Ақпарат құрылымының өлшемдері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ғ.ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Қазақстан тарихы және мәдениеті кафедрасы

Студенттік өзіндік жұмысы № 1

Пәнінің атауы: Интелектуалды ақпараттық жүйелерді құру.
Тақырыбы: Ақпараттық жүйеге сипаттама. Ақпарат құрылымының өлшемдері. Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сапалық әдістері. Ақпараттың семантикалық өлшемдері.
Мамандығы: 6B07107-Инжериядағы кәсіпкерлік

Алматы 2021
Жоспар:
1. Ақпараттық жүйе ұғымына ерекше назар аудару.
2. Ақпарат құрылымының өлшемдері, соның ішінде семантикалық өлшемдері, семантикалық жүйенің мысалдары.
3. Жалпы ақпараттық жүйе және оның тақырыбын біліп, жаңа деректер, ғалымдардың жаңаша көзқарастарын зерртеп соның негізінде анализ жасау.

Ақпараттық жүйе ұғымы
Ақпараттық жүйе дегеніміз мәтіндік, фактографиялық және т.б. информацияны жинауға, сақтауға, іздеуге, өңдеуге және т.б. амалдарды орындауға арналған қолданбалы программалық жүйе. Ақпараттық жүйе пайдаланушымен диалог түрінде жұмыс істейді.
Ақпараттық жүйелердің пайда болуы мен дамуының негізгі себептеріне келесі үш факторды жатқызуға болады:
1) кәсіпорындарды басқару әдістемесінің дамуы;
2) компьютерлік жүйелердің мүмкіншіліктері мен өнімділігінің артуы;
3)ақпараттық жүйелердің элементтерінің техникалық және программалық жүзеге асырылуының дамуы. Ақпараттық жүйелер пайдалану облысына байланысты әртүрлі және олар математикалық есептеулерді орындауға арналған стандартты қолданбалы программалар мен жүйелерден өзгеше болады. Ақпараттық жүйелер белгілі бір мақсатқа жетуге қажетті информацияны жинауға, сақтауға және өңдеуге арналған. Оларды құрастыру кезінде пайдаланушылардың көпшілігі есептегіш техника мен ақпараттық (информациялық) технологияларды жоғары деңгейде игермегендіктерін ескеру қажет.
Ақпараттық жүйелердің аппараттық бөлімінің (hardware) дамуы оның программалық жабдығының дамуына себепші болды, ал, керісінше, жаңа программалық өнімдер (software) қуаты жоғары әрі шешу мүмкіншіліктері кең компьютерлік техниканың қажеттігін туғызды, олардың қуатын арттыруға компьютер жасаушы компанияларды ынталандырды.
Ақпараттық жүйелердің кәсіпорындарды басқарудағы өзектілігі қазіргі кезде ешқандай күмән туғызбайды. Бірақ көпшілік мекеме басшылары мен мамандарының ақпараттық жүйелермен жұмыс істеуге қажетті білімдері жеткіліксіз екені белгілі. Сондықтан ақпараттық жүйелерді құрастыру кезінде осы факторды ескеру қажет.
Ақпараттық жүйе негізінен екі бөлімнен тұрады:
1. Компьютерлік инфрақұрылым немесе корпоративтік желі - желілік, телекоммуникациялық, программалық, ақпараттық және ұйымдастырушылық инфрақұрылымдардың жиыны.
2. Ұйымдастыру мен қойылған мақсатқа жетудің мәселелерін шешуді қамтамасыз ететін бір-бірімен байланысқан функционалдық бағынышты жүйелер .
Осы деректерге байланысты, Ақпараттық жүйелердің негіздері пәнін оқудың нәтижесінде студент екі мәселені шеше алатын болуы тиіс:
- информация сақтауға қажетті деректер базасын құрастыруды;
- клиенттің (пайдаланушының) жұмыс істеуіне арналған ыңғайлы графикалық интерфейс құрастыруды. Ақпараттық жүйе - ақпараттық үрдістерді есептеу техникасы мен байланыс құралдарын пайдаланып жүзеге асыруға арналған, белгілі бір тәртіппен ұйымдастырылған құжаттар мен ақпараттық технологиялардың жиыны. Алдымен, ақпараттық жүйенің негізін белгілі бір тәртіппен ұйымдастырылған құжаттар немесе деректер базасы құрайды. Сондықтан кез келген ақпараттық жүйенің бөінбейтін бөлімі ретінде деректер базасын басқару жүйесі (СУБД-ДББЖ) болуы тиіс. Ақпараттық жүйелер (АЖ) программалық өнім болып есептеледі. Бірақ олар программалауға байланысты пәндерде оқытылатын стандартты қолданбалы программалар мен жүйелерден өзгеше. Пайдалану облысына байланысты ақпараттық жүйелердің орындайтын функциялары, архитектурасы және жүзеге асырылуы әртүрлі болады. Мұндай жүйелер көлемі үлкен ақпараттармен жұмыс істейді және бұл ақпараттың құрылымы күрделі болып келеді.Ақпараттық жүйенің классикалық мысалы ретінде банк жүйесін, авиция және теміржол билетін, қонақ үйде орынды алдын - ала сатып алу және т.с.с. автоматтандырылған жүйелерді қарастыруымызға болады. Жалпы ақпараттық жүйенің функциясы:
* ақпаратты сақтау;
* ақпаратты енгізу және өзгерту;
* ақпаратты көру және іздеу;
* берілген критерий бойынша ақпаратты іріктеу;
* кез келген формада есеп құжатын алу;
* ақпараттың дұрыстығын қадағалау;
Ақпараттық жүйені екі класка бөлуге болады.
* Ақпаратты іздеу жүйесі - берілген іздеу критериі бойынша жалпы жиыннан мәліметтерді іздеуге бағытталған. Қолданушыға мәліметтердің өңдеу технологиясы емес, тек алынатын ақпарат ғана керек. Мыс: қаладағы анықтау қызметіне телефон шалғанда, қолданушыға нақты ақпарат ғана керек.
* Мәліметтерді өңдеу жүйесі - мәліметтерді өңдеуге бағытталған. Бұл жүйеде өңдеуден шығатын ақпарат болмауы немесе жүйе өңделген ақпараттың нәтижесін ғана беруі мүмкін. Мұндай жүйенің мысал ретінде барлық региондардан мәліметтер жинайтын метеология қызметінің ақпарат жүйесін алуға болды. Қолданушыға бастапқы мәліметтер емес, олардың нәтижесі, яғни ауа-райы болжамы керек.
* Сонымен қатар, ақпарат жүйесі келесі түрлерге бөлінеді. Фактографиялық, құжаттық, құжаттық-фактографиялық.
Фактографиялық жүйеде нақты өмірдегі объект жайлы мәліметтердің (атрибуттардың) дал мәндері тіркеледі. Бұл жүйенің негізгі идеясы - объект жайлы барлық деректер (адамдардың аты-жөндері және заттардың атаулары, сандар, мерзім КК.АА.ЖЖЖЖ түрінде) беріледі. Фактографиялық АЖ-дегі ақпараттар катаң құрылыммен беріледі. Өткені бұл компьютерге мәліметтерді бір-бірінен айыруға мүмкіндік туғызады. Сондықтан фактографиялық жүйе қойылған сұрақтарға бір мәнді жауап береді, мыс: Сыныпта қанша оқушы 5 пен 4 деген бағаларға оқиды? және т.с.с. Алғашқы кезде ақпаратты құрылымға келтіру мәселесі файл жүйесін құру арқылы шешілген. Мұнда әрбір элемент қандай-да бір түрдегі ақпаратты сақтауға жауапты болады. Бірақ файл жүйесі әлсіз құрылымды ақпаратты сақтауды қамтамасыз етті. Сондықтан да құрылымды ақпарат мәселесін шешу арнайы қолданбалы программалар арқылы жүзеге асырылды.
Мәліметтер қоры кең мағынада қандайда бір пәндік аймақтағы өмірді бар нақты объектілер жайлы деректердің жиыны.
Ақпараттық жүйе ақпартты өңдеудің адам-компьютерлік жүйесін ұсынады. Ақпараттық жүйе компьютер, компьютерлі желілер, бағдарламалық өнімдер, дерек қорлар, адамдар, әр түрлі техникалық және бағдарламалық әдістердің, байланыстардың құраушы элементтері болатын орта болып табылады. Ақпараттық жүйенің негізгі мақсаты - ақпараттары жіберуімен және сақталуын ұйымдастыру.Ақпаратты жүйенің функциясын соған бағытталған ақпараттың технологияның - білімсіз іске асыру мүмкін емес. Ақпараттық технологиялар Ақпараттық жүйеден тыс аймақта да пайда бола береді. Мысалы, ақпараттық жүйе болып табылмайтын мәтіндік процессор Microsoft Word ортасындағы жұмыстың ақпараттық технологиясы.Осындай түрде, ақпараттық технология ақпарттық қоғамдағы ақпараттардың түрленуінің үрдістері туралы қазіргі ұсыныстарды бейнелейтін сыйымды түсінік болып табылады.Ақпараттық технология - компьютердегі ақпараттарды қайта өңдеу бойынша мақсатта бағытталған тұлғаның нақты анықталған әрекеттерінің жиынтығы.
Ақпараттық жүйе - компьютерлік ақпараттың технологияны пайдаланатын ақпаратты өнімдердің өндірісінің және шешім қабылдауды колдау үшін арналған адам-компьютерлік жүйе. Жүйе деп- әртекті элементтер жйынының қойылған мақсаттарға жету барысында біртұтас және біріктірілген ретінде бір уақыт мезетінде қарастырылатын кез-келген объекті тусінуге болады. Жүйелер өзара құрамы бойынша да, бастапқы мақсаттары бойынша да бір-бірімен айтарлықтай ерекшеленеді. Информатикада жүйе түсінігі өте кен таралған және көптеген мағыналы мәндерге ие. Атап айтқанда ол техникалық құралдармен бағдарламалар жиынында өте кең қолданылады. Компьютердің ақпараттық бөлігі деп айтуымызға болады. Сонымен қатар нақты қолданбалы есептерді шешуде құжаттарды жүргізудің қосымша процедураларында және есептеулерді басқаруда қолданылатын көптеген бағдарламаларды есептеуге болады. Жүйе түсінігіне ақпараттық сөзін қосатын болсақ, оның құрылуымен функционалдануы, іс-қыймыл жасауы мақсаты бейнеленеді. Әрбір ақпарат жүйесі ақпараттық объектілердің бірігуін қамтитын қандайда бір ақпараттық кеңістікті бейнелейтін пәндік саланы иемденеді. Ақпараттық жүйелер термині автоматтандырылған жүйелер түсінігімен тығыз байланысты. Автоматтанған ақпараттық жүйелер ақпаратты өңдеу үрдісінде адамның да, техникалық құралдардың да қатысуын қамтамасыз етеді. Мұндағы басты рөлді компьютер алады. Автоматтандырылған ақпараттық жүйелер деп (А. А. Ж) деп- ақпаратты өңдеу және басқару шешімдерін қабылдау үшін арналған ақпараттардың экономика математикалық әдістерімен модельдердің техникалық, бағдарламалық, технологиялық құралдардың және мамандардың жиынтығы.
Ақпараттық жүйелердің даму сатысы.
60-жылдар. ақапараттық жүйелерге көзқарастың өзгерумен ерекшеленеді. Көптеген параметрлері бойынша периодтты есеп берулер одан алынған ақпарат қолданыла бастады. Ол үшін ұйымдарға көп функцияларды қамсыздандыру мүмкіндігі бар копьютерлік құралдар керек болды.
70 жылдар шешімдерді тез қабылдау процесстерін жылдамдату үшін ақпараттық жүйелер басқару құралдарында кеңінен қолданыла бастады.
80 жылдардың аяғында ақпараттық жүйелердің концепциялық қолданылуы тағы да өзгеріске ұшырайды. Олар ақпараттың стратегиялық қайнар көзі және барлық профилдағы ұйымдар үшін қолданыла бастады. Осы периодттағы ақпараттар жүйесі өз уақытында ақпаратты жеткізіп, ұйымдардың өз кәсібі бойынша алға жылжуына көмектесті.
Ақпараттық жүйелердің қасиеті.
Кез келген ақпараттық жүйелер өзінің құрылымы, басқарылатын жүйенің жалпы принциптері негізі бойынша аналидеуге кезігуі мүмкін. Ақпараттық жүйелер динамикалық және дамушы бола алады.
* Ақпараттық жүйелерді құру барысында жүйелік ықпал жсау керек
* Ақпараттың жүйенің шығу өнімдері шешім қабылдау негізіндегі ақпараттар бола алады.
* Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелерді компьютердің көмегімен таралған жүйелер деген көзқараста. Бірақ ақпараттық жүйені компьютерсіз вариантта алып қарауға болады. Бірнеше фирмалардан тауарды сатып алу кезінде ақпараттық жүйе сатып алушыны тіркеуге алады.
* сатып алушылар тобын анықтап, олардың құрамы және суранымдарын, содан кейін өзінің стратегиялық коптік топтарға бағытталуына.
* Потенциальды сатып алушыларға әр-түрлі ұсыныстар жіберуге
* Тұрақты сатып алушыларға тауарларға және қызметтерге рұқсат береді.

Ақпарат құрылымының өлшемдері, семантикалық өлшемдер, семантикалық жүйе.
Қазіргі заманғы компьютерлер сандық, мәтіндік, сызбалық, дыбыстық және бейнеақпаратпен жұмыс істей алады.
Ақпараттың осы бес түрі бір сөзбен мультимедия деп, осы бес түрлі ақпаратпен жұмыс істеуге қабілетті компьютер мультимедиялық деп аталады. Компьютер кез келген ақпарат түрін сандық пішімге ауыстырады. Компьютерге енгізу кезінде әрбір әріп белгілі санмен таңбаланады., ал сыртқы құрылғыларға (басып шығарғыш немесе бейне бетке) шығару кезінде адам қабылдай алу үшін осы сандар бойынша әріптер кескінделеді. Әріптер жиынтығы мен сандар арасындағы сәйкестік нышандарды кодтау деп аталады.Компьютердегі ақпарат бірлігі бір бит, екілік разряд болып табылады, ол 0 немесе 1 мәндерін қабылдай алады.
Ақпаратты сақтау және тасымалдау үшін оны тіркеп, есепке алуымыз керек . Мысалы, мәтінді жазу үшін әріптерді, музыканы жазу үшін ноталарды, сандарды жазу үшін циярларды қолданамыз.
Арақашықтықты сантиметрмен, метрмен, километрмен, т.б.өлшеу қабылданған. Ал салмақты - граммен және килограммен, т.б.өлшейміз.
Компьютер- электрондық машина. Ол тек электр сигналдарын қабылдайды. Сондықтан компьютердегі ақпаратты электр сигналдары түрінде ғана елестетуге болады. Ақпаратты компьютерге жазу үшін, компьютердегі әрбір белгі ( әріп немесе цифр, дыбыс немесе видео) сигналдар тіліне аударылуы керек. Сигналдың жоқ болуын 0 арқылы, ал бар болуын 1- дің көмегімен белгілеу қабылданған.
Мұнда нөл мен бір бит деп аталады.
Бит 0 немесе 1 сияқты екі мәннің бірін ғана қабылдай алады. Бит ақпаратты өлшеудің ең кішкене бірлігі болып табылады.
Ақпаратты өлшеудің келесі бірлігі байт деп аталады.
Ақпарат сөзін байтпен есептейді, ал мұндағы 1 байт 8 битке тең.
Әдетте 1 байттың көмегімен бір символ кодталады. Символ - ол кез келген белгі : әріп, цифр, тыныс белгісі немесе бос орын.
Сонымен біз ақпараттың өлшем бірлігі байт екенін білдік. Өмірде үлкен көлемді ақпаратпен жұмыс істеуге тура келед. Сондықтан ақпаратты өлшеудің ірі бірліктері де кездеседі:

1 Килобайт (Кб) = 1024 байт
1 Мегабайт (Мб) =1024 Кб
1 Гегабайт (Гб) = 1024 Мб
1 Терабайт (Тб) = 1024 Гб

Хабарламаның ақпараттық көлемі - хабарламадағы битпен, байтпен, Кбайтпен, Мбайтпен және т.с.с. өлшенген ақпараттың көлемі
100 Мб көлемге сиятын ақпарат саны:
Мәтін беттері 50000
Түрлі түсті слайдтар 150
Музыкалық фрагмент 10 минут
Фильм 15 секунд
Енді сендер ақпаратты өлшей аласыңдар. Заманауи технологиялар көп көлемді ақпаратты тасымалдауға мүмкіндік береді, мысалы, Интернет желісі арқылы.Ақпаратты жеткізу жылдамдығы дегеніміз - бір уақыт бірлігінде жөнелтілетін ақпарат саны. Мұнда жылдамдық битс, байтс және т.с.с.өлшенеді.
:: Ақпараттың ең кішкене өлшем бірлігі - бит. Бит келесі екі мәннің бірін қабылдай
алады - 0 немесе 1.
:: Әдетте ақпаратты байтпен санайды, мұндағы 1 символ = 8 битке = 1 байтқа тең.
:: Хабарламаның ақпараттық көлемі - хабарламадағы битпен, байтпен, Кбайтпен, Мбайтпен және т.с.с.өлшенген ақпараттың көлемі.
Семантикалық теория ақпараттың мағыналық сипаттамаларын оқытады: бағалылығы, пайдалылығы, тиімділігі, ақпаратты өткізу қабілеттілігі, ақпараттық бөгеуілге тосқауыл беруі және құрамы. Ол алынған мәліметтердің мағынасын мөлшерін өлшеу үшін пайдаланылады. бұл жағдайда қажетті алды беттен басқа сөзбен айтқанда, қанша ақпарат. Бұл тәсіл алынған мәліметтерді мазмұны жағын анықтау үшін пайдаланылады. Ол осы әдістің қолдану кибернетика Норберт Винер негізін қалаушы болып табылады ұсынды, бірақ ол біздің жерлесіміз Ю А. Shreydera әсерінен айтарлықтай дамыды. бұл қандай тезаурус? Бұл аты алушының ақпарат болып табылады ақпарат жиынын белгілеу үшін пайдаланылады. Сондықтан, олар жол Клод Шеннон енгізген семантикалық ақпаратты өлшеу үшін деп санайды. Бұл қате пайда болды, қалай дәл белгілі, бірақ бұл көзқарас бұрыс болып табылады. Клод Шеннон, ізбасары ақпарат статистикалық шарасын енгізілді, және ол семантикалық болып саналады. Бастапқыда, семантикалық ақпаратты өлшеу әдісі 1928 жылы Ralfom Hartli енгізді. Факт семантикалық ақпарат өлшеу және Ralfom Hartli әдісі 1928 жылы енгізілді, дегенмен, яғни, ол Клод Шеннон және Uorren Uiver болды, 1948 жылы оны қорытындылады. Осыдан кейін, кибернетика Норберт Винер негізін қалаушы Ю. I. Shneyderom арналған іс-шаралар түрінде жоғары тану алды тезаурус, әдісі идеясын қалыптастырды.
Белгілі ғалым Н.И.Конрад адамдардың өзге ұлттың тілін игеру немесе игере алмауының себептерін былай түсіндіріп берген болатын: Эллин дәуірінде римдіктер мен гректер бірі бірімен жақсы түсіністі. Оның себебі олардың көбі екі тілді білгендігінен ғана емес, екі халықтың да сол кезде интеллектілік дамудың бір баспалдағында тұрғанынан, олардың мәдениеттерінің біреу болғанынан. Сондықтан олар бірі бірінің тілдерін де тез үйреніп алатын болды. Орта ғасырларда корейлер мен жапондар қытайларды жақсы түсінетін, ол олардың қытай тілін біліп алғандығынан емес, олардың ойларының мазмұны қытайлардікіне ұқсастығынан мүмкін болды. Семантикалық жүйенің бірлігі оны бейнелеудегі форманың әр түрлілігіне қарамастан тілдің бірлігіне бастап әкелген Семантика - тіл білімдерінің бір саласы екендігі баршаға белгілі. Ол лингвистік бірліктердің мағынасын (мазмұн жоспарын) табиғатын, олардың өзгеру себептерін, өзара әрекеттестігін зерттейді және маңыз, маңыздылық сөздерінің синонимі ретінде де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.