Органикалық ауыл шаруашылығы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Агрохимикаттарды, пестицидтерді, антибиотиктерді, өсу стимуляторларын, генетикалық түрлендірілген организмдерді қолдануды шектеу.
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
2.1. Органикалық өнім - өндірістің тың бағыты
2.2. Органикалық ауыл шаруашылығы
2.3. Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған организмдер
2.4. Агрохимикаттар, пестицидтер, антибиотиктер, өсу стимуляторлары, генетикалық түрлендірілген организмдермен күресу шаралары
2.5. Органикалық өнімдердің артықшылықтары
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Органикалық өнім-бұл органикалық өндіріс деп аталатын қатаң бақыланатын, заңнамалық реттелетін өндіріс нәтижесінде өндірілетін өнім.
Органикалық өнімдер-құрамында жасанды заттар мен химиялық-синтетикалық пестицидтер жоқ қауіпсіз өнім. Сондықтан оның денсаулығы жақсы және тағамдық құндылығы жоғары. Зерттеулер көрсеткендей, органикалық өнімдерде калий 63% - ға, темір 73% - ға, кальций 125% - ға және мырыш 60% - ға көп, бұл дәстүрлі өндірістен алынған өнімдерге қарағанда.
Органикалық өнімдер қоршаған ортамен үйлесетін өндіріс әдісі мен процесін ескере отырып, иммунитетті сақтауға, қалпына келтіретін процестерге және ағзаның өміршеңдігін сақтауға жауап беретін үлкен энергиямен сипатталады. Өнімдер балалардың рационында ерекше маңызға ие.
Органикалық өнім:
1. Өнім халықаралық органикалық стандарттарға сәйкес сертификатталған. Сертификат және тиісті таңба бар.
2. Өнім синтетикалық химиялық заттарды шектеусіз немесе ГМО қолданбастан дайындалады. Сертификатталмаған;
3. Жалған өнім - маркетинг мақсатында ғана пайдаланылады, өнім дәстүрлі өнімдерден ерекшеленбейді;
4. Өсімдің немесе жануарлардан алынатын өнім. Мысалы, органикалық тыңайтқыш;
5. Органикалық шаруашылықпен байланысы жоқ бренд. Мысалы: Organic Juice, органикалық, organic.
2.1. Органикалық өнім - өндірістің тың бағыты
Органикалық ауыл шаруашылығы - экожүйені жақсартатын, топырақ құнарын сақтайтын, адам денсаулығын қорғайтын өндіріс жүйесі. Онда сонымен қатар жергілікті жағдайлар ескеріледі, экологиялық циклдер назарға алынады.
Айталық, органикалық егіншілік қағидаттарын қолдану дәстүрлі азық-түлік өнімдерімен салыстырғанда экологиялық таза, қауіпсіз өнім алуға кепілдік береді. Онда агрохимикат, пестицид, антибиотик, өсу стимуляторы, гормондық препараттар, гендік модификацияланған ағзалар қолданылмайды.
2013 жылы Тұңғыш Президенттің Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға көшуі жөніндегі 2013-2020 жылдарға арналған тұжырымдама экологиялық таза өндірісті дамытуға жол ашқан-ды. Үкімет оны іске асыру шараларында халықаралық талаптарға сай органикалық ауыл шаруашылығы өнімінің стандарттарын әзірлеуді көздеді.
Елімізде органикалық өнім өндірісін заңнамалық реттеу 2015 жылдың соңында тиісті заңның қабылдануымен басталды. Содан бастап негізгі құқықтық актілер мен нормативтік-техникалық құжаттар әзірленіп, қабылданды. Атап айтқанда 2018 жылы органикалық өнімнің сәйкестігін растау белгісін қоса алғанда төрт стандарт күшіне енді. Өкінішке қарай, елімізде оны дамыту баяу жүруде. Әлемдік статистикаға сәйкес (FIBL&IFOAM, 2020) Қазақстанда органикалық егіншілік алаңы 2018 жылы шамамен 192,134 мың га құрап, 186 елдің ішінде 29-орынды алдық.
Жоғарыда көрсетілген деректер Қазақстандағы органикалық өнім нарығының жай-күйін қаншалықты нақты көрсететінін айту қиын, өйткені заңнамалық деңгейде органикалық өнім өндірісін есепке алуды жүргізу тетігі жоқ. Бүгінгі таңда мұндай өнімдердің ішкі нарығы дамымаған. Сарапшылардың пікірінше, оған ішкі нарықта сұраныс төмен.
Алайда ішкі нарықта шағын көлемде, негізінен ұзақ сақтау мерзімі бар импорттық органикалық өнім бар. Мысалы, еуропалық стандарттардың талаптарына сәйкес сертификатталған қайта өңделген тамақ өнімдері. Бір айта кетерлігі, оның бағасы органикалық өнім стандарттарына сәйкес сертификатталмаған жергілікті өнімнен әлденеше есе қымбат.
Елімізде органикалық саланы дамыту үшін ауқымды іс-шаралар кешенін өткізу қажет. Үкіметтің таяу жылдарға арналған негізгі міндеті - ұлттық стандарттарды экспорттаушы елдердің стандарттарымен үйлестіру процесі. Ал бұл үдерістің драйверлерінің бірі экспорттаушы елде қазақстандық сертификаттау жөніндегі органды аккредиттеу. Аккредиттеудің қандай маңызы бар? Ол біріншіден, фермер үшін сертификаттау құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Нәтижесінде отандық тауардың өзіндік құны төмендейді. Яғни, батыс нарығында бәсекеге қабілеттілігі артады деген сөз. Түптеп келгенде осы іс-шаралардың барлығы бизнес тарапынан органикалық өнім өндіруге деген қызығушылықтың артуына негіз болады.
Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы - органикалық өнімді сертификаттайтын еліміздегі жалғыз орган. Бұл орталық өсімдік тектес органикалық өнімдер өндірісін, жануарлардан алынатын органикалық өнімдерді, қайта өңделген органикалық өнімді сертификаттауды жүзеге асырады.
Бүгінгі таңда Ұлттық аккредиттеу орталығы органикалық ауыл шаруашылығы саласында халықаралық тәжірибені енгізу бойынша жұмыс жүргізумен айналысуда. Фермерлерді тарту және елдегі саланы дамытуға мүдделі мамандарды оқыту үшін семинарлар ұйымдастырылады.
Органикалық өндірісті ұлғайту қарқыны жоғары елдердің тәжірибесі тұтыну нарығын реттеу, құқықтық негіздерді белгілеу және органикалық өнімді нормалау мен бақылаудың мемлекеттік құралдарын дамыту мемлекеттік құрылымдардың маңызды міндеттерінің бірі екенін көрсетті. Бізге солардың тәжірибесін пайдаланып, олар жіберген қателікті болдырмауға және тиісті жұмыстарды жүргізу кезінде неғұрлым тиімді шешімдерді таңдауға мүмкіндік беріліп отыр. Бұл орайда ауылшаруашылық тауарын өндірушілерді ынталандыру шараларын жүйелі түрде жүргізіп, өнімді нормалаудың мемлекеттік құралдарын дамыту, өндірушілерге қызмет көрсететін кооперацияны, шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау негізгі фактор болып саналады.
Органикалық өнімдерді жіктеуге мүмкіндік беретін нақты критерийлер:
- құрамындагендік модификацияланған ингредиеттердің болмауы;
- пестицидтер, гербицидтер, улы химикаттар және жасанды тыңайтқыштар арқылы өсірілген ингредиеттердің болмауы;
- құрамында жасанды консерванттар, бояғыштар және қосымша дәмдегіштердің жоқтығы;
- өнім орамасында органикалық, табиғи деген таңбалардың болуы.
2.2. Органикалық ауыл шаруашылығы
Отандық өнімдердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру және елдің экспорттық әлеуетін дамытудыңбасым бағыттарының бірі ретінде органикалық өнімдерді өндіруді еліміздің президенті айтып өткен болатын. Бүгінгі күні органикалық ауыл шаруашылығы әлемдік трендтің бірі.
Органикалық өнімдерді шығарумен әлемнің 178 елінен 1,8 млн тауарөндірушілер айналысады. Бұл көрсеткіш күннен-күнге еселенуде. Оргаикалық нарық 88 млн. Долларды құраса, оргаикалық азық-түлік нарығы 4% ғана құрайды. Қазақстанда тек 29 фермерлер ғана органикалық өнімдерді экспорттайды. Ал еліміздегі органикалық өнім шығаратын 25 зауыт қана болса, оның 4 ғана тауарларын шекарадан асыруға мүмкіндіктері бар. Оргаикалық ауыл шаруашылығы ауыл шаруашылығын өндіріс тәжірибесі ретінде емес, сонымен қатар өңдеуді, саудажәне тұтынуды да қамтиды. Дегенмен, органикалық ауыл шаруашылығы әрқашан дамып отыру керек.
Жалпы органикалық жерлердің әлемдік көшбасшысын кестеде көрсетілген. Органикалық жерлер химиялық заттармен, пестицидтермен, улы шығарындыларменжәне т.б. ластанбаған экологиялық таза аймақтар деп түсінеміз.
Мемлекеттер бойынша органикалық жерлер
№
Мемлекет атауы
Ауданы, млн. га.
1
Австралия
17,2
2
Аргентина
3,2
3
Эстония
2,2
4
Чехия Республикасы
2,1
5
Испания
1,6
6
Италия
1,3
7
Франция
1,1
8
Германия
1,1
9
Уругвай
0,9
10
Канада
0,9
11
Қазақстан
0,3
Кестеде көрсетілгендей, ең үлкен жер аумағы Австралия, Аргентина, ал Қазақстан үшін 0,3 млн. гектар жер сертификатталған. Қазақстан үшін экологиялық таза ауылшаруашылық өнімдерін өндіру және сатудың тиімділігі өте жоғары.
Біз органикалық өндірісті құруды шешкен кезде, жергілікті энергия көздері мен қайталама шикізатқа сүйене отырып, бірегей әдістерді қолдана отырып, Өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығының біртұтас және толық жабық жүйесін құруды мақсат етіп қойдық. Біз оған жеттік.
Органикалық ауыл шаруашылығы бұл топырақтың, экожүйелердің және адамдардың денсаулығын қолдайтын өндіріс жүйесі. Ол жанама, жағымсыз әсерлері бар ресурстарды пайдаланудың орнына экологиялық процестерге, биологиялық әртүрлілікке және жергілікті жағдайларға бейімделген циклдерге сүйенеді.
Органикалық ауыл шаруашылығы дәстүрлерді, инновацияларды және ғылымды қоршаған ортаны жақсарту, әділ қарым-қатынасты дамыту және барлық қатысушылардың өмір сүру сапасын жақсарту мақсатында біріктіреді.
Органикалық өндіріс әдістері табиғи процестер мен заттарды қолдануды қамтиды, сонымен қатар синтезделген құралдарды пайдалануды шектейді немесе толығымен жояды.
Мұны жасаудың бес себебі
Органикалық өндірісті таңдау жиынтығы
1) тағамда не бар екені анық - органикалық ауылшаруашылық өндірісінде гидрогенизацияланған майлар мен аспартам ("қант алмастырғыш" немесе "тәтті улану"), тартразин (синтетикалық бояғыш) және MSG (MSG - дәм күшейткіш) сияқты даулы қоспаларға тыйым салынады.
2) Қоршаған орта - Органикалық ауыл шаруашылығы өндірісі кезінде парниктік газдар шығарылымы төмендейді. Органикалық жергілікті және маусымдық өнімдерді таңдау арқылы сіз қоршаған ортаға көміртегі шығарындыларын айтарлықтай азайтасыз.
3) жануарларды қорғау - органикалық өндіріс жөніндегі стандарттар жануарлардың өсуі мен дамуы үшін жеткілікті кеңістік пен таза ауаны қамтамасыз етуді талап етеді, оларға шынайы өмір сүру еркіндігіне кепілдік береді.
4) жабайы табиғат - органикалық фермалар және олардың қорғаныш жолақтары жабайы табиғаттың мекендейтін жері, баспанасы және аралар, құстар мен көбелектердің үйі болып табылады. Органикалық фермаларда өсімдіктер, жануарлар және жәндіктер әлемі 50% - ға дейін өсетіні өте дәл дәлелденген.
5) ГМО емес өнімдер - органикалық өндіріс жөніндегі стандарттар генетикалық түрлендірілген өнімдерді пайдалануға тыйым салады.
2.3. Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған организмдер
Органикалық фермадағы заттардың бес түріне тыйым салынады. Олар дәстүрлі ауыл шаруашылығында не үшін қолданылады? Олар адам денсаулығы мен табиғатқа қандай зиян келтіреді?
Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған бес зат:
1. Пестицидтер-паразиттермен, зиянкестермен және арамшөптермен күресу үшін қолданылатын заттардың жалпы атауы. Бірақ дақылдарды аурулардан қорғай отырып, олар жол бойында пайдалы жәндіктер мен өсімдіктерді өлтіреді. Пестицидтерді қолдану аралар, қосмекенділер, ұсақ сүтқоректілер мен құстар үшін қауіпті.
Пестицидтер өнімдерде және жемістерде, топырақта қалады, жер асты суларына түседі және үлкен қашықтыққа тарала алады (тіпті пингвин бауырында да кездеседі). Адам ағзасында олар қатерлі ісік тудыруы мүмкін, семіздікке, қант диабетіне, Альцгеймер ауруына ықпал етеді.
