Жасанды жер Жасанды жер сілкіністері себептерін анықтау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

"География және табиғатты пайдалану" факультеті
"Картография және геоинформатика" кафедрасы
СӨЖ
"Жасанды жер Жасанды жер сілкіністері себептерін анықтау "

Орындаған: Бөкебай Қ.
ГК 1810
Қабылдаған: Кожахметова У.К.

Алматы 2021 жыл

Жоспары :
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
Жасанды жер сілкіністері себептері мен мақсаты
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Жер сілкіну, жер сілкінісі (араб тілден ескірген сөз зілзала араб.: زلزال‎, ағылш. earthquake) -- жер асты дүмпуі күштерінің әсерінен Жердің беткі қыртысының тербелуі. Жер сілкінісін сейсмология ғылымы зерттейді. Оның туындауына және дамуына байланысты құбылыстарды сейсмикалық құбылыстар деп атайды.
Тектоникалық процестерге байланысты қуатты кернеулер жердің астында ондаған, жүздеген жылдар бойы жиналады. Сол қуаттардың босап шығуы, жер сілкіну ошақтарындағы тау жыныстарының тектоникалық бұзылысына және ошақтар маңындағы қайтымды деформацияларға байланысты. Қайтымды деформациялар серпінді тербелу күйінде тарайды. Сөйтіп жердің тереңдіктерінде үнемі кернеулер жиналып, олар тау жыныстарының беріктік шегіне жеткен кезде жарылу пайда болады, потенциалдық қуат (энергия) кинетикалық қуатқа ауысып, кернеулер бәсеңдейді, ал жер қойнауынан босаған қуат серпінді толқындар түрінде тектоникалық жарылымдар бойымен жер сілкініс ошақтарынан жан-жаққа тарап, жер бетіне дейін жетіп, жерасты дүмпуі немесе жер бетінің тербелуі түрінде сезіледі.

ІІ.Жер сілкіну деп табиғи себептерге байланысты туындаған жер қыртысының сілкінісін айтады. Жерсілкінулер жерасты дүмпулері түрінде білініп, көбінесе жерасты гуілімен, топырақтың толқын сияқты тербелісімен, жарықшақтар жаралуымен, ғимараттардың, жолдардың қирауымен жəне тіпті адамдардың опат болуымен жалғасады. Жерсілкінулер біздің планетаның өмірінде елеулі рөл атқарады. Жерде бір жыл ішінде 1 миллионнан астам жерасты дүмпулері тіркеледі, бұл - орташа алғанда шамамен сағатына 120 дүмпу немесе минутына екі дүмпу келеді деген сөз. Қуанышқа орай, олардың кейбіреулері ғана қиратушыға немесе апаттыға жатады. Жылына орташа алғанда бір апатты жəне 100 қиратушы жерсілкіну болады. Жерсілкінудің күші əдетте 10 - 12 балдық шкала бойынша бағаланады. 1964 жылдан бері пайдаланылып келе жатқан 12 балдық MSK - 64 (оны əзірлеген С.В. Медведев - КСРО, В. Шпонхойер - ГДР жəне В. Карник - Чехия) сейсмикалық шкаласы қысқартылған түрде 8.1-кестеде келтірілген.

"Жасанды" жер сілкіністері жоспарланбаған немесе әртүрлі мақсаттарға байланысты жасалған болуы мүмкін. Жоспарланбаған жер сілкіністеріне су қоймаларын салуға байланысты сейсмикалық белсенділік жатады. Ірі су қоймалары аудандарында жер асты дүмпулері санының көбеюі жиналған су массасы төменгі қабаттарға қысым жасай бастайтындығымен, ал жарықтар мен қуыстар арқылы өтетін су олардың құрылымын өзгерте бастайтындығымен түсіндіріледі, бұл өз кезегінде қабаттар мен блоктардың қозғалысына әкелуі мүмкін. Рихтер шкаласы бойынша 7 баллдық жер сілкінісінің ең танымал оқиғасы ХХ ғасырда Үндістанда Койне бөгетін салу және толтыру нәтижесінде болды. Сейсмикалық белсенділіктің жоғарылауының тағы бір себебі -- жер асты ұңғымаларына сұйықтық енгізу немесе, керісінше, жерден су, мұнай, газ және т.б. сору. екі жыл бұрын АҚШ Геологиялық қызметі мұнай-газ әзірлемелерінің сейсмикалық белсенділікке әсері туралы алғашқы ресми есепті ұсынды. Жер асты дүмпулерінің себебі мұнай мен газды алудың жаңа әдісін қолдану болды-шөгу, гидравликалық сыну (жер асты ұңғымаларына жоғары қысыммен қоспа енгізілген кезде, нәтижесінде газ немесе мұнай бетіне түседі). Белсенділіктің артуы фрекингтің өзі емес, пайдаланылған суларды жер асты горизонттарына айдауға әкеледі. Дәстүрлі мұнай өндіру кезіндегі жер сілкіністерінің мысалы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.