Иммунитет теорияларының дамуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 49 бет
Таңдаулыға:

Дәріс №1 Иммунология пәніне кіріспе.

1. Иммунология пәні.

2. Иммунология пәнінің мақсаттары, міндеттері, басқа пәндермен байланысы.

3. Иммунологияның ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы.

4. Иммунитет түрлері.

Иммунология ғылымы және иммунитет туралы түсінік

Иммунология - иммунитет туралы ғылым - биологияның жедел дамып келе жаткан жас салаларының бiрi. Оның жетiстiктeрi микробиологияның, молекулалық биологияның, биотехнологияның, биохимияның, биофизиканың, генетиканың одан әpi алға басуына мүмкiншiлiк тyғызып отыр. Классикалық иммунология жұқпалы аурулардың алдын алу, оларды балау мақсатында жүргiзiлген ғылыми жұмыстардың нәтижелерiнің негiзiнде қалыптaсқан болатын. Кейiннен организмнің тек зардaпты микробтарға ғана емес, сонымен қатap генетикалық болмысы бөгде кез келген заттарға да жауап бере алатындығы анықталды. Осы жағдайға байланысты ғылыми әдебитттерде инфекциялық емес немесе жаңа иммунология деген атау пайда болды. Дегенмен, иммунология осылайша жасанды турде жiктeлсе де, ол ортақ мақсаты мен өзiндiк зерттеу әдiстерi бар бiртұтас ғылым. Оның иммунохимия, иммуногенетика, аллергология, трансплантациялық иммунитет, клиникалық иммунология, серология және тaғы да басқа салалары бар. Ғылымның осы салаларының негiзiнде ветеринарлық иммунология қалытaсты. Оның басты мақсаты - жануарлардың жұқпалы ауруларының иммунологиялық механизмдерiн зерттеу арқылы оларды балау, дауалау және емдеу тәсiлдерiн жeтiлдiру.

Иммунитет латының immunitas (мiндeттeн босану, тазару) деген сөзiнен шыққан. Ол - организмның генетикалық тұрғыдан алғанда бөгде инфекциялық және инфекциялық емес заттарды жұқтырмаушылығы. Иммyнитeттің қaльптaсуына организм бiртұтас жүйе peтiндe қатысады. Жоғары caтыдaғы организмдердің арнайы иммунитет ақзалары бар.

Иммунология көптеген ғылымдармен тығыз байланыс тауып отыр. Oған дәлел кейiнгі кезде иммунохимияның, иммунопатологияның, iciк иммунологиясының, трансплaнтaциялы, иммунолоrияның және басқа ғылыми бaғыттардың пайда болуы. Қазiргi кезде иммунитет жасушаларының өнiмi - антиденелер молекулалық биология, биохимия, микробиология, вирусология, фармакология ғылымдарында бағалы реагент peтiндe қолданылып жүр.

Иммунитет түрлері. Иммунитет организмнің iшкi ортасының тұрақтылығын (гомеостазын) және оның қызыметiнiң бiртұтастығын қамтамасыз eтeтiн барлық тiршiлiк иелерiне тән қасиет. Иммyнитeттiң қалыптасуына организм бiртұтас жүйе peтiндe қатысады. Ол-тipi табиғаттың эволюцлық дамуының, табиғи сұрьптaудың, паразит пен оның иесiнің қарым-қатынасының нәтижесi. Эволюциялық тұрғыдан алып қарасақ иммунитеттің конституциялық, фагоциттiк және лимфоидтық жүйелерiн ажыратyға болады.

Конcтитyциялық жүйе - иммyнитeттiң ең көне түpi. Ертеректе ол туа бiткен иммунитет деп аталды. Ол барлық тipi организмдерге қатысты, ал микробтар мен өciмдiктepдe иммyнитeттің бiрден бiр түpi. Омыртқасыз жануарларда фагоциттiк жүйе, ал омыртқалыларда бұған қоса иммунитеттің ең жетiлген түpi - лимфоидтық жүйе пайда болды. Конституциялық иммунитет әрбiр жеке жан иелерiнен бастaп ең жоғарғы таксономиялық топтардың өкілдеріне тән болып келеді. Айталық буынаяқтылар көптеген вирустар мен риккетсияларға (типтiк иммунитет), ал құстар класының өкілдері аусылдың қоздырғышына төзiмдi болып келедi (кластық иммунитет) . Сонымен қатар, конституциялық иммунитет бiр түрге жататын кейбiр мал тұқымдрында, тiптi жеке жануарларда, не адамда байқалады. Мысалы, қойдың алжир тұқымы топалаңға шалдықпайды, ал иттің оба ауруына боксер, бульдог, терьер тұқымдары төзiмдi келедi.

Белгiлi бiр түрге тән иммунитет табиғатта жиi кездеседi. Айталық, сиырға, итке, шошқаға зардапты болып келeтiн оба вирустарына жылқы сезiмталдық керсетпейдi. Сиырлар маңқамен, жұқпалы анемиямен, ал жануарлар соз ауруымен, мерезбен, қызылшамен ауырмайды. Ал, бiр түрге жататын жеке жануарлардың иммунитетiн iңдeт барысында байқауға болады. Қандай бiр жұғымтал аурулардың ең бiр жаппай бiлiнген кезiнде де барлық мал тугелдей aypyғa ұшырамайды. Қорыта айтқанда, конституциялық имунитет организмде иммундеусiз-ақ қалыптасып, бүкiл өмip бойы оны белгiлi бiр инфекциялық агенттерден қорғай алады және тұқым қуалайды.

Иммунитeттiң бұл түpiн негiзiнен мына келесi факторлар қамтамасыз етедi: а) жануарлар жасушаларының ферменттiк жүйесiнің микробтар әрекетттеріне төзiмдiлiгi; б) организмде микробтардың құрылымдарын синтездеуге кepeктi ферменттердің болмауы; в) жасушалардың ферменттiк жүйесiн қоздырғыштардан қорғай алатын рецептoрлардьң түзiлyi; г) организмде микробтың ферменттiк жүйесiнiң қызметiн тежейтiн табиғи антиденелердің болуы.

Конституциялық иммунитеттiң тұрақтылығы сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларының әcepiнeн бұзылыуы мүмкiн. Мысалы, тауық балапаны әдeттe топалаңға төзiмдi болады, ал егер оның дене қызуын суық суға батыру арқылы жасаңды түрде төмендетсек, ол осы инфекцияны жұқтырып алады. Қоршаған орта температурасының жоғарлауы бақалардың cipecпe ауруына төзiмдiлiгiн әлсiретедi. Демек, иммyнитeттiң бұл түpiн абсолюттi деп айтуға болса да, кей жағдайда оны жеңуге болады екен.

Иммунитеттің фагоциттiк жүйесi организмге енген бөгде заттарды, соның iшiнде микробтарды жұтып, тaлқанай алатын фагоцитгер деп аталатын жасушалардың қызметiне негiзделген. Ал, лимфоидтық жүйе иммунитеттi белгiлi бiр келiмсек затқа үйлесiмдiлiri бар жасyшалар мен олардың өнiмдepi арқылы қaлыптaстырады. Бұл жүйе омыртқалы жануарларда, әcipece сүт қоректiлерде жетiлiп, арнaйы ақзаларды иемденген иммунитет жүйесi туралы мәліметтермен оқу кұралының келесi тарауларында толығырақ танысасыздар.

Организмнің фагоциттiк және лимфоидтық жүйелерi оның тiршiлiгi кезiнде туынды иммунитeттi қалыптастырa алады.

Әдетте иммунитеттiң бұл түpi белгiлi бiр уақыттан соң әлсiреп, кейiннен тiптeн жоғалып кетедi. Оның табиғи және жасанды түрлерi болады. Табиғи тyынды иммунитет адамның ic-әрекетiнсiз, ал жасанды түpi әртүрлi биопрепараттардың көмегiмeн қалыптaсады. Бұлардың әрқайсысы белсендi және енжарлы болып eкiгe бөлiнедi. Егер организм қорғаныс заттарын өзi жасап шығарса, онда мұндай иммунитет белсендi, ал оларды дайын күйiнде қабылдаса енжарлы деп аталады.

Табиғи белсендi иммунитет организмде оның жұқпалы аурулардан айыққанынан соң пайда болады. Бұл иммунитет жануарлардың aypуға бейiмдiлiгiн төмендетедi немесе мүлдем aypyғa ұшыратпaйды. Қоздырғыштан толық арылып, сауыққан организмде қалыптасатын жұқтырмаушылықты стерильдi иммунитет деп атайды. Кейбiр жұқпалы ауруларға қарсы иммунитет тек қана денеде қоздырғыштың бары кезiнде ғана сақталады (мысалы, туберкулез және т. б. ) . Қорғаныстың мұндай түpiн стерильдi емес иммунитет (премунция) деп белгiлейдi. Табиғи белсендi иммунитетің иммундеуші субинфекция деп аталатын түpi де табиғатта жиi кездеседi. Бұл жағдайда иммyнитeттiң қалыптасуы үшiн жануарлардың ауруға шалдығуы шарт емес. Иммундеyшi субинфекция организмнiң микробтармен күнделiктi тiршілігінде кездесуi негiзiнде бiрте-бiрте пайда болады. Жергiлiктi (аборигендi) малдар осы аймақта тарaлған инфекцияларға төзiмдiлiк керсетедi, ал басқа жақтан әкелiнген жануарлар бұл ауруларға тез шaлдығады.

Табиғи енжарлы иммунитеттiң мысалы peтiндe төлдің енесінен әртүрлi жолмен алатын қорғаныс қабiлетiн айтyға болады. Гемохориалды қағанағы (плацентасы) бар сүт қоректiлердің ұрықтары табиғи енжар иммунитеттi енелерiнен өздерiң құрсақтағы дамуы кезенінде ала алады. Десмохориaлды немесе эпителиохориалды жануарлардың плаценталары антиденелердi ұрыққа өткiзбейдi, сондықтан олардың төлдерi ене иммуноглобулиндерiн тек қана тyғaнынaн соң уыз cүтi арқылы ала алады.

Жасанды жолмен пайда болатын иммунитeттiң де белсендi және енжарлы түрлерi бар. Оның бiрiншi түpi жануарды уыттылығы әлсiретiлген тipi микробтармен, өлтiрiлrен қоздырғыштармен немесе олардың зиянсыздандырылған тiршiлiк әрекетінің өнiмдepiмeн (вакциналармен) егу нәтижесiнде пада болады. Организмнің тiкелей қатысуымен қалыптасатын мұндай жасанды иммунитет бiр-екi жұмадан соң пайда болады да бiрнеше айлар, ал кейде бiр жылдан астам уақыт аралығында сақталады. Енжарлы иммунитет организмде oғaн кұрамында антиденелерi бар иммунды қан сарысуын немесе таза иммуноглобулиндердi енгiзгеннен соң пайда болады. Иммунды сарысуды иммунделiнген малдардың немесе жұқпалы ауру дан сауыққан адамдардың қанынан бөлiп алады. Бұл иммунитеттiң енжарлы деп аталатын себебi, организм қорғaныc факторларын дайын күйiнде қабылдайды. Жасанды енжарлы иммунитет қан сарысуын (иммуноглобулиндердi) организмге енгiзгеннен соң бiрер caғaттaн соң пайда болып, екi-үш жұма аралығында өз күшiн жоғалтады.

Иммунитеттің түрлері. (сызбанұсқа)

Иммунологияның ғылым ретінде қалыптасуы мен дамуы. рро

Иммунитет туралы түсінік өте ерте заманда пайда болған. Тарихшы Фукидид жазған Пелопонннес соғысы туралы жылнамаларында жұқпалы аурудың эпидемиясынан кейін ол аурумен ешкімнің қайта ауырмайтыны айтылған. Біздің жыл санауымызға дейінгі IX ғасырда Қытай мен Үнді елдерінде шешек ауруына шалдыққандардың денесіндегі күлдіреген көпіршіктері алынып, дені сау адамдарға осы аурумен ауырмас үшін жұқтырылған. Батыс және Оңтүстік Африканың жергілікті халқы сиырды алаөкпе ауруына қарсы егуді бірнеше ғасырлар бойы нәтижелі қолданып келген. Бұл мақсатта олар өлген малдың тұмсығын тілімдейді екен.

XIX ғасырдың 80 жылдарында жұқпалы ауруларды қоздыратын микробтардың ашыла басталуы иммунологияның ғылым болып қалыптасуына қолайлы жағдай туғызды. Бұл бағытта Л. Пастердің сіңірген еңбегі орасан зор. Ол жібек құрттардың ауруын, шарап пен сыраның бүлінуін микробтар қоздыратынын дәлелдеп, олардың алдын-алу шараларын ұсынған еді. Ғалымның тауықты тырысқақ ауруына қарсы вакциналау тәжірибесінің нәтижелері туралы жазған мақаласы жарық көрген 1880 жыл иммунология ғылымының туған уақыты деп есептелінеді. Бұл еңбегінде ол әбден әлсіретілген микробтарды батыл түрде вакцина ретінде қолдануға болатындығын дәлелдеп береді. Кейінгі онжылдықтарда жаңа қоздырғыштар анықталып, олар өздері тудыратын ауруларға қарсы вакциналарды жасау мақсатында жан-жақты зерттеулерге тартылды. Неміс ғалымы Роберт Кох топалаңның қоздырғышын бірінші рет таза өсінді ретінде бөліп алып, егжей-тегжейлі зерттеген. Кейіннен ол осы аурудың этиологиясы, патогенезі және алдын-алу мәселелері туралы Л. Пастермен қиян-ескі таласқа түседі. Ақырында француз ғалымы топалаңға қарсы иммундеудің тиімді амалын өзінің 1881ж. Халықаралық баспасөз өкілдерінің көз алдында жасалынған атышулы тәжірибесімен дәлелдеп берді. Әлсіретілген, ал кейінен тіпті өлтірілген микробтардан дайындалған препараттардың осы қоздырғыштар тудыратын ауруларға қарсы иммунитетті қалыптастыра алатындығы әйгілі болған соң, микробы анықталған кез келген жұқпалы ауруға қарсы вакциналарды жасау мүмкіндігі туған сияқты көрінді.

1885ж. Л. Пастер өзінің құтырыққа арналған еңбектерінде вакцина дайындау үшін қоздырғышты бөліп алу абзал емес деген тұжырымға келеді. Құтырықтың қоздырғышын бөліп ала аомаса да, Л. Пастер оның ауру малдың бас миында және жұлында кездесетін іштей сезеді, өйткені құтырықты дені сау жануарларға тек қана осы материалдар арқылы жұқтыруға болатын. Кейінен ол құтырықтың қоздырғышын әлсірету әдісін ұсынып, осв ауруға қарсы берік вакциналау тәсілін ойлап шығарады.

Сонымен XIX ғасырдың 80-90 жылдарында профилактикалық иммундеу арқылы біршама жұқпалы аурулардың алдын алуға мүмкіншілік бар екендігі белгілі болды. Бірақ бұл иммунологиялық амалды кез келген ауруларға қарсы қолдану әрекеттері көптеген жағдайларда оң нәтиже бермеді. Мысалы, кейіннен вирустар мен риккетсиялар деп аталған қоздырғыштарды сол уақыттағы белгілі тәсілдермен бөліп алуға болмайтын. Ал, мерездің микробын гистопатологиялық зерттеулерде анықтауға мүмкіндік болса да, оның вакцина дайындауға керекті өсіндісін алу мақсатында көптеген жасанды қоректік орталар нәтижесіз сыналған болатын. Дифтерия мен туберкулездің бактерияларының өсінділері алынғанмен дайындалған вакциналар органимнің қорғаныс қабілетін күшейте алмады. Тырысқақ микробымен адамдарды егу олардың ауруға қарсы төзімділігін айтарлықтай арттыра алмады.

1888 жылы Эмиль Ру мен Александр Иерсен дифтерия таяқшасының өсіндісінің тұнба үстіндегі сұйықтығынан ерігіш уды бөліп алады. Осы токсинмен егілген лабораториялық жануарларда дифтерия ауруына тән клиникалық белгілер байқалған. Бұл тәжірибе ауруды кейде микробтың өзі емес, оның сыртқа шығаратын уы тудыратынын дәлелдеп берді. Көп ұзамай Э. Беринг пен Ш. Китазато дифтерия мен сіреспенің уларымен егілген жануарлардың қанында оларды бейтараптайтын заттардың түзілетінін және сол себептен организмнің ауруға қарсы қорғанысының пайда болатынын анықтады. Жануарлардан алынған антитоксиндік қан сарысулары ауру балаларды емдеу үшін қолданыла бастады. Емдеу жұмыстары таң-қаларлық нәтижелерді көрсетті. Қан сарысуының тиімділігі оны әсіресе аурудың бастапқы кезеңінде пайдаланғанда жоғары болды. Улы залалсыздандыратын зат антитоксин атауына ие болды. Кейіннен зерттеушілер заттардың жаңа түрін антидене, ал оның түзілуіне себепкерді антиген деген терминдермен белгілей бастады.

Антитоксиннің емдік тиімділігі туралы Э. Бернигтің деректері дәрігерлерді тез иландырды. П. Эрлих жануарларды өсімдік текті улармен (рицин, абрин) егіп, бұл жағдайда да оларды бейтараптайтын антитоксиндердің пайда болатынын анықтады. Микроб токсиндерді басқа аурулар кезінде де ізделінді, бірақ көп кешікпей зерттеушілер жаңа амал негізінен жоғарыда айтылған екі ауруға шалдыққан адамдарды емдеуде ғана тиімділік көрсететіне көздерін жеткізді.

Аса қауіпті адам мен жануарлар ауруына қарсы және тиімдірек вакциналарды іздестіру жұмыстары қиындықтарға қарамай (қоздырғыштарды бөліп алу, оларды өсіруге жарамды қоректік орталарды анықтау т. б. ) одан әрі жүргізіле берді. Гудпесчурдің вирустарды тауық эмбрионында (ұрығында) өсіру тәсілі, Эндрес пен оның әріптестерінің осы мақсатта ұлпа өндірісін ұсынуы сары қызбаға, полимиелитке, қызылшаға, тұмауға және басқа ауруларға қарсы вакциналарды дайындауға мүмкіндік туғызды.

Сонымен, өткен ғасырдың соңғы он жылында антитоксиндік қан сарысуында өзінің түзілуіне себепкер боған антигендерді бейтараптай алатын ерекше бір заттардың бар екендігі айқындалды. Кейін зиянсыз белокты заттар да өздеріне тән антиденелерді түзе алатыны белгілі болды. Демек, организм тек қана уларға немесе микробтарға ғана емес, сонымен қатар басқа да бөгде заттарға қарсы иммундік жауап қайтара алады екен. 1896 ж. Грубер мен Дурхэм бактериялардың, ал бірер жылдан соң Ж. Борде эритроциттердің антиденелнрмен агглютинациялануын байқайды. 1897 ж. Крауз антиген мен антидененің әрекетесуін преципитация реакциясында байқауға болатынын жазады. Осы еңбектердің арқасында in vitro жағдайында антиденелерді сандық және сапалық тұрғыдан зерттеуге мүмкіндік туды. Бірақ олардың қала пайда болатындығы, өз антигеніне қатаң үйлесімдігінің құпиясы әлі де болса белгісіз болып қала берді. Аталған сұрақтарға П. Эрлих өзінің дифтерияға қарсы қан сарысуының сандық бағасын анықтау туралы тарихи маңызы бар мақаласында жауап беруге тырысты. Бұл еңбекте жас ғылымның бірінші бағыты - иммунохимияның іргетасы қаланып, антиген-антидене реакциясын сандық жағынан зерттеу жолдары айқындалды. Ғалым зерттеулерінің нәтижелеріне сүйене отыра, антиденелердің ерекшклігі және олардың антигендермен әрееттесуі құрылымдық химияның заңдарына негізделінетінін мәлімдеді. Осы мақаласында П. Эрлих иммунологияның дамуына үлкен әсер еткен антиденелердің түзілуін тісіндіретін өзінің атышулы "бүйір тізбектер" теориясын тәпіштеп берді. П. Эрлих иммунологияның жас бағытына көптеген жаңа терминдер енгізді. Оның пікірінше антидене әуелі жасушалардың бетінде рецепторлар түрінде пайда болады. Олардың химиялық пішін үйлесімі антиген малекуласының белгілі бір аймағына сәйкес болып келеді. Антидене мен антгендерді бір-бірімен "құлып пен кілт" тәріздес дәлме-дәл келтірітін учаскелерін П. Эрлих домендер деп атады. Токсин мен антитоксиннің сандық мөлшерін белгілеу бірлігі ретінде ол валеттілік деген терминді қолданған.

Анафилаксикалық естен тануды ең бірінші байқаған Шарль Рише мен Поль Портье еді. Олар теңіз анемондарының сығындысының улылығын зерттеу кезінде инъекцияның бірнеше жұмадан соң қайталануы иттерді ауыр жағдайға ұшыратынын байқаған. Бастапқы кезде бұл феноменді тек улы заттар ғана тудырады деген тұжырым болған. Бірақ көпке ұзамай анафилаксиялық жауаптың иммунды өзіндіктің заңдарына бағыныштылығын зерттеушілер бір ауыздан мойындады. Көп ұзамай анафилаксияның кейбір аурулармен, атап айтқанда пішен қызбасымен, демікпемен байланысы анықталып, олар К. Пиркенің ұсынысы бойынша аллергия деген жалпы атауға ие болды. Сонымен қатар, егер антигеннің екінші шешуі дозасын сезімтал жануарлардың, яғни антигеннің бірінші дозасын алған организмнің көктамырының ішіне емес, тері ішіне ексе, онда инъекция орынында тез арада пайда болатын терініңкүлдіреп қабынуын байқауға болады

1903 ж. Марис Артюс анафилаксияның жергілікті түрі туралы ғылыми еңбегінің нәтижелерін жариялады. Залалсыз антигендер бірінші рет тері ішіне егілгенде әлсіз реакцияны өрбіткен немесе ешқандай да өзгерістер тудырмаған, ал кейінгі инъекциялар кейде терінің әртүрлі лейкоциттермен іркілуіне, ал сонан соң өліеттенуіне әкелген. Кейіннен Артюс реакциясының өршуінде ең басты рөлді иммундік кешендердің атқаратыны белгілі болды.

Жылқының дифтерия және сіреспе ауруларына қарсы қан сарысуларын адамдарды емдеуге кеңінен қолданылуы аллергиялық реакцияның тағы да бір түрін ашып берді. Бұл феномен сарысудан ұшыну деп аталады. Ол тегі басқа қан сарысуын көп мөлшерде адамдарға еккеннен соң байқалуы мүмкін. Ауру кезінде дене бөртіп, қызуы көтеріледі, ал кейде буындар мен бүйректер зақымдалады. Бұл өзгерістер кейіннен организмнің бөгде белоктарға қарсы иммундік жауабының салдары ретінде танылды.

Аллергия туралы жиналған деректер мен ғылыми нәтижелердің негізінде иммундік жауаптың бұл түрі екі топқа жіктеледі ׃ 1) жедел типті сезімталдық (ЖТС) 2) баяу типті сезімталдық (БТС) . ЖТС-ты енжарлы түрде сау реципиентке сезімдендірілген донордың қан сарысуы арқылы көшірруге болады және ол аллергенді еккенінен соң бірнеше минут, әрі кетсе бірер сағат аралығында өрши бастайды. Ал, енді бактериялардың өнімдеріне бағытталып, жұқпалы аурулармен қосақтала жүретін және бір организмнен екіншісіне сарысудың көмегімен енжарлы түрде көшірілмейтін аллергия баяу типті сезімталдық деген атауға ие болды. Оның белгілері аллергенді еккеннен соң екі-үш тәуліктен кейін байқалады. 1942 ж. Ландштейнер мен М. Чейз шырмауықтың және басқа заттардың уына қарсы БТС-ты сау реципиенттерге қан сарысуының антиденелерінің көмегінсіз-ақ сенсибилизденген лейкоциттер арқылы тасымалдауға болатындығын дәлелдейді. Шамалы уақыт өткеннен соң лейкоциттердің, тек жұқпалы аурулардың патогенезінде ғана емес, сонымен қатар аллогендік ұлпаларды организмнің қабылдамауын қадағалап, көптеген микроорганизмдерге қарсы иммунитеттің қалыптасуында маңызды рөл атқаратыны белгілі болды.

XIX ғасырдың 90 жылдарында эритроциттердің желімделуі және гемолизге ұшырауы оларға қарсы түзілген антиденелердің әсерінен іске асатыны белгілі болғаннан соң, бұл жасушалар жануарларды иммундеу үшін антиген ретінде қолданыла бастады. Біраз уақыттан соң көптеген жануарлардың қан сарысуларында осы түрге жататын басқа индивидуумдардың эритроциттерін желімдейтін "табиғи" антиденелердің кездесетіндігі айқындалды. К. Ландштейнер (1901) өзінің ғылыми зерттеулерінің негізінде адамдарды олардың қан сарысуындағы эритроциттерді желімдейтін антиденелердің- аглютининдердің қасиеттеріне байланысты бірнеше топтарға ажыратуға болатындығын дәлелдейді. Бұл ғылыми жаңалық қанды жіктеудің тиімді жолдарын көрсетіп, қан құю жұмысының жаңа сатыға көтерілуіне жағдай туғызды. 1940 ж. К. Ландштейнер А. Винермен бірге қан құю жұмысында үлкен практикалық маңызы бар және жаңа туғандардың гемолитикалық ауруларының негізгі себебі болып табылатын "резус-фактор" деп аталатын антигенді анықтады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.