Репортаж түрлері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Филология факультеті
Журналистика және қазақ тілі кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Репортаж

Шымкент
2023 ж.
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I Журналистикадағы репортаж және оның ерекшеліктері
1.1 Репортаждың дәстүрлі үлгісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.2 Репортаждың пайда болу тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..8
1.3 Репортаж түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

II РЕПОРТАЖДЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ,ЖАСАЛУ ЖОЛЫ
2.1 Репортаждың тақырыбы және лид ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Репортаждағы авторлық импровизация ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.3

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ

Репортаж жанры ең алғаш қазіргідей телевидение саласында пайда болмағаны бәрімізге белгілі. Журналистиканың пайда болуымен газетпен, яғни баспасөзбен тікелей байланысты. Қазақ журналистикасының пайда болуы мен дамуы туралы сөз қозғасақ, газет,журналдың шығуы онымен қатар жүреді. Демек, журналистиканың бастауы - газет деп айтсақ қателеспейміз. Зерттегелі отырған жанр түрі де газет беттерінен бастау алып, қазірде осы саладағы маңызы бар жанрлардың бірі болып отыр.
Уақыт пен қоғамның талабына сай газет жанры байып, жетілу үстінде. ХІХ ғасырдың екінші жартысында қазақ баспасөзінде деректермен жұмыс жасау етек алды. Журналистер қандай да бір мәселені жариялай отырып оған күнделікті өмірден үзінділер беріп отырған. Соның барысында газет жанрларының жаңа түрлері пайда болды. Олар: суреттеме, очерк, репортаж. Әрбір баспасөз жанрының өзіне тән тұрақты белгілері мен ерекшеліктері бар. Бүгінгі таңдағы журналистика революцияға дейінгі мен кеңестік публицистиканың баспасөз дәстүрін сақтай отырып жанрлармен жұмыс істеуге үлкен мән беруде.
Ақпаратты беруде баспасөз, телерадиожурналистикада үш негізгі жанр топтарын бөліп қарастырады. Олар:
1. Ақпараттық - хабар-ошар, заметка, сұхбат, репортаж, есеп.
2. Сараптамалық - корреспонденция, комментарий, әңгіме, шолу.
3. Көркем-деректі (публицистикалық) - очерк, фельетон, деректі драма және телерадиокомпозиция.[1,10-б]
Репортаж ақпараттық жанр құрамына кіреді. Репортаж - ақпарат пен публицистика элементтерін бойына топтастырған жедел жанрлардың бірі. Тілші өзі жүргізген репортажды баяндау арқылы талдау жасап жазады. Репортажды тілші оқиға ортасынан, шеру өтіп жатқан алаңнан, митингіден өткізеді.
Репортаж басқа жанрлармен жуықтасатындықтан, ол журналистика саласының жеке жанры бола алады. Репортаж элементтері жаңалық хабарында да, сұхбат пен аналитикада да кездесуі мүмкін. Мұндай элементтер мәтінге жан беріп, оқиға ортасын көрсетуге көмектеседі.
Көптеген адамдар өмірінде кем дегенде бір рет репортажды тыңдады, оқыды не көрді. Ал, ақпарат репортаж жанрында берілетінін білмейтіндер де көп. Репортаждың не екенін, шын мәнінде, неден тұратынын, репортаждың қандай түрлері бар екенін және журналистер бір-екі минуттық репортажды қандай еңбекпен жасайтынын осы курстық жұмыстан көре аласыздар.

I Журналистикадағы репортаж және оның ерекшеліктері

Репортаж - бұл баспасөз, радио, теледидар арқылы оқиға орнынан берілетін журналистік қызметтің бір түрі. Репортаж өмір шындығы. Ол түрлі тақырыптарды қозғайтын, өмірдің түрлі кезеңдері мен ішкі және халықаралық оқиғаларды суреттейтін әңгіме не ақпараттық хабар. Репортаж оқиға орнында туады. Осылайша, репортажды - оқиғаның өзі деп те қарастырады. Репортаждың басқа жанрлардан ерекшелігі - ол өткенді емес, тап сол кезеңдегі, уақыттағы оқиғаларды, әлемде не болып жатқанын сипаттайды. Онда жаңа ғана аспаннан қонған ғарышкерлер де, салынып жатқан нысан, жаңадан ашылған стадион немесе мәдениет сарайы және болып жатқан барлық оқиғалар туралы айтылады. Репортаж тақырыбы тек үлкен оқиғалар болады деп айту қате. Репортаждың мақсаты не оқиға болғанын тек түсіріп халыққа жеткізу емес. Осы оқиғаның әлеуметтік мәні мен мағынасын аша отырып, аудиторияның сұранысын таба білу. Репортажды жазу анықтықты, нақты фактілерді қажет етеді. Репортаж - оқиғаны шынайы фактілермен дәлелдей отыра көрсете алатын жанрлардың бірі. Демек, репортаж тез, жылдам жасалса, оқиға аудиторияға неғұрлым тез, түсінікті, тиімді жеткізілсе, соғұрлым ол құнды, ықпалды және тартымды болады. Ал ол оқиға өтіп кеткен соң,оның қызығы да, бояуы да қалмайды. Сондықтан да репортажды, сенсациялық жаңалықтарды журналистер әрдайым бірінші болып жеткізуге асығады. Репортаждың ерекшеліктері: репортер сюжеттің басынан бастап біткенше оқиға орнында болуы керек. Себебі, репортер сюжетті қоғамға жеткізуші, суреттеуші. Репортаждың шынайы әрі аудиторияға өтуі бұл ең бірінші репортер мен оператордың еңбегі деу әбден дұрыс. Барлық ұсақ-түйектер оқиғалар репортаж жазуға негіз бола бермейді. Ол әлеуметтік маңызды оқиғаларға негізделуі керек. Оқиғалар толық, жан-жақты және жүйелі түрде жазылады. Репортаж өмір шындығына негізделген. Репортаж тілі әдемі әрі жеңіл, стилі тартымды болуы шарт.
Әрбір жанрдың өзіндік ерекшелігі - өзіндік әдеби-cтилін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Репортаж жанры кейіпкердің қатысуы мен эмоцияның үйлесімінсіз мүмкін емес. Сонымен қатар, репортаж жеделдікті қажет етеді. Репортаж ең алдымен болған оқиға, байқалған құбылыс жайында бастан-аяқ баяндау. Ол бүгінгі таңда журналистика саласында кең етек алған жанрлардың бірі. Репортаж барысында журналист оқиғаны сан қырынан көрсетіп, шынайы болмысты оқырманға, тыңдарманға, я көрерменге жеткізеді. [1,47-б]
Репортаж сөзі латын тілінен аударғанда хабарлау деген мағынаны білдіреді. Оның даму кезеңі баспасөздің дамуымен тұспа-тұс келеді. Оның алғашқы белгілері заметка жанрында байқалады. Репортаж оқиға болған жердің топырағында туады. Сондықтан да репортаж дегеніміз - оқиғаның өзі [2,59-б],- дейді профессор Т.С.Амандосов. Ал ғалым С.Байменше: Репортаж - баспасөздегі жібек баулы жанрларының бірі. Өйткені репортажды жазу оңай емес. Журналистер, әдетте репортаж жазудың әртүрлі нысандарын қолданып отырады. Мысалы, ол автордың болған оқиға жөніндегі монологына да құрылуы мүмкін. Мұндай жағдайда автор өзін көрсетпейді, бірақ оқырман автордың қаншалықты қатысы бар екендігін сезіп, біліп отырады [3,18-б],-деп түсіндіреді.
Қазақ журналистикасындағы публицистер шығармашылығында репортаж жанрының атқарған рөлі зор. Журналистика майталмандары бола білген Шерхан Мұртаза, Камал Смайылов, Оралхан Бөкей, Ақселеу Сейдімбек секілді журналистер шығармашылығында жетекші орынды алған жанр - репортаж. Егер репортаж журналистің қатысуымен жасалып, баяндалса онда ол сәтті болып шығады. Дегенмен, мұндағы журналист өз ісін жетік меңгерген маман болуы тиіс. Себебі, оқиғаны өз жүрегінен өткізіп аудиторияға әсерлі етіп жеткізіп, оқырман көңілінен шыға білу үлкен еңбекті қажет етеді.
С.М. Гуревич репортаж жанрына: Репортаж авторының өзі болған оқиғаға куәгері немесе тікелей оқиғаға қатысушының айтуы бойынша ақпаратты жедел динамикалық хабарлауы [4,78-б],-деп анықтама береді. Бұл анықтаманың авторы репортажды бірнеше түрге бөледі. Оқиғалы репортаж негізінде өте маңызды оқиға жатады және оның ерекшелігі - жеделдігінде. Танымдық репортаж ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.