаң жерлерде, орманды алқаптарда болатын және көбінесе жаңбыр суымен ылғалданған шалғынды алқаптар.Батпақты шабындықтар - рельефтің таяз элементтерінде, жайылма бойында, батпақтардың шетінде кездесетін және негізінен ылғал сүйгіш өсімдіктерден тұратын батпақты шалғындар.
Топырақтың түрі мен жағдайын анықтау кезінде ескерілетін маңызды көрсеткіштердің бірі ондағы өсімдіктердің өсу сапасы мен ерекшелігі болып табылады. Шабындық құрамы бойынша: мәдени, түбегейлі жақсартылған, таза, кесілген және орман аралас (сыртқы), зиянды ластанған (бітелген), ұшпайтын (жемейтін) және улы болып бөлінеді.Мәдени шабындықтарға тыңайтқыштар жүйелі түрде беріліп, күтім жасалатын, жердің жақсы оты құрылатын, түпкілікті немесе үстірт абаттандыру жүргізілетін шабындықтар жатады. Таза шабындықтарға учаскенің 10% -дан азын алып жатқан бұталар, тамырлар, ағаштар және тастар сияқты аумақтар жатады. Ағашты, бұталы және орманды аралас шабындықтар күшті және күшсіз болып бөлінеді. Күшсіз жалқаулық, егер оның ауданы 10% -дан 20% -ға дейін болса, шөп шабуды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz