Қоспамен байытылған өсімдік майының құрамы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

Аннотация

Дипломдық жұмыста «Емдік өсімдіктердің сығындысымен байытылған жүгері майының технологиясын жасау» атты тақырыпта тағы бір май өнімінің технологиясы мен рецептурасын жасау зерттелді. Өсімдік майлары өнімдерін өндіру саласында ғылыми жетістіктері бойынша әдеби және патенттік шолу жүргізілді. Жобада технологиялық тәсімі, цехтың жоспары және келесі есептер көрсетілген: өндірістік және жылулық балансы, жабдықты таңдау және есебі, жобаланатын цехтағы процестің есебі. Май өндірісі саласындағы қоршаған ортаны қорғау және тіршілік қауіпсіздігі сұрақтары қарастырылды. Экономикалық көрсеткіштері есептелінді: қуаттылығы, меншікті капиталды құйылымдар, дайын өнімнің өзіндік құны, орташа жалақының деңгейі, рентабелділігі және өтеу мерзімі.

Дипломдық жұмыс А4 форматты 91 бет түсініктеме қағазынан тұрады.

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер . . . 8

Анықтамалар . . . 9

Белгілеулер мен қысқартулар . . . 10

Кіріспе . . . 11

1 Ғылыми-зерттеу бөлімі . . . 15

1. 1 Аналитикалық шолу . . . …… . . . 15

1. 2 Бастапқы және қосымша шикізаттардың сипаттамасы . . . 23

1. 3 Зерттеу бөлімі . . . 25

1. 3 . 1 Зерттеуді жүргізу және талдау әдістері . . . 25

1. 4 Зерттеу нәтижесі мен оларды талдау . . . 27

1. 5 Қорытынды мен ұсыныстар . . . 33

2. Технологиялық бөлім . . . 34

2. 1 Өнімді өндірудің технологиялық схемасын сипаттау және таңдау 34

2. 2 Негізгі құрал жабдықтарды таңдау 52

2. 3 Өндірісті технохимиялық бақылау 55

3. Технологиялық есептер 58

3. 1 Өнім есебі . . . 58

4 Еңбек және тіршілік қауіпсіздігі . . . 59

Кәсіби қауіпсіздік пен денсаулықты басқару және бағалау 59
Ғимараттардың санитарлы қалпы. 60
Өндірістік жарықтандыру 61
Өндірістік бөлмелерді желдету 63

4. 5 Өндірістің зиянды және қауіпті факторлары 64

4. 6 Жекебас қорғаныс құралдары 66

4. 7 Шу мен дірілден қорғану 66

Электр қауіпсіздігі. 67

4. 9 Өрт қауіпсіздігі 67

4. 10 Техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау 68

4. 11 Бас жоспарды талдау 68

4. 12 Есептеу бөлімі 69

5 Қоршаған ортаны қорғау бөлімі . . . 71

6. Экономикалық бөлім 79

Қорытынды 90

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 91

Нормативтік сілтемелер

МЕСТ 306 24-98 «Өсімдік майы және маргарин өнімдері».

МЕСТ 23932-90Е «Зертханалық шыны ыдыстар мен құрал жабдықтар».

МЕСТ 25336-82 «Зертханалық шыны ыдыстар мен құрал-жабдықтар». Түрлері. Негізгі параметрлері мен өлшемдері».

МЕСТ 1770-74 «Өлшеу бірыңғайлығын қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі. Физикалық шамалардың бірліктері».

МЕСТ 30145-94 «Органолептикалық көрсеткіштерін анықтау».

МЕСТ 5482-90 «Сыну көрсеткіші - рефрактометриялық әдіс».

МЕСТ 30143-94 «Қышқылдық сан - титриметриялық әдіс».

МЕСТ 5478-90 «Сабындалу саны - титриметриялық әдіс».

МЕСТ 5475-69 «Йодтық сан - титриметриялық әдіс».

МЕСТ 8808-91 «Жүгері майы».

МЕСТ 21314-75 «Өсімдік майы. Өндіру терминдері мен анықтамалары.

МЕСТ 5471-83 «Өсімдік майы. Қабылдау ережесі және сынау тәсілдері».

МЕСТ 5474-66 «Күлді анықтау тәсілдері».

МЕСТ 5477-69 «Түсін анықтау тәсілдері».

МЕСТ 5481-89 «Май емес қосынды және тұнбаны анықтау тәсілдері».

МЕСТ 26669-85 «Тағамдық және дәмдеуіш өнімдер. Үлгіні микробиологиялық зерттеуге дайындау».

Анықтамалар

Осы дипломдық жұмыста төмендегідей терминдердің анықтамалары қолданылған:

Майдың сабындау саны - бір г майды сабындауға қажетті күйдіргі калийдің миллиграмм мөлшері.

Майдың қышқылдық саны - бір г майдағы бос майлы қышқылдарды бейтараптандыруға қажетті күйдіргі калийдің миллиграмдық мөлшері.

Майдың йодтық саны - жүз грамм майлы қышқылмен байланысатын йодтың мөлшері (грамм) .

Майдың ашуы - майды сақтау кезінде біршама бөлігі глициринге және майлы қышқылдарға айналады, ал майлы қышқыл ауадағы оттегімен тотығып нашар иісті, дәмді ұшқыш қосылыстар түзейді.

Гомогенизация - өзара еритін, бір-бірімен біркелкі араласатын ингридиенттерден тұратын майларды гомогенизатормен біркелкілеу.

Майлардың физикалық қасиеті - майлар судан жеңіл, тығыздығы 0, 9 - 0, 95 г/см ³ . Суда ерімейді, көптеген органикалық еріткіштерде (бензол, бензол, бензин, дихлорэтан) ериді. Майдың балқу температурасы оның құрамындағы карбон қышқылы қалдығына байланысты. Құрамында қанықпаған қышқыл қалдықтары кірсе, май төменгі температурада балқиды.

Майлардың химиядық қасиеті - майлардың гидролизі, майлардың гидрогенизациясы, майлардың тотығуы, табиғи майларды ұзақ сақтаған кезде жарықтың, ауаның және микроорганизмдердің әсерінен ашып кету процестері.

Гидротация - майдан фосфолипидтер және басқа дагидрофильді заттарды бөліп алу.

Ағарту - майдан бояғыш заттарды бөліп алу.

Винтеризация - балауыздар мен балауыз тектес заттарды кетіру.

Дезодорация - майдан дәм және иіс ьеретін заттарды кетіру.

Рафинацияның мақсаты - майдан онымен бірге ілесіп жүретін заттар мен бөгде заттардан тазалау.

Белгілеулер мен қысқартулар

% - %

⁰ С - °C

t- Температура

α - альфа

β - бетта

көл / % - көлем %

кДж - кило Джоуль

мПа - мега Паскаль

кг - килограмм

гр - грамм

бір / гр - бірлік грамм

т - тонна

м -метр

м ³ - метр куб

см - сантиметр

мм - миллиметр

мг - милиграмм

мг / л - миллиграм литр

Кіріспе

Аса қамқор ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын. Алла адамзатқа дархан даланы сыйлап қана қоймай, жер асты мен қоса, жер үсті байлығын да мол етіп берген. Тәубе! Біздің құнарлы топырағымызда жусаннан бастап, өсімдіктің мыңдаған түрі өсетіні белгілі. Соның ішінде майлы өсімдіктерден ерекше өзінің орны бар жүгері майы туралы ақпараттардан бір ақпарат бермекпіз.

Қазіргі таңда адам өмірін сақтау ең маңызды мәселе болып отыр. Қоршаған ортаның қолайсыз жағдайлары адам ағзасына әсер етіп, нәтижесінде өмір сүру ұзақтығы қысқарады,

адамдардың денсаулығы нашарлайды. Денсаулыққа әсер ететін басты фактордың бірі - тамақтану. Дұрыс тамақтану қалыпты өсіп жетілуге, бойдың өсуі және адам ағзасының өмір сүру қабілетіне, жұмыс істеу әрекетіне, түрлі ауруларға төзімді болуға, сонымен қатар реакцияларға бейімделуге әсер етеді.

Жоғарыдағы көрсетілген мысалдарға орай биологиялық белсенді заттармен байытылған азық-түліктерді өндіру перспективті болып келеді.

Майлы өнімдер, көбінесе өсімдік майлары - емдік-профилактика өнімдері үшін өндірісте қолданылады, сонымен қатар жануар майларының мөлшерін азайтуға және технологиялық мүмкіндіктерді өсімдік майларын байыту үшін есепке ала отырып, қолдананылады [1] .

Функционалдық өнімдерді өндіру кезінде жануар және өсімдік майларын қолдану - витамин және өмір сүруге қажетті маңызды заттар көзі ретінде пайдаланылады.

Ара шаруашылығы өнімдерін қолдану әсіресе қазіргі заманғы экологиялық жағдайларда белсенді болып келеді, себебі адам рационы міндетті түрде биологиялық белсенді заттармен байытылған болуы қажет, өйткені ағзаның қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларына төзімді болуына ықпалын тигізеді. Қарастырылған өнімдер жоғары биологиялық және тағамдық құндылықтарға бай [2] .

Өсімдік майлары - өсімдік шикізатынан алынатын өнімдер. Олар: соя, күнбағыс, жержаңғақ, жүгері, мақта, пальма, рапс, зәйтүн, кастор майы т. б болып табылады. Өндірісте сондай-ақ майлы қалдықтар да шығарылады. Олар: қауыз, дәнді ұрық, жеміс шұңқырлары алынады. Бұл өз кезегінде жоғары кірісті қамтамасыз етеді, яғни бұл қалдықтарды ауыл шаруашылығы жануарларына арналған аралас жемдерің құнды компаненттері болып табылады.

Жүгері майы - жүгері тұқымдарынан алынған өсімдік майы болып табылады. Ол: ашық сары түсті, мөлдір, дәмі мен иісі нашар білінеді. Сатуға тек тазартылған күйде жіберіледі. Жүгері майы өте танымал, оның пісте майы мен соя майынан арнайы артықшылықтары бар. Солардан бірі; жүгері майының бейтарап дәмі болғандықтан ол дайындамалардың барлық түрлерінде қолданылады. Мысалы: ет пен балықты пісіру, кондитерлік өнімдер дайындай үшін, салаттар асортименттерін дайындау үшін кең қолданылады. Жүгері майының емдік қасиеттері де көп:

-жүгері майында В топ дәрумендер қатары болуы жүйке жүйесін қалпына келтіруге, тері мен шашқа пайдалы әсер етуі бар.

-жүгері майында Е дәрумені (токоферол), Д дәрумені (калциферол) және К дәрумені (фитохинон) көп кездесуі жүрек жеткіліксіздігі және егде ауыратын және диеталы кісілерге пайдалануға мүмкіндік береді.

Жұмыстың мақсаты. Жүгері майын өндірудің технологиялық желісін құру және емдік өсімдіктердің сығындысымен байыту. Мақсатымызға жету үшін бізге қажет болады:

-өнімнің сипаттамаларын, оның ауқымын, сапалық көрсеткіштерін, өндіріс үшін қолданылатын шикізатты және экстрактты (сығынды) зерттеу;

-жүгері майын өндірудің оңтайлы технологиялық схемасын әзірлеу;

-заманауи жоғары тиімді, үнемді жабдықты таңдау;

-қазақстандық экспорттың дамуын болжау;

-өндіріс процесінің операторлық үлгісін әзірлеу;

-таңдалған жабдықтың өндіріс жолында орналасуын (машиналар мен жабдық диаграммалары) жасаңыз және олардың қажетті санын есептеңіз.

Жұмыстың өзектілігі. Еліміздегі өсімдік майы өнімдері импортының көп бөлігін күнбағыс майы, мақта майы, салат майы, маргарин майлары орын алады. Өсімдік майы өнеркәсібіндегі экспорт көлемінің төмендеуіне әсер ететін негізгі себептер: сыртқы елдерде өсімдік майлы өсімдіктерді көптеп егуі және одан май өндіру өндірісі жеңіл болуы, тұтыну көлемінің өсуі және отандық өнімдердің бағалық бәсекеге қабілетсіздігі мен өндірістер дамусыз қалуында болып отырады.

Оның тағы себептерінен, біріншіден, май кәсіпорындарының өндірістік өсімдік майын шығару қуаты төмен болуы болса, екіншіден, шетелден (әсіресе, Украина, Ресей, Беларусия, Қырғызыстан, Өзбекстан өсімдік өнімдері) келетін, арзан бағалы өсімдік майлары мен басқа да май өнімдері жаппай сұранысқа ие болуы біздің өндірістердің артта қалуына себеп болуда. Бірақ бұл мәселелер шешілу үшін өазірде Шығыс Қазақстан Обылысында, Алматыда, Ақтауда май заводтары ашылуда.

Шикізат базаларына май айыру өндірісі , яғни өсімдік майын алу бағытталып орналасады. Қуатты зауыттар күнбағыс өсірілетін (Өскемен), мақта мен мақсары өсірілетін (Шымкент) аймақтарда орналасқан. Алматы мен Ақтөбенің зауыттары негізінен тасымалданып әкелінген майды шақпақтайды. Өскемендегі май айыру өндірісі халуа шығарумен үйлестірілген.

Қазақстандағы азық-түлік өнімдерінің 70 %ы шет елдерден алып келінеді. 2010 жылы президент ішкі нарықтағы тамақ тауарының 80 %ы отандық болуы тиіс деген болатын, бірақ, тапсырма орындалмады. Біз ішіп-жерімізді шеттен алып жатырмыз. Біз өнім шығармайды емес шығарамыз тек 80 % өнім бізге тек шикізат күйінде қолға түседі. Техника жай істеуі мен кадр жоқтығы салдарынан өз қолымыз аузымызға жетпей жатыр. Соған қарамастан президент 100 милярд теңгені тамақ, химия, машина құрылысына бөліп берді. 2013 жылы тамақ өнеркәсібі 4 млярд долларды құраса оның 24 %ы отандық өнімдер үлесінде. Енді 2020 жылға дейін тамақ өндірісін 30 %ға арттырмақ. Ол салалар: ет, сүт, қант, кондитер болып табылады. Бірақ май өнеркәсібіне ерекше көңіл бөлінбегені де соған дәлел болып табылады.

Тамақ өнімдерінің өндірісі елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін стратегиялық маңызы бар сала болып табылады. Тамақ өнімдерін тұтынудың өсуімен және тұтыну құрылымының неғұрлым сапалы өнімдер жағына өзгеруімен ел халқы өсуінің орнықты үрдісі қалыптасты. Сектор шикізатты жеткізуші ретіндегі ауыл шаруашылығы өндірісімен тығыз байланысты. Тамақ өнімдерін өндіру жөніндегі кәсіпорындар тұтыну орталықтарының (қалалар, ірі кенттер) жанында шоғырланған.

Өңдеуші өнеркәсіп көлеміндегі тамақ өнімдері өндірісінің үлесі 2008 жылғы 18, 6%-дан 2013 жылы 16, 5%-ға дейін төмендеді, бұл ретте 2008 - 2013 жылдар аралығында тамақ өнімдері өндірісінің көлемі 56, 0%-ға ұлғайды.

Тамақ өнімдері өндірісі саласындағы ЖҚҚ 2008 - 2013 жылдар аралығында 1, 5 есе ұлғайды.

Тамақ өнімдері экспортының көлемі 2008 жылмен салыстырғанда 2013 жылы 17, 1 %-ға төмендеп, 902, 1 млн. АҚШ долл. құрады. Тамақ өнімдерінің импорты дәл осы кезеңде 17, 4%-ға өсіп, 2 446, 5 млн. АҚШ долл. құрады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті «Тамақ өнімдері өндірісі құрылымындағы негізгі үлесті астық өңдеу саласы (23, 5%), сүт өңдеу (16, 3%), нан және нан-тоқаш өнімдері (15, 3%), ет өңдеу (13, 4%), жеміс-көкөніс (8, 1%), май-тоң май (7, 8%) және өзге де салалар (15, 6%) алып отыр», -деді.

Жүгері. Дәні майда, түбегі үшкір немесе дөңгелек. Эндоспери түгелімен шыны тәрізді эндоспермнің құрғақ дәнін қыздырған кезде ұрыққапты сыртқа қарай жарып, қопсыған ұнды масса шығады. Дәннің құрамында 10-14, 5% белок және 62-72% крахмал бар. Жарма, жүгері ұлпаларын дайындауда қолданылады.

Жүгері майын дәнінің ұрығынан алады. Саудаорындарына оның тез тазартылған түрі түседі. Жүгері майы дәмсіз, түсі мөлдір және ашық сары. Бұл майдың құрамындағы толық қаныққан қышқылдық мөлшері 60 %ға дейін (оның ішінде линол қышқылы 50 %) жетеді. Басқа өсімдік майында болатын пайдалы азықтың мөлшері жүгері майында көп болыпр келеді. Жүгері майын салаттарға, винегреттерге қоюға, сондай-ақ ет, балық және көкөністерді қуыруға пайдаланады.

Жүгері майының иісі мен дәмі жағымды. Ашық сары түстен қызыл-қоңыр түске дейін бола алады. 10 °C -та тығыздығы 924 кг/м3, қату температурасы -10 -15 °C дейін, 20 °C-та кинематикалық тұтқырлығы 60, 6·10-6 м2/сек, сыну көрсеткіші 1, 471-1, 473.

Жүгері майлары жоғары тағамдық және емдік - диетикалық қасиеті бар өнім. Сондықтан қоспалармен байытылған жүгері майын алудың технологиясын зерттеу өзекті мәселелердің бірі болып отыр.

Дипломдық жұмысын орындау барысындағы мақсат - май өндірісінде құрамы қоспалармен байытылған қоспамен байытылған май алу және сол өнімге қатысты әдеби шолу жүргізіп, ғылыми зерттеу жұмыстарының нәтижесіне сүйене отырып, қазіргі заманғы талаптарға сай өнім өндіру үшін дипломдық жұмысының келесідей міндеттерін белгілейді.

-Май өндірісінде барынша заманауи технологиялық желіні таңдап қолдану;

-Таңдалынған технологиялық желі бойынша алынған майдың сапалық көрсеткіштерін зерттеу;

-Қойылған мақсатқа сәйкес дипломдық жұмысын жасау кезінде шикізаттың сапалық қасиеттерін анықтау;

-Қоспа түрінде алынған мия тамыр өсімдік шикізатының құрамына қатысты талдау жасау.

1 Ғылыми-зерттеу бөлімі

Аналитикалық шолу

1. 1. 1 Өнімнің сипаттамасы, оның ауқымы, сапа индикаторлары, жүгері майын өндіру үшін қолданылатын шикізат

Жүгері майының сипаттамасы. Жүгері тұқымынан алынған өсімдік майы. Жүгерінің ұрығында ботаникалық майдың мөлшері 32-ден 37%-ға дейін болады. сонымен қатар, жүгері эмбрионында шамамен 18% ақуыз, 8% крахмал, 10% қант, 10% минералды заттар бар. Жүгері майы эмбрионнан алынған, ұнды ұнтақтайтын, азық-концентратталған және крахмал-сірне өндірісінде өңделген жүгері астығының қосымша өнімі болып табылады.

Жүгері майының алатынауқымы. Өсімдік майлары МЕСТ талаптарына сәйкес болуы керек. Осылайша, жүгері майы МЕСТ 8808-91 талаптарына сәйкес болуы керек. Осы МЕСТ жүгері майына сәйкес. жүгері майы өңдеу әдісіне, сапасына және мақсатына байланысты түрлерге және брендтерге бөлінеді:

-тазартылмаған, өңдеу және дезодоризациялау арқылы өнеркәсіптік өңдеу үшін, бренд Р;

-салқындатқыш және аспаздық майлар және басқа да азық-түлік өнімдерін өндіруге арналған тазартылған, бренд SK;

-тазартылған дезодоризацияланған, балалар мен диеталық өнімдерге арналған, бренд Д;

-тазартылған дезодоризацияланған, бөлшек сауда желісіне және қоғамдық тамақтану мекемелеріне жеткізу үшін, бренд Р;

-тазартылған дезодорацияланбаған және өнеркәсіптік өңдеу үшін өңделмеген.

Жүгері майының сапа индикаторы. Өсімдік майының сапасын бақылау кезінде көрсеткіштерге назар аударыңыз: ашықтығына, түсіне, дәміне және иісіне. Тазартылған және дезодорирленген жүгері майы таза болуы тиіс, шөгінділерден босап, сыртқы шағудан және бөртуден бос болуы керек. Шөгінділердің үстінен тазаланбаған жүгеріде жеңіл жусан, жүгері майына тән дәм мен иіс бөгде иістерінсіз рұқсат етіледі.

Қолданылатын шикізат. Жүгері майында 85% қанықпаған май қышқылдары бар - олеин, линолеум; 15% қаныққан май қышқылдары - стеарин, пальметин; T, F, B1, PP дәрумендері, провитамин А, тотығудан майды қорғайтын лицитин. Шикі жүгері майының құрамында ерекше дәм мен иіс бар, түсі - сарыдан қызыл-қоңырға дейін болады.

Жүгері ядроларының майы ұзақ уақыт бойы сақталмайды, өйткені жағымсыз иіс пайда болады. Сондықтан, дүкендердің сөрелерінде ол тазартылған күйде ғана жіберіледі. Майларда: қарқынды ластану, тұзды, қопсытқыш, сондай-ақ тұнба болмауы керек. Май сөрелерге алдымен үлкен көлемде өндіріліп, қораптарға салынып жіберіледі.

1. 1. 2 Патенттік бөлім

Өнертабысқа өсімдік және аралас май өнеркәсібі жатады. Жүгері майын өндіру әдістемесі қысымы бар престеуге басу арқылы жүгері эмбрионынан май алуды көздейді. Содан кейін қабықтан майдың алдын-ала алынуы жүргізіледі. Бұл жағдайда майдың 60-85% алынады, содан кейін май шығарылады. Бұл процес нәтижесінде алынған майды 50 мл өлшемін алып тиісінше, 3, 5 г және 2 г мөлшерде парашок күйіндегі жебір шөп пен гүлшетенді қосамыз. Жақсарту үшін май 50°C температураға дейін қыздырамыз. Қыздырудан май сүзіледі. Бұл өнертабыс бізге аз қышқылдық және пероксидті майды алудың тәсілін береді.

Бізге күнбағыс майының табиғи йісімен бастапқы түсін сақтаған күйде алу (Патент RU №2524366) және максималды түрде пигменттерден (түсті пигмент) тазалау, максималды түрде бөгде заттардан тазалау принципіндей болуы керек. Бұл тәсімнің кемшілігі: майды барынша сапалы өнім қылып шығаруда алдынғы тәсімдерден асып түспейді.

Өнертабыс зығыр ұрығынан механикалық тәсіммен алынған зығыр майына экстракт (Патент RU №2199875) қосып араластыруды мысал келтіреміз. Бұл тәсілге назар аударарлық жер: бұл қосынды адам ағзасына қажет болған аз кездесетін дәрумендерге ие болған қосынды болуында болып отыр. Техникалық нәтиже - өсімдік майлары жақсыланды, тұтыну қасиеттері мен функционал жүгері майларын жаңа түрде өндіріп шығаруды кеңейтіру еді. Техникалық шешім - сапалы биологиялық қосынды ретінде мұздату және құрғату арқылы алынған жебіршөп пен гүлшетен ұнтақтарын қосамыз. Оларды қосу мөлшері: 50мл жүгері майына гулшетен-2г, жебіршөп-5г, 3г қосылады.

Әдіс келесі түрде жүзеге асырылады. Жүгері майын механикалық жолмен сығып алынып, оны тазалаудан өткіземіз. 50 мг үлгіні дайындап қоямыз. Жебіршөп ұнтағынан 3 немесе 5мг өлшеп, гулшетен ұнтағынан 2мг өлшеп, 50 мг жүгері майына қосып араластырамыз. Температураны 50 °Cқа көтереміз.

Компоненттердің жарияланған %ы эксперименталды түрде таңдалады және қажетті қасиеттері бар өсімдік майын өндіруді қамтамасыз етеді. Сандық сипаттамалардың өзгеруі бастапқы өнімнің органолептикалық қасиеттерінің нашарлауына әсер етуі мүмкін. Жүгері майы пайдалы заттардың мынадай жиынтығын қамтиды: бета-каротин, аскорбин қышқылы, К витамині, В ₁ , В _2, В ₃ , және атап айтқанда Е дәруменіне бай болып табылады. Сондай-ақ, құрамында полиқанықпаған май қышқылдары (тимол және сұйық карвакрол басым болатын маңызды май 0, 2-1, 3 % болады), лицитин, басқада кешенді заттар кездеседі. Құрамында емдік және дәмді өсімдік ретінде жоғары бағаланатын С дәрумені мен каротин бар. Жебіршөп пен гүлшетен үнтақтары химиялық құрамының байлығымен май құрамына енгенде ерекшеленді. Құрамында маңызды амин қышқылдары, майда еритін витаминдер, элементтер бар. Жебіршөп ұнтағы ароматтық ерекше иісі 2-3г мөлшерде қосылса белгілі болады. Егер 5 г қосатын болсақ ұнтақ иісі жүгері майының иісін басып кетеді. Гүлшетен 2г мөлшерде қосылса жағымды дәмге ие май алынады.

1 кесте - Жүгері майы және қоспалы жүгері майларының көріністері

Тізім

Майдың көріністері

Иісі мен дәмі

Мөлдірлігі

Түсі

Тізім: Рафинацияланбаған жүгері майы

Майдың көріністері: Табиғи иіс пен дәмді

Қалдықсыз, мөлдір

Алтын түстес

Тізім: Жебіршөп және гулшетенмен рафинацияланбаған жүгері майы

Майдың көріністері: Табиғи иіс пен дәмді және шөптің жеңіл иісі бар

Қалдықсыз, мөлдір

Алтын түстес

Тізім: МЕСТ 8808-2000 Жүгері майы

Майдың көріністері: Табиғи иіс пен дәмді рафинацияланбаған майға тиесілі

Қалдықсыз, мөлдір

Алтын түстес

2 кесте - Жүгері майы және қоспалы жүгері майларының құрамы

Тізім

Майдың көріністері

Қышқылдық саны, мг, КОН/г, көп емес

Ылғалдылық пен ұшқыш заттардың үлесі, %, көп емес

Асқын тотық, О ₂ /кг, көп емес

Тізім: Рафинацияланбаған жүгері майы

Майдың көріністері:

0, 8±0, 04

3, 4±0, 1

0, 2±0, 02

0, 2±0, 01

6, 0±1, 0

9, 5±0, 5

Тізім: Жебіршөп және гулшетенмен рафинацияланбаған жүгері майы

Майдың көріністері:

0, 7±0, 1

0, 9±0, 1

0, 2±0, 02

6, 5±0, 2

6, 9±0, 1

Тізім: МЕСТ 8808-2000 Жүгері майы

Майдың көріністері: 5, 0

0, 2

10, 0

Байытылған жүгері майының органолептикалық параметрлерін бағалау нәтижелері бойынша жебіршөп және гүлшетен тәрізді дәмді хош иісті өсімдік шикізатымен байыту дайын өнімнің органолептикалық сипаттамаларына оң әсерін тигізеді. Майда жағымды иісі мен дәмнің артуына себеп болады. [3]

Бұл өнертабыс тамақ өнеркәсібі үшін болатын процестер үшін. Жүгері майына табандылықпен амаранта тұқымын майдалап салуды қамтиды. Амаранта тұқымдарын жүгері майына қосу процесі су моншасында жүзеге асырылады. Емдік қоспаны жүгері майына су моншасын 45-65 °С-та 3 күн ұстап тұрылу арқылы жүзеге асырылады.

Өнертабыс байытылған өсімдік майын алу үшін мүмкіндік береді. Бұндай жақсартылған құрамды қоректік құндылығы жоғары майлар күнделікті тұтыну үшін пайдалануға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.