Бассүйектің ішкі негіздері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Астана медицина университеті

Реферат

Анатомия 1 курс

Орындаған:Е. Алеухан

Қабылдаған: Т. Адайбаев

Астана 2023

Жоспар

Бассүйекке анықтама
Бассүйектің ішкі негіздері
Бассүйектің сыртқы негіздері
Қорытынды

Бассүйек, ( сrапіит ) - тек бір бөлігімен ғана тірек-қимыл аппаратына жатады. Ол ең алдымен ми және онымен байланысты сезім мүшелері жайғасатын орын қызметін атқарады; сонымен қатар ол сыртқа ашылатын асқорыту және тынысалу жолдарының бастапкы бөлігін қоршап тұрады. Осыған қарай барлық омыртқалыларда бассүйек екі бѳлікке бѳлінеді: ми сауыты, cranium cerebrale және Бет сүйектері, cranium faciale. Ми сауытында күмбезін, саlvаrіа , және негізін, basis, ажыратады.

Адамның ми сауытының құрамына мыналар кіреді: тақ шүйде, жүп шеке, сынатәрізді, маңдай және торлы сүйектер, жүп самай сүйектері. Бет сүйектері құрамына мыналар кіреді: жүп жоғарғы жақсүйек, төменгі мұрын қалқаны, бет, мұрын, көзжасы сүйектері және төменгі жақсүйек, тіласты сүйектері.

Ми сауыты негізінің ішкі беткейі, тесіктері, маңызы.

Бассүйектің негізінің ішкі немесе ми сауытына қараған беті - basis cranii interna - ойыстау және бұдырлы болып келеді. Ми сауытының бұл беті мидың төменгі беті мен тікелей беттесіп орналасқандықтан, ол ми сауытының алдыңғы - fossa cranii anterior , ортаңғы - fossa cranii media және артқы шұңқырына - fossa cranii posterior бөлінеді.

Бас сүйектің алдыңғы шұңқыры fossa cranii anterior. Бас сүйектің ортаңғы шұңғырқырымен - fossa cranii media, сына тәрізді сүйектің кіші қанатымен - alla minoris, ер тоқым төмпешігімен toberculum sellae шектелген. Тесіктелген табақшаның ортасында crista galli әтеш қырқасы орналасқан, оның алдында соқыр тесік foramen ceaccum және маңдайлық қырқа crista frontalis бар.

Бас сүйектің артқы шұңқыры - fossa cranii posterior . Ең терең шұңқыр. Шүйде сүйекте басым бөлігі орналасқан. Самай сүйектің емізік тәрізді өсіндісі os temporale processus mostoideus жіне пирамида артқы беті facies posterior partis petrosae , сына тәрізі сүйек денесінің артқы беті corpus ossis sphenoidalis posterior , төбе сүйектің емізіктік бұрышы os temporale mostoideum кіреді. Шұңқырлардың алдында үлкен тесік foramen magnum, оның алдында ылди clivus , шүйденің ішкі қырқасы eminentia cruciformis . Мойындырық тесіктен медиалды тіл асты жүйке өзегінің, canalis higoglassi тесігі орналасқан 12 жұп жүйке өтеді .

Бас сүйектің ортаңғы шұңқыры - fossa cranni media бас сүйектің артқы шұңқырынан самай сүйек пирамидасының жоғары жиегімен жіне түрік ер тоқымының арақашығымен бөлінген. Ортағы бөлігінде гипофиз шұңқыры fossa hypophisialis орналасқан. Сына тәрізді сүйек денесінде латералды бетінде ұйқы жүлгесі sulgus caroticus , жыртық тесік foramen lacerum, самай үсті пирамидасының үстінде орналасқан. Жыртық тесік арқылы ішкі ұйқы артериясы, үлкен және кіші тастық жүлгелер өтеді. Сына сүйектің үлкен және кіші қанаттарның арасында көз ұясының жоғары саңылауы fissure orbitalis superior орналасқан. Көз ұясының жоғары саңылауының артында жоғары жақ сүйек жүйкесі үшкіл жүйке тармағы өтетін дөңгелек тесік foramen rotundum және маңында сопақша тесік foramen ovale орналсқан. Сына тәрізді сүйектің үлкен қанатының артқы жиегінде қылғанды тесік foramen spinosum орналасқан.

Ми сауыты негізінің сыртқы беткейі.

Бас сүйектің негізі, basis ossis сгаnіі деп, бас сүйектің шекаралық сызықшадан төмен орналасқан бөлігін айтамыз. Топографиялық орналасуына қарай: сыртқы беті мен ішкі беттері ажыратылады. Бассүйек негізінің сыртқы беті - basis cranii externa , алдында бет сүйектермен шектеседі. Сынатәрізді сүйек, жұп самай сүйек және шүйде сүйек сыртқы негіздің бос бөлігін құрайды. Сыртқы негізінде тесіктер, өсінділер және жүлгелер болғандықтан рельефі тегіс емес болады. Сыртқы негізінің артқы бөлімінің ортасында үлкен тесік - foramen magnum орналасады, оның бүйірінде шүйделік айдаршық - condyli occipitales бар. Әрбір айдаршықтың асытнда айдаршықтық шұңқыр - fossa condylaris және тұрақсыз айдаршықтық өзек - canalis condylaris бар. Айдаршық негізінде тіласты жүйке өзегі - canalis nervi hypoglossi өтеді. Үлкен тесіктің артқы жиегінен жоғары шүйденің сыртқы қырқасы - crista occipitales externa көтеріледі. Осы қырқаның оң және сол жағына төменгі, жоғарғы желкелік сызықтар - lineae nuchales inferior et superior кетеді. Базилярлық бөліктің ортасында жұтқыншақ төмпешігі - tuberculum pharyngeum орналасқан. Оның алдында сына тәрізді сүйек денесі мен қанаттық өсінділері орналасып, мұрын қуысының хоаналарын бүйірлерінен шектейді. Базилярлы және латералды, оң және сол жағынан самай сүйектің пирамидасы орналасқан. Самай сүйектің тасты бөлігінің немесе пирамидасының сыртқы бетінде: ішкі ұйқы ар- териясы өзекшесінің, canalis caroticus , сыртқы тесігі, foramen caroticum externum ; артқы қап-талында мойындырық ойысы, fossa jugularis , айқын байқалады. Мойындырық тесік - foramen jugularis , ол самай сүйектің мойындырықтық тілігі мен шүйде сүйегінің латералды бөлігінің мойындырықтық тілігінің, бір-бірімен өзара беттесу нәтижесінде құралған. Бұл тесік арқылы, ішкі мойындырықтық вена, v. jugularis interna , IX жұп- тіл-жұтқыншақ ми нерві мен ХІ-жұп қосымша ми нерві n. accesorius , өтеді. Мойындырық тесіктің артында біз тәрізді өсінді, processus styloideus , артында самай сүйектің еміздік тәрізді өсіндісі, processus mastoideus , орналасқан. Бұл атаулардың аралығында біз