Дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында студент психологиясының ерекшеліктері
сұрақ. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің 2022 жылғы 20 шілдедегі №2 бұйрығының 1-қосымшасына сипаттама беріңіз.
Жоғары білім берудің
мемлекеттік жалпыға
міндетті стандартына
1-қосымша
Жоғары білімнің білім беру бағдарламасының құрылымы
№
Пәндер мен циклдердің атауы
Жалпы еңбек сыйымдылығы
академиялық сағат бойынша
академиялық кредит бойынша
1
2
3
4
1
Жалпы білім беретін пәндер (ЖБП) циклі
1680
56
1)
Міндетті компонент
1530
51
Қазақстан тарихы
150
5
Философия
150
5
Шетел тілі
300
10
Қазақ (Орыс) тілі
300
10
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
150
5
Әлеуметтік-саясаттану білім модулі (әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану, психология)
240
8
Дене шынықтыру
240
8
2)
Жоғары оқу орны компоненті және (немесе) таңдау компоненті
150
5
2
Базалық және бейіндеуші пәндер циклі (БП, БП)
кемінде 5280
кемінде 176
1)
Жоғары оқу орны компоненті және (немесе) таңдау компоненті
2)
Кәсіптік практика
3
Оқытудың қосымша түрлері (ОҚТ)
1)
Таңдау компоненті
4
Қорытынды аттестаттау
кемінде 240
кемінде 8
Барлығы
кемінде 7200
кемінде 240
Сұрақ 6В013- "Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі" мамандығы бойынша білім беру бағдарламаларды талдап айтыңыз. 1.1 Білім беру бағдарламасының мақсаты мен міндеттері .ББ 6В01303 Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі жұмыс берушілердің сұраныстары мен ұсыныстарына сәйкес жасалады, қала мен облыстың профессорлық оқытушылық құрамға деген қажеттіліктері мен қажеттіліктеріне сәйкес келеді. Мақсаты: ББ 6В01303 солтүстік аймақ үшін бастауыш білім беру педагогикасы мен әдістемесі бойынша модернизация, корпоративті мәдениетті дамыту және әлеуметтік саясатты дамыту арқылы бәсекеге қабілетті мамандар даярлау. Мақсаты: 6В01303 Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі мамандығы бойынша ББ бакалаврының мақсаты - студенттердің бастауыш білім берудің педагогикасы мен әдістемесі саласындағы білімін қалыптастыру, оқушылардың жеке қасиеттерін дамыту, тұлғаның гуманистік бағытын, тұлғаның негізгі құзіреттіліктері, тұлғаның субъективті ұстанымы, белсенділікті, жауапкершілікті қалыптастыру шарты ретінде. шешім қабылдай білу, өмірде және мамандықта таңдауға дайын болу, сәттілікті қамтамасыз ететін практикалық есептерді шешуде теориялық білімді қолдана білу студенттердің болашақ қызметінің сәттілігін қамтамасыз етеді Оқыту мен білім алу кезінде қол жеткізуге болатын түпкі мақсаттарды анықтауға негіз болып қазіргі қоғамдағы магистранттың интеллектуалдық, тұлғалық және мінез-құлық сапалары мен дағдыларына қоғамның әлеуметтік күтуі жатады. Міндеттері: - Білім беру қызметі саласында: - білім беру ұйымдарында бастауыш білім беруді ғылыми негізде енгізу; - оқушылардың бастапқы білімін қалыптастыруға, нығайтуға, білім берудегі инновациялық технологияларды қолдану арқылы пәндерді оқытудың формалары мен әдістерін жетілдіруге бағытталған студенттердің бастауыш білім берудегі педагогикалық қызметі - Ұйымдастырушылық және басқару қызметі саласында: - мектеп жүйесінде бастауыш білім берудегі педагогикалық іс-әрекетті ұйымдастыру және өткізу; - бастауыш сынып оқушыларымен сабақтан тыс уақыттағы оқу орындарында, сондай-ақ жазғы мектеп жанындағы лагерьлерде тәрбие жұмысын ұйымдастыру; - Эксперименттік зерттеулер саласында: - - педагогика және бастауыш білім беру әдістері саласында зерттеулер жүргізу; - Ұйымдастырушылық және технологиялық қызмет саласында: - - бастауыш сыныптарда оқу кезеңінде оқытылатын пәндер бойынша жаңа оқыту технологияларын оқу процесіне енгізу және енгізу; - Білім беру қызметі саласында: - - тәрбие жұмысын заңдарға, заңдарға, принциптерге, педагогикалық процестің тәрбиелік тетіктеріне сәйкес жүзеге асыру; - - сабақтан тыс тәрбие жұмысын жоспарлау; - - нақты білім беру мәселелерін шешу; - - оқушылармен, осы сыныпта жұмыс істейтін мұғалімдермен, ата-аналармен қарым-қатынас орнату. - Педагогикалық қызмет саласында: - студенттерді оқыту, тәрбиелеу, дамытудың жеке бағыттарының нәтижелері бойынша білім беру және дизайн саласындағы мүмкіндіктерді, қажеттіліктерді, жетістіктерді зерттеу; - білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін және пәндік аймақтың ерекшелігін көрсететін технологияларды қолдана отырып, білім беру саласындағы оқыту мен тәрбиені ұйымдастыру; - кәсіби қызметіндегі мәселелерді шешу үшін қоғамдық және білім беру ұйымдарымен, балалар топтарымен және ата-аналармен өзара әрекеттесуді ұйымдастыру; - білім беру сапасын, оның ішінде ақпараттық технологияны қолдану үшін білім беру ортасын пайдалану; - кәсіби өзін-өзі тәрбиелеуді және тұлғалық өсуді жүзеге асыру, болашақ білім беру бағыты мен кәсіби мансапты жобалау Мәдени-ағарту қызметі саласында: - балалар мен ересектердің мәдени-ағартушылық қызметке қажеттіліктерін зерттеу және қалыптастыру; - мәдени кеңістікті ұйымдастыру; - әр түрлі әлеуметтік топтар үшін мәдени және білім беру бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру; - ғылыми білімді қоғамда кеңінен насихаттау. Білім беру бағдарламасы Дублин дескрипторларымен және Еуропалық біліктілік шеңберімен келісілген Ұлттық біліктілік шеңберіне және кәсіби стандарттарға сәйкес әзірленген. Білім беру бағдарламасы модульдік жүйенің негізінде пәндерді оқуға арналған.
3-сұрақ. Дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында студент психологиясының ерекшеліктері. Дербес пәндерді оқыту барысында болашақ бастауыш сынып мұғалімдері оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты бала психологиясын толық меңгеру, темпераменттерін , қабілеттерін ажырата алуы керек. Сонымен қатар, әр пәнді меңгертуде баланың қай салаға бейім екенін анықтап, оны әрі қарай дамыта алулары қажет.Осы тұрғыда алдымен студенттер өздерін танып білулері керек. Өзінің темперамент ерекшелігін анықтап, әр пәнді меңгерту барысында өз-өзін оқушылар алдында қалай ұстау керегін білулері тиіс. Бұл психологиялық ерекшеліктердің бәрін дербес пәндерді оқыту барысында жүзеге асырады. Мысалы: әліппе пәнін өтер алдында студент енді ғана мектеп табалдырығын аттаған балалардың әлі де ойын баласы екенін ескеріп, олардың зейіндері тұрақсыз болатынын біліп алуы керек. Бұны білудің арқасында әліппені оқытудан студент сабақты қызықты өткізу үшін түрлі әдіс-тәсілдерді алдын-ала ойластырып, зейіндері тұрақсыз оқушылардың зейінін шоғырландыруға көмектесетін тапсырмаларды дайындап келеді.
4- Сұрақ. Негізгі дербес әдістемелік категориялар мен ұғымдарды жазыңыз.
Категориялар - шындықтың ең маңызды байланыстары мен қатынастарын көрсететін жалпы, іргелі ұғымдар. Ұғымдар мен категориялар педагогика ғылымының негізін құрайды. Олар терминдермен көрсетіледі. Бірыңғай терминология ғылымда ортақ тіл ретінде қажет. Дербес әдістемелік пәндердің категориялары мен ұғымдарына: тәрбие, білім беру, оқыту, педагогикалық процесс, білім беру жүйесі, сондай-ақ даму, т.б жатады. Тәрбие - бұл тәрбиешілер мен тәрбиеленушілердің өзара әрекетін қамтамасыз ететін арнайы ұйымдастырылған тәрбие жүйесі жағдайында тұлғаны мақсатты түрде қалыптастыру процесі.Даму - адамның денесінде, психикасында, интеллектуалдық және рухани сферасындағы сандық және сапалық өзгерістер процесі. Дене дамуы (жалпы дененің, жеке бұлшықеттер), психикалық (сезім, интеллект, ерік, қабілет, қажеттіліктер, мінез), сонымен қатар рухани даму (адамның ішкі әлемі) бар. Білім беру -- тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат беріп, адамның танымын, білімін, дағдысын, дүниеге көзқарасын жетілдіру процесі.Оқыту процесі - екі жақты процесс болғандықтан, мұғалім мен оқушылардың бірлескен іс-әрекетін, мұғалім тарапынан оқушы іс-әрекетіне басшылық етуді, жоспарлауды, ұйымдастыруды, басқаруды талап етеді.
5-сұрақ. Қазақстан Республикасында дербес әдістемелік пәндерді оқыту жүйесінің қалыптасуы мен дамуын сипаттап көрсетіңіз. Қай елдің болмасын өсіп-өркендеуі, өнуі, дүниеде өзіндік орын алуы оның ұлттық білім жүйесінің қалыптасуына, дамуына және даму тарихына тікелей байланысты.Қ.Р дағы білім беру жүйесінің дамуы мен қалыптасуы қазақ мемлекеттігінің құрылу кезеңінен бастап ұзақ уақыт бойы елдегі болып жатқан саяси-әлеуметтік және мәдени өзгерістердің көрсеткіші болып табылады.
Дербес әдістемелік пәндерге: әліппе, қазақ тілі, математика, жаратылыстану, дүниетану, цифрлық сауаттылық, бейнелеу өнері, музыка, еңбекке баулу т.б пәндер жатады. Аталмыш пәндердің де өзіндік даму тарихтары бар. Соның ішінде әліппенің шығу тарихына тоқталайын.Ахмет Байтұрсынұлы қазақ әліппесі мен қазақ тілі оқулықтарын жазуды 1910 жылдардан бастап қолға алады. Онымен қоса қазақ графикасын жасауға кіріседі. Қазақ графикасының негізіне қазақтың мәдени дүниесінде көп ғасырлық дәстүрі бар, өзге түркі халықтарды да пайдаланып отырғандықтан, туыстық, жақындық сипаты бар араб таңбаларын алады. Оны қазақ фонетикасына икемдейді, ол үшін қазақ дыбыстары жоқ таңбаларды алфавиттен шығарады, арабша таңбасы жоқ дыбыстарына таңба қосады, қазақ тілінің жуанды - жіңішкелі үндестік заңына сай жазуға ыңғайлы дәйекші белгі жасайды. Сөйтіп, 24 таңбадан тұратын өзі қазақ жазуы деп, өзгелер Байтұрсынов жазуы деп атаған қазақтың ұлттық графикасын түзеді. Одан осы жазуды үйрететін әліппе жазады. Сөйтіп, оқу- ағарту идеясына сол кезіндегі интелегенциясы жаппай мойын бұрды. Әрбір зиялы азамат халқына қара танытып, сауатын ашуды, ол әрекетті Әліппе құралдарын жазудан бастауды мақсат етті. Сол 1911-1912 жылдары жасалып, Уфа, Орынбор қалаларының баспаханаларында жарық көрген. Ахмет Байтұрсынұлының әліппесі Оқу құралы деген атпен 1912-1925 жылдары арасында 7 рет қайта басылып, оқыту ісінде ұзақ әрі кең пайдаланылды. 1926 жылы ғалым Әліп-бидің жаңа түрін жазды. Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілінің табиғатын, құрылымын танып-танытудағы қызметі енді мектепте қазақ тілін пән ретінде үйрететін оқулықтар жазумен ұласады.
6-Сұрақ. Дербес әдістемелік пәндерден орындалатын курстық дипломдық жұмыстардың психология, педагогика ғылымдарымен байланысы және ерекшеліктеріне тоқталыңыз.
Курстық жұмыс - студенттің жыл бойына орындайтын оқу жұмысының міндетті түрі. Курстық жұмыс студенттің өзбетіндік зерттеу жұмысы боп табылады және педагогика, психология немесе жеке әдістемелер саласындағы бір мәселенің мәтін түрінде рәсімделіп, логикалық аяқталған ғылыми зерттеу түрін қамтиды.Курстық жұмысты орындау студенттерден тек қана педагогикалық және арнайы білімдерін жетілдіру ғана емес, жекелеген педагогтардың, білім беру ұйымының т.б. практикалық жұмыс тәжірибесімен танысу, тәжірибелік-практикалық немесе тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар арқылы мектеп оқушыларын тәрбиелеу мен оқыту мәселелерін тиімді шешу тәсілдерін жасақтау және сынақтан өткізуді талап етеді.Дипломдық жұмыс қазіргі таңда жеткілікті терең зерттелмеген пікірталастық сипаттағы жалпы немесе жеке мәселелердің бірін өз бетінше ғылыми тұрғыда зерттеу болып табылады. Дипломдық жұмыс - бұл бакалавриаттың соңғы сатысында орындалатын жазбаша бітіру жұмысы болып табылады. Кез келген ғылыми зерттеу - ғылыми еңбекті шығармашылық ойдан тұжырымды ресімдеу - жекелей жүзеге асады. Дербес әдістемелік пәндерден көбіне дипломдық жұмысқа мынандай тақырыптарды таңдауға болады:Жаратылыстану пәнін оқытуда 3 сынып оқушыларының зерттеу қабілеттерін дамыту.Дүниетану пәнінде бастауыш сынып оқушыларының танымдық қабілетін проблемалық оқыту арқылы дамыту. Қазақ тілі пәнін оқытуда 2 сынып оқушыларының жазылым дағдысын қалыптастыру т.б. ( әрі қарай өз ойларыңмен өтіріктен педагогикамен, психологиямен қандай байланысы бар соны жаза саласыңдар).
7-сұрақ. Бастауышта дербес әдістемелік пәндерді оқытудың әр түрлі жүйелерін (дамыта оқыту, саралап оқыту, деңгейлеп оқыту) айтыңыз. Дамыта оқыту технологиясы - оқушының оқу, білім алу процесінде жан- жақты дамуын оқытудың басты мақсаты ретінде қабылдайды. Дамыта оқыту идеясын әдіскер ғалым В.В Давыдов ұсынған. Даму дегенде оқушының ойлауы, табандылығы, зейіні, оқу дағдысы мен іскерлігі тағы басқа да қабілеттерін дамытуды айтамыз. Ж.Пиаже пікірінше, Дамыта оқыту деген термин психология ғылымының қойнауында туып, баланың дамуын қарастырған. Дамыта оқыту проблемасына арналған екі іргелі эксперимент жасалып, оның бірін Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов, ал екіншісін Л.В.Занков басқарады. Дамыта оқыту бойынша сабақ кезеңдерінде:оқушылар сабақтың мақсат, міндетін өздері анықтайды
проблеманы шешу жолын іздестіреді жаңаны өздері табады ақылдасады, кеңеседі. Саралап оқыту әрекеті - білім алуға бағытталған әрекет. Ол өз бетінше, әр мұғалімнің жетекшілігімен жүзеге асады. Біз басшылыққа алып отырған саралай оқытудьщ жүйелік негізін Л. Вьютский, А. Леонтьев, Б. Ананьев, С. Рубинштейн т.б. ғалымдар жасаған. Ал бастауыш мектеп кезеңіндегі оқу әрекеті В. Давыдов, Л. Занков, Ш. Амонашвили, т.б. зерттеулерінде карастырылады. Саралап оқытуды ұйымдастыру арқылы бала ақыл - ой деңгейімен белсенді әрекет арқасында репродуктивті емес өнімді нәтижеге жетеді. Саралап оқытудың ең басты шарты - сынып оқушылары үш топқа бөлу. Бірінші топқа мынадай оқушылар топтастырылады: қабілеті жоғары, білім, білік дағдылары қалыптасқан, өз бетімен ойлау кабілеті бар, сабаққа деген белсенділігі күшті, мұғалім көмегін қажет етпейтін топ. Бұл топта жүргізілетін жұмыстың мақсаты - оқушы бойында ғылыми бағытта ойлау қабілетін калыптастыру.
Орташа қабілетті оқушылар екінші топты құрайды. Білім, білік дағдылары әлі тұрақсыз, өзіне - өзі көп сене бермейтін, мұғалімнің белгілі мөлшерде көмек көрсетуін қажет ететін оқушылар. Мұнда алға қойылатын мақсат - білім, білік дағдыларының тұрақты болуына, өз бетімен жұмыс істеу қабілетінің дамуына ықпал ету, олардың бірінші топқа көшуіне көмектесу.
Үшінші топқа үлгерімі төмен оқушылар жатқызылады. Бұлар тұрақты назарды ұстауды, білім, білік дағдыларын қалыптастыруда мұғалімнің үлен күш жігер жұмсауын, жүйелі жұмыс жүргізуін, яғни мұғалім көмегін көп қажет ететін оқушылар. Деңгейлеп оқытудың ерекшелігі - оқушылардың сабақ барысында бірнеше деңгейде жұмыс жасай алатындығында. Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып,білім алуына жағдай жасайды. Оқушының білімді меңгеру сатысы: 1.Шығармашылық; 2.Эвристикалық;3.Алгоритмдік;4.Оқуш ылық деңгей. Ж.А.Қараевтың деңгейлеп саралап оқыту технологиясының негізгі идеясы оқытуды ізгілендіру мен демократияландыру жағдайында оқушыны өздігімен даму бағдарын анықтап, дамитын және өздігінен дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін-өзі тәрбиелеуші тұлға ретінде қалыптастыру болып табылады.
Дербес әдістемелік пәндерді оқытудың ғылымилық принципін көрсетіңіз. Оқыту принциптері - мұғалім мен оқушылардың жұмысын реттеп отыратын ережелер. Сондықтан ол барлық пәндерді оқытқанда қолданылады. Оқыту принциптеріне сәйкес оқытуға қойылатын талаптар тұжырымдалады. Оларды орындаған мұғалім өз еңбегінде жақсы табыстарға жетеді.Оқыту принциптерінің жүйесін тұңғыш ұсынған Я.А.Каменский. Ғылымилық принцип - болашақ маманның өзі таңдаған саласы бойынша объективті ғылыми деректермен, тұжырымдар және теориялармен толыққанды тоғысуына мүмкіндік береді.Ғылымилық принципі арқылы қоршаған орта жөнінде ғылыми көзқарас қалыптасып, жаңа қоғамды құру ғылыми негізделген процесс ретінде қабылданады. Ғылымилық принциптің талабы - оқушылар игеруіне ғылым тарапынан анықталған білімдерді ұсыну. Бастапқы мектептік білімденудің де міндеті осы ғылыми білімдерді игертуге бағытталған. Оқудың ғылымилығы ең алдымен мектеп білімінің мазмұнына және оны қалыптастыру принциптерін қатаң ұстануына; мұғалімдердің мазмұнды толық іске асыра алуына тәуелді; қабылданған білімдердің ғылымдық сипаты оқу жоспарларында, бағдарламаларында өрнектелген, пән аралық байланыстарда іске асып барады.
Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3-тамыздағы №348 бұйрығына 2-қосымша талдау жасаңыз.
Бастауыш білім берудің мазмұны үштілді білім беру саясаты шеңберінде іске асырылады. Үштілді білім берудің мақсаты көптілді тұлғаны - кемінде үш тілді меңгерген, қызметтің алуан түрлі саласында үш тілде диалог жүргізе алатын, өз елінің мәдениетін бағалайтын, басқа елдердің мәдениетін түсінетін және сыйлайтын Қазақстанның азаматын қалыптастыруға негізделеді. Үштілді білім беру іс жүзінде мынадай жолдармен іске асырылады: 1) қазақ, орыс және шетел тілдерінің халықаралық стандарттарға сәйкес деңгейлік меңгерілуін қамтамасыз ету;2) сабақтан тыс жұмысты қазақ, орыс және шетел тілдерінде ұйымдастыру. "Тіл және әдебиет" білім беру саласының мазмұны оқу пәндерінің аясында жүзеге асырылады:1) "Сауат ашу", "Қазақ тілі" қазақ тілінде оқытатын сыныптарда, "Русский язык" орыс тілінде оқытатын сыныптарда, оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда "Қазақ тілі", оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда "Русский язык", "Әдебиеттік оқу", "Шетел тілі";2) Қазақстан аумағында жинақы тұратын этностардың тілінде оқытатын білім беру ұйымдарында "Тіл және әдебиет" білім беру саласына осы этностың "Ана тілі" оқу пәні қосымша енеді. Ұйғырөзбектәжік тілінде оқытатын білім беру ұйымдарына арналған "Ана тілі" оқу пәні үлгілік оқу жоспарының инвариантты компонентіне енеді. Қазақ тілінде оқытылатын оқушылар үшін "Әліппе", "Ана тілі" пәндері бойынша әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдерінің міндеттері "Әліппе" оқулығымен 1-жартыжылдықта, әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері "Ана тілі" оқулығымен 2-жартыжылдықта; орыс тілінде оқытылатын оқушылар үшін "Букварь", "Обучение грамоте" пәндері бойынша әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдерінің міндеттері "Букварь" оқулығымен 1-жартыжылдықта, әліппеден кейінгі кезең міндеттері "Обучение грамоте" оқулығымен 2-жартыжылдықта жүзеге асырылады."Тіл және әдебиет" білім беру саласындағы пәндердің мазмұнында Қазақстанның ұлт мәдениеттерінің бірлігі мен әртүрлілігі, ұлттық сана-сезімнің негізі ретінде мемлекеттік тіл туралы түсініктерін қалыптастыруға, сөйлеу әрекетінің төрт түрі бойынша дағдыларды дамытуға бағытталған коммуникативтік тәсілді қолдану көзделеді. Тілдік пәндердің мазмұны ойын және танымдық іс-әрекеттер арқылы білім алушылардың бойында тілдерді үйренуге деген қызығушылығы мен оң қатынасын дамытуға, сондай-ақ ақпарат алмасу, тілдік материал ретінде мәтінмен жұмыс істей білу, фразалар мен сөз орамдарының мәнін түсіну және оларды нақты жағдайлар кезінде қолдану үшін бастапқы коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға бағытталған. Қазақ тілін орыс тілін ана тілін оқыту тілі ретінде үйрету білім алушылардың тілдік дағдыларын дамыту, мәтіннің әртүрлі түрлерімен және типтерімен өз бетінше жұмыс істеуге машықтандыру үшін әдеби мәтіндерді пайдалануға негізделген. Екінші тілді (оқыту тіліне байланысты қазақ тіліорыс тілі) және үшінші тілді (шетел тілі) оқыту тілді деңгейлеп меңгеруге бағдарланған. "Математика және информатика" білім беру саласының мазмұны "Математика", "Цифрлық сауаттылық" оқу пәндерінде іске асырылады."Математика және информатика" білім беру саласының мазмұны білім алушыларда қоршаған болмыстың алуан түрлі объектілері мен құбылыстарын сипаттау үшін бастапқы математикалық білімді қалыптастыруға; ауызша және жазбаша есептеу алгоритмдерін игеруге; есептер шығарудың жалпы амалдарын, өлшем және есептеу дағдылары негізінде логикалық пайымдаулар түзе білу машықтарын дамытуға; ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қарапайым құралдарын қолдану дағдыларын, ақпаратты іздеу, таңдау, жеткізу, объектілер мен процестерді жобалау, кестелермен, схемалармен, графикалармен және диаграммалармен жұмыс істеуде ең қарапайым әдістерді қолдану, интерпретациялау және деректерді беру машықтарын қалыптастыруға бағытталған."Жаратылыстану" білім беру саласының мазмұны "Жаратылыстану" оқу пәнінде іске асырылады."Жаратылыстану" пәнінің мазмұны "Адам - Табиғат" жүйесі шеңберіндегі ғылыми білімнің қарапайым деңгейін қамтамасыз етуі тиіс. Бұл оқу пәні білім алушылардың табиғатты тануға деген қызығушылығын, зерттеу дағдыларын дамытуға, қоршаған ортаны ғылыми тұрғыдан түсініп, көре білуді қалыптастыруға бағытталған. Пәннің мазмұны "қарапайымнан күрделіге қарай, таныстан таныс емеске қарай" принципі бойынша құрастырылған. Жанды және жансыз табиғаттың құбылыстары мен процестерінің өзара байланыстарының себебін ұғыну және түсіну, қоршаған ортаның көптүрлілігі мен күрделілігін саналы аңғару білім алушылардың ой-өрісін кеңейтеді. "Жаратылыстану" оқу пәні - білім берудің кейінгі деңгейлерінде дербес пән ретінде оқылатын "Биология", "Физика", "География", "Химия" оқу пәндерін оқып-меңгеруге жол бастайтын, сондай-ақ білімнің барлық салаларында маңызды орын алатын зерттеу дағдыларының іргетасын қалайды."Адам және қоғам" білім беру саласының мазмұны "Дүниетану" оқу пәнінде іске асырылады."Адам және қоғам" білім беру саласы пәндерінің мазмұны "Адам - Қоғам" жүйесі шеңберінде кіріспе білімді қамтамасыз етуге бағытталған. Пәндердің мазмұны қоғамдық қатынастардың өткені мен бүгінін, олардың өзара байланысын, адамдардың отбасындағы, қоғамдағы өзара қарым-қатынастарын танып-білуге; өз Отаны үшін мақтаныш сезімін қалыптастыруға, отбасындағы, жергілікті, өңірлік, ұлттық және жаһандық қауымдастықтағы өз орнын ұғуға; қазақстандық қоғамның құндылықтары мен жалпыадамзаттық құндылықтарды түсінуге; әр білім алушының өзінің табиғи қабілеттері мен шығармашылық әлеуетінің көзін ашуына; өз халқының және басқа да халықтардың мәдениетіне деген құрмет сезімін дамытуға, өз қылығы үшін жеке басы жауапкершілігін ұғынуына, басқа адамдардың сезімдерін түсінуге және бірге бөлісуге, адам мен қоршаған ортаға деген ізгілік қатынасын тәрбиелеуге бағытталған."Технология және өнер" білім беру саласының мазмұны "Музыка", "Көркем еңбек", "Еңбекке бауылу" және "Бейнелеу өнері" оқу пәндері арқылы беріледі"; "Технология және өнер" білім беру саласы пәндерінің мазмұны қоршаған ортаны біртұтас қабылдауды қалыптастыруға, оны визуалды өнер мен музыка құралдары арқылы тануға; бейнелеу өнерінің, қолөнер мен музыканың адам өміріндегі рөлі туралы алғашқы түсініктерді дамытуға, қазақтың ұлттық сәндік-қолданбалы өнеріне, музыкалық салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпына, әлемдегі басқа халықтардың өнеріне құрметпен қарауға тәрбиелеуге; өнердің алуан түріне адам өмірінің көрінісі ретінде адамгершілік-эстетикалық көзқарасын тәрбиелеуге, бастауыш мектеп білім алушыларының көркем және музыкалық-шығармашылық дамуына бағытталған."Дене шынықтыру" білім беру саласының мазмұны "Дене шынықтыру" оқу пәнінде жүзеге асырылады. "Дене шынықтыру" пәнінің мазмұны физикалық қасиеттерді, жалпы дамыту жаттығуларын өз бетімен орындауға деген қызығушылықты дамытуға; саламатты өмір салты мәдениетін дарытуға; дене шынықтырудың адам өміріндегі рөлі туралы түсініктерді қалыптастыруға, спорт, қазақтың ұлттық спорт түрлері туралы ақпаратты өз бетімен таба білу және оны өзінің денсаулығын нығайту үшін пайдалана білу дағдыларын қалыптастыруға; оқу, ойын және жарыс қызметі жағдайында құрбы-құрдастармен қарым-қатынас жасау мәдениетінің машықтарын қалыптастыруға бағытталған.