Ауыл шаруашылығында минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қарқынды қолдану биосфераға жыл сайын әртүрлі химиялық заттардың түсуіне әкеледі. Осыған байланысты қоршаған ортаны қорғау мәселесі, әсіресе пестицидтерді қолдану кезінде ерекше мәнге ие болады.
2. Химиялық тыңайтқыштар
Бірнеше жылдар бойы бірдей дақылдар өсірілгенде, топырақ қатты таусылады. Қарқынды ауыл шаруашылығында химиялық тыңайтқыштар топыраққа қоректік заттарды (азот, фосфор) қайтару үшін қолданылады. Бірақ тыңайтқыштар гумусты -- топырақтың табиғи қоректік қабатын қалпына келтірмейді. Бұл жағдайда пайдалы бактериялар өледі.
Өсімдіктер сіңірмеген химиялық тыңайтқыштардың қалдықтары ауаны ластайды және қышқыл жаңбырдың себебі болады. Өрістерден су қоймаларына түскенде, азот пен фосфор олардың батпақтануына ықпал етеді. Судағы оттегінің мөлшері азаяды-балық осыдан өледі. Адам ағзасында нитраттар (азот қышқылының тұздары) нитриттер мен нитрозаминдерге -- канцерогендерге айналады, бұл оттегі алмасуының бұзылуына, қатерлі ісіктің дамуына, бауыр ауруларына, генетикалық мутацияға әкеледі.
Табиғи ортаның агрохимиялық заттармен ластануы биосфераның барлық дерлік буындарына көпжақты теріс әсер етеді. Химиялық тыңайтқыштардың, тыңайтқыштар мен химиялық мелиоранттар ретінде қолданылатын әртүрлі қалдықтардың жағымсыз әсерін негізінен төмендегілерге дейін азайтуға болады:
1. Химиялық тыңайтқыштардың, олардың қосылыстарының және олармен бірге жүретін элементтердің атмосфераға және қоршаған ортаға түсуі жануарлар мен адамның денсаулығына әсер етеді.
2. Химиялық тыңайтқыштарды дұрыс қолданбау қоректік заттардың айналымы мен тепе-теңдігін, агрохимиялық қасиеттерін және топырақтың құнарлылығын нашарлатуы мүмкін.
3. Химиялық тыңайтқыштарды қолданудың агрономиялық технологиясының бұзылуы, Минералды тыңайтқыштардың сапасы мен қасиеттерінің жетілмегендігі дақылдардың өнімділігі мен өнім сапасын төмендетуі мүмкін.
4. Химиялық тыңайтқыштар мен топырақтың қоректік элементтерінің жер үсті ағындары бар жер асты суларына енуі балдырлардың дамуына, планктондардың пайда болуына, яғни табиғи сулардың эвтрофиясына әкелуі мүмкін.
5. Өсімдіктердің макро - және микроэлементтермен қоректенуін оңтайландырудың бұзылуы өсімдіктердің әртүрлі ауруларына әкеледі және көбінесе топырақ пен дақылдардың фитосанитарлық жағдайын нашарлататын фитопатогенді саңырауқұлақ ауруларының дамуына ықпал етеді.
Топырақтағы белгілі бір элементтің қауіпсіз мазмұнына шектеу қою қиын. Элементтердің уыттылық деңгейі топырақтың қышқылдығына, ылғалдылығына, гумустың құрамына, өсімдік түріне және т. б. зерттеулермен химиялық тыңайтқыштан алынған өсімдіктер әсер мен салдарды ескере отырып, азотты 40-60%, фосфорды - 20-30% және калийді 50-60% сіңіретіндігі анықталды.
3. Антибиотиктер
Ауылшаруашылық жануарлары антибиотиктермен емделеді. Мал көбінесе нашар ұстау жағдайларына байланысты ауырады: тар және антисанитария әсер етеді. Сонымен қатар, антибиотиктер жануарлардың өсуін ынталандыру және жем шығындарын азайту үшін Жемге қосылады.
Союдан бірнеше апта бұрын антибиотиктерді қолданбау ережесін жосықсыз өндірушілер бұзады. Антибиотиктер адам ағзасына ет және сүт өнімдерімен, жұмыртқамен енеді. Ауру қоздырғыштары препараттарға төзімділікті дамытады. Дәрі-дәрмектер жұмысын тоқтатады, бұл антибиотикке төзімді бактериялар тудыратын жұқпалы аурулардың көбеюіне әкеледі.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) 2050 жылға қарай қазіргі заманғы антибиотиктердің барлығы дерлік мал шаруашылығында қолдануды шектемесе, тиімділігін жоғалтады деп ескертеді.
4. Өсу стимуляторлары, гормондар ... жалғасы
Тақырыбы: Агрохимикаттарды, пестицидтерді, антибиотиктерді, өсу стимуляторларын, генетикалық түрлендірілген организмдерді қолдануды шектеу.
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
2.1. Органикалық өнім - өндірістің тың бағыты
2.2. Органикалық ауыл шаруашылығы
2.3. Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған организмдер
2.4. Агрохимикаттар, пестицидтер, антибиотиктер, өсу стимуляторлары, генетикалық түрлендірілген организмдермен күресу шаралары
2.5. Органикалық өнімдердің артықшылықтары
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Органикалық өнім-бұл органикалық өндіріс деп аталатын қатаң бақыланатын, заңнамалық реттелетін өндіріс нәтижесінде өндірілетін өнім.
Органикалық өнімдер-құрамында жасанды заттар мен химиялық-синтетикалық пестицидтер жоқ қауіпсіз өнім. Сондықтан оның денсаулығы жақсы және тағамдық құндылығы жоғары. Зерттеулер көрсеткендей, органикалық өнімдерде калий 63% - ға, темір 73% - ға, кальций 125% - ға және мырыш 60% - ға көп, бұл дәстүрлі өндірістен алынған өнімдерге қарағанда.
Органикалық өнімдер қоршаған ортамен үйлесетін өндіріс әдісі мен процесін ескере отырып, иммунитетті сақтауға, қалпына келтіретін процестерге және ағзаның өміршеңдігін сақтауға жауап беретін үлкен энергиямен сипатталады. Өнімдер балалардың рационында ерекше маңызға ие.
Органикалық өнім:
1. Өнім халықаралық органикалық стандарттарға сәйкес сертификатталған. Сертификат және тиісті таңба бар.
2. Өнім синтетикалық химиялық заттарды шектеусіз немесе ГМО қолданбастан дайындалады. Сертификатталмаған;
3. Жалған өнім - маркетинг мақсатында ғана пайдаланылады, өнім дәстүрлі өнімдерден ерекшеленбейді;
4. Өсімдің немесе жануарлардан алынатын өнім. Мысалы, органикалық тыңайтқыш;
5. Органикалық шаруашылықпен байланысы жоқ бренд. Мысалы: Organic Juice, органикалық, organic.
2.1. Органикалық өнім - өндірістің тың бағыты
Органикалық ауыл шаруашылығы - экожүйені жақсартатын, топырақ құнарын сақтайтын, адам денсаулығын қорғайтын өндіріс жүйесі. Онда сонымен қатар жергілікті жағдайлар ескеріледі, экологиялық циклдер назарға алынады.
Айталық, органикалық егіншілік қағидаттарын қолдану дәстүрлі азық-түлік өнімдерімен салыстырғанда экологиялық таза, қауіпсіз өнім алуға кепілдік береді. Онда агрохимикат, пестицид, антибиотик, өсу стимуляторы, гормондық препараттар, гендік модификацияланған ағзалар қолданылмайды.
2013 жылы Тұңғыш Президенттің Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға көшуі жөніндегі 2013-2020 жылдарға арналған тұжырымдама экологиялық таза өндірісті дамытуға жол ашқан-ды. Үкімет оны іске асыру шараларында халықаралық талаптарға сай органикалық ауыл шаруашылығы өнімінің стандарттарын әзірлеуді көздеді.
Елімізде органикалық өнім өндірісін заңнамалық реттеу 2015 жылдың соңында тиісті заңның қабылдануымен басталды. Содан бастап негізгі құқықтық актілер мен нормативтік-техникалық құжаттар әзірленіп, қабылданды. Атап айтқанда 2018 жылы органикалық өнімнің сәйкестігін растау белгісін қоса алғанда төрт стандарт күшіне енді. Өкінішке қарай, елімізде оны дамыту баяу жүруде. Әлемдік статистикаға сәйкес (FIBL&IFOAM, 2020) Қазақстанда органикалық егіншілік алаңы 2018 жылы шамамен 192,134 мың га құрап, 186 елдің ішінде 29-орынды алдық.
Жоғарыда көрсетілген деректер Қазақстандағы органикалық өнім нарығының жай-күйін қаншалықты нақты көрсететінін айту қиын, өйткені заңнамалық деңгейде органикалық өнім өндірісін есепке алуды жүргізу тетігі жоқ. Бүгінгі таңда мұндай өнімдердің ішкі нарығы дамымаған. Сарапшылардың пікірінше, оған ішкі нарықта сұраныс төмен.
Алайда ішкі нарықта шағын көлемде, негізінен ұзақ сақтау мерзімі бар импорттық органикалық өнім бар. Мысалы, еуропалық стандарттардың талаптарына сәйкес сертификатталған қайта өңделген тамақ өнімдері. Бір айта кетерлігі, оның бағасы органикалық өнім стандарттарына сәйкес сертификатталмаған жергілікті өнімнен әлденеше есе қымбат.
Елімізде органикалық саланы дамыту үшін ауқымды іс-шаралар кешенін өткізу қажет. Үкіметтің таяу жылдарға арналған негізгі міндеті - ұлттық стандарттарды экспорттаушы елдердің стандарттарымен үйлестіру процесі. Ал бұл үдерістің драйверлерінің бірі экспорттаушы елде қазақстандық сертификаттау жөніндегі органды аккредиттеу. Аккредиттеудің қандай маңызы бар? Ол біріншіден, фермер үшін сертификаттау құнын төмендетуге мүмкіндік береді.
Нәтижесінде отандық тауардың өзіндік құны төмендейді. Яғни, батыс нарығында бәсекеге қабілеттілігі артады деген сөз. Түптеп келгенде осы іс-шаралардың барлығы бизнес тарапынан органикалық өнім өндіруге деген қызығушылықтың артуына негіз болады.
Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы - органикалық өнімді сертификаттайтын еліміздегі жалғыз орган. Бұл орталық өсімдік тектес органикалық өнімдер өндірісін, жануарлардан алынатын органикалық өнімдерді, қайта өңделген органикалық өнімді сертификаттауды жүзеге асырады.
Бүгінгі таңда Ұлттық аккредиттеу орталығы органикалық ауыл шаруашылығы саласында халықаралық тәжірибені енгізу бойынша жұмыс жүргізумен айналысуда. Фермерлерді тарту және елдегі саланы дамытуға мүдделі мамандарды оқыту үшін семинарлар ұйымдастырылады.
Органикалық өндірісті ұлғайту қарқыны жоғары елдердің тәжірибесі тұтыну нарығын реттеу, құқықтық негіздерді белгілеу және органикалық өнімді нормалау мен бақылаудың мемлекеттік құралдарын дамыту мемлекеттік құрылымдардың маңызды міндеттерінің бірі екенін көрсетті. Бізге солардың тәжірибесін пайдаланып, олар жіберген қателікті болдырмауға және тиісті жұмыстарды жүргізу кезінде неғұрлым тиімді шешімдерді таңдауға мүмкіндік беріліп отыр. Бұл орайда ауылшаруашылық тауарын өндірушілерді ынталандыру шараларын жүйелі түрде жүргізіп, өнімді нормалаудың мемлекеттік құралдарын дамыту, өндірушілерге қызмет көрсететін кооперацияны, шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау негізгі фактор болып саналады.
Органикалық өнімдерді жіктеуге мүмкіндік беретін нақты критерийлер:
- құрамындагендік модификацияланған ингредиеттердің болмауы;
- пестицидтер, гербицидтер, улы химикаттар және жасанды тыңайтқыштар арқылы өсірілген ингредиеттердің болмауы;
- құрамында жасанды консерванттар, бояғыштар және қосымша дәмдегіштердің жоқтығы;
- өнім орамасында органикалық, табиғи деген таңбалардың болуы.
2.2. Органикалық ауыл шаруашылығы
Отандық өнімдердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру және елдің экспорттық әлеуетін дамытудыңбасым бағыттарының бірі ретінде органикалық өнімдерді өндіруді еліміздің президенті айтып өткен болатын. Бүгінгі күні органикалық ауыл шаруашылығы әлемдік трендтің бірі.
Органикалық өнімдерді шығарумен әлемнің 178 елінен 1,8 млн тауарөндірушілер айналысады. Бұл көрсеткіш күннен-күнге еселенуде. Оргаикалық нарық 88 млн. Долларды құраса, оргаикалық азық-түлік нарығы 4% ғана құрайды. Қазақстанда тек 29 фермерлер ғана органикалық өнімдерді экспорттайды. Ал еліміздегі органикалық өнім шығаратын 25 зауыт қана болса, оның 4 ғана тауарларын шекарадан асыруға мүмкіндіктері бар. Оргаикалық ауыл шаруашылығы ауыл шаруашылығын өндіріс тәжірибесі ретінде емес, сонымен қатар өңдеуді, саудажәне тұтынуды да қамтиды. Дегенмен, органикалық ауыл шаруашылығы әрқашан дамып отыру керек.
Жалпы органикалық жерлердің әлемдік көшбасшысын кестеде көрсетілген. Органикалық жерлер химиялық заттармен, пестицидтермен, улы шығарындыларменжәне т.б. ластанбаған экологиялық таза аймақтар деп түсінеміз.
Мемлекеттер бойынша органикалық жерлер
№
Мемлекет атауы
Ауданы, млн. га.
1
Австралия
17,2
2
Аргентина
3,2
3
Эстония
2,2
4
Чехия Республикасы
2,1
5
Испания
1,6
6
Италия
1,3
7
Франция
1,1
8
Германия
1,1
9
Уругвай
0,9
10
Канада
0,9
11
Қазақстан
0,3
Кестеде көрсетілгендей, ең үлкен жер аумағы Австралия, Аргентина, ал Қазақстан үшін 0,3 млн. гектар жер сертификатталған. Қазақстан үшін экологиялық таза ауылшаруашылық өнімдерін өндіру және сатудың тиімділігі өте жоғары.
Біз органикалық өндірісті құруды шешкен кезде, жергілікті энергия көздері мен қайталама шикізатқа сүйене отырып, бірегей әдістерді қолдана отырып, Өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығының біртұтас және толық жабық жүйесін құруды мақсат етіп қойдық. Біз оған жеттік.
Органикалық ауыл шаруашылығы бұл топырақтың, экожүйелердің және адамдардың денсаулығын қолдайтын өндіріс жүйесі. Ол жанама, жағымсыз әсерлері бар ресурстарды пайдаланудың орнына экологиялық процестерге, биологиялық әртүрлілікке және жергілікті жағдайларға бейімделген циклдерге сүйенеді.
Органикалық ауыл шаруашылығы дәстүрлерді, инновацияларды және ғылымды қоршаған ортаны жақсарту, әділ қарым-қатынасты дамыту және барлық қатысушылардың өмір сүру сапасын жақсарту мақсатында біріктіреді.
Органикалық өндіріс әдістері табиғи процестер мен заттарды қолдануды қамтиды, сонымен қатар синтезделген құралдарды пайдалануды шектейді немесе толығымен жояды.
Мұны жасаудың бес себебі
Органикалық өндірісті таңдау жиынтығы
1) тағамда не бар екені анық - органикалық ауылшаруашылық өндірісінде гидрогенизацияланған майлар мен аспартам ("қант алмастырғыш" немесе "тәтті улану"), тартразин (синтетикалық бояғыш) және MSG (MSG - дәм күшейткіш) сияқты даулы қоспаларға тыйым салынады.
2) Қоршаған орта - Органикалық ауыл шаруашылығы өндірісі кезінде парниктік газдар шығарылымы төмендейді. Органикалық жергілікті және маусымдық өнімдерді таңдау арқылы сіз қоршаған ортаға көміртегі шығарындыларын айтарлықтай азайтасыз.
3) жануарларды қорғау - органикалық өндіріс жөніндегі стандарттар жануарлардың өсуі мен дамуы үшін жеткілікті кеңістік пен таза ауаны қамтамасыз етуді талап етеді, оларға шынайы өмір сүру еркіндігіне кепілдік береді.
4) жабайы табиғат - органикалық фермалар және олардың қорғаныш жолақтары жабайы табиғаттың мекендейтін жері, баспанасы және аралар, құстар мен көбелектердің үйі болып табылады. Органикалық фермаларда өсімдіктер, жануарлар және жәндіктер әлемі 50% - ға дейін өсетіні өте дәл дәлелденген.
5) ГМО емес өнімдер - органикалық өндіріс жөніндегі стандарттар генетикалық түрлендірілген өнімдерді пайдалануға тыйым салады.
2.3. Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған организмдер
Органикалық фермадағы заттардың бес түріне тыйым салынады. Олар дәстүрлі ауыл шаруашылығында не үшін қолданылады? Олар адам денсаулығы мен табиғатқа қандай зиян келтіреді?
Органикалық өнімдерді өндіруге тыйым салынған бес зат:
1. Пестицидтер-паразиттермен, зиянкестермен және арамшөптермен күресу үшін қолданылатын заттардың жалпы атауы. Бірақ дақылдарды аурулардан қорғай отырып, олар жол бойында пайдалы жәндіктер мен өсімдіктерді өлтіреді. Пестицидтерді қолдану аралар, қосмекенділер, ұсақ сүтқоректілер мен құстар үшін қауіпті.
Пестицидтер өнімдерде және жемістерде, топырақта қалады, жер асты суларына түседі және үлкен қашықтыққа тарала алады (тіпті пингвин бауырында да кездеседі). Адам ағзасында олар қатерлі ісік тудыруы мүмкін, семіздікке, қант диабетіне, Альцгеймер ауруына ықпал етеді.
Ауыл шаруашылығында минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді қарқынды қолдану биосфераға жыл сайын әртүрлі химиялық заттардың түсуіне әкеледі. Осыған байланысты қоршаған ортаны қорғау мәселесі, әсіресе пестицидтерді қолдану кезінде ерекше мәнге ие болады.
2. Химиялық тыңайтқыштар
Бірнеше жылдар бойы бірдей дақылдар өсірілгенде, топырақ қатты таусылады. Қарқынды ауыл шаруашылығында химиялық тыңайтқыштар топыраққа қоректік заттарды (азот, фосфор) қайтару үшін қолданылады. Бірақ тыңайтқыштар гумусты -- топырақтың табиғи қоректік қабатын қалпына келтірмейді. Бұл жағдайда пайдалы бактериялар өледі.
Өсімдіктер сіңірмеген химиялық тыңайтқыштардың қалдықтары ауаны ластайды және қышқыл жаңбырдың себебі болады. Өрістерден су қоймаларына түскенде, азот пен фосфор олардың батпақтануына ықпал етеді. Судағы оттегінің мөлшері азаяды-балық осыдан өледі. Адам ағзасында нитраттар (азот қышқылының тұздары) нитриттер мен нитрозаминдерге -- канцерогендерге айналады, бұл оттегі алмасуының бұзылуына, қатерлі ісіктің дамуына, бауыр ауруларына, генетикалық мутацияға әкеледі.
Табиғи ортаның агрохимиялық заттармен ластануы биосфераның барлық дерлік буындарына көпжақты теріс әсер етеді. Химиялық тыңайтқыштардың, тыңайтқыштар мен химиялық мелиоранттар ретінде қолданылатын әртүрлі қалдықтардың жағымсыз әсерін негізінен төмендегілерге дейін азайтуға болады:
1. Химиялық тыңайтқыштардың, олардың қосылыстарының және олармен бірге жүретін элементтердің атмосфераға және қоршаған ортаға түсуі жануарлар мен адамның денсаулығына әсер етеді.
2. Химиялық тыңайтқыштарды дұрыс қолданбау қоректік заттардың айналымы мен тепе-теңдігін, агрохимиялық қасиеттерін және топырақтың құнарлылығын нашарлатуы мүмкін.
3. Химиялық тыңайтқыштарды қолданудың агрономиялық технологиясының бұзылуы, Минералды тыңайтқыштардың сапасы мен қасиеттерінің жетілмегендігі дақылдардың өнімділігі мен өнім сапасын төмендетуі мүмкін.
4. Химиялық тыңайтқыштар мен топырақтың қоректік элементтерінің жер үсті ағындары бар жер асты суларына енуі балдырлардың дамуына, планктондардың пайда болуына, яғни табиғи сулардың эвтрофиясына әкелуі мүмкін.
5. Өсімдіктердің макро - және микроэлементтермен қоректенуін оңтайландырудың бұзылуы өсімдіктердің әртүрлі ауруларына әкеледі және көбінесе топырақ пен дақылдардың фитосанитарлық жағдайын нашарлататын фитопатогенді саңырауқұлақ ауруларының дамуына ықпал етеді.
Топырақтағы белгілі бір элементтің қауіпсіз мазмұнына шектеу қою қиын. Элементтердің уыттылық деңгейі топырақтың қышқылдығына, ылғалдылығына, гумустың құрамына, өсімдік түріне және т. б. зерттеулермен химиялық тыңайтқыштан алынған өсімдіктер әсер мен салдарды ескере отырып, азотты 40-60%, фосфорды - 20-30% және калийді 50-60% сіңіретіндігі анықталды.
3. Антибиотиктер
Ауылшаруашылық жануарлары антибиотиктермен емделеді. Мал көбінесе нашар ұстау жағдайларына байланысты ауырады: тар және антисанитария әсер етеді. Сонымен қатар, антибиотиктер жануарлардың өсуін ынталандыру және жем шығындарын азайту үшін Жемге қосылады.
Союдан бірнеше апта бұрын антибиотиктерді қолданбау ережесін жосықсыз өндірушілер бұзады. Антибиотиктер адам ағзасына ет және сүт өнімдерімен, жұмыртқамен енеді. Ауру қоздырғыштары препараттарға төзімділікті дамытады. Дәрі-дәрмектер жұмысын тоқтатады, бұл антибиотикке төзімді бактериялар тудыратын жұқпалы аурулардың көбеюіне әкеледі.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) 2050 жылға қарай қазіргі заманғы антибиотиктердің барлығы дерлік мал шаруашылығында қолдануды шектемесе, тиімділігін жоғалтады деп ескертеді.
4. Өсу стимуляторлары, гормондар ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz