Топырақ - ерекше биокосты дене

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім жіне ғылым министрлігі
Əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті: География жəне табиғатты пайдалану
Кафедра: География, жерге орналастыру жəне кадастр

Реферат
Тақырыбы: Топырақты ерекше табиғи дене ретінде, топырақ түзуші экологиялық факторлардың ықпалының нәтижесі ретінде қарастыру. Топырақ жамылғысының биосферлік қызметтерін талқылау.

Тексерген: Шимшиков Б. Е.
Кадастр 1-топ
Орындаған: Билибек Қ.

Жоспары:
Кіріспе
Топырақ туралы жалпы түсінік
Топырақты ерекше табиғи дене ретінде қарастыру
Топырақ түзуші экологиялық факторлар
Топырақ жамылғысының биосферлік қызметтерін талқылау.

Кіріспе

Табиғатты тануда топырақтану пәнінің алатын орны ерекше. ХІХ ғасырдың аяк кезінде, көптеген ғылымдардың зеттеу бағыттары айқындалып, олардың салалары нақтыланды. Минералогия минералдарды, ал ботаника өсімдіктерді зерттейді. ал минералдардың өсімдікке, өсімдіктің минералға тигізетін әсері ғалымдардың ой өрісінен тыс қалды. Табиғатта барлык заттар бір- бірімен тығыз байланыста екені белгілі.
Табиғаттанудағы материяның қозғаушы күшін қараған кезде, олардың қарым- қатынасы ең бірінші кезекте шығатындығын К. Маркс пен Ф. Энгельс кезінде айтқан болатын. Міне сондықтан XIX ғасырдың аяқ кезінде табиғи пәндердің мамандандырылуы мен бір-біріне деген карым-қатынасының нәтижесінде топырактану пәні дүниеге келеді.
Топырақ туралы түсінік. Топырақтану пәні, неге XIX ғасырдың аяк кезінде пайда болды деген сұрақ көптеген жағдайда халық арасында түсінбеушілік тудырады, себебі егіншілік дамыған кезден бастап адамдар топырақпен таныс, яғни объективті, себептерге байланысты топырақ туралы ілім әлдеқашан даму керек еді. Бұл сұрақтың шешімін табу үшін Топырак деген не? сауалына жауап беруіміз керек. Былай карағанда бұл сүрак өте оңай сияқты.
Топырақты басып, оны өндеп, онда өмір сүреміз, көзімізбен байкап, оның бейнесін жасай аламыз, ал нақтылы алғанда Топырақ деген не? деген сұраққа жауап беру өте қиын. Міне оның өзі топырақтың өте күрделі құрылым екенін көрсетеді.
Ерте кезден бастап жердің беткі қабатын адамдар өңдеп, керекті өсімдіктерін егіп өсірген. Соның нәтижесінде, жердің беткі қабаты туралы тәжірибелер мен ғылыми агрономиялық құжаттар жан-жақты жинақталған. Ол XIX ғасырдың аяқ жылдарынан бастап бұл егіншіліктің саласын топырақтану деп өсімдіктердің негізгі тамырлары орналасқан жердің беткі қабатын атаған.
Бірақта топырақтың құрамдық бөлігінде, кейбір компоненттер. яғни өсімдіктер мен жәндіктер организмдері минерология мен петрографиялық зерттеу объектіне кірмейді. Олар топырақта әруақытта бар. Топырақтан өсімдіктер мен жәндіктерді бөліп караса топырақ түзілу үрдісі бұзылады. Топырақтағы өсімдіктер мен жәндіктер тұракты баска түрлерге өзгерсе, соған байланысты топырақ өзгереді.
Сонымен топыракты минералдарға да, өсімдіктерге де немесе жәндіктерге де жатқызуға болмайды. Бірақта минералдар, өсімдіктер мен жәндіктер табиғи денелердің бірі. Міне сондықтан, топырақта минерал, өсімдік және жәндіктер сияқты жеке табиғи дене құрамына кіреді. Бірақта топырақ табиғи дене болғанымен ол бір мезетте бірнеше құрамдық бөліктерден тұрады. және осы құрамдардың, топырақ түзуші агенттердің, яғни топырак түзуші факторлардың қарым-қатынасының нәтижесінде дамып пайда болады.
Қазіргі кездегі ғылыми топырақтанудың негізін қалаушы В.В. Докучаевтың пікірі бойынша Топырақ деп табиғи-тарихи денені айтамыз, ол өнімдердің: а) грунттың, б) климаттың, в) өсімдіктер мен хайуанаттар әлемінің, е) жергілікті бедердің біріккен іс әрекетінің нәтижесінде уақыттар бойы пайда болған.
Міне сондықтан, В.В.Докучаев топыракты ерекше жеке табиғи дене ретінде ашқан. В.В.Докучаевтың ашқан топырак барлык топырақ түзуші факторлардың түйіскен іс әсерінен (функциясымен) дамып пайда болған.
В.В. Докучаев көрсеткендей, топырақ түсінігі оның диалектикалық пайда болуымен (генезис), топырақ түзіші әсерлердің қарым-қатынасымен тығыз байланысты. Сондықтан, Докучаевтың топырақ туралы ілімі тектік топырақтану деп аталады.
Топырақ түзілу себептері туралы ілім, В.В. Докучаевтың пікірі бойыншы топырақтану ғылымының ірге тасы болып саналады. Топырақты оның топырақ түзілу себепкерлерісіз зерттеу, оны кері корытындыға итермелеуі мүмкін.
В.В.Докучаев анықтаған бес топырақ түзілу себепкерлеріне - топырақтүзуші жыныс, өсімдік пен жануарлар организмдері, климат, бедер және уақытқа, кейін су (топырақтың және грунттык) және адамдардың шаруашылықтың іс әрекеттері косылады. Осы қосымшалармен Докучаевтың топырақ туралы анықтамсын мына формуламен беруге болады. Ол арқылы топырақ пен топырак түзіші себепкерлердің арасындағы функциянальды байланысты көреміз: Т= (Аж; Ө; Ж;КЭ;Б; А.Т)*t, мұнда Аж аналык жыныс,
Ө-өсімдіктер организмі; КЭ-климат элементтері; Б-бедер; АТ-адамдардың тіршілігі; Т-уақыт.
Топырақтың қалыптасуы бірлесіп бірнеше топырақ түзілуінің факторларын белгілейді: топырақ түзуші жыныстар, микро-, өсімдік және жануарлар ағзалары, климат, бедер, жер топырақ суы мен жер асты сулары, уақыт, адамның шаруашылық қызметі. Топырақ түзілу үдерісінің ағымы нәтижесінде жер бөлшектерінің топырағын кұрайтын мөлшерінде өзгерістер орын алады (механикалык құрамының), органикалық заттармен байыту, суспензия түрінде ерітілген күйде элементтердің көшуі, кейбір қабаттарда жуулы заттардың жинақталуы.
Топырак ауылшараушылығы өндірісінің басты құралы және агроэкожүйенің негізі, оның көмегімен адамзат барлық азық-түліктің 95% алады. Топырактың маңызы оның тіршілік ортасының және онда өсіп-өнуші өсімдіктердің механикалық тірегі қызметімен ғана шектелмейді, биогендерді, суды және энергетикалық заттарды шоғырландырады. Ол ауыл шаруашылығын жүргізуге ерекше маңызды басқа да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.