Цунами әкелетін зардаптары

Жоспар

Жоспар:
1.Цунамидің пайда болуы.
2.Цунами әкелетін зардаптары.
3.Цунамидің алдын ала болжауы.

Пән: Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Цунами (жапонша -- тсунами) -- мұхит түбіндегі жер сілкінуден пайда болатын сұрапыл толқын. Биікт. ашық мұхитта 1 м-ден аспайды; құрлықтағы тар шығанақтарда 50 м-ге дейін барады. Толқынының таралу жылд. 400 -- 800 кмсағ-қа дейін. Мыс., адамзат тарихындағы Ц-мен байланысты ең ірі апат -- 2005 ж. Оңт.-Шығыс Азияда болды.
Индонезия жағасындағы жер сілкіну күші 8,9 баллға жетіп, соның нәтижесінде биіктігі 10 м-ден астам цунами тарады. Таудай су толқындары жолындағы елді мекендерді шайып әкетті. Ц-дің жойқын күшінен 300000 адамның өмірі қиылды. Ғаламат су толқындары жер сілкінудің эпицентрінен 6000 км қашықтықтағы Африка жағалауына дейін жетті.
Цунами негізінен Тынық мұхит жағалауында (Ресейдің қиыр шығысында, Жапонияда, Оңт.- Шығыс Азияда, Оңт. Америкада) жиі қайталанады. 20 ғ-дың 40 -- 50-жылдарында АҚШ-та, Жапонияда және КСРО-да халықты алдын ала сақтандыратын Ц. қызметі құрылды. Болжам Ц. толқынының жер сілкіну эпицентрінен таралу жылдамдығын есепке алуға негізделген.
Индонезия жағалауында бірнеше дүркін болған жойқын жер сілкінісінен кейін 28 мемлекетте цунамидің қаупі ескертілді. Ал Индонезияның өзінде апаттың салдары мен шығыны қаншалықты болғаны жөнінде әзірше мәлімет жоқ.
Батыстық бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, Индонезиямен бірге Үндістан, Шри-Ланка, Австралия, Мьянма, Тайланд, Мальдив аралдары, Малайзия, Маврикия, Сейшель аралдары, Пәкістан, Оман, Мадагаскар, Иран, БАӘ, Йемен, Бангладеш, Танзания, Кения, ОАР, Сингапур және басқа да бірқатар елдердің аумағында цунами болуы мүмкін екені ескертілді. Индонезия жағалауларында бес бірдей қуатты жер сілкінісі тіркелген. Алғашқы зілзаланың күші 8,9 балл болды. Бұдан соң магнитудасы 6,6 болатын екінші жерасты дүмпуі басталды. Зілзала ошағы Суматра аралына жақын маңда анықталған. Табиғи апаттың салдары қандай болғаны туралы мәліметтер әлі нақтыланған жоқ.
Салыстырмалы түрде айтар болсақ, осы біздің өткен ғасырдың аяғы мен мына ғасырдың басы әлемдік жер сілкінісінің үдемелі уақыты болып отыр. Өздеріңіз көріп отырсыздар, бас-аяғы он жылдың ішінде бірнеше елдерде үлкен жер сілкіністері болып өтті. Тек бертінде болған жер сілкіністеріне тоқталар болсақ, мәселен, 2004 жылы Индонезияда болған жер сілкінісінен бір деректерде 240 мың адам, кей деректер бойынша 300 мың шамасында адам апаттың зардабын шекті. Ал Қытайдың Cичуань аймағында 2008 жылы болған жер сілкінісінің күштілігі соншама, басында екі-үш мың адам табиғи апат құрбаны болды делінді. Кейін 10 мың адамның өлгені, 69 мың адамның зардап шеккені белгілі болды. Одан кейін Индонезияның Суматра аралына жақын аймақта Тынық мұхитында аралға 40 шақырым жерде үлкен жер сілкінісі болды. Оңтүстік Америка елдері - Перу, Чили елдерінде болған жер сілкіністері де қай тұрғыдан алғанда зор шығындар алып келгені белгілі. Ал мынау соңғы Жапониядағы болған жер сілкінісінің магнитудасы 8,9 болса, ошағының күші 11, 12 балға дейін жетіп отыр. Жалпы алғанда, Жапонияның сейсмолог-ғалымдары он жыл бойы болжау жүргізіп, жақын арада Токионың маңында жер сілкінісі болып қалатынын бағамдап отырған болатын. Бірақ олардың пікірі бойынша, жер сілкінісі мұхитта емес, құрлықта, яғни төрт аралдың бірінде болуы ықтимал деп топшыланған. Ал мына алапат жер сілкінісі аралдан 130 шақырым жерде мұхитта болды. Тереңдігі 25 шақырым болған мұхиттық жер сілкінісі апаттың айтып келмейтінін тағы бір дәлелдеді. Негізі, 5 мыңға жуық сейсмикалық станциясы бар Жапония құрлықтағы ахуалды бақылап отырған болатын. Бірақ жер сілкінісінің орталығы мұхитта болуы себепті олар бұл жер сілкінісінің нақты күшін болжай алмай қалды. Себебі сейсмикалық станцияларды су бетіне қою қиын. Дегенмен жапон сейсмологтары жер сілкінісінен кейін болғалы тұрған цунамидің болатынын халыққа хабарлап үлгерді. Ол толқын жер сілкінген ошақтан өте тез жылдамдықпен келе жатқан болатын (Цунами деген судың толқыны, жер сілкінген кезде су кері шегінеді де, қайта үдемелі тұрғыда көтеріліп, үлкен толқын шығады). Оның биіктігі он метрге дейін барды. Бұл цунами жарты сағаттың ішінде Жапония аралдарының жағалауына жетті. Оның зардаптарын теледидардан өздеріңіз де көрдіңіздер ғой. Менің маман ретінде айтарым, Жапония халқы - алапат жер сілкінісімен арпалысып, оған бейімделіп үлгерген қайсар халықтың бірі. Біздіңше, жер сілкінісіне олар аз шығынмен төтеп берер еді. Олар оған дайын еді. Бірақ артынша іле-шала келген цунами мен Фукусима-1 атом электор станциясының жарылуы әліптің артын алуға мүмкіншілік бермеді. Әйтпесе, цунами болғалы тұрған жағалаулардан халық жаппай көшірілген болатын. Бұл жер сілкінісіне адамдар психологиялық-моральдық тұрғыда дайын болған. Жалпы, бізге бұл халықтың сейсмикалық қауіпке көзқарасы, сейсмикалық төзімді құрылыс жасау бағытын біздің елге де үлгі ретінде алу керек. Жапонияда қазір жер сілкінісін қабылдап, оны сейілтетін ғимараттар бар. Ал сейсмикалық зерттеу орталықтары бұл елдің әр қаласында бар десе болады. Ол жерде халықты жер сілкінісі болған жағдайда қалай қимылдау керек екенін үйретеді. Психологиялық-моральдық тұрғыда халық дайындықтан өтеді.
- Бұл жер сілкінісінің біздің елдің аумағына тектоникалық және экологиялық әсері болды ма?
- Бұл жер сілкінісі тікелей Қазақстанға әсер етуі мүмкін емес. Себебі соңғы жер сілкінісі құрлықтық емес, мұхиттық жер сілкінісі болатын. Негізінен алғанда, қазіргі кезде жер сілкіністерінің көбі мұхит пен құрлық шекарасында болып отыр. Елімізде мұхиттық жер сілкінісі мен цунами болу ықтималдығы аз. Тек қана Каспий маңы ойпатында жер сілкінісі болса, цунами туындауы мүмкін. Әрине, Құдай одан бетін әрі қылсын! Ал Жапонияда атом электр станциясында болған апаттан кейін орын алған шамадан тыс радиацияның таралуына келсек, бізге қорқатындай ештеңе жоқ. Қазіргі кезде Ресей Федерациясының Қиыр Шығысында мамандар күндіз-түні бақылау жүргізіп, ол жерлерде радиациялық қауіптің жоқ екенін мәлімдеді. Екіншіден, елімізде радиациялық қауіп тудырып, төтенше жағдай қалыптасатындай кәсіпорындар, мекемелер жоқ.
- Қазіргі кезде елімізде табиғи жер сілкіністері кездеспейтін аймақтарда жер сілкіністері болу фактілері кездеседі. Бұған не себеп болып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.