Ландшафтардың шөлге айналуы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРҒЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
университеті

СӨЖ

Пәні: Жерге орналастырудың теориялық негіздері
Тақырыбы:Жер ресурстарын тиімді пайдалану

Тобы:АП-23-6к2
Қабылдаған: Кенжехан Е.
Орындаған:Мухтар А.А

Шымкент 2024 ж

ЖОСПАР:
Кіріспе ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Жер ресурстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4-5
1.2 Жер ресурстарын тиімді пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6-7
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . .. 9

Кіріспе
Елбасы ағымдағы жылғы "Жа - ңа онжылдық - жаңа эконо - ми - калық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері" атты Қа - зақ - стан халқына Жолдауында, алдағы онжылдықта ел дамуына бағыт - талған жаңа міндеттерді айқындап берді. Онда ел экономикасының дамуы мен оның бәсекелестікке қабілеттілігін арттырудағы негізгі табыс кілті - ұлттық экономи - каны әртараптандыруға баса назар ау - дарылды. Жолдауда әртараптан - ды - рудың басты бір сегменті ре - тін - де агроөнеркәсіптік кешенді да - мы - тудың негізгі үш бағыты атап көр - сетілді, яғни оның біріншісі - 2014 жылға аталған салада өнім - ді - лікті кем дегенде екі есе арт - ты - ру, екіншісі - елдің азық-түлік қау - іпсіздігін қамтамасыз ету, үшіншісі - экспорттық әлеуетті іске асыру.
Аталмыш міндеттерді іске асы - рудағы аграрлық-индустрия - лық әртараптандыру арқылы ау - ылшаруашылық шикізатын қайта өңдеуді шұғыл арттыру, жаңа құ - рал-жабдықтар мен жаңа техно - ло - гияларды енгізу, ауыл шаруашы - лы - ғында заман талабына сәйкес, са - палы өнім өндіруге жаңа көз - қарасты қалыптастыру, сонымен қатар әлемдік тәжірибені кеңінен пайдалану - бүгінде еліміз өзді - гінен шеше алатын істер. Бұл рет - те, әрине, ауыл шаруашылығында негізгі өндіріс құралы болып са - налатын жер ресурстарын тиімді пай - далану, аталған міндеттерді іске асыруда аса маңызды рөл атқаратыны белгілі. Ашық нарықтық экономика жағдайында және әлемдік азық-түлік рыногында орын алып отыр - ған үлкен бәсекелестікте ау - ыл шаруашылығы өндірісінде же - тіс - тіктерге жету үшін де жерді ти - ім - ді пайдалану басты шарт болып та - былады. Қазіргі кезде рес - пуб - ликамыздағы ауыл шаруашылығы мақсатында пайдаланылатын жерлердің жалпы көлемі 91, 7 млн. га, оның ішінде егістік жерлер - 22,5 млн. га. Бұл ретте, егістік жерлердің 70 пайызы Қос - танай, Ақмола, Солтүстік Қа - зақ - стан және Павлодар облыс - та - рында шоғырланған. Сонымен қа - тар, республика бойынша 2,1 млн. га суармалы жер бар, оның ішінде 1,4 млн. гектары егістік жер және ол негізінен (80%) Ал - ма - ты, Оңтүстік Қазақстан, Жам - был, Қызылорда және Шығыс Қ - а - зақ - стан облыстарында орналасқан.Дегенмен, Ауыл шаруашы - лығы министрлігінің Су ресурс - тары комитетінің мәліметтеріне сәйкес, 2008 жылы суармалы жер - лердің 37%-ы пайдаланылмаған. Он - ың басты себептері, көп жыл - дар - дан бері суару жүйелерінің тех - ни - калық төмен жабдықталуы, су тар - ту мен су бөлу жүйелерінің ес - кі - руі және алаптардың қайта сор - лануы топырақ сапасын нашар - латып, аталған жерлерді тиімді пайдалануға кері әсерін тигізуде.

3
Негізгі бөлім

1.1 Жер ресурстары
Жер ресурстары - қоғамның материалдық, мәдени және басқа да қажеттерiн қанағаттандыру үшiн шаруашылық және өзге де қызмет процесiнде пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкiн жер.
Белгілі бір жағдайды сақтап үздіксіз пайдаланған жағдайда жер ресурстары қалпына келетін ресурс деп есептейді. Егістік мақсатпен пайдаланғанда жер ресурстары өңдеу құралы болып табылады.
ҚР Жер ресурстарын пайдалану жөніндегі агенттіктің (әрі қарай - ЖҚБА) стратегиялық жоспарына сәйкес республикалық қаражат есебінен 2012 жылдан бастап үш жыл бойы ауыл шаруашылығы айналымына енгізілген жерлерге түгендеу жүргізіледі. Оның мақсаты - ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жерлердің нақты аумағын анықтау және оны жұмыс жүргізіліп жатқан кездегі есептік мәліметтермен салыстыру, сол сияқты ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жерлердің түрі бойынша (егістік жер, соның ішінде суармалы жер, көпжылдық өсімдік егілген жер, тыңайған жер, шабындық және жайылымдық жер) жердің жағдайын және пайдаланылуын зерттеу.
Белгілі бір жағдайды сақтап үздіксіз пайдаланған жағдайда,жер ресурстары
қалпына келетін ресурс деп есептейді.Егістік мақсатпен пайдаланғанда жер
ресурстары өңдеу құралы болып табылады.Мұндай жағдайда табиғаттан жер ресурстары емес,оның көмегімен пайда болған өсімдік өнімдері алынады.
Жер ресурстарын пайдалануда барлық табиғи компоненттердің өзара байланысқан ықпалы айқын байқалады,жанама болып ландшафттың негізгі компоненттердің әрекеттестігін,интегралды сәулелендіретін топырақ арқылы және тікелей,себебі жер бедері климаттың,сулардың,өсімдіктердің және жануарлардың сипаты ауыл шаруашылық әрекеттің нәтижесіне тіке ықпалы бар. Сондықтан топырақты немесе әдебиетте жиі айтылатын топырақ - климаттық ресурстары ауыл шаруашылық деп қарастыру бірнеше авторлар дұрыс емес деп есептейді.
А.А.Минц бойынша ауыл шарауашылық ресурстар деп табиғи кешендерді түсінеміз, ( ландшафт, мекеннің типтері т.с.с.). Яғни, ауыл шаруашылық ресурстардың бас қасиеттері табиғи территориалдық кешеннің қалыптасу заңдылықтарымен анықталады.
4
Себебі адамның іс-әрекетінің барлық түрлері жер пайдаланумен байланысты, жер еңбектің предметі және еңбектің жалпы құралы, яғни кез - келген материалдық өндірістің қажетті шарты.
Пайдаланудың белгілі бір түрлері арасында, жер бөлістірудің әлеуметтік,экономикалық факторлармен анықталатын стихиялық немесе жоспарлы механизм қалыптасуының алғышарттары болып территорияның шектелуімен ауыспашылығы, оны пайдаланудың көптеген түрлерінің бір - бірін жоққа шығаратындық сипаты болып табылады.Әдетте пайдаланатын ауылшаруашылық дақылдардың түрлері ондай көп емес, себебі дақылдардың түрлері әрбір ауданда экономикалық және басқа да себептер бойынша ауыл шаруашылық бағытымен таңдалады, бірақ уақыт бойы қатты өзгеруі мүмкін. Таралу аймақ шегінде дақылдардың өнімділігіндегі үлкен географиялық айырмашылықтар, осындай таңдауға әсер ететіні негізгі факторлардың бірі. Дақылдардың әртүрлі экологиялық талаптарының себебінен әрбір дақылдың өнімділігінің айырмашылық сипаты ерекше болады.
Жердің әрбір түрінің өнімділігінің айырмашылығына, онда егілетін жеке бір дақыл егудің экологиялық тімділігі, сонымен бірге жалпы ауыл шаруашылық өндірістің тиімділігі тәуелді.
Егістікке жарамды жердің жалпы ауданы 2001 жылдың 1 қаңтарында 30,2 млн. га болды. Жайылымдық және шабындық жерлер 190 млн. гп. Республикамыздағы жайылымдық жерлердің негізгі бөлігі шөл және шөлейт зоналарында жатыр.Ландшафтардың шөлге айналуы. Шөлді экожүйелердің жоғарғы температурада дамуы қазіргі уақыттың глобальды проблемасы. Шөлге айналу себептері: табиғи және антропогендік . Қазақстанда шөлдер мен шөлейттердің биологиялық өнімділігінің кему себептері антропогендік әрекет: жайылымдар дигродациясы,топырақтың тұздануы , техногенез болып табылады. Қазақстан территориясының 60% жуығы шөлге айналу процестерін өткерудеТопырақ жер ресурстарының дегредациясы.Топырақ жер ресурстарын қорғау проблемасы Жердің көптеген региондары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.