Өсімдіктің фосфорлық қоректену диагностикасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

Кіріспе 2

Негізгі бөлім

1. Өсімдік диагностикасын жүргізу ережелері3

2. Өсімдік диагностикасы түрлері3

3. Өсімдіктің фосфорлық қоректену диагностикасы6

Қорытынды 8

Пайдаланылған әдебиеттер 9

Кіріспе

Ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыру үшін өсімдіктердің оңтайлы қоректену жағдайларын жасау және оларды вегетациялық кезеңде бақылау қажет. Топырақта қоректік заттардың жетіспеушілігін немесе артық болуын анықтауға бірнеше себептердің әсері бар: тыңайтқыштармен бір немесе бірнеше қоректік заттардың жеткіліксіз қолданылуы; тыңайтқыштарды біржақты қолдану( әсіресе азот) ; өсімдіктерге қоректік заттардың түсуіне жол бермейтін топырақ қасиеттері; қоректік заттарға деген қажеттіліктің жоғарылауы бар қарқынды типтегі сорттарды өсіру; онтогенез кезінде өсімдіктердің заттарды біркелкі сіңірмеуі және т. б.

Өсімдіктердің қоректенуін реттеуді бүкіл вегетация кезеңінде, әсіресе өсімдіктердің дамуының алғашқы кезеңдерінде жүргізу керек. Ол үшін біз алдымен өсімдіктердің қоректенуіне диагностикалау жұмыстарын жүргізуіміз қажет.

Өсімдіктердің қоректенуін диагностикалау дегеніміз өсімдіктердің қоректік заттармен қамтамасыз етілуін анықтауға бағытталған әдістер кешені. Өсімдіктердің қоректенуін диагностикалау: комплексті және жедел диагностикалау деп бөлінеді. Комплексті диагностикалау топыраққа агрохимиялық талдау жүргізуді, оның ішінде азотпен қамтамасыз етілуін бағалау үшін жыл сайын жүргізуді көздейтін кешенді талдау болып есептеледі. Жедел диагностикалау болса вегетациялық кезеңде өсімдіктің қоректенуін диагностикалауды көздейді . Өсімдіктердің қоректенуін диагностикалау әдістері бойынша топырақ диагностикасы және өсімдік диагностикасы болып екіге бөлінеді. Топырақ диагностикасы топырақты агрохимиялық талдау және алынған деректерді белгіленген стандарттармен салыстыру арқылы жүзеге асырылады. Өсімдіктердің минералды қоректенуімен қамтамасыз етілуі туралы объективті ақпарат алу үшін топырақпен қатар өсімдік диагностикасы жүргізіледі. Өсімдік диагностикасы - сорттың биологиялық ерекшеліктерін, өсу қарқынын және вегетациялық кезеңдердің ұзақтығын ескере отырып, өсімдіктердің химиялық құрамы бойынша химиялық элементтермен қамтамасыз етілуін анықтау үшін қолданылады.

Негізгі бөлім

Өсімдік диагностикасын жүргізу ережелері .

Өсімдік диагностикасын жүргізудің бірінші ережесі - өсімдіктердің өсуін және оның жапырақтарының химиялық құрамын бір уақытта ескеру. Екінші ереже - бір уақытта кем дегенде үш элементті анықтау керек, өйткені оларды өсімдіктің пайдалану өзара байланысты болып келеді. Үшінші ереже-ауа-райының жағдайын, топырақтың ылғалдылығы мен тығыздалуын, химиялық заттарды қолдануды және басқа да мәселелерді ескеру қажет, өйткені мұның бәрі өсімдік тамырларына қоректік заттардың түсуіне және олардың өсімдік өмірінде қолданылуына әсер етеді және бұл процестерді нашарлатуы немесе күшейтуі мүмкін.

Өсімдік диагностикасы түрлері.

Өсімдік диагностикасы визуалды, химиялық (жапырақ бойынша және өсімдік тіндері бойынша), функционалды немесе физиологиялық диагностикалау болып бөлінеді.

Минералдық тыңайтқыштарды қолдану практикасында ең ертесі болып өсімдіктердің қоректенуін сыртқы нышандары бойынша диагностикалау, яғни визуалды диагностикалау саналады. Минералдық қоректенудің визуалдық диагностикасына С. М. Воробьев (1917), М. А. Белоусов (1937), А. В. Соколов (1944), К. П. Магницкий (1960, 1964), В. В. Церлинг (1960) еңбектерінде көп көңіл бөлінген.

Визуалды диагностика әдісі топырақтағы қоректік заттардың жетіспеушілігінен немесе артық болуынан туындаған өсімдіктердің морфологиялық белгілерінің өзгеруіне негізделген.

Визуалды әдістің дәлдігі көбінесе сипаттамалық белгілерде пайда болатын элементтердің күрт жетіспеушілігі немесе артық болуының сыртқы көзге көрінбеуі әсерінен бұл әдістің дәлдігі төмендеуі мүмкін. Сонымен қатар, визуалды белгілер температураның немесе судың режимдерінің ауытқуынан, зиянкестердің немесе аурулардың зақымдануынан туындауы мүмкін.

Өсімдіктердің ашығуы элементтердің оңтайлы арақатынасының қысқа мерзімді ауысуымен байқалады, ол өсудің қолайсыз сыртқы факторларының - жарықтың, ылғалдылықтың, температураның, аэрацияның үйлесімімен жоғары қоректік фонында да көрінуі мүмкін.

Тәжірибе жүзінде өсімдікте кейбір қоректік заттардың, мысалы, аммоний азотының, хлордың, марганецтің артық болуы жиі байқалады.

Әр түрлі дақылдардың қоректік заттарға деген қажеттілігі бірдей емес, сондықтан бір егісте қара бидай калийдің жетіспеушілік белгілерін көрсетпестен жақсы өнім бере алады, ал картоп қалыпты дами алмайды.

Визуалды диагностика жүргізуде бағаланатын жағдайлар:

-учаске, егіс өсімдіктерінің жалпы жағдайы;

-өсімдіктердің массасы, биіктігі, дамудың вегетациялық кезеңге (фазаға) сәйкестігі;

-интеродтардың ұзындығы (жас өсімдіктерде олар қысқа) ;

сабақтың орындылығы, икемділігі және жетілуі, мысалы, теңдестірілген тамақтану кезінде сабақ шеңберге толық сәйкес келеді; --жетілу жоғарыдан 3-ші интерод деңгейінде кесілген түспен бағаланады;

-жапырақтардың серпімділігі, деңгейлердегі жапырақтардың түсі және деңгей ішіндегі бұзылулардың сипаты;

-тамырлардың дамуы, тамыр түктерінің болуы, тамырлардың түсі.

Бағалау нәтижелері бойынша өсіру технологиясын өзгертуге бағытталған қорытындылар жасалады және ұсыныстар жасалады. Теңгерімсіз қоректенуді ішінара ғана түзетуге болады, өйткені минералды қоректендіру элементінің жетіспеушілігінің сыртқы белгілерінің пайда болуы өсімдіктердің метаболизміндегі терең өзгерістерді көрсетеді, оны кейіннен жою мүмкін емес. Визуалды диагностикада өсімдіктердің қоректенуін болжамды бұзылуын растау үшін инъекция және бүрку әдістері қолданылады.

Химиялық диагностика-жапырақтарды, шырындарды, жапырақшаларды, тамырларды және сабақтарды химиялық талдау нәтижелері бойынша өсімдіктердің қоректену жеткіліксіздігін анықтау. Химиялық талдау нәтижелеріне сүйене отырып өсімдіктегі жеке элементтердің жетіспеушілігін анықтай аламыз. Химиялық диагностиканың қарапайым әдісі-Магницкий әдісімен далалық жағдайда жапырақ жапырақшаларынан немесе тамырларынан алынған шырындарды тамшылатып талдау, сондай-ақ Церлинг ОП-2 құрылғысымен өсімдік тілімдеріне тікелей талдау жүргізу. Алынған шырынның немесе кесектердің бояуы эталонмен салыстырылады. Өсімдіктердің қалыпты қоректенуі мен олардағы метаболизмнің бұзылуы тек элемент жетіспеушілігін ғана емес, сонымен қатар жеке элементтердің артық болуы жайлы хабар беруі мүмкін. Өсімдіктердің қоректену жағдайларын толық анықтау және тыңайтқыштарды тиімдірек қолдану үшін өсімдік дамуының жекелеген фазаларында диагностикалық деректерді және топырақтың талдау нәтижелерін дұрыс оқи білу өте маңызды.

Химиялық диагностиканың кемшілігі, визуалды диагностика сияқты, ақпарат алудың кешігуі болып табылады. Қолайсыз метеорологиялық жағдайларда өсімдіктерді қоректендіруден кейін химиялық диагностика жасау үшін алынған деректер бұрмаланған болады. Химиялық диагностика нәтижелерін өсімдікті үстеп қоректендіру қажеттілігін анықтап, келесі жылға дайындалған тыңайтқышты қолдану жүйесіне түзету, енгізу мақсатына пайдалануға болады. Химиялық диагностика қорытындысын өсімдік массасының мәнімен салыстыру керек.

Қоректік заттарды сіңіру әрқашан олардың өсімдікке деген қажеттілігінің салдарынан бола бермейді. Бұл химиялық диагностикалық әдістердің негізгі жетіспеушілігіне байланысты. Сонымен қатар, элементтердің жетіспеуі немесе артық болуы өсімдіктердің басқа қоректік заттарды сіңіруінің бұзылуына әкелуі мүмкін. Сонымен, фосфордың жетіспеушілігі нитраттардың жиналуына, бордың жетіспеушілігіне әкеледі. Бұның азотпен қоректенуге ешқандай қатысы жоқ.

Функционалды диагностикалық әдістер физиологиялық-биохимиялық процестердің қарқындылығын анықтау арқылы өсімдіктердің қоректік заттарға қажеттілігін бағалауға мүмкіндік береді. Сонымен, азотпен қамтамасыз ету деңгейі мен қажеттілігі, тіндердің нитраттарды нитриттерге алмастыруына, яғни нитрат-редуктат ферментінің белсенділігіне қарай анықталады (Муравин, Слипчик, Плешков, 1978) .

А. С. Плешков және Б. А. Ягодин (1982) хлоропласттардың фотохимиялық белсенділігін анықтау үшін диагностикалық әдіс әзірленді, ол диагностикаланатын өсімдіктердің жапырақтарының орташа үлгісіндегі хлоропласт суспензиясының фотохимиялық белсенділігін өлшеуге негізделген, содан кейін қоректік заттарды қосу арқылы талдау. Суспензияның фотохимиялық белсенділігінің бақылаумен салыстырғанда элементтердің жоғарылауы бұл элементтің жетіспеушілігі, төмендеуі - артық және бірдей белсенділікпен - оңтайлы деген қорытынды жасалады.

Ұсынылған әдіс 40-50 минут ішінде өсімдіктердің 12-15 макро және микроэлементтерге деген қажеттілігін анықтауға және тамыр және тамырдан тыс қоректендіру бойынша ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді.

Өсімдіктің фосфорлық қоректену диагностикасы.

Фосфордың жетіспеушілігі өсімдіктерде келесі түрде көрінеді:

-трикарбон қышқылдары циклінің белсенділігінің төмендеуі, ақуыз синтезі,

-белокты емес азот қосылыстарының жинақталуының артуы,

-крахмал мен целлюлоза синтезінің төмендеуі, қатты жетіспеушілігінен қанттың түзілуі баяулайды,

-қанттың жиналуын және антоцианин мөлшерін арттыру.

Фосфордың жетіспеушілігі қызанақ, алма, қарлыған, шалғамда жақсы көрінеді, білінеді.

Фосфордың жетіспеушілігі жасушаның бөлінуінің тежелуіне, өсімдіктердің өсуінің шектелуіне әкеледі. Фосфор жетіспегенде өсімдік жапырақтары қою жасыл, лас жасыл, содан кейін қызылдан күлгінге дейін болады. Ескі жапырақтар бірінші кезекте зардап шегеді. Пайда болған жапырақтары кішкентай, ұсқынсыз, гүлдері кішкентай. Жемістер мен цитрустарда жемістердің мерзімінен бұрын түсуі, дәнді дақылдарда дақылдардың жұқаруы байқалады.

Егіншілікте фосфордың жетіспеушілігінің белгілері басқа элементтермен салыстырғанда қиынырақ анықталады. Фосфордың жетіспеушілігі жеткілікті мөлшерде топырақта, мына көрсеткіштер өзгерген кезде, мысалы, РН, гумустың мөлшері және ұсақ фракция, алюминий, кальций, темір мөлшері байқалуы мүмкін. Құрғақшылық пен төмен температурада, оттегінің жетіспеушілігінде фосфордың өсімдік құрамына түсуі азаяды. Өсімдіктердің фосфорға қажеттілігі әсіресе максималды өсу фазаларында артады.

Фосфордың артық мөлшері көбінесе жабық грунттарда байқалады, егіс алқабында сирек кездеседі. Фосфордың артық мөлшері өсімдіктердің ерте қартаюына әкеледі, ескі жапырақтардың сарғаюынан және өлуінен басталады, репродуктивті органдардың тез дамуына әкеліп соғады.

Фосфордың жоғары дозаларын қолдану кальций мен микроэлементтердің жетіспеушілігін тудырады, мысалы, мырыш, темір, бор, мыс, марганец, токсинді элементтердің - алюминий мен ауыр металдардың өсімдікке түсуі азаяды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.