1 2 5 Дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында қазіргі заманғы оқытудың техникалық құралдарын пайдалануға мысал келтіріңіз.
Бүгінгі күні қоғам білім беру жүйесінен жан-жақты дамыған, өздігінен жұмыс істей алатын, ерекше жағдайларда әрекет жасай алатын және үздіксіз білім алуға талабы бар жастарды дайындауды талап етуде. Сондықтан жоғары оқу орындары құрылымына елеміздің білім беру жүйесін сапалы жағдайға жеткізе алатын оқытудың техникалық құралдарымен оқыту енгізіліп отыр. Оқытудың техникалық құралдарының ең маңызды дидактикалық ерекшелігі оның ақпаратпен жоғары дәрежеде қамтамасыз етілгендігінде. Бұл өз кезегінде оқу үрдісінде уакытты тиімді пайдалануға, оқыту сапасын арттыруға септігін тигізеді. Дегенмен, сабақта оқушылардың ақпаратты қабылдау мүмкіндігінен ақпарат келемін асырмау қажет. Оқытудың техникалық құралдары арқылы оқылатын құбылыстар мен үрдістерге тереңірек бойлай аламыз. Сол себепті оқытудың техникалық құралдарының білім алушылардың сезім түйсігі мен таным аумағын кеңейтеді. Сондықтан да адам танымының психологиясына негізделген жоғары жүйке қызметінің физиологиясының ерекшелігін ескере отырып, педагогика мен психология ғылымы - адамның жоғары дәрежеде қабылдау мүмкіндігі, педагогтың айтылған сөзінен алынған мәліметі мен білім алушының оқытудың техникалық құралдары арқылы қабылдаған бейне көрінісінің үйлесімділігімен бейнеленеді.
Сонымен мынаны ескеру керек, оқытудың техникалық құралдары - ол әдіс емес, ол орынды қолдана білетін жағдайда әдістің тиімділігін арттыратын құрал. Қарастырылған тақырыпқа арналған оқыту кешенін дұрыс таңдау үшін кейбір аудиовизуалдық құралдарын нақты ерекшеліктері мен дидактикалық мүмкіншілігін, ал жақсы жабдықталған пәндік кабинеттегі сабақта олармен жұмыс істеудің тиімді методикасын білу қажет.
Оқытудың техникалық құралдары - техникалық қондырғылардың және олардың арнайы дидактикалық материалдарының жиынтығы.
Дыбыстық құралдар (аудиоқұралдар) - ақпарат тек дыбыстық каналдар арқылы берілетін оқытудың техникалық құралдары (ОТҚ).
Аудиовизуальды (экранды-дыбыстық) құралдар - бұл ақпаратты бірмезетте көру және дыбыстық каналдар арқылы беретін ОТҚ.
Диафильмдер - өзара байланысты текс пен бейнелердің қатаң жалғасымды кадрлары.
1 3 1 Оқытудың белсенді әдістері және оларды дербес әдістемелік пәндерді оқып-үйрету үрдісіне енгізуді өз сөзіңізбен айтыңыз
Оқытудың белсенді әдістері - оқу материалын игеру үдерісінде білім алушыларды белсенді ойлау және практикалық әрекетке итермелейтін әдістер. Белсенді оқыту мұғалімнің дайын білімдерді баяндауына, оларды есте сақтауы мен қайта жаңғыртуына емес, білім алушылардың белсенді ойлау және практикалық әрекет үдерісінде өз бетінше білімдер мен біліктерді меңгеруіне бағытталған әдістер жүйесін пайдалануды білдіреді. Белсенді оқыту әдістерінің ерекшеліктері - олардың негізінде практикалық және ойлау әрекетіне ояту жатыр. Онсыз білімдерді игеруде алға жылжушылық болмайды. Оқытудың белсенді әдістерінің пайда болуы және дамуы оқытудың алдына оқушыларға білім ғана беріп қоймай, танымдық қызығушылықтар мен қабілеттердің, шығармашылық ойлаудың, өз бетінше ақылой еңбегінің қалыптасуы мен дамуын қамтамасыз ету т.б. жаңа міндеттер қойылуымен байланысты. Жаңа міндеттердің пайда болуы ақпараттың қарқынды дамуына тәуелді. Егер бұрын мектепте, оқу орындарында алынған білімдер адамға ұзақ уақыт қызмет ете алса, қазіргі ақпараттық заманда оларды үнемі жаңартып отыру қажет. Бұл өз бетінше білім алу жолымен жүзеге асуы мүмкін, ал бұл адамнан танымдық белсенділікті және өзіндікті талап етеді.
Оқытудың белсенді әдістері 1. оқушының іс-әрекеті өнімді, шығармашылық, ізденіс сипат таситын окыту әдістері;
2. оқушының танымдық іс-әрекетін ынталандырушы және қандай да болсын мәселенің шешу жолдары жөнінде еркін пікір алмасуды көздейтін диалогқа құрылған әдістер. Оларга әңгіме, диспут, тақырыптың семинар, іс ойын, тренинг жатқызуға болады.
Осы талаптарды орындауда қазақ тілі пәнін оқытып-үйрету көптеген ізденістерді, оқытудың белсенді әдіс-тәсілдерін пайдалануды қажет етеді. Осыған орай қазақ тілін оқыту белсенді әдістерді қолданумен байланысты болып отыр. Қазақ тілі пәнінде мынадай оқытудың белсенді әдістерін қолдануымызға болады:
1. Өтілетін тақырыпты болжауда: Сурет галереясына саяхат, Стоп КАДР әдістері тиімдірек болып келеді.
2. Суреттер: не болды? әдісі арқылы оқушының зейінін шоғырландыру.
3. Тыңдалым: Ашық микрофон әдісі. Бұл әдіс білім алушылардың алдыңғы білімімен жаңа білімді ұштастыруда тиімді болады.
4. Жазылым: Т.Ж. Кластер белсенді әдісі.
5. Тақырып бойынша алдыңғы білімді қайталау үшін: Ішкі және сыртқы шеңбер әдісі өте тиімді болып келеді.
6. Пікірлер базары белсенді әдісі арқылы Кейіпкердің іс-әрекетіне баға беріп, болжап, әңгіме құрастырады.
7. БББ - таныс әдіс. Жаңа тақырып бастар алдында үш бағаннан тұратын кесте таратылады. Олар нені біледі? Олар нені білгісі келеді? Олар нені білді?
8. Жаңа тақырыпты меңгертуде келесі әдістерді жүйелі қолдануға болады: Бабл - габл, Зуылдақ, Ақпаратты сүзу - оқушылар өз ойларын бір мезетте мұғалім тоқтатқанша айта береді.
Ойлан, жұптас, бөліс, ДЖИГСО әдістері оқушыларға ойларын жинақтауға, жұпта бөлісуге, топқа шығып сөйлеуге көмектеседі.
9. Сабақты қорытындылау мақсатында Автор орындығы, Қалпақ кигізу, РАПТ белсенді әдістерін қолданған тиімді.
9. Конверттегі сұрақ әдісі арқылы оқушылардың оқуы бойынша білімдері тексеріледі.
10. Рефлексияда жиі қолданылатын әдістер : Екі жұлдыз, бір тілек, Стикерлі алма, Алақан, Плюс - минус - қызығамын кестесі бойынша кері байланыс жасайды.
1 3 2 Дербес әдістемелік пәндері оқытудың жүйелілік және бірізділік принципін сипаттап айтыңыз
Жүйелілік және бірізділік принципі оқу пәнінің логикалық желісі арқылы анықталады. Оқытудағы жүйелілік дегеніміз пәнді өзінің құрылымы мен ішкі логикасына сай белгілі бір тәртіппен оқыту және оның негізгі ұғымдарын, қағидаларын біртіндеп игеру деген сөз. Оқушы игерген білімінің әрбір буынын бұрын меңгерілген біліміне негіздесе ғана баянды білім алатындығы педагогика теориясынан белгілі. Оқытудағы бірізділік дегеніміз оқыту процесі 1)қарапайымнан күрделіге; 2)түсініктен ұғымға, 3) белгіліден белгісізге; 4)білімнен білікке; одан дағдыға ұласады деген сөз. Мұғалім оқу материалын мүлтіксіз жүйемен әрбір соңғы ғылыми қағиданы алдыңғыларға сүйеніп, ал алғашқы қағидаларды кейінгілерге өрістетіп ескі материалдармен жаңа материалдарды сабақтастырып отырса, оқушылар білімді әрі саналы, әрі баянды меңгереді.
ЖҮЙЕЛІЛІК ПЕН БІРІЗДІЛІК ПРИНЦИПІ.
:: Бұл принциптің өзекті негіздері:
:: адам миында сыртқы дүниені бейнелейтін өзара байланысты түсініктер
жүйесін қалыптасқанда ғана, оның білімі толық және шынайы болады;
:: оқылатын оқу материалын белгілі реттілікпен оқушыларға жеткізгенде,
олардың санасына ғылыми білімдер жүйесі оқу материалының ішкі
логикасына және әрбір оқушының таным мүмкіндіктеріне бағынышты;
:: оқушыларды логикалық ойлауға үйрету, дағдыларын жүйелі түрде
шынықтыру, олардың тұлғасын үздіксіз, кедергісіз дамыту.
ЖҮЙЕЛІЛІК ПЕН БІРІЗДІЛІК ПРИНЦИПІН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҮШІН КЕЛЕСІ ЕРЕЖЕЛЕРДІ НАЗАРҒА АЛАДЫ: :: Оқу міндеттерін оқушылар түсініп, оқу материалын логикалық тұрғыдан жүйелі қабылдауы мақсатында кесте, сызба, жоспарларды қолдану :: Оқу мазмұны мен әдістерінің жүйелілігі сақтау, бастауыш пен орта, орта мен жоғары сыныптардағы оқу мазмыны мен әдістерінің бірізділігін қамтамасыз ету. :: Оқу-пәні ғылымның көшірмесі болғандықтан оқушыларға ғылымның жүйесін көрсетіп, пәнаралық байланыстарды пайдалану :: Бұрын ұғындырған білімді жиі қайталау және жетілдіру; қысқа қорытындылады сабақтың басында, барысында және аяғында өткізу.
1 3 3 Дербес әдістемелік пәндерден өткізілетін аудиториялық сабақтарды ұйымдастырудың жаңа формаларына мысал келтіріңіз
Аудиториялық сабақтар тек қана студенттерге білім беруді ғана міндет етіп қоймайды, олардың өзбетінше білім алуына дағдыландырады. Олар тек білімді меңтертуді ғана мақсат етпей ойлау қабілетін дамытуды да мақсат тұтады. Аудиториялық сабақтарда студенттер оқытушылармен қарым-қатынас арқылы болашақ маман ретінде қалыптасады. ЖОО орындарында аудиториялық сабақтардың үш түрі: дәрістер, семинарлар, зертханалық сабақтар.
1 3 5 Дайындық деңгейлері әртүрлі бірнеше студенттердің дербес әдістемелік пәннің бір тақырыбын меңгеру барысын өз сөзіңізбен айтыңыз
2 1 1 Дербес әдістемелік пәндер бойынша студенттердің білім, білік және дағдыларына қойылатын талаптарды талдау жасаңыз
Жоғары кəсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сəйкес студенттердің білім, білік жəне дағдыларына қойылатын талаптар:
- курстың объектісі, пəні, міндеттері мен зерттеу əдістері жайлы түсініктері болуы тиіс;
- дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында қолдануға болатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың түрлерін біліп, оларға сипаттама жасап, талдай алулары тиіс;
- қазіргі заманғы инновациялық технологиялар мен идеялар жөнінде өзіндік бағыт-бағдары болуы тиіс;
- белгілі бір педагогикалық технологиялар бойынша педагогикалық үдерісті таңдай жəне құра алулары тиіс.
2 1 2 Дербес әдістемелік пәндерді оқытудың үйлесімділік принципіне мысал келтіріңіз.
2 1 3 Студенттердің дербес әдістемелік пәндер бойынша білім, білік және дағдыларын есепке алу мен бақылаудың әр түрлі формаларын сипаттап айтыңыз.
Жауабы 135, 211 де бар
2 1 4 Дербес әдістемелік пәндер бойынша студенттермен жүргізілетін ғылыми зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттарын көрсетіңіз.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары (СҒЗЖ)
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары (СҒЗЖ) жалпы білім беру үрдісінің және барлық оқытылатын пәндер мен оқу сабақ түрлерінің мазмұндық қосындысының бір бөлігі болып табылады.
СҒЗЖ мақсаты: студенттердің тұрақты және тиімді ғылыми-зерттеу қызметін жасау, оқыту принциптері, ғылыми зерттеулер, халықаралық практикаға сәйкес ғылыми-зерттеу принциптерін оқыту.
Міндеттері:
1) ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысуға студенттерді баулу;
2) шығармашылық кәсіби ойлау арқылы ғылыми таным әдістерін меңгеру және зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
3) білім беру бірлігін қамтамасыз ету, ғылыми және инновациялық үрдістердің шығармашылық қабілеттілігін дамыту, студенттердің кәсіби-шығармашылық дайындығын жақсарту, ғылыми зерттеу жұмыстарына студент-жастарды жетілдіру нысандарына тарту;
4) студент тұлғасының жан-жақты дамуына көмектесу, өзін-өзі бағалаудың объектівті бағалаға, шығармашылық коллективте жұмыс дағдыларын игеруге, ұйымдастырушылық және инновациялық қызметке тартуға баулу;
5) заманауи ғылымдағы өзекті мәселелерді шешуге және өз мүмкіндіктерін іске асыруға бағыт беру.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыс түрлері:
1. Оқу-зерттеу жұмыстары (ОЗЖ), оқу жылында орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде.
2. Жеке ғылыми зерттеу жұмысы (СҒЗЖ), факультеттерде орындалатын, студенттердің ғылыми кафедралдық және кафедрааралық қоғамында (СҒҚ), клубтар мен үйірмелерде.
3. Қолданбалы ғылыми-тәжірибелік қызмет (ҚҒТҚ), орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде оқу жоспарының құрамында ҰЖО немесе өз бетінше.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары студентте ғылыми-зерттеу еңбегінің дағдыларын қалыптастырып, қазіргі заманғы маман дайындау талабына сай зерттеуші (ғалым), басқарушы (менеджер), практик деңгейінде шығармашылық бастамаларын дамытып, ғылыми-техникалық үдеріс жетістіктерін тәжірибеде қолдануға бағытталуы қажет.
1. 5В010200 - "Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі" мамандығы бойынша ҚР Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына талдау жасаңыз.
Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығына 2-қосымша Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты 1-тарау. Жалпы ережелер 1. Осы Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (бұдан әрі - Стандарт) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 5-бабының 5-1) тармақшасына және 56-бабына сәйкес әзірленді және бастауыш білім беру мазмұнына, оқу жүктемесінің ең жоғарғы көлеміне, білім алушылардың дайындық деңгейіне және оқу мерзіміне қойылатын талаптарды айқындайды. Оқыту нәтижелеріне бағдарлана отырып, білімнің мазмұнына қойылатын талаптар 5. Бастауыш білім беру мазмұнында: 1) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік; 2) құрмет; 3) ынтымақтастық; 4) еңбек пен шығармашылық; 5) ашықтық; 6) өмір бойы білім алу базалық құндылықтар болып айқындалған. 6. Бастауыш білім берудің мақсаты мынадай кең ауқымды дағдылар негіздерін меңгерген білім алушы тұлғасының үйлесімді қалыптасуы мен дамуына қолайлы білім беру кеңістігін жасау болып табылады: 1) білімді функционалдықпен және шығармашылықпен қолдана білу; 2) сын тұрғысынан ойлау; 3) зерттеу жұмыстарын жүргізе білу; 4) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана білу; 5) коммуникацияның түрлі тәсілдерін, оның ішінде тілдік дағдыларды меңгеру; 6) топпен және жеке жұмыс істеу дағдылары. 7. Бастауыш білім берудің мазмұны оқыту нәтижелеріне бағдарланады және мынадай аспектілерді ескере отырып айқындалады: 1) заманауи қоғамның динамикалық сұраныстарына сәйкес болуы; 2) сын тұрғысынан, шығармашыл және позитивті ойлауды дамыту қажеттілігі; 3) оқу пәндері мазмұнының ықпалдасуын күшейте түсудің орындылығы; 4) оқытудың, тәрбие мен дамытудың біртұтастығын қамтамасыз ету. 8. Бастауыш білім берудің мазмұны үштілді білім беру саясаты шеңберінде іске асырылады. Үштілді білім берудің мақсаты көптілді тұлғаны - кемінде үш тілді меңгерген, қызметтің алуан түрлі саласында үш тілде диалог жүргізе алатын, өз елінің мәдениетін бағалайтын, басқа елдердің мәдениетін түсінетін және сыйлайтын Қазақстанның азаматын қалыптастыруға негізделеді. Білім алушылардың оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар 28. Бастауыш мектептегі білім алушылардың апталық оқу жүктемесінің ең жоғары көлемі 27 сағаттан аспайды. 29. Білім алушылардың инвариантты және вариативтік компоненттерден тұратын оқу жүктемесінің жалпы көлемі, сондай-ақ сыныптар бойынша апталық және жылдық оқу жүктемесі үлгілік оқу жоспарында белгіленеді. 30. Сыныпты екі топқа бөлу жалпы білім беретін ұйымдарда сыныптардағы білім алушылар саны 24 және одан артық болғанда: 1) оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда қазақ тілі бойынша; 2) шетел тілі бойынша; 3) цифрлық сауаттылық бойынша (1 сыныптан басқа) бойынша жүзеге асырылады. Білім беру ұйымдарында сыныптардағы білім алушылар саны 24 және одан артық болған жағдайда, оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда орыс тілі бойынша сыныпты екі топқа бөлуге болады. Білім алушылардың дайындық деңгейі "Тіл және әдебиет", "Математика және информатика", "Жаратылыстану", "Адам және қоғам", "Технология және өнер", "Дене шынықтыру" сияқты бірнеше мәндес оқу пәндерін біріктіретін әрбір білім беру саласының ерекшеліктері ескеріле отырып жобаланған оқытудан күтілетін нәтижелер арқылы айқындалады.
2. Дербес әдістемелік пәндердің ОӘЖ-ына логикалық, дидактикалық тұрғыда талдау жасаңыз. ОӘК КЕШЕН ДЕГЕНДІ ЖҰМЫС ДЕП ЖАЗА БЕРІҢДЕР!
Оқу пәнінің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) күндізгі, сырттай немесе қашықтықтан окыту бойынша білім беру қызметін ұйымдастыру элементгерінің бірі болып табылады.
ОӘК студенттерге арналып барлық пәндер бойынша мазмұны техникалық және кәсіптік білім (ТжКБ) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының (МЖМБС) талаптарына сәйкес оқу материалының мазмұнын игеру сапасын арттырудың қажеттілігін есепке ала отырып әзірленуі тиіс.
ПОӘК материалдарын қағаз тасымалдаушыларда (кітаптар, кітапшалар), сондай-ақ электронды түрде қолдануға болады. ПОӘК тұрақты көшірмелері оқытушыда, әдістемелік кабинетте және оқу залында болуы тиіс, және олармен танысқысы келетін барлық студенттер үшін қолжетімді болуы тиіс. Электронды ПОӘК локальды желісте және білім беру ұйымының web-сайтында орналастырылуы тиіс.
ОӘК өзге түрлері:
* Баспа ОӘК
* Электронды ОӘК
* Мультимедиялық ОӘК
ПОӘК - бұл мамандық бойынша нақты оқу жұмыс жоспарының оқу пәні бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру және жүзеге асыруға қажетті оқу, оқу- әдістемелік, үлестірмелі, көрнекі, аудио-, бейне- және мультимедиалык материалдар кешені.
ПОӘК - студенттердің пән мазмұнын сапалы игеруін қамтамасыз ететін және кәсіби маңызды құзыреттерді тиімді қалыптастыруға мүмкіндік беретін оку-әдістемелік материалдардың құрылымдық жүйелі кешені. ПОӘК оқытушыларға, сондай-ақ студенітерге арналган. Бұл олардың өз уақытын оңтайлы ұйымдастыруға мүмкіндік береді және білім берудің айқындылық принципіне жауап береді.
Электронды ПОӘК магнитті және басқа да (лазерлі, оптикалык және өзге) тасымалдаушыларға жазылған оқыту, бақылау, модельдеу және басқа бағдарламалардың кешенін білдіреді, оларда оқу пәнінің негізгі мазмұны берілген.
Мультимедиалық ОӘК - мультимедиалық құралдар қолданылған икемді басқару жүйесі бар электронды оқу материалы және дидактикалык-әдістемелік құралдардың жиынтығы.
3. Студенттердің өтілген тақырып бойынша білім, білік, дағдыларды меңгеруін анықтауға мүмкіндік беретін тексеру жұмысын өткізуді сипаттап жазыңыз (нәтижелерді талдау, қорытынды жасау).
білім, білік, дағдыны бақылаудың көптеген түрлері кең тараған. Мысалы, профессорлар Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаевтың "Педагогика" оқулығында ол тақырыптық, тараулар бойынша, оқтын-оқтын және қорытынды бақылау деп бөлінген.
Күнделікті бақылау оқыту процесінде күнделікті қодданылады және сабақ барысында оқушылардың оқу-танымдық әрекетіне басшылық жасайды.
Күнделікті бақылау мүғалімнің жалпы немесе жекелеген оқушылар жұмысына жүйелі түрде бақылау жасау көмегімен жүргізіледі. Бақылаудың бұл түрі оқушылардың сынып немесе үй тапсырмаларын өз бетінше орындауға деген ниеттері мен берілген тапсырманы орындауға деген олардың қызығушылығы және жауапкершілдік сезімін ынталандыруда үлкен манызға ие болады.
Тақырыптық бақылау - оқу бағдарламаларындағы белгілі тақырыпттар бойынша өткізіледі. Сабақтың тақырыбы және әрбір кезеңдері негізінде оқушылардың білімді, іскерлікті, дағдыны игеруі тексеріледі. Сонымен бірге, мұғалім жаңа тақырыптың кейбір басты мәселелерін өткен сабақтардағы оқу материалдарымен толықтырады, кейбір ұғымдарды, анықтамаларды, ғылыми ережелерді оқушылардың есіне салады.
Қорытынды бақылау - барлық пәндер бойынша жыл аяғында өткізіледі. Бақылау процесінде тақырыптық және тарау бойынша бақылау нәтижелері есепке алынады. Оқушылардың жыл бойында алған теориялық және тәжірибелік білімдері анықталады. Соңдықтан қорытыңды бақылаудың негізі емтихан және оқушылардың жылдық үлгерім бағалары болады. Емтихан мен жылдық үлгерім бағаларынан педагогикалық кеңестің шешімі бойынша қорытыңды бағалар шығарылады. Бақылау әдістері арқылы оқушылар жұмысының тиімділігі мен мазмұны туралы кері байланыс қамтамасыз етіледі.
4. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізуге байланысты дағдыларын қалыптастыруды сипаттап айтыңыз.
Оқу-зерттеу жұмыстары (ОЗЖ), оқу жылында орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде.
Жеке ғылыми зерттеу жұмысы (СҒЗЖ), факультеттерде орындалатын, студенттердің ғылыми кафедралдық және кафедрааралық қоғамында (СҒҚ), клубтар мен үйірмелерде.
Қолданбалы ғылыми-тәжірибелік қызмет (ҚҒТҚ), орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде оқу жоспарының құрамында ҰЖО немесе өз бетінше.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары студентте ғылыми-зерттеу еңбегінің дағдыларын қалыптастырып, қазіргі заманғы маман дайындау талабына сай зерттеуші (ғалым), басқарушы (менеджер), практик деңгейінде шығармашылық бастамаларын дамытып, ғылыми-техникалық үдеріс жетістіктерін тәжірибеде қолдануға бағытталуы қажет.
Жоғары оқу орындарында оқу және ғылыми-зерттеу жұмыстары мәселесі бойынша талдау жасай отырып, мынадай ерекшеліктерді анықтадық:
студенттің теориялық білім деңгейін арттырады;
теориялық білімін практикада қолдану дағдыларын бекітеді;
студенттің өз бетінше зерттеу біліктерін қалыптастырады;
оқу-зерттеу жұмыстарын жүргізе білу дағдысының қалыптасуына әсер етеді;
зерттеу нәтижелерін объективті бағалауға тәрбиелейді;
озат тәжірибелерді жинақтауға үйретеді;
талдай білуге және күтпеген жағдайларда жол таба білуге үйретеді;
мамандығына, пәнге, ғылыми ізденуге қызығушылығын оятады;
студенттің жеке ішкі қабілетін ашады; сөйлеу мәдениетін дамытады.
5. Дербес әдістемелік пәндерден аудиториялық сабақтарға қойылатын қазіргі талаптарды түсіндіріңіз.
