Зәр шығару жүйесінің клиникалық белгілері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
ШЖҚ КМК АТЫРАУ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Бекітемін
Ғылыми-әдістемелік
бөлімнің меңгерушісі,
ӘК төрайымы_____Куанова И.А.
___________20 __ж
ДӘРІС КЕШЕНІ
Мамандық: 0302000-Мейіргер ісі
Біліктілігі: 0302043-Жалпы практика мейіргері
Курс: 2
Семестр: ІV
Барлық сағат кредит көлемі KZ -4020
Атырау, 2024 ж.
Пәннің дәріс кешенін құрастырған: Э-02 Денсаулық сақтау жүйесіндегі мейіргердің атқаратын рөлі пәнінің оқытушысы________
0302000-Мейіргер ісі мамандығы бойынша оқу жұмыс жоспары
негізінде құрастырылды.
Тақырыбы:Зәр шығару жүйе бұзылысындағы мейіргерлік үрдісті ұйымдастыру
Мақсаты: Зәр шығару жүйесінің бұзылуының көріністерін білу, меңгеру: зәрдің болмауы, зәрді ұстай алмауы, ісіктер, дизурия, полиурия, анурия, олигурия, гематурия, поллакиурия. Зәр шығару жүйесінің бұзылуы кезінде пациентке күтім көрсету ерекшеліктерін, мейіргерлік тексеру әдістері және тәуелсіз араласуды; аралас көмек бойынша жоспарды құрастырып науқастарға сапалы күтім жүргізуді үйрету.
Жоспары:
1. Зәр шығару жүйесінің клиникалық белгілері.
2. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі шағымдар
3. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылуы
4. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі мейіргерлік кірісулер.
5. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі мейіргерлік үрдіс
Зәр шығару жүйесі- зәр бөлінетін мүше- бүйректер, несеп ағар, қуық, зәр шығару өзегі- зәр шығару жолдарынан тұрады.Бүйректің патанатомиялық микроскопиялық негізгі құрылымы нефрон болып табылады. Бүйрек ағзаның іс-әрекетінің дәрісінде пайда болатын улы керексіз қалдықтарды ағзадан шығаруға қатынасады. Бүйрек қанды сүзіп, зәрді бөліп шығарады. Несеп ағар түтігі арқылы зәр қуыққа түсіп, зәр шығаратын арна арқылы сыртқа ағып шығады. Зәрдің түзіліу дәрісі екі кезеңмен жүреді: бүйрек денешіктерде, шумақтарда қанның сары суы сүзіледі (құрамында аздаған ақуызы бар алғашқы зәр) және арналарда алғашқы зәрдің құрамындағы кейбір бөлшектер қайтадан кері сорылады (су, натрий хлориді), осы дәрістің нәтижесінде ағзада яғни, бүйректе толығымен өнделген (екіншілк) зәр пайда болып, сыртқа ағып шығады. Зәр түзілуінің толық тоқтауын - анурия деп атайды. Зәрдің бөлінуінің азаюын - олигурия, зәрдің көп бөлінуі - полиурия деп атайды, никтурия - түнгі несептің шектен тыс көп болып түзілуі.
Үнемі салыстырмалы тығыздығы төмен зәрдің бөлінуін гипоизостенурия деп атайды. Несеп түзілуі, оның сыртқа шығару үрдісі - диурез деп аталады
Шағымдары. 1. Бел аймағының ауруы- науқастарының жиі шағымдарының бірі.Ауырғандықтың орынын анықтаған жөн.Бел аймағындағы ауырғандық себебі- бүйрек ауруларына, несеп ағар бойы және қасаға үсті аймағы аурулары - қуық ауруларына тән.Бүйрек тас ауруында ауру төмен қарай ,шап аймағына,жыныс аралық аймаққа таралады. Аурудың сипатына көңіл бөлу керек.Бел аймағының сыздап, түйық ауруы жүрек декомпенсациясы, глумерулонефрит,созылмалы пиелонефрит пайда болатын іркілген бүйрекке тән. Бел аймағы бір жағының кенеттен өткір басталып ауру бүйрек инфекциясына тән.Бұл ауырғандық бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін ұзақ уақытқа созылып кейіннен біртіндеп басылады кейде бүл ауырсыну біркелкі тұрақтыға айналуы мүмкін. Кейбір науқастарда бел аймағы немесе төмен қарай несеп ағар бойымен ұстамалы қатты ауру
пайда кеде үдей түсіп кейде басылуы байқалады бұл бүйрек шаншуы. Ауру кенеттен басталып науқас өзіне ыңғайлы, ауырғандықтың басылып немесе жойылуын туғызатын қалыпты таба алмай мазасызданады. Ауырғандық төмен қарай қуыққа,жыныс мұшелеріне, сан ішкі бетіне таралады
Зәрдің шығуының бұзылуы дизурия деп аталады.Зәрдің тәулік мөлшері 2 литрден артық болса полиурия деп аталады. Полиурия бүйректегі немесе бүйректегі емес болып бөлінеді.полиурия зәр айдайтын препараттарды қолданғанда бүйрек немесе жүрек ісіктерінің жойылу кезінде сұйықтықты көп ішумен байланысты.Зәр салыстырмалы тығыздығы жоғары ұзаққа созылған полиурия қант диабетіне тән. Ал зәр салыстырмалы тығыздығы төмен болуы полиурия изогипопостенурия деп аталады ол созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне тән. Тәулік бойы бөлініп шыққан зәрдің мөлшері 500 мл аз болуы олигурия деп аталады. Олигурия бүйректен тыс себепті болуы да мүмкін ішкен сұйықтық аз болуы құғақ,ыстық жерде ұзақ уақыт болуы шамадан тыс тершеңдік, тоқтаусыз іш кету ,құсу
Көп жағдайда олигурия бүйрек және зәр шығару жолдары ауруларының себебі болып табылады: жедел гломерулонефрит, ауыл металдармен улану
Зәрдің бөлінуінің толық тоқтап қалуы анурия деп аталады. Бірнеше күнге созылған анурия уремияға ауысып адамның өліміне әкеліп соқтырады. Анурия дамуы гломерулонефрит ауруының ауыр түрінде сулемамен басқа да нефротоксикалық заттармен улануда көп мөлшерде қан кету,шок, байланысты болады. Кейде зәр шығару жолдарының кедергі болуы: тас немесе қабыну ісігі, қатерлі ісіктер анурия дамуына соқтырады.Анурияда зәрдің тоқтап қалуы жүрмей қалуы (ишурия) ажырата білу керек. Ишурия кезінде науқас өз бетімен қуықты босата алмайды мысалы: жұлын зақымданғанда немесе басылып қалғанда комотозды жағдайда. Кейде зәрдің жиі бөлінуі ... жалғасы
ШЖҚ КМК АТЫРАУ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Бекітемін
Ғылыми-әдістемелік
бөлімнің меңгерушісі,
ӘК төрайымы_____Куанова И.А.
___________20 __ж
ДӘРІС КЕШЕНІ
Мамандық: 0302000-Мейіргер ісі
Біліктілігі: 0302043-Жалпы практика мейіргері
Курс: 2
Семестр: ІV
Барлық сағат кредит көлемі KZ -4020
Атырау, 2024 ж.
Пәннің дәріс кешенін құрастырған: Э-02 Денсаулық сақтау жүйесіндегі мейіргердің атқаратын рөлі пәнінің оқытушысы________
0302000-Мейіргер ісі мамандығы бойынша оқу жұмыс жоспары
негізінде құрастырылды.
Тақырыбы:Зәр шығару жүйе бұзылысындағы мейіргерлік үрдісті ұйымдастыру
Мақсаты: Зәр шығару жүйесінің бұзылуының көріністерін білу, меңгеру: зәрдің болмауы, зәрді ұстай алмауы, ісіктер, дизурия, полиурия, анурия, олигурия, гематурия, поллакиурия. Зәр шығару жүйесінің бұзылуы кезінде пациентке күтім көрсету ерекшеліктерін, мейіргерлік тексеру әдістері және тәуелсіз араласуды; аралас көмек бойынша жоспарды құрастырып науқастарға сапалы күтім жүргізуді үйрету.
Жоспары:
1. Зәр шығару жүйесінің клиникалық белгілері.
2. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі шағымдар
3. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылуы
4. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі мейіргерлік кірісулер.
5. Зәр шығару жүйесінің қызметі бұзылған кездегі мейіргерлік үрдіс
Зәр шығару жүйесі- зәр бөлінетін мүше- бүйректер, несеп ағар, қуық, зәр шығару өзегі- зәр шығару жолдарынан тұрады.Бүйректің патанатомиялық микроскопиялық негізгі құрылымы нефрон болып табылады. Бүйрек ағзаның іс-әрекетінің дәрісінде пайда болатын улы керексіз қалдықтарды ағзадан шығаруға қатынасады. Бүйрек қанды сүзіп, зәрді бөліп шығарады. Несеп ағар түтігі арқылы зәр қуыққа түсіп, зәр шығаратын арна арқылы сыртқа ағып шығады. Зәрдің түзіліу дәрісі екі кезеңмен жүреді: бүйрек денешіктерде, шумақтарда қанның сары суы сүзіледі (құрамында аздаған ақуызы бар алғашқы зәр) және арналарда алғашқы зәрдің құрамындағы кейбір бөлшектер қайтадан кері сорылады (су, натрий хлориді), осы дәрістің нәтижесінде ағзада яғни, бүйректе толығымен өнделген (екіншілк) зәр пайда болып, сыртқа ағып шығады. Зәр түзілуінің толық тоқтауын - анурия деп атайды. Зәрдің бөлінуінің азаюын - олигурия, зәрдің көп бөлінуі - полиурия деп атайды, никтурия - түнгі несептің шектен тыс көп болып түзілуі.
Үнемі салыстырмалы тығыздығы төмен зәрдің бөлінуін гипоизостенурия деп атайды. Несеп түзілуі, оның сыртқа шығару үрдісі - диурез деп аталады
Шағымдары. 1. Бел аймағының ауруы- науқастарының жиі шағымдарының бірі.Ауырғандықтың орынын анықтаған жөн.Бел аймағындағы ауырғандық себебі- бүйрек ауруларына, несеп ағар бойы және қасаға үсті аймағы аурулары - қуық ауруларына тән.Бүйрек тас ауруында ауру төмен қарай ,шап аймағына,жыныс аралық аймаққа таралады. Аурудың сипатына көңіл бөлу керек.Бел аймағының сыздап, түйық ауруы жүрек декомпенсациясы, глумерулонефрит,созылмалы пиелонефрит пайда болатын іркілген бүйрекке тән. Бел аймағы бір жағының кенеттен өткір басталып ауру бүйрек инфекциясына тән.Бұл ауырғандық бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін ұзақ уақытқа созылып кейіннен біртіндеп басылады кейде бүл ауырсыну біркелкі тұрақтыға айналуы мүмкін. Кейбір науқастарда бел аймағы немесе төмен қарай несеп ағар бойымен ұстамалы қатты ауру
пайда кеде үдей түсіп кейде басылуы байқалады бұл бүйрек шаншуы. Ауру кенеттен басталып науқас өзіне ыңғайлы, ауырғандықтың басылып немесе жойылуын туғызатын қалыпты таба алмай мазасызданады. Ауырғандық төмен қарай қуыққа,жыныс мұшелеріне, сан ішкі бетіне таралады
Зәрдің шығуының бұзылуы дизурия деп аталады.Зәрдің тәулік мөлшері 2 литрден артық болса полиурия деп аталады. Полиурия бүйректегі немесе бүйректегі емес болып бөлінеді.полиурия зәр айдайтын препараттарды қолданғанда бүйрек немесе жүрек ісіктерінің жойылу кезінде сұйықтықты көп ішумен байланысты.Зәр салыстырмалы тығыздығы жоғары ұзаққа созылған полиурия қант диабетіне тән. Ал зәр салыстырмалы тығыздығы төмен болуы полиурия изогипопостенурия деп аталады ол созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне тән. Тәулік бойы бөлініп шыққан зәрдің мөлшері 500 мл аз болуы олигурия деп аталады. Олигурия бүйректен тыс себепті болуы да мүмкін ішкен сұйықтық аз болуы құғақ,ыстық жерде ұзақ уақыт болуы шамадан тыс тершеңдік, тоқтаусыз іш кету ,құсу
Көп жағдайда олигурия бүйрек және зәр шығару жолдары ауруларының себебі болып табылады: жедел гломерулонефрит, ауыл металдармен улану
Зәрдің бөлінуінің толық тоқтап қалуы анурия деп аталады. Бірнеше күнге созылған анурия уремияға ауысып адамның өліміне әкеліп соқтырады. Анурия дамуы гломерулонефрит ауруының ауыр түрінде сулемамен басқа да нефротоксикалық заттармен улануда көп мөлшерде қан кету,шок, байланысты болады. Кейде зәр шығару жолдарының кедергі болуы: тас немесе қабыну ісігі, қатерлі ісіктер анурия дамуына соқтырады.Анурияда зәрдің тоқтап қалуы жүрмей қалуы (ишурия) ажырата білу керек. Ишурия кезінде науқас өз бетімен қуықты босата алмайды мысалы: жұлын зақымданғанда немесе басылып қалғанда комотозды жағдайда. Кейде зәрдің жиі бөлінуі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz