Деректер талдаушысы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Реферат

Тақырыбы: Мәліметтер қорын жобалау. Реляциялық дерекқор тілі, SQL деректері. Функциялар мен мүмкіндіктер

Тексерген:Кубашева А.А
Орындаған: Тұрсынбай Р.А
АиУ ТИПО 22 қт

Кіріспе
Ақпараттардаң құрылымы мен қасиеттерін біліп, оны іздеп табу, ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, өңдеу, тарату және күнделікті тіршілікте керегінше пайдалана білу өркениет өріне бет бұрудың негізі.
Қазіргі уақытта адам іс-әрекетінің барлық салаларында компьютерлік технология кеңінен қолданылатын болды және оның маңыздылығы барған сайын арта түсіп отыр. Осыған байланысты, жаңа программалардың тасқыны, көптеген адамдарға кәсіптік-ақпараттық технология құралдарын жоғары дәрежеде білу қажеттігін көрсетеді. Бұл салаға мемлекеттік тұрғыдан да барынша көңіл бөлінуде. Осы орайда жоғары және орта кәсіптік мамандар үшін информатика және компьютерлік техника пәнінің ана тілімізде оқытылуы, қазақ тілінді компьютер программаларының жасалуы бүгінгі өмірдің өзекті қажеттілігіне, сұранымына айналды.
XXI ғасыр адамзат дамуының жаңа сатысы - ақпаратты қоғамға өтуімен сипатталады. Сондықтан да,таза қазақ тілінде сөйлеуге тиісті салалардың бірі - информатика және компьютерлік техника.
Ақпараттың қазіргі әлемдегі маңызы бұрын-соңды болмаған дәрежеге жетті. Осы тектес жұмыстардың сапасы мен тиімділігі экономикамыздың сапасы мен тиімділігін анықтай бастайды. Академик А.А.Харкевичтың есебі бойынша ақпараттық ағынның жалпы мөлшері орташа есеппен өндірістік потенциалдың квадратына пропорционал түрде өсіп отырады. Басқаша айтқанда, еліміздегі өндірістік күштердің екі есе өсуі ақпараттық ағынның төрт есе өсуін қажет етеді. Барған сайын ұлттық дамудың барысы ақпараттық ресурстардың жағдайына тәуелділігі арта түседі. Соғыстан кейінгі дәуірде ең бірінші болып ақпараттық революцияның жемісін өз пайдасына қолдана білген халық - жапондықтар болды.
XXIғасырдың бас кезіндегі адамзаттың даму процесі информациялық қоғамның қалыптасуымен ерекшеленеді, оның негізгі бағыты информация және оны өңдеу ұғымымен анықталады. Осыған байланысты бірінші кезекке қарапайым еңбек құндылығы мен табиғи байлықтар емес, білім құндылығы шығады. Информация мемлекеттің даму деңгейін анықтайтын стратегиялық ресурсқа айналып, ақпараттық мәдениетті қалыптастыру, яғни мәлімет өңдеу мен оны тасымалдау ісін атқару өркениетті дамудың қажетті шарты болып табылады.
Ақпараттық революцияның негізінде басымыздан өткеріп отырған қазіргі кездегі микропроцессорлық техника мен оның технологиясының қарқынды өсуі жатады. Көшірме машиналардан бастап телекске дейін, электронды - есептеуіш машиналардан (ЭЕМ) бастап байланыс серіктеріне дейін әр түрлі техниканы өндіретін ақпаратты - индустрия қарқынды дамуда.
Соңғы кездегі жеке пайдаланылатын компьютерлердің өндірісте, бизнесте кеңінен қолданыла бастауы жалпы көпшілікке кәсіби информациялық технологияларды пайдалана білудің аса қажеттігін көрсетеді. Біздің қоғамымызда болып жатқан өзгерістер орта білім беру саласының дамуына да өзгерістер енгізуге себепші болды. Айта кету керек, еліміздегі мыңнан аса мектептерге интерактивті тақталар орнатылды. Міне, осының бәрі ақпараттық қоғамның жоғарылағанын, дамып келе жатқандығын, әлі де дами беретіндігін көрсетпей ме?!
Ақпараттық қоғамға көшу перспективалары әлеуметтік, құқықтық және техникалық сипаттағы көптеген мәселелерге қозғау салды. Мысалы, өндірісте автоматтандырылған техниканы пайдалану адамның қатысуына бағдарланған бүгінгі технологияны толық өзгертуге әкелді деуге болады. Мұндай технологияларды жасау ісі басталып та кеткен. Жаңа қоғам мүшесін өз бетінше өмір сүруге дайындау да өзгеріп келеді. Оқытудың жаңа түрлерін жасаудағы ізденіс жұмыстары да жанданып келеді. Олар келешекте бүгінгі дәстүрлі түрлердің орнын баспақ. Мамандықтар, кәсіпкер номенклатурасы мен еңбекті ұйымдастыру әдістері де толығынан өзгерістерге ұшырамақ.
Американдықтар ең соңғы ғылыми - техникалық жетістіктерді біліп отыру үшін қазіргі таңда шет елдерде барлық маңызды зерттеулер бойынша шығатын ақпараттарға иелік жасау керектігін мойындап отырғандай. Ақпараттық тұрғыдағы надандық бұл күндері технологиялық банкроттыққа, ұлттық тоқыраушылыққа соқтырады, Елді шикізаттық колонияға және көнеленген технологияны үйіп тастайтын қоқыс алаңына айналдырады.
Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында. Ақпараттық экономика теория ғана емес, өндірісте немесе қызмет көрсету аясында экономикаға бет бұрмаған бір де бір сала жоқ, - дейді американдық экономист П. Хауке. 70-жылдар шамасында Батыс елдеріндегі ғылыми және техникалық прогрестің көшбасшылары ақпараттық қоғам туралы бір ауыздан айтқан еді. Бүгінде пайда болған сол қоғамның қазіргі талабы мен ұраны: Неғұрлым көбірек және тезірек ақпарат алу болып отыр.

Негізгі бөлім
Мәліметтер қорларының жүйесі объекттердің екі түрін: объекттерді және байланыстарды көрсетуге мүмкіндік беруі керек. Сонымен бірге олар арасында принципиалды айырмашылық жоқ: байланыс арнайы түрдегі объект болып табылады. Мәліметтерді модельдеудің үш амалы (иерархты, желілік, реляциялық) пайдаланушыға байланыстарды көрсету мен өңдеуге мүмкіндік беретін әдістерімен айырылады.
Индексті-тізбектелген файлдар белгілі жазбаға тікелей қол жеткізудің проблемаларын шешті. Мысалы, САТУЛАР файлдан бірінші жазбаны оқып, клиенттің атын және адресін анықтағымыз келсе, клиент идентификаторын қолданамыз. Енді біздерге керісінші есепті шешу керек болсын: белгілі клиент - ке (мысалы, идентификаторы ID=100) барлық сатуларды анықтағымыз келеді. Файлдық жүйеде тікелей бұл сұраққа жауап ала алмаймыз. Осындай сияқты қолданбалы есептерді шешу үшін мәліметтер қорын басқару жүйелері өңделген. Мәліметтер қорын қолданатын бірінші ақпараттық жүйе 60-шы жылдары (XX ғ.) пайда болған. Ол иерархиялық моделъде негізделген болатын. Мәліметтер арасындағы қатынастардың иерархия түрдегі құрылымы болатын мәліметтер моделі иерархиялық модель болып табыла - ды. Бұл модельдер ертерек пайда болған, қазіргі кезде осы заманғы реляциялық модельдерге қарағанда сирек қолданылады. Бірақ та осы модельдер негізінде жұмыс жасайтын жүйелер әлі де қолданылады. Нақты ортада көптеген байланысгар иерархияларға сәйкес болатыны иерархиялық модельдің пайда болуына себеп болды. Объекттер кластары арасындағы өзара байланыстарын көрсету үшін иерархия қарапайым және де орынды.
Иерархиялық модельде негізгі ақпараттық бірліктер мәліметтер қоры, сегмент және өріс болып табылады. Мәліметтер қорларын басқаратын жүйе көмегімен қол жететін мәліметтердің минималды бөлінбейтін бірлігі мәліметтердің өрісі деп аталады. Мәліметтер қорларының мәселелерін қарастыратын DBTG (Data Base Task Group) американ ассоциациясы терминологиясы бойынша сегмент деп түсінетін бөлік жазба болып табылады. Сонымен бірге осы ас - социация терминдері бойынша екі түсініктеме: сегмент muni иемесе жазба muni және де сегмент данасы немесе жазба данасы анықталады.
Мәліметтердің элементтер типтерінің аталған жиыны сегмент muni деп аталады. Мәліметтердің элементтерінің немесе белгілі өрістерінің мәндерінен сегмент экземпляры құрастырылады. Иерархиялық модельде әр сегмент типі біртекті жазбалар жиынын құрастырады. Берілген жиында әртүрлі жазбаларды бөлу үшін сегменттің әр типінің кілті немесе кілттік атрибуттар жиыны (өрістер, мәліметтер элементтері) болу керек. Сегмент данасын бір мағналы идентификациялайтын мәліметтер элементтерінің жиыны кілт деп аталады.
Иерархиялық модельде сегменттер бағытталған ағаш құрамды графқа бірлеседі. Графтың бағытталган қабырғалары сегменттер арасындағы иерархиялық байланыстарды көрсетеді деп есептеледі: иерархия бойын - ша жоғары тұрған және қарастырылып отырған сегмент типімен байланысқан сегменттің әр данасына қарастырылып отырған (бағынышты) сегмент типінің бірнеше (көп) даналары сәйкес келеді.
Иерархияның жоғарғы денгейінде тұрған сегмент типі онымен бағытталған иерархиялық қабырғалармен байланысқан сегментке қарай логикалық бастапқы деп, ал соңғылары логикалық бағынышты деп аталады. Кейде бастапқы сегменттер аналық сегмент деп, ал бағыншыты сегменттер ұрпақтық сегменттер деп аталады.
Концептуалды деңгейде иерархиялық модель терминдерінде мәліметтер қорының сұлбасы түсініктемесі анықталады. Бөлек ағаштар жиындары иерархиялық мәліметтер қорының сұлбасы болып табылады, осы модельдегі әр ағаш физикалық мәліметтер коры деп атала - ды. Әр физикалық мәліметтер қоры келесідей иерархиялық шектеулерді қанағаттандыру керек:
-- Әрбір физикалық мәліметтер қорында түпті сегмент яғни логикалық бастапқы (аналық) сегменті жоқ болады;
-- Әрбір логикалық бастапқы сегмент логикалық багынышты сегменггердің еркін санымен байланысуы мүмкін;
-- Әрбір логикалық багынышты сегмент тек қана жалғыз аналық сегментпен байланыса алады.
Сегменттер даналары арасында да иерархиялық байланыстар бар болады. Аналық сегменттің бір типімен байлансықан бір типті ұрпақ даналар егіздер деп аталады.
Сонымен, иерархиялық модельде мәліметтер екі категорияға бөлінеді: басты және бағынышты. Иерархияда файлдың әр бағынышты жазбасында жалғыз ғана бағындыратын жазба болады. Бір жаз - ба түрінде жазылған сатулар туралы мәліметтердің орнына ШОТТАР файлын орнатайық. Әрбір клиентте бірнеше шот болуы мүмкін. Әрбір шот бірнеше жолдардан (жазбалардан) турады, шоттың құрамы ШОТ_ЖОЛДАРЫ файлда көрсетіледі. Сонымен, САТУЛАР файлы орнына бізде: ШОТТАР және ШОТ_ЖОЛДАРЫ файлдар бар. Бұл файлдарда клиенттерге шоттар бағынышты , ал шоттарга шот жолдары бағынышты . Иерархиялық мәліметтер қорында бұл үш файл физикалық көрсеткіштермен байланысады яғни жазбаларға қосындыланған мәліметтер өрістерімен. Көрсеткіш -- жазбаның дискідегі орынын белгілейтін физикалық адрес. Клиент туралы әрбір жазбада осы клиенттің шотының бірінші жазбасына көрсеткіш орнатылады. Ал, шоттардың жазбаларында басқа басқа жазбалар мен шот жолдарының жазбаларына көрсеткіш орнатылады. Сонымен, жүйе белгілі клиенттің барлық шоттарын және шот жолдарын таба алады.
Клиеттер, шоттар жане шо жолдары арасындағы иерар - хия 1.5.2 суретте келггірілген. Бұл файлдарда клиенттерге шоттар баынышты , ал шоттарға шот жолдары бағынышты . Иерархиялык мәліметтер қорында бұл үш файл жазбаға қосылған мәліметтер өрістерімен немесе физикалық көрсеткіштермен байланысады. Көрсеткіш -- жазбаның дискідегі орынын белгілейтін физикалық адрес. Клиент туралы әрбір жазбада осы клиенттің шотының бірінші жазбасына көрсеткіш орнатылады. Ал, шоттардың жазбаларына басқа жазбаларға және шот жолдарының жазбаларына көрсеткіш енгізілді. Сонымен, жүйе белгілі клиенттің барлық шоттарын және шот жолдарын таба алады.
Иерархиялық мәліметтер қорына клиенттер туралы мәліметтерді қосайық. Мысалы, біздің клиенттер -- сауда компаниялары, біздерге әр компанияның дүкендерінің тізімі керек. Онда сұлба 1.5.3 суреттегі түрге түрленеді. Мұнда ӨКІЛ деп белгілі дүкенге тауарларды сатып алушыны түсінеміз.
Иерархиялық модельдің кемшілігі бар, себебі барлық қатынастарды иерархия түрінде көрсету мүмкін емес. Мысалы, біздер шоттармен сауда агенттер арасындағы байланысты сұлбаға енгізгеніміз жөн (сауда агенттерге делдалдық ақшаларды есептеу үшін). Онда сұлба келесі түрге келеді 1.5.4 суретті қараңыз). Бірақ ол иерархиялық емес, себебі бір бағынышты файлда екі басты файлы бар.
Мұндай қатынастар желілік деп аталады. Егер де файлдағы әр жазба басқа бірнеше файлдардың жазбаларына бағынатын болса мәліметтер арасындағы қатынастар желілік деп аталады. Осындай қатынастарды өңдеу қажеттіліктері себептерінен 60-шы жылдардың (XX ғасыр) аяғында желілік маліметтер қорларын басқару жүйелері пайда болды. Иерархиялық жүйелердегідей желілік мәліметтер қорларының жүйелерінде мәліметтерді байланыстыру үшін алдын ала анықталған физикалық көрсеткішітер қолданылды. Иерархияда әр ұрпақта (файлдағы бағынышты жазбада) тек қана жалғыз анасы (иерархияда бағындыратын жазба) балады. Желілік модельдер әртүрлі файлдардағы жазбалар арасында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.