ЖОО орындарында аудиториялық сабақтардың үш түрі: лекция, практикалық сабақ, қоғамдық пәндер бойынша смеминар және лабораториялық сабақтар қолданылады. Лекция барысында, курстың (пәннің) оқу бағдарламасы бойынша негізгі мәселелері қаралады. Лекцияда студент актуальді, фундаментальді, жүйелі білім негіздерінен бағыт - бағдар алады. Мұндай білімдерді студант оқу құралдарынан жинақтай алуы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоғары білім берудің
мемлекеттік жалпыға
міндетті стандартына
1-қосымша
Жоғары білімнің білім беру бағдарламасының құрылымы
№
Пәндер мен циклдердің атауы
Жалпы еңбек сыйымдылығы
академиялық сағат бойынша
академиялық кредит бойынша
1
2
3
4
1
Жалпы білім беретін пәндер (ЖБП) циклі
1680
56
1)
Міндетті компонент
1530
51
Қазақстан тарихы
150
5
Философия
150
5
Шетел тілі
300
10
Қазақ (Орыс) тілі
300
10
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
150
5
Әлеуметтік-саясаттану білім модулі (әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану, психология)
240
8
Дене шынықтыру
240
8
2)
Жоғары оқу орны компоненті және (немесе) таңдау компоненті
150
5
2
Базалық және бейіндеуші пәндер циклі (БП, БП)
кемінде 5280
кемінде 176
1)
Жоғары оқу орны компоненті және (немесе) таңдау компоненті
2)
Кәсіптік практика
3
Оқытудың қосымша түрлері (ОҚТ)
1)
Таңдау компоненті
4
Қорытынды аттестаттау
кемінде 240
кемінде 8
Барлығы
кемінде 7200
кемінде 240
Сұрақ 6В013- "Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі" мамандығы бойынша білім беру бағдарламаларды талдап айтыңыз. 1.1 Білім беру бағдарламасының мақсаты мен міндеттері .ББ 6В01303 Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі жұмыс берушілердің сұраныстары мен ұсыныстарына сәйкес жасалады, қала мен облыстың профессорлық оқытушылық құрамға деген қажеттіліктері мен қажеттіліктеріне сәйкес келеді. Мақсаты: ББ 6В01303 солтүстік аймақ үшін бастауыш білім беру педагогикасы мен әдістемесі бойынша модернизация, корпоративті мәдениетті дамыту және әлеуметтік саясатты дамыту арқылы бәсекеге қабілетті мамандар даярлау. Мақсаты: 6В01303 Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі мамандығы бойынша ББ бакалаврының мақсаты - студенттердің бастауыш білім берудің педагогикасы мен әдістемесі саласындағы білімін қалыптастыру, оқушылардың жеке қасиеттерін дамыту, тұлғаның гуманистік бағытын, тұлғаның негізгі құзіреттіліктері, тұлғаның субъективті ұстанымы, белсенділікті, жауапкершілікті қалыптастыру шарты ретінде. шешім қабылдай білу, өмірде және мамандықта таңдауға дайын болу, сәттілікті қамтамасыз ететін практикалық есептерді шешуде теориялық білімді қолдана білу студенттердің болашақ қызметінің сәттілігін қамтамасыз етеді Оқыту мен білім алу кезінде қол жеткізуге болатын түпкі мақсаттарды анықтауға негіз болып қазіргі қоғамдағы магистранттың интеллектуалдық, тұлғалық және мінез-құлық сапалары мен дағдыларына қоғамның әлеуметтік күтуі жатады. Міндеттері: - Білім беру қызметі саласында: - білім беру ұйымдарында бастауыш білім беруді ғылыми негізде енгізу; - оқушылардың бастапқы білімін қалыптастыруға, нығайтуға, білім берудегі инновациялық технологияларды қолдану арқылы пәндерді оқытудың формалары мен әдістерін жетілдіруге бағытталған студенттердің бастауыш білім берудегі педагогикалық қызметі - Ұйымдастырушылық және басқару қызметі саласында: - мектеп жүйесінде бастауыш білім берудегі педагогикалық іс-әрекетті ұйымдастыру және өткізу; - бастауыш сынып оқушыларымен сабақтан тыс уақыттағы оқу орындарында, сондай-ақ жазғы мектеп жанындағы лагерьлерде тәрбие жұмысын ұйымдастыру; - Эксперименттік зерттеулер саласында: - - педагогика және бастауыш білім беру әдістері саласында зерттеулер жүргізу; - Ұйымдастырушылық және технологиялық қызмет саласында: - - бастауыш сыныптарда оқу кезеңінде оқытылатын пәндер бойынша жаңа оқыту технологияларын оқу процесіне енгізу және енгізу; - Білім беру қызметі саласында: - - тәрбие жұмысын заңдарға, заңдарға, принциптерге, педагогикалық процестің тәрбиелік тетіктеріне сәйкес жүзеге асыру; - - сабақтан тыс тәрбие жұмысын жоспарлау; - - нақты білім беру мәселелерін шешу; - - оқушылармен, осы сыныпта жұмыс істейтін мұғалімдермен, ата-аналармен қарым-қатынас орнату. - Педагогикалық қызмет саласында: - студенттерді оқыту, тәрбиелеу, дамытудың жеке бағыттарының нәтижелері бойынша білім беру және дизайн саласындағы мүмкіндіктерді, қажеттіліктерді, жетістіктерді зерттеу; - білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін және пәндік аймақтың ерекшелігін көрсететін технологияларды қолдана отырып, білім беру саласындағы оқыту мен тәрбиені ұйымдастыру; - кәсіби қызметіндегі мәселелерді шешу үшін қоғамдық және білім беру ұйымдарымен, балалар топтарымен және ата-аналармен өзара әрекеттесуді ұйымдастыру; - білім беру сапасын, оның ішінде ақпараттық технологияны қолдану үшін білім беру ортасын пайдалану; - кәсіби өзін-өзі тәрбиелеуді және тұлғалық өсуді жүзеге асыру, болашақ білім беру бағыты мен кәсіби мансапты жобалау Мәдени-ағарту қызметі саласында: - балалар мен ересектердің мәдени-ағартушылық қызметке қажеттіліктерін зерттеу және қалыптастыру; - мәдени кеңістікті ұйымдастыру; - әр түрлі әлеуметтік топтар үшін мәдени және білім беру бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру; - ғылыми білімді қоғамда кеңінен насихаттау. Білім беру бағдарламасы Дублин дескрипторларымен және Еуропалық біліктілік шеңберімен келісілген Ұлттық біліктілік шеңберіне және кәсіби стандарттарға сәйкес әзірленген. Білім беру бағдарламасы модульдік жүйенің негізінде пәндерді оқуға арналған.
3-сұрақ. Дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында студент психологиясының ерекшеліктері. Дербес пәндерді оқыту барысында болашақ бастауыш сынып мұғалімдері оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты бала психологиясын толық меңгеру, темпераменттерін , қабілеттерін ажырата алуы керек. Сонымен қатар, әр пәнді меңгертуде баланың қай салаға бейім екенін анықтап, оны әрі қарай дамыта алулары қажет.Осы тұрғыда алдымен студенттер өздерін танып білулері керек. Өзінің темперамент ерекшелігін анықтап, әр пәнді меңгерту барысында өз-өзін оқушылар алдында қалай ұстау керегін білулері тиіс. Бұл психологиялық ерекшеліктердің бәрін дербес пәндерді оқыту барысында жүзеге асырады. Мысалы: әліппе пәнін өтер алдында студент енді ғана мектеп табалдырығын аттаған балалардың әлі де ойын баласы екенін ескеріп, олардың зейіндері тұрақсыз болатынын біліп алуы керек. Бұны білудің арқасында әліппені оқытудан студент сабақты қызықты өткізу үшін түрлі әдіс-тәсілдерді алдын-ала ойластырып, зейіндері тұрақсыз оқушылардың зейінін шоғырландыруға көмектесетін тапсырмаларды дайындап келеді.
4- Сұрақ. Негізгі дербес әдістемелік категориялар мен ұғымдарды жазыңыз.
Категориялар - шындықтың ең маңызды байланыстары мен қатынастарын көрсететін жалпы, іргелі ұғымдар. Ұғымдар мен категориялар педагогика ғылымының негізін құрайды. Олар терминдермен көрсетіледі. Бірыңғай терминология ғылымда ортақ тіл ретінде қажет. Дербес әдістемелік пәндердің категориялары мен ұғымдарына: тәрбие, білім беру, оқыту, педагогикалық процесс, білім беру жүйесі, сондай-ақ даму, т.б жатады. Тәрбие - бұл тәрбиешілер мен тәрбиеленушілердің өзара әрекетін қамтамасыз ететін арнайы ұйымдастырылған тәрбие жүйесі жағдайында тұлғаны мақсатты түрде қалыптастыру процесі.Даму - адамның денесінде, психикасында, интеллектуалдық және рухани сферасындағы сандық және сапалық өзгерістер процесі. Дене дамуы (жалпы дененің, жеке бұлшықеттер), психикалық (сезім, интеллект, ерік, қабілет, қажеттіліктер, мінез), сонымен қатар рухани даму (адамның ішкі әлемі) бар. Білім беру -- тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат беріп, адамның танымын, білімін, дағдысын, дүниеге көзқарасын жетілдіру процесі.Оқыту процесі - екі жақты процесс болғандықтан, мұғалім мен оқушылардың бірлескен іс-әрекетін, мұғалім тарапынан оқушы іс-әрекетіне басшылық етуді, жоспарлауды, ұйымдастыруды, басқаруды талап етеді.
5-сұрақ. Қазақстан Республикасында дербес әдістемелік пәндерді оқыту жүйесінің қалыптасуы мен дамуын сипаттап көрсетіңіз. Қай елдің болмасын өсіп-өркендеуі, өнуі, дүниеде өзіндік орын алуы оның ұлттық білім жүйесінің қалыптасуына, дамуына және даму тарихына тікелей байланысты.Қ.Р дағы білім беру жүйесінің дамуы мен қалыптасуы қазақ мемлекеттігінің құрылу кезеңінен бастап ұзақ уақыт бойы елдегі болып жатқан саяси-әлеуметтік және мәдени өзгерістердің көрсеткіші болып табылады.
Дербес әдістемелік пәндерге: әліппе, қазақ тілі, математика, жаратылыстану, дүниетану, цифрлық сауаттылық, бейнелеу өнері, музыка, еңбекке баулу т.б пәндер жатады. Аталмыш пәндердің де өзіндік даму тарихтары бар. Соның ішінде әліппенің шығу тарихына тоқталайын.Ахмет Байтұрсынұлы қазақ әліппесі мен қазақ тілі оқулықтарын жазуды 1910 жылдардан бастап қолға алады. Онымен қоса қазақ графикасын жасауға кіріседі. Қазақ графикасының негізіне қазақтың мәдени дүниесінде көп ғасырлық дәстүрі бар, өзге түркі халықтарды да пайдаланып отырғандықтан, туыстық, жақындық сипаты бар араб таңбаларын алады. Оны қазақ фонетикасына икемдейді, ол үшін қазақ дыбыстары жоқ таңбаларды алфавиттен шығарады, арабша таңбасы жоқ дыбыстарына таңба қосады, қазақ тілінің жуанды - жіңішкелі үндестік заңына сай жазуға ыңғайлы дәйекші белгі жасайды. Сөйтіп, 24 таңбадан тұратын өзі қазақ жазуы деп, өзгелер Байтұрсынов жазуы деп атаған қазақтың ұлттық графикасын түзеді. Одан осы жазуды үйрететін әліппе жазады. Сөйтіп, оқу- ағарту идеясына сол кезіндегі интелегенциясы жаппай мойын бұрды. Әрбір зиялы азамат халқына қара танытып, сауатын ашуды, ол әрекетті Әліппе құралдарын жазудан бастауды мақсат етті. Сол 1911-1912 жылдары жасалып, Уфа, Орынбор қалаларының баспаханаларында жарық көрген. Ахмет Байтұрсынұлының әліппесі Оқу құралы деген атпен 1912-1925 жылдары арасында 7 рет қайта басылып, оқыту ісінде ұзақ әрі кең пайдаланылды. 1926 жылы ғалым Әліп-бидің жаңа түрін жазды. Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілінің табиғатын, құрылымын танып-танытудағы қызметі енді мектепте қазақ тілін пән ретінде үйрететін оқулықтар жазумен ұласады.
6-Сұрақ. Дербес әдістемелік пәндерден орындалатын курстық дипломдық жұмыстардың психология, педагогика ғылымдарымен байланысы және ерекшеліктеріне тоқталыңыз.
Курстық жұмыс - студенттің жыл бойына орындайтын оқу жұмысының міндетті түрі. Курстық жұмыс студенттің өзбетіндік зерттеу жұмысы боп табылады және педагогика, психология немесе жеке әдістемелер саласындағы бір мәселенің мәтін түрінде рәсімделіп, логикалық аяқталған ғылыми зерттеу түрін қамтиды.Курстық жұмысты орындау студенттерден тек қана педагогикалық және арнайы білімдерін жетілдіру ғана емес, жекелеген педагогтардың, білім беру ұйымының т.б. практикалық жұмыс тәжірибесімен танысу, тәжірибелік-практикалық немесе тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар арқылы мектеп оқушыларын тәрбиелеу мен оқыту мәселелерін тиімді шешу тәсілдерін жасақтау және сынақтан өткізуді талап етеді.Дипломдық жұмыс қазіргі таңда жеткілікті терең зерттелмеген пікірталастық сипаттағы жалпы немесе жеке мәселелердің бірін өз бетінше ғылыми тұрғыда зерттеу болып табылады. Дипломдық жұмыс - бұл бакалавриаттың соңғы сатысында орындалатын жазбаша бітіру жұмысы болып табылады. Кез келген ғылыми зерттеу - ғылыми еңбекті шығармашылық ойдан тұжырымды ресімдеу - жекелей жүзеге асады. Дербес әдістемелік пәндерден көбіне дипломдық жұмысқа мынандай тақырыптарды таңдауға болады:Жаратылыстану пәнін оқытуда 3 сынып оқушыларының зерттеу қабілеттерін дамыту.Дүниетану пәнінде бастауыш сынып оқушыларының танымдық қабілетін проблемалық оқыту арқылы дамыту. Қазақ тілі пәнін оқытуда 2 сынып оқушыларының жазылым дағдысын қалыптастыру т.б. ( әрі қарай өз ойларыңмен өтіріктен педагогикамен, психологиямен қандай байланысы бар соны жаза саласыңдар).
7-сұрақ. Бастауышта дербес әдістемелік пәндерді оқытудың әр түрлі жүйелерін (дамыта оқыту, саралап оқыту, деңгейлеп оқыту) айтыңыз. Дамыта оқыту технологиясы - оқушының оқу, білім алу процесінде жан- жақты дамуын оқытудың басты мақсаты ретінде қабылдайды. Дамыта оқыту идеясын әдіскер ғалым В.В Давыдов ұсынған. Даму дегенде оқушының ойлауы, табандылығы, зейіні, оқу дағдысы мен іскерлігі тағы басқа да қабілеттерін дамытуды айтамыз. Ж.Пиаже пікірінше, Дамыта оқыту деген термин психология ғылымының қойнауында туып, баланың дамуын қарастырған. Дамыта оқыту проблемасына арналған екі іргелі эксперимент жасалып, оның бірін Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов, ал екіншісін Л.В.Занков басқарады. Дамыта оқыту бойынша сабақ кезеңдерінде:оқушылар сабақтың мақсат, міндетін өздері анықтайды
проблеманы шешу жолын іздестіреді жаңаны өздері табады ақылдасады, кеңеседі. Саралап оқыту әрекеті - білім алуға бағытталған әрекет. Ол өз бетінше, әр мұғалімнің жетекшілігімен жүзеге асады. Біз басшылыққа алып отырған саралай оқытудьщ жүйелік негізін Л. Вьютский, А. Леонтьев, Б. Ананьев, С. Рубинштейн т.б. ғалымдар жасаған. Ал бастауыш мектеп кезеңіндегі оқу әрекеті В. Давыдов, Л. Занков, Ш. Амонашвили, т.б. зерттеулерінде карастырылады. Саралап оқытуды ұйымдастыру арқылы бала ақыл - ой деңгейімен белсенді әрекет арқасында репродуктивті емес өнімді нәтижеге жетеді. Саралап оқытудың ең басты шарты - сынып оқушылары үш топқа бөлу. Бірінші топқа мынадай оқушылар топтастырылады: қабілеті жоғары, білім, білік дағдылары қалыптасқан, өз бетімен ойлау кабілеті бар, сабаққа деген белсенділігі күшті, мұғалім көмегін қажет етпейтін топ. Бұл топта жүргізілетін жұмыстың мақсаты - оқушы бойында ғылыми бағытта ойлау қабілетін калыптастыру.
Орташа қабілетті оқушылар екінші топты құрайды. Білім, білік дағдылары әлі тұрақсыз, өзіне - өзі көп сене бермейтін, мұғалімнің белгілі мөлшерде көмек көрсетуін қажет ететін оқушылар. Мұнда алға қойылатын мақсат - білім, білік дағдыларының тұрақты болуына, өз бетімен жұмыс істеу қабілетінің дамуына ықпал ету, олардың бірінші топқа көшуіне көмектесу.
Үшінші топқа үлгерімі төмен оқушылар жатқызылады. Бұлар тұрақты назарды ұстауды, білім, білік дағдыларын қалыптастыруда мұғалімнің үлен күш жігер жұмсауын, жүйелі жұмыс жүргізуін, яғни мұғалім көмегін көп қажет ететін оқушылар. Деңгейлеп оқытудың ерекшелігі - оқушылардың сабақ барысында бірнеше деңгейде жұмыс жасай алатындығында. Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып,білім алуына жағдай жасайды. Оқушының білімді меңгеру сатысы: 1.Шығармашылық; 2.Эвристикалық;3.Алгоритмдік;4.Оқуш ылық деңгей. Ж.А.Қараевтың деңгейлеп саралап оқыту технологиясының негізгі идеясы оқытуды ізгілендіру мен демократияландыру жағдайында оқушыны өздігімен даму бағдарын анықтап, дамитын және өздігінен дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін-өзі тәрбиелеуші тұлға ретінде қалыптастыру болып табылады.
Дербес әдістемелік пәндерді оқытудың ғылымилық принципін көрсетіңіз. Оқыту принциптері - мұғалім мен оқушылардың жұмысын реттеп отыратын ережелер. Сондықтан ол барлық пәндерді оқытқанда қолданылады. Оқыту принциптеріне сәйкес оқытуға қойылатын талаптар тұжырымдалады. Оларды орындаған мұғалім өз еңбегінде жақсы табыстарға жетеді.Оқыту принциптерінің жүйесін тұңғыш ұсынған Я.А.Каменский. Ғылымилық принцип - болашақ маманның өзі таңдаған саласы бойынша объективті ғылыми деректермен, тұжырымдар және теориялармен толыққанды тоғысуына мүмкіндік береді.Ғылымилық принципі арқылы қоршаған орта жөнінде ғылыми көзқарас қалыптасып, жаңа қоғамды құру ғылыми негізделген процесс ретінде қабылданады. Ғылымилық принциптің талабы - оқушылар игеруіне ғылым тарапынан анықталған білімдерді ұсыну. Бастапқы мектептік білімденудің де міндеті осы ғылыми білімдерді игертуге бағытталған. Оқудың ғылымилығы ең алдымен мектеп білімінің мазмұнына және оны қалыптастыру принциптерін қатаң ұстануына; мұғалімдердің мазмұнды толық іске асыра алуына тәуелді; қабылданған білімдердің ғылымдық сипаты оқу жоспарларында, бағдарламаларында өрнектелген, пән аралық байланыстарда іске асып барады.
Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3-тамыздағы №348 бұйрығына 2-қосымша талдау жасаңыз.
Бастауыш білім берудің мазмұны үштілді білім беру саясаты шеңберінде іске асырылады. Үштілді білім берудің мақсаты көптілді тұлғаны - кемінде үш тілді меңгерген, қызметтің алуан түрлі саласында үш тілде диалог жүргізе алатын, өз елінің мәдениетін бағалайтын, басқа елдердің мәдениетін түсінетін және сыйлайтын Қазақстанның азаматын қалыптастыруға негізделеді. Үштілді білім беру іс жүзінде мынадай жолдармен іске асырылады: 1) қазақ, орыс және шетел тілдерінің халықаралық стандарттарға сәйкес деңгейлік меңгерілуін қамтамасыз ету;2) сабақтан тыс жұмысты қазақ, орыс және шетел тілдерінде ұйымдастыру. "Тіл және әдебиет" білім беру саласының мазмұны оқу пәндерінің аясында жүзеге асырылады:1) "Сауат ашу", "Қазақ тілі" қазақ тілінде оқытатын сыныптарда, "Русский язык" орыс тілінде оқытатын сыныптарда, оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда "Қазақ тілі", оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда "Русский язык", "Әдебиеттік оқу", "Шетел тілі";2) Қазақстан аумағында жинақы тұратын этностардың тілінде оқытатын білім беру ұйымдарында "Тіл және әдебиет" білім беру саласына осы этностың "Ана тілі" оқу пәні қосымша енеді. Ұйғырөзбектәжік тілінде оқытатын білім беру ұйымдарына арналған "Ана тілі" оқу пәні үлгілік оқу жоспарының инвариантты компонентіне енеді. Қазақ тілінде оқытылатын оқушылар үшін "Әліппе", "Ана тілі" пәндері бойынша әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдерінің міндеттері "Әліппе" оқулығымен 1-жартыжылдықта, әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері "Ана тілі" оқулығымен 2-жартыжылдықта; орыс тілінде оқытылатын оқушылар үшін "Букварь", "Обучение грамоте" пәндері бойынша әліппеге дейінгі және әліппе кезеңдерінің міндеттері "Букварь" оқулығымен 1-жартыжылдықта, әліппеден кейінгі кезең міндеттері "Обучение грамоте" оқулығымен 2-жартыжылдықта жүзеге асырылады."Тіл және әдебиет" білім беру саласындағы пәндердің мазмұнында Қазақстанның ұлт мәдениеттерінің бірлігі мен әртүрлілігі, ұлттық сана-сезімнің негізі ретінде мемлекеттік тіл туралы түсініктерін қалыптастыруға, сөйлеу әрекетінің төрт түрі бойынша дағдыларды дамытуға бағытталған коммуникативтік тәсілді қолдану көзделеді. Тілдік пәндердің мазмұны ойын және танымдық іс-әрекеттер арқылы білім алушылардың бойында тілдерді үйренуге деген қызығушылығы мен оң қатынасын дамытуға, сондай-ақ ақпарат алмасу, тілдік материал ретінде мәтінмен жұмыс істей білу, фразалар мен сөз орамдарының мәнін түсіну және оларды нақты жағдайлар кезінде қолдану үшін бастапқы коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға бағытталған. Қазақ тілін орыс тілін ана тілін оқыту тілі ретінде үйрету білім алушылардың тілдік дағдыларын дамыту, мәтіннің әртүрлі түрлерімен және типтерімен өз бетінше жұмыс істеуге машықтандыру үшін әдеби мәтіндерді пайдалануға негізделген. Екінші тілді (оқыту тіліне байланысты қазақ тіліорыс тілі) және үшінші тілді (шетел тілі) оқыту тілді деңгейлеп меңгеруге бағдарланған. "Математика және информатика" білім беру саласының мазмұны "Математика", "Цифрлық сауаттылық" оқу пәндерінде іске асырылады."Математика және информатика" білім беру саласының мазмұны білім алушыларда қоршаған болмыстың алуан түрлі объектілері мен құбылыстарын сипаттау үшін бастапқы математикалық білімді қалыптастыруға; ауызша және жазбаша есептеу алгоритмдерін игеруге; есептер шығарудың жалпы амалдарын, өлшем және есептеу дағдылары негізінде логикалық пайымдаулар түзе білу машықтарын дамытуға; ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қарапайым құралдарын қолдану дағдыларын, ақпаратты іздеу, таңдау, жеткізу, объектілер мен процестерді жобалау, кестелермен, схемалармен, графикалармен және диаграммалармен жұмыс істеуде ең қарапайым әдістерді қолдану, интерпретациялау және деректерді беру машықтарын қалыптастыруға бағытталған."Жаратылыстану" білім беру саласының мазмұны "Жаратылыстану" оқу пәнінде іске асырылады."Жаратылыстану" пәнінің мазмұны "Адам - Табиғат" жүйесі шеңберіндегі ғылыми білімнің қарапайым деңгейін қамтамасыз етуі тиіс. Бұл оқу пәні білім алушылардың табиғатты тануға деген қызығушылығын, зерттеу дағдыларын дамытуға, қоршаған ортаны ғылыми тұрғыдан түсініп, көре білуді қалыптастыруға бағытталған. Пәннің мазмұны "қарапайымнан күрделіге қарай, таныстан таныс емеске қарай" принципі бойынша құрастырылған. Жанды және жансыз табиғаттың құбылыстары мен процестерінің өзара байланыстарының себебін ұғыну және түсіну, қоршаған ортаның көптүрлілігі мен күрделілігін саналы аңғару білім алушылардың ой-өрісін кеңейтеді. "Жаратылыстану" оқу пәні - білім берудің кейінгі деңгейлерінде дербес пән ретінде оқылатын "Биология", "Физика", "География", "Химия" оқу пәндерін оқып-меңгеруге жол бастайтын, сондай-ақ білімнің барлық салаларында маңызды орын алатын зерттеу дағдыларының іргетасын қалайды."Адам және қоғам" білім беру саласының мазмұны "Дүниетану" оқу пәнінде іске асырылады."Адам және қоғам" білім беру саласы пәндерінің мазмұны "Адам - Қоғам" жүйесі шеңберінде кіріспе білімді қамтамасыз етуге бағытталған. Пәндердің мазмұны қоғамдық қатынастардың өткені мен бүгінін, олардың өзара байланысын, адамдардың отбасындағы, қоғамдағы өзара қарым-қатынастарын танып-білуге; өз Отаны үшін мақтаныш сезімін қалыптастыруға, отбасындағы, жергілікті, өңірлік, ұлттық және жаһандық қауымдастықтағы өз орнын ұғуға; қазақстандық қоғамның құндылықтары мен жалпыадамзаттық құндылықтарды түсінуге; әр білім алушының өзінің табиғи қабілеттері мен шығармашылық әлеуетінің көзін ашуына; өз халқының және басқа да халықтардың мәдениетіне деген құрмет сезімін дамытуға, өз қылығы үшін жеке басы жауапкершілігін ұғынуына, басқа адамдардың сезімдерін түсінуге және бірге бөлісуге, адам мен қоршаған ортаға деген ізгілік қатынасын тәрбиелеуге бағытталған."Технология және өнер" білім беру саласының мазмұны "Музыка", "Көркем еңбек", "Еңбекке бауылу" және "Бейнелеу өнері" оқу пәндері арқылы беріледі"; "Технология және өнер" білім беру саласы пәндерінің мазмұны қоршаған ортаны біртұтас қабылдауды қалыптастыруға, оны визуалды өнер мен музыка құралдары арқылы тануға; бейнелеу өнерінің, қолөнер мен музыканың адам өміріндегі рөлі туралы алғашқы түсініктерді дамытуға, қазақтың ұлттық сәндік-қолданбалы өнеріне, музыкалық салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпына, әлемдегі басқа халықтардың өнеріне құрметпен қарауға тәрбиелеуге; өнердің алуан түріне адам өмірінің көрінісі ретінде адамгершілік-эстетикалық көзқарасын тәрбиелеуге, бастауыш мектеп білім алушыларының көркем және музыкалық-шығармашылық дамуына бағытталған."Дене шынықтыру" білім беру саласының мазмұны "Дене шынықтыру" оқу пәнінде жүзеге асырылады. "Дене шынықтыру" пәнінің мазмұны физикалық қасиеттерді, жалпы дамыту жаттығуларын өз бетімен орындауға деген қызығушылықты дамытуға; саламатты өмір салты мәдениетін дарытуға; дене шынықтырудың адам өміріндегі рөлі туралы түсініктерді қалыптастыруға, спорт, қазақтың ұлттық спорт түрлері туралы ақпаратты өз бетімен таба білу және оны өзінің денсаулығын нығайту үшін пайдалана білу дағдыларын қалыптастыруға; оқу, ойын және жарыс қызметі жағдайында құрбы-құрдастармен қарым-қатынас жасау мәдениетінің машықтарын қалыптастыруға бағытталған.
