Кассалық операциялар аудиті

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3

1
Кассалық операциялар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .
4
1.1
Ақшалардың қозғалысын ішкі бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4
1.2
Кассалық операциялар есебін жүргізудің тәртібі ... ... ... ... ... ... ... .
8
1.3
Кассадағы тексеру ревизия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
10

2
Арман ЖШС кассасындағы ақшалар шоты бойынша жүргізілетін операция ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

15
2.1
Кассалық кітап жүргізу және толтыру үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
15
2.2
Кассадағы кіріс және шығыс ордері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
17

3
Кассалық операциялар аудиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
21

Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
22

Кіріспе

Қай саладағы кәсіпорындар сен ұйымдар болмасын өз қызметі барысында басқа заңды және жеке тұлғалар мен қарым қатынас жасайтындығы белгілі. Сол уакыттағы операциялардың барлығы дерлік ақшасен есеп айырысу арқылы жүргізіледі десек қателеспейміз. Ал ақш арқылы есеп айырысу белгілі бір заңға сәйкес жүргізілуді қажет етеді .Біздің елімізде қажет ететін кәсіпорындар мен ұйымдар ақшалармен есеп айырысу операцияларын Қазақстан республикасының Ұлттық Банк мекемесі белгіленген ережелер мен тәртіпке сәйкес жүргізіліп отырады. Кәсіпорындар мен ұйымдарда ақшалар арқылы есеп айырысу операцияларының есебін жүргізгенде мыналарды басшылыққа алу керек.
-ақшалар арқылы есеп айырысу операцияларын толық және уақытылы дер кезінде есептеу
-Кәсіпорындар мен ұйымдардағы ақшадардың тәуелділігін және олардың тиімді пайдалануын бақыла
-есеп айырысу ,толек тәртібін бақылау ,кәсіпорын ақшаларының кіріске алынуы мен шығыс етілуін дұрыс есептеу
Қазіргі кезде ақшалар қозғалысын басқару қаржы нарығының күрделілігіне байланысты маңызды мәселе болып саналып отыр. Кәсіпорындар мен ұйымдардың ақшалары олардың кассасындағы есеп айырысу және валюталық шоттарындағы ақшаларынан сондай ақ аударылған жолдағы ақшаларынан құралады. Кәсіпорындар мен ұйымдардың бухгалтерлерлік балансындағы ақшаларының калдығы деп аталатын бабында осы жоғарда аталған ақшалар шоттарындағы ақшалардың барлық қалдығының жиынтық соммасы жазылады.
Жалпы осы курстық жумысымда кассадағы ақша қаражатына және кассадағыақшалар шоты бойынша жүргізілетін операциялар есебінің маңызын ашып көрсетуге тырысамын.

1 Кассалық операциялар аудиті
1.1 Ақшалардың қозғалысын ішкі бақылау

Кассалық операциялар - бұл банк клиенттерінің ақшалары мен құндылықтарын қабылдап-өткізу бойынша банктік операциялар.
2-деңгейдегі банктердің кассалық операцияларды жетілдіру тәртібі 1999 жылғы 15 карашадағы № 394 ҚР 2- деңгейдегі банктернің кассалық операцияларын жүргізу ережелеріне сәйкес жүргізіледі.
Олар бойынша келесілер карастырылған: кассалық операцияларды жүргізудің жалпы тәртібі; ақшаны жеткізу және сақтау тәртібі; ақшаның төлем кабілеттілігін аңықтау тәртібі; зақымданған банкноттар мен ақаулы тиындарды айырбатсау және жою тәртібі.
Кассалық операцияларды жүргізудің жалпы принципі кассирдің құндылықтар мен қолма-қол ақшаны қабылдау және беру операцияларын кіріс және шығыс кассалық құжаттарға сәйкес рәсімделген бухгалтерлік бөлім қызметкерлерінің үкімі негізінде жүзеге асыруына бағытталады. Әрбір кассирді жұмыска қабылдау кезінде толық материалдық жауапкершілік туралы келісім-шарт жасалады. Жұмыс күнінің басында операциялық кассадағы кассирлері меңгерушілінен аванс ретінде белгілі бір қолма-қол (акты бойынша) сомасын алады және жұмыс күні сонында оны пайдаланғандығы туралы есеп береді. Бір күн ішіндегі барлық кассалық операциялар аякталғаннан кейін кассирлер бухгалтерия қызметкерлерінің мәліметтері мен өзі жүргізген операцияларының жалпы сомасын салыстырып, одан кейіп құндылықтар мен қолма-қол ақшаларды ақша қоймасына өткізеді. Кассалық операциялар бойынша Барлық құжаттар банк мекемесінің бухгалтериясында алдыя ала тексерілгеннен кейін кассирлерге түседі.
Клиенттерден олардың шоттарына есепке алуға арналған, банк кассасына қолма-қол ақшаларды қабылдау кіріс кассалық кұжаттармен жүргізіледі.
Басқа қүндылыктарды қабылдау баланстан тыс ордерлермен рәсімделеді.
Клиент банкноттар мен тиындар тізімдемесімен бірге толтырылған кіріс кассалық құжатты бухгалтерия қызметкеріне өткізеді. ол кіріс кассалық қүжаттың дұрыс толтырылуын тексереді, оны рәсімдейді және кіріс бойыніпа кассалық журналда акта сомасын көрсету үшін құжаттарды бухгалтер-бақылаушыға өткізеді. Өз кезегінде бухгалтер-бақылаушы кіріс кассалық құжатты кабылдағаннан кейін операция жүргізген қызметкердің қолын және оның растығын тексереді, онда көрсетілген соманың сәйкестігін, сонымен қатар осы құжатта көрсетілген соманын растығын салыстырады, содан кейін кіріс бойынша бас журналға қол қойып тіркейді.
Кассир кіріс кассалық құжаттарды тексергеннен кейін клиент шақырып, одан көрсетілген соманы қабылдап алады. Содан кейін құжатта көрсетілген соманы нақты сомамен салыстырып, сәйкес келген жағдайда кассир кұжатка қолын қойып, түбіртекке немесе кіріс ордерінін көшірмесіне мер қойып, оны ақша салған тұлғаға береді. Егер өткізілген ақша мен көрсетілген сома арасында сәйкессіздік байқалса, онда өткізілген құжат қайта рәсімделіп, кассалық журналға өзгерістер енгізіледі. Кассир қолма-қол ақшаны кабылдағаннан кейін Хабарландырудан түбіртекті және ордер кесіп алады және түбіртекті ақша енгізушіге береді, ал кассир қолымен расталган ордер ақшаның нақты түсуін кіріс бойынша кассалық журналда белгілейтін және келесі күні көшірмемен бірге клиентке берілетін бухгалтерия қызметкеріне бағытталады. Осыдан. клиенттер шотына еңгізілген сомалар бойынша соммаларға екі құжат ұсынылады - түбіртек және ордер. Бөлек операциялар бойынша ақшалардың банк кассасына түсуі Кіріс кассалық ордерлерді жасау жолымен рәсімделуі мүмкін.
Жұмыс күнінің сонында кассир кіріс кассалық құжат негізінде бір кұн ішіндегі кассалық айналым және құндылыктардың қалдығы туралы есептілік анықтамасын жасап, олардағы мәліметтерді нақты қабылданған сомамен салыстырады. Аныктамаға кассир қолын қояды және онда көрсетілген кассалық айналым кассалық журналдағы жазбалармен салыстырылады.
Кассир жұмыс күнінің сонында касса менгерушісіне анықтама және кіріс құжаттарымен бірге қабылданған акшаларды буып-түйіп өткізеді. Нақты сәйкесіздік бойынша акт жасалады.
Касса менгерушісі қабылданған соманы анықтама және кіріс құжаттарымен салыстырып, қолын қояды. Сонымен қатар жұмыс күні ішінде қабылданған барлық ақша сомалары операциялық кассаға кірістеліп, сол жұмыс күні ішінде клиентердің сәйкес шоттарына есептелуі қажет.
Ақшалай чектік кітаптар қатаң есептеме олардын есебі 7339 Әр түрлі құндылықтар және құжаттар баланстан тыс шоттында жүргізіледі.
Клиент қолма-қол ақша алу үшін толтырылған кассалық құжаттарды өзіне кызмет көрсетуші бухгалтерия қызметкеріне ұсынады, ол сәйкес тексеру және рәсімдеу жүргізгеннен кейін шығыс бойынша кассалық журналда чек сомасын немесе шығыс кассалық ордерді жазу үшін оларды кассирге, бухгалтер-бақылаушыға өткізеді. Және клиентке ақшалай чектен бақылау маркасын береді, ал чектін өзін бухгалтерия қызметкерлері кассирге өткізеді.
Шығыс құжаттарын алғаннан кейін, бухгалтер-бақылаушы келесілерді жүргізуге міндетті:
- банктің ақшалай құжаттарына қол коюга өкілеттілігі бар жауапты түлғалардың қолын растай, тексеру;
- санмен көрсетілген соманы жазбаша көрсетілген сомамен салыстыру;
- клиенттін лауазымды тұлғаларының қолын және олардың растығын тексереді.
Кейін шығыс кассалық кұжаттар кассирге өткізіледі, ол келесілерді тексереді:
- қолма-қол ақша алу кезінде клиенттердің құжаттағы қолын және клиенттің жеке куәлігін тексереді;
- берілетін қолма-қол ақша сомасын салыстырады;
- кассаға ұсынылатын бақылау маркасының нөмірін ақшалай чектегі нөмірмен салыстырып, оған бақылау маркасын жабыстырады.
- клиент көзінше берілетін, дайын акта сомасын қайта есептен береді және шығыс құжатына қолын кояды.
Жұмыс күнінің соңында кассир есепке қабылдаиған қолма-қол ақша сомасын шығыс кұжаттар сомасы және қолма-қол ақша қалдықтарымен салыстырады, содан кеипі бір күн ішіндегі кассалық айналым және кұндылықтардың калдығы туралы есептілік анықтамасын құрайды, қолын қояды және кассалық айналымды бухгалтер-бақылаушының кассалық журналындағы жазбалармен салыстырады. Салыстырып тексеру касса журналында кассирдің және кассир анықтамасында бухгалтер-бақылаушылар қолдарымен рәсімделеді.
Сәйкессіздік анықталған жағдайда кассир ол туралы касса меңгерушісіне хабарлап, түсінікхат жазып, нақты сәйкессіздік бойынша акт жасайды. Сол күні кем шыққан ақша сомасын кассир өзі өтеуі қажет, егер бұл мүмкін болмаған жағдайда кассир жетіспеушілікті өтеудің нақты мерзімін көрсетіп міндеттеме толтыруы қажет. Егер шығыс операцияларын касса менгерушісі орындаса, онда бір күн ішіндегі кассалық айналым және құндылықтардың калдығы туралы есептілік анықтамасы жасалмайды, ал шығыс бойынша барлық айналымдар бір күн ішіндегі кассалық айналым туралы жиынтық анықтамаға енгізіледі.
Кассир қолма-қол ақша мен бір күн ішіндегі шығыс кассалық құжаттар қалдығын есептілік анықтамасымен бірге касса меңгерушісіне қабылданған және өткізілген ақша есебінің кітабына қол кою арқылы өткізеді. Меңгеруші тексеріп, есептілік анықтамасына қолын қойып, оны касса күніндегі құжаттарға тіркеп тігу үшін жібереді.
Кассир кассалық айналымды операциялық қызметкерлсрдің кассалық журналымен салыстырғаннан кейін касса меңгерушісіне қолда бар ақша қалдықтарын анықтама және кассалық құжаттармен бірге белгіленген тәртіпге өткізеді. Касса меңгерушісі кассирден ақшаны, есептілік анықтамасы мен құжаттарды қабылдағаннан кейін операциялық қызметкерлердің кассир анықтамаларында көрсетілген кассалық айналым сомаларынын расталғандығын және ақша қалдықтары анықтамасының дұрыс шығарылғандығын тексереді. Содан кейін операциялық касса кассирлерінің есептілік анықтамасының мөліметтері мен қайта есептеу кассасының қабылдаған ақша сомасы туралы журналдағы жазбалары бойынша, сондай-ақ олардын өзі кабылдап-өткізетін ақша кұжаттары бойынша жиынтық анықтаманы жасайды және олардын нәтижелерін бухгалтерлік есеп мәліметтерімен салыстырады. Салыстырып тексеру бір күндік кассалық, кұжаттарда сақталатын анықтамада. бухгалтерия қызметкерінің қолымен рәсімделеді.
Касса меңгерушісі касса акпарынан кейін шығыс және кіріс бойынша бөлек кассалық құжаттарды калытастырады. Баланстан тыс құжаттар алдымеи кіріс, кейін шығыс болып баланстан тыс шоттар нөмірі бойынша теріледі. Әр күн бойынша кассалық құжаттар келесі күннен кешіктірілмей бөлек папкаларда жинақталып, бас бухгалтерге қол қоюга ұсынылуы кажет. Жинақталған кұжаттардың сомалык мәліметтері есептеуіш машиналарда есептелінеді.
Валютадагы сома ҚР Ұлттык банк бағамы бойынша теңгедегі шетел валюта сомасына сәйкес келуі қажет. Есепті жүргізген қызметкердің қолы койылған кіріс және шығыс кассалық және балалстан тыс ордерлер бойынша есептілік лентасы бөлек папкада басқа кұжаттардын алдында орналастырылады.
Кұндылыктардың сақталуына жауапты тұлғалар ақша қоймасында келесілерді тексеруге міндетті:
- сақталатын құндылықтардын, кітаптар мен құжаттардын қоймаға енгізілуін;
- айналым кассасы мен басқа да құндылыктардын нақтылығы бухгалтерлік есеп мәліметгері мен құндылықтар есебі кітабында көрсетіліген қалдықтармен сәйкес келуін.

Кәсіпорындар мен ұйымдардағы ақшадардың қозғалысын ішкі бақылаудың қажеттілігі.
А)активтердің түгелдігін бақылау үшін
Ә) Кәсіпорындардың қаржылық саясатпен сәйкестігін қамтамасыз ету үшін және тағы да баска жағдайдарға байданысты.
Ақшалар және басқа да өтімділігін жоғары активтерге ішкі бақылау жасаудың қатал жүйесі қаржылық есепті ұйымдастырушылар үшін ақшадар мен олардың баламаларына жүргізілген бақылаулар дәл және сенімді ақпарат болып табылғандығына сенімділіктерін арттырады. Ақшалардың сакталуын камтамасыз ету яғни оны корғау көптеген кәсіпорындар мен ұйымдардың ең маңызды мәселе болып табылады. Ақшаларды жасыру немесе оны ұрлау өте оңай өйткені олардың белгілері бір белгілері жок және тез айырбасталады. Кәсіпорындар мен ұйымдарда ақшаларға ішкі бақылау жасау мынадай функцияларды жүзеге асыру яғни атқарылуы қажет.
Кәсіпорындар мен ұйымдардағы ақшалардың қозғалысын ішкі бақылаудың қажеттілігі: а) активтердің түгелдігін бақылау үшін; ә) кәсіпорынның қаржылық саясатпен сәйкестігін қамтамасыз ету үшін; б) бухгалтерлік есепте көрсетілген деректердің сенімділігін қамтамасыз ету үшін және тағы да басқа жағдайларға байланысты. Ақшалар және басқа да өтімділігі жоғары активтерге ішкі бақылау жасаудың қатал жүйесі қаржылық есепті ұйымдастырушылар үшін ақшалармен олардың балама-ларына (эквиваленттеріне) жүргізілген бақылаулар дәл және сенімді ақпарат болып табылатындығына сенімділіктерін арттырады (ұлғайтады). Ақшалардың сақталуын қамтамасыз ету, яғни оны қорғау кептеген кәсіпорындар мен ұйымдардың ең маңызды мәселесі болып табылады. Ақшаларды жасыру немесе оны ұрлау өте оңай, өйткені олардың белгілі бір белгілері жоқ және тез айырбасталады (конвертизацияланады). Кәсіпорындар мен ұйымдарда ақшаларға ішкі бақылау жасау мынадай фунцияларды жүзеге асыруы, яғни атқаруы қажет: - ақшалардың жеке есебін жүргізу мен бөлек сақталуын бақылау; - қолма-қол есеп айырысу негізінде жүргізілген операциялардың есебін бақылау; - кассада тек қана күнделікті қажетті мөлшерде ақша сақтау; - касса қалдығын белгіленген мерзімде уақтылы тексеру; - табыс өкелмейтін ақшалардың қайтарылуын қамтамасыз ету; - ақшалардың сақталуына жеке тұлғаның жауап беруі. Ақшалардың келіп түсуін бақылау кез келген кәсіпорындар мен ұйымдарда түрлі операцияларды орындауға және пайдалануға байланысты жүргізіледі. Есеп айырысуды колма-қол жүргізу, орындалған операцияларды үшін жазып отыру және оны ақша қалдығымен салыстыру, сондай-ақ ақшамен есеп айырысуды белгілі бір адамға міндеттеу ақшалардың ұрлануын, орындалған операциялар үшін толтырылатын құжаттардың толтырылуында қателіктерлін жіберілуін болдырмайды. Ұрлықтар мен қателіктер туғанның өзінде олардың саны азаяды. Ақшалардың үздіксіз іксіз және тұрақты банк шоттарына келіп түсуін басынан бастап бақылау мақсатымен есептеу және тіркеп жазу жұмысы үшін жауапты адам тағайындау мыналарды қажет етеді: - кешіктірмей уақытында есептеу; кешіктірмей уақытында жазу: алынған ақшаларды дер кезінде депоненттеу. Ақшаларды басқару функциялары мен оны тиісті құжатгарға тіркеп жазу функцияларының жүзеге асырылуына үздіксіз бақылау жасау ұйымның кассалық операцияларына күнделікті қабылданатын және касса арқылы төлемдер жүргізілетіндігі туралы есепті құрайды. Кәсіпорындар мен ұйымдар өздерінің ақшаларының жұмсалынуын бақылау мақсатымен басқа заңды және жеке тұлғаларға ақша төлеу барысында арнайы үлгідегі құжаттар белгілі тәртіп бойынша толтырылған жағдайда ғана төлем жүргізуге болатыңдығын белгілейді. Кәсіпорындар мен ұйымдар өзінің ақшаларын банк мекемесінде сақтауға тиіс екендігін бұның алдында айтып кеткен болатынбыз. Бұл бір жаданан кәсіпорындар мен ұйымдар үшін ақшаларының қозғалысын бақылаудың маңызды әдісі болып табылады және оның мынадай артықшылықтары да бар: - Ақшаларының түгелдігіне, сақталуына банк мекемесі толығымен жауап береді. - Банк мекемесінің тарапынан ақшалардың жеке есебі жүргізіледі. - Бұл жерде сақталатын ақшалардың ұрлану қаупі (мүмкіндігі) кәсіпорындар мен ұйымдардың өзінде сақталатын ақшаға қарағанда төмен.

1.2 Кассалық операциялар есебін жүргізудің тәртібі

Ақшалай қаражат қозғалысы олардың операциялық инвестициялық және
қаржылық қызметінің нәтижесіндегі түсімімен жұмсалады. Кассадағы ақшалай
қаражатты сақтау, жұмасау және есептеу тәртібі есеп саясатына сәйкес
шаруашылық жүргізуші субъект дербес жасайтын кассалық операцияларды жүргізу ережелерді белгілейді. Банк шоттары теңгеменде, шетелдік валютамен де ашылуы мүмкін.
Ақша қаражаттарын сақтау үшін және заңды тұлғалар арасында есеп
айырысу үшін Қазақстан Республикасының банк мекемелерінде банк шоттарын
ашады.
Банк шоттары -- бұл банкмен клиенттер арасындағы келісім-шарттың
қатынастарын көрсететін әдіс. Банк шоттары теңгемен де, шетелдік валютамен
де жүргізіледі және ол ағымдық, жинақтық және корреспонденттік болып
бөлінеді.
Корреспонденттік шоттар -- банк шоттары банктер мен ұйымдардың кейбір
операция түрлерін жүзеге асырады.
Ағымдағы (есеп айырысу) және жинақ шоттары -- бұл да банктік шоттар,
бірақ олар жеке және заңды тұлғалар үшін, сондай-ақ заңды тұлғаның
оқшаланған бөлімшелері үшін де ашылады.
Шетелдік валютадағы қаражаттардың қолда бары мен қозғалысын есептеу
үшін субъектіге арнап ағымдағы (есеп айырысу) шоттар ашылуы мүмкін.
Ақшасыз есеп айырысудың негізгі нысандары: төлем тапсырма; чек;
вексель; тапсырма-талап төлемдері; кеден мен салық қызметінің органдарының
инкассалық жарлықтары болып табылады.
Банк көшірмелері оған қоса тіркелген құжаттармен тексеріледі. Банкінің
қате аударған сомаларының мән-жайын анықтағанға дейін 1040- Есеп айырысу шотындағы қолма қол ақша шоты кредитінен 1280 -Басқа да дебиторлық қарыздар шотының дебетіне есептен шығарылады, ал есепке алынған сомалар 1040- шотының дебеті және 3370- Басқа да кредиторлық қарыздар шотының кредиті бойынша көрініс табады.
Валюталық операцияларды жүргізу үшін 24 желтоқсан 1996 жылғы №54-1
Валюталық реттеу туралы Қазақстан Республикасының Заңы және 20 сәуір 2001 жылғы № 115 Ұлттық банкінің Қаулысымен бекітілген Қазақстан
Республикасында валюталық операцияны жүргізудің Ережесі негіз болып
табылады. Қазақстан Республикасында валютаны реттеудің негізгі органы болып Ұлттық банкі саналады. Кез келген валюталық операцияны өкілеттілігі бар банксыз жасауға рұқсат етілмейді. Осындай операцияларды жасау үшін өкілетті банктер заңды тұлғалар үшін валюталық шоттар ашады.
Қолма-қол валютаны беру Тапсырмамен (валюталық шығыс ордерімен)
рәсімделеді, оның толтырылған үлгісі төменде келтіріліп отыр. Банк
куәландырған тапсырманың (валюталық шығыс ордерінің) көшірмесі валюталық кіріс касса ордерін жазу үшін негіз болып табылады.
Валюталық шот оның иесінің өтініші бойынша жабылады, содан соң осы
өтінішін өзіне қызмет көрсететін банк мекемесіне жіберіледі. Шот жабылған
жағдайда, сондай-ақ субъектінің атауы өзгерсе немесе шоттың нөмірі өзгерген
жағдайда шот иесі валюталық шоттағы қаржының калдығын растайтын құжатты өтінішке қоса тіркеуге міндетті.
Ақша қаражаттарын сақтау, қабылдау мен беру үшін әрбір шаруашылық
жүргізуші субъектінің кассасы болады. Кассир материалды жауапты адам. Ол
касса операцияларын жүргізу тәртібімен таныс болуы тиіс. Осыдан кейін
материалдық толық жеке дара жауапкершілігі туралы онымен шарт жасалынады.
Кассадағы операциялар есебі 1010 - Кассадағы ұлттық валюта және
1020 - Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма қол ақша шоттарында
жүргізіледі.
Касса - арнайы жабдықталған, дабылдама (сигнализация) орнатылған және
ақшаларды сақтайтын сейфі бар бөлімде орналастыруды қажет етеді. Кассадағы
нақты ақшалар касса қызметкерінің мөрі сүргіш арқылы басылып жабылатын
сейфте сақталуы тиіс. Бұл сейфтің кілті мен сүргіш басатын мөр касса
қызметкерлерінде, ал кілттің екінші данасы ұйымның басшысында болады. Касса қызметкері әр бір жұмыс күнінің соңынды кассаны жауып қызметшіге тапсыруға тиіс. Кәсіпорындар, ұйымдар өздерінің есеп айырысу шотынан нақты ақшаны сол есеп айырысу шоты ашылған банк мекемесі бергенше кітапшасы ғана арқылы ғана алады.
Толтырылған чекке кәсіпорынның бас бухгалтері және басшысы қол қойып, осы ұйымның мөр таңбасы басылады. Сондықтан банк мекемесінің алынған нақты ақша сол алынған күні ұйымдардың кассасына кіріске алынуы керек және ол үшін кассир кассалық кіріс ету ордерін толтырып, содан соң кассалық кітапқа жазады.

1.3 Кассадағы тексеру , ревизия

Кассада сақталатын ақша 1010 Ұлттық валюта түрінде кассадағы қолда бар ақшалар және 1020 Шетелдік валюта түрінде кассадағы қолда бар ақшалар 45 бөлімшесінің Кассадағы қолда бар ақшалар шоттарында ескерліуге тиісті.Осы шоттардың дебетіне кассаға түсетін ақша, ал кредитіне - кассалық есеппен шығатын ақша жазылады.Бұл шоттар бойынша жазбалар кіріс және шығыс кассалық ордерлер негізінде жасалады.
Ұйымның кассадағы ақша қозғалысын ішкі бақылаудың болмауы немесе жеткіліксіздігін білдіретін белгілері мыналар :
* кассадағы ақшаны толықтай парақтап қайта санаумен басқа құндылықтарды тексеретін кенеттен болатын ревизияның ұйымның жолға қойылмауы;
* ұйымда тексерудің мерзімділігін белгілейтін басшы бұйрығының жоқтығы;
* кассаға ревизияны немқұрайды өткізудің барлығы-ревизия өткізетін комиссияға тұрақты тек бір адамдардың ғана тағайындалуы, банкнотты парақтап қайта санауды айғақтайтын, ревизия комиссиясы актісіне тіркелетін жұмыс жазбаларының болмауы және т.б.;
* ұйым басшысы өкімінде көрсетілмеген бас бухгалтер мен ұйым басшысын жанай өтіп, басқа адамдарға кіріс және шығыс құжаттарға қол қою құқығын беру;
* кассир ауысқанда (жұмыстан шыққанда) кассаға ревизияны сырт көзге ғана (формальды) өткізу;
* штатта кассирдің болмауы, бұл функциялар ұйым басшысының жазбаша өкімінсіз есеп қызметкеріне жүктелсе;
* кассирмен толық материалдық жауапкершілік туралы шарттың жоқтығы;
* мұндай процедура ол үшін әдеттегідей екендігін дәлелдейтіндей кассирдің кассаны ревизиялауға дайындығының болмауы .
Касса мен кассалық операциалардың аудиті негізінде үш бағыт бойынша өтеді: қолма - қол ақшаны түгендеу; оларды түгел және уақтылы кіріске алуды тексеру; ақшаны шығыстарға есептен шығарыдың дұрыстығын тексеру.
Жалпы алғанда касса мен кассалық операцияларды тексергенде келесі әдіснаманы қолдануға болады:
1.Кассаны түгендеу аудитордың тексеру орнына келгенінде бірден өткізіледі. Оны өткізуге дейін аудитор мыналарды анықтауы тиіс:ұйымда басшының кассадағы ақшаның бар жоғын кенеттен тексеруді жүйелі жүргізу үшін тұрақты жұмыс істейтін комиссия туралы бұйрығы бар ма, бұл бұйрық орындала ма?
Кассаны кенеттен тексеру актілері бар ма және олардың мазмұны қандай; тексерілетін ұйымға бір кассир немесе бірнеше кассир ( немесе оған уәкілетті тұлға) қызмет көрсете ме, кассир тек тексерілетін ұйымда ғана жұмыс істей ме немесе өз міндеттерін басқа ұйымдарға қызмет етумен қоса атқара ма, кассирді тағайындау туралы бұйрық және ұйым әкімшілігі кассир мен жасасқан материалдық жауапкершілік туралы шарт бар ма, кассир кассалық операцияларды жүргізу ережелерімен танысты ма?
2.Кассаға тексеруді жүзеге асырғанда, аудитор мынадай шарттарды сақтауға міндетті:тексеру құрамында ұйымның кассир мен бухгалтері міндетті түрде кіруге тиісті, ұйым басшысы тағайындаған тұрақты жұмыс істейтін комиссия мүшелерінің қатысуымен жүргізіледі;кассаны тексеру кезінде кассаға бөгде кісілерге кіруге рұқсат етілмейді және кассадан тыс операциялар доғарылады.
3.Кассаны тексеру мүмкін болмағанда немесе бірнеше касса болғанда олардың барлығын аудитор мөрлеп жабады.Кілт кассирде қалады;ал мөр аудиторда болады.. Бұл бір кассадағы ақшаның жетіспеушілігін басқа кассадағы бар ақша есебінен орнын жабу мүмкіндігін болдырмау мақсатымен жасалады.
4.Кассир түгендеу комиссиясының қатысуымен соңғы күндегі кассалық операциялар жөнінде есеп жасайды. Кассалық кітап бойынша ақша қалдығын шығарады.Барлық кіріс және шығыс құжаттар касса есебіне кіргізілгені, кассаны түгендеу сәтінде кіріске алынбаған және есептен шықпаған ақшалай қаражат жоқ екендігі жайлы қолхат береді.Бұл қолхат кассаны түгендеу актісі түрінің тақырыптық бөлігіне кіреді.
5.Касса есебіне бас бухгалтер қол қояды және тиісті шоттар мен бухгалтерлік регистрде ақша қозғалысы туралы операцияларды көрсету үшін бухгалтерға беріледі.
6.Кассадағы бар ақшаны жекелеген түрде немесе банктік орауда тұрғанына қарамастан түгел қайта санау жүргізіледі.
7.Мұндай міндетті процедура кассада сақталатын (пошта маркілері ,мемлекеттік баж маркілері, вексельдік маркілер,жолақы билеттері,төленген авиабилеттер,төленген бірақ әлі демалыс үйлеріне, санаторийлерге берілмеген жолдамалар және т.б.)ақшалай құндылықтар мен басқа да құндылықтар бойынша жүргізіледі.
8.Ақша мен құндылықтар екі мәрте саналады:алдымен кассир ,сосын комиссияның басқа мүшелері санайды .Аудитордың өзі бұл аудиторлық процедуралардың дұрыс өтуіне бақылау жасауға тиіс.Ақшалай қаражаттар атаулы құн бойынша ескеріледі.
9.Ақшалай құжаттар аудитінде мыналарды тексеру керек :бұл құжаттар іс-жүзінде бар екендігін , билеттер мен жолдамалар кімдерге арналған және қандай қаражат есебі дұрыстығын тексеру қажет.Олардың есебі ақшалай қаражат қозғалысы жөніндегі кітапта жазылуы тиіс.Осылайша, кассир ақша жөніндегі сияқты ақшалай құжаттар қозғалысы бойынша да есеп жасайды және оны бас бухгалтерге тапсырады .
10.Түгендеу жүргізу кезінде кассада ішінара төленген тізімдемелері болуы мүмкін.Аудитор бас бухгалтер мен кассирге оларды белгілеген тәртіп бойынша жабуды,оларға кірістік ордер рәсімдеуді және кассирге оны есепке енгізуге ұсынуға тиіс.Егер кассаны тексеру еңбекақы беру кезеңімен тұспа- тұс келсе, тізімдеме бойынша көптеген адамдарға әлі төленбесе, бұл тізімдемелер кассир есебіне кірмеуі мүмкін. Кассалық есепке енбеген, ішінара төленген шығыстық құжаттар ретінде актіге жазылады .Мұндай жағдайда әрбір төлем ведомосінде еңбекақы қандай реттік нөмір бойынша және оның жалпы сомасы көрсетіледі.Көрсетілген жазба кассирдің, бас бухгалтердің және аудитордың қолдарымен расталады.
11.Тиісті тәртіппен рәсімделмеген кассалық шығыс ордерлері мен ведомостері, сондай-ақ әр түрлі адамдардың қолхаттары бар қалдыққа кіргізілмейді.Мұндай құжаттар табылғанда аудитор кассаны тексеру актісінде ақша кімнің өкімімен, қашан, қандай мақсаттарға және қандай сомада берілгенін көрсетумен бұл бұрмалауды атап өтеді.Кассада бар барлық ақша мен басқа құндылықтар осы ұйымға тиесілі деп саналады,өйткені кассада басқа адамдардың ақшасымен басқа құндылықтарын сақтауға тыйым салынады.
12.Ақша мен құндылықтарды санау аяқталған соң алынған сома бухгалтерлік есепте жазылып қойылған қалдық жайлы мәліметтермен салыстырылады.
13.Ақшалай қаражатты тексеру жасайтын аудитор бір мезгілде касса бөлмесі ақша сақтауды қамтамасыз ету ,техникалық нығайту мен күзет- өрт дабылы құралдарымен жарақтандыру жөніндегі талаптарға сай болуын тексереді. Мұндай анықталған бұрмалаулар түгендеу актісінде көрсетіледі.
14.Іс жүзінде ақшаның және олардың баламалары бар болуын тексеру қорытыныдылары комиссияның барлық мүшелері қол қоятын түгендеу актісімен рәсімделеді.Ол үшін данада жасалады:бір данасы ұйым бухгалтериясына беріледі,екінші кассирде қалады,үшінші аудиторда сақталады.Ай соңында тұр деген кассирдің қолхаты келтіріледі.
15,Кем шығу табылған жағдайда аудитор кассирден кем шығудың пайда болу себептерін жазбаша түсіндірме жазуды сұрайды .Елеулі кем шығу немесе қызметті теріс пайдалану анықталғанда аудитор бұл жайында ұйым басшысын хабардар етеді және кассирді дереу тексеру аяқталғанша қызметтен босату және істі тергеу органдарына беруді ұсынады.
Ақша жалған құжатсыз тікелей ұрлау ісі кассаны тексергенде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.