Заманауи мобильді қосымшалар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 7

Негізгі бөлім 9

Мобильді құрылғының архитектуралық процессорын жобалау . . . 9Процессордың разрядтылығы (32/64 бит) . . . 12Процессордың тезəрекеттілігі (жиілік жəне мeгaгepцтер) 13

1. 5 Процессордың кэш-жады 13

Арнайы бөлім 14

Процессорларға арналған ұяшықтар (socket) 14Қарастырылып отырған құрылғының жұмыс принципі жəне мақсаты 14Фирмалар мен модельдерді талдау 16Нақты модельді таңдау жəне сипаттау 18

Практикалық бөлім 22

Құрылғыға техникалық қызмет көрсету 22Процессорлардың алдын алу жəне техникалық қызмет көрсету 23Процессорды диагностикалаудың бағдарламалық құралдары 24

3. 4 Процессорды суыту 25

Заманауи мобильді қосымшалар. Мобильді интернет жəне мобильді қосымшалардың тарихы. Мобильді қосымшалардың түрлері 31Мобильді қосымшалардың түрлері 32Мобильді қосымшалардың санаттары 33Кроссплатфорлы əзірлеудің артықшылықтары мен кемшіліктері 34
Аndroid -амалдық жүйесі. Платформа құрылғылары 41

Экономикалық бөлім 50

4. 2 Бағдарламалық қамтамасыз етудегі қосымша шығындар 50

5 Микроконтроллерге арналған бағдарламалық жасақтаманы əзірлеу 54

Еңбекті қорғау бөлімі 60

Қорытынды 61

Пайдаланған әдебиеттер тізімі 64

КІРІСПЕ

Қазіргі таңда көптеген есептеу құрылғылары бар. Солардың бірі мобильді құрылғылар. Мобильді құрылғыларға смартфон, ноутбук, нэтбук жəне əр- түрлі қолданбалы гаджеттерді жатқызуға болады. Біздің зерттеу жұмысымызда осы гаджеттердің техникалық сиппаттамасына жəне бағдарламалық қамсыздандыру мəселесіне байланысты жобалау жүргіземіз. Мобильдік құрылғылардың түрлері көп. Дегенмен саларалық арнайы мобильді құрылғылардың саны кемде-кем. Мысалы ғалымдарға қажетті мобильді құрылғыларды санаулы түрде ғана шығарады. Өткені ғалымдар экстримальды жағдайларда жұмыс істейді. Яғни əр-түрлі температуралық деңгейлерге шыдамды мобильді есептеу құрылғылары болуы керек. Сол себепті күнделікті қолданып жүрген əмбебап мобильді құрылғылар жарамсыз. Біздің зерттеу жұмысымызда экстримальды жағдайларда жұмыс атқаруға арналған мобильді құрылғына жобалаймыз. Экстримальды жағдайлар деп əр- түрлі температуралық жəне механикалық кедергілерге айтамыз. Қазіргі таңда өндірілетін əмбебап мобильді құрылғылар қарапайым қолданушылардың ыңғайына қарай шығарады. Сол себепті ол мобильді құрылғылар жарамсыз болып табылады. Бір сөзбен біздің зерттеу жұмысымызда арнайы мобильді құрылғыларды жобалаймыз. Жобалау кезінде келесі мəселелерді қарастырамыз. Бірінші қолданылатын платформаға қойылатын талаптармен танысу. Ол талаптар халықаралық стандарттарға сəйкес орындалады. Екіншіден экстримальды жағдайларға төзімді техникалық сипаттамадағы платформаларды салыстырмалы анализ жүргізу. Үшіншіден платформалардың көлемі жəне қуат көзінің техникалық есебін құру. Төртіншіден экспериментальды прототипін қағаз сызу. Жоғарыдағы мəселелерді қарастыра отырып жұмыстың практикалық маңыздылығын көрсетуге болады. Ғылыми өзектілігіне келсек, қазіргі таңда арнайы мобильді құрылғылардың көпшілігі қолданушылық функцияларды атқарады. Бірақ экстримальды жағдайда бұл плотформалар жиі істен шығады. Сол себепті мобильді құрылғыларды қайта жобалау қазіргі таңда актуальды.

Дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны процессорлар, мобильді құрылғылар, аналық тақшалар, интегральды схемалар мен бағдарламалық қамсыздандыру жатады.

Дипломдық жұмыстың міндеттері

Халықаралық техникалық стандарттармен танысу
Арнайы мобильді құрылғыға қойылатын талаптармен танысу
Талаптарға сəйкес энергия қуаттылық көзін есептеу
Талаптарға сəйкес қажетті аналық тақша мен интегральды схема есебін шығару
Көлемі мен саламағын есептеу
Жобаланған мобильді құрылғының схемалық прототипін сызу.

Дипломдық жұмыстың практикалық маңыздылығы мобильдік құрылғыларды барлық салаларда қолданылады. Тек мобильді құрылғыларға қойылатын талаптар жылдан-жылға күшеюде. Сол себепті ескі мобильді құрылғылар экстримальды жағдайларда жиі істен шығады. Ал біздің құрған мобильді құрылғының прототипі арқылы көптеген техникалық жəне бағдарламалық функциональді мүмкіндіктері жоғарылайды. Құрылғы түрлерінің арасындағы шекара барған сайын бұлыңғыр - олардың түйіскен жерінде жаңа будандар пайда болады. Сонымен қатар, қозғалыс құрылғыларды үлкейтуге де, оларды азайтуға да бағытталған - жəне көп ұзамай дауыстық басқару негізінде экрансыз гаджеттер пайда болады. Құрылғының мобильділігі бірнеше қасиеттер тұрғысынан қарастыруға болады:

Физикалық өлшемдер мен салмақ
Құрылғы мобильді ма, əлде ол қосылған кез келген хост мобильді ма
Ол хост құрылғыларының қандай түріне қосылуы мүмкін
Құрылғылар хостпен қалай əрекеттеседі

Қалта құрылғылары мобильді өрістерді басқаруда пайдалану үшін күшейтілген құрылғыға айналды. Мобильді құрылғылардың көмегімен келесі функцияларды атқаруға болады. Оларға: жазбаларды цифрландыру, шоттарды жіберу жəне қабылдау, активтерді басқару, қолтаңбаларды жазу, бөлшектерді басқару жəне штрих-кодтарды сканерлеу. 2009 жылы бірлесіп жұмыс істеуге арналған мобильді жүйелердің дамуы орынға қарамастан нақты уақыт режимінде көпжақты конференциялық қоңырауларды қамтамасыз ету үшін бейне, аудио жəне экрандағы сурет салу мүмкіндіктерін біріктіретін портативті құрылғыларды пайдалануға мүмкіндік берді. Қалта компьютерлері əртүрлі форма факторларында қол жетімді, соның ішінде төменгі сыныптағы смартфондар, қалта PDA, ультра мобильді компьютерлер жəне планшеттік компьютерлер (Palm OS, WebOS ) . Пайдаланушылар теледидарды Интернет арқылы IPTV арқылы кейбір мобильді құрылғыларда көре алады. Мобильді теледидар қабылдағыштары 1960 жылдардан бері жұмыс істейді, ал 21 ғасырда ұялы байланыс операторлары теледидарды ұялы телефондарда қол жетімді ете бастады. 2010 жылдары мобильді құрылғылардың мүмкіндігі синхрондауға жəне берілген құрылғылардың қашықтығына немесе сипаттамаларына қарамастан көптеген деректерді бөлісе алу функциясына қол жеткізді. Медицина саласында мобильді құрылғылар тез арада дəрі-дəрмек, емдеу жəне тіпті медициналық есептеулер сияқты клиникалық ақпаратқа қол жеткізудің маңызды құралына айналуда. Мобильді ойындардың танымалдылығына байланысты құмар ойындар индустриясына қолданылды. Мобильді құрылғыларда казино ойындарын ұсына бастады, бұл өз кезегінде бұл құрылғыларды заңсыз құмар ойындарда қолданылуы мүмкін құрылғылар

ретінде қауіптілікке қарсы заң шығарушы органға енгізуге əкелді. Басқа ықтимал заңсыз əрекеттерге балалар порнографиясын таратуда мобильді құрылғыларды пайдалану жəне олардың қызметін ілгерілету үшін мобильді қолданбалар мен аппараттық секс индустриясын заңды пайдалану жəне трансшекаралық қызметтерді орындау үшін мобильді құрылғыларды пайдалану мүмкіндігі кіруі мүмкін. Реттелуі қажет барлық мəселелер. Қарулы Күштерде мобильді құрылғылар Қарулы Күштерге қай жерде орналасқанына қарамастан, солдаттарға оқу жəне оқу материалдарын жеткізуге жаңа мүмкіндіктер ашты. Жоғарыда аталып өткен салаларда мобильді құрылғылардың қолдану салалары көрсетілген.

Негізгі бөлім

1 Мобильді құрылғының архитектуралық процессорын жобалау Микроэлектрониканың қарқынды дамуы жəне интеграция дəрежесінің

жоғарылауы мобильді процессорлардың жаңа бағыты пайда болды. Микропроцессорлар мен микрокомпьютерлер құру кезінде процессорларға əр түрлі физикалық сипаттағы объектілерді басқару мəселелерін шешуге мүмкіндік беретін энергияны аз тұтынатын жəне əмбебап мүмкіндіктері бар есептеу жүйелері болуы міндетті. Оларды қолдану негізінде негізгі техникалық жəне қосалқы процестерді автоматтандыру шығындарын азайтады. Нəтижесінде барлық салаларда өндірісті кешенді автоматтандыру міндеті шешілетін болады. Бұл еңбек өнімділігін арттыруға, өндірілетін өнімнің өзіндік құнын төмендетуге жəне өнеркəсіптегі қол операцияларын едəуір қысқартуға мүмкіндік береді. Алайда, осы бағыттағы жұмыстарды кеңінен дамыту үшін микропроцессорлар мен микрокомпьютерлерді құруды жəне қолдануды білетін жүйелік инженерлердің едəуір санын дайындау қажет. Сонымен қатар, тиісті бағдарламалық жасақтаманы əзірлейтін көптеген арнайы бағдарламаларды орнатуды қажет етеді.

Курстық дизайн объектісі-кең мақсаттағы сандық компьютердің процессоры. Жобаланған процессор ia-32 архитектурасы бар Есептеу жүйелеріне сəйкес келетін машиналық командалардың берілген жиынтығын жүзеге асыруы керек. Процессорды əзірлеу процесі келесі негізгі қадамдарды қамтиды:

берілген машиналық командалар жүйесімен жəне ia-32 архитектурасымен танысу,
микропроцессорлық секциялар(МПС) немесе бағдарламаланатын логикалық интегралдық схемалар (ПЛИС) базисіндегі деректерді өңдеу блоктарының операциялық автоматтары құрылымының синтезі,
қатаң жəне логикасы бар басқару автоматтарын синтездеу,
процессордың циклін іске асыру жəне берілген командалар жиынтығын орындау алгоритмдері түрінде математикалық қамтамасыз етуді əзірлеу,
микрокоманданы қалыптастыру жəне өзгермелі нүкте сандарының үстінен берілген жиынтықтан операцияны орындаудың микробағдарламасын жасау,
электр схемаларын (құрылымдық, функционалдық жəне қағидаттық) əзірлеу жəне түсіндірме жазбаны ресімдеу.

Жобалау үшін қажетті бастапқы деректер халықаралық OSI стандартына сəйкес құрылады. Төменгі бірінші кестеде бастапқы мəліметтер берілген.

1. 1-кесте OSI стандартына сəйкес мобильді құрылғыға қойылатын талаптар.

Команда номері

операция коды

Операция

анықтама

Команда номері: Бүтін сандардағы амалдар (арифметикалық)

Команда номері: 18

операция коды: 29h

Операция: Sub Mem16, Reg16 Sub Mem32, Reg32

анықтама: Mem16 - Reg16->Mem16 Mem32 - Reg32->Mem32

Команда номері: Бүтін сандардағы операциялар (логикалық жəне ауысулар)

Команда номері: 57

операция коды: 0Ch

Операция: OR AL, im8

анықтама: Al or im8->AL

Команда номері: Жіберу операциялары

Команда номері: C2

операция коды: 87h

Операция: XCHG Mem32, Reg32

анықтама: Mem32->Tmp Reg32->Mem32 Tmp->Reg32

Команда номері: Өзгермелі нүктелік сандар бойынша операциялар

Команда номері: E2

операция коды: DB/0h

Операция: FIADD m16int

анықтама: m16int+ST(0) ->ST(0)

Процессорларды жобалау кезінде жедел жадтың мəндері ескеріледі. Қазіргі таңдағы зерттеулер нəтижесіне сүйенсек мобильді құрылғылар үшін ең тиімді жедел жад Core i3 12 generation tdp 120watt процессорында жұмыс жасайтынын көрсетті. Сол себепті төмендегі кесте Intel компаниясының нұсқаулығымен құрылған тиімді əрекеттесетін процессор мен жедел жадының мəндері көрсетілген.

1. 2-кесте. процессор жəне жедел жад параметрлері

ЖЖҚ сыйымдылығы, Мб

ЖЖҚ сыйымдылығы, Мб:

ЖЖҚ сөзінің ұзындығы, байт

8: 8

ЖЖҚ сыйымдылығы, Мб:

Процессорды іске асыру негізі

8: Core i3 12 generation tdp 120watt

ЖЖҚ сыйымдылығы, Мб:

Адрестеу əдісі

негізгі EA (0:15)

Ақпараттық ресурстар, жүйелер мен технологиялар қазіргі заманғы адам қызметінің ажырамас, тез дамып келе жатқан элементтері болып табылады. 1997 жылы WAP (Wireless Application Protocol - Сымсыз қолданба хаттамаcы) технологиясы ұялы байланыс нарығында пайда болды, ол компьютерге қосылу үшін арналған кабельді пайдаланбастан ұялы телефондарға тікелей ғаламтордан бағдарламаларды орнатуға мүмкіндік берді. Содан бері қоғамның

«мобильдендіру» процесі басталды. 2000-жылдардың басында мобильді қосымшаларды телефондармен үлкен сенсорлық экрандармен дамыту мобильді қосымшаларды жасауда сапалы қимылмен жаңа деңгейдегі мобильді қосымшаларды жасауға мүмкіндік берді. 2010-шы жылдардан бастап мобильді құрылғылары қосымшаларды дамыту үшін заманауи ақпараттық технологияларды қолдануға мүмкіндік беретін аса қуатты процессорлармен жабдықталған. Көптеген бағдарламашылар кəсіби қызметтің жаңа бағыттарын үйреніп, нарықтық үрдістерге бейімделе бастады. Қазіргі уақытта мобильді қосымшаларды əзірлеу ақпараттық технологиялар саласындағы ең танымал іс- əрекеттердің бірі болып табылады. Мобилді қосымшаларды құрастыру тұтынушылық қажеттілікті алдын ала орындауға мүмкіндігі бар шешімі қолданушыға белгісіз алгоритмдер мен тапсырмаларды орындауға негізделген. Мобильді қосымша - белгілі бір тұтынушылар тобына арналып құрастырылып, олардың қандай да бір мəселелері мен қиындығын шешуге

бағытталған. Мобильді қосымша - нақты платформаға орнатылған, белгілі бір əрекеттерді шешуге болатын функционалдығы бар арнайы бағдарлама [1] . Бұл əртүрлі ақпаратпен өзара əрекеттесуге көмектесетін жүйенің бір түрі. Осыған байланысты мынадай түрлерге жіктеледі: - қосымша-оқиға: əртүрлі іс- шараларды, оқиғаларды көрсетуге мүмкіндік береді, мысалы, спорттық, мəдени, білім-ғылымға қатысты орын алған оқиғаның көрсетілімі жəне т. б. ; - қызметтік қосымша: ұйымдардың қызметін көрсететін сайттарға ұқсас сервистік қосымшалар; - үйретуге, дамытуға арналған əртүрлі ойындарға арналған қосымшалар; - онлайн режимде сатылым жасауға арналған интернет дүкендер; - əртүрлі брендтерді жарнамалауға қолданылатын промо- қосымшалар; - бизнес-қосымша: ұйымның үдерісін оңтайландыруға, бизнес ақпаратқа қол жетімділікті қамтамасыз етуге жəне деректер базасымен біріктіруге мүмкіндік береді; - жүйелік қосымша: телефон мен оның бағдарламалық жасақтамасы үшін кеңейтілген параметрлер мен опцияларды пайдалану; - телефонды толық навигатор ретінде пайдалануға мүмкіндік беретін GPS модулін пайдаланатын шарлау жəне іздеу қызметтері бар қосымща; - бейне жəне аудио ақпаратпен жұмыс істеу кезінде телефонның мүмкіндігін кеңейтетін мультимедиалық бағдарламаладағы қосымшалар; - əлеуметтік желілер, байланыс үшін онлайн қызметтер, ақпарат таратуы жəне əлеуметтік қатынастарды ұйымдастырушы қосымшалар; - контенттік қосымшалар жəне т. б. Әрбір құрастырылатын қосымшалар қолданылуы ортасы мен пайдалану мақсатында əртүрлі жəне құрастырылу əдіснамаларыда үнемі өзгеріп отырады, бірақ бұл мобильді қосымшаларды əзірлеу мен бағдарламалау кезіндегі процесс стандартты келеді. Мобильді қосымшаларды əзірлеу процесін шиыршықталған түрде бейнелеуге болады.

Процессордың разрядтылығы (32/64 бит)

Бит дегеніміз 0 немесе 1 көрсетілетін екілік разрядтың қысқа тұлғасы болып саналады, солайша компьютер дəл осы екілік сандар арқылы операцияларды сақтайды жəне өндіреді. Сондықтан, 32 биттік процессорларда нөлден екіге дейінгі сандарды 32-деңгейге дейін ұсыну мүмкіндігі бар, ал 64 биттік процессорлар нөлден екіге дейінгі сандарды 64-деңгейде көрсете алады деген қорытынды шығаруға болады.

Процессордың разрядтылығы термині дербес компьютердің жадындағы ақпаратты процессорға жолдайтын кабель болып табылатын деректер құрсымының ені түсінігін білдіреді. Бірдей уақыт мөлшерін жұмсай отырып, 64 биттік процессордағы деректер құрсымы 32 разрядтық процессордағы құрсымға қарағанда, көбірек мөлшерде ақпарат жіберуге қабілетті.

Процессордың тезəрекеттілігі (жиілік жəне мeгaгepцтер)

Тактілік жиілік термині тактілік генератор секундына шығаратын тактілік импульстер санын білдіреді.

Дербес компьютер жұмысының тезəрекеттілігі секундына орындалатын командалар санын анықтауға мүмкіндік беретін оның тактілік жиілігімен тікелей байланысты.

Процессор мен жүйелік тақшаның жиілігі

Тезəрекеттілік процессор жұмысының аса маңызды көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Процессор үшін уақыт өлшемінің ең аз бірлігі - такт немесе оның тағы бір атауы - тактілік жиілік кезеңі. Процессор орындайтын барлық операцияларға ең аз дегенде бір такт жұмсалады.

Бүгінгі күні іс жүзінде əр процессор көбейткіш пен жүйелік тақшаның тактілік жиілігінің көбейтіндісі болып табылатын тактілік жиілікте жұмыс істейді. Мысалы, Celeron 600 тактілік жиілігі жүйелік тақшаның тактілік жиілігінен 9 есеге асып түседі. Көп жағдайда жүйелік тақшаның тактілік жиілігі жалғастырғыш немесе жүйелік тақшаны конфигурациялаудың басқа да құралдары (олардың қатарына BІOS параметрлерін орнату бағдарламасындағы сəйкес мағыналарын жатқызуға болады) арқылы көбейткішпен бір мезгілде орнатылады. Кейбір жүйелер процессордың қолданыстағы жұмыс жиілігін көбейтуге мүмкіндік береді, бұл процедура

«екпін» деп аталады. Процессордың үлкен жиілігін орнату оның тезəрекеттілігінің көрсеткіштерін де арттыруға мүмкіндік береді.

Процессордың кэш-жады

Кэш - бар болғаны процессордың жады, оның міндеттері жедел жадыға жүктелетін міндеттерге ұқсас. Процессор кэшті онда деректерді сақтау үшін пайдаланады. Жадының бұл түрінде аса жиі қолданылатын ақпараттар буферленеді, осының нəтижесінде келесі жүгінуде сұранысқа жұмсалатын уақыт едəуір қысқарады.

Процессорлардың көпядролығы

Заманауи орталық микропроцессорлардың ортасы ядромен жабдықталған. Бұл ядро кремний кристалынан тұрады, оның ауданы шамамен бір шаршы сантиметрдей болады. Микроскопиялық логикалық элементтер оның бетінде процессордың қағидалық сұлбасын, яғни архитектурасын (chіp archіtecture) жүзеге асыруға мүмкіндік берді. Орталық микропроцессорда бір процессорлық кристалл бетінде екі жəне одан да көп есептеуіш ядролардың болуы, жəне олар бір корпуста да бола алады.

Көпядролық процессордың артықшылықтары:

қосымшалардың жұмысын бірнеше ядроларға бөліп беру мүмкіндігі туындайды; қарқынды есептеулерді қажет ететін үдерістер едəуір жылдам жұмыс

істейді;

қосымшалардың жауап беру жылдамдығы артады жəне электр қуатын тұтыну азаяды;
ресурстық сыйымды мультимедиялық бағдарламаларды қолдану көбірек нəтижелі болады; дербес компьютер пайдаланушыларының жұмысы едəуір жайлы

болады.

Арнайы бөлім

Процессорларға арналған ұяшықтар (socket)

Процессордың сокеті ағылшын тілінен аударғанда «жалғағыш» немесе «ұяшық» дегенді білдіреді. Бұл терминді компьютерге қатысты қолдансақ, онда ұяшық деп орталық процессор орналастырылған жер аталады. Процессордың əрбір моделі өзінің жалғағыш нұсқасымен жабдықталған. Орталық процессордың сокеті тесікті жалғағыш немесе ұяшықты жалғағыш түрінде болады, ол орталық процессорды орнату процесін оңтайландыруға арналған. Жалғағыштарды қолдану жөндеу жұмыстары немесе дербес компьютерді жетілдіру үшін процессорларды алмастыруды процесін едəуір жеңілдетеді.

Қарастырылып отырған құрылғының жұмыс принципі жəне мақсаты

Микропроцессор көптеген операцияларды орындай алады. Бұл басқарушы ақпаратпен, бағдарламамен анықталады. Бағдарлама-бұл командалар (нұсқаулар) жиынтығы, яғни сандық кодтар, оларды декодтау арқылы процессор не істеу керектігін біледі. Бағдарламаны басынан аяғына дейін адам, бағдарламашы жасайды, ал процессор осы бағдарламаның мойынсұнғыш орындаушысы ретінде əрекет етеді, ол ешқандай бастама көтермейді (егер ол жұмыс істесе) . Сондықтан процессорды мимен салыстыру өте дұрыс емес. Ол адам үшін алдын-ала жасалған алгоритмнің орындаушысы

ғана. Бұл алгоритмнен кез-келген ауытқу тек процессордың немесе микропроцессорлық жүйенің басқа түйіндерінің дұрыс жұмыс істемеуінен туындауы мүмкін.

Процессордың барлық командалары процессордың командалық жүйесін құрайды. Процессордың командалық жүйесінің құрылымы мен көлемі оның жылдамдығын, икемділігін, ыңғайлылығын анықтайды.

Процессордың бірнеше ондағаннан бірнеше жүзге дейінгі командалары болуы мүмкін. Командалар жүйесі шешілетін міндеттердің тар шеңберіне (мамандандырылған процессорлар үшін) немесе тапсырмалардың кең шеңберіне (əмбебап процессорлар үшін) есептелуі мүмкін. Командалық кодтарда əр түрлі сандар болуы мүмкін (бір Байттан бірнеше байтқа дейін) . Әр команданың өзіндік жұмыс уақыты бар, сондықтан бүкіл бағдарламаның орындалу уақыты бағдарламадағы командалардың санына ғана емес, сонымен қатар қай командалар қолданылатынына да байланысты.

Барлық түйіндердің жұмысы процессордың жалпы сыртқы сағат сигналымен синхрондалады. Архитектураның бірнеше түрі бар:

CISC-процессорлар (Complex Instruction Set Computer) - күрделі командалар жиынтығы бар есептеулер. Күрделі командалар жиынтығына негізделген процессорлық архитектура. Cisc-тің əдеттегі өкілдері-Intel x86 микропроцессорлар тобы (көптеген жылдар бойы бұл процессорлар тек сыртқы командалық жүйеде CISC болып келеді) ;

RISC-процессорлар. Reduced Instruction Set Computer - қысқартылған пəрмендер жиынтығы бар Есептеу. Қысқартылған нұсқаулық жиынтығы негізінде құрылған процессорлар архитектурасы. Ол белгіленген ұзындықтағы командалардың, көптеген регистрлердің, регистр-регистр сияқты операциялардың болуымен, сондай-ақ жанама адресацияның болмауымен сипатталады. RISC тұжырымдамасын IBM Research компаниясының Джон Кок (Джон кокк) жасаған, оны Дэвид Паттерсон (Дэвид Паттерсон) ойлап тапқан) ;

MISC-процессорлар. Minimum Instruction Set Computer-ең аз командалар жиынтығы бар Есептеу. Чак Мур командасының идеяларын одан əрі дамыту, RISC процессорлары үшін қарапайымдылық принципі тым тез артта қалды деп санайды. Максималды жылдамдық үшін күрестің қызуында RISC көптеген CISC процессорларын күрделілікпен қуып, басып озды.

Көп ядролы архитектуралар барлық алдыңғы сипаттамаларды бір архитектурада біріктіреді:

Nehalem қуатты тұтынуды азайту кезінде өнімділікті едəуір арттыруға мүмкіндік береді. Nehalem платформасы QuickPath Interconnect жүйесінің жаңа архитектурасын қолданады, оның құрамына кіріктірілген жад контроллері жəне компоненттер арасындағы жетілдірілген байланыс арналары кіреді. Nehalem негізіндегі процессорлар екіден сегізге дейін ядро алады жəне Simultaneous Multi-threading технологиясының арқасында төрт-он алты Нұсқаулық ағындарын өңдейді. Үшінші деңгейдегі кэш көлемі 8 Мб жетуі мүмкін;