Құрылыс аумағында жүргізілетін инженерлік жұмыстар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

С. СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

Тақырыбы: Түркістанда инженерлік желілерді жобалау мен салуды геодезиялық қамтамасыз ету

мaмaндығы 04-711-17-07 - «Геодезия және картография»

Орындаған Бакитов К. Қ.

Ғылыми жетекшісі Нуржумин Е. К

т. ғ. д,

Нұр-Сұлтан - 2021

Мазмұны

Кіріспе

1. Құрылыс нысаны туралы жалпы мәліметтер

1. 1 Инженерлік-геодезиялық зерттеулер

1. 2 Құрылыс аумағында жүргізілетін инженерлік жұмыстар

2. Инженерлік міндеттерді орындау үшін қолданылатын заманауи геодезиялық аспаптар және жұмысты бағдарламамен қамтамасыз ету

2. 1 TS06plus электронды тахеометр

2. 2 Нивелир NA720

2. 3 AutoCAD бағдарламалық жасақтамасы

2. 4 LeicaGeoOffice бағдарламалық жасақтамасы

2. 5 TPS өлшеу деректерін өңдеу модулі

2. 6 GNSS өлшеу деректерін өңдеу модулі

2. 7 триангуляциялық модельдер және көлемді есептеу

2. 8 Civil3D3 бағдарламалық жасақтамасы.

3. Құрылыс алаңында орындалатын геодезиялық жұмыстар мен әдістер

3. 1 Қазаншұңқырларды орнату кезінде орындалатын геодезиялық жұмыстар мен әдістер

3. 2 Қазаншұңқыр түбіне белгі қою

3. 3 Құрылыстың жобалық биіктіктін монтаждау биіктігіне ауыстыру

4. Құрылыс үрдісі барысындағы геодезиялық түсірілім

1:500масштабты топографиялық түсірілім
Атқарылған геодезиялық жұмыстар бойынша техникалық есеп жасау

5 Жұмыстардың техникалық-экономикалық негіздемесі

5. 1 Жұмыстарды ұйымдастыру

6. Құрылыс алаңында геодезиялық жұмыстарды орындау кезіндегі жұмыстың қауіпсіз әдістері

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Қосымша

Кіріспе

Жобалау мен құрылыстың заманауи әдістері Құрама және монолитті ғимараттар мен құрылыстарды салу кезінде геодезиялық қамтамасыз етудің бірқатар мәселелерін шешуді талап етеді.

Дамудың қазіргі кезеңінде құрылыс алдында тұрған негізгі міндеттердің бірі сапаны арттыру болып табылады. Сонымен қатар, құрылыстың сапасы көбінесе құрылыс нысандары құрылысының дәлдігіне байланысты. Бұл құрылыс нысандарының сенімділігі мен ұзақ мерзімділігіне әсер етеді және көбінесе құрылыс-монтаж өндірісінің негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін анықтайды. Ғимараттар мен құрылыстарды салудың дәлдігін жоғарылатудың экономикалық мәні де бар, өйткені бұл құрылыс-монтаждау жұмыстарының өзіндік құнының артуымен, оларды іске асыруға кететін уақыт пен ақшаның қосымша шығындарымен байланысты.

Екінші жағынан, құрылыс және монтаждау кезінде геодезиялық жұмыстардың ең ұтымды әдістері мен прогрессивті тәсілдері, сондай-ақ жаңа құралдар мен құрылғылар қолданылуы керек. Бірақ бүгінгі таңда Республикамызда ескі геодезиялық жабдықтардың тозуы және жаңасын сатып алуға қаражаттың жетіспеуі әсер ете бастады.

Дипломдық жобаның мақсаты - тұрғын үй құрылысы үшін жоба жасау.

Дипломдық жобаның міндеттері: аумақтың инженерлік-геологиялық жағдайларын бағалау, топырақтың физикалық-механикалық қасиеттерін, олардың көтергіштік қабілетін зерттеу, көпжылдық қатып қалған тау жыныстардың қалыптасу жағдайларын, олардың таралуы мен температуралық режимін түсіндіру.

Зерттеу барысында алынған нәтижелерді жобалаушылар көпжылдық қатып қалған тау жыныстарын негіз ретінде пайдалану принципін анықтау, іргетастардың оңтайлы түрін, оларды пайдалану кезінде ғимараттар мен құрылыстардың сенімділігін қамтамасыз ету үшін оның конструкцияссын таңдау үшін пайдаланады.

Құрылыс нысаны туралы жалпы мәліметтер

Құрылыстағы геодезиялық жұмыстар ғимараттар мен құрылыстардың дұрыс және дәл орналасуын, сондай-ақ жобада және нормативтік құжаттардың талаптарында көрсетілген геометриялық сипаттамаларға сәйкес, құрылыс жүргізілетін алаңның құрылымдары мен жоспарлау бөліктерінің сызбалары мен жергілікті сандарын, өлшеулері мен құрылыстардың жиынтығын болжайды. Жұмысты ұйымдастырудың бұл түрі ірі және күрделі инженерлік құрылыстарды, өнеркәсіптік кәсіпорындарды, қалаларды салу кезінде тиімді.

Геодезиялық жұмыстарды жүргізудің басты мақсаты құрылыс-монтаж жұмыстарының техникалық-экономикалық тиімділігін анықтайтын құрылыс нысандарының жобада қаралған геометриялық параметрлерін қамтамасыз ету болып табылады [2] . Геодезиялық жұмыстар кешенін ұйымдастыру кезінде мақсатқа қол жеткізу үшін қазіргі заманғы құрылыс-монтаждау алаңында құрылыс жұмыстарын жүргізудің технологиялық ерекшеліктерін назарға алу қажет. Басқаша айтқанда, геодезиялық жұмыстар өндірісін ұйымдастыру - құрылыс-монтаждау өндірісін ұйымдастыру және оның технологиясы қағидаларына негізделуі тиіс.

Құрылыс кезінде геодезиялық жұмыстарды ұйымдастыру толығымен қосалқы мердігерлік геодезиялық ұйымның жұмыс күшімен немесе құрылыста арнайы құрылған геодезиялық топтың күшімен орындалады. Құрылыстағы геодезиялық жұмыстарды ұйымдастыруға бүкіл құрылыс жұмыстарының сәтті жүруі, тіпті сәтті аяқталуы тікелей байланысты болатын өте маңызды шаралар жиынтығы кіреді. Құрылыс алаңында орындалатын геодезиялық жұмыстардың сапасы алдыңғы қатарлы жоғары технологиялық электрондық және оптикалық құрылғыларды қолдануға байланысты. Құрылыстағы геодезиялық жұмыстарды ұйымдастыруға атқарушылық құжаттарды дайындау мен жасауға қоса, жүргізу мен ресімдеу де кіреді.

Өнеркәсіптік кәсіпорынның құрылысына арналған алаңның көлеміне байланысты геодезиялық жұмыстардың құрылымы мен күрделілігі анықталады.

1-суретте көрсетілген құрылыс нысанының тұрғын үй кешенінің келесідей негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштері бар:қуаты, өнімділігі, өндірістік алаңы, ұзындығы, сыйымдылығы, көлемі, өткізу қабілеті, тасымалдау қабілеті, жұмыс орындарының саны және т. б.

1-кесте - Құрылыс нысанының техникалық-экономикалық көрсеткіштері

Көрсеткіші

Өлшем

бірлігі

Жоба бойынша

Нақты

Көрсеткіші: Жалпы алаңы

Өлшембірлігі: м2

Жоба бойынша: 7554, 6

Нақты: 8297, 2

Көрсеткіші: Қабаттар саны

Өлшембірлігі: Қабат

Жоба бойынша: 12

Нақты: 12

Көрсеткіші: Жалпы құрылыс көлемі

Өлшембірлігі: м3

Жоба бойынша: 32234, 1

Нақты: 36130

Көрсеткіші: Оның ішінде жер асты бөлігі

Өлшембірлігі: м3

Жоба бойынша: 3040, 0

Нақты: 3150, 1

Көрсеткіші: Салынған үй-жайлар ауданы

Өлшембірлігі: м2

Жоба бойынша: 602, 3

Нақты: 598, 0

Тұрғын үй кешені 2-суретте көрсетілген нысанның бас жоспарына сәйкес 8 ғимараттан тұрады. Объект бойынша технологиялық және сәулет-құрылыс шешімдері мынадай деректермен сипатталады:

Тұрғын үй - бір секциялы, 12 қабатты, жертөле (цоколь) және подвал қабаттары бар. Тұрғын үй ғимаратының қабаттары арасындағы тік байланыстар ретінде баспалдақ алаңдары мен екі лифт қарастырылған. Тұрғын үй ғимараттарын жіктеу бойынша пәтерлер IV сыныпты пәтерлер түріне жатады. Іргетасы монолитті темірбетон плиталарынан құралған. Құрылымдық сызба монолитті темірбетон төбелері бар көлденең қабырға жүйесі түрінде жасалған. Сыртқы қабырғалар - жылу блогы мен монолитті темірбетон қабырғалары арқылы жасалған желдетілетін қасбеттің жүйесі. Төбелер - монолитті темірбетон плиталары. Баспалдақтар - құрастырмалы темірбетон және монолитті металл.

Сурет 1. Тұрғын үй кешенін салу үрдісі

Сурет 2. Құрылыс объектісінің бас жоспары

1. 1 Инженерлік-геодезиялық зерттеулер

Инженерлік-геодезиялық зерттеулер ғимараттар мен инженерлік құрылыстарды жобалау және салу кезінде қажетті материалдар алу үшін белгілі бір геодезиялық және топографиялық жұмыстарды орындауды көздейді. Инженерлік-геодезиялық зерттеулер құрамына кіретін геодезиялық және топографиялық жұмыстар 6 түрлі кезеңнен тұрады:

- топографиялық және геодезиялық зерттеу материалдарын жинау;

- негізгі геодезиялық жұмыстар;

- арнайы түсірілім және бөлу жұмыстары;

- түсірілім желісін құру;

- топографиялық түсірілім

- есеп беру материалдары

Инженерлік-геодезиялық зерттеулердің құрамына келесі атқарылатын жұмыстар түрлері де кіреді:

- құрылыс салынатын аймақтың топографиялық жағдайларын зерттеу;

- бұрын жүргізілген жұмыстардың материалдарын жинау және талдау: полигонометрия, триангуляция, түсіру және нивелирлік желілер, топографиялық түсірілім;

- жаңа жоспарлы және биік геодезиялық желілерді құру;

- түсіру негіздемесін жасау;

топографиялық түсірілімдер;

- трассаға/ жолға қатысты жасалатын зерттеу жұмыстары;

- іздестірудің басқа түрлері кезінде әртүрлі бөлу жұмыстары және түсіру жұмыстары.

Әрбір құрылыс объектісі бойынша инженерлік-геодезиялық ізденістер бағдарламасы жасалады, онда аумақтың топографогеодезиялық зерттеулері туралы мәліметтерден басқа, геодезиялық және топографиялық жұмыстардың болжамды түрлеріне негіздеме берілуге, дәлдікті есептей отырып, негізгі геодезиялық жұмыстардың жобасы берілуге, өлшеу әдістері мен құралдары және атқарылатын жұмыстардың орындалу реті ұсынылуға тиіс. Бағдарламаға объектінің орналасқан жерін және негізгі мазмұнын, сондай-ақ топографиялық-геодезиялық жұмыстардың көлемін анықтауға мүмкіндік беретін схемалар мен картограммалар қоса беріледі [3] . 1. 2 Құрылыс аумағында жүргізілетін инженерлік жұмыстар

Құрылыс алаңындағы тіректі геодезиялық желілер инженерлік-геодезиялық ізденістерді орындау кезінде құрылады және ірі масштабтағы топографиялық түсірілімдер үшін, сондай-ақ аяқталған құрылыс объектілерінің бөлу жұмыстары мен атқарушылық түсірілімдерін жүргізу үшін негіз болады.

Құрылыс объектісіндегі геодезиялық жұмыстардың класы мен санатын таңдау, түсірілім аумағының ауданына байланысты (2-ші кесте) .

Қазіргі заманғы өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардың үлкен өлшемдері жергілікті тірек желілерін құруды қажет етеді, олар сонымен қатар қаңқалы/ каркасты желілер деп аталады.

2-кесте - Түсіру аумағының ауданы

Құрылыс аумағының алаңы, км²

Тірек желілері (триангуляция,

трилатерация, полигонометрия)

Түсіру желілері

класс

санат

Теодолиттік жолдар және техникалық нивелирлеу, сондай-ақ оларды алмастыратын триангуляция және

серифтер

50-200

3; 4

1; 2

25-50

1; 2

10-25

1; 2

5-10

1 или 2

1-5

Полигонометриялық, триангуляциялық және түсірілім желілерінің сапа критерийлері үшбұрыштар мен жүрістердегі (қозғалыстардағы) қалдықтар болып саналады, осының негізінде бұрыштардың орташа квадраттық қателері, анықталған жақтардың салыстырмалы қателері есептеледі (3-ші және 4-ші кесте) .

Түсіру желілерінің пункттері үшін тірек желілерінің пункттерінен айырмашылығы негізінде пункттердің позициясындағы абсолютті қателіктерге қойылатын талаптар белгіленеді: тірек желісінің пункттеріне қатысты жоспарланған түсіру желісі пункттерінің позициясындағы орташа қателер салынған аумақ пен ашық жер үшін 0. 1 мм-ден аз болуы керек, ал жабық аумақ үшін бұл мән 0, 15 мм-ден аспауы керек. Осы шамалардың мәні нормативтік құжаттамада белгіленген және қатаң сақталуы керек.

3-ші кесте - триангуляцияның техникалық сипаттамалары

Желіні жіктеу

Триангуляция

Бұрышты өлшеудегі орташа квадраттық қателер

Рұқсат етілген қателіктің шегі

салыстырмалы қателер

бастапқы

аз/кішкене қателіктер

Желіні жіктеу: 4 класс

Триангуляция: 2"

1:200 000

1:70 000

Желіні жіктеу: 1 санат

Триангуляция: 5"

20"

1: 50 000

1:20 000

Желіні жіктеу: 2 санат

Триангуляция: 10"

40"

1: 20 000

1:10 000

Желіні жіктеу:

Түсірілім

желісі

Триангуляция: 30"

1, 5'

1: 5000

1:2000

4-ші кесте - полигонометрияның техникалық сипаттамалары

Желіні жіктеу

Полигонометрия, теодолиттік жүрістер

Бұрышты өлшеудегі орташа квадраттық қателер

Рұқсат етілген қателіктің шегі

қозғалмалы қателіктің салыстырмалы шегі

Желіні жіктеу: 4 класс

Полигонометрия, теодолиттік жүрістер: 3"

5" n

1: 25 000

Желіні жіктеу: 1 санат

Полигонометрия, теодолиттік жүрістер: 5"

10" n

1:10 000

Желіні жіктеу: 2 санат

Полигонометрия, теодолиттік жүрістер: 10"

20" n

1: 5000

Желіні жіктеу: теодолиттік қозғалыс

Полигонометрия, теодолиттік жүрістер: 30"

1' n

1:2000

Құрылыстардың жылжуын бақылауға арналған бөлу триангуляциялық желілерде пункттердің саны мен орналасуы туралы мәселесіне қарай немесе зерттелетін инженерлік құрылыстың осьтерінің, нүктелерінің орналасуын ескере отырып, жеке шешіледі. Пункттер мүмкіндігінше құрылысқа жақын орналасады, бірақ жұмыс барысында бұзылмайтындай етіп ұзақ уақытқа мүмкіндігінше орнықты етіп орналастырылады.

Полигонометрия геодезиялық құрылыстар тәжірибесінде кеңінен қолданылады. Оның негізгі мақсаты - геодезиялық желілерді құру және орналастыру, сондай-ақ полигонометрия әдіс ретінде қолданбалы геодезиядағы арнайы мәселелерді шешу үшін қолданылады. Ең көп тарағаны - түйіндік нүктелері бар полигонометриялық жүрістер жүйесі. Бұл жүйенің ерекше жағдайы - бір жүрістілігі.

I, II, III және IV сыныпты нивелирлеу торлары, сондай-ақ техникалық нивелирлеу құрылыс аумағындағы биіктік геодезиялық негіз болып табылады. II сыныпты нивелирлік желілер ауданы 5000 гектардан астам аумақтарда тұйық полигондар түрінде құрылады.

Ауданы 5000-нан 2500 гектарға дейінгі аумақта биіктік негіздемесі III және IV сыныпты желілер түрінде салынады. Қажет болған жағдайда IV класты нивелирлік желі техникалық нивелирлеу жолдарымен қалыңдатылады.

Жергілікті жерде өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстарды бөлу кезінде геодезиялық бөлу жұмыстары орындалады. Геодезиялық жұмыстар толық нұсқалы және негізгі болып бөлінеді.

Құрылыс-монтаждау жұмыстарын геодезиялық іспен қаматамасыз етудің негізгі істерінің бірі - жер бетінде əртүрлі құрылыста пайдалынылатын осьтерді құру, ал олар ретімен басты, негізгі жəне жеке осьтер болып бөлінеді.

Өнеркәсіптік объектілердің, ғимараттар мен құрылыстардың жобасын жерге үстіне шығарудың жалпы қағидасы келесідей: алдымен геодезиялық негіздеме жасалады, содан кейін негізгі және басты осьтер геодезиялық негіздеу пункттерінен шығарылады, бұдан кейін негізгі осьтерден рамалық бағандардың детальді осьтері жерге шығарылады, олар арқылы объект салынады, яғни іргетастар, бағандар орнатылады.

Құрылысқа арналған геодезиялық бөлу негізі белгілермен бекітілген пункттер желісі түрінде қалыптасады. Бөлу негізі құрылыс ауданында бар мемлекеттік геодезиялық желі пункттеріне немесе 1 және 2 разрядты қоюландыру желісіне, сондай-ақ бұрын жүргізілген инженерлік-геодезиялық іздестіру пункттеріне байланыстыра отырып қалыптастырылады.

Бөлу негізі бас жоспар аясында жасалған геодезиялық жұмыстар жобасына сәйкес жасалады.

Жоспарланған бөлу негізін жобалау кезінде құрылыстың бүкіл аумағында бірыңғай шартты координаттар жүйесі орнатылады. Бөлу негізінің жобасы құрылыс алаңының бас жоспарының масштабында жасалады. Жобаның графикалық бөлігінде бөлу желісі пункттерінің орналасу сызбасы және оларды байланыстыру және типтік геодезиялық белгілердің сызбалары бар.

5-кестеде бөлу негізін құрудың дәлдігі көрсетілген. Жоспарланған бөлу негізі келесі түрде жасалады:

- құрылыс торы - негізгі ғимараттар мен құрылыстардың жергілікті жердегі жағдайын және олардың шеткі көлемдерін айқындайтын, барлық құрылыс алаңын қамтитын, жақтары 50-400 метр квадраттар немесе тікбұрыштар, бойлық және көлденең осьтер жүйелері;

- жергілікті жердегі жағдайды және ғимараттың шеткі көлемдерін айқындайтын қызыл сызықтардан (немесе құрылыс салуды реттеудің басқа да сызықтарынан), бойлай және көлденең құрылыс осьтерінен (қалаларда, шағын қалаларда жекелеген ғимараттар салу үшін) ;

- жолдар мен басқа да желілік құрылыстарды салу үшін полигонометриялық немесе теодолиттік жүрістер

5-кестеде бөлу негізін құру дәлдігі көрсетілген

Құрылыс нысандары

Өлшеудің орташа квадраттық қатесі

тор желісін құру

Бұрыштық өлшеулер

Сызықтық өлшеулер

1 км жүрістен асып кетуді анықтау

Құрылыс нысандары: Ауданы 1км²-ден астам учаскелердегі кәсіпорындар мен ғимараттар құрылысы; құрылыс аумағының ауданы 100 мың м² асатын жеке тұрған ғимараттар

Өлшеудің орташа квадраттық қатесітор желісін құру: 3

1/ 25 000

Құрылыс нысандары:

Ауданы 1км²-ден кем учаскелердегі кәсіпорындар мен ғимараттар құрылысы;

құрылыс аумағының ауданы 10 000 м²-дан 100 мың м² дейінгі жеке тұрған ғимараттар

Өлшеудің орташа квадраттық қатесітор желісін құру: 5

1/ 10 000

Құрылыс нысандары: құрылыс аумағының ауданы 10 мың м² кем жеке тұрған ғимараттар; құрылыс аумағындағы инженерлік желілер мен жолдар

Өлшеудің орташа квадраттық қатесітор желісін құру: 10

1/ 5 000

Құрылыс нысандары:

Құрылыс салынатын аумақтардан тыс жолдар мен инженерлік желілер; жер

құрылыстары, оның ішінде тік жоспарлау

Өлшеудің орташа квадраттық қатесітор желісін құру: 30

1/ 2000

Құрылыс алаңындағы жоспарлы бөлу негізі триангуляция, трилатерация, полигонометрия, геодезиялық серифтер әдістерімен де құрылуы мүмкін. Қалалық ғимараттарды салу кезінде полигонометриялық жүрістер қолданылады.

Ғимараттың нүктелері мен сызықтарының орналасқан жерін анықтауға мыналар тірек бола алады: геодезиялық тірек пункттері, құрылыс торы, құрылыстың қызыл сызығы, жергілікті аумақ.

Өндірістік құрылыс бас жоспарын жобалау кезіндегі геодезиялық негіз ретінде ең көп қолданылатын түрлердің бірі ол - құрылыс торы. Ол жеке нүктелерден, сондай-ақ тікбұрыш немесе квадрат тәріздес нүктелер жүйесінен құралады. (3-сурет)

Салынып жатқан объектілердің сипатына байланысты құрылыс торының квадраттарының ұзындығы 20-дан 200 м-ге дейін өзгереді.

Пайдаланудың қарапайымдылығы үшін құрылыс торы шартты координаттар жүйесінде жасалады. Координаталар жүйесінің басталуы барлық нүктелердің оң координаттары болатындай етіп таңдалады, ол үшін координаталардың басы құрылыс торының оңтүстік-батыс шыңында орналасқан нүктемен біріктіріледі. Абсцисса осі әдетте шартты түрде А әрпімен, ал ординат осі В әрпімен белгіленеді, осы сызықтарға сәйкес құрылыс торына реттік нөмірлеу тағайындалады (А 2А, . . . , 1В, 2В, . . . ) [4] . Құрылыс торын жобалау кезінде келесі талаптарды ескеру қажет:

- тор пункттері болашақ ғимаратқа, жолдарға және т. б. түспеуі тиіс;

- іргелес нүктелер арасында тікелей көріну болуы керек;

- тіктөртбұрыштардың жақтары 50 м-ден көп болуы керек;

- тордың шеткі пункттері объектінің аумағынан біршама шығып тұруы

тиіс, бұл олардың сақталуын қамтамасыз етеді;

- пункттердің орналасуы ғимараттардың негізгі осьтерінің нүктелерін шығару бойынша жұмыстарды жүргізуге мүмкіндік беруі тиіс.

Құрылыс торының негізгі осьтерінің бағыты абсцисса және ординат осьтерінің бағыттарымен біріктіріледі.

Құрылыс торын алдын-ала бөлу оның бір жағында орналасқан пункттерді шығарудан және бекітуден басталады.

Құрылыс торын шығару тірек геодезиялық желінің пункттерінен жүзеге асырылады. Әр нүкте өздігінен шығарылады. Тордың негізгі осін жерге бекіту үшін негізгі геодезиялық базаның жақын нүктелерінен тордың негізгі осінің қақпағында орналасқан үш нүкте шығарылады. Олар электронды тахеометрмен полярлы түрде шығарылады. Олардың бірі бастапқы ретінде алынады. нда екіншісі бірінші жаққа тік бұрышта сынған. Сызықтық өлшемдер белдеудегі нүктелерді анықтайды.

Шығарылған тордың барлық нүктелері уақытша белгілермен бекітілген негізгі және қосымша болып табылады. Бұл ұзындығы шамамен 0, 75 м ағаш бағаналар, оның ұшына 30 - дан 30 см-ге дейінгі фанер тақтасы бар. Тақтада құрылыс торының жақтарының ережелеріне сәйкес келетін өзара перпендикуляр сызықтар сызылған. Осы сызықтардың қиылысында тақтаға тор нүктесінің ортасын белгілейтін шеге соғылады.

$C:\Users\Рыжкова\Desktop\саща\картинки к дипломке\рисунок 3.png$

Сурет 3. Тұрғын үй кешенінің құрылыс торы

Алдын-ала бөлу үшін әдеттегі өлшеу таспасы және 2T-30 теодолиті немесе электронды тахеометр қолданылады.

Құрылыс торын алдын-ала бөлгеннен соң, оның тор сызынан полигонометриялық жүріс жүргізеді. Ол арқылы оның пунктерінің дәл координаттарын анықтайды. Бұл координаттарды жоба координаттарымен салыстырып, оларға түзетулер енгізеді, түзету әр пунктке жеке жүргізіледі. Нүктелерді тұрақты белгілермен бекітеді (темір бетонды қазық, рельс кесінділері ж. т. б) . Нүктелерді редуцирлеу алдында олардың азимуттарын, ұзындықтарын көрсетіп оларға арнайы сызбалар сызылады. Дәлдікті бақылау үшін құрылыс торынының қабырғаларын таңдаумен өлшемдер жүргізеді және шахматтық кезекпен пунктердегі тік бұрыштарын өлшейді. Бас жоспарға сәйкес, құрылыс барысында жойылатын нүктелерді бөлеміз, қалған нүктелер тұрақты белгілермен бекітіледі, олардың құрылымы ұзақ сақталуын қамтамасыз етеді.

Қазіргі заманғы құрылыстағы негізгі бөлу жұмыстарының қажетті дәлдігін қамтамасыз ету үшін құрылыс торы түріндегі бөлу желісі пункттерінің өзара орналасу қателері 10 мм-ден аспауы керек.

Тірек бөлу желісін құрудың қажетті дәлдігі (салыстырмалы шекті қателер) 6-кестеде келтірілген.

6-кесте - тірек бөлу желісін құру дәлдігі

Ғимараттар мен құрылыстардың ең үлкен мөлшерлері

Дәлдік коэффициенті

0. 16

0. 4

1. 0

2. 5

Нақтылық класы

Ғимараттар мен құрылыстардың ең үлкен мөлшерлері:

144

216

288

Дәлдік коэффициенті:

1\21130

1\26530

1\28470

1\33370

1\8400

1\10600

1\12130

1\13350

1\3370

1\4250

1\4850

1\5340

1\1120

1\1690

1\1940

1\2130

Сонымен қатар, әрбір нақты жағдайда бөлу желілерін құру бойынша геодезиялық жұмыстарды жобалау кезінде, құрылыстың сипатын, құрылыс алаңының жағдайларын және геодезиялық жұмыстардың дәлдігіне әсер ететін басқа да факторларды ескеру қажет. Бөлу негізінің дәлдігінің жеткіліксіздігі салынып жатқан құрылымның технологиялық байланысын бұзуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн, ал өлшеудің шамадан тыс дәлдігі геодезиялық жұмыстарды жүргізуде керек емес қосымша шығындарды қажет етеді [5] .

Көптеген геодезиялық жұмыстарды жасауда, тахеометрді пайдаланылана отыра, бұрыштық та, сызықтық та өлшеулерді орындауға тура келеді.

Заманауи тахеометрлерге өлшеулердің нәтижелерін өңдеу және типтік геодезиялық міндеттерді шешу үшін әлді компьютерлерді орнатады.

Электронды тахеометрде көру тұрбасы, қашықтықты өлшеу блогы (светодальномер), бұрыштарды өлшеу блогы (цифрлық теодолит) және оған жергілікті орнында типтік геодезиялық міндеттерді шешу үшін бағдарламалар орнатылған, арнай есептеуіш бар.

Электрондық тахеометрдің орнатылған бағдарламалық жасақтау келесі геодезиялық міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:

- көлденең төсеу мен асып кетуді анықтау;

- тікелей және кері геодезиялық есептерді шешу;

- жүрістердің тұйықталуын бақылауды орындау;

- асып кетуді және қол жетпейтін нүктелер арасындағы қашықтықты есептеу, рефлекторды орнату мүмкін емес объектілердің биіктігін анықтау, мысалы, электр желілері, биік ғимараттар, қабырғалар және т. б. ;

- алынатын учаскенің ауданы мен периметрін есептеуді орындау;

- кейіннен жылдам іздеу үшін жеке тізімге табиғи нүктелерді орналастыру;

- нүктелерді бұрыш және қашықтық бойынша, координат бойынша, екі нүктенің арасындағы тұстама бойынша белгіленген тік немесе көлбеу жазықтыққа натураға шығаруды жүзеге асыру [6] .

2. 1 Leica TS06plus электронды тахеометрі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.