Жануаларды тасымалдау көліктері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті
Коммерциалық емес акционерлік қоғамы
Вет-сан экспертиза және гигиена кафедрасы

Реферат
Тақырыбы: Тасымалдауға байланысты болатын мал аурулары, сойыс малдарын өткізу және қабылдау реті

Орындаған: Нұрмұханбетова.А
Топ: ВС-416
Тексерген: Тұрдық. Е

Алматы, 2022
Жоспар:
І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-1 3
2.1. Тасымалдау кезінде туындайтын аурулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-11
2.2. Сойыс малдарын өткізу және қабылдау реті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11-13
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
ІҮ. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15

І. Кіріспе
Әрбір жануар ұсталынатын мемлекеттік мемекемелерде жануарларды тасымалдау жағдайы қарастырылған. Қандайда бір тасымалдау шарты белгіленген шартқа сәйкес яғни мемлекеттік стандартқа, нормаға, тәртіпке сондай-ақ гигиеналық іс шаралардың қатысуымен іске асырылады. Жануаларды тасымалдау көліктері:
Автокөлік арқылы;
Теміржол арқылы;
Кеме және әуе жолы арқылы тасымалдауға болады.
Әрбір тасымалдың өзінің жақсы жақтары сонымен қатар кемшіліктері де болып жатады. Жануарларды айдағаннан көлік арқылы тасымаддау анағұрлым тиімді әрі уақыт үнемдеу болып табылады.
Жануарларды тасымалдауға дайындау барысы
Ет кәсіпорындарына малдарды тасымалдау үшін, оларды шаруашылықта алдын-ала арнайы дайындықтан өткізеді. Әр топты тасымалдау көлігіне тиеуге тиісті мал басының санына қарай топтайды және оларды кемінде 10- 14 күн бойы бөлек күтеді. Азықтандырылуы көлікте берілетін рационға сәйкес болуы керек. Малдарды тасымалдау әр мал тобына арналған тиісті ресми құжаттар дайын болғаннан кейін ғана рұқсат етіледі. Ветеринариялық куәлікті белгіленген тәртіп пен нұсқа бойынша жергілікті малдәрігерлік орын береді. Ауданның бас мал дәрігері бұл құжатты беруге құқы бар адамдарды анықтайды. Ветеринариялық куәлік берілген күннен бастап 3 тәулік бойы жөнелту орнынан құжатта көрсетілген ет өңдеу орындарына дейінгі аралықта ғана күшін сақтайды. Өнім - көлік жолдамасы 3 дана жасалады. Құжаттың бірі шаруашылықта, ал қалған екеуі жолбасшыға беріледі. Оның біреуі жабық конвертке салынып сыртынан мөр соғылады да, ет өңдейтін кәсіпорнына тапсырылады. Транспорттық ветеринариялық қадағалау тасымалдауға дейін жануарларды тексеріп қараудан өткізіп, келесі ауруға зерттеулер өткізілуін қадағалау керек:
Ірі қара малды - бруцеллез, туберкулез, лейкоз, лептоспироз, кампилобактериоз, хламидиоз, паратуберкулез, трихомоноз ауруына;
қойларды-бруцеллез, листериоз, вирустық іш тастау;
ешкілерді - бруцеллез, лептоспироз, инфекциондық эпидидимит, туберкулез, меди-висна, аденоматоз, энцефалит-артрит, листериоз, блутанг, паратуберкулез, хламидиоз;
шошқаларда - классикалық шошқа обасы, репродуктивті-респираторлы синдром, бруцеллез, туберкулез, лептоспироз, Ауески ауруы, хламидиоз, вирусты трансмиссивтік гастроэнтерит, шошқа тұмауы, атрофиялық ринит, парвовнрусты инфекция, шошқаның везикулярлы ауруы;
жылқыларды-маңқа, киеңкі, сурру, бруцелез, инфекциондық метрит, инфекциялық анемия, туберкулез, лептоспироз, везикулярлы стоматит,вирусты артрит.
Малды тасымалдауға қажетті теміржол вагондарын сұраныс бойынша алады. Малдарды тиеуге кем дегенде тәулік бұрын, тиелетін жүктің сипаты мен қажетті вагон саны көрсетілген сұранысты тиеу станциясының кеңсесіне береді. Вагондарға сұраныс әртүрлі малдардың тиеу мөлшеріне байланысты беріледі. Көліктерге ережелерде көрсетілген деңгейден артық мал тиеуге болмайды, ал аз мал тиеу экономикалық тұрғыдан тиімсіз болып саналады. Малдарды тасымалдауға арнайы 2 және 4 білікті вагондар немесе автокөліктер бөлінуге тиісті.Жануарларды тасымалдауға арнайы 2 және 4 білікті вагондар бөлінеді, олар көлікке қойылатын барлық зоогигиеналық, ветеринариялық - санитариялык талаптарға сәйкес болуы керек.

ІІ. Негізгі бөлім
Малдарды тасымалдау әр мал тобына арналған тиісті ресми құжаттар дайын болғаннан кейін ғана рұқсат етіледі. Ветеринариялық куәлікті белгіленген тәртіп пен нұсқа бойынша жергілікті малдәрігерлік орын береді. Ауданның бас мал дәрігері бұл құжатты беруге құқы бар адамдарды анықтайды. Олардың аты - жөндері бар ауылшаруашылығы департаменті бекіткен бұйрық транспорттық малдәрігерлік-санитариялық бөлімдерде және ет өңдейтін кәсіпорындарында болуға тиісті. Малдәрігерлік куәлік берілген күннен бастап 3 тәулік бойы және жөнелту орнынан құжатта көрсетілген ет өңдеу кәсіпорындарына дейінгі аралықта ғана күшін сақтайды.
Темір жол, су, автокөлік, әуе жолдары арқылы жұқпалы аурулар кездескен шаруашылықтан әкелінген жануарларды тек клиникалық тексерістен өткізген соң тасымалдауға болады.
2.1. Тасымалдау кезінде болатын ақаулықтар немесе туындайтын аурулар:
Ірі қара малының вагондық ауруы. Оның этиологиясы: ұзақ жолдың салларынан, нашар вснтиляциядан, жоғары температурадан, вагондардың малға нық толып кетуінің салдарынан спецификалық көліктік (вагондық) ауру туындайды. Аурудың салдарынан организмде болатын өзерістер:
Кілегей қабықтарындағы гиперимия байқалады;
Тыныс алудың және тамыр соғысының тежелуі байқалады;
Ауыр жағдайда әлсіздік туылған кездегідей парез белгілері де байқалады;
Қалыпты дене температурасында әлсіздік туындайды.
Белгіленген жерге жеткізіліп, вагондардан түсірілгеннен кейін 2-3 сағаттан соң жоғарыда айтылған белгілер тоқталады немесе жойылып кетеді.
Ірі қара малының көліктік лихарадкасы
Этиологиясы: ірі қара малын суық мезгілде малды тасымалдағанда туындайды.
Қоздырушысы: фильтрациялық вирус.
Организмде болатын процесс: мұрынның кілегей қабығының гиперимиясы және коньюнктивтер байқалады, жөтел және сілекей ағуы байқалады, дене температурасынің жоғарылуы байқалады.
Аурудың жүру уақыты: 7-10 күн.
Жануарларды тасымалдау кезінде мемлекеттік бақылау жүргізу шарты
Тасымалдау барысында ветеринариялық паспорт болуы керек - Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген нысандағы құжат, онда жануарларды есепке алу мақсатында жануардың иесі, түрі, жынысы, түсі, жасы көрсетіледі;
Тасымалданатын обьектіні Қазақстан Республикасының ішінде орнын ауыстыру кезінде иесі инспекторға, тізімдегі мемлекеттік ветеринариялық - санитариялық инспекторға өтінініш берген күні ветеринариялық сертификат беріледі не жазбаша түрде дәлелді бас тартылады. Иесі ветеринариялық сертификатты алу үшін инспекторға, тізімдегі мемлекеттік встеринариялық-санитариялық инспекторға орны аустырылатын (тасымалданатын) обьектінің орнын ауыстыруды (тасымалдауды) болжамды бастау күніне дейін мыналарды көрсете отырып, жазбаша өтінішпен (еркін нысанда) өтінеді:
жеке тұлғалар үшін - тегі, аты, әкесінің аты, ЖСН, мекен жайы, жануардың (балықтардан, аралардан, қосмекенділерден, жәндіктерден басқа) және жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың орнын ауыстыру кезінде -жануардың жеке нөмірі.
заңды тұлғалар үшін - атауы, БСН, мекен жайы, ведомство берген өндіріс обьектісінің есептік нөмірі, жануардың (балықтардан, аралардан, қосмекенділерден, жәндіктерден басқа) және жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың орнын ауыстыру кезінде жануардың жеке нөмірі;
орны ауыстырылатын (тасымалданатын) обьектінің атауы;
орны ауыстырылатын (тасымалданатын) обьектінің саны, оның өлшем бірлігі;
орны ауыстырылатын (тасымалданатын) обьекті тасымалдау кезінде пайдалануы болжанған көлік түрі;
орны ауыстырылатын (тасымалданатын) объектінің жүріс маршруты;
орнын ауыстыру мақсаттары (тір жануарлар үшін өсіру және күтіп бағу, сату, етке сою; өнім мен шикізат үшін - өткізуге, қайта өңдеуге; жемшөп және жемшөп қоспалары үшін - ол арналған жануарлардың түрі
орны ауыстырылатын (тасымалданатын) обьектіні сақтауды (қайта өңдеуді, өткізуді) жүзеге асыратын өндірістік обьектілерді және олардың есептік нөмірін көрсете отырып, Қазақстан Республикасының аумағындағы межелі пункті.
Инфекциялық аурулар табылған жағдайда қолданылатын іс-шаралар.
Инфекциялық аурулардың (обаның. тырысқақтың) алдын алу бойынша санитариялық эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық эпидемиялық талаптар санитариялық қағидалары (бұдан әрі - Санитариялық қағидалар) инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу, обаның және тырысқақтың эпидемиялық ошақтарында шектеу іс-шараларын, оның ішінде ҡарантинді енгізу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптарды белгілейді.
Ауруға және жұқпалы ауруға күдікті жануарларды тасымалдау кезінде арасынан ауру жануарлар табылған кезде, ветеринариялық инспекторлар міндетті түрде тез арада ауру жануарларды басқа малдардан бөлектеп, ауру малдар табылғаны туралы ауданның бас мемлекетпк ветеринариялық инспекторына хабар беріп, ветеринария саласында қолданылатын нормативті құқыққа сәйкес шара қолданылады. Ауру сипатына қарай жекелеген малдар немесе барлық тасымалдаудағы жануарлар, карантинге, алдын алу шараларына, емдеуге жататын болса, ветеринариялық инспекторлары, ауданның, облыстың, ресттубликаның бас встеринариялық инспекторларының нұсқауларымен, бөлектеп ұстау және емдеу, аурудың алдын алу шараларын ұйымдастырады. Ауру сипатына қарай жануарлар сойылатын болса, оны ветеринариялық инспекторларының бақылауымен, жақын жерде орналасқан ет комбинатының санитарлық сойыс орнына жеткізіледі. Ауруға ұшыраған жануарларды ұстайтын немесе сойылатын жерге жеткізілуі, қоршаған ортаға жұқпалы аурулардың таралмауын, жоғарыда көрсетілген ветеринария саласында қолданылатын нормативтік құқықтық актілерге сәйкес жүргізіледі. Ауру жануарлар тасымалданған вагондарға, кемелерге, қайықтарға, ұшақтарға, автокөліктерге, алаңдарға, платформаларға, қораларға, сонымен қатар ауру жануарлармен жанасқан аспаптарға, қызмет етушілердің киім, аяқ киімдеріне, ветеринария саласында қолданылатын нормативтік құқықтық актілерге сәйкес, міндетті түрде дезинфекция жүргізіледі. Ауру, жұқпалы ауруға күмәнді жануарлар табылған сәтте,ветеринариялық инспектор міндетті түрде мыналарға хабарлау керек:
Ауру жануарлар табылған жердің ауданның бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторына;
Ауру жануарлар шығарылған ауданның бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторына;
Ауру жануарлардан адамға жұғатын ауру қатарына жатса,онда жергілікті санитариялық-эпидемнологиялық қадағалау мекемелеріне хабар береді;
Кере болса күшейтілген ветеринариялық бақылаудағы жануарларды тасымалдауға мемлекеттік ветеринариялық инспекторы рұқсат берсе, ол ветеринариялық қадағалау қарамағындағы жол жүру бойынша телеграф жүзінде стансадағы, порттағы айлақтағы ветеринариялық қадағалау басқармасының бастығына хабарлайды.
Инфекциялық аурумен ауырған жануарлар анықталған уақытта және олардың әрі қарай жүруіне рұқсат етілген болса, барлық жағдайларда қатаң түрде мынадай шарттарды орындау керек:
Жануарлар тасымалданатын вагондарда, кемелерде, ұшақтарда дезинфекциялық ерітіндімен сіңірілген төсеніштермен қамтамасыз етілуі керек.
Жүк жіберуші жеткілікті санмен жануарларға жететін су беретін шелектермен қамтамасыз етілуі керек. Суаратын орындағы шелек және астаулармен малдарды суаруға тиым салынады;
Жануарлардың жол серіктері арнаулы киіммен, орамал, сабын және қолды залалсыздандыратын дезинфекциялық ерітіндімен қамтамасыз етілуі керек.
Жануарларды вагондарға, автокөліктерге, қайықтарға, кемелерге, ұшақтарға тиеу және түсіру тек ветеринарлық инспекторлардың қадағалауымен жүргізіледі.
Инфекциялық аурулар туындамас үшін жүргізілетін профилактика:
Дезинсекция - жәндіктерді және басқа да буынаяқтыларды жою керек;
Дератизация - кеміргіштерді жою керек;
Инфекцияны таратушылар - оба қоздырғышының берілуінің трансмиссиялық тетігін айқындайтын, әсіресе буынаяқтылар, атап айтқанда қансорғыш жәндіктер мен кенелерді жою керек;
Инфекцияны тасымалдаушылар - табиғатта ауру қоздырғышының -ч тып табылатын, бірінше кезекте кеміргіштер мен басқа да жылықанды жануарлар;
Карантин - карантиндік аурулардың әкелінуінің сыртқа шығарылуының және өзге де таралуларының алдын алу максатында жүзеге асырылатын әкімшілік және мседициналық-санитариялық шектеу іс-шараларының кешеніне жеткізу керек ннфскциялық ауруға шалдыққан малды;
Карантиндік аурулар жоғары жұқпалылық дәрежесімен және жоғары өлім-жітімдікпен сипатталатын инфекциялық аурулардың алдын алу керек;
Сойыс малдарын шаруашылықтардан ет өндіріс орындарына тасымалдау аса күрделі де жауапты шаруа. Тасымалдау кезінде мал қоңдылығын төмендетпеу, тасымалдау әсерінен болатын аурулардың алдын алу, малдың жарақаттанбауын қадағалау, тасымалдауға жұқпалы ауруы бар малды жібермеу малдәрігерінің, шаруашылық қызметкерлерінің басты міндеті. Малды, құсты ет комбинаттарына ауру сырқаусыз, шаршатпай жеткізу көптеген жағдайларға байланысты. Оған малдың жалпы жағдайы, малды тасымалдауға алдын ала дайындау, тасымалдау көлігінің түрі, сапасы, малды көлікке тиеу және түсіру, тасу жылдамдығы, жол жағдайы, малдәрігерлік санитариялық ережелерді сақтау ж. б. жатады. :: Сойыс малдарын ет өндіру орындарына темір жолмен, автокөлікпен, кейде су жолымен жеткізеді. Республикада тасымалдаудың ең дамыған түрі автокөлікті пайдалану. Сойыс малын тасымалдау мал дәрігерінің бақылауымен жүргізіледі. :: Етке тапсырылатын мал жұқпалы аурудан таза шаруашылықтардан шығуы тиіс және дені сау болуы керек. Ол үшін сойыс малының дене қызуы өлшенеді, жалпы жағдайы тексеріледі және басқа да қажетті жұмыстар жүргізіледі. Жылқыны, түйені міндетті түрде маңқаға тексереді. Ол үшін клиникалық тексерумен қатар, етке тапсырардан 2 3 күн бұрын көзге маллеиндеу жүргізіледі. Екінші peт маллеин реакциясымен ет комбинатында сояр алдында тексереді. Сонымен қатар мал дәрігерлік жарғы бойынша (бруцеллезге, туберкулезге оң реакция беретін малды және басқа да зарарсыздандырудан кейін етін тағамға пайдалануға болатын аурумен ауырған малды жеке топтармен етке өткізуге болады. Олар тек қана мал дәрігерлік басқармаларының рұқсатымен етке тапсыруға жіберіледі. Мұндай малды тасымалдау және оны өткізу, ет комбинаттарында қабылдау тәртібі анықталады. Ет комбинаттарына бруцеллез, туберкулез (ауруларының клиникалық белгілері болса), ауруы анықталмаған, дене қызуы әдеттегі қалыптан жоғары не төмен болған жағдайда және аусылға қарсы белсенділігі төмендетілген вирусты вакцинамен егілген малды 21 күнге дейін, ал топалаңға (жамандат, қараталақ, ақшелек) қарсы егілен (вакцина немесе сыворотка) малды 14 күн өткенше тапсыруға болмайды. Сонымен қатар антибиотик егілген, пестицидтермен өңделген малды да, олардың арнаулы құжаттарында көрсетілген мерзімнен тыс етке тапсыруға рұқсат етілмейді. Ал балық немесе балық ұнымен азықтандырылған малды 30 (құсты 10) күннен кейін ғана етке тапсыруға болады. Малды тасымалдау оның бордақылау кезіндегі қалыптасқан жағдайын өзгертеді. Сондықтан малды тасымалдауға дайындау шаруашылықтарда 10 13 күн (аз дегенде 2 3) бұрын жүргізілуі қажет. Тасымалдауға жататын мал оның жынысына, жасына, тірілей салмағына, қоңдылығына байланысты топтарға бөлінеді. Малды темір немесе су жолымен тасымалдайтын жағдайда, шаруашылық мал жолда болатын күнге азық қорын әзірлейді Бекітілген күндік нормаға сәйкес сиырдың әр 100 кг тірі массасына күніне 4, 5 кг, ал қойдың әр 100 кг 5, 5 кг шөп қажет. Құсқа 8 кг құрама жем дайындалады. Мал тасымалдау жене оған дайындау кезінде күніне 2 3 рет азықтандырылып суғарылады. Тасымалдау кезінде малға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.