Үндістан

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

№15 Орта мектеп

Үндістан

Орындаған :

Жақсыбаева Әсем

Семей қаласы

2006 жыл

Жоспар

Мемлекеттік құрылысы
Халқы
Экономикасы
Ауыл шаруашылығы
Өнеркәсібі
Сыртқы саудасы
Ақшасы

Үндістан

Үндістан (хинди тілінде - Бхарат) Азаматтық Демократиялық Республика - Оңтүстік Азиядағы мемлекет. Негізінен Үндістан түбегінде орналасқан. Территориясы солтүстіктен оңтүстікке қарай 3200км, батыстан шығысқа қарай 2700-ге созылған. Солтүстігінде Гималай тауларына, батысында Араб теңізіне, шығысында Бенгаль шығанағына ұласады. Араб теңізіндегі Лаккадив, Аминдив, Бенгаль шығанағындағы Андаман, Никобар аралдары Үндістанның құрамына кіреді. Құрлықпен өтетін шекарасының ұз. 15 мың км-дей, теңіздік жағалауы 5, 5 мың км-ден асады. Үндістан солтүстік-батысында Пакистанмен және Ауғанстанмен, солтүстігінде Қытаймен және Непалмен, солтүстік-шығысында Бангладешпен, шығысында Бирмамен, Бутанмен шектеседі. Жері 3287, 59 мың км (БҰҰ-ның деректері) . Халқы 606 млн-нан астам (1975) . Астанасы-Дели қаласы. Әкімшілік жағынан 22 штатқа және 9 одақтас аймаққа бөлінеді (1976) . Штаттар дистрикттерге (округтарға) бөлінеді.

Мемлекеттік құрылысы - Үндістан азаматтық демократиялық республика. Қазіргі конституциясы 1950 жылы 26 қаңтарда күшіне енді. Мемлекеттік басшысы - президент, ол 5 жылға сайланады. Президент кең праволы: премьер-министрді, оның ұсынысы бойынша үкіметтің және Жоғарғы сот мүшелерін тағайындайды; парламенттің Халық палатасын таратуға, парламент сессиясы аралығында төтенше указдар қабылдауға, төтенше жағдай жариялауға т. б. праволы, қарулы күштердің бас қолбасшысы да сол. Үндістанның заң шығаратын жоғарғы өкімет органы - парламент, оның құрамына президент және екі палаталы: Халық палатасы мен Штаттар кеңесі енеді. Кеңес құрамының 1/3-і 2 жылда бір рет жаңартылып отырады. 21 жасқа толған барлық азматтарға сайлау құқығы берілген. Үндістанның үкіметі - Министрлер Кеңесі, оны Халық палатасын сайлағанда жеңген партиялық фракция құрайды. Штаттарда үкімет билігі 5жылға тағайындалатын губернатор қолында. Сот жүйесіне: конституциялық бақылау органы - Жоғарғы сот пен штаттық, округтық және төменгі соттар жатады.

Халқы . Үндістан - дүние жүзіндегі көп ұлтты мемлекеттерінің бірі. Мұнда әр түрлі тілде сөйлейтін және әлеуметтік-экономикалық дамудың әр түрлі сатысындағы бірнеше жүз ұлт, шағын халықтар мен тайпалар бар. Елдің орталық және солтүстік бөлігін үнді-европалық тілдер семьясының үндіарий тілдер тобында сөйлейтін халықтар (ел тұрғындарының 70%-і) -хиндустар, маратхилар, бенгалдықтар, бихарлықтар, гиджараттықтар т. б. мекендейді. Оңтүстік Үндістанды негізінен дравид тілдер семьясына жататын (ел халқының 24, 6%-і) халықтар, орталық бөлігінің таулы аймақтарында мунда тілдер семьясындағы (барлығы 5, 7млн. адам) халықтар, солтүстігінде, солтүстік-шығысында тибет-бирма тілдерінде сөйлейтін тау халықтары мен тайпалар мекендейді. Мемлекеттік тілі-хинди тілі. Кейбір штатардың (Ассам, Батыс Бенгалия, Трипура, Гуджарат, Уттар-Прадеш, Мадхья-Прадеш, Раджастхан т. б. ) өзіндік ресми тілдері бар. Көпшілік тұрғындарының (83%-тен астамының) діні - индуизм, 10%-тен астам халқы - мұсылмандар. 1957 жылы 22 наурыздан бастап Үнді ұлттық календары енгізілді, сонымен қатар григориандық календарь да қолданылады. Үндістан - халқы өте тығыз орналасқан елдердің бірі. Халықтың орташа тығыздығы 300-500 адамға дейін көтерілді. Қала халқы - 27% (1973) . Тұрғындар саны 1млн. -нан астам, ірі қалалары - Бомбей, Дели, Мадрас, Хайдарабад, Ахмадабад, Бенгалуру, Канпур, Пуна.

Экономикасы . Үндістан даму жолына түскен агро-индустриялы ел. Саяси тәуелсіздікке қол жеткеннен кейін, 50 жылдардың 2-жартысынан бастап, елді индустрияландыру бағыты тұрақты жүзеге асырылуда. Ұлттық бюджеттегі, өнеркәсіп өнімдерін өндірудегі мемлекеттік сектордың үлесі ұдайы өсіп келеді. 1973/74 жылдары ұлттық табыс 3. 1%-ке, өнеркәсіп өндірісі 0, 5%-ке, ауыл шаруашылық өндірісі 9, 1%-ке өсті; жалпы ұлттық өнімдегі мемлекеттік сектордың үлесі 19, 9%-ке жетті. 1974 жылы елде 988 шетелдік компаниялар жұмыс істеді. Ұлттық өнімнің 44, 1%-і ауыл шаруашылығынан түседі (1969-70) .

Ауыл шаруашылығы . Аграрлы реформа үнді деревнясында түбегейлі өзгерістерге әлі қол жеткізе қойған жоқ. Әлі де шағын; өте шағын шаруашылықтардың үлесі басым. Ауыл шаруашылығында механикаландыру қарқыны төмен. 1973/74 жылы 1613 т азот, 541 мың т фосфор және 381мың т калий тыңайтқыштары қолданылды. Ауыл шаруашылығының басты саласы - егіншілікте дәнді дақылдар үлесі басым (жалпы егісінің 68%-і) . Басты дақылдары (1975 жылы егіс көлемі мың га) : күріш 37500, бидай 19300, жүгері 5800, тары 33953, бұршақ 19720, мақта 7621, қант қамысы 2604, темекі 410, шай 360, қара бұрыш 122, кофе 139. Өнімдері (1974 жылы мың т) : күріш 41700, бидай 27000, шай 490, жүгері 5500, тары 20073, бұршақ 9700, мақта 810, қант қамысы 14310, темекі 395, кофе 92. Үндістан дүние жүзіндегі жиналатын күріштің 1/3-ін береді; негізгі аудандары - елдің ылғалы мол бөлігі -солтүстік-шығысындағы аллювийлік жазық және оңтүстік жағалауындағы ойпатты өңірлер. Темекі өсіруден АҚШ пен Қытайдан кейінгі 3-орын алады, басты аудандары - Кришна және Годавари атыраулары. Шай өнімін жинаудан Үндістан дүние жүзіндегі 1-орын алады (Брахмапутра өзен аңғарының жоғарғы бөлігінде және Шығыс Гималайдың бөктерінде басым егіледі) . Мүйізді ірі қара, ешкі және қой саны жөнінен Үндістан - Дүние жүзіндегі басты елдердің бірі. 1973/74 жылғы мал саны (млн. ) : мүйізді ірі қара 234, ешкі 70, қой 50. Жемшөп қоры өте кедей. ; шабындықтары мен жайылымдықтарының көбі жартымсыз. Өңделетін жерінің 4, 5%-іне ғана мал азық дақылдары егіледі. Жібек (Майсур, Батыс Бенгаль, Ассам, Мадхья-Прадеш штаттарында), балық (1969 жылы 1, 6 млн. т балық ауланған) және орман шаруашылықтары дамыған.

Өнеркәсібі . Жалпы ұлттық табыстағы өнеркәсіптің үлесі 20-25%. Мұнай, химия, аллюминий, машина жасау өнеркәсібінің көпшілік салалары шындығында жаңадан жасалды, қара металл өндіру күрт артты. Ауыр өнеркәсіп салаларының өнімі жалпы өнеркәсіп өндірісінің шамамен жартысына тең. Үндістанның минерал және энергетикалық ресурстары едәуір. Елдегі өндірілетін көмірдің ¾-іне жуығы Дамодар көмір бассейнінің үлесіне тиеді. Орталық Үндістанда және Годавари өзені алабындағы көмір өндірісі кеңеюде. Бұрынғы СССР-дің көмегімен ашылған және Ассам штатындағы ескі мұнай кендері пайдаланылуда. Ассам мұңайын айыратын Дигбой, Нунмат, Барауни мұнай айыру зауыттары, Нахоркатья-Нунмати-Барауни мұнай құбыры іске қосылған. Темір рудасы, мраганец рудасы, боксит, алтын, мыс рудасы, қорғасын-мырыш рудалары өндіріледі. Үндістан таукен өндірісінің 1974/75 жылы басты өнімдері (млн. т) : мұнай 7, 5, көмір 88, темір рудасы 35, 1, марганец рудасы 1610 мың т. Электр энергиясының 53%-і ЖЭС-терінде, 46%- і СЭС-терде, қалғаны дизель электр станцияларында өндіріледі. Аса ірі ЖЭС-тері Дамодар көмір бассейнінде, ірі СЭС-тері Сатледж өзен бойында. Елдегі электр станциялардың жалпы қуаты 19, 0 млн. квт-қа жетті (1974) . 1974/75жылы елде 69, 4 млрд. квт. сағат энергия алынды. Тарапур АЭС-і іске қосылды, Ранапратапсагар, Калиаккам АЭС-тері салынуда.

Мемлекеттік секторға қара металлургия өнеркәсібін дамытуға ерекше көңіл бөлуде. Қара металлургия кәсіпорындары елдің солтүстік-шығысында шоғырланған. Үндістан өзіне қажетті түсті металдардың көпшілігін сырттан әкеледі.

Машина жасау мен металл өңдеу зор табыстарға жетті. Машина жасау ірі орталықтары: Бомбей, Калькутта, Мадрас, Бенгалуру, Ранчи, Дургапур. Үндістан машина өндірісінің басты өнімдері: автомобиль, велосипед, темір жол вагондары, трактор, электромоторлар, трансформаторлар, радиоқабылдағыш.

Жергілікті шикізат негізінде Үндістанда химия өнеркәсібі қалыптасуда. Басты салалары - күкірт қышқылы, азот және фосфор тыңайтқыштары, кальцийлі және каустикалық сода, мұңай айыру, жасанды және синтетикалық талшық, дәрі өндірістері. Тамилнад, Гуджарат, Махараштра штаттарында басым дамыған.

Мата тоқу және тамақ өнеркәсіптері