1 2 5 Дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында қазіргі заманғы оқытудың техникалық құралдарын пайдалануға мысал келтіріңіз.
Бүгінгі күні қоғам білім беру жүйесінен жан-жақты дамыған, өздігінен жұмыс істей алатын, ерекше жағдайларда әрекет жасай алатын және үздіксіз білім алуға талабы бар жастарды дайындауды талап етуде. Сондықтан жоғары оқу орындары құрылымына елеміздің білім беру жүйесін сапалы жағдайға жеткізе алатын оқытудың техникалық құралдарымен оқыту енгізіліп отыр. Оқытудың техникалық құралдарының ең маңызды дидактикалық ерекшелігі оның ақпаратпен жоғары дәрежеде қамтамасыз етілгендігінде. Бұл өз кезегінде оқу үрдісінде уакытты тиімді пайдалануға, оқыту сапасын арттыруға септігін тигізеді. Дегенмен, сабақта оқушылардың ақпаратты қабылдау мүмкіндігінен ақпарат келемін асырмау қажет. Оқытудың техникалық құралдары арқылы оқылатын құбылыстар мен үрдістерге тереңірек бойлай аламыз. Сол себепті оқытудың техникалық құралдарының білім алушылардың сезім түйсігі мен таным аумағын кеңейтеді. Сондықтан да адам танымының психологиясына негізделген жоғары жүйке қызметінің физиологиясының ерекшелігін ескере отырып, педагогика мен психология ғылымы - адамның жоғары дәрежеде қабылдау мүмкіндігі, педагогтың айтылған сөзінен алынған мәліметі мен білім алушының оқытудың техникалық құралдары арқылы қабылдаған бейне көрінісінің үйлесімділігімен бейнеленеді.
Сонымен мынаны ескеру керек, оқытудың техникалық құралдары - ол әдіс емес, ол орынды қолдана білетін жағдайда әдістің тиімділігін арттыратын құрал. Қарастырылған тақырыпқа арналған оқыту кешенін дұрыс таңдау үшін кейбір аудиовизуалдық құралдарын нақты ерекшеліктері мен дидактикалық мүмкіншілігін, ал жақсы жабдықталған пәндік кабинеттегі сабақта олармен жұмыс істеудің тиімді методикасын білу қажет.
Оқытудың техникалық құралдары - техникалық қондырғылардың және олардың арнайы дидактикалық материалдарының жиынтығы.
Дыбыстық құралдар (аудиоқұралдар) - ақпарат тек дыбыстық каналдар арқылы берілетін оқытудың техникалық құралдары (ОТҚ).
Аудиовизуальды (экранды-дыбыстық) құралдар - бұл ақпаратты бірмезетте көру және дыбыстық каналдар арқылы беретін ОТҚ.
Диафильмдер - өзара байланысты текс пен бейнелердің қатаң жалғасымды кадрлары.
1 3 1 Оқытудың белсенді әдістері және оларды дербес әдістемелік пәндерді оқып-үйрету үрдісіне енгізуді өз сөзіңізбен айтыңыз
Оқытудың белсенді әдістері - оқу материалын игеру үдерісінде білім алушыларды белсенді ойлау және практикалық әрекетке итермелейтін әдістер. Белсенді оқыту мұғалімнің дайын білімдерді баяндауына, оларды есте сақтауы мен қайта жаңғыртуына емес, білім алушылардың белсенді ойлау және практикалық әрекет үдерісінде өз бетінше білімдер мен біліктерді меңгеруіне бағытталған әдістер жүйесін пайдалануды білдіреді. Белсенді оқыту әдістерінің ерекшеліктері - олардың негізінде практикалық және ойлау әрекетіне ояту жатыр. Онсыз білімдерді игеруде алға жылжушылық болмайды. Оқытудың белсенді әдістерінің пайда болуы және дамуы оқытудың алдына оқушыларға білім ғана беріп қоймай, танымдық қызығушылықтар мен қабілеттердің, шығармашылық ойлаудың, өз бетінше ақылой еңбегінің қалыптасуы мен дамуын қамтамасыз ету т.б. жаңа міндеттер қойылуымен байланысты. Жаңа міндеттердің пайда болуы ақпараттың қарқынды дамуына тәуелді. Егер бұрын мектепте, оқу орындарында алынған білімдер адамға ұзақ уақыт қызмет ете алса, қазіргі ақпараттық заманда оларды үнемі жаңартып отыру қажет. Бұл өз бетінше білім алу жолымен жүзеге асуы мүмкін, ал бұл адамнан танымдық белсенділікті және өзіндікті талап етеді.
Оқытудың белсенді әдістері 1. оқушының іс-әрекеті өнімді, шығармашылық, ізденіс сипат таситын окыту әдістері;
2. оқушының танымдық іс-әрекетін ынталандырушы және қандай да болсын мәселенің шешу жолдары жөнінде еркін пікір алмасуды көздейтін диалогқа құрылған әдістер. Оларга әңгіме, диспут, тақырыптың семинар, іс ойын, тренинг жатқызуға болады.
Осы талаптарды орындауда қазақ тілі пәнін оқытып-үйрету көптеген ізденістерді, оқытудың белсенді әдіс-тәсілдерін пайдалануды қажет етеді. Осыған орай қазақ тілін оқыту белсенді әдістерді қолданумен байланысты болып отыр. Қазақ тілі пәнінде мынадай оқытудың белсенді әдістерін қолдануымызға болады:
1. Өтілетін тақырыпты болжауда: Сурет галереясына саяхат, Стоп КАДР әдістері тиімдірек болып келеді.
2. Суреттер: не болды? әдісі арқылы оқушының зейінін шоғырландыру.
3. Тыңдалым: Ашық микрофон әдісі. Бұл әдіс білім алушылардың алдыңғы білімімен жаңа білімді ұштастыруда тиімді болады.
4. Жазылым: Т.Ж. Кластер белсенді әдісі.
5. Тақырып бойынша алдыңғы білімді қайталау үшін: Ішкі және сыртқы шеңбер әдісі өте тиімді болып келеді.
6. Пікірлер базары белсенді әдісі арқылы Кейіпкердің іс-әрекетіне баға беріп, болжап, әңгіме құрастырады.
7. БББ - таныс әдіс. Жаңа тақырып бастар алдында үш бағаннан тұратын кесте таратылады. Олар нені біледі? Олар нені білгісі келеді? Олар нені білді?
8. Жаңа тақырыпты меңгертуде келесі әдістерді жүйелі қолдануға болады: Бабл - габл, Зуылдақ, Ақпаратты сүзу - оқушылар өз ойларын бір мезетте мұғалім тоқтатқанша айта береді.
Ойлан, жұптас, бөліс, ДЖИГСО әдістері оқушыларға ойларын жинақтауға, жұпта бөлісуге, топқа шығып сөйлеуге көмектеседі.
9. Сабақты қорытындылау мақсатында Автор орындығы, Қалпақ кигізу, РАПТ белсенді әдістерін қолданған тиімді.
9. Конверттегі сұрақ әдісі арқылы оқушылардың оқуы бойынша білімдері тексеріледі.
10. Рефлексияда жиі қолданылатын әдістер : Екі жұлдыз, бір тілек, Стикерлі алма, Алақан, Плюс - минус - қызығамын кестесі бойынша кері байланыс жасайды.
1 3 2 Дербес әдістемелік пәндері оқытудың жүйелілік және бірізділік принципін сипаттап айтыңыз
Жүйелілік және бірізділік принципі оқу пәнінің логикалық желісі арқылы анықталады. Оқытудағы жүйелілік дегеніміз пәнді өзінің құрылымы мен ішкі логикасына сай белгілі бір тәртіппен оқыту және оның негізгі ұғымдарын, қағидаларын біртіндеп игеру деген сөз. Оқушы игерген білімінің әрбір буынын бұрын меңгерілген біліміне негіздесе ғана баянды білім алатындығы педагогика теориясынан белгілі. Оқытудағы бірізділік дегеніміз оқыту процесі 1)қарапайымнан күрделіге; 2)түсініктен ұғымға, 3) белгіліден белгісізге; 4)білімнен білікке; одан дағдыға ұласады деген сөз. Мұғалім оқу материалын мүлтіксіз жүйемен әрбір соңғы ғылыми қағиданы алдыңғыларға сүйеніп, ал алғашқы қағидаларды кейінгілерге өрістетіп ескі материалдармен жаңа материалдарды сабақтастырып отырса, оқушылар білімді әрі саналы, әрі баянды меңгереді.
ЖҮЙЕЛІЛІК ПЕН БІРІЗДІЛІК ПРИНЦИПІ.
:: Бұл принциптің өзекті негіздері:
:: адам миында сыртқы дүниені бейнелейтін өзара байланысты түсініктер
жүйесін қалыптасқанда ғана, оның білімі толық және шынайы болады;
:: оқылатын оқу материалын белгілі реттілікпен оқушыларға жеткізгенде,
олардың санасына ғылыми білімдер жүйесі оқу материалының ішкі
логикасына және әрбір оқушының таным мүмкіндіктеріне бағынышты;
:: оқушыларды логикалық ойлауға үйрету, дағдыларын жүйелі түрде
шынықтыру, олардың тұлғасын үздіксіз, кедергісіз дамыту.
ЖҮЙЕЛІЛІК ПЕН БІРІЗДІЛІК ПРИНЦИПІН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҮШІН КЕЛЕСІ ЕРЕЖЕЛЕРДІ НАЗАРҒА АЛАДЫ: :: Оқу міндеттерін оқушылар түсініп, оқу материалын логикалық тұрғыдан жүйелі қабылдауы мақсатында кесте, сызба, жоспарларды қолдану :: Оқу мазмұны мен әдістерінің жүйелілігі сақтау, бастауыш пен орта, орта мен жоғары сыныптардағы оқу мазмыны мен әдістерінің бірізділігін қамтамасыз ету. :: Оқу-пәні ғылымның көшірмесі болғандықтан оқушыларға ғылымның жүйесін көрсетіп, пәнаралық байланыстарды пайдалану :: Бұрын ұғындырған білімді жиі қайталау және жетілдіру; қысқа қорытындылады сабақтың басында, барысында және аяғында өткізу.
1 3 3 Дербес әдістемелік пәндерден өткізілетін аудиториялық сабақтарды ұйымдастырудың жаңа формаларына мысал келтіріңіз
Аудиториялық сабақтар тек қана студенттерге білім беруді ғана міндет етіп қоймайды, олардың өзбетінше білім алуына дағдыландырады. Олар тек білімді меңтертуді ғана мақсат етпей ойлау қабілетін дамытуды да мақсат тұтады. Аудиториялық сабақтарда студенттер оқытушылармен қарым-қатынас арқылы болашақ маман ретінде қалыптасады. ЖОО орындарында аудиториялық сабақтардың үш түрі: дәрістер, семинарлар, зертханалық сабақтар.
1 3 5 Дайындық деңгейлері әртүрлі бірнеше студенттердің дербес әдістемелік пәннің бір тақырыбын меңгеру барысын өз сөзіңізбен айтыңыз
2 1 1 Дербес әдістемелік пәндер бойынша студенттердің білім, білік және дағдыларына қойылатын талаптарды талдау жасаңыз
Жоғары кəсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сəйкес студенттердің білім, білік жəне дағдыларына қойылатын талаптар:
- курстың объектісі, пəні, міндеттері мен зерттеу əдістері жайлы түсініктері болуы тиіс;
- дербес әдістемелік пәндерді оқыту барысында қолдануға болатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың түрлерін біліп, оларға сипаттама жасап, талдай алулары тиіс;
- қазіргі заманғы инновациялық технологиялар мен идеялар жөнінде өзіндік бағыт-бағдары болуы тиіс;
- белгілі бір педагогикалық технологиялар бойынша педагогикалық үдерісті таңдай жəне құра алулары тиіс.
2 1 2 Дербес әдістемелік пәндерді оқытудың үйлесімділік принципіне мысал келтіріңіз.
2 1 3 Студенттердің дербес әдістемелік пәндер бойынша білім, білік және дағдыларын есепке алу мен бақылаудың әр түрлі формаларын сипаттап айтыңыз.
Жауабы 135, 211 де бар
2 1 4 Дербес әдістемелік пәндер бойынша студенттермен жүргізілетін ғылыми зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттарын көрсетіңіз.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары (СҒЗЖ)
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары (СҒЗЖ) жалпы білім беру үрдісінің және барлық оқытылатын пәндер мен оқу сабақ түрлерінің мазмұндық қосындысының бір бөлігі болып табылады.
СҒЗЖ мақсаты: студенттердің тұрақты және тиімді ғылыми-зерттеу қызметін жасау, оқыту принциптері, ғылыми зерттеулер, халықаралық практикаға сәйкес ғылыми-зерттеу принциптерін оқыту.
Міндеттері:
1) ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысуға студенттерді баулу;
2) шығармашылық кәсіби ойлау арқылы ғылыми таным әдістерін меңгеру және зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
3) білім беру бірлігін қамтамасыз ету, ғылыми және инновациялық үрдістердің шығармашылық қабілеттілігін дамыту, студенттердің кәсіби-шығармашылық дайындығын жақсарту, ғылыми зерттеу жұмыстарына студент-жастарды жетілдіру нысандарына тарту;
4) студент тұлғасының жан-жақты дамуына көмектесу, өзін-өзі бағалаудың объектівті бағалаға, шығармашылық коллективте жұмыс дағдыларын игеруге, ұйымдастырушылық және инновациялық қызметке тартуға баулу;
5) заманауи ғылымдағы өзекті мәселелерді шешуге және өз мүмкіндіктерін іске асыруға бағыт беру.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыс түрлері:
1. Оқу-зерттеу жұмыстары (ОЗЖ), оқу жылында орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде.
2. Жеке ғылыми зерттеу жұмысы (СҒЗЖ), факультеттерде орындалатын, студенттердің ғылыми кафедралдық және кафедрааралық қоғамында (СҒҚ), клубтар мен үйірмелерде.
3. Қолданбалы ғылыми-тәжірибелік қызмет (ҚҒТҚ), орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде оқу жоспарының құрамында ҰЖО немесе өз бетінше.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары студентте ғылыми-зерттеу еңбегінің дағдыларын қалыптастырып, қазіргі заманғы маман дайындау талабына сай зерттеуші (ғалым), басқарушы (менеджер), практик деңгейінде шығармашылық бастамаларын дамытып, ғылыми-техникалық үдеріс жетістіктерін тәжірибеде қолдануға бағытталуы қажет.
1. 5В010200 - "Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі" мамандығы бойынша ҚР Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына талдау жасаңыз.
Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығына 2-қосымша Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты 1-тарау. Жалпы ережелер 1. Осы Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты (бұдан әрі - Стандарт) "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - Заң) 5-бабының 5-1) тармақшасына және 56-бабына сәйкес әзірленді және бастауыш білім беру мазмұнына, оқу жүктемесінің ең жоғарғы көлеміне, білім алушылардың дайындық деңгейіне және оқу мерзіміне қойылатын талаптарды айқындайды. Оқыту нәтижелеріне бағдарлана отырып, білімнің мазмұнына қойылатын талаптар 5. Бастауыш білім беру мазмұнында: 1) қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілік; 2) құрмет; 3) ынтымақтастық; 4) еңбек пен шығармашылық; 5) ашықтық; 6) өмір бойы білім алу базалық құндылықтар болып айқындалған. 6. Бастауыш білім берудің мақсаты мынадай кең ауқымды дағдылар негіздерін меңгерген білім алушы тұлғасының үйлесімді қалыптасуы мен дамуына қолайлы білім беру кеңістігін жасау болып табылады: 1) білімді функционалдықпен және шығармашылықпен қолдана білу; 2) сын тұрғысынан ойлау; 3) зерттеу жұмыстарын жүргізе білу; 4) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана білу; 5) коммуникацияның түрлі тәсілдерін, оның ішінде тілдік дағдыларды меңгеру; 6) топпен және жеке жұмыс істеу дағдылары. 7. Бастауыш білім берудің мазмұны оқыту нәтижелеріне бағдарланады және мынадай аспектілерді ескере отырып айқындалады: 1) заманауи қоғамның динамикалық сұраныстарына сәйкес болуы; 2) сын тұрғысынан, шығармашыл және позитивті ойлауды дамыту қажеттілігі; 3) оқу пәндері мазмұнының ықпалдасуын күшейте түсудің орындылығы; 4) оқытудың, тәрбие мен дамытудың біртұтастығын қамтамасыз ету. 8. Бастауыш білім берудің мазмұны үштілді білім беру саясаты шеңберінде іске асырылады. Үштілді білім берудің мақсаты көптілді тұлғаны - кемінде үш тілді меңгерген, қызметтің алуан түрлі саласында үш тілде диалог жүргізе алатын, өз елінің мәдениетін бағалайтын, басқа елдердің мәдениетін түсінетін және сыйлайтын Қазақстанның азаматын қалыптастыруға негізделеді. Білім алушылардың оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар 28. Бастауыш мектептегі білім алушылардың апталық оқу жүктемесінің ең жоғары көлемі 27 сағаттан аспайды. 29. Білім алушылардың инвариантты және вариативтік компоненттерден тұратын оқу жүктемесінің жалпы көлемі, сондай-ақ сыныптар бойынша апталық және жылдық оқу жүктемесі үлгілік оқу жоспарында белгіленеді. 30. Сыныпты екі топқа бөлу жалпы білім беретін ұйымдарда сыныптардағы білім алушылар саны 24 және одан артық болғанда: 1) оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда қазақ тілі бойынша; 2) шетел тілі бойынша; 3) цифрлық сауаттылық бойынша (1 сыныптан басқа) бойынша жүзеге асырылады. Білім беру ұйымдарында сыныптардағы білім алушылар саны 24 және одан артық болған жағдайда, оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда орыс тілі бойынша сыныпты екі топқа бөлуге болады. Білім алушылардың дайындық деңгейі "Тіл және әдебиет", "Математика және информатика", "Жаратылыстану", "Адам және қоғам", "Технология және өнер", "Дене шынықтыру" сияқты бірнеше мәндес оқу пәндерін біріктіретін әрбір білім беру саласының ерекшеліктері ескеріле отырып жобаланған оқытудан күтілетін нәтижелер арқылы айқындалады.
2. Дербес әдістемелік пәндердің ОӘЖ-ына логикалық, дидактикалық тұрғыда талдау жасаңыз. ОӘК КЕШЕН ДЕГЕНДІ ЖҰМЫС ДЕП ЖАЗА БЕРІҢДЕР!
Оқу пәнінің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) күндізгі, сырттай немесе қашықтықтан окыту бойынша білім беру қызметін ұйымдастыру элементгерінің бірі болып табылады.
ОӘК студенттерге арналып барлық пәндер бойынша мазмұны техникалық және кәсіптік білім (ТжКБ) мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының (МЖМБС) талаптарына сәйкес оқу материалының мазмұнын игеру сапасын арттырудың қажеттілігін есепке ала отырып әзірленуі тиіс.
ПОӘК материалдарын қағаз тасымалдаушыларда (кітаптар, кітапшалар), сондай-ақ электронды түрде қолдануға болады. ПОӘК тұрақты көшірмелері оқытушыда, әдістемелік кабинетте және оқу залында болуы тиіс, және олармен танысқысы келетін барлық студенттер үшін қолжетімді болуы тиіс. Электронды ПОӘК локальды желісте және білім беру ұйымының web-сайтында орналастырылуы тиіс.
ОӘК өзге түрлері:
* Баспа ОӘК
* Электронды ОӘК
* Мультимедиялық ОӘК
ПОӘК - бұл мамандық бойынша нақты оқу жұмыс жоспарының оқу пәні бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру және жүзеге асыруға қажетті оқу, оқу- әдістемелік, үлестірмелі, көрнекі, аудио-, бейне- және мультимедиалык материалдар кешені.
ПОӘК - студенттердің пән мазмұнын сапалы игеруін қамтамасыз ететін және кәсіби маңызды құзыреттерді тиімді қалыптастыруға мүмкіндік беретін оку-әдістемелік материалдардың құрылымдық жүйелі кешені. ПОӘК оқытушыларға, сондай-ақ студенітерге арналган. Бұл олардың өз уақытын оңтайлы ұйымдастыруға мүмкіндік береді және білім берудің айқындылық принципіне жауап береді.
Электронды ПОӘК магнитті және басқа да (лазерлі, оптикалык және өзге) тасымалдаушыларға жазылған оқыту, бақылау, модельдеу және басқа бағдарламалардың кешенін білдіреді, оларда оқу пәнінің негізгі мазмұны берілген.
Мультимедиалық ОӘК - мультимедиалық құралдар қолданылған икемді басқару жүйесі бар электронды оқу материалы және дидактикалык-әдістемелік құралдардың жиынтығы.
3. Студенттердің өтілген тақырып бойынша білім, білік, дағдыларды меңгеруін анықтауға мүмкіндік беретін тексеру жұмысын өткізуді сипаттап жазыңыз (нәтижелерді талдау, қорытынды жасау).
білім, білік, дағдыны бақылаудың көптеген түрлері кең тараған. Мысалы, профессорлар Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаевтың "Педагогика" оқулығында ол тақырыптық, тараулар бойынша, оқтын-оқтын және қорытынды бақылау деп бөлінген.
Күнделікті бақылау оқыту процесінде күнделікті қодданылады және сабақ барысында оқушылардың оқу-танымдық әрекетіне басшылық жасайды.
Күнделікті бақылау мүғалімнің жалпы немесе жекелеген оқушылар жұмысына жүйелі түрде бақылау жасау көмегімен жүргізіледі. Бақылаудың бұл түрі оқушылардың сынып немесе үй тапсырмаларын өз бетінше орындауға деген ниеттері мен берілген тапсырманы орындауға деген олардың қызығушылығы және жауапкершілдік сезімін ынталандыруда үлкен манызға ие болады.
Тақырыптық бақылау - оқу бағдарламаларындағы белгілі тақырыпттар бойынша өткізіледі. Сабақтың тақырыбы және әрбір кезеңдері негізінде оқушылардың білімді, іскерлікті, дағдыны игеруі тексеріледі. Сонымен бірге, мұғалім жаңа тақырыптың кейбір басты мәселелерін өткен сабақтардағы оқу материалдарымен толықтырады, кейбір ұғымдарды, анықтамаларды, ғылыми ережелерді оқушылардың есіне салады.
Қорытынды бақылау - барлық пәндер бойынша жыл аяғында өткізіледі. Бақылау процесінде тақырыптық және тарау бойынша бақылау нәтижелері есепке алынады. Оқушылардың жыл бойында алған теориялық және тәжірибелік білімдері анықталады. Соңдықтан қорытыңды бақылаудың негізі емтихан және оқушылардың жылдық үлгерім бағалары болады. Емтихан мен жылдық үлгерім бағаларынан педагогикалық кеңестің шешімі бойынша қорытыңды бағалар шығарылады. Бақылау әдістері арқылы оқушылар жұмысының тиімділігі мен мазмұны туралы кері байланыс қамтамасыз етіледі.
4. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізуге байланысты дағдыларын қалыптастыруды сипаттап айтыңыз.
Оқу-зерттеу жұмыстары (ОЗЖ), оқу жылында орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде.
Жеке ғылыми зерттеу жұмысы (СҒЗЖ), факультеттерде орындалатын, студенттердің ғылыми кафедралдық және кафедрааралық қоғамында (СҒҚ), клубтар мен үйірмелерде.
Қолданбалы ғылыми-тәжірибелік қызмет (ҚҒТҚ), орындалатын тікелей пәндерін оқыту кезінде оқу жоспарының құрамында ҰЖО немесе өз бетінше.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары студентте ғылыми-зерттеу еңбегінің дағдыларын қалыптастырып, қазіргі заманғы маман дайындау талабына сай зерттеуші (ғалым), басқарушы (менеджер), практик деңгейінде шығармашылық бастамаларын дамытып, ғылыми-техникалық үдеріс жетістіктерін тәжірибеде қолдануға бағытталуы қажет.
Жоғары оқу орындарында оқу және ғылыми-зерттеу жұмыстары мәселесі бойынша талдау жасай отырып, мынадай ерекшеліктерді анықтадық:
студенттің теориялық білім деңгейін арттырады;
теориялық білімін практикада қолдану дағдыларын бекітеді;
студенттің өз бетінше зерттеу біліктерін қалыптастырады;
оқу-зерттеу жұмыстарын жүргізе білу дағдысының қалыптасуына әсер етеді;
зерттеу нәтижелерін объективті бағалауға тәрбиелейді;
озат тәжірибелерді жинақтауға үйретеді;
талдай білуге және күтпеген жағдайларда жол таба білуге үйретеді;
мамандығына, пәнге, ғылыми ізденуге қызығушылығын оятады;
студенттің жеке ішкі қабілетін ашады; сөйлеу мәдениетін дамытады.
5. Дербес әдістемелік пәндерден аудиториялық сабақтарға қойылатын қазіргі талаптарды түсіндіріңіз.
ЖОО орындарында аудиториялық сабақтардың үш түрі: лекция, практикалық сабақ, қоғамдық пәндер бойынша смеминар және лабораториялық сабақтар қолданылады. Лекция барысында, курстың (пәннің) оқу бағдарламасы бойынша негізгі мәселелері қаралады. Лекцияда студент актуальді, фундаментальді, жүйелі білім негіздерінен бағыт - бағдар алады. Мұндай білімдерді студант оқу құралдарынан жинақтай алуы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz