Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметтері
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1. Жұмыссыздық және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметтері ... ... ..10
3. Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығы және еңбек биржасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1. Жұмыссыздық және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметтері ... ... ..10
3. Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығы және еңбек биржасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
КІРІСПЕ
Жұмыссыздық әлемдегі орталық проблеммалардың бірі болып табылады және де ол бір жүйеден екіншісіне өтетін елдерде кең байқалады.
Мысалға мұндай процес Қазақстанда жүріп жатыр. Ол өзімен бірге бірқатар жаңа проблемаларды алып келеді. Сонымен қатар жұмыссыздық проблеммасы адамдармен тығыз байланысты және соларға тікелей әсер етеді. Жұмысынан айрылу олардың табысының азаюына, өмір сұру деңгейінің төмендеуіне, сонымен қатар психологиялық стреске алып келеді. Осы себепті көптеген саясат адамдары өзінің сайлау алды компанияларында жұмыс орындарын жасауға көп көңіл бөледі.
Жұмыссыздықты зерттеу олардың пайда болу себептерін анықтайды, мемлекеттің тарапынан шараларды анықтайды. Бірақ сонымен қатар көптеген экономистердің ойынша жұмыссыздық қажет нәрсе, оны зүлымдық ретінде қарастыруға болмайды.
Өйткені жұмыссыздықтың ең маңызды пайдалы жақтарына оиың сапалы еңбекті, бәсекені тудыратыны болса керек. Менің жұмысымның мақсатына осы жатады.
Жұмыссыздық әлемдегі орталық проблеммалардың бірі болып табылады және де ол бір жүйеден екіншісіне өтетін елдерде кең байқалады.
Мысалға мұндай процес Қазақстанда жүріп жатыр. Ол өзімен бірге бірқатар жаңа проблемаларды алып келеді. Сонымен қатар жұмыссыздық проблеммасы адамдармен тығыз байланысты және соларға тікелей әсер етеді. Жұмысынан айрылу олардың табысының азаюына, өмір сұру деңгейінің төмендеуіне, сонымен қатар психологиялық стреске алып келеді. Осы себепті көптеген саясат адамдары өзінің сайлау алды компанияларында жұмыс орындарын жасауға көп көңіл бөледі.
Жұмыссыздықты зерттеу олардың пайда болу себептерін анықтайды, мемлекеттің тарапынан шараларды анықтайды. Бірақ сонымен қатар көптеген экономистердің ойынша жұмыссыздық қажет нәрсе, оны зүлымдық ретінде қарастыруға болмайды.
Өйткені жұмыссыздықтың ең маңызды пайдалы жақтарына оиың сапалы еңбекті, бәсекені тудыратыны болса керек. Менің жұмысымның мақсатына осы жатады.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Экономическая теория. Под ред. В.Д. Камаева. М.:1999.
2. Общая теория денег и кредита: Учебник / Под ред. Е.Ф. Жукова. - М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1995
3. Н.А. Назарбаев «Казахстан-2030», Алматы, 1996г.
4. Национальное Статистическое Агентство «Статистический пресс-бюллетень», том 1-2, Алматы, 1997г.
5. П. Хейне «Экономический образ мышления», Москва, 1992г.
6. Журнал «Казахстан. Экономика и жизнь», №4, 1995 г.
7. Газеты «Караван», «Тһе ОіоЬе», «Панорама», «Ковчег», «Новое поколение»Антосенков Е. Г. От обслуживания безработицы - к активной государственной политике занятости // ЭКО.-1999.-№2.-С.123-126.
8. Белова В. Л. Введение в макроэкономику. Безработица. //Социально-политический журнал.-2000.-№1 .-С.63-75.
9. Бестужев - Лада, Игорь Васильевич. О безработице.
10. Брайер К. X. Безработица и неполная занятость. //Социологические исследования. - 2001*. - №10. - С.101- 108.
11. Вечканов Г. С. Миграция трудовых ресурсов в СССР.
12. Винокуров Г. А. За цивилизационный рынок труда //ЭКО.-1999.-№2.-С. 109-111.
13. Гринченко В. С. Что с тобой делать, рабочая сила? //ЭКО.-1999.-№2.-СЛ 15-116.
14. Гуревич М. А., Родиловская Л. Ю. Безработица в Челябинске. Факты и мнения //Социологические исследования. -2001.-№10.-С.39-45.
15. Дадашев А. Занятость населения и безработица в
России: проблемы регулирования //Вопросы экономики.- №1.-С.76-81.
16. Долан Э. Дж. Макроэкономика. С-Пб.
17. Дунаева Н. А. Молодеж на рынке труда //Вопросы экономики.-2004.-№ 1.-С.81 -90.
18. Заславский И. К. О цене труда и безработицы //Вопросы экономики.-2000.-№12.-С.53-58.
19. Казанцев Б. Н. Проблемы занятости городского населения (середина 60-х годов) //Экономика и жизнь.-2002.-№5.-С.78-82.
20. Кашепов А. М. Проблемы предотвращения массовой безработицы в России //Вопросы экономики.-2004.-№5.- С.53-58.
21. Любимов Л. Л.,Раннеева Н. А. Основы экономических знаний. - М., 1995.
22. Макконнелл К. Р., Брю С. Л. Экономикс в 2-х томах. - М.,1992.-Т.1.-С656.
1. Экономическая теория. Под ред. В.Д. Камаева. М.:1999.
2. Общая теория денег и кредита: Учебник / Под ред. Е.Ф. Жукова. - М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1995
3. Н.А. Назарбаев «Казахстан-2030», Алматы, 1996г.
4. Национальное Статистическое Агентство «Статистический пресс-бюллетень», том 1-2, Алматы, 1997г.
5. П. Хейне «Экономический образ мышления», Москва, 1992г.
6. Журнал «Казахстан. Экономика и жизнь», №4, 1995 г.
7. Газеты «Караван», «Тһе ОіоЬе», «Панорама», «Ковчег», «Новое поколение»Антосенков Е. Г. От обслуживания безработицы - к активной государственной политике занятости // ЭКО.-1999.-№2.-С.123-126.
8. Белова В. Л. Введение в макроэкономику. Безработица. //Социально-политический журнал.-2000.-№1 .-С.63-75.
9. Бестужев - Лада, Игорь Васильевич. О безработице.
10. Брайер К. X. Безработица и неполная занятость. //Социологические исследования. - 2001*. - №10. - С.101- 108.
11. Вечканов Г. С. Миграция трудовых ресурсов в СССР.
12. Винокуров Г. А. За цивилизационный рынок труда //ЭКО.-1999.-№2.-С. 109-111.
13. Гринченко В. С. Что с тобой делать, рабочая сила? //ЭКО.-1999.-№2.-СЛ 15-116.
14. Гуревич М. А., Родиловская Л. Ю. Безработица в Челябинске. Факты и мнения //Социологические исследования. -2001.-№10.-С.39-45.
15. Дадашев А. Занятость населения и безработица в
России: проблемы регулирования //Вопросы экономики.- №1.-С.76-81.
16. Долан Э. Дж. Макроэкономика. С-Пб.
17. Дунаева Н. А. Молодеж на рынке труда //Вопросы экономики.-2004.-№ 1.-С.81 -90.
18. Заславский И. К. О цене труда и безработицы //Вопросы экономики.-2000.-№12.-С.53-58.
19. Казанцев Б. Н. Проблемы занятости городского населения (середина 60-х годов) //Экономика и жизнь.-2002.-№5.-С.78-82.
20. Кашепов А. М. Проблемы предотвращения массовой безработицы в России //Вопросы экономики.-2004.-№5.- С.53-58.
21. Любимов Л. Л.,Раннеева Н. А. Основы экономических знаний. - М., 1995.
22. Макконнелл К. Р., Брю С. Л. Экономикс в 2-х томах. - М.,1992.-Т.1.-С656.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .5
1. Жұмыссыздық және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметтері ... ... ..10
3. Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығы және еңбек
биржасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..26
Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .28
КІРІСПЕ
Жұмыссыздық әлемдегі орталық проблеммалардың бірі болып табылады және
де ол бір жүйеден екіншісіне өтетін елдерде кең байқалады.
Мысалға мұндай процес Қазақстанда жүріп жатыр. Ол өзімен бірге бірқатар
жаңа проблемаларды алып келеді. Сонымен қатар жұмыссыздық проблеммасы
адамдармен тығыз байланысты және соларға тікелей әсер етеді. Жұмысынан
айрылу олардың табысының азаюына, өмір сұру деңгейінің төмендеуіне, сонымен
қатар психологиялық стреске алып келеді. Осы себепті көптеген саясат
адамдары өзінің сайлау алды компанияларында жұмыс орындарын жасауға көп
көңіл бөледі.
Жұмыссыздықты зерттеу олардың пайда болу себептерін анықтайды,
мемлекеттің тарапынан шараларды анықтайды. Бірақ сонымен қатар көптеген
экономистердің ойынша жұмыссыздық қажет нәрсе, оны зүлымдық ретінде
қарастыруға болмайды.
Өйткені жұмыссыздықтың ең маңызды пайдалы жақтарына оиың сапалы
еңбекті, бәсекені тудыратыны болса керек. Менің жұмысымның мақсатына осы
жатады.
1. ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Анықтама бойынша жұмыссыздық - халықтың активті бөлігінің жасауға
қабілетті жұмыс таба алмауы.
Жұмыссыздық негізінен жұмыс орнына сай келетін адамдардың азаюынан,
адамдардың санының көбеюінен пайда болады. Жұмыссыз ретінде жұмыссыздар
биржасында тіркелген, жұмыс табуға нақты мүмкіндігі жоқ адамдар айтылады.
Жұмыссыздықтың келесі түрлері бар:
Фрикционды
Структуралық
Циклдық
Сезондық
Аймақтық
Фрикционды жұмыссыздық. Бұл жұмысшының бір жұмыстан екінші жұмысқа
ауысуынан пайда болады. Бұл экономикада тұрақты түрде болады. Бұл
жұмыссыздықты ақпараттық қамтамассыз ету арқылы, жұмыс берудің структурасын
жақсарту арқылы жетуге болады.
Структуралық жұмыссыздық. Бұл сұраныс структурасы мен өндіріс
технологиясы өзгеруінің салдарынан болады. Ол негізінен жаңа процестер
есебінен жұмысшылардың профессиясын жаңартуға итермелейді.
Циклдық жұмыссыздық. Бұл өндірістің циклды түрде төмендеуімен
байланысты болады. Сонда өндірісті аздаған инвестицияның
есебінен өсіруге болады. Өйткені еңбек ресурстары өте көп.
Жұмыссыздық пен өндірістегі шығындар арасында Оукен заңдары жүреді.
Ол=ВНП*2,5%* потенциальный выпуск.
Өнім шығару потенциалды деңгейден төмен болғанда, шығындар қатты
сезіледі. Бұл мемлекеттің салық төлемдерінен қағылуына алып келеді.
Өтпелі кезең - эконмикалық жүйедегі түбегейлі езгерістер есебінен елдің
экономикасы сапалы түрде жаңа түрге өтетін уақыт аралығы.
Мұндай кезеңді ТМД елдерінің барлығы өтті. Ел
тұрғындырының нақты табысының азаюы экономикалық төмендеудің негізі болып
табылады. Тап осы жұмыспен қамту саласында тұрақты экономика мен өтпелі
экономика арасындағы айырмашылық айқын сезіледі. Өтпелі кезеңдегі
өндірістің төмендеуі адекватты түрде жұмыссыздықтың өсуіне экелмейді. Ал
бұл еңбек өнімділігі нақты жалақыға қарағанда тезірек төмендеуі инвестиция
салудан экономика жағдайы жақсармайды. Экономиканы сауықтыру шаралары мен
классикалық теория ұсынатын әдістерін жоққа шығарып жалақы өсіру пайда
әкелмейді. Сонымен қатар өтпелі экономикадағы елдердің жағдайын ескере
отырып, онда статистика мәліметтері мен нақты жағдайдың арасындағы
алпіақтықты ескеру қажет.
Бұл жағдайларды зерттеу арқылы біз осындай өтпелі процестерді реттеу
механизмдерінің барлығын ескеру қажет. Механизмдер ретінде мынадай
әдістерді қолданамыз: жалақыны мемлекет тарапынан реттеу, жұмыс берушімен
мемлекеттен тәуелсіз кәсіподақтар ықпалымен жалақының өсуі.
Бірақта көбіне жалақыны жұмыс берушілердің арасындағы корпоративті
байланыстрдың арқасында жұмыс берушілер өз талаптарына сай қояды. Бұл өз
кезегінде монополиялық және олигаполдық механизмдердің күш алуына экеліп
соғады. Осы өтпелі кезеңді өтуі үшІн екі типтегі мәселелерді шешу қажет,
1. тең салмақты экономиканы құру негізінен макроэкономикалық
өзгерістер арқылы шешіледі, яғни нарықты әртүрлі ресурстарға толтыру.
2. жоғарыдағыдан туатын нарықтық экономиканы экономикалық
прогрестің негізгі қозғаушы күшіне айналдыру, ол үшін технологиялық
прогрес қажет.
Көбіне жұмыссыздықтың экономикалық әсері сипатталады да, кумулативті
характерге ие әлеуметтік әсері ескерусіз қалады. Бірақта жұмыссыздықтың
елдің жағдайына тигізетін әсері көбіне әлеуметтік жағдаймен өлшенеді.
Енді сол салдарларға тоқталсақ:
Кері әсерлер:
1. Крименогенді жағдайдың өршуі
әлеуметтік кернеудің өршуі
физикалық және психологиялық аурулардың көбеюі
әлеуметтік дифференцияның өсуі
Еңбек белсенділігінің төмендеуі
Пайдалы әсері:
Жұмыс орнының әлеуметтік маңызының артуы
Өз бос уақытының көбеюі
Жұмыс орнын таңдаудағы еркіндік
Әлеуметтің мәні мен еңбек құндылығының артуы
Экономикалық салдарлар:
Кері әсерлер:
Алған білімнің құндылығын жоюы
Өндірістің төмендеуі
Жұмыссыздарға көмек шығындары
Квалификациясын жоғалту
Өмір сұру деңгейінің төмендеуі
Ұлттық табыстың төмендеуі
Салықтың аз жиналуы
Пайдалы әсері:
Экономиканы қайта жарақтауға жұмыс күшінің резервін
жасақтау
Еңбекке бейімділігін өсіру мақсайында жұмысшылар
арасында конкуренция
Білімін жоғарылату үшін уақыт
Еңбек өнімділігі мен өндіріс интенсивтілігі жоғарылауы
2. ЕҢБЕК БИРЖАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ АТҚАРАТЫН
ҚЫЗМЕТТЕРІ
Министрлік еңбек қатынастары жөніндегі заң және нормативтік құқықтық
базаны жетілдіруді жалғастыруда.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенатына Қазақстан
Республикасындағы еңбек туралы Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер
мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Заңының жобасы
қарауға жіберілді.
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің жобасымен жұмыс жалғастырылуда.
Еңбек аясындағы халықаралық тәжірибені ескеру мақсатында Қазақстан
Республикасы Еңбек кодексінің жобасын әзірлеуге шетелдік сарапшылар
(Халықаралық Еңбек Ұйымының сарапшысы, ТМД бойынша сарапшы ) тартылды.
Үстіміздегі жылдың сәуір және мамыр айларында Еңбек кодексі жобасының
бірінші нұсқасының тұсау кесері өтті. Ғалымдармен, заңгерлермен және
экономистермен, Қазақстан Республикасының Кәсіподақтар федерациясымен,
Қазақстанның Ерікті кәсіподақтар конфедерациясымен, Қазақстанның кәсіподақ
орталығымен, Қазақстан Республикасының Жұмыс берушілер конфедерациясымен,
Еуразиялық өнеркәсіп ассоциациясымен, ҮЕҰ өкілдерімен, Мұнай
компанияларының ассоциациясымен, инвесторлармен дөңгелек үстел
отырыстарының нәтижелері бойынша айтылған ескертулер мен ұсыныстардың
салыстырмалы кестесі әзірленді және одан әрі талқылау үшін жұмыс тобының
мүшелеріне жіберілді.
Еңбек кодексінің жобасы ЭКК отырысында мақұлданды және мүдделі
министрліктердің қарауына жіберілді.
2004 жылғы ақпан айында қабылданған Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті
қорғау туралы Заңды іске асыру үшін Қазақстан Республикасының 2005-2007
жылдарға арналған еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету
бағдарламасы әзірленді және мүдделі министрліктер мен әлеуметтік
әріптестерге жіберілді.
Бағдарламаның мақсаты өндірісте қолайлы еңбек жағдайларын қамтамасыз
ету, өндірістік жарақаттануды болдырмау және алдын алу, еңбек процесі
кезінде адамның өмірі мен денсаулығын, құқықтық, ұйымдық-техникалық және
әлеуметтік-экономикалық шараларды әзірлеу есебінен сақтау жөнінде іс-
шаралар әзірлеу болып табылады.
Тұтынушыларды (жұмыс берушілерді, кәсіподақты, қызметкерлерді) еңбек
қауіпсіздігі және еңбек гигиенасы саласында ақпаратпен қамтамасыз ету үшін
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің жанында Еңбек
қауіпсіздігі және еңбекі қорғау жөнінде ақпараттық орталық құрылды. Оның
міндеттеріне мемлекеттік еңбек инспекторларын және ұйымдар мен
кәсіподақтардың мамандарын оқыту және біліктілігін арттыру жөніндегі
жұмысты жандандыру кіреді.
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөнінде салааралық және салалық
нормативтік құқықтық актілер әзірленуде.
Еңбек жағдайлары, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында
ғылыми зерттеулер жүргізумен және мемлекеттік еңбек инспекторларының
біліктілігін арттырумен айналысатын
Республикалық еңбекті қорғау жөніндегі ғылыми-зерттеу институты
республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын құру бойынша жұмыстар
жүргізілуде.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мемлекеттік еңбек
инспекторлары 2004 жылғы мамыр-маусым айларында республиканың құрылыс
саласындағы кәсіпорындарда еңбек заңнамасының сақталу жағдайын кешенді
тексерулер жүргізді. Үстіміздегі жылы Әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік
және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі республикалық үшжақты комиссияның
кезекті отырысында республиканың құрылыс саласындағы кәсіпорындарда еңбек
заңнамасының сақталу жағдайы туралы мәселені қарау жоспарланып отыр.
Мемлекеттік еңбек инспекторлары 2004 жылғы бірінші жарты жылдықта
ұйымдарда еңбек заңнамасын сақтау мәселелері бойынша 9057 тексерулер мен
зерттеп-тексерулер жүргізді, бұл 2003 жылғы үқсас кезеңмен салыстырғанда
18% -ға артық. Ұйымдардың өндірістік объектілерін тексеру барысында түтас
республика бойынша 67129 бұзушылықтар айқындалған, оның ішінде 57% еңбекті
қорғау туралы заңнамаға (38255 бұзушылықтар) келеді. Еңбек туралы заңнама
бұзушылықтарының айқындалған үлесі 40,5% (27158), халықты жұмыспен қамту -
2,5% (1716) құрайды.
Айқындалған бұзушылықтар нәтижелері бойынша жұмыс берушілерге
айқындалған бұзушылықтарды жою жөнінде 12493 жазбаша өкім шығарылды, сондай-
ақ 3606 станоктар, тетіктер мен жабдықтар бірліктерінің және 2089 өндіріс
объектісінің жұмысы тоқтатылды.
Бұдан басқа, мемлекеттік еңбек инспекторларының талаптары бойынша жұмыс
берушілер 2274 лауазымдық адамды жазатайым оқиғаларға апарып соқтырған
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы талаптарын өрескел бұзғаны
үшін жұмыстан босатты.
Еңбек заңнамасы талаптарының бұзушылықтарын жіберген лауазымдық
адамдарға мемлекеттік еңбек инспекторлары 31,5 млн. теңге сомасында
әкімшілік құқық бұзушылықтар (айыппұлдар) туралы 2572 қаулы берді.
Өндірілген айыппұл сомасы 25,0 млн. теңге құрады.
Мемеңбек инспекторларының бұзушылықтарды жою жөніндегі жазбаша
өкімдеріне және құқықтық және әкімшілік әсер тигізудің басқа шараларына
сәйкес жұмыс берушілер еңбек заңнамасы бұзушылықтарының 54432 немесе жалпы
санының 81% жойды.
Өндірісте зиян шекендердің жалпы саны үстіміздегі жылғы 6 ай ішінде
өткен жылғы ұқсас кезеңмен салыстырғанда 2,1% азайды және 1381 адам болды
(2003 ж. - 1411). Сонымен қатар, жалпы жарақаттану төмендеу аясында өліммен
аяқталған зиян шегушілер саны 17,6 % өсті, 6 ай ішінде олардың саны 147
адам болды. Бұл ел экономикасының дамуына, олардың пайда болуы онда енген
азаматтар үшін белгілі қатермен ілесетін жаңа өндірістің өсуіне байланысты.
Қазақстан Республикасындағы әлеуметгік әріптестік туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес әлеуметтік әріптестік тетігін одан әрі
жетілдіру жөнінде жұмыс жүргізілуде. Үш жақтық ынтымақтастықтың барлық
деңгейлерінде әлеуметтік әріптестермен Тараптардың 2003-2004 жылдарға
арналған бас келісім шеңберінде қабылдаған міндеттерді орындауын қамтамасыз
ету жөнінде конструктивті сұхбат жүргізілуде.
Бірінші жарты жылдық ішінде жұмыс тобының үш отырысы және Әлеуметтік
әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі
республикалық үш жақты комиссияның екі отырысы өтті.
РҮК-та 14 мамырда мынадай мәселелер қаралды:
- Алматы және Жамбыл облыстарындағы әлеуметтік-еңбек
қатынастарының жағдайы және әлеуметтік әріптестіктің дамуы
туралы;
- қызметкерлердің міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы
зейнетақы қорларына уақытында және толық аударуы және 2003
жылы зейнетақы қорларының алдындағы борышты өтеу жөніндегі
шаралар туралы;
тараптардың әлеуметтік параметрлер мөлшерлері жөнінде Әлеуметтік
әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі
республикалық үшжақты комиссиядан 2005 жылға арналған республикалық
бюджетті қалыптастыру жөніндегі республикалық бюджеттік комиссияға енгізу
үшін ұсыныстары туралы.
Тараптар міндетті зейнетақы жарналарын есептеудің, төлеудің, аударудың
тәртібі және берешекті болдырмау бойынша жұмысты күшейту жөнінде шаралар
қабылдау туралы келісімге келді.
Жұмыспен қамту мәселелері
Жұмыспен қамту мәселелерін шешуге, еңбек рыногындағы шиеленістікті
төмендету және жұмыссыздарды әлеуметтік қорғаумен қамтамасыз ету үшін одан
әрі жағдайлар жасауға бағытталған шаралар қабылдануда. Қазіргі уақытта
Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға арналған халықты жұмыспен
қамту бағдарламасы әзірленді, оның мақсаты - тиімді жұмыспен қамтуды
қамтамасыз ету, жұмыссыздық деңгейін төмендету, жұмыс күшінің сапалы
параметрлерін жоғарылату.
Бағдарлама жобасында мынадай негізгі басымдықтар белгіленген:
еңбек ресурстарын дамыту; халықты өнімді жұмыспен қамтуды қамтамасыз
ету;
жұмыссыздық деңгейінің еліміздің тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын
қамтамасыз ететін процестерге қауіп төндірмейтін параметрлерге дейін
төмендету.
Сонымен қатар Министрлік Халықты жұмыспен қамту туралы Қазақстан
Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан
Республикасы Заңының жобасын әзірлеуде.
Еңбек рыногы жағдайының мониторингі үшін республикада, облыстар,
қалалар мен аудандар түрғысынан жұмыс күшіне тіркелген сұраныс пен ұсынысты
көрсететін деректер базасы жұмыс істейді. Талдау, қазіргі уақытта
Қазақстанда жұмыс күшіне сұраныстың, ұсыныс сапасының және кәсіптік-
біліктілік құрылымының сәйкессіздігі және халықтың еңбекке жұмылуының
төмендігі себебінде оның жергілікті еңбек рыногындағы тапшылығымен бірге
жеткілікті екенін көрсетеді. Жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі
органдардың ай сайынғы бос жұмыс орындарының банкі 15-17 мың бірлік
құрайды.
Министрлік жұмыс күшіне сұраныс мониторингі мен экономиканың мамандарға
болжамды қажеттілігін белгілеу тәртібі туралы үлгі ереженің жобасын
әзірлеген, ол облыстар, Астана мен Алматы қалаларының Әкімдеріне қолдану
үшін ұсынылды.
Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған индустриалдық-
инновациялық даму стратегиясын іске асыру жөніндегі 2003-2005 жылдарға
арналған іс-шаралар жоспарын орындау үшін өнеркәсіп кәсіпорындары үшін
қажет мамандықтар тұрғысынан жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныс мониторингі
жүргізілуде.
Бұдан басқа, аталған Стратегияны іске асыру үшін мемлекеттік және жеке
сектордың қатысуымен Жұмысшылар мен техникалық мамандарды кәсіптік даярлау,
атестаттау және қайта даярлау мәселелерімен айналысатын орталықтар туралы
ереженің жобасы әзірленуде, оларды еліміздің өңірлерінде құру көзделіп
отыр.
Облыстыр, Астана мен Алматы қалаларының әкімдерімен бірлесіп дамудың
әкімшілік-аумақтық бірліктерде қолданылатын, жоғары және орта әлеуетіне ие
ауылды жерлер тұрғысынан, өнеркәсіптегі, көліктегі және экономиканың басқа
да салаларындағы ауылшаруашылық-кәсіпорындарының 2006 жылға дейінгі кезеңге
жұмыс күшіне қажеттілігін белгілеу жөнінде жұмыс жүргізілді.
Қазақстан Республикасының 2003-2006 жылдарға арналған кедейлікті
төмендету жөніндегі бағдарламаны іске асыру жұмыспен қамту саясатының
белсенді шараларын (жұмысқа орналастыру, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру,
жұмыссыздарды кәсіптік оқыту) жүргізумен қамтамасыз етіледі.
Жұмыспен қамту органдарының көмегімен үстіміздегі жылдың алты айында
79,7 мың адам немесе өтінішпен келген адамдар жалпы санының, өткен жылғы
тиісті күндегі 45,7% салыстырғанда - 52,3% жұмысқа орналасты.
Қоғамдық жұмыстарға 82,9 мың адам қатысты, 15,6 мың жұмыссыз азамат
кәсіптік оқуға, қайта даярлыққа және біліктілігін арттыруға жіберілді.
Облыстар әкімдерінің деректері бойынша осы жылдың алты айында елімізде
116,8 мың жұмыс орыны құрылды, олардың: 74,4 мыңы тұрақты. Өнеркәсіп және
құрылыс салаларында жұмыс күші қосылды.
Еңбек рыногында халықтың жұмыспен қамтылуының кеңеюі халықтың, атап
айтқанда, көмекші шаруашылық немесе жеке қоналқа үй жүргізу дамыған ауылды
жерлерде өзін өзі жұмыспен қамту есебінен жүзеге асырылады.
Анықтама үшін: Қазақстан Республикасының Статистика жөніндегі
агенттігінің деректері бойынша 2004 жылғы бірінші тоқсанда экономикалық
белсенді халықтың саны өткен жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда 0,5 млн.
адамға өсті және 7,7 млн. адам болды. Республиканың экономикасында 7,0 млн.
адам жұмыспен қамтылды (2003 жылғы бірінші тоқсанда - 6,5 млн. адам).
Халықты жұмыспен қамту деңгейі 91,1% жетті. 2004 жылғы бірінші тоқсанда
жұмыссыздар саны өткен жылғы үқсас кезеңмЬн салыстырғанда 13,5 мың адамға
азайды және 685,8 мың адам болды. Жұмыссыздық деңгейі 2003 жылғы бірінші
тоқсандағы - 9,7% қарағанда 8,9% дейін төмендеді.
Заңсыз еңбек көші-қонын болдырмау және ішкі еңбек рыногын қорғау
жөнінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .5
1. Жұмыссыздық және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметтері ... ... ..10
3. Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығы және еңбек
биржасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..26
Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .28
КІРІСПЕ
Жұмыссыздық әлемдегі орталық проблеммалардың бірі болып табылады және
де ол бір жүйеден екіншісіне өтетін елдерде кең байқалады.
Мысалға мұндай процес Қазақстанда жүріп жатыр. Ол өзімен бірге бірқатар
жаңа проблемаларды алып келеді. Сонымен қатар жұмыссыздық проблеммасы
адамдармен тығыз байланысты және соларға тікелей әсер етеді. Жұмысынан
айрылу олардың табысының азаюына, өмір сұру деңгейінің төмендеуіне, сонымен
қатар психологиялық стреске алып келеді. Осы себепті көптеген саясат
адамдары өзінің сайлау алды компанияларында жұмыс орындарын жасауға көп
көңіл бөледі.
Жұмыссыздықты зерттеу олардың пайда болу себептерін анықтайды,
мемлекеттің тарапынан шараларды анықтайды. Бірақ сонымен қатар көптеген
экономистердің ойынша жұмыссыздық қажет нәрсе, оны зүлымдық ретінде
қарастыруға болмайды.
Өйткені жұмыссыздықтың ең маңызды пайдалы жақтарына оиың сапалы
еңбекті, бәсекені тудыратыны болса керек. Менің жұмысымның мақсатына осы
жатады.
1. ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Анықтама бойынша жұмыссыздық - халықтың активті бөлігінің жасауға
қабілетті жұмыс таба алмауы.
Жұмыссыздық негізінен жұмыс орнына сай келетін адамдардың азаюынан,
адамдардың санының көбеюінен пайда болады. Жұмыссыз ретінде жұмыссыздар
биржасында тіркелген, жұмыс табуға нақты мүмкіндігі жоқ адамдар айтылады.
Жұмыссыздықтың келесі түрлері бар:
Фрикционды
Структуралық
Циклдық
Сезондық
Аймақтық
Фрикционды жұмыссыздық. Бұл жұмысшының бір жұмыстан екінші жұмысқа
ауысуынан пайда болады. Бұл экономикада тұрақты түрде болады. Бұл
жұмыссыздықты ақпараттық қамтамассыз ету арқылы, жұмыс берудің структурасын
жақсарту арқылы жетуге болады.
Структуралық жұмыссыздық. Бұл сұраныс структурасы мен өндіріс
технологиясы өзгеруінің салдарынан болады. Ол негізінен жаңа процестер
есебінен жұмысшылардың профессиясын жаңартуға итермелейді.
Циклдық жұмыссыздық. Бұл өндірістің циклды түрде төмендеуімен
байланысты болады. Сонда өндірісті аздаған инвестицияның
есебінен өсіруге болады. Өйткені еңбек ресурстары өте көп.
Жұмыссыздық пен өндірістегі шығындар арасында Оукен заңдары жүреді.
Ол=ВНП*2,5%* потенциальный выпуск.
Өнім шығару потенциалды деңгейден төмен болғанда, шығындар қатты
сезіледі. Бұл мемлекеттің салық төлемдерінен қағылуына алып келеді.
Өтпелі кезең - эконмикалық жүйедегі түбегейлі езгерістер есебінен елдің
экономикасы сапалы түрде жаңа түрге өтетін уақыт аралығы.
Мұндай кезеңді ТМД елдерінің барлығы өтті. Ел
тұрғындырының нақты табысының азаюы экономикалық төмендеудің негізі болып
табылады. Тап осы жұмыспен қамту саласында тұрақты экономика мен өтпелі
экономика арасындағы айырмашылық айқын сезіледі. Өтпелі кезеңдегі
өндірістің төмендеуі адекватты түрде жұмыссыздықтың өсуіне экелмейді. Ал
бұл еңбек өнімділігі нақты жалақыға қарағанда тезірек төмендеуі инвестиция
салудан экономика жағдайы жақсармайды. Экономиканы сауықтыру шаралары мен
классикалық теория ұсынатын әдістерін жоққа шығарып жалақы өсіру пайда
әкелмейді. Сонымен қатар өтпелі экономикадағы елдердің жағдайын ескере
отырып, онда статистика мәліметтері мен нақты жағдайдың арасындағы
алпіақтықты ескеру қажет.
Бұл жағдайларды зерттеу арқылы біз осындай өтпелі процестерді реттеу
механизмдерінің барлығын ескеру қажет. Механизмдер ретінде мынадай
әдістерді қолданамыз: жалақыны мемлекет тарапынан реттеу, жұмыс берушімен
мемлекеттен тәуелсіз кәсіподақтар ықпалымен жалақының өсуі.
Бірақта көбіне жалақыны жұмыс берушілердің арасындағы корпоративті
байланыстрдың арқасында жұмыс берушілер өз талаптарына сай қояды. Бұл өз
кезегінде монополиялық және олигаполдық механизмдердің күш алуына экеліп
соғады. Осы өтпелі кезеңді өтуі үшІн екі типтегі мәселелерді шешу қажет,
1. тең салмақты экономиканы құру негізінен макроэкономикалық
өзгерістер арқылы шешіледі, яғни нарықты әртүрлі ресурстарға толтыру.
2. жоғарыдағыдан туатын нарықтық экономиканы экономикалық
прогрестің негізгі қозғаушы күшіне айналдыру, ол үшін технологиялық
прогрес қажет.
Көбіне жұмыссыздықтың экономикалық әсері сипатталады да, кумулативті
характерге ие әлеуметтік әсері ескерусіз қалады. Бірақта жұмыссыздықтың
елдің жағдайына тигізетін әсері көбіне әлеуметтік жағдаймен өлшенеді.
Енді сол салдарларға тоқталсақ:
Кері әсерлер:
1. Крименогенді жағдайдың өршуі
әлеуметтік кернеудің өршуі
физикалық және психологиялық аурулардың көбеюі
әлеуметтік дифференцияның өсуі
Еңбек белсенділігінің төмендеуі
Пайдалы әсері:
Жұмыс орнының әлеуметтік маңызының артуы
Өз бос уақытының көбеюі
Жұмыс орнын таңдаудағы еркіндік
Әлеуметтің мәні мен еңбек құндылығының артуы
Экономикалық салдарлар:
Кері әсерлер:
Алған білімнің құндылығын жоюы
Өндірістің төмендеуі
Жұмыссыздарға көмек шығындары
Квалификациясын жоғалту
Өмір сұру деңгейінің төмендеуі
Ұлттық табыстың төмендеуі
Салықтың аз жиналуы
Пайдалы әсері:
Экономиканы қайта жарақтауға жұмыс күшінің резервін
жасақтау
Еңбекке бейімділігін өсіру мақсайында жұмысшылар
арасында конкуренция
Білімін жоғарылату үшін уақыт
Еңбек өнімділігі мен өндіріс интенсивтілігі жоғарылауы
2. ЕҢБЕК БИРЖАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ АТҚАРАТЫН
ҚЫЗМЕТТЕРІ
Министрлік еңбек қатынастары жөніндегі заң және нормативтік құқықтық
базаны жетілдіруді жалғастыруда.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенатына Қазақстан
Республикасындағы еңбек туралы Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер
мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Заңының жобасы
қарауға жіберілді.
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің жобасымен жұмыс жалғастырылуда.
Еңбек аясындағы халықаралық тәжірибені ескеру мақсатында Қазақстан
Республикасы Еңбек кодексінің жобасын әзірлеуге шетелдік сарапшылар
(Халықаралық Еңбек Ұйымының сарапшысы, ТМД бойынша сарапшы ) тартылды.
Үстіміздегі жылдың сәуір және мамыр айларында Еңбек кодексі жобасының
бірінші нұсқасының тұсау кесері өтті. Ғалымдармен, заңгерлермен және
экономистермен, Қазақстан Республикасының Кәсіподақтар федерациясымен,
Қазақстанның Ерікті кәсіподақтар конфедерациясымен, Қазақстанның кәсіподақ
орталығымен, Қазақстан Республикасының Жұмыс берушілер конфедерациясымен,
Еуразиялық өнеркәсіп ассоциациясымен, ҮЕҰ өкілдерімен, Мұнай
компанияларының ассоциациясымен, инвесторлармен дөңгелек үстел
отырыстарының нәтижелері бойынша айтылған ескертулер мен ұсыныстардың
салыстырмалы кестесі әзірленді және одан әрі талқылау үшін жұмыс тобының
мүшелеріне жіберілді.
Еңбек кодексінің жобасы ЭКК отырысында мақұлданды және мүдделі
министрліктердің қарауына жіберілді.
2004 жылғы ақпан айында қабылданған Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті
қорғау туралы Заңды іске асыру үшін Қазақстан Республикасының 2005-2007
жылдарға арналған еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз ету
бағдарламасы әзірленді және мүдделі министрліктер мен әлеуметтік
әріптестерге жіберілді.
Бағдарламаның мақсаты өндірісте қолайлы еңбек жағдайларын қамтамасыз
ету, өндірістік жарақаттануды болдырмау және алдын алу, еңбек процесі
кезінде адамның өмірі мен денсаулығын, құқықтық, ұйымдық-техникалық және
әлеуметтік-экономикалық шараларды әзірлеу есебінен сақтау жөнінде іс-
шаралар әзірлеу болып табылады.
Тұтынушыларды (жұмыс берушілерді, кәсіподақты, қызметкерлерді) еңбек
қауіпсіздігі және еңбек гигиенасы саласында ақпаратпен қамтамасыз ету үшін
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің жанында Еңбек
қауіпсіздігі және еңбекі қорғау жөнінде ақпараттық орталық құрылды. Оның
міндеттеріне мемлекеттік еңбек инспекторларын және ұйымдар мен
кәсіподақтардың мамандарын оқыту және біліктілігін арттыру жөніндегі
жұмысты жандандыру кіреді.
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөнінде салааралық және салалық
нормативтік құқықтық актілер әзірленуде.
Еңбек жағдайлары, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында
ғылыми зерттеулер жүргізумен және мемлекеттік еңбек инспекторларының
біліктілігін арттырумен айналысатын
Республикалық еңбекті қорғау жөніндегі ғылыми-зерттеу институты
республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын құру бойынша жұмыстар
жүргізілуде.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мемлекеттік еңбек
инспекторлары 2004 жылғы мамыр-маусым айларында республиканың құрылыс
саласындағы кәсіпорындарда еңбек заңнамасының сақталу жағдайын кешенді
тексерулер жүргізді. Үстіміздегі жылы Әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік
және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі республикалық үшжақты комиссияның
кезекті отырысында республиканың құрылыс саласындағы кәсіпорындарда еңбек
заңнамасының сақталу жағдайы туралы мәселені қарау жоспарланып отыр.
Мемлекеттік еңбек инспекторлары 2004 жылғы бірінші жарты жылдықта
ұйымдарда еңбек заңнамасын сақтау мәселелері бойынша 9057 тексерулер мен
зерттеп-тексерулер жүргізді, бұл 2003 жылғы үқсас кезеңмен салыстырғанда
18% -ға артық. Ұйымдардың өндірістік объектілерін тексеру барысында түтас
республика бойынша 67129 бұзушылықтар айқындалған, оның ішінде 57% еңбекті
қорғау туралы заңнамаға (38255 бұзушылықтар) келеді. Еңбек туралы заңнама
бұзушылықтарының айқындалған үлесі 40,5% (27158), халықты жұмыспен қамту -
2,5% (1716) құрайды.
Айқындалған бұзушылықтар нәтижелері бойынша жұмыс берушілерге
айқындалған бұзушылықтарды жою жөнінде 12493 жазбаша өкім шығарылды, сондай-
ақ 3606 станоктар, тетіктер мен жабдықтар бірліктерінің және 2089 өндіріс
объектісінің жұмысы тоқтатылды.
Бұдан басқа, мемлекеттік еңбек инспекторларының талаптары бойынша жұмыс
берушілер 2274 лауазымдық адамды жазатайым оқиғаларға апарып соқтырған
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы талаптарын өрескел бұзғаны
үшін жұмыстан босатты.
Еңбек заңнамасы талаптарының бұзушылықтарын жіберген лауазымдық
адамдарға мемлекеттік еңбек инспекторлары 31,5 млн. теңге сомасында
әкімшілік құқық бұзушылықтар (айыппұлдар) туралы 2572 қаулы берді.
Өндірілген айыппұл сомасы 25,0 млн. теңге құрады.
Мемеңбек инспекторларының бұзушылықтарды жою жөніндегі жазбаша
өкімдеріне және құқықтық және әкімшілік әсер тигізудің басқа шараларына
сәйкес жұмыс берушілер еңбек заңнамасы бұзушылықтарының 54432 немесе жалпы
санының 81% жойды.
Өндірісте зиян шекендердің жалпы саны үстіміздегі жылғы 6 ай ішінде
өткен жылғы ұқсас кезеңмен салыстырғанда 2,1% азайды және 1381 адам болды
(2003 ж. - 1411). Сонымен қатар, жалпы жарақаттану төмендеу аясында өліммен
аяқталған зиян шегушілер саны 17,6 % өсті, 6 ай ішінде олардың саны 147
адам болды. Бұл ел экономикасының дамуына, олардың пайда болуы онда енген
азаматтар үшін белгілі қатермен ілесетін жаңа өндірістің өсуіне байланысты.
Қазақстан Республикасындағы әлеуметгік әріптестік туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес әлеуметтік әріптестік тетігін одан әрі
жетілдіру жөнінде жұмыс жүргізілуде. Үш жақтық ынтымақтастықтың барлық
деңгейлерінде әлеуметтік әріптестермен Тараптардың 2003-2004 жылдарға
арналған бас келісім шеңберінде қабылдаған міндеттерді орындауын қамтамасыз
ету жөнінде конструктивті сұхбат жүргізілуде.
Бірінші жарты жылдық ішінде жұмыс тобының үш отырысы және Әлеуметтік
әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі
республикалық үш жақты комиссияның екі отырысы өтті.
РҮК-та 14 мамырда мынадай мәселелер қаралды:
- Алматы және Жамбыл облыстарындағы әлеуметтік-еңбек
қатынастарының жағдайы және әлеуметтік әріптестіктің дамуы
туралы;
- қызметкерлердің міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы
зейнетақы қорларына уақытында және толық аударуы және 2003
жылы зейнетақы қорларының алдындағы борышты өтеу жөніндегі
шаралар туралы;
тараптардың әлеуметтік параметрлер мөлшерлері жөнінде Әлеуметтік
әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі
республикалық үшжақты комиссиядан 2005 жылға арналған республикалық
бюджетті қалыптастыру жөніндегі республикалық бюджеттік комиссияға енгізу
үшін ұсыныстары туралы.
Тараптар міндетті зейнетақы жарналарын есептеудің, төлеудің, аударудың
тәртібі және берешекті болдырмау бойынша жұмысты күшейту жөнінде шаралар
қабылдау туралы келісімге келді.
Жұмыспен қамту мәселелері
Жұмыспен қамту мәселелерін шешуге, еңбек рыногындағы шиеленістікті
төмендету және жұмыссыздарды әлеуметтік қорғаумен қамтамасыз ету үшін одан
әрі жағдайлар жасауға бағытталған шаралар қабылдануда. Қазіргі уақытта
Қазақстан Республикасының 2005-2007 жылдарға арналған халықты жұмыспен
қамту бағдарламасы әзірленді, оның мақсаты - тиімді жұмыспен қамтуды
қамтамасыз ету, жұмыссыздық деңгейін төмендету, жұмыс күшінің сапалы
параметрлерін жоғарылату.
Бағдарлама жобасында мынадай негізгі басымдықтар белгіленген:
еңбек ресурстарын дамыту; халықты өнімді жұмыспен қамтуды қамтамасыз
ету;
жұмыссыздық деңгейінің еліміздің тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын
қамтамасыз ететін процестерге қауіп төндірмейтін параметрлерге дейін
төмендету.
Сонымен қатар Министрлік Халықты жұмыспен қамту туралы Қазақстан
Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан
Республикасы Заңының жобасын әзірлеуде.
Еңбек рыногы жағдайының мониторингі үшін республикада, облыстар,
қалалар мен аудандар түрғысынан жұмыс күшіне тіркелген сұраныс пен ұсынысты
көрсететін деректер базасы жұмыс істейді. Талдау, қазіргі уақытта
Қазақстанда жұмыс күшіне сұраныстың, ұсыныс сапасының және кәсіптік-
біліктілік құрылымының сәйкессіздігі және халықтың еңбекке жұмылуының
төмендігі себебінде оның жергілікті еңбек рыногындағы тапшылығымен бірге
жеткілікті екенін көрсетеді. Жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі
органдардың ай сайынғы бос жұмыс орындарының банкі 15-17 мың бірлік
құрайды.
Министрлік жұмыс күшіне сұраныс мониторингі мен экономиканың мамандарға
болжамды қажеттілігін белгілеу тәртібі туралы үлгі ереженің жобасын
әзірлеген, ол облыстар, Астана мен Алматы қалаларының Әкімдеріне қолдану
үшін ұсынылды.
Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған индустриалдық-
инновациялық даму стратегиясын іске асыру жөніндегі 2003-2005 жылдарға
арналған іс-шаралар жоспарын орындау үшін өнеркәсіп кәсіпорындары үшін
қажет мамандықтар тұрғысынан жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныс мониторингі
жүргізілуде.
Бұдан басқа, аталған Стратегияны іске асыру үшін мемлекеттік және жеке
сектордың қатысуымен Жұмысшылар мен техникалық мамандарды кәсіптік даярлау,
атестаттау және қайта даярлау мәселелерімен айналысатын орталықтар туралы
ереженің жобасы әзірленуде, оларды еліміздің өңірлерінде құру көзделіп
отыр.
Облыстыр, Астана мен Алматы қалаларының әкімдерімен бірлесіп дамудың
әкімшілік-аумақтық бірліктерде қолданылатын, жоғары және орта әлеуетіне ие
ауылды жерлер тұрғысынан, өнеркәсіптегі, көліктегі және экономиканың басқа
да салаларындағы ауылшаруашылық-кәсіпорындарының 2006 жылға дейінгі кезеңге
жұмыс күшіне қажеттілігін белгілеу жөнінде жұмыс жүргізілді.
Қазақстан Республикасының 2003-2006 жылдарға арналған кедейлікті
төмендету жөніндегі бағдарламаны іске асыру жұмыспен қамту саясатының
белсенді шараларын (жұмысқа орналастыру, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру,
жұмыссыздарды кәсіптік оқыту) жүргізумен қамтамасыз етіледі.
Жұмыспен қамту органдарының көмегімен үстіміздегі жылдың алты айында
79,7 мың адам немесе өтінішпен келген адамдар жалпы санының, өткен жылғы
тиісті күндегі 45,7% салыстырғанда - 52,3% жұмысқа орналасты.
Қоғамдық жұмыстарға 82,9 мың адам қатысты, 15,6 мың жұмыссыз азамат
кәсіптік оқуға, қайта даярлыққа және біліктілігін арттыруға жіберілді.
Облыстар әкімдерінің деректері бойынша осы жылдың алты айында елімізде
116,8 мың жұмыс орыны құрылды, олардың: 74,4 мыңы тұрақты. Өнеркәсіп және
құрылыс салаларында жұмыс күші қосылды.
Еңбек рыногында халықтың жұмыспен қамтылуының кеңеюі халықтың, атап
айтқанда, көмекші шаруашылық немесе жеке қоналқа үй жүргізу дамыған ауылды
жерлерде өзін өзі жұмыспен қамту есебінен жүзеге асырылады.
Анықтама үшін: Қазақстан Республикасының Статистика жөніндегі
агенттігінің деректері бойынша 2004 жылғы бірінші тоқсанда экономикалық
белсенді халықтың саны өткен жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда 0,5 млн.
адамға өсті және 7,7 млн. адам болды. Республиканың экономикасында 7,0 млн.
адам жұмыспен қамтылды (2003 жылғы бірінші тоқсанда - 6,5 млн. адам).
Халықты жұмыспен қамту деңгейі 91,1% жетті. 2004 жылғы бірінші тоқсанда
жұмыссыздар саны өткен жылғы үқсас кезеңмЬн салыстырғанда 13,5 мың адамға
азайды және 685,8 мың адам болды. Жұмыссыздық деңгейі 2003 жылғы бірінші
тоқсандағы - 9,7% қарағанда 8,9% дейін төмендеді.
Заңсыз еңбек көші-қонын болдырмау және ішкі еңбек рыногын қорғау
жөнінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz