Топырақ құрылысының маңызы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Топырақ құрылысы, түрлері.
Жоспары:

Кіріспе

Негізгі бөлім
2.1 Топырақ құрылысы, түрлері.

2.2 Топырақ құрылысының маңызы.

2.3 Топырақ құрылысын оңтайландыру жолдары.

2.4 Топырақ қуыстылығы, түрлері, маңызы.

3.Қорытынды

4.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе:

Топырақ - жер беті организмдері мен тау қыртыстарының әр түрлі климатта, аймақ рельефі мен адамның шаруашылық әрекетінің қарым-қатынасының ерекше полифункциональды жүйесі.
Топырақтың пайда болу процесінде өзіне тән құрылымның бірі-топырақ пішіні түзіледі, яғни топырақтың морфологиясы қалыптасады. Осы морфологиялық көрсеткіштер арқылы топырақтар бір-бірінен және өзі түзілген тау жыныстарынан ажыратылады. Морфологиялық құрылымды жалпы топырақтың шатастырмау керек. Морфологиялық құрылым- топырақтың сыртқы пішіні. Топырақ әр түрлі морфологиялық құрылған табиғи дене. Ал топырақ құрылымы, ол әртүрлі мөлшердегі, пішіндегі, қуыстылықтағы, механикалық және суға төзімді агрегаттардың жиынтығы.

Негізгі бөлім:

2.1. Топырақ құрылымы әртүрлі мөлшердегі, пішіндегі, қуыстылықтағы, механикалық және суға төзімді агрегаттардың жиынтығын топырақ құрылымы деп атаймыз. Топырақтың мұндай агрегаттарға бөліну қабілетін оның құрылымдылығы дейміз. Морфологиялық сыртқы көрінісіне сәйкес әр топырақтың типінің өзіне сай құрылымы болады. Топырақтың құрылымының әрбір топыраққа тән морфологиялық көрсеткіштерінен басқа оның агрономиялық тұрғыдан сипаты ерекше болады. Адамзаттың бүкіл өмірі осы топырақпен байланысты. Топырақ ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі құрамы болып табылады. Топырақтың құнарлығын арттыратын әр түрлі тыңайтқыштар бар. Бейорганикалық тыңайтқыштар,құстың саңғырығы, малдың тезегі және т.б. осыларды ерте кезден бастап адамдар өздерінің шағын жерлеріне еккен егіндеріне тыңайтқыш ретінде пайдалана білген.
Қазіргі кезде топырақтың құнарлығы өте төмендеп бара жатыр. 1953-55 тың игеру жылдарда Қазақстан даласының едәуір көп бөлігін жыртып тастады. Артынан ол жерлер түгел игерілмей қараусыз қалды. Осы кезде Қазақстан жерлерінің көп жерлері эрозияға ұшырап үстіңгі қара топырақ қабаты ұшып кетті. Кейін ол жерлер шөлді жерге айнала бастады. Ол жерді өте көп жыртқанның зиян еді. Егін салғанда да жерді жыл сайын өңдеп, тыңдырып отырмаса, құнарлығы төмендеп кетеді.
Егіншілікте түйіршіктердің мөлшеріне қарай құрылымды ірі кесекті немесе мегақұрылым - түйіршіктердің диаметрі 10мм көп болса, макроқұрылым - түйіршіктері 0,25-тен 10мм дейін, микроқұрылым -0,25 мм кіші 3 топқа бөлінеді.Агрономиялық тұрғыдан топырақтың бағалы құрылымына ұсақ кесекті түйіршікті, түйіршіктің диаметрі 0,25-10 мм, суға төзімділігі жоғары құрылымды жатқызамыз.

2.2 Топырақ құрылысының маңызы: Топырақтың құрылымы жоғары болса оны көптеген өңдеу, суару, табиғи ылғылдандыру барысында сақтауға мүмкіндік береді. Бұл топырақтың маңызды генетикалық және агрономиялық көрсеткіші. Топырақтың құрылымы оның массасының әр түрлі үлкенді-кішілі түйіртпекті агрегаттарға бөлінуі қасиетін айтады. Топырақ құрылымы ірі кесекті, кесек дәнді, үлкен-кіші жаңғақты, призмалы т.б. түрлерге бөлінеді. Олар бір-бірімен жабысқан механикалық элементерімен: құм,шаң, балшықпен қосарласа жүреді. Әрбір құрылымдық агрегат біріккен органикалық және минералды бөліктерден тұрады. Жалпы топырақ құрылымның пайда болуы-күрделі биохимиялық және физико-химиялық процесс. Көп жағдайда аралас құрылымды топырақтар кездеседі. Топырақтың құрамында 0,5 мм-лік микроагрегаттартардан бастап одан әлденеше есе үлкен макроагрегаттардан бар.Агрегаттардың көлемі 1мм-ден -10мм-ге дейінгі топырақ бағалы, құнарлы. Өйткені мұндай топырақ ылғалды үнемді жұмсайды, ысырап етпейді, яғни оның бөлшектерінің сіңіру құрамында кальцийдің катионы болады. Ал су ұстамайтын топырақтың құрамында басқа катиондар кездеседі. Табиғатта құрылымы жөнді түзілмеген құмдақ және құмды борпылдақ, жеңіл топырақтар және құрылымы қатты тығыздалған бағаналы топырақтар, сонымен қатар құрылымдары жақсы түзілген майда түйіртпекті, жаңғақты, майда кесекті топырақтар кездеседі. Құрылымдары борпылдақ топырақтар құмды аймақтарға тән. Тығыздалған бағаналы құрылымдар керісінше механикалық құрамы ауыр, балшықты, тақырлы топырақтар мен сортаң топырақтарға тән. Кеңестік кезеңде жалпы топырақтану ғылымында, әсіресе топырақ құрылымын жақсарту мәселелеріне көп көңіл бөлген КСРО ҒА-ның акад. В.Р.Вильямс болды. Ол егіншіліктегі негізгі топырақ құрылымын жақсарту үшін егіншілікте ауыспалы шөп танапты жүйені енгізуді міндеттеді. Астық тұқымдас шөптердің тамырлары майда шашақты болып, топырақтың беткі қабатында оның жақсы құрылымын құрайтынын дәлелдеді.
Сортаң топырақ, қоңыржай орманды дала, дала, құрғақ дала және шөлді дала белдемдерінде кездеседі. Сортаң топырақтың құрамында хлоридтер, сульфаттар, натрий, кальций, магний карбонаттары көп болады. Сор топырақтар мен сортаң топырақты шатастыруға болмайды, олардың айырмашылығы сортаң топырақтың беткі қабатында суға тез еритін тұздар жоқ, ондай тұздар кезінде бұл топырақтарда болған. Табиғи жағдайлардың өзгеруімен топырақ бетіндегі суға тез ерігіш тұздар топырақ бетінен жуылып-шайылып, топырақтың төменгі қабаттарына кеткен. Осы шайылу кезінде тұздар құрамындағы натрий катионы топырақтың сіңіру кешеніне қаныққанша сіңіп қалған. Құрғақ кезде бұл топырақтар қатты қатып, өңдеуге мүмкіндік бермесе, ылғал тиген кезде нағыз балшықты қабатқа айналып, су өткізбейді. Осы жайсыз физикалық қасиеттерінің нәтижесінде мұнда өсімдіктер өсіп, өнім бермейді. Сортаң топырақ сорлардың (күшті тұзданған), сортаңдардың (неғұрлым аз тұзданған) негізін құрайды. Сортаң топырақты қолдан жақсартпайынша оларды ауыл шаруашылығына пайдалану тиімсіз.
Қазақстанда сортаң топырақ өте кең тараған, негізінен терістік және орталық белдемдерде белдемдік топырақтармен араласып, кешенді түрде орналасқан.
Құмды топырақ - өзара байланысы жөқ, су өткізгіш, мұзданғанда ылғалдылықты жинауға бейімделмеген, ылғалды жерге себуге үшін ең жақсы материал, бірақ су бұзып кететіндіктен бекітуді талап етеді.
Сор топырақ, орманды дала, дала, шөлейт және шөлді аймақтардағы құрғақ климат жағдайында топырақтың тұздануы нәтижесінде қалыптасады. Құрамында суға тез еритін тұздар көлемі 1%-дан артық болады. Сор топырақ 2 типке бөлінеді: автоморфтық сор топырақ жер бетіне ежелгі тұзданған жыныстардың шығуынан қалыптасады, құрамында тез еритін тұздардың көлемі 0,5 - 1%-ды құрайды (сульфаттар, хлоридтер), гидроморфтық сор топырақ минералданған топырақ - жер қыртысы суларының жер бетіне жақын орналасуы, олардағы тұздардың булануы барысында жоғарғы горизонтта 6 - 8%, одан да көп мөлшерде тұздардың жиналуы жағдайында дамиды.
Топырақ бөлшектерінің құрылымы.
1.Құрылымсыз,шаң-тозаңды,борпылдақ.
2. Құрылымы майда түіртпекті, оқ дәрәсіндей